31997Y0311(01)

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 24ης Φεβρουαρίου 1997 για την κοινοτική στρατηγική διαχείρισης αποβλήτων (97/C 76/01)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

το ψήφισμο του Συμβούλιο και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συμβουλίου, της 1ης Φεβρουαρίου 1993, σχετικά με κοινοτικό πρόγραμμα πολιτικής και δράσης για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη (πέμπτο πρόγραμμα δράσης στον τομέα του περιβάλλοντος) (1),

την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με κοινοτική στρατηγική για τη διαχείριση των αποβλήτων, της 18ης Σεπτεμβρίου 1989, καθώς και των ανακοίνωση της 14ης Αυγούστου 1996 για την αναθεώρηση της στρατηγικής αυτής,

το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 7ης Μαΐου 1990, σχετικά με την πολιτική διαχείρισης των αποβλήτων (2), καθώς και τα σχετικά ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 19ης Φεβρουαρίου 1991 και της 22ας Απριλίου 1994 (3),

την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, ιδίως δε την οδηγία 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 1975, για τα στερεά απόβλητα (4), την οδηγία 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για τα επικίνδυνα απόβλητα (5), τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 259/93 του Συμβουλίου, της 1ης Φεβρουαρίου 1993, σχετικά με την παρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων στο εσωτερικό της Κοινότητας, καθώς και κατά την είσοδο και έξοδό τους (6), και την απόφαση 93/98/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 1ης Φεβρουαρίου 1993, σχετικά με τη σύναψη, εξ ονόματος της Κοινότητας, της σύμβασης για τον έλεγχο της διασυνοριακής διακίνησης επικίνδυνων αποβλήτων και της διάθεσής τους (Σύμβαση της Βασιλείας) (7), και την οδηγία 94/67/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 1994, για την αποτέφρωση των επικίνδυνων αποβλήτων (8),

την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την πολιτική που αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, της 8ης Νοεμβρίου 1995,

1. ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την επανεξέταση της κοινοτικής στρατηγικής για τη διαχείριση των αποβλήτων και τη θεωρεί ως πολύτιμο προσανατολισμό για τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη διάρκεια των επομένων ετών, στον τομέα των αποβλήτων 7

2. ΘΕΩΡΕΙ ότι, από την έκδοση του ψηφίσματος της 7ης Μαΐου 1990, σχετικά με την πολιτική διαχείρισης των αποβλήτων, έχει επιτευχθεί σημαντική νομοθετική, οικονομική και τεχνική πρόοδος στον τομέα των αποβλήτων, που έχει καθοδηγήσει τις εθνικές και τις κοινοτικές διοικήσεις καθώς και τους οικονομικούς παράγοντες και τους καταναλωτές 7

3. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι, παρά τις σημαντικές προσπάθειες των τελευταίων ετών, η παραγωγή αποβλήτων εξακολουθεί να αυξάνεται σε κοινοτικό επίπεδο 7

4. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ και συμμερίζεται την αυξανόμενη ανησυχία του πληθυσμού όσον αφορά τα προβλήματα που σχετίζονται με τα απόβλητα στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7

5. ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ την ανάγκη για μια συνολική πολιτική για τη διαχείριση των αποβλήτων στην Κοινότητα χάριν της προστασίας του περιβάλλοντος 7

6. ΘΕΩΡΕΙ ότι, ενόψει της αειφόρου ανάπτυξης, η κοινοτική πολιτική για τη διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να καθοδηγείται πρωτίστως από την ανάγκη υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος κατά την οποία θα συνεκτιμώνται τα δυνητικά οφέλη και το κόστος δράσης ή αδρανείας και θα λαμβάνεται δεόντως υπόψη και η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς 7

7. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη μεταφορά και την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα αυτόν 7

8. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και λαμβάνοντας υπόψη τις εργασίες που γίνονται σε διεθνή πλαίσια, να ενισχύσει τις προσπάθειές της για να διαμορφωθεί μια εγκεκριμένη ορολογία και ορισμοί που θα διευκολύνουν τη μεγαλύτερη εναρμόνιση στην εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας και να εξετάσει την ανάγκη επανεξέτασης του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων και του καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων ώστε να βελτιωθεί η λειτουργική αποτελεσματικότητά τους 7

9. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ την ανάγκη να υπάρξει σαφέστερη διάκριση μεταξύ των αγαθών που παράγουν απόβλητα και εκείνων που δεν παράγουν, καθώς και μεταξύ των εργασιών που συνιστούν ανάκτηση και των εργασιών που συνιστούν διάθεση αποβλήτων 7

10. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η στατιστική όσον αφορά τον προσδιορισμό των προβλημάτων που σχετίζονται με τα απόβλητα, την αξιολόγηση των προτεραιοτήτων διαχείρισης καθώς και τη διαμόρφωση και την επίτευξη ρεαλιστικών στόχων στο πλαίσιο των πολιτικών διαχείρισης των αποβλήτων 7

11. ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη τακτικής παραγωγής κατάλληλων δεδομένων σχετικά με τα απόβλητα στα πλαίσια της κοινοτικής νομοθεσίας 7

12. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να θεσπίσει, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και τα κράτη μέλη, αξιόπιστο σύστημα συλλογής δεδομένων για τα απόβλητα στο σύνολο της Κοινότητας, βασιζόμενο σε κοινή ορολογία, ορισμούς και ταξινομήσεις, το οποίο θα λειτουργεί με το χαμηλότερο δυνατό δημόσιο και ιδιωτικό κόστος 7

13. ΠΙΣΤΕΥΕΙ ότι, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και την αρχή της συνυπευθυνότητας, όλοι οι οικονομικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών, των εισαγωγέων, των διανομέων και των καταναλωτών, φέρουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης όσον αφορά την πρόληψη, την ανάκτηση και τη διάθεση των αποβλήτων 7

14. ΘΕΩΡΕΙ ότι ο χειρισμός των αποβλήτων ενός προϊόντος πρέπει να λαμβάνεται πλήρως υπόψη ήδη από το στάδιο σχεδιασμού του και ότι, συνεπώς, ο παραγωγός έχει στρατηγικό ρόλο και ευθύνη στη διαχείριση των αποβλήτων του προϊόντος μέσω του σχεδιασμού, του περιεχομένου και της κατασκευής του 7

15. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να επεξεργαστεί περιατέρω τις αρχές αυτές και να μεριμνήσει ώστε οι ευθύνες των διαφόρων οικονομικών παραγόντων να μεταφράζονται σε πρακτικές δράσεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την ιδιατερότητα κάθε ομάδος προϊόντων και την ανάγκη ευέλικτης εφαρμογής 7

16. ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ την πεποίθησή του ότι η πρόληψη των αποβλήτων πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα οποιασδήποτε ορθολογικής πολιτικής αποβλήτων, σε σχέση με την ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων και την επικινδυνότητα αυτών 7

17. ΘΕΩΡΕΙ ότι πρέπει να ενισχυθούν οι σχετικές προσπάθειες, μεταξύ άλλων, βελτιώνοντας την περιβαλλοντική διάσταση των τεχνικών προτύπων, μειώνοντας την παρουσία επικίνδυνων ουσιών όταν υπάρχουν αβλαβέστερες εναλλακτικές λύσεις, εφαρμόζοντας οικολογικό έλεγχο και επιστημονικά δεδομένα και ενθαρρύνοντας αλλαγές στα καταναλωτικά πρότυπα μέσω ενημέρωσης και εκπαίδευσης των καταναλωτών 7

18. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να προωθήσει και τα κράτη μέλη και τους οικονομικούς παράγοντες να υιοθετήσουν και να επιδιώξουν ενδεικτικούς ποσοστικούς στόχους για τη σημαντική μείωση της ποσότητας των παραγόμενων αποβλήτων και την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης 7

19. ΖΗΤΑ από την Επιτροπή να εξετάσει και να υποβάλει στο Συμβούλιο, το συντομότερο δυνατόν, έκθεση για τις πρόσθετες κοινοτικές δράσεις που είναι δυνατόν να αναληφθούν για την ενθάρρυνση της πρόληψης των αποβλήτων 7

20. ΖΗΤΑ από την Επιτροπή να συλλέξει στοιχεία για τις περιβαλλοντικώς επικίνδυνες ουσίες και υλικά που περιέχονται στα απόβλητα και δημιουργούν συγκεκριμένα προβλήματα στα κράτη μέλη, και να προτείνει, εάν χρειάζεται, μέτρα για την αντιμετώπισή τους 7

21. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι πρέπει να προαχθεί η ανάκτηση αποβλήτων, με σκοπό τη μείωση της ποσότητας των προς διάθεση αποβλήτων και την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, ιδίως με την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, τη λιπασματοποίηση και την ανάκτηση ενέργειας από απόβλητο 7

22. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι, όσον αφορά τις εργασίες ανάκτησης, η επιλογή σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις, αλλά θεωρεί ότι προς το παρόν και μέχρις ότου σημειωθεί επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος και αναπτυχθούν περαιτέρω οι αναλύσεις του κύκλου ζωής, η επαναχρησιμοποίηση και η ανάκτηση υλικών πρέπει να προτιμούνται, όπου είναι οι περιβαλλοντικώς άριστες επιλογές 7

23. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να προαγάγει την ανάπτυξη και την εφαρμογή αναλύσεων για τον κύκλο ζωής και οικολογικών ισοζυγίων και να διαδίδει τις πληροφορίες που προκύπτουν έτσι, ώστε να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός μελλοντικών προτεραιοτήτων στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων 7

24. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, ανάλογα με την περίπτωση, να προωθήσουν τα συστήματα επιστροφής, συλλογής και ανάκτησης 7

25. ΖΗΤΑ από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις για να προωθήσουν αγορές ανακυκλωμένων προϊόντων που πληρούν τις κοινοτικές απαιτήσεις 7

26. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη κατάλληλων κοινοτικών κριτηρίων για τις εργασίες ανάκτησης αποβλήτων, ιδίως τις εργασίες ανάκτησης ενέργειας προκειμένου να εξασφαλίζεται θεμιτός ανταγωνισμός στον τομέα των αποβλήτων 7

27. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ την ανάγκη κοινοτικών κριτηρίων για τη χρήση των αποβλήτων, ιδίως δε καυσίμων ή άλλων πηγών ενέργειας 7

28. ΠΙΣΤΕΥΕΙ ότι πρέπει να ισχύουν κατάλληλα πρότυπα εκπομπών όσον αφορά τη λειτουργία εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αποβλήτων ώστε να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος 7

29. ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΕΙ ότι πρέπει να τηρούνται αυστηρά τα κοινοτικά πρότυπα για τις εκπομπές στον αέρα, στο νερό και στο έδαφος από εγκαταστάσεις αποτέφρωσης. Όσον αφορά τις υφιστάμενες μονάδες αποτέφρωσης χρειάζονται ιδιαίτερα μέτρα παρακολούθησης, πρέπει να διατίθενται επαρκείς πληροφορίες στον πληθυσμό, και η ανάκτηση ενέργειας πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να αποτελεί μέρος όλων των εργασιών αποτέφρωσης 7

30. ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ την ανάγκη για ελαχιστοποίηση της διάθεσης αποβλήτων, η οποία θα προκύψει από τις προαναφερόμενες δράσεις 7

31. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ την ανάγκη δημιουργίας κατάλληλου και ολοκληρωμένου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης, όπως προβλέπεται στην οδηγία 91/156/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 75/44/ΕΟΚ για τα στερεά απόβλητα (9) 7

32. ΘΕΩΡΕΙ ότι, στο μέλλον, στο σύνολο της Κοινότητας, πρέπει να διεξάγονται μόνον ασφαλείς και ελεγχόμενες δραστηριότητες υγειονομικής ταφής, και να παρέχεται, ταυτόχρονα, στα κράτη μέλη, εκπληρώνοντας την εν λόγω απαίτηση, η ευχέρεια να εφαρμόζουν την καλύτερη μέθοδο διαχείρισης αποβλήτων που αρμόζει στις ιδιαίτερες συνθήκες τους 7

33. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να υποβάλει, το συντομότερο δυνατόν, πρόταση οδηγίας για την υγειονομική ταφή προς επίτευξη του στόχου αυτού 7

34. ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ να εξετάσει ταχέως την πρόταση αυτή 7

35. ΖΗΤΑ από τα κράτη μέλη να λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν, στο μεγαλύτερο εφικτό βαθμό, την κατάλληλη αποκατάσταση των παλαιών χώρων υγειονομικής ταφής και των μολυσμένων χώρων 7

36. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι διάφορες ομάδες σχεδίων στο πλαίσιο του προγράμματος για τις ροές αποβλήτων προτεραιότητας, το οποίο δρομολόγησε η Επιτροπή 7

37. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να υποβάλει, το ταχύτερο δυνατόν, προτάσεις προκειμένου να δοθεί η κατάλληλη συνέχεια στα σχέδια αυτά 7

38. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω εάν και πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται σε κοινοτικό επίπεδο οι άλλες ροές αποβλήτων 7

39. ΠΙΣΤΕΥΕΙ ότι ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 259/93 του Συμβουλίου αποτελεί σημαντικό νομικό μέσο για τον έλεγχο και την ελαχιστοποίηση των μεταφορών αποβλήτων και πρέπει να εφαρμοσθεί πλήρως 7

40. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα απλούστευσης των διοικητικών διαδικασιών του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 259/93, χωρίς να μειωθεί το επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του συστήματος ελέγχου, τηρουμένου του άρθρου 4 παράγραφος 3 στοιχείο α) σημείο ii) του κανονισμού αυτού 7

41. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να αυξήσουν και να βελτιώσουν τη συνεργασία τους, ιδίως στον τομέα των παρανόμων μεταφορών και του αγώνα εναντίον των παραβάσεων του περιβαλλοντικού δικαίου 7

42. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ και συμμερίζεται την ανησυχία των κρατών μελών για τις μείζονες ενδοκοινοτικές μεταφορές αποβλήτων προς αποτέφρωση, με ή χωρίς ανάκτηση ενέργειας 7

43. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα τροποποίησης της κοινοτικής νομοθεσίας σε σχέση με την αποτέφρωση των αποβλήτων με ανάκτηση ενέργειας προκειμένου να ληφθεί υπόψη το θέμα αυτό, και να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις 7

44. ΕΠΑΝΑΒΕΒΑΙΩΝΕΙ τη δέσμευση που ανέλαβε στο πλαίσιο της σύμβασης της Βασιλείας να απαγορεύσει, επιπλέον της ήδη υπάρχουσας απαγόρευσης των μεταφορών επικίνδυνων αποβλήτων για τελική διάθεση, τις μεταφορές επικίνδυνων αποβλήτων προς ανάκτηση σε αναπτυσσόμενες χώρες 7

45. ΤΟΝΙΖΕΙ τη σημασία του κατάλληλου προγραμματισμού της διαχείρισης των αποβλήτων σε όλα τα αρμόδια όργανα, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών και, ανάλογα με την περίπτωση, της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών 7

46. ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν, κατά τον πλέον συνεκτικό τρόπο, ευρύ φάσμα μέσων, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, ανάλογα με την περίπτωση, με σκοπό την επίτευξη των στόχων της πολιτικής τους για τα απόβλητα 7

47. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ, σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση, τις δυνατότητες τις οποίες προσφέρει η προστασία του περιβάλλοντος, και ιδίως μια συνεπής και χρηστή πολιτική διαχείρισης των αποβλήτων, όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας 7

48. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να προσανατολίσουν κατάλληλα τις πολιτικές τους για τη διαχείριση των αποβλήτων ώστε οι δυνατότητες αυτές να υλοποιηθούν 7

49. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι πρέπει να παρασχεθεί κατάλληλη στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να ενθαρρυνθούν υπεύθυνες πολιτικές διαχείρισης των αποβλήτων 7

50. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να υποβάλει στο Συμβούλιο, το αργότερο στα τέλη του 2000, έκθεση σχετικά με την πρόοδο στους τομείς οι οποίοι καλύπτονται από το παρόν ψήφισμα.

(1) ΕΕ αριθ. C 138 της 17. 5. 1993, σ. 1.

(2) ΕΕ αριθ. C 122 της 18. 5. 1990, σ. 2.

(3) ΕΕ αριθ. C 72 της 18. 3. 1991, σ. 34 και ΕΕ αριθ. C 128 της 9. 5. 1994, σ. 471.

(4) ΕΕ αριθ. L 194 της 25. 7. 1975, σ. 39 7 οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 91/692/ΕΟΚ (ΕΕ αριθ. L 377 της 31. 12. 1991, σ. 48).

(5) ΕΕ αριθ. L 377 της 31. 12. 1991, σ. 20 7 οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 94/31/ΕΚ (ΕΕ αριθ. L 168 της 2. 7. 1994, σ. 28).

(6) ΕΕ αριθ. L 30 της 6. 2. 1993, σ. 1.

(7) ΕΕ αριθ. L 39 της 16. 2. 1993, σ. 1.

(8) ΕΕ αριθ. L 365 της 31. 12. 1994, σ. 34.

(9) ΕΕ αριθ. L 78 της 26. 3. 1991, σ. 32.