Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) (2007–2013)

Odwołujący się do strategii lizbońskiej Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) wspiera działania na rzecz wzmocnienia konkurencyjności i innowacyjności w Unii Europejskiej (UE) w okresie 2007–2013. Zachęca przede wszystkim do korzystania z technologii informacyjnych, technologii środowiskowych i odnawialnych źródeł energii.

AKT

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1639/2006/WE z dnia 24 października 2006 r. ustanawiająca Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007–2013) [Zob. akt(-y) zmieniający(-e)].

STRESZCZENIE

Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) proponuje spójne ramy dla poprawy konkurencyjności * i innowacyjności * w Unii Europejskiej (UE). Działania wspierane przez program ramowy obejmują głównie rozwój społeczeństwa wiedzy, a także ekorozwój oparty na zrównoważonym wzroście gospodarczym.

Program ramowy łączy w sobie szczegółowe wspólnotowe programy wsparcia, nowe działania, a także współdziałanie z innymi programami. Dlatego też stanowi odpowiedź na cele odnowionej strategii lizbońskiej stawiającej na uproszczone, bardziej przejrzyste i ukierunkowane działania wspólnotowe.

Programy szczegółowe

Z uwagi na różnorodność celów i chęć zapewnienia ich przejrzystości na CIP składają się trzy szczegółowe podprogramy. Interesy małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz ekoinnowacje stanowią priorytety przekrojowe, odzwierciedlane w całym programie ramowym.

• Program na rzecz przedsiębiorczości i innowacji obejmuje działania mające na celu promowanie przedsiębiorczości, konkurencyjności przemysłowej i innowacyjności. Program ten jest skierowany przede wszystkim do MŚP *, od „gazel biznesu” (przedsiębiorstw o znacznym potencjale wzrostu) w dziedzinie nowych technologii po mikroprzedsiębiorstwa i firmy rodzinne stanowiące ogromną większość przedsiębiorstw europejskich. Ułatwia dostęp MŚP do finansowania i inwestycji na etapie początkowym i wzrostu. Zapewnia też przedsiębiorstwom dostęp do informacji i porad na temat funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz jego możliwości, a także dotyczących ich przepisów Wspólnoty, również tych planowanych, co pozwala im na przygotowanie i dostosowanie się do nich w sposób najbardziej racjonalny z punktu widzenia kosztów. Stąd tak ważna rola sieci Enterprise Europe Network. Oprócz tego w ramach programu przewidziano wymianę najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi z myślą o stworzeniu lepszego otoczenia regulacyjnego i administracyjnego dla przedsiębiorstw i innowacyjności. Program wspiera również promocję ekoinnowacji *, zachęcając do wykorzystania w pełni potencjału technologii środowiskowych.
• Program na rzecz wspierania polityki w zakresie TIK ma na celu promowanie wykorzystywania i stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), stanowiących filar gospodarki opartej na wiedzy. Wykorzystanie TIK w sektorach prywatnym i publicznym faktycznie umożliwia pobudzenie unijnej wydajności w zakresie innowacyjności i konkurencyjności europejskiej. Program stanowi część agendy cyfrowej dla Europy i skupia w sobie instrumenty finansowane uprzednio przez programy eTEN, eContenu i Modinis.
• Program „Inteligentna Energia – Europa” (EN) przyczynia się do przyspieszenia realizacji celów w dziedzinie zrównoważonej energii. Tak więc program wspiera efektywniejsze zużycie energii, korzystanie z nowych i odnawialnych źródeł energii, lepsze przenikanie owych źródeł energii na rynek, dywersyfikację energetyczną i zróżnicowanie paliw, zwiększanie udziału energii odnawialnej (zgodnie z celem ustalonym przez Unię Europejską udział odnawialnych źródeł energii w wewnętrznym zużyciu energii brutto powinien przekroczyć 12% do roku 2010 r.), a także zmniejszenie zużycia energii przez odbiorców końcowych. Szczególne miejsce w programie zajmuje sektor transportu. Program zapewnia kontynuację programu „Inteligentna Energia – Europa” (2003–2006) zakończonego 31 grudnia 2006 r.

Wdrożenie

Wdrożenie programu CIP wymaga zastosowania różnych instrumentów wykonawczych (instrumenty finansowe, projekty, sieci, działania analityczne itp.), które mogą być wykorzystane w poszczególnych programach szczegółowych. Owo instrumentarium – wspólne dla różnych programów – pozwala uprościć funkcjonowanie programu ramowego dla użytkowników. CIP opiera się nie tylko na znanych i sprawdzonych działaniach, ale wprowadza także nowe instrumenty.

Przedsiębiorstwa są wspierane przez liczne wspólnotowe instrumenty finansowe. I tak, instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MŚP wspiera ofertę kapitału zalążkowego i startowego dla MŚP w fazie początkowej oraz nowo wprowadzoną przez CIP ofertę dalszego finansowania w fazie rozszerzania działalności. Natomiast system poręczeń dla MŚP ułatwia im dostęp do finansowania wierzycielskiego (w formie pożyczki lub leasingu), mikrokredytów i funduszy własnych lub quasi-kapitałowych (quasi-equity) instrumentów inwestycyjnych. Mechanizm ten zawiera nowy instrument sekurytyzacji portfela pożyczek bankowych, pozwalający MŚP na zmobilizowanie dodatkowych środków finansowania przez pożyczkę.

CIP sprzyja wzmocnieniu i rozwojowi usług wsparcia przedsiębiorstw i innowacyjności. Usługi te służą rozpowszechnianiu wśród przedsiębiorstw informacji dotyczących polityk, ustawodawstwa i programów wspólnotowych, dotyczących w szczególności rynku wewnętrznego, oraz programów ramowych na rzecz prowadzenia badań. W ramach owych usług przedsiębiorstwa otrzymują także informacje dotyczące transferu innowacji, technologii i wiedzy. Przyczyniają się one także do uzyskiwania informacji zwrotnych z przedsiębiorstw umożliwiających ocenę wpływu i opracowanie polityk.

Nowy instrument wspiera oprócz tego współpracę pomiędzy krajowymi i regionalnymi programami na rzecz promowania innowacyjności w przedsiębiorstwach, dzięki temu zapewniając przedsiębiorstwom dodatkowe środki umożliwiające im korzystanie z pomysłów, wiedzy fachowej i możliwości rynkowych w innych regionach Europy.

Program ramowy wspiera poza tym projekty pilotażowe w warunkach rynkowych. Mają one na celu promowanie wprowadzania na rynek i skuteczną eksploatację rynkową innowacyjnych lub ekoinnowacyjnych technik lub produktów, których demonstrację techniczną już wcześniej przeprowadzono z powodzeniem, ale których sprzedaż odbywała się dotychczas na niewielką skalę. Projekty te wdrażane są w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

Agencja Wykonawcza ds. Inteligentnej Energii odpowiada za wdrażanie działań w ramach programu „Inteligentna Energia – Europa” oraz działań w ramach programu na rzecz przedsiębiorczości i innowacji.

Aby zoptymalizować przepływ wiedzy i pomysłów, strategiczny rozwój polityk wspólnotowych powinien przebiegać w oparciu o otwartą metodę koordynacji. Należy go uzupełniać nowymi działaniami partnerskimi, ułatwiającymi państwom członkowskim i regionom czerpanie korzyści z przykładów dobrych praktyk.

Spójność z innymi politykami wspólnotowymi

CIP łączy się z innymi większymi inicjatywami wspólnotowymi. Ich rozmaite działania realizowane są równolegle i wzajemnie się uzupełniają. Program ramowy uczestniczy więc w realizacji celów Wspólnoty w dziedzinie badań, spójności, środowiska, edukacji i szkolenia.

Tak więc CIP ułatwia dostęp do finansowania przedsiębiorstwom, których działalność dotyczy innowacji, badań i rozwoju. Pomaga także przedsiębiorstwom uczestniczyć w siódmym programie ramowym na rzecz badań i rozwoju technologicznego.

Budżet

Okres realizacji programu ramowego wynosi siedem lat, od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2013 r. Dysponuje budżetem w wysokości 3,621 mld EUR na cały okres realizacji programu.

Orientacyjny rozdział środków wygląda następująco: 60% budżetu całkowitego (2,170 mld EUR) przypada na program na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności. Jedna piąta tej kwoty (ok. 430 mln EUR) jest przeznaczona na promocję ekoinnowacji. 20% (730 mln EUR) całkowitego budżetu przeznaczono na program wsparcia strategicznego na rzecz TIK, a pozostałe 20% (730 mln EUR) – na program „Inteligentna Energia – Europa”.

Koszty kwalifikowane z tytułu licznych instrumentów nie mogą jednak być przedmiotem podwójnego finansowania.

Monitorowanie i ocena

Komisja stale monitoruje proces realizacji programu ramowego i powiązanych z nim programów szczegółowych. Co roku sporządza sprawozdanie z realizacji Programu ramowego i każdego z programów szczegółowych, obejmujące analizę wspieranych działań pod względem wykonania finansowego, wyników oraz wpływu (tam, gdzie to możliwe).

Program ramowy i wchodzące w jego skład programy szczegółowe podlegają ocenie śródokresowej i końcowej. Oceny te obejmują analizę zagadnień takich jak odpowiedniość, spójność i synergia, efektywność, skuteczność, użyteczność, zasadność wykorzystanych zasobów oraz wpływ na zrównoważony rozwój. Ocena końcowa pozwala także sprawdzić, w jakim stopniu Program ramowy jako całość i każdy z jego programów szczegółowych osiągnęły swoje cele.

Kontekst

Ze względu na proces lizboński, którego celem jest uczynienie z Europy najbardziej konkurencyjnej i najdynamiczniejszej na świecie gospodarki opartej na wiedzy, konkurencyjność stanowi oczywiście jeden z politycznych priorytetów UE. Aby wzmocnić spójność poszczególnych programów stanowiących część wysiłków na rzecz zwiększonej konkurencyjności oraz w odpowiedzi na cele odnowionej strategii lizbońskiej, Komisja Europejska proponuje program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji.

AKTY POWIĄZANE

Wniosek rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (2014–2020) [COM/2011/834 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].Procedura współdecyzji (2011/0394 (COD)

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Oceny programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji [COM(2013) 2 wersja ostateczna – nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym].

See also

• Dostęp przedsiębiorstw do finansowania

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2013