12.11.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 327/65

1.1

Il-bażi legali tal-abbozz leġislattiv propost mill-Kummissjoni Ewropea hija l-Artikolu 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) (1). Għalhekk, l-għan li dan l-abbozz ta’ regolament suppost għandu jsegwi huwa t-tqarrib tad-dispożizzjonijiet legali applikabbli għall-prodotti tat-tabakk, bil-għan li jiġi assigurat il-funzjonament korrett tas-suq intern. Il-punt 3.9.1 tal-Memorandum ta’ Spjegazzjoni tal-Proposta għal Direttiva jispeċifika li l-għażla ta’ din il-bażi legali kienet ikkonfermata mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea permezz tad-Direttiva 2001/37/KE (2) u li, għalhekk, din l-istess bażi hija adegwata għal din il-proposta fit-tiftix ta’ livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa pubblika mir-riskji tat-tabakk.

1.2

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) fil-prinċipju jilqa' din il-bażi legali fid-dawl tal-objettivi tal-proposta, li l-KESE jikkondividi kompletament, b'mod partikolari bil-għan li jipprevjenu lin-nies milli jibdew ipejpju, speċjalment iż-żgħażagħ. Madankollu, il-KESE jinnota li f'xi okkażjonijiet, pereżempju fil-Kumitat għall-Affarijiet Legali tal-Parlament Ewropew, ġew espressi dubji fir-rigward ta' din il-bażi legali, notevolment fuq il-bażi li l-objettiv jista' jintlaħaq b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri.

1.3

Il-KESE jaqbel totalment mal-Kummissjoni Ewropea li d-dritt għas-saħħa għandu jieħu prijorità fuq kwalunkwe kunsiderazzjoni ekonomika. F’dan il-qasam, il-KESE jiddikjara li huwa deċiżament favur li jiġu promossi pjani u kampanji pubbliċi ta’ edukazzjoni u ta’ sensibilizzazzjoni fir-rigward tal-konsegwenzi gravi li t-tipjip għandu fuq is-saħħa. Madankollu għad hemm xettiċiżmu dwar kemm il-miżuri proposti jgħinu l-proċess gradwali li persuna tieqaf tpejjep. Għalhekk, il-KESE jirrakkomanda li l-miżura li qed tiġi analizzata tiġi kkompletata u tirrifletti b’mod aktar ċar l-importanza fil-livell Ewropew tal-istrateġiji edukattivi u ta’ pariri mwettqa fl-iskejjel primarji u sekondarji, b’tali mod li kull tifel/tifla jew żgħażugħ/a jiġu infurmati b’mod korrett, sħiħ u regolari dwar ir-realtajiet tat-tipjip u l-effetti tiegħu ta’ ħsara u dwar l-effetti karċinoġeniċi tal-espożizzjoni għad-duħħan tat-tabakk fl-ambjent (3).

1.4

Il-Kumitat jirrikonoxxi li fl-UE kollha għadd konsiderevoli ta' impjiegi ser ikunu fil-periklu fis-setturi kollha tal-katina ta' valur tal-agrikoltura, il-produzzjoni, l-ippakkjar u l-bejgħ bl-imnut tat-tabakk u prodotti relatati. Il-KESE jitlob li tingħata l-attenzjoni meħtieġa biex dawn ir-riskji relatati mas-suq tax-xogħol jiġu evitati, u jirrakkomanda bil-qawwa li jintużaw il-forom kollha disponibbli ta' miżuri ta' tranżizzjoni u ta' ristrutturazzjoni, speċjalment l-iskemi ta' taħriġ għall-ħaddiema flimkien ma' appoġġ xjentifiku, tekniku u dak relatat mal-innovazzjoni għall-intrapriżi u l-irziezet li jipproduċu tipi ġodda ta' prodotti, bil-għan li jinżammu l-impjiegi. Għandu jiġi nnotat li t-tkabbir tat-tabakk jikkontribwixxi għall-impjiegi rurali. Il-fondi strutturali u ta' koeżjoni, il-fondi reġjonali u l-fondi għar-riċerka u l-innovazzjoni għandhom jintużaw b'mod effettiv fl-Istati Membri li jintlaqtu l-aktar minn din ir-ristrutturazzjoni potenzjali partikolarment fil-kuntest attwali ta' kriżi ekonomika.

1.5

Hemm ir-riskju li jonqos ħafna d-dħul mit-taxxi, mhux biss minħabba ż-żieda fil-kummerċ illeċitu, iżda wkoll minħabba li jonqos il-bejgħ u jitbaxxew il-prezzijiet. Attwalment, it-taxxi miġbura minn fuq it-tabakk fl-Unjoni Ewropea jirrappreżentaw kważi EUR 100 biljun.

1.6

Ser ikun hemm żieda qawwija fil-kummerċ illeċitu (kuntrabandu u falsifikar) f’idejn in-netwerks kriminali, li ser twassal għal tnaqqis fil-bejgħ tat-tabakk legali, ser tnaqqas id-dħul mit-taxxi fuq il-prodotti tat-tabakk, ser tikkomprometti s-sikurezza tal-konsumaturi minħabba n-nuqqas ta’ kontrolli sanitarji u ta’ kwalità, kif ukoll ser tiffaċilita l-aċċess tal-minorenni għat-tabakk. Kull sena fl-Unjoni Ewropea jonqsu milli jinġabru EUR 10 biljun (4) (ċifra maħruġa mill-OLAF) minħabba l-kummerċ illeċitu, peress li llum il-ġurnata l-bejgħ tat-tabakk bil-kuntrabandu fl-UE huwa 10 % (5). Il-KESE ma jistax ħlief jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li dan l-aħħar, fil-kuntest tal-Konvenzjoni Qafas tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa dwar il-ġlieda kontra t-tabakk, ġie ffirmat protokoll biex jiġi eliminat il-kummerċ illeċitu ta' prodotti tat-tabakk, li fih il-partijiet interessati jintalbu jimplimentaw miżuri effettivi biex jiġu eliminati l-manifattura u l-kummerċ illeċiti tat-tabakk (6).

1.7

Il-proposta attwali ser tibdel b'mod sostanzjali l-kundizzjonijiet għad-dħul fis-suq, il-kompetizzjoni u l-funzjonament neċessarju tal-kummerċ ħieles ta’ prodott legali, anke jekk ikun estremament regolat. Il-KESE huwa konxju tal-preokkupazzjonijiet li qajmu f'dan ir-rigward ċerti valutazzjonijiet tal-impatt fil-livell tal-UE u dak internazzjonali. Madankollu, il-KESE jitlob li jiġu kkunsidrati l-benefiċċji mistennija, kemm fir-rigward tat-tnaqqis tal-ispejjeż relatati mal-kura tas-saħħa, kif ukoll it-titjib fil-livell tas-saħħa pubblika, fid-dawl tal-fatt li ċ-ċittadini Ewropej huma intitolati għal livell għoli ta' protezzjoni ta' saħħithom mill-Unjoni Ewropea, b'konformità mal-Artikolu 35 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali.

1.8

Jekk il-Kummissjoni tingħata poteri wesgħin sabiex tiżviluppa aktar l-aspetti essenzjali tad-Direttiva permezz ta’ atti ddelegati, dan ser jirfes fuq il-kompetenzi sovrani tal-Istati Membri u b’hekk jinkiser il-prinċipju tas-sussidjarjetà. Il-KESE ma jistax jaċċetta atti ddelegati li ma jagħmlux parti minn dak li huwa espressament indikat fl-Artikolu 290 tat-TFUE. Barra minn hekk, tmien parlamenti nazzjonali (kontroll tas-sussidjarjetà) esprimew 14-il vot kontra l-proposta tal-Kummissjoni peress li din ma tirrispettax il-prinċipju tas-sussidjarjetà (7).

1.9

Il-KESE jappoġġja l-kunċett li jitnaqqas ir-riskju u għalhekk jappella lill-Kummissjoni għal definizzjoni ċara u qafas legali adegwat għall-prodotti b’inqas periklu, li jikkonkretizzaw b’mod xjentifiku u mingħajr dubju t-tnaqqis tar-riskju fir-rigward tas-sigaretti konvenzjonali, b’mod partikolari l-prodotti li fihom it-tabakk (u mhux nikotina kimika) u li għalhekk huma soġġetti għad-Direttiva.

2.1

Il-KESE jaf tajjeb bir-riskji li għandu t-tabakk għas-saħħa pubblika. Bħalma jidher fl-ewwel punt tal-Memorandum ta’ Spjegazzjoni tal-Proposta għal Direttiva, it-tabakk huwa l-aktar kawża sinifikanti ta’ mwiet prematuri fl-UE, responsabbli għal kważi 700 000 mewta kull sena. F’dan il-kuntest, il-proposta tiffoka fuq objettivi ta’ min ifaħħarhom u li huma kondiviżi bis-sħiħ, bħall-prevenzjoni li jinbeda l-konsum tat-tabakk, b’mod partikolari miż-żgħażagħ, meta jitqies li 70 % ta’ dawk li jpejpu jibdew qabel ma jagħlqu t-18-il sena u 94 % qabel ma jagħlqu l-25 sena, u dan isaħħaħ il-bżonn li jiġu adottati miżuri fil-qasam tat-tfal u ż-żgħażagħ (8).

2.2

F’dan il-kuntest, il-KESE jemmen li r-reviżjoni tad-Direttiva hija assolutament neċessarja u, għalhekk, għandha titwettaq mingħajr dewmien. Fil-fatt, missha ilha li saret snin ilu, meta wieħed iqis li l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea tistipula li għandu jiġi żgurat livell għoli ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem fid-definizzjoni u fl-implimentazzjoni tal-linji ta' politika u l-attivitajiet kollha tal-Unjoni. Huwa ċar li d-dritt għas-saħħa għandu jibqa’ prijorità fuq kwalunkwe kunsiderazzjoni ekonomika. Barra minn hekk jeħtieġ li jiġi kkunsidrat li fil-pajjiżi li adottaw leġislazzjoni restrittiva ħafna kontra t-tabakk, il-livell tal-konsum bilkemm inbidel. Dan huwa l-każ, pereżempju, fi Spanja, fejn f’dawn l-aħħar 3 snin, il-livell ta’ konsum niżel biss b’żewġ punti perċentwali minkejja l-liġijiet stretti li ġew adottati, skont ir-rapport tal-Kummissjoni Ewropea ppubblikat reċentement dwar l-ambjenti ħielsa mit-tipjip (9). Għalhekk, apparti l-miżura li qed tiġi diskussa hawnhekk, il-KESE jiddikjara li huwa deċiżament favur li jiġu promossi pjani u kampanji pubbliċi ta’ edukazzjoni u ta’ sensibilizzazzjoni fir-rigward tal-konsegwenzi gravi li t-titjib għandu fuq is-saħħa. Huwa jemmen li dawn l-azzjonijiet ser isaħħu l-effettività fit-tul tal-miżuri proposti fir-rigward tas-saħħa pubblika, għax għad hemm min hu xettiku dwar jekk dawn humiex ser jiffaċilitaw il-waqfien progressiv u neċessarju tat-tipjip.

2.3

Madankollu, l-abbozz ta’ proposta għal reviżjoni tad-Direttiva 2001/37/KE dwar il-prodotti tat-tabakk, ippreżentat mill-Kummissjoni Ewropa fid-19 ta’ Diċembru 2012, jista’ jkollu konsegwenzi gravi għall-impjieg, l-ekonomija u d-dħul mit-taxxi fl-Unjoni Ewropea, waqt li fl-istess ħin jinkisru għanijiet bażiċi oħra tal-Unjoni, bħal-livell massimu ta’ impjieg u t-tkabbir ekonomiku (Artikolu 3 tat-TUE), jekk ma tiġix adottata l-ebda miżura ta' akkumpanjament. Fl-Unjoni Ewropea, is-settur tat-tabakk jimpjega kważi 1,5 miljun persuna. Minn dawn, 400 000 huma bdiewa li jkabbru l-weraq tat-tabakk u 956 000 impjieg jiddependu mill-bejgħ bl-imnut tat-tabakk (10). Barra minn hekk, kull sena jinġabru kważi EUR 100 biljun f’taxxi fuq il-prodotti tat-tabakk u dan huwa settur li huwa importanti ħafna fil-kuntest tal-esportazzjonijiet, peress li huwa wieħed mill-ftit setturi li jżomm bilanċi pożittivi kemm fil-livell Ewropew kif ukoll f’ħafna mill-Istati Membri. Fl-2010, l-esportazzjoni totali ta’ prodotti tat-tabakk li ġejjin mill-Unjoni Ewropea kienet ta’ 55 000 tunnellata. L-akbar volumi ħarġu mill-Bulgarija (13 200), mill-Greċja (11 200) u minn Franza (8 000). Barra minn hekk, it-tabakk huwa prodott agrikolu li jagħti impjieg lil 400 000 persuna fl-Unjoni, fundamentalment f’reġuni żvantaġġati u mingħajr alternattivi. L-istatistika tal-UNITAB (Unjoni Taljana tat-Tabakk) u tal-Kumitat tal-Organizzazzjonijiet Agrikoli Professjonali fl-Unjoni Ewropea (COPA) juru li 96 % tal-intrapriżi agrikoli li huma ddedikati għat-tabakk huma intrapriżi tal-familji b’erja medja ta’ biedja bejn 0,5 u 3 ettari (11).

