23.12.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 318/106

1.1

F’dawn l-aħħar ħmistax il-sena, l-Afrika ingħatat aktar attenzjoni min-naħa taċ-Ċina, li saret it-tielet sieħeb kummerċjali u ekonomiku tal-kontinent grazzi għaż-żieda kostanti fin-numru tal-iskambji kummerċjali, tal-investimenti u tas-sħubijiet mibdija mal-parti l-kbira tal-pajjiżi Afrikani. Minkejja li l-Ewropa baqgħet l-ewwel sieħeb ekonomiku tal-Afrika, f’dinja multipolari fejn il-pajjiżi emerġenti qed ifittxu sabiex joħolqu bilanċ ġdid, qiegħed dejjem jonqos il-vantaġġ komparattiv tagħha. Minħabba li l-Afrika tibqa’ territorju li huwa ġeografikament viċin u għandu rabtiet magħha li ġejjin minn interessi komuni, l-interventi ta’ ekonomiji ewlenin oħrajn jobbligaw lill-Ewropa sabiex tniedi mill-ġdid ir-relazzjonijiet ta’ sħubija tagħha mal-kontinent.

1.2

Il-KESE irid juri l-apprezzament tiegħu għall-proposta tal-Kummissjoni li tniedi djalogu u kooperazzjoni trilaterali bejn l-Unjoni Ewropea, iċ-Ċina u l-Afrika. Għalkemm l-eżitu ta’ dan huwa inċert u problematiku, din hija prospettiva meħtieġa u inevitabbli aktar minn qatt qabel. B’mod partikulari, għandhom ikunu apprezzati kemm l-approċċ pragmatiku u progressiv, kif ukoll il-validità tal-erba’ setturi speċifiċi proposti: il-paċi u s-sigurtà, l-infrastrutturi, l-isfruttament tar-riżorsi naturali u tal-ambjent, l-agrikultura u s-sigurtà tal-ikel.

1.3

Madankollu, il-kooperazzjoni trilaterali tagħmel sens biss jekk tkun effettiva u ugwali. Il-punt tat-tluq dwar in-nuqqas ta’ simetrija fir-relazzjonijiet tal-lum għandu jittieħed bis-serjetà: iċ-Ċina hija biss pajjiż kbir li jittratta mal-pajjiżi Afrikani b’mod individwali, filwaqt li l-UE ta’ spiss issibha diffiċli li titkellem b’vuċi waħda fir-relazzjonijiet tagħha mal-kontinent. Minkejja li l-preżenza taċ-Ċiniżi fl-Afrika mhijiex nieqsa mid-dubji, ħafna gvernijiet Afrikani jippreferu s-sħubija ma’ Beijing, li tidher aktar lesta sabiex tirrispondi għat-talbiet tagħhom mingħajr ma timponi kundizzjonijiet jew piżijiet burokratiċi.

1.4

Sabiex ikun hemm kooperazzjoni effettiva, huwa neċessarju li qabel kollox ikun verifikat kemm huma interessati l-partijiet kollha involuti fl-istrateġija li qed tkun proposta, kif ukoll l-impenn konkret tagħhom fid-djalogu trijangulari. Sadanittant, il-Kummissjoni u l-Kunsill għandhom iwettqu l-inizjattivi meħtieġa sabiex ikollhom ir-risposti adegwati għall-proposti li saru.

Aktar minn hekk, huwa meħtieġ:

1.5

Il-mira li t-tkabbir lokali sostenibbli jkun fiċ-ċentru tal-ħidma tfisser li jkun qed jiġi żgurat li:

1.6

Id-djalogu u l-kooperazzjoni ugwali jridu jiżguraw li kull parti jkollha l-libertà li tiddiskuti dawk il-punti l-aktar kontroversjali jew dawk li fuqhom hemm evalwazzjonijiet u ħsibijiet differenti. Fid-dawl ta’ dak li diġà jagħmel parti mid-deċiżjoni tal-Kunsill tal-Unjoni Europea, il-fatt li reġgħu iddaħħlu mill-ġdid fil-proċess kwistjonijiet prinċipali bħalma huma l-gvernanza demokratika, id-drittijiet tal-bniedem u r-rwol tas-soċjetà ċivili, u li bħalissa huma neqsin mill-komunikazzjoni, jagħmilha aktar koerenti mal-istrateġija ta’ Lisbona tal-2007, kif ukoll mal-ftehim ta’ Cotonou tal-2000 li jirregola r-relazzjonijiet bejn l-UE u l-pajjiżi tal-AKP.

1.7

Il-KESