Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Document 52018AE2993

Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-programm spazjali tal-Unjoni u l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Programm Spazjali u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 912/2010, (UE) Nru 1285/2013 u (UE) Nru 377/2014 u d-Deċiżjoni 541/2014/UE” (COM(2018) 447 final — 2018/0236 (COD))

EESC 2018/02993

ĠU C 62, 15.2.2019, p. 51–55 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

15.2.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 62/51

Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-programm spazjali tal-Unjoni u l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Programm Spazjali u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 912/2010, (UE) Nru 1285/2013 u (UE) Nru 377/2014 u d-Deċiżjoni 541/2014/UE”

(COM(2018) 447 final — 2018/0236 (COD))

(2019/C 62/08)

Relatur:

Raymond HENCKS

Konsultazzjoni

Kummissjoni Ewropea, 12.7.2018

Kunsill, 13.7.2018

Bażi legali

Artikolu 304 tat-TFUE

 

 

Sezzjoni kompetenti

Sezzjoni Speċjalizzata għas-Suq Uniku, il-Produzzjoni u l-Konsum

Adottata fis-sezzjoni

2.10.2018

Adottata fil-plenarja

17.10.2018

Sessjoni plenarja Nru

538

Riżultat tal-votazzjoni

(favur/kontra/astensjonijiet)

189/3/2

1.   Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

1.1.

 L-Unjoni Ewropea tista’ tiftaħar b’suċċessi kbar fis-settur spazjali. Permezz tal-programmi spazjali tagħha, din tikkontribwixxi fir-rispons għal ċerti sfidi globali, b’mod partikolari dawk relatati mat-tibdil fil-klima, mas-sigurtà u mat-titjib tal-kundizzjonijiet tal-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini, filwaqt li tibqa’ żżomm is-sovranità u l-indipendenza strateġika tagħha fir-rigward ta’ potenzi spazjali oħrajn.

1.2.

 Il-KESE jappoġġja lill-Unjoni fl-isforzi komplementari tagħha biex tibqa’ potenza spazjali indipendenti ewlenija. Huwa japprova li din tipprovdi l-mezzi finanzjarji adegwati għall-ambizzjonijiet tagħha, f’dan il-każ “ammont ta’ referenza primarja” ta’ EUR 16-il biljun, li għall-KESE jikkostitwixxi pakkett finanzjarju minimu. Il-KESE jtenni t-talba tiegħu li, flimkien mal-Bank Ewropew tal-Investiment, jiġu mfittxija opportunitajiet ġodda ta’ finanzjament għal proġetti ta’ riċerka, ta’ disinn u ta’ manifattura spazjali minn impriżi privati, SMEs u negozji ġodda.

1.3.

 Rigward l-objettivi speċifiċi tal-Programm Spazjali Ewropew, il-KESE jilqa’ l-fatt li minbarra l-evoluzzjoni kostanti taż-żewġ inizjattivi tal-programm, Galileo u Copernicus, l-Unjoni tattribwixxi lis-“sorveljanza u l-insegwiment fl-ispazju” (space surveillance and tracking) aktar awtonomija u kapaċitajiet sabiex tipproteġi l-infrastrutturi spazjali minn riskji bħall-għadd ta’ residwi spazjali li jduru madwar id-dinja. Huwa jilqa’ wkoll l-inizjattiva ġdida dwar is-sistema Govsatcom li tissodisfa l-ħtiġijiet tal-komunikazzjonijiet Ewropej siguri permezz tas-satellita.

1.4.

 Madankollu, il-KESE jinnota li l-Unjoni għadha diskreta ħafna fil-komunikazzjonijiet tagħha liċ-ċittadini dwar il-benefiċċji li jirrappreżentaw l-attivitajiet komunitarji fl-ispazju għas-soċjetà u għall-ekonomija. Għalhekk qiegħed jipproponi kampanja adegwata sabiex iċ-ċittadini jsiru konxji mill-valur miżjud tal-attivitajiet spazjali Ewropej, li saru indispensabbli fil-ħajja tagħhom ta’ kuljum, li jistimulaw l-impjiegi, it-tkabbir u l-investiment, u li jikkostitwixxu vantaġġ għas-sigurtà tagħhom.

1.5.

 Barra minn hekk, għadu ferm ’il bogħod milli jiġu mmassimizzati l-benefiċċji li jirrappreżenta l-ispazju għall-ekonomija Ewropea. L-opportunitajiet li joffri l-programm ta’ osservazzjoni tad-Dinja u l-isfruttar tal-ammont kbir ta’ data li huwa ġenera, ġeneralment għadhom mhux użati biżżejjed. Il-KESE jitlob li titnieda azzjoni ta’ sensibilizzazzjoni u informazzjoni indirizzata lejn il-benefiċjarji potenzjali, speċjalment fis-settur tal-baħar u dak agrikolu.

1.6.

 Fil-livell internazzjonali, is-settur spazjali Ewropew huwa espost għal kompetizzjoni qawwija, ġaladarba l-attivitajiet spazjali qed isiru iktar u iktar kummerċjali minħabba l-parteċipazzjoni dejjem tiżdied tas-settur privat fis-suq ta’ barra l-UE. Dan ifisser li se jkun essenzjali li tiżdied l-importanza tas-suq intern u li jiġi applikat prinċipju ta’ “preferenza Ewropea” fis-settur spazjali.

1.7.

 L-Ewropa teħtieġ lanċjaturi kompetittivi adattati għas-swieq kummerċjali u istituzzjonali jekk tassew trid iżżomm l-aċċess indipendenti tagħha għall-ispazju minkejja l-għadd dejjem jikber ta’ lanċjaturi u kompetizzjoni qawwija. Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tesplora mezzi ta’ appoġġ għar-riċerka u għall-infrastrutturi Ewropej tal-illanċjar.

1.8.

 Il-KESE jemmen li l-proġett futuristiku tal-estrazzjoni u tal-irkupru ta’ riżorsi naturali mhux terrestri (space mining), li fih Stat Membru partikolari stabbilixxa ruħu bħala pijunier, jixraqlu li l-Unjoni ssegwi mill-qrib l-evoluzzjoni tiegħu sabiex jinżamm valur miżjud Ewropew ċar.

2.   Introduzzjoni

2.1.

 Mis-sena 1990, l-UE żviluppat politika spazjali Komunitarja li tiffoka fuq l-indipendenza minn potenzi spazjali oħra, b’mod partikolari bl-iżvilupp ta’ programmi u ta’ applikazzjonijiet f’setturi industrijali ewlenin, bħall-komunikazzjoni, is-sigurtà, is-servizzi ta’ emerġenza, is-sistemi ta’ navigazzjoni, l-informazzjoni, ir-ritrażmissjonijiet ta’ avvenimenti, it-tibdil fil-klima, il-previżjonijiet metereoloġiċi, eċċ.

2.2.

 L-UE, bl-appoġġ tal-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA), issa għandha netwerk satellitari kbir u aċċess tagħha stess għall-ispazju, permezz tal-Gujana Franċiża, minn lanċjaturi Ewropej. L-Istati Membri tal-ESA (1), min-naħa tagħhom, għandhom l-aġenziji u l-programmi spazjali, iċ-ċentri ta’ riċerka, l-installazzjonijiet fuq l-art u kapaċitajiet industrijali sostanzjali tagħhom stess. Dawn huma, b’mod ġenerali, fl-oriġini tal-inizjattivi spazjali li mbagħad jittieħdu fil-qafas tal-UE jew l-ESA.

2.3.

 L-Unjoni tintervjeni b’mod partikolari permezz tat-tfassil, tal-finanzjament sħiħ u tal-esplojtazzjoni tal-programmi spazjali sussegwenti, li għalihom għandha r-responsabbiltà ġenerali tal-implimentazzjoni tagħhom, inkluż fil-qasam tas-sigurtà:

—

Galileo huwa l-ewwel infrastruttura ta’ radjunavigazzjoni bi preċiżjoni għolja u ta’ pożizzjonament bis-satellita, imfassal speċifikament għall-użu ċivili, ipprovdut bla ħlas lill-utenti;

—

Copernicus huwa fornitur ta’ data dwar l-osservazzjoni tad-dinja li tinkludi sitt oqsma: is-sorveljanza tal-art, tal-baħar, tal-atmosfera u tat-tibdil fil-klima kif ukoll il-ġestjoni ta’ emerġenzi u s-sigurtà;

—

EGNOS huwa sistema pan-Ewropea ta’ 3 satelliti li ttejjeb il-kwalità tas-sinjali miftuħa mis-sistemi globali eżistenti tan-navigazzjoni bis-satellita u tipprovdi data dwar il-ġeolokalizzazzjoni aktar preċiża;

—

SST (space surveillance and tracking) hija sistema ta’ sorveljanza spazjali u ta’ osservazzjoni ta’ madwar 780 000 biċċa skart fl-ispazju (skart spazjali) f’orbita madwar id-dinja;

—

Govsatcom huwa sistema ta’ telekomunikazzjonijiet governattivi (ċivili u militari) bis-satellita, rikonoxxut bħala wieħed mill-elementi tal-istrateġija ġenerali tal-politika esterna u ta’ sigurtà tal-UE.

2.4.

 Il-Kummissjoni dan l-aħħar iddelegat l-iżvilupp u l-iskjerament tal-infrastruttura spazjali lill-ESA, li hija responsabbli mill-iskjerament tal-infrastruttura Galileo, filwaqt li l-aġenzija tal-UE li tinsab fi Praga (Aġenzija tal-GNSS Ewropea – GSA) hija responsabbli mill-iffaċilitar tal-penetrazzjoni ta’ Galileo fis-suq. L-ESA tamministra wkoll parti mill-operazzjonijiet ta’ Copernicus.

2.5.

 L-industrija spazjali Ewropea timpjega aktar minn 231,000 persuna, 41,333 minnhom fil-qasam tal-kostruzzjoni spazjali u tiġġenera valur miżjud li fl-2017 ġie stmat mill-Kummissjoni Ewropea bejn EUR 53 u 62 biljun.

3.   Il-proposta tal-Kummissjoni

3.1.

 Il-programm spazjali propost iwieġeb għall-istrateġija industrijali proposta mill-President Juncker fid-diskors tiegħu dwar l-Istat tal-Unjoni tal-2017, u l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta’ Ottubru 2016 dwar “Strateġija Spazjali għall-Ewropa” ġdida.

3.2.

 L-atti li ġejjin:

—

Ir-Regolament(UE) Nru 1285/2013 dwar l-implimentazzjoni u l-esplojtazzjoni tas-sistemi Ewropej tar-radjunavigazzjoni bis-satellita, Galileo u EGNOS,

—

ir-Regolament (UE) Nru 377/2014 li jistabbilixxi l-Programm Copernicus,

—

id-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE li tistabbilixxi Qafas għall-Appoġġ tas-Sorveljanza u l-Insegwiment fl-Ispazju (SST) u

—

r-Regolament (UE) Nru 912/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Aġenzija Ewropea GNSS

huma mħassra u sostitwiti bir-regolament inkwistjoni li jistabbilixxi regoli komuni għall-komponenti kollha tal-programm, inklużi b’mod partikolari l-kontribuzzjonijiet u l-mekkaniżmi baġitarji, id-dispożizzjonijiet finanzjarji, l-akkwisti pubbliċi u l-governanza u s-sigurtà. Ir-Regolament imsemmi jistabbilixxi wkoll ċerti regoli speċifiċi għal kull wieħed minn dawn il-komponenti.

3.3.

 L-Aġenzija Ewropea GNSS, responsabbli biex tiżgura l-implimentazzjoni ta’ ġenerazzjoni ġdida ta’ sistemi ta’ radjunavigazzjoni bis-satellita (GNSS), saret “Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Programm Spazjali”, responsabbli biex tikkontribwixxi għall-programm, b’mod partikolari fir-rigward tas-sigurtà, tal-attivitajiet ta’ komunikazzjoni u ta’ promozzjoni, kif ukoll tal-attivitajiet ta’ kummerċjalizzazzjoni tas-servizzi offruti minn Galileo u EGNOS.

3.4.

 Il-programm spazjali l-ġdid għandu l-għan li:

—

jipprovdi data, informazzjoni u servizzi spazjali ta’ kwalità, aġġornati u, fejn meħtieġ, siguri;

—

jimmassimizza l-benefiċċji soċjoekonomiċi;

—

isaħħaħ is-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha;

—

jippromovi r-rwol tal-Unjoni fix-xena internazzjonali bħala attur ewlieni.

3.5.

 Il-proposta għal regolament tistabbilixxi allokazzjoni baġitarja totali għall-attivitajiet spazjali kollha tal-Unjoni, inkluża r-riċerka, ta’ EUR 16-il biljun għall-perjodu 2021-2027 (minflok EUR 12,6 biljuni għall-perjodu 2014-2020). Dan il-pakkett finanzjarju jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarja skont il-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta’ Diċembru 2013 dwar id-dixxiplina baġitarja, u huwa mqassam kif ġej:

—

Galileo + EGNOS EUR 9,7 biljuni;

—

Copernicus EUR 5,8 biljuni;

—

SST/Govsatcom EUR 0,5 biljuni.

3.6.

 Ir-regolament il-ġdid jindirizza wkoll forom differenti ta’ kooperazzjoni u ta’ sħubija bejn il-partijiet interessati, kif ukoll relazzjonijiet mal-organizzazzjonijiet internazzjonali u mal-pajjiżi terzi.

3.7.

 Il-Kummissjoni għandha tippreżenta kull sena lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapport dwar l-implimentazzjoni tal-programm spazjali bbażat fuq indikaturi tal-prestazzjoni li għandhom jiġu stabbiliti.

3.8.

 Barra minn hekk, il-programm għandu jiġi evalwat tal-inqas kull erba’ snin. Il-konklużjonijiet tal-evalwazzjonijiet, flimkien mal-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni, għandhom jiġu kkomunikati lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill kif ukoll lill-KESE u lill-Kumitat tar-Reġjuni.

4.   Kummenti ġenerali

4.1.

 Mal-ewwel daqqa t’għajn, għandu jiġi rikonoxxut li l-UE tista’ tiddikjara li żviluppat, fiż-żmien dovut, il-politika spazjali tagħha stess u li llum hija indipendenti minn potenzi spazjali oħra, inklużi dawk preċedentement meqjusa bħala sħab affidabbli iżda fl-istess waqt imprevedibbli.

4.2.

 Il-KESE jappoġġja lill-Unjoni fl-isforzi komplementari tagħha biex tibqa’ potenza spazjali indipendenti ewlenija u jipprovdi l-mezzi biex din tikkonsolida l-assi tekniċi tagħha. L-ispazju huwa settur li jeħtieġ riżorsi finanzjarji konsiderevoli. Ma jista’ jkun hemm ebda politika spazjali ambizzjuża mingħajr baġit korrispondenti.

4.3.

 Għalhekk nistgħu nilqgħu l-fatt li l-abbozz ta’ regolament biħsiebu jalloka lill-Unjoni l-mezzi finanzjarji adegwati għall-ambizzjonijiet tagħha, f’dan il-każ pakkett finanzjarju ta’ programm ta’ EUR 16-il biljun li jikkostitwixxi “ammont ta’ referenza primarja” minimali. Dan ifisser li l-Parlament u l-Kunsill, kif ukoll il-Kummissjoni meta fasslet l-abbozz tal-baġit, impenjaw ruħhom li ma jiddevjawx b’aktar minn 10 % minn dan l-ammont tul il-programm kollu (ħlief f’ċirkostanzi eċċezzjonali). Il-KESE madankollu jtenni t-talba tiegħu li, flimkien mal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI), jiġu mfittxija opportunitajiet ġodda ta’ finanzjament għal proġetti ta’ riċerka, ta’ disinn u ta’ manifattura spazjali minn impriżi privati, SMEs u negozji ġodda, pereżempju fil-qasam tan-nanosatelliti, is-sistemi ta’ propulsjoni minjaturizzati, modi kif tittawwal il-ħajja tas-satelliti, applikazzjonijiet ġodda ta’ osservazzjoni tad-dinja, eċċ.

4.4.

 Barra minn hekk, ir-riċerka u l-innovazzjoni spazjali, li għandhom jissaħħu b’mod imperattiv jekk l-Unjoni trid tibqa’ fuq quddiem nett, jistgħu jiġu ffinanzjati mill-programm “Orizzont Ewropa”, fil-qafas tal-programm ta’ ħidma “tmexxija fit-teknoloġiji abilitanti u industrijali”, b’baġit ta’ EUR 13,5 biljuni.

4.5.

 Ma nistgħux ma napprovawx, f’dan il-kuntest, il-fatt li wara Brexit ir-Renju Unit biħsiebu jkompli jipparteċipa fil-Programm Spazjali Ewropew. Il-KESE jiddispjaċih, madankollu, li 20 biss mit-28 Stat Membru attwali tal-UE huma membri tal-ESA.

4.6.

 Fir-rigward tal-objettivi speċifiċi tal-programm spazjali, il-KESE jilqa’ l-fatt li l-applikazzjonijiet u s-servizzi l-ġodda jqisu l-evoluzzjonijiet fil-vetturi awtonomi, fid-droni, fir-robotika u fl-Internet tal-Oġġetti (Galileo), u jiffoka, fl-interess tal-umanità, fuq is-sorveljanza tat-tibdil fil-klima (pereżempju, is-sorveljanza tal-emissjonijiet antropoġeniċi ta’ CO2 u ta’ gassijiet serra), l-użu tal-art b’appoġġ għall-agrikoltura, l-osservazzjoni taż-żoni polari, il-ġestjoni tal-foresti u tal-ilma u d-detezzjoni ta’ oġġetti żgħar (pereżempju l-vapuri) biex jiġi ssorveljat it-traffiku illegali (Copernicus).

4.7.

 Il-KESE jappoġġja wkoll il-proposta li SST tingħata aktar awtonomija u kapaċitajiet biex tipproteġi l-infrastrutturi spazjali u d-dinja mir-riskji spazjali, kif ukoll il-ħolqien ta’ attivitajiet ġodda li josservaw ir-residwi spazjali u l-fenomeni metereoloġiċi spazjali estremi li jirriżultaw mill-attività solari, jew mill-asterojdi u l-kometi (oġġetti qrib id-dinja). Il-kwistjoni tar-residwi fl-ispazju tikkonċerna direttament aktar minn 60 Stat li bħalissa għandhom u joperaw is-satelliti. Din is-sorveljanza spazjali hija effettivament kruċjali minħabba r-riskju ta’ ħsarat fl-infrastrutturi essenzjali li jaffettwaw il-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini, bl-interruzzjonijiet tas-servizzi, bl-inkonvenjenzi u bit-telf ekonomiku relatat.

4.8.

 L-inizjattiva ġdida rigward is-sistema Govsatcom tindirizza l-ħtiġijiet tal-komunikazzjonijiet Ewropej siguri bis-satellita (sorveljanza tal-fruntieri, komunità marittima, missjonijiet tal-pulizija, protezzjoni ċivili, għajnuna umanitarja, azzjoni esterna tal-UE, eċċ.) u tippermetti li titjieb is-sigurtà u n-nondipendenza Ewropea tas-sistemi u s-servizzi sikuri ta’ komunikazzjoni futuri, li l-KESE japprova b’mod qawwi.

4.9.

 Għalhekk l-Unjoni tista’ tiftaħar b’suċċessi kbar fis-settur spazjali. Madankollu, il-KESE jinnota li l-Unjoni għadha diskreta ħafna fil-komunikazzjonijiet tagħha liċ-ċittadini dwar il-benefiċċji li jirrappreżenta l-ispazju għas-soċjetà u għall-ekonomija. Ħafna ċittadini ma jirrealizzawx li meta, pereżempju, jużaw il-mowbajl jew l-ismartphone, igawdu s-sistemi ta’ navigazzjoni, jaraw it-televiżjoni bis-satellita, jivvjaġġaw bl-art, bil-baħar jew bl-ajru, jew meta jiġbdu l-flus, ikunu qed jużaw is-servizzi spazjali. Għalhekk jeħtieġ li jiġi żgurat, permezz ta’ kampanja ta’ informazzjoni xierqa, li ċ-ċittadini jirrealizzaw li l-attivitajiet spazjali Ewropej huma indispensabbli fil-ħajja tagħhom ta’ kuljum, jistimulaw l-impjiegi, it-tkabbir u l-investiment u jikkostitwixxu vantaġġ għas-sigurtà tagħhom.

4.10.

 Barra minn hekk, għadu ferm ’il bogħod milli jiġu mmassimizzati l-benefiċċji li jirrappreżenta l-ispazju għall-ekonomija Ewropea. L-opportunitajiet li joffri l-programm ta’ osservazzjoni tad-Dinja u l-isfruttar tal-ammont kbir ta’ data li huwa ġenera, ġeneralment għadhom mhux użati biżżejjed. Il-KESE jitlob li titnieda azzjoni ta’ sensibilizzazzjoni u informazzjoni indirizzata lejn il-benefiċjarji potenzjali, speċjalment fis-settur tal-baħar u dak agrikolu.

4.11.

 Kif tindika l-Kummissjoni, is-settur spazjali qed jiffaċċja diffikultajiet marbuta mal-kapaċità tiegħu li jimpjega persunal xieraq. Il-KESE jqis li x-xjenza spazjali għandha tiġi integrata fis-sistema edukattiva u li l-universitajiet tal-Istati Membri għandhom ikunu konxji li għandhom joffru Masters fl-inġinerija spazjali.

4.12.

 Fil-livell internazzjonali, l-Ewropa spazjali se jkollha taffronta l-isfida ta’ kompetizzjoni qawwija, ġaladarba l-attivitajiet spazjali qed isiru iktar u iktar kummerċjali minħabba l-parteċipazzjoni dejjem tiżdied mis-settur privat. L-atturi ewlenin Ewropej iwettqu l-parti l-kbira tal-attivitajiet tagħhom barra mill-Ewropa. Dan ifisser li se jkun essenzjali li tiżdied l-importanza tas-suq intern u li jiġi applikat prinċipju ta’ “preferenza Ewropea” fis-settur spazjali.

4.13.

 Kif speċifikat il-Kummissjoni, l-ispazju huwa parti minn katina ta’ valur globali, li qed taffaċċja bidliet maġġuri li qed iwessgħu l-konfini tradizzjonali tas-settur spazjali. L-hekk imsejjaħ “Spazju Ġdid” qed joħloq rivoluzzjoni fis-settur spazjali, mhux biss mil-lat teknoloġiku iżda wkoll mil-lat tal-mudell ta’ negozju. Għalhekk, huwa kruċjali li l-Unjoni tagħti sostenn attivament lis-settur spazjali kollu, b’mod partikolari r-riċerka u l-iżvilupp, in-negozji ġodda u l-inkubaturi ta’ kumpaniji attivi fis-settur spazjali. Il-KESE jiddispjaċih li f’dan ir-Regolament, il-Kummissjoni sempliċement tħabbar li l-programm spazjali jappoġġja l-kooperazzjoni bejn l-intrapriżi fil-forma ta’ ċentri spazjali li jlaqqgħu flimkien, fil-livell nazzjonali u reġjonali, l-atturi fil-qasam tal-ispazju u dak diġitali, mingħajr ebda indikazzjoni oħra dwar il-funzjonament u l-finanzjament ta’ dawn iċ-ċentri.

Proġett minnhom, “New Space”, jista’ jikkonsisti fl-iżvilupp tal-ekonomija tar-riżorsi spazjali (space mining), u jkollu bħala objettiv l-estrazzjoni u l-irkupru ta’ riżorsi naturali mhux terrestri. L-asterojdi, pereżempju, jista’ jkun fihom in-nikil, il-platinu, il-ħadid u l-kobalt. In-NASA tistma $ 700 triljun il-valur taċ-ċintura (li jammonta għal aktar minn miljun) ta’ asterojdi bejn Marte u Ġjove. Dawn ir-riżorsi jistgħu jinġiebu lejn id-dinja jew jintużaw fl-ispazju bħala enerġija għas-satelliti, jew biex jinbnew bażijiet minn fejn tista’ titlaq esplorazzjoni spazjali aktar fil-bogħod.

4.14.

 Il-Lussemburgu huwa t-tieni pajjiż fid-dinja, wara l-Istati Uniti, li għandu qafas legali, ikkontestat minn uħud, li jawtorizza l-esplorazzjoni u l-użu kummerċjali tar-riżorsi spazjali. Il-BEI ngħaqad mal-proġett b’missjoni ta’ konsulenza, bl-istess mod bħall-ESA, li biħsiebha tipprovdi pariri u gwida permezz tas-servizz konsultattiv tagħha dwar l-innovazzjoni finanzjarja.

4.15.

 Il-KESE jemmen li l-UE għandha tipparteċipa aktar mill-qrib fir-riċerka fil-qasam tal-ispace mining, mil-lat teknoloġiku, finanzjarju u legali, u tiżgura li l-proġett iżomm valur Ewropew ċar, billi xi organizzazzjonijiet oħra jew intrapriżi Amerikani, Għarbin jew Ażjatiċi diġà ssieħbu fil-proġett.

4.16.

 L-Ewropa teħtieġ lanċjaturi adattati għas-swieq kummerċjali u istituzzjonali jekk tassew trid tkun kapaċi żżomm l-awtonomija tagħha fl-aċċess għall-ispazju. Ir-rokits riużabbli jirrappreżentaw avvanz partikolarment promettenti li se jnaqqas l-ispejjeż u d-dewmien fir-rotazzjoni bejn illanċjar u ieħor. Fis-suq kummerċjali, il-kompetizzjoni għadha qawwija u kultant mhux ġusta. Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tesplora mezzi ta’ appoġġ għar-riċerka u għall-infrastrutturi Ewropej ta’ llanċjar filwaqt li tibqa’ tirrispetta l-karattru vitali tal-preżervazzjoni tal-aċċess indipendenti tal-Ewropa għall-ispazju.

4.17.

 Għalkemm, skont it-TFUE, l-Istati Membri għandhom is-setgħa li jiddefinixxu s-servizzi ta’ interess ġenerali, dan ma jnaqqas xejn mis-setgħat tal-Unjoni li tiddefinixxi fil-livell tagħha servizzi bħal dawn, malli dan jidher meħtieġ biex jiġu implimentati l-objettivi tal-Unjoni. Il-KESE jappella lill-istituzzjonijiet Komunitarji biex jirrikonoxxu l-eżistenza u l-ħtieġa ta’ servizzi Komunitarji ta’ interess ġenerali f’oqsma fejn l-azzjoni tal-UE tkun iktar effettiva biex jintlaħqu l-objettivi tagħha, kif inhu ċar fil-każ tas-settur spazjali.

Brussell, is-17 ta’ Ottubru 2018.

President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew

Luca JAHIER

(1)  L-ESA tħaddan 22 Stat Membru L-entitajiet nazzjonali responsabbli għall-ispazju fil-pajjiżi li ġejjin huma bbażati fi ħdan il-Kunsill tal-gvernaturi tal-ESA: il-Ġermanja, l-Awstrija, il-Belġju, id-Danimarka, Spanja, l-Estonja, il-Finlandja, Franza, il-Greċja, l-Ungerija, l-Irlanda, l-Italja, il-Lussemburgu, in-Norveġja, in-Netherlands, il-Polonja, il-Portugall, ir-Repubblika Ċeka, ir-Rumanija, ir-Renju Unit, l-Iżvezja u l-Iżvizzera. Il-Kanada tipparteċipa wkoll fil-Kunsill kif ukoll f’ċerti proġetti fil-qafas ta’ ftehim ta’ kooperazzjoni. Is-Slovenja hija membru assoċjat. Seba’ membri oħġrajn tal-UE kkonkludew ftehimiet ta’ kooperazzjoni mal-ESA: il-Bulgarija, il-Kroazja, Ċipru, il-Litwanja, il-Latvja, Malta u s-Slovakkja.

Top