3.1

Il-proposta għal Direttiva dwar il-prodotti tat-tabakk ippreżentata mill-Kummissjoni Ewropea hija ċċentrata fuq sitt oqsma ta’ politika:

Minn dawn is-sitt oqsma, tlieta għandhom impatt enormi fuq l-impjieg u d-dħul mit-taxxi fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea Fil-każ tal-ittikkettjar, l-ippakkjar u l-ingredjenti, il-proposta timponi twissijiet wiesgħa għas-saħħa li huma sproporzjonati għal dawk eżistenti, waqt li jillimitaw il-format, it-togħma u l-kontenut tal-prodotti tat-tabakk. Għalhekk, pereżempju, il-pakketti kollha jridu jinkludu twissijiet tas-saħħa bi stampa u messaġġ li jkopru 75 % tal-ippakkjar, li magħhom ser jiżdied kliem ġdid b’informazzjoni fil-ġnub tal-pakketti (50 % ta’ kull naħa), flimkien mat-timbru tad-dazju li huwa obbligatorju f’xi Stati Membri, il-messaġġ li jipprojbixxi l-bejgħ lill-minorenni u l-ispazju riżervat għall-miżuri ġodda għall-monitoraġġ u t-traċċabbiltà tal-prodotti tat-tabakk. Fil-prattika dan ifisser tnaqqis kbir fl-ispazju disponibbli sabiex jintwerew il-marki kummerċjali li huma rreġistrati b’mod leġittimu. Barra minn hekk, għandu jkun hemm daqsijiet minimi għat-tul u l-wisa’ tal-pakketti, li jimplika li xi wħud mill-mudelli tal-pakketti ser jisparixxu. Dan huwa l-każ tal-pakketti forma ta’ “casket”, format popolari ħafna f’xi pajjiżi bħall-Greċja. Ser jisparixxi wkoll il-format l-aktar popolari ta’ pakketti fil-Portugall. Barra minn hekk, din il-bidla fl-ippakkjar, li mhix ibbażata fuq evidenza xjentifika, tista’ thedded l-impjiegi fis-settur tal-industrija tal-ippakkjar u tal-imballaġġ, li huwa importanti ħafna f’bosta pajjiżi, pereżempju, il-Ġermanja, il-Polonja, Franza, ir-Renju Unit u l-Awstrija. Għandu jiġi indikat li r-rekwiżiti minimi għat-tul u l-wisa’ tal-pakketti tat-tabakk ma kinux inklużi fil-Konsultazzjoni Pubblika u lanqas ma kienu jagħmlu parti mir-Rapport dwar l-Impatt. Il-bejgħ ta’ sigaretti li jinkludu tomgħiet karatterizzanti huwa pprojbit u ġiet ivvintata definizzjoni ġdida ta’ “sigaretti żgħar”, li tmur kontra l-leġislazzjonijiet fiskali li ilhom fis-seħħ fl-Unjoni għal ftit iktar minn sena (12).

3.2

B’konsegwenza ta’ dan, u peress li l-pakketti kollha ser ikollhom l-istess format filwaqt li s-sigaretti kollha ser ikollhom l-istess togħma, il-prezz ser ikun l-uniku element ta’ divrenzjar bejn il-marki kummerċjali, u minħabba f’hekk ser ikun hemm telf fil-katina ta’ valur tas-settur kollu. Bil-prezz ikun l-uniku element kompetittiv, il-prezzijiet ser jitbaxxew u dan ser joħloq, fuq naħa, tnaqqis fid-dħul finanzjarju tal-operaturi fis-settur u fil-ġbir tal-Istati Membri u, fuq in-naħa l-oħra, il-qerda tal-impjiegi fis-settur.

3.3

Dan id-divrenzjar uniku possibbli skont il-prezz ser iwassal, pereżempju, biex it-tabakk ta’ kwalità li jitkabbar fl-Unjoni Ewropea ma jibqax attraenti għall-kumpaniji b’fabbriki fl-UE, peress li l-kwalità mhux ser tibqa’ kriterju għax-xiri tal-werqa tat-tabakk, li, bil-kontra ta’ dak li indikat il-Kummissjoni fil-Valutazzjoni tagħha tal-Impatt, ser tipperikola serjament l-impjiegi li jiddependu minn dan il-ħsad. Attwalment, fl-Unjoni Ewropea, il-ħsid tal-werqa tat-tabakk jammonta għal 250 000 tunnellata ta’ tabakk fis-sena. L-Italja hija l-akbar produttur b’89 000 tunnellata, segwita mill-Bulgarija b’41 056 tunnellata, minn Spanja bi 38 400 tunnellata u mill-Greċja b’24 240 tunnellata. Din il-ħolqa tal-katina timpjega 400 000 persuna, immexxija mill-Bulgarija fejn hemm 110 000 persuna involuti fil-kultivazzjoni tat-tabakk, segwita mill-Polonja b’75 100 u mill-Italja b’59 300 (13).

3.4

Konsegwenza possibbli oħra tal-istandardizzazzjoni tal-format u t-togħma tista' tkun żieda fil-kuntrabandu tat-tabakk. Jekk il-prodotti kollha jispiċċaw ikunu kważi l-istess, ser tkun il-mafja li tibbenefika, peress li tista’ tiddiżinja bil-faċilità kollha l-prodotti tagħha ta’ kuntrabandu bil-formats u t-togħmiet oriġinali li jkunu draw bihom il-konsumaturi, sabiex tissodisfa din id-domanda permezz ta’ kanali mhux regolati u mingħajr ma tħallas ċenteżmu lill-awtoritajiet tat-taxxa tal-Istati Membri. Barra minn hekk, dawn il-prodotti mhux ser jiġu kkontrollati għall-kwalità, u dan ifisser li s-sigurtà tal-konsumaturi ser tkun tassew kompromessa.

3.5

Skont l-aħħar ċifri disponibbli, b'konsegwenza tal-kummerċ illeċitu, fl-Unjoni Ewropea kull sena ma jinġabrux EUR 10 biljun f'taxxi fuq il-prodotti tat-tabakk. Attwalment, il-bejgħ ta’ tabakk bil-kuntrabandu fl-UE jirrappreżenta 10 % tat-total (14). Għalhekk il-KESE ma jistax ma jilqax il-protokoll dwar l-eliminazzjoni tal-kummerċ illeċitu tal-prodotti tat-tabakk, iffirmat fit-12 ta' Novembru 2012, taħt il-Konvenzjoni Qafas tad-WHO dwar il-Kontroll tat-Tabakk. Negozjat mill-Kummissjoni Ewropea f'isem l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha, il-protokoll jappella lill-partjiet interessati biex jieħdu miżuri effettivi biex jiġu eliminati l-manifattura u l-kummerċ illeċitu tat-tabakk (15).

3.6

Apparti t-telf fid-dħul mit-taxxi, iż-żieda fil-kummerċ illeċitu ser twassal għal tnaqqis fil-bejgħ tat-tabakk, li jolqot lill-katina ta’ valur kollha iżda b’mod partikolari tista’ tolqot lill-istabbilimenti li jbiegħu t-tabakk bl-imnut. Kważi miljun impjieg jiddependi direttament jew indirettament mill-bejgħ bl-imnut tat-tabakk fl-Unjoni Ewropea, kemm permezz ta’ ħwienet kbar li jibqgħu miftuħin iżjed min-normal (convenience stores), kjoskijiet jew stabbilimenti speċjalizzati kif ukoll, fil-każ ta’ Franza, l-Italja, Spanja, u reċentement ħafna, l-Ungerija, permezz ta’ netwerks ta’ ħwienet regolati li jbiegħu tabakk u bolol u li huma kkontrollati mill-pajjiżi kkonċernati. Fil-Greċja biss, 40 000 impjieg jiddependu mill-bejgħ bl-imnut tat-tabakk (16).

3.7

Il-KESE jagħraf it-theddida li tista' tinħoloq għall-impjieg fis-setturi kollha tul il-katina tal-valur tal-produzzjoni, l-ippakkjar u l-bejgħ bl-imnut tat-tabakk u prodotti relatati, u f'setturi agrikoli fejn ma ġewx żviluppati alternattivi oħrajn u fejn is-sussidji tal-PAK m'għadhomx disponibbli. Għandu jiġi nnotat li t-tkabbir tat-tabakk jikkontribwixxi għall-impjiegi rurali. Il-KESE jappella għall-attenzjoni meħtieġa sabiex jitnaqqsu kemm jista' jkun dawn ir-riskji tas-suq tax-xogħol u jirrakkomanda bil-qawwi biex hawnhekk jintużaw il-forom kollha disponibbli ta' miżuri ta' tranżizzjoni u ta' ristrutturar, speċjalment skemi ta' taħriġ għall-ħaddiema flimkien ma' appoġġ xjentifiku, tekniku u tal-innovazzjoni għall-impriżi u l-azjendi agrikoli li jipproduċu tipi ġodda ta' prodotti, bil-għan li jinżammu l-impjiegi. Il-fondi ta' koeżjoni u fondi strutturali, il-fondi reġjonali u l-fondi għar-riċerka u l-innovazzjoni għandhom jintużaw b'mod effettiv fl-Istati Membri li huma l-aktar milquta b'dan ir-ristrutturar li jista' jkun hemm partikolarment fil-kuntest attwali ta' kriżi ekonomika.

