52002PC0679

Πρόταση Κανονισμου του Συμβουλιου ο οποίος τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 539/2001 περί του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Προτείνοντας την τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 539/2001 [1], ο οποίος τροποποιήθηκε για τελευταία φορά από τον κανονισμό αριθ. 2414/2002 [2], η Επιτροπή επιδιώκει σειρά χωριστών στόχων:

[1] ΕΕ L 81 της 21.3.2001, σ. 1.

[2] ΕΕ L 327 της 12.12.2001, σ. 1.

- να δώσει συνέχεια στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Σεβίλλης το οποίο έδωσε απόλυτη προτεραιότητα στην επανεξέταση του κανονισμού περί θεώρησης αριθ. 539/2001, εξασφαλίζοντας κυρίως, υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, τη συμφωνία του περιεχομένου των παραρτημάτων του κανονισμού με τα κριτήρια που εκτίθενται στο 5° σημείο της αιτιολογικής σκέψης του κανονισμού και ιδιαίτερα με το κριτήριο που αφορά τον κίνδυνο παράνομης μετανάστευσης.

- να προβεί σε ορισμένες προσαρμογές τεχνικού χαρακτήρα που καθίστανται απαραίτητες από την εξέλιξη του νομικού πλαισίου, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

- να ξεκινήσει τη διαδικασία προβληματισμού σχετικά με την αρχή της αμοιβαιότητας και τις επιπτώσεις της.

Τροποποίηση των παραρτημάτων σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Σεβίλλης:

Ο προσδιορισμός των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης και εκείνων που εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένη μεθοδολογία η οποία καθορίστηκε στο 5° σημείο της αιτιολογικής σκέψης του κανονισμού αριθ. 539/2001. Αυτή γίνεται "μέσω σταθμισμένης, κατά περίπτωση, αξιολόγησης διαφόρων κριτηρίων που συνδέονται ιδίως με την παράνομη μετανάστευση, με τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια, καθώς και με τις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης με τις τρίτες χώρες, λαμβάνοντας επίσης υπόψη λόγους περιφερειακής συνοχής και αμοιβαιότητας".

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης διαπίστωσε με ικανοποίηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του συνολικού σχεδίου καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης, εφοδιάστηκε με αποτελεσματικό μέσο για να επιτύχει την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο απηύθυνε έκκληση στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή προκειμένου, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, να χορηγήσουν απόλυτη προτεραιότητα σε ορισμένα μέτρα μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η επανεξέταση πριν από τα τέλη του έτους 2002 των παραρτημάτων του κανονισμού αριθ. 539/2001. Η Δανική προεδρία κατάρτισε τον Ιούλιο 2002 ένα χάρτη πορείας για τα μέτρα και τις πρωτοβουλίες που πρέπει να θεσπισθούν σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Σεβίλλης. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, η Επιτροπή απευθύνθηκε στις 23.7.2002 στα κράτη μέλη μέσω ερωτηματολογίου προκειμένου να συγκεντρώσει όλες τις χρήσιμες πληροφορίες όσον αφορά την ενδεχόμενη προσαρμογή των καταλόγων τρίτων χωρών που υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης ή απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή. Η αξιολόγηση των απαντήσεων που δόθηκαν στο ερωτηματολόγιο επέτρεψε να διαπιστωθεί, μετά από εξέταση των κριτηρίων που απαριθμούνται στο 5° σημείο της αιτιολογικής σκέψης του κανονισμού αριθ. 539/2001, ότι πρέπει να μεταφερθεί στο παράρτημα I ο Ισημερινός, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται επί του παρόντος στο παράρτημα II. Η πρόταση που υποβλήθηκε από την Επιτροπή στηρίζεται ουσιαστικά σε συλλογισμούς που αφορούν την παράνομη μετανάστευση, στη βάση των οποίων αναφέρονται δεδομένα και στατιστικές που χορηγήθηκαν από ορισμένα κράτη μέλη. Τα στοιχεία που αφορούν τις επαναπροωθήσεις, τις απελάσεις, τις συλλήψεις και τις ποινικές καταδίκες έχουν ιδιαίτερη σημασία σε σχέση με το συγκεκριμένο θέμα.

Η απόφαση να μεταφερθεί ο Ισημερινός στο παράρτημα I του κανονισμού αριθ. 539/2001 πρέπει να λάβει υπόψη την ύπαρξη διμερών συμφωνιών απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης μεταξύ του Ισημερινού και των κρατών μελών. Η ημερομηνία έναρξης εφαρμογής της υποχρέωσης θεώρησης έναντι των κατοίκων του Ισημερινού πρέπει κατά συνέπεια να ορισθεί κατά τρόπο που να επιτρέπει σ' αυτά τα κράτη να τηρήσουν τις προθεσμίες καταγγελίας αυτών των συμφωνιών.

Το άρθρο 1, παράγραφος 1, εδάφιο β) και παράγραφος 2, εδάφιο α) της πρότασης έχει σαν στόχο να υποβάλει τους υπηκόους του Ισημερινού στην υποχρέωση θεώρησης ενώ το άρθρο 3, παράγραφος 2 ορίζει ενιαία ημερομηνία για την έναρξη εφαρμογής αυτού του καθεστώτος από τα κράτη μέλη.

Τεχνικές προσαρμογές που προκύπτουν από το διεθνές δίκαιο :

Διάφορες εξελίξεις που έχουν επέλθει από το 2001 εξηγούν προσαρμογές που δεν αμφισβητούν την ουσία του κανονισμού ούτε το περιεχόμενο των παραρτημάτων του.

Καταρχάς το διεθνές καθεστώς του Ανατολικού Τιμόρ άλλαξε ριζικά. Κατά τη στιγμή θέσπισης του κανονισμού αριθ. 539/2001 επρόκειτο ακόμα για ένα κράτος εν τω γίγνεσθαι και φαινόταν κατά συνέπεια λογικό να συμπεριληφθεί μεταξύ των εδαφικών οντοτήτων του παραρτήματος I. Έκτοτε, απέκτησε πλήρως την ιδιότητα κράτους στις 20.5.2002, με επιστέγασμα την αποδοχή του στον ΟΗΕ στις 27.9.2002. Το Ανατολικό Τιμόρ πρέπει ως εκ τούτου να συμπεριληφθεί στο εξής στο πρώτο τμήμα του παραρτήματος I του κανονισμού αριθ. 539/2001, μεταξύ των υπολοίπων κρατών.

Ο στόχος του άρθρου 1, παράγραφος 1, εδάφιο α) είναι να εξασφαλίσει ότι η μνεία του Ανατολικού Τιμόρ είναι σύμφωνη με το καθεστώς του σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Τέλος, το νομικό πλαίσιο μεταξύ, αφενός, της Ελβετίας και, αφετέρου, της Ένωσης και των κρατών μελών, γνώρισε μία πρόσφατη εξέλιξη στον τομέα της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων με τη συμφωνία για την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων που τέθηκε σε ισχύ την 1.6.2002. Αυτή η συμφωνία αποτελεί στο εξής το θεμέλιο της κυκλοφορίας χωρίς θεώρηση των υπηκόων της Ελβετίας και των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν υφίσταται πλέον λόγος να συμπεριλαμβάνεται η Ελβετία στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού αριθ. 539/2001. Αυτή η τεχνική προσαρμογή έχει τον ίδιο χαρακτήρα που οδήγησε να μην αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού αριθ. 539/2001, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία λόγω της ύπαρξης της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.

Στόχος του άρθρου 1, παράγραφος 2, εδάφιο β) είναι να καταργήσει την αναφορά της Ελβετίας στο παράρτημα ΙΙ που δεν αντικατοπτρίζει το ισχύον νομικό θεμέλιο της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης όσον αφορά τους Ελβετούς υπηκόους.

Έκταση και επιπτώσεις της αμοιβαιότητας :

Το 5° σημείο της αιτιολογικής σκέψης του κανονισμού αριθ. 539/2001 αναφέρει την αμοιβαιότητα μεταξύ των κριτηρίων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης εισόδου και εκείνων οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή. Επιπλέον, το άρθρο 1, παράγραφος 4, ορίζει λεπτομερώς ένα μηχανισμό αμοιβαιότητας που πρέπει να εφαρμόζεται στην περίπτωση επιβολής, από τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στο παράρτημα ΙΙ, της υποχρέωσης θεώρησης έναντι υπηκόων κράτους μέλους.

Οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο της Επιτροπής κατέδειξαν ότι υπήκοοι ορισμένων κρατών μελών υποβάλλονται στην υποχρέωση θεώρησης από ορισμένες τρίτες χώρες του παραρτήματος ΙΙ. Επιπλέον, ορισμένες τρίτες χώρες του παραρτήματος ΙΙ απαλλάσσουν από τη θεώρηση εισόδου τους υπηκόους ορισμένων κρατών μελών για χρονικό διάστημα μικρότερο εκείνου το οποίο τα εν λόγω κράτη μέλη χορηγούν από την πλευρά τους στους υπηκόους αυτής της τρίτης χώρας. Αυτά τα περιστατικά που διαπιστώθηκαν από τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο επιβάλουν εμπεριστατωμένη εξέταση της έννοιας και της έκτασης της αμοιβαιότητας, σε συνδυασμό με το μηχανισμό που προβλέπεται από το άρθρο 1, παράγραφος 4. Αυτή η εμπεριστατωμένη εξέταση δεν πρέπει εντούτοις να έχει σαν στόχο να καθυστερήσει την επανεξέταση των παραρτημάτων του κανονισμού αριθ. 539/2001 στην οποία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης χορήγησε απόλυτη προτεραιότητα.

Το άρθρο 2 προβλέπει ότι η εξέταση της αμοιβαιότητας θα καταλήξει στη μεταγενέστερη διαβίβαση ad hoc έκθεσης της Επιτροπής.

2002/0280 (CNS)

Πρόταση Κανονισμου του Συμβουλιου ο οποίος τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 539/2001 περί του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 62, σημείο 2 στοιχείο β) περίπτωση i),

την πρόταση της Επιτροπής [3],

[3] ΕΕ C της , σ. .

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [4],

[4] ΕΕ C της , σ. .

Εκτιμώντας τα εξής :

(1) Μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στη Σεβίλλη στις 21 και 22 Ιουνίου 2002, το οποίο έκρινε ότι αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα η επανεξέταση πριν από τα τέλη του έτους 2002 του κανονισμού αριθ. 539/2001 [5] η Επιτροπή προέβη σε αξιολόγηση των απαντήσεων των κρατών μελών στο ερωτηματολόγιο που τους απήυθυνε σχετικά με τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για την επανεξέταση του κανονισμού αριθ. 539/2001, και ιδίως σε σχέση με την παράνομη μετανάστευση, τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια, τις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης με τις τρίτες χώρες και την περιφερειακή συνοχή και την αμοιβαιότητα. Προέκυψε απ' αυτή την εξέταση ότι η μεταφορά του Ισημερινού από το παράρτημα ΙΙ στο παράρτημα Ι του κανονισμού αριθ. 539/2001 φαίνεται απαραίτητη για λόγους παράνομης μετανάστευσης.

[5] ΕΕ L 81 της 21.3.2001, σ. 1.

(2) Οι εξελίξεις του διεθνούς δικαίου οι οποίες επιβάλουν αλλαγή του καθεστώτος ή του καθορισμού ορισμένων κρατών ή οντοτήτων πρέπει να αντικατοπτρίζονται στα παραρτήματα του κανονισμού. Στο παράρτημα Ι του κανονισμού αριθ. 539/2001, το Ανατολικό Τιμόρ πρέπει κατά συνέπεια να διαγραφεί από το τμήμα 2 που απαριθμεί τις εδαφικές οντότητες και να προστεθεί στο τμήμα 1 που απαριθμεί τα κράτη.

(3) Δεδομένου ότι η συμφωνία για την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων που συνήφθη μεταξύ της Ελβετίας και της Ένωσης και των κρατών μελών της προβλέπει την κυκλοφορία με απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης των υπηκόων της Ελβετίας και των κρατών μελών, δεν υφίσταται πλέον λόγος να αναφέρεται η Ελβετία στο παράρτημα II του κανονισμού αριθ. 539/2001.

(4) Οι απαντήσεις των κρατών μελών στο ερωτηματολόγιο κατέδειξαν επιπλέον την ανάγκη εμπεριστατωμένης εξέτασης της αμοιβαιότητας, η οποία πρέπει να καταλήξει σε μεταγενέστερη έκθεση της Επιτροπής.

(5) Πρέπει να υπάρχει μέριμνα για την ενιαία εφαρμογή από τα κράτη μέλη της υποχρέωσης θεώρησης έναντι των υπηκόων του Ισημερινού. Προς το σκοπό αυτό, πρέπει να προσδιορισθεί μία ημερομηνία από την οποία και πέρα όλα τα κράτη μέλη θα εφαρμόζουν την υποχρέωση θεώρησης.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΩΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ :

Άρθρο 1

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 539/2001 τροποποιείται ως εξής :

(1) στο παράρτημα I :

α) Η μνεία του Ανατολικού Τιμόρ μεταφέρεται από το τμήμα 2 ("Εδαφικές οντότητες και αρχές που δεν αναγνωρίζονται ως κράτη από ένα τουλάχιστον κράτος μέλος") στο τμήμα 1 ("Κράτη") .

β) η μνεία του Ισημερινού προστίθεται

(2) στο παράρτημα II :

α) η μνεία του Ισημερινού διαγράφεται

β) η μνεία της Ελβετίας διαγράφεται.

Άρθρο 2

Η Επιτροπή θα υποβάλει στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέχρι τις 30 Ιουνίου 2003, έκθεση σχετικά με τις επιπτώσεις της αμοιβαιότητας και, ενδεχομένως, κάθε ενδεδειγμένη προς το σκοπό αυτό πρόταση.

Άρθρο 3

1. Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

2. Τα κράτη μέλη θέτουν σε εφαρμογή την υποχρέωση θεώρησης έναντι των υπηκόων του Ισημερινού από την 1η Απριλίου 2003.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος