52005PC0704

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 10.1.2006

COM(2005) 704 τελικό

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

με την οποία επιτρέπεται στη Λιθουανία να εφαρμόσει μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 21 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Πλαίσιο της πρότασης |

110 | Λόγοι υποβολής και στόχοι της πρότασης Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 1 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, δύναται να επιτρέπει σε οποιοδήποτε κράτος μέλος την εφαρμογή ειδικών μέτρων παρέκκλισης από την εν λόγω οδηγία με σκοπό την απλούστευση της διαδικασίας επιβολής του φόρου ή την αποτροπή ορισμένων περιπτώσεων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στη Γενική Γραμματεία της Επιτροπής στις 28 Ιουνίου 2005, η Δημοκρατία της Λιθουανίας ζήτησε να της επιτραπεί η εφαρμογή ειδικών μέτρων παρέκκλισης από το άρθρο 21 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 2 της οδηγίας 77/388/EΟΚ, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, με επιστολή της 22ας Αυγούστου 2005, σχετικά με το αίτημα που υπέβαλε η Λιθουανία. Με επιστολή της 23ης Αυγούστου 2005, η Επιτροπή ανακοίνωσε στη Λιθουανία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εκτίμηση του αιτήματος. |

120 | Γενικό πλαίσιο Κατά κανόνα, το άρθρο 21 παράγραφος 1 της οδηγίας 77/388/EΟΚ, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 28ζ της εν λόγω οδηγίας, ορίζει ότι, στο εσωτερικό καθεστώς, ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) οφείλεται κατά κανόνα από τον υποκείμενο στο φόρο που πραγματοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. Η κυβέρνηση της Λιθουανίας θα ήθελε να εφαρμόσει ένα μηχανισμό αντιστροφής της επιβάρυνσης, στο πλαίσιο του οποίου μετατίθεται η υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ στον υποκείμενο στο φόρο στον οποίο παρέχονται τα αγαθά ή οι υπηρεσίες, στις ακόλουθες περιπτώσεις: - παροχή αγαθών και υπηρεσιών από υποκείμενο στο φόρο ο οποίος βρίσκεται υπό διαδικασία αδυναμίας πληρωμών ή διαδικασία αναδιάρθρωσης υπό δικαστική εποπτεία· - παραδόσεις ξυλείας από υποκείμενο στο φόρο· - παραδόσεις, από υποκείμενο στο φόρο, απορριμμάτων και θραυσμάτων χυτοσιδήρου, σιδήρου ή χάλυβα, υπολειμμάτων και άλλων υλικών ανακύκλωσης αποτελούμενων από σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα· - παροχή υπηρεσιών από υπεργολάβο στον τομέα των κατασκευών είτε προς γενικό εργολάβο, είτε προς άλλο υπεργολάβο ή εταιρεία που πραγματοποιεί η ίδια τις κατασκευαστικές της εργασίες. Όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών και τις παραδόσεις αγαθών από υποκείμενους στο φόρο, ενώ είναι υπό διαδικασία αδυναμίας πληρωμών ή διαδικασία αναδιάρθρωσης υπό δικαστική εποπτεία, συχνά δεν υπάρχει η δυνατότητα ή πρόθεση απόδοσης στις αρμόδιες αρχές του ΦΠΑ που έχουν εισπράξει για την παροχή υπηρεσιών ή την παράδοση αγαθών. Από την άλλη πλευρά, ο αγοραστής που είναι συνήθως συμμορφούμενη επιχείρηση, έχει τη δυνατότητα έκπτωσης του ΦΠΑ που του έχει επιβληθεί. Ο τομέας της ξυλείας στη Λιθουανία παρουσιάζει υψηλό κίνδυνο φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής. Πράγματι, ο τομέας περιλαμβάνει πολλούς επιχειρηματίες, συχνά μικρούς μεταπωλητές και ενδιάμεσους, οι οποίοι εξαφανίζονται συχνά χωρίς να έχουν καταβάλει τον ΦΠΑ που έχουν προηγουμένως εισπράξει από τους πελάτες τους. Για τους λόγους αυτούς, η κυβέρνηση της Λιθουανίας θεωρεί σημαντική την εφαρμογή της παρέκκλισης σε όλα τα στάδια της παράδοσης ξυλείας μεταξύ υποκείμενων στο φόρο. Ανάλογη είναι και η κατάσταση στον τομέα των αποβλήτων, όπου οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με τη συλλογή, τη διαλογή και τη βασική επεξεργασία εξαφανίζονται συχνά χωρίς να αφήσουν ίχνη. Προβλήματα του είδους αυτού παρουσιάζει και ο κατασκευαστικός τομέας, ιδίως όπου οι κατασκευαστικές εργασίες πραγματοποιούνται από υπεργολάβους, οι οποίοι στη συνέχεια παραλείπουν να καταβάλουν τον φόρο. Η αιτούμενη παρέκκλιση θα χορηγηθεί, καταρχήν, μέχρι τις Δεκεμβρίου 2009. Θα πρέπει ωστόσο να ληφθεί υπόψη ότι στις 16 Μαρτίου 2005, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ όσον αφορά ορισμένα μέτρα για την απλούστευση της είσπραξης του ΦΠΑ και για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, καθώς και για την κατάργηση ορισμένων αποφάσεων για τη χορήγηση παρεκκλίσεων (διαδικασία εξορθολογισμού των παρεκκλίσεων του άρθρου 27). Το νέο κείμενο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την προσφυγή σ’ ένα μηχανισμό αντίστροφης επιβάρυνσης, σε ορισμένες περιπτώσεις. Για τα σημεία της παρέκκλισης που θα αποτελέσουν το αντικείμενο εξορθολογισμού, η παρέκκλιση θα παύσει να ισχύει από την ημερομηνία θέσης σε ισχύ της νέας οδηγίας. |

130 | Υφιστάμενες διατάξεις στον τομέα τον οποίο αφορά η πρόταση Παρόμοιες παρεκκλίσεις σε σχέση με το άρθρο 21 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ έχουν χορηγηθεί σε άλλα κράτη μέλη. |

141 | Συνεκτικότητα με τις λοιπές πολιτικές και στόχους της Ένωσης Άνευ αντικειμένου. |

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και αξιολόγηση των επιπτώσεων |

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη |

219 | Δεν ισχύει. |

Συγκέντρωση και χρησιμοποίηση εμπειρογνωμοσύνης |

229 | Δεν υπήρξε ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. |

230 | Αξιολόγηση των επιπτώσεων Η πρόταση απόφασης αποβλέπει στην απλούστευση της διαδικασίας επιβολής του ΦΠΑ και στην πάταξη των περιπτώσεων φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής και, ως εκ τούτου, έχει δυνητικά θετικό οικονομικό αντίκτυπο. Εν πάση περιπτώσει, ο αντίκτυπος της απόφασης θα είναι περιορισμένος λόγω του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης. |

Νομικα στοιχεια τησ προτασησ |

305 | Σύνοψη της προτεινόμενης δράσης Παροχή δυνατότητας στη Λιθουανία να εφαρμόσει μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 21 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τη χρήση μηχανισμού αντίστροφης επιβάρυνσης σε περίπτωση διαδικασιών αδυναμίας πληρωμών και αναδιάρθρωσης υπό δικαστική εποπτεία καθώς και παραδόσεων ξυλείας, ορισμένων απορριμμάτων και θραυσμάτων χυτοσιδήρου, σιδήρου ή χάλυβα και διαφόρων παροχών υπηρεσιών στον κατασκευαστικό τομέα. |

310 | Νομική βάση Άρθρο 27 παράγραφος 1 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση. |

329 | Αρχή της επικουρικότητας Η πρόταση εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας. Κατά συνέπεια, η αρχή της επικουρικότητας δεν ισχύει. |

Αρχή της αναλογικότητας Η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας για τους εξής λόγους: |

331 | Η παρούσα απόφαση αφορά άδεια που χορηγείται σε κράτος μέλος κατόπιν αιτήσεώς του και δεν αποτελεί, επομένως, υποχρέωση. |

332 | Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης, το ειδικό μέτρο είναι ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο στόχο. |

Επιλογή των νομικών πράξεων |

341 | Προτεινόμενες νομικές πράξεις: άλλα. |

342 | Η χρήση άλλων μέσων δεν θα ήταν σκόπιμη για τον(-ους) ακόλουθο(-ους) λόγο(-ους). Σύμφωνα με το άρθρο 27 της έκτης οδηγίας του Συμβουλίου περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών (77/388/EΟΚ), μόνο απόφαση του Συμβουλίου είναι δυνατόν να ληφθεί. |

Δημοσιονομικές επιπτώσεις |

409 | Η πρόταση αυτή δεν έχει καμία δημοσιονομική επίπτωση για τον κοινοτικό προϋπολογισμό. |

Συμπληρωματικές πληροφορίες |

Ρήτρα επανεξέτασης/ αναθεώρησης/ λήξης ισχύος |

533 | Η πρόταση περιλαμβάνει μια ρήτρα λήξης της ισχύος. |

1. Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

με την οποία επιτρέπεται στη Λιθουανία να εφαρμόσει μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 21 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών (Το κείμενο στη λιθουανική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

την έκτη οδηγία 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση[1], και ιδίως το άρθρο 27,

την πρόταση της Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα :

2. Δυνάμει του άρθρου 27 παράγραφος 1 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα ύστερα από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα σε οποιοδήποτε κράτος μέλος να λαμβάνει ειδικά μέτρα, κατά παρέκκλιση της εν λόγω οδηγίας, με στόχο την απλοποίηση της διαδικασίας επιβολής του φόρου ή την αποτροπή ορισμένων τύπων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής.

3. Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στη Γενική Γραμματεία της Επιτροπής στις 28 Ιουνίου 2005, η Λιθουανία ζήτησε να της επιτραπεί η εφαρμογή ειδικών μέτρων παρέκκλισης από το άρθρο 21 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ.

4. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 2 της οδηγίας 77/388/EΟΚ, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, με επιστολή της 22ας Αυγούστου 2005, σχετικά με το αίτημα που υπέβαλε η Λιθουανία. Με επιστολή της 23ης Αυγούστου 2005, η Επιτροπή ανακοίνωσε στη Λιθουανία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εκτίμηση του αιτήματος.

5. Το άρθρο 21 παράγραφος 1 της οδηγίας 77/388/EΟΚ, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 28ζ της εν λόγω οδηγίας, ορίζει ότι στο εσωτερικό καθεστώς ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) οφείλεται κατά κανόνα από τον υποκείμενο στο φόρο που πραγματοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών.

6. Σκοπός της παρέκκλισης που ζήτησε η Λιθουανία είναι να μπορεί να μεταθέτει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, την υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ στον υποκείμενο στο φόρο στον οποίο παρέχονται αγαθά ή υπηρεσίες, στην περίπτωση διαδικασιών αδυναμίας πληρωμών ή αναδιάρθρωσης υπό δικαστική εποπτεία καθώς και για τις πράξεις που αφορούν τον τομέα της ξυλείας, τις παραδόσεις απορριμμάτων σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων και διάφορες παροχές υπηρεσιών στον κατασκευαστικό τομέα.

7. Οι υποκείμενοι στο φόρο υπό διαδικασία αδυναμίας πληρωμών ή διαδικασία αναδιάρθρωσης υπό δικαστικό έλεγχο, λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετωπίζουν, πολύ συχνά δεν καταβάλλουν τον ΦΠΑ που επιβάλλουν στις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούν. Ωστόσο, ο λήπτης των αγαθών ή των υπηρεσιών έχει τη δυνατότητα έκπτωσης του ΦΠΑ ακόμη κι αν αυτός δεν έχει καταβληθεί από τον προμηθευτή των αγαθών ή τον πάροχο των υπηρεσιών.

8. Προβλήματα ανακύπτουν στον τομέα της ξυλείας στη Λιθουανία λόγω της φύσης της αγοράς και των πραγματοποιούμενων συναλλαγών. Στην εν λόγω αγορά, κυριαρχούν οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις, συχνά μεταπωλητές και ενδιάμεσοι, τις οποίες είναι δύσκολο να ελέγξουν οι φορολογικές αρχές. Η συνηθέστερη μορφή φοροδιαφυγής συνίσταται στην τιμολόγηση προμηθειών και στη συνέχεια στην εξαφάνιση της επιχείρησης χωρίς να καταβάλει προηγουμένως τον φόρο, ενώ ο πελάτης διαθέτει έγκυρο τιμολόγιο που του επιτρέπει να ζητήσει έκπτωση φόρου.

9. Ανάλογα προβλήματα μη καταβολής ΦΠΑ που έχει χρεωθεί στους πελάτες παρουσιάζει και ο τομέας της ανακύκλωσης απορριμμάτων σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων.

10. Παρόμοια προβλήματα ανακύπτουν και στον λιθουανικό κλάδο των κατασκευών, ιδίως όσον αφορά τον ΦΠΑ που εισπράττουν υπεργολάβοι οι οποίοι στη συνέχεια εξαφανίζονται.

11. Επιτρέποντας στις φορολογικές αρχές να ορίσουν τον λήπτη των αγαθών ή των υπηρεσιών ως υπόχρεο του ΦΠΑ στις προαναφερθείσες περιπτώσεις, η παρέκκλιση επιλύει τα προβλήματα αυτά, τα οποία επηρεάζουν δυσμενώς τα δημόσια οικονομικά, χωρίς να μεταβάλλεται το ποσό του οφειλόμενου φόρου. Η παρέκκλιση απλουστεύει το έργο των φορολογικών αρχών όσον αφορά την επιβολή του φόρου ή την αποτροπή ορισμένων περιπτώσεων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής.

12. Το μέτρο είναι ανάλογο προς τους επιδιωκόμενους στόχους, εφόσον δεν προορίζεται για γενική εφαρμογή, αλλά μόνο σε συγκεκριμένες πράξεις και τομείς που παρουσιάζουν πραγματικά προβλήματα είσπραξης του φόρου ή φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.

13. Ανάλογες παρεκκλίσεις έχουν εγκριθεί και για άλλα κράτη μέλη όπου αποδείχθηκαν αποτελεσματικές.

14. Η διάρκεια ισχύος της παρέκκλισης θα πρέπει να περιοριστεί στις 31 Δεκεμβρίου 2009, ώστε βάσει της εμπειρίας κατά την ημερομηνία αυτή να αξιολογηθεί αν η παρέκκλιση εξακολουθεί να είναι δικαιολογημένη ή όχι. Ωστόσο, στις 16 Μαρτίου 2005 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας με στόχο τον εξορθολογισμό ορισμένων από τις παρεκκλίσεις βάσει του άρθρου 27 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ[2]. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να περιοριστεί η περίοδος εφαρμογής των μέτρων της παρούσας απόφασης τα οποία καλύπτονται από την πρόταση οδηγίας, μέχρις ότου τεθεί σε ισχύ η νέα οδηγία.

15. Η παρέκκλιση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στους ίδιους πόρους της Κοινότητας που προέρχονται από τον ΦΠΑ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 παράγραφος 1 στοιχείο α) της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 28ζ της εν λόγω οδηγίας, παρέχεται η δυνατότητα στη Λιθουανία να ορίζει ως υπόχρεο του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τον υποκείμενο στο φόρο λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών που αναφέρονται στο άρθρο 2.

Άρθρο 2

Ο λήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών μπορεί να ορίζεται ως υπόχρεος του ΦΠΑ στις ακόλουθες περιπτώσεις:

16. - παροχή αγαθών και υπηρεσιών από υποκείμενο στο φόρο υπό διαδικασία αδυναμίας πληρωμών ή διαδικασία αναδιάρθρωσης που αποτελεί το αντικείμενο δικαστικής εποπτείας·

17. παραδόσεις ξυλείας·

18. - παραδόσεις από υποκείμενο στον φόρο απορριμμάτων και θραυσμάτων χυτοσιδήρου, σιδήρου ή χάλυβα, υπολειμμάτων και άλλων υλικών ανακύκλωσης αποτελούμενων από σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα·

19. - παροχή υπηρεσιών στον τομέα των κατασκευών από υπεργολάβο σε γενική κατασκευαστική εταιρεία, άλλο υπεργολάβο ή σε εταιρεία που πραγματοποιεί η ίδια τις κατασκευαστικές της εργασίες.

Άρθρο 3

Η ισχύς της άδειας που χορηγείται δυνάμει του άρθρου 1 λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2009 . Ωστόσο, οι παράγραφοι 1, 3 ή 4 του άρθρου 2 παύουν να ισχύουν την ημερομηνία θέσης σε ισχύ της οδηγίας για τον εξορθολογισμό των παρεκκλίσεων δυνάμει του άρθρου 27 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ, η οποία προβλέπει ειδικό καθεστώς για την εφαρμογή του ΦΠΑ στους υπό εξέταση τομείς, υπό την προϋπόθεση ότι η ημερομηνία αυτή δεν είναι μεταγενέστερη της 31ης Δεκεμβρίου 2009.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στη Δημοκρατία της Λιθουανίας.

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

[1] ΕΕ L 145 της 13.6.1977, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε την τελευταία φορά με την οδηγία 2004/66/ΕΚ (ΕΕ L 168 της 1.5.2004, σ. 35).

[2] ΕΕ C 125 της 24.5.2005, σ. 12. COM (2005) 89.