29.6.2012

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 191/38

---

Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Il-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-Fond ta’ Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006”

COM(2011) 612 final — 2011/0274 (COD)

2012/C 191/07

Relatur: is-Sur CEDRONE

Nhar il-25 u s-27 ta’ Ottubru 2011, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill rispettivament iddeċidew, b’konformità mal-Artikoli 177 u 304 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li jikkonsultaw lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar

il-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-Fond ta’ Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006

COM(2011) 612 final – 2011/0274 (COD).

Is-Sezzjoni Speċjalizzata għall-Unjoni Ekonomika u Monetarja u l-Koeżjoni Ekonomika u Soċjali, inkarigata sabiex tipprepara l-ħidma tal-Kumitat dwar is-suġġett, adottat l-opinjoni tagħha nhar it-3 ta’ April 2012.

Matul l-480 sessjoni plenarja tiegħu li saret fil-25 u s-26 ta’ April 2012 (seduta tal-25 ta’ April), il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew adotta din l-Opinjoni b’180 vot favur, 9 voti kontra u 7 astensjonijiet.

1.   Konklużjonijiet u proposti

1.1   Il-Kumitat japprova l-approċċ tal-Kummissjoni b’mod wiesa’ fir-rigward tal-proposta l-ġdida għal Regolament dwar il-Fond ta’ Koeżjoni. Jappoġġja b’mod partikolari l-isforzi biex jiġu armonizzati l-proċeduri relatati mal-fondi varji ma’ dawk stipulati fir-regolament ġenerali, għalkemm jenfasizza wkoll għadd ta’ punti ewlenin (imfissra hawn fuq) li jridu jiġu diskussi aktar u mtejba, b’mod speċjali fid-dawl tal-qagħda attwali tal-UE minħabba l-kriżijiet finanzjarji u tad-dejn sovran.

1.2   Il-Kumitat huwa kuntent li l-fond jista’ jintuża għall-promozzjoni tal-produzzjoni u d-distribuzzjoni ta’ sorsi ta’ enerġija rinovabbli, għall-promozzjoni tal-effiċjenza fl-użu tal-enerġija, għall-ħarsien tal-ambjent u l-promozzjoni tal-adattament għat-tibdil fil-klima, għar-restawr tal-bijodiversità u għat-tiġdid tal-ambjent urban. Dan jista’ jħalli impatt pożittiv fuq setturi oħrajn bħat-turiżmu. Dawn huma kollha fatturi li jappoġġjaw l-iżvilupp sostenibbli.

1.3   Il-Kumitat iqis importanti t-tendenza li l-Kummissjoni tnaqqas l-għadd ta’ interventi f’dan iż-żmien ta’ kriżi billi tikkonċentra fuq oqsma tematiċi, mod ewlieni kif titnaqqas il-ħela, jiġu kkonċentrati r-riżorsi fuq attivitajiet speċifiċi u jissaħħaħ l-effett multiplikatur li jista’ jiġġenera t-tkabbir u l-impjieg.

1.4   Il-Kumitat jappoġġja l-proposta biex jiġi ffinanzjat il-proġett “Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa” iżda jrid jiġi evitat li jsir fond speċifiku, billi dan jista’ jwassal għal duplikar mhux meħtieġ.

1.5   Il-Kumitat huwa mħasseb ukoll, b’mod serju, dwar il-proposti attwali dwar il-prinċipju tal-kondizzjonalità (b’mod partikolari dik makroekonomika), u qed jesprimi riżervi kbar dwarhom. Dan m’għandux ikun orjentat lejn l-ikkastigar, u minflok għandu jiffoka fuq ir-responsabbiltà u l-ippremjar, u għaldaqstant jiġi evitat li l-objettiv ta’ konverġenza jiddgħajjef u jiġi kompromess.

1.6   Il-Kumitat jaħseb li huwa vitali li titjieb il-koordinazzjoni ta’ sensiela ta’ fondi, kif ukoll bejn il-politika ta’ koeżjoni kollha kemm hi u l-politiki ekonomiċi l-oħrajn tal-UE (inkluża l-PAK) fi ħdan il-qafas imsaħħaħ ta’ politika baġitarja komuni. Dan għandu joħloq effett multiplikatur u jsaħħaħ l-effikaċja tal-investimenti. L-għan għandu jkun kooperazzjoni isħaħ fuq il-politika ekonomika (inkluża l-politika ta’ koeżjoni), sabiex tiġi stabbilita governanza ekonomika komuni, talinqas fiż-żona tal-euro; il-Kumitat ripetutament appella biex dan isir u sfortunatament, is-summit ta’ Diċembru 2011 falla li jwettqu.

1.7   Huwa kruċjali wkoll li titjieb is-sħubija istituzzjonali li bħalissa hija żbilanċjata bejn il-Kummissjoni, l-Istati u r-reġjuni, sabiex il-Kummissjoni terġa’ tibda tipprovdi appoġġ u gwida. Din is-sħubija għandha tiġi appoġġata f’kull fażi mill-imsieħba soċjali skont l-Artikolu 5(1) tal-proposta għal regolament dwar id-dispożizzjonijiet komuni, u li spiss għandhom biss rwol ta’ konsultazzjoni u informazzjoni, billi jitfassal kodiċi ta’ kondotta għall-UE kollha kemm hi u parametri għall-valutazzjoni tal-valur miżjud tas-sħubija.

1.8   Il-Kumitat jaħseb li semplifikazzjoni minn fuq għal isfel u minn isfel għal fuq hija prijorità assoluta, għall-Fonda ta’ Koeżjoni u għall-Fondi Strutturali kollha; għandhom jitnaqqsu l-pagamenti amministrattivi, possibilment tiġi stabbilita miżata b’rata fissa għal xi tipi ta’ proġetti, u jiġi applikat il-prinċipju ta’ “darba biss”.

1.9   Għall-Istati Membri li l-aktar li ntlaqtu mill-kriżi, il-politika ta’ koeżjoni hija waħda mill-aktar strumenti importanti li għandhom biex inaqqsu d-differenzi soċjali, ekonomiċi u reġjonali, kif ukoll biex jirrilanċjaw it-tkabbir u jiggarantixxu s-sostenibbiltà.

1.10   Kofinanzjament: il-kriterji għal kofinanzjament għandhom jiġu analizzati b’iktar reqqa u riveduti; għandhom jintrabtu mal-kondizzjonijiet reali baġitarji tal-awtoritajiet lokali u reġjonali sabiex jiġu evitati sitwazzjonijiet fejn l-awtoritajiet l-iżjed vulnerabbli ma jkollhomx aċċess għal fondi.

1.11   Il-Kumitat jaħseb li l-isfond attwali ta’ riforma u aġġustament tad-dejn organizzat f’żewġ fażijiet (l-ewwel l-awsterità, bħala theddida, umbagħad it-tkabbir) ma jħallix spazju għal politika tal-investiment u tat-tkabbir. Jaħseb ukoll li t-tkabbir u l-awsterità jridu jimxu b’mod parallel. Għaldaqstant, il-politika ta’ koeżjoni għandha tkun immirata f’dik id-direzzjoni, pereżempju l-appoġġ ta’ negozji li għandhom dimensjoni teknoloġika qawwija u impatt qawwi fuq l-impjieg taż-żgħażagħ.

1.12   Il-KESE huwa tal-fehma li l-politiki ekonomiċi mħaddma bħalissa fl-UE (awsterità, restrizzjonijiet baġitarji fil-livell nazzjonali, il-limitazzjoni tal-baġit tal-UE, il-patt fiskali, il-limitazzjoni tal-BĊE, eċċ.) qed jagħtu bidu għal proċess ta’ reċessjoni b’konsegwenzi li ma jistgħux jitbassru, fi żmien meta fil-fatt neħtieġu l-kuntrarju, jiġifieri li hemm bżonn li jittieħdu passi fl-istess ħin, jekk mhux qabel, biex jiġu appoġġati t-tkabbir u l-impjiegi permezz ta’ proposta iżjed kuraġġuża u effettiva. Kontribuzzjoni sostanzjali għal dan il-għan tista’ tiġi mill-Fondi Strutturali (u parzjalment, fuq bażi temporanja, mill-PAK), kif ġie ssuġġerit diġà fis-summit tat-30 ta’ Jannar 2012, għalkemm f’forma limitata.

1.12.1   Fi kliem ieħor, li hemm bżonn huwa “patt ġdid” Ewropew għat-tkabbir (1), pjan li jinvolvi proġetti mmirati ewlenin f’għadd żgħir ta’ setturi li huma kapaċi jerġgħu jqajmu l-ekonomija tal-UE fuq saqajha fi żmien relattivament qasir. Dan il-pjan għandu jitqies bħala komplimentari għall-Istrateġija Ewropa 2020 li hija mmirata iktar lejn riżultati fuq medda medja ta’ żmien. Pjan ta’ din ix-xorta jista’ jiġi:

—	ffinanzjat b’effett immedjat, permezz ta’ fondi residwi mill-programm 2007-2013, li magħhom, u mill-iżjed fis possibbli, jistgħu għal żmien limitat jiżdiedu parti mill-fondi ppjanati għall-2014-2020;

—	implimentat permezz ta’ proġetti li jistgħu jitwettqu immedjatament, permezz ta’ proċedura mgħaġla abbażi tal-prinċipju tas-sussidjarjetà jew permezz ta’ bidla radikali “temporanja” fir-regolamenti attwali, li b’hekk jippermettu li jitħaffef il-proċess;

—	appoġġat u mħeġġeġ permezz ta’ intervent min-naħa tal-BEI permezz ta’ ħruġ ta’ bonds (Artikolu 87 tar-regolament il-ġdid). Dan ikollu effett multiplikatur fuq l-investiment, għax jattira kapital minn barra u jipproduċi effett pożittiv fuq id-dejn sovran fil-konfront tal-euro, li b’hekk tissaħħaħ.

1.12.2   Dan il-pjan ta’ tkabbir irid jiġi implimentati skont l-istess kriterji, talinqas għall-ewwel tliet snin tal-programmazzjoni li jmiss.

2.   Daħla

2.1   F’bosta Opinjonijiet preċedenti tiegħu, il-Kumitat enfasizza l-prinċipji u l-importanza tal-politika ekonomika u ta’ koeżjoni soċjali kif ukoll tas-solidarjetà, kif imħaddna fit-Trattat u mtennija fit-testi tal-Kummissjoni.

2.1.1   Dan il-prinċipju issa huwa iktar rilevanti u possibilment f’iktar periklu minn qatt qabel; lanqas il-politika tat-tkabbir, meta l-Istati Membri l-antiki beżgħu li jitilfu l-fondi u l-Istati Membri l-ġodda kienu mħassba dwar in-nuqqas ta’ fondi adegwati biex ilaħħqu mad-domanda tal-koeżjoni, ma ppreżentat dan il-livell ta’ riskju.

2.2   Minkejja dan, il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon it-tentattiv tal-Kummissjoni biex tqis u tinkludi fl-isfond il-bidliet għar-regolamenti, bħall-proposta dwar il-baġit tal-UE tal-ġejjieni, l-Istrateġija Ewropa 2020 u l-kriżi tad-dejn sovran li segwiet u ħarġet mill-kriżi finanzjarja u li bil-mod qed thedded is-sopravivenza vera u proprja tas-suq intern u għaldaqstant tal-UE stess.

3.   Il-politika ta’ koeżjoni ġdida: sfond, mistoqsijiet, kummenti u punti strateġiċi

3.1   F’Ġunju 2011, il-Kummissjoni adottat pakkett ta’ proposti dwar il-qafas finanzjarju multiannwali li se jifforma l-bażi tal-finanzi tal-UE mill-2014 sal-2020. Primarjament, dan il-qafas se jappoġġa l-Istrateġija Ewropa 2020, li għandu jirrilaxxa fondi addizzjonali għall-baġit, possibilment anke permezz tal-BEI (bonds ta’ proġetti u/jew eurobonds).

3.2   Wieħed għandu jżomm f’moħħu wkoll li, bil-kriżi ekonomika li għaddejja bħalissa, ħafna Stati Membri ġew kostretti jadottaw miżuri ta’ rkupru ibsin ħafna u għaldaqstant li jiffriżaw l-investiment pubbliku u privat fl-infrastruttura, b’implikazzjonijiet serji għat-tkabbir u l-impjiegi. Barra minn hekk, meta jfasslu l-programmi tagħhom, l-Istati Membri għandhom it-tendenza li jagħtu prijorità lill-proġetti nazzjonali qabel proġetti transkonfinali b’dimensjoni Ewropea.

3.3   L-isfond għad-diskussjoni dwar regolamenti ġodda dwar il-politika ta’ koeżjoni għalhekk huwa speċifiku ħafna u eċċezzjonali, u għandu jiġi trattat b’dak il-mod. Pereżempju, hija meħtieġa analiżi dwar jekk nistgħux inkomplu b’politika ta’ koeżjoni fframmentata u jekk il-kondizzjonalità hijiex risposta suffiċjenti u utli għall-bżonn biex titjieb il-koeżjoni u jiġu megħjuna dawk l-Istati Membri li huma l-iżjed milquta mill-kriżi.

3.4   Fid-dawl tal-problemi estremi li qed tiffaċċja l-UE, b’riżorsi limitati li tista’ talloka għat-tkabbir, ma jkunx aħjar li nevitaw li nżidu mal-proliferazzjoni ta’ regolamenti u kontrolli li l-għadd tagħhom irid jitnaqqas b’mod drastiku, u minflok nikkonkludu l-proġetti li diġà huma fis-seħħ? Ir-riżorsi jridu jiġu jiġu użati bl-aħjar mod u bl-aktar mod semplifiċii permezz ta’ “patt ġdid Ewropew” (2) fil-għamla ta’ pjan Ewropew straordinarju għat-tkabbir.

3.5   Filwaqt li mhux ħa jsiru bidliet radikali lill-istrateġija attwali tal-UE, li s-summit tat-8 u d-9 ta’ Diċembru naqas milli jindirizza b’suċċess, il-politika ta’ koeżjoni tesiġi wkoll riforma mill-qiegħ. L-aspett li jqanqal l-ikbar tħassib, madankollu, huwa li mhux ħa tkun tista’ taqdi l-missjoni ewlenija tagħha li tnaqqas il-qasma ekonomika u soċjali bejn ir-reġjuni tal-UE, qasma li se tikber minħabba r-reċessjoni li nħolqot mill-politiki li kellhom l-għan li jnaqqsu d-defiċit pubbliku. B’hekk tkun meħtieġa bidla radikali u governanza ekonomika unitarja.

3.6   Il-Kumitat jixtieq jagħmel il-kummenti li ġejjin fir-rigward tal-metodoloġija ssuġġerita mill-Kummissjoni fil-proposta tagħha biex tirriforma r-regolamenti dwar il-ġestjoni tal-politika ta’ koeżjoni għall-perjodu 2014-2020, u b’mod partikolari fir-rigward tad-dispożizzjonijiet komuni li jirregolaw il-fondi kollha tal-Qafas Strateġiku Komuni:

3.6.1   Definizzjoni tal-Qafas Strateġiku Komuni: il-Kumitat qed jistenna li jeżamina l-proposta ġdida għal Qafas Strateġiku Komuni, li se jiġi ppreżentat mill-Kummissjoni fl-2012. Madankollu, għad irid jiġi stabbilit, parzjalment abbażi tad-diskussjonijiet dwar il-politika ta’ koeżjoni li saru fil-Kunsill Ewropew fis-7 ta’ Diċembru 2011 (3), kif il-Kummissjoni se tittraduċi “l-objettivi u l-miri tal-prijoritajiet tal-Unjoni ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv f’azzjonijiet ewlenin għall-FEŻR, il-FK, il-FSE, il-FAEŻR u l-EMFF”.

3.6.1.1   Opinjonijiet preċedenti tal-Kumitat enfasizzaw il-ħtieġa li l-politika ta’ koeżjoni żżomm sħaħ il-karatteristiċi ta’ politika maħsuba biex issaħħaħ il-koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali tal-Istati Membri, anke jekk hija allinjata u neċessarjament konsistenti mal-Istrateġija Ewropa 2020 u l-objettivi tagħha.

3.6.1.2   Ir-rabta bejn dawn l-objettivi hija fattur ewlieni fis-suċċess tal-Istrateġija Ewropa 2020, iżda l-Kummissjoni għadha ma spjegatx eżatt kif ir-rabta bejn l-istrateġiji tal-Qafas Strateġiku Komuni u l-programmi ta’ riforma fil-livell nazzjonali jistgħu jiġu implimentati b’mod funzjonali, koordinat u finanzjarament sostenibbli.

3.6.2   Ftehimiet ta’ sħubija: il-Kumitat jaqbel mal-Parlament Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni li l-ftehimiet l-ewwel iridu jiġu nnegozjati bejn l-Istati Membri u r-reġjuni, umbagħad diskussi bejn l-Istati u l-Kummissjoni.

3.6.2.1   Fil-kuntest tan-negozjati li se jiftħu mal-Istati Membri, il-Kumitat jenfasizza l-importanza tal-approċċ ta’ governanza fuq diversi livelli ssuġġerit mill-Kummissjoni; madankollu, jappella wkoll għal definizzjoni iktar ċara tal-atturi istituzzjonali (kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll lokali) li se jintalbu jfasslu u jiffirmaw ftehimiet ta’ sħubija mal-Kummissjoni, u għal parteċipazzjoni wiesgħa mir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili fil-preparazzjoni ta’ dawn id-dokumenti.

3.6.3   Konċentrazzjoni tematika: il-Kumitat jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni biex jitnaqqas l-għadd ta’ interventi finanzjarji implimentati taħt il-politika ta’ koeżjoni, billi r-riżorsi finanzjarji jiġu kkonċentrati fuq proġetti strateġiċi li jitqiesu bħala vitali għas-sostenibilità tal-koeżjoni u tal-proċessi ta’ żvilupp ekonomiku li għandhom jiġu attivati f’reġjuni inqas żviluppati, ta’ tranżizzjoni u aktar żviluppati.

3.6.3.1   L-għażla ta’ oqsma tematiċi li fihom għandu jsir investiment fil-perjodu ta’ programmazzjoni li jmiss ta’ seba’ snin hija f’idejn l-Istati Membri, li huma ħielsa li jiddeċiedu huma, għalkemm id-deċiżjoni għandha ssir b’mod konġunt mal-Kummissjoni wara valutazzjoni bir-reqqa tal-konsistenza tal-proposti mal-Istrateġija Ewropa 2020.

3.7   Kondizzjonalità: il-Kumitat jirrikonoxxi li din hija waħda mill-kwistjonijiet li dwarha hemm l-ikbar nuqqas ta’ ftehim bejn l-istituzzjonijiet Ewropej (Parlament, Kunsill, Kumitat tar-Reġjuni, eċċ.) fir-rigward tal-proposta tal-Kummissjoni, u jaħseb li t-tifsira, l-għan u l-metodi għall-applikazzjoni tal-kunċett tal-kondizzjonalità ma ġewx spjegati sew. Għalkemm xi proposti ex ante (li għandhom jinkludu l-kondizzjonalità soċjali) jistgħu jitqiesu adatti, il-Kumitat ma jistax jappoġġa l-kondizzjonalità makroekonomika, kif inhi fformulata.

3.7.1   Mingħajr preġudizzju għall-ħtieġa biex il-Kummissjoni tingħata garanzija li r-riżorsi tal-Fondi Strutturali jintużaw f’konformità mal-prinċipji, l-objettivi u l-perjodi ta’ żmien stipulati fir-regolamenti Komunitarji, il-Kumitat jemmen li l-Kummissjoni għandha tirrevedi l-proposta tagħha fid-dawl ta’ dawn il-konsiderazzjonijiet li ġejjin:

—	il-kondizzjonalità hija mekkaniżmu li għandu jitfassal u jiġi implimentat b’tali mod li jgħin ’l-Istati Membri biex jużaw ir-riżorsi bil-mod speċifikat mill-Kummissjoni, iżjed milli bħala mezz biex jiġu penalizzati l-Istati Membri;

—

għaldaqstant, l-enfasi fuq il-prinċipji ta’ kondizzjonalità (ex ante, makroenomiku) għandha l-ewwel nett tkun diretta lejn miżuri li jistgħu jħeġġu lill-Istati Membri jonfqu b’mod aħjar (f’termini ta’ effikaċja u effiċjenza) u iktar malajr dawk ir-riżorsi allokati lir-reġjuni li huma l-iżjed imbiegħda mill-medja tal-UE;

—

il-Kummissjoni għandha tiffoka iżjed fuq l-istadju ta’ ppjanar tal-programmi, jiġifieri l-istadju tal-ippjanar strateġiku meta l-prijoritajiet u r-responsabbiltajiet tal-istituzzjonijiet nazzjonali u reġjonali fir-rigward tal-iżvilupp territorjali jkunu ġew stabbiliti. Il-Kummissjoni għandha tkun iktar attiva biex tgħin lill-pajjiżi u r-reġjuni jużaw il-fondi;

—

għandha tingħata l-istess attenzjoni għall-istadju meta tiġi verifikata l-kondizzjonalità ex ante. Matul dan l-istadju, għandu jiġi vverifikat li l-Istati Membri għandhom il-kapaċità li jiżguraw konformità mal-prinċipji tal-proporzjonalità u s-sussidjarjetà meta jimplimentaw il-politika ta’ koeżjoni. Hawnhekk ukoll, il-Kumitat itenni li l-użu tal-prinċipju tal-kondizzjonalità huwa mod validu kif l-Istati Membri jiġu mħeġġa japplikaw b’mod korrett ir-regoli dwar il-Fondi Strutturali. Huwa biss f’każijiet eċċezzjonali, meta l-Istat Membru jfittex b’mod ċar u ripetutament li jdewwem ir-riformi mitluba mill-Kummissjoni, li jkun hemm il-possibbilità li jiġu applikati sanzjonijiet.

3.7.2   Fir-rigward tal-kondizzjonalità makroekonomika, il-Kumitat jaqsam it-tħassib li esprimew il-PE u xi Stati Membri dwar il-possibilità li reġjuni u benefiċjarji tal-programmi Komunitarji jiġu penalizzata minħabba nuqqas ta’ twettiq/effiċjenza min-naħa tal-gvern ċentrali fir-rigward ta’ politiki sabiex jitnaqqas id-dejn pubbliku. Għandhom jinstabu soluzzjonijiet alternattivi sabiex jiġi evitat li r-responsabbiltà għall-politiki baġitarji nazzjonali titqiegħed fuq spallejn l-istituzzjonijiet reġjonali u l-operaturi li m’għandhom l-ebda influwenza fuq dawn id-deċiżjonijiet. Għal dan il-għan tkun adatta koordinazzjoni ikbar bejn l-Istati Membri u fi ħdanhom.

3.8   Lil hinn mill-kondizzjonalità, il-politika ta’ koeżjoni għaldaqstant trid tindirizza għadd ta’ kwistjonijiet ewlenin li huma rilevanti għall-fondi kollha. Dawn il-kwistjonijiet jinkludu:

—	il-koordinazzjoni u l-komplimentarjetà tal-fondi, u l-koordinazzjoni bejn il-fondi u politiki ekonomiċi Ewropej oħra;

—	il-koordinazzjoni istituzzjonali tal-politiki ta’ koeżjoni, inkluż permezz ta’ kooperazzjoni msaħħa;

—	is-semplifikazzjoni drastika tal-proċeduri u r-regolamenti dejjem iżjed kumplessi, kemm minn fuq għal isfel kif ukoll minn isfel għal fuq;

—	sħubija ekonomika u soċjali reali u deċiżiva (barra mill-isħubija istituzzjonali);

—	it-tfassil immirat tal-kofinanzjament abbażi tal-kondizzjonijiet fl-istituzzjonijiet lokali;

—	rwol imġedded għall-Kummissjoni fejn tingħata prijorità lil proġetti Ewropej u makroreġjonali;

—	ir-riżerva għall-prestazzjoni (pagamenti ta’ premjazzjoni) tista’ toħloq spejjeż amministrattivi addizzjonali u dewmien tal-forniment ta’ riżorsi indispensabbli għall-proġetti fil-qasam tal-koeżjoni;

—	l-applikabbiltà tat-taxxa fuq il-valur miżjud.

4.   Objettivi ewlenin tal-Fond ta’ Koeżjoni

4.1   Il-Fond ta’ Koeżjoni twaqqaf fl-1993 għall-Istati Membri bi dħul nazzjonali gross (DNG) ta’ inqas minn 90 % tal-medju tal-UE u huwa mmirat primarjament lejn l-infrastruttura fl-oqsma tat-trasport, l-ambjent, l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija u l-enerġija rinovabbli. Għaldaqstant, investimenti jiġu mmirati lejn it-twaqqif ta’ netwerks tat-trasport u l-enerġija trans-Ewropej, u lejn l-appoġġ tal-effiċjenza fl-użu tal-enerġija, l-użu tal-enerġija rinnovabbli u t-titjib tat-trasport pubbliku.

4.2   Il-fond jirrappreżenta madwar 18 % tal-infiq kollu tal-politika ta’ koeżjoni u jgħin fl-implimentazzjoni ta’ din il-politika fl-ispirtu tat-Trattat. Madankollu, ir-riżultati marru lil hinn minn dan l-objettiv: il-Fond ta’ Koeżjoni ħoloq valur miżjud għall-investimenti, ippromova t-tkabbir u l-impjiegi fir-reġjuni fil-mira, minkejja li kienu mifruxa ħafna minħabba l-għadd wisq kbir ta’ proġetti li ngħataw fondi (1 192 fil-perjodu bejn l-2000 u l-2006).

4.3   Ir-regolament il-ġdid ftit li xejn joffri affarijiet ġodda: l-Artikolu 2 jidentifika l-ambitu tal-fond, jistabbilixxi żewġ listi li jkopru dak li huwa eliġibbli għal finanzjament, u dak li mhuwiex. Aspett stramb tar-regolament huwa li jispeċifika dak li mhuwiex kopert, bħad-diżattivazzjoni ta’ impjanti nukleari jew miżuri fil-qasam tad-djar. L-Artikolu 3 jistabbilixxi l-prijoritajiet ta’ investiment, jistipola erba’ oqsma ta’ intervent b’sottokategoriji, iżda ma jispeċifikax jekk dawn humiex indikattivi jew obbligatorji, għalkemm dawn l-indikazzjonijiet għandhom jagħmlu l-fondi iżjed flessibbli u faċli għall-użu. L-Artikolu 4 u l-Anness jittrattaw l-indikaturi.

4.4   Għall-Istati Membri li l-aktar li ntlaqtu mill-kriżi, il-politika ta’ koeżjoni hija waħda mill-aktar strumenti importanti li għandhom biex inaqqsu d-differenzi soċjali, ekonomiċi u reġjonali, kif ukoll biex jirrilanċjaw it-tkabbir u jiggarantixxu s-sostenibbiltà.

5.   Il-proposta l-ġdida għal Regolament: kummenti

5.1   Il-kummenti tagħna, barra minn dawk fil-punt 3.3, jiffokaw primarjament fuq il-kriterji tal-għażla għal proġetti, ir-riżorsi attribwiti għall-Faċilità “Nikkollegaw l-Ewropa” biex jiffinanzjaw in-netwerks ewlenin tat-trasport, u l-indikaturi.

5.2   Fir-rigward tal-għażla ta’ proġetti li għandhom jiġu ffinanzjati, mingħajr preġudizzju għall-konsistenza u l-konformità tagħhom mal-linji gwida adottati mill-Parlament u l-Kunsill f’dan il-qasam (netwerks tat-trasport trans-Ewropej, proġetti ambjentali u proġetti tal-enerġija), il-Kumitat huwa tal-fehma li l-Kummissjoni għandha tindika kemm it-tipi speċifiċi ta’ attività eliġibbli biex jingħataw riżorsi mill-Fond ta’ Koeżjoni u l-kriterji li jgħinu lill-Istati Membri li jirċievu dawn il-fondi jagħżlu dawk il-proġetti l-iżjed adatti għall-objettivi (wisq numerużi) tal-Fond ta’ Koeżjoni (ħdax b’kollox).

5.3   Il-Kumitat jaħseb b’mod partikolari li r-riżorsi użati mill-Fond ta’ Koeżjoni fi stadji preċedenti ta’ ppjanar ġew mifruxa fuq wisq proġetti, u b’hekk tnaqqas l-impatt globali mixtieq għat-titjib tal-infrastruttura tat-trasport. Ikun tajjeb li titqies is-sitwazzjoni speċifika tal-Istati Membri sabiex issir għażla iżjed kawta u kkonċentrata ta’ proġetti ikbar b’impatt ikbar, fis-setturi tat-trasport, tal-ambjent jew tal-enerġija. B’hekk ikun jista’ jingħata kontribut iktar effettiv għat-tnaqqis tad-disparitajiet fl-infrastruttura li għadhom jeżistu bejn l-Istati Membri.

5.4   Fir-rigward tar-riżorsi allokati għall-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa biex jiġu ffinanzjati proġetti tat-trasport, tal-enerġija u tal-komunikazzjoni (total ta’ EUR 50 biljun, 10 biljuni minnhom mill-Fond ta’ Koeżjoni li diġà għandu din il-mira (prinċipju ta’ proporzjonalità)), il-Kumitat jaħseb li jeħtieġ li ssir iktar diskussjoni dwar din id-deċiżjoni, sabiex jiġi spjegat għalfejn il-Kummissjoni għażlet li:

—

toħloq fond ieħor amministrat ċentralment minn aġenzija eżekuttiva li jkollha tikkoordina mal-programmi strateġiċi l-oħrajn kollha (Ewropej u nazzjonali) fis-settur, kif ukoll mal-Qafas Strateġiku Komuni għall-politika ta’ koeżjoni u l-ftehimiet ta’ sħubija mal-Istati Membri. Dan se jirriżulta fl-irdupjar li jidher li mhuwiex neċessarju ta’ attivitajiet u kompetenzi;

—

talloka riżorsi sostanzjali għall-fond, anke jekk huma ammonti żgħar meta mqabbla mal-istimi tal-Kummissjoni tar-riżorsi meħtieġa sabiex jintlaħqu l-ħtiġijiet futuri f’termini tat-trasport ta’ oġġetti u passiġġieri (EUR 500 biljun sal-2020), tal-enerġija (EUR 1,5 triljun għall-perjodu 2010-2030) u tal-komunikazzjoni (EUR 250 biljun). Dawn ir-riżorsi ser jittieħdu jew mill-Fondi Strutturali, jew, f’ammonti iżgħar, mill-Fond ta’ Koeżjoni. L-effett ta’ dan ikun li jitnaqqsu r-riżorsi disponibbli għall-infrastruttura tat-trasport u l-ambjent, biex b’hekk jinħolqu kumplikazzjonijiet żejda. Minħabba l-għadd kbir ta’ reġjuni li jista’ jkollhom aċċess għal dawn il-fondi, l-impatt ta’ dawn ir-riżorsi ma setax ikollu l-effett multiplikatur (proġetti ġodda u fondi, parzjalment koperti mis-settur privat) li l-Kummissjoni qed tixtieq; ir-riżultat aħħari jkun aktar frammentazzjoni tal-fondi. Bil-għan li jinkiseb l-effett mixtieq, il-Kumitat jirrakomanda li jinstabu mezzi kif jiġi inkluż is-settur privat u biex tiġi evitata l-frammentazzjoni.

5.5   Il-Kumitat jivvaluta b’mod pożittiv l-introduzzjoni tal-indikaturi min-naħa tal-Kummissjoni anke jekk fil-fehma tiegħu huma ġeneriċi u mhux adegwati; pereżempju, ma jintqal xejn dwar l-impatt ambjentali, u jissemmew biss valuri kwantitattivi (indikaturi). L-istess japplika għall-iskart, kilometri ta’ toroq li jinbnew, eċċ.

---

(1)  Ara l-Opinjoni tal-KESE dwar “It-tkabbir u d-dejn sovran fl-UE: żewġ proposti innovattivi”, ĠU C 143, 22.05.2012, p. 10

(2)  Ibid.

(3)  COM(2011) 615 final – 2011/0276 (COD)

---

---