3.8

Fi ftit kliem, il-KESE jagħraf li l-Proposta għal Direttiva jista' jkollha riskji konsiderevoli. Madankollu, il-KESE jitlob li jiġu kkunsidrati l-benefiċċji mistennija, kemm fir-rigward tat-tnaqqis tal-ispejjeż relatati mal-kura tas-saħħa, kif ukoll it-titjib fil-livell tas-saħħa pubblika, fid-dawl tal-fatt li ċ-ċittadini Ewropej huma intitolati għal livell għoli ta' protezzjoni ta' saħħithom mill-Unjoni Ewropea, b'konformità mal-Artikolu 35 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali

3.9

Barra minn hekk, il-proposta għal Direttiva tinkludi sittax-il att iddelegat li jagħti lill-Kummissjoni Ewropea setgħat sabiex temenda u tieħu deċiżjonijiet dwar elementi essenzjali tad-Direttiva, kwistjoni li hija espressament eskluża mill-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (17). B’dan il-mod, il-Kunsill, il-Parlament Ewropew u l-parlamenti nazzjonali ma jibqagħlhom kważi l-ebda poter fuq il-bidliet għal aspetti fundamentali tad-Direttiva.

4.1

Il-miżuri inklużi fil-Proposta għal Direttiva huma restrittivi ħafna u mhumiex ibbażati fuq kriterji li għandhom l-għan li jnaqqsu l-“faxxinu” tat-tabakk sabiex jinkisbu l-objettivi tagħhom tas-saħħa. Barra minn hekk, il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li jiġu implimentati pjani u kampanji edukattivi, li jindirizzaw speċifikament liż-żgħażagħ Ewropej. F’dan ir-rigward, huwa importanti li jiġi nnotat li l-istima tal-Kummissjoni Ewropea nnifisha dwar l-effetti fuq is-saħħa li ser iħallu l-miżuri tagħha tista' tidher li ma tantx hija ambizzjuża (2 %). Madankollu, din il-progressività tista' tipprevjeni milli jiġu kkawżati danni ekonomiċi gravi ħafna u għalhekk potenzjalment sproporzjonati.

4.1.1

L-inklużjoni tat-twissijiet tas-saħħa li jkopru 75 % taż-żewġ uċuħ tal-pakkett flimkien mal-kliem informattiv ġdid li jkopri 50 % tal-ġnub (Artikolu 9) mhix ibbażata fuq evidenzi xjentifiċi żguri. Minkejja li studju ta’ Hammond (18) indika kemm huma effettivi dawn it-twissijiet, studji oħra, bħal dawk imwettqa mill-Università ta’ Maastricht (19) u mid-Dipartiment tal-Ikel u l-Mediċina (FDA) (20) tal-Istati Uniti, juru l-kuntrarju, jiġifieri li t-twissijiet bl-istampi mhumiex effettivi sabiex jonqos in-numru ta’ dawk li jpejpu. F’dan ir-rigward, skont l-Ewrobarometru tal-Kummissjoni Ewropea (21) nnifisha, disgħa minn kull għaxar persuni li jpejpu jirrikonoxxu li t-twissijiet ta’ daqs kbir ma jħeġġuhomx jieqfu jpejpu u sebgħa minn kull għaxra jemmnu li dan it-tip ta’ miżura ma jgħinx biex jitnaqqas il-konsum fost il-minorenni. Anke s-sentenza reċenti tal-Qorti Federali ta’ Appell tal-Istati Uniti waslet għall-konklużjoni li m’hemmx biżżejjed evidenza dwar dawn it-twissijiet kontra s-saħħa bi stampi ta’ daqs kbir. Għalhekk ġie affermat li m’hemm l-ebda evidenza li tiddikjara li dawn it-twissijiet ikkawżaw direttament tnaqqis sostanzjali fil-livelli tat-tipjip fl-ebda wieħed mill-pajjiżi fejn l-użu tagħhom huwa obbligatorju u li hemm id-dubji dwar kemm l-evidenza hija ta’ min joqgħod fuqha (22).

4.2

Din iż-żieda sproporzjonata tad-daqs tat-twissijiet tas-saħħa ser twassal ukoll għal:

4.3

L-istess japplika għar-restrizzjonijiet fuq ingredjenti sabiex jitneħħew tomgħiet u aromi karatterizzanti (Artikolu 6) li mhumiex ibbażati fuq evidenza xjentifika bħalma jistgħu jkunu t-tnaqqis tat-tossiċità jew l-effett tad-dipendenza ta’ dawn l-ingredjenti, iżda fuq kriterju daqstant suġġettiv bħal dak li jnaqqas l-attrazzjoni tat-tabakk u fuq sterjotipi suġġettivi bħat-tip ta’ tabakk li huwa mpejjep minn kull grupp ta’ età jew sess. Dan l-istess approċċ suġġettiv jidher fil-projbizzjoni arbitrarja, mingħajr kwalunkwe ġustifikazzjoni, ta’ ċerti formats, bħas-sigaretti rqaq (li ma kinux inklużi fil-konsultazzjoni pubblika u ma jagħmlux parti mir-rapport dwar l-impatt), is-sigaretti qosra u l-kategorija kollha ta’ sigaretti bil-mentol, l-istabbiliment ta’ piż minimu għall-pakketti tat-tabakk għat-tgeżwir, u l-istandardizzazzjoni tal-format tal-bottijiet tat-tabakk jew, b’mod partikolari, l-invenzjoni ta’ kategorija ġdida ta’ “sigaretti żgħar” bi ksur tad-Direttiva 2011/64/UE (24), li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2011. Din il-projbizzjoni ta’ sigaretti rqaq u ta’ sigaretti bil-mentol, li huma kkunsmati ħafna f’diversi pajjiżi Ewropej, ser twassal sabiex il-konsumaturi ma jkollhomx aċċess għalihom u jkollhom jirrikorru għas-suq tal-kontrabandu sabiex ikunu jistgħu jiksbuhom. Barra minn hekk, dawn huma prodotti tat-tabakk li prinċipalment huma kkunsmati minn adulti li jpejpu, u għalhekk f’dan il-każ konkret ma jistax jiġi applikat l-argument li dan huwa maħluq sabiex jipprevjeni lill-minorenni milli jkollhom aċċess għat-tabakk. Fil-każ konkret tal-mentol, pereżempju, ta’ min ifakkar li dan it-tip ta’ tabakk huwa kkunsmat fundamentalment minn persuni adulti u li, barra minn hekk, pajjiżi b’leġislazzjonijiet żviluppati tajjeb fil-ġlieda kontra t-tipjip b’dispożizzjonijiet konkreti ħafna fir-rigward tal-projbizzjoni ta’ ċerti ingredjenti, bħall-Istati Uniti u l-Kanada, ma pprojbixxewhx, u dan iwassal lill-KESE sabiex jipproponi sabiex titneħħa l-projbizzjoni relatata mal-mentol mill-Proposta għal Direttiva.

4.3.1

Fl-aħħar nett, il-KESE jaqbel totalment mal-proposta tal-Kummissjoni li jiġu pprojbiti prodotti ġodda mis-suq b’togħmiet taċ-ċjuwing-gamm, piña colada, mojito, eċċ., jiġifieri sigaretti bit-togħma tal-ħelu, li jistgħu jkunu destinati fundamentalment għall-konsumaturi żgħażagħ.

4.3.2

Restrizzjoni eċċessiva ta’ ingredjenti ser twassal għal standardizzazzjoni tat-togħma u, għalhekk, ser tkun impossibbli li l-kompetituri jiddivrenzjaw bejniethom waqt li l-investiment jiġi limitat u ser twassal ukoll għall-possibbiltà li jitniedu prodotti ġodda. Dan kollu ser ikun għad-detriment tal-konsumatur li ser titneħħielu l-possibbiltà tal-għażla.

4.4

Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni definizzjoni ċara u qafas legali adegwat għall-prodotti b’inqas periklu, li jikkonkretizzaw b’mod xjentifiku u mingħajr dubju t-tnaqqis tar-riskju fir-rigward tas-sigaretti konvenzjonali. Il-kunċett ta’ “inqas periklu” huwa applikat għall-prodotti li jistgħu jissostitwixxu s-sigaretti konvenzjonali iżda li jimplikaw riskju ħafna inqas għas-saħħa u mhux għall-prodotti sabiex wieħed jieqaf ipejjep. Il-prodotti li fihom it-tabakk (u mhux nikotina kimika) u li għalhekk huma soġġetti għad-Direttiva jridu jkunu soġġetti ta’ definizzjoni u regolament ċari li permezz tagħhom il-konsumaturi jiġu infurmati dwar il-karatteristiċi tagħhom.

4.5

Barra minn hekk, fil-proposta tagħha għal Direttiva, il-Kummissjoni Ewropea tinkludi miżuri li għandhom l-għan li jnaqqsu l-kummerċ illeċitu tat-tabakk. Pereżempju, fl-Artikolu 14 tal-proposta l-Kummissjoni Ewropea tistabbilixxi sistema ta’ provenjenza u traċċar kif ukoll miżuri differenti addizzjonali ta’ sikurezza, sabiex ikunu biss prodotti li jikkonformaw mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva li jinbiegħu fl-Unjoni Ewropea. Din il-miżura ser tinvolvi piż ekonomiku u amministrattiv sproporzjonat li ħafna intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju ma jkunux jistgħu jġorru u dan, mhux talli ma jitnaqqasx il-kummerċ illeċitu, iżda jimponi piż amministrattiv akbar fuq l-Istati Membri meta jwettqu l-ispezzjonijiet. Barra minn hekk, din is-sistema mhux ser tnaqqas il-kuntrabandu u l-kummerċ illeċitu li, għall-kuntrarju, ser jiġi mħeġġeġ mill-bqija tal-miżuri tal-proposta għal Direttiva. F’dan il-kuntest, il-KESE jqis li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 14 tal-Proposta għal Direttiva jridu jkunu eżattament l-istess bħall-klawżoli dwar il-monitoraġġ u t-traċċabbiltà li huma inklużi fil-Protokoll għall-Kummerċ Illeċitu li ġie konkluż fl-aħħar tas-sena li għaddiet fil-Konferenza tal-Partijiet tad-WHO (25).

4.6

Fl-aħħar, id-Direttiva ser tippermetti lill-Kummissjoni Ewropea li tuża l-atti ddelegati sabiex taġġusta u timmodifika, permezz tat-tixrid tal-atti ddelegati, l-aspetti fundamentali bħal, pereżempju, il-livelli ta’ addittivi kif ukoll il-kliem, il-post u d-daqs tat-twissijiet tas-saħħa. F’dan ir-rigward, l-Istati Membri ma jibqagħlhom kważi l-ebda poter fuq il-bidliet ta’ din id-Direttiva, u dan jinvolvi livell straordinarju ta’ intervenzjoniżmu li s’issa rarament intuża mill-Unjoni Ewropea u li jikser il-prinċipji tas-sussidjarjetà u tal-proporzjonalità bħalma diġà qegħdin jallegaw il-parlamenti nazzjonali ta’ tmien Stati Membri (26) (l-Italja, ir-Repubblika Ċeka, il-Greċja, il-Bulgarija, id-Danimarka, il-Portugall, ir-Rumanija u l-Isvezja). Fil-każ tal-Italja, il-parlament tiegħu mhux biss indika li l-proposta tikser dawn il-prinċipji, iżda enfasizza wkoll li xi wħud mit-tipi ta’ sigaretti li qegħdin jiġu pprojbiti, bħas-sigaretti rqaq u s-sigaretti b’livelli baxxi ta’ qatran jistgħu jkunu strument utli f’politika li għandha l-għan li l-persuni li jpejpu jnaqqsu jew jaqtgħu l-vizzju (27).

4.6.1

Pereżempju, il-proposta għal Direttiva, fl-Artikoli 8, 9 u 11, tippermetti lill-Kummissjoni Ewropea li, permezz ta’ atti ddelegati, timmodifika l-kliem, id-disinn, il-layout, il-format u l-post tat-twissijiet tas-saħħa. Anke l-Artikolu 6 jippermetti lill-Kummissjoni, permezz ta’ att iddelegat, li tiddeċiedi l-kontenuti u l-livelli massimi tal-addittivi.

4.6.2

Fil-każ tas-sigarri, is-sigaretti u t-tabakk tal-pipa, il-Proposta għal Direttiva tirriserva wkoll il-poter li telimina b’mod awtomatiku ċerti eċċezzjonijiet rikonoxxuti fit-test jekk iwasslu għal “bidla sostanzjali taċ-ċirkostanzi”, bidla li hija marbuta ma’ żieda fil-volum ta’ bejgħ ta’ mill-inqas 10 % f’mill-inqas 10 Stati Membri jew 5 % ta’ persuni li jpejpu u li għandhom inqas minn 25 sena. Il-Kummissjoni mhix konxja mill-fatt li f’10 mis-27 Stati Membri attwali, is-suq ta’ dawn il-prodotti huwa estremament żgħir u li bidla ta’ 10 % tista’ tiġri faċilment. Dan ifisser li l-miżura ma tagħmilx sens u tiġġenera inċertezza legali kbira f’dan is-sottosettur.

4.7

Għalkemm id-delegazzjoni tal-poteri permezz tal-atti ddelegati tinsab prevista fl-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, hemm bżonn li dawn ikunu konformi ma’ numru ta’ rekwiżiti. Att iddelegat jista’ jintuża biss f’rabta ma’ elementi mhux essenzjali ta’ att leġislattiv. Dan mhux il-każ b’din il-proposta.

“1.

Ħlief fejn provdut xort’oħra fit-Trattati, id-dispożizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw għall-kisba tal-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 26. Il-Parlament Ewropew u l-Kunsill, li jaġixxu skond il-proċedura leġislattiva ordinarja u wara li jikkonsultaw mal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali, għandhom jadottaw il-miżuri għall-approssimazzjoni tad-dispożizzjonijiet stipulati bil-liġi, b’regolamenti jew b’azzjoni amministrattiva fi Stati Membri li għandhom bħala l-għan tagħhom l-istabbiliment u l-operazzjoni tas-suq intern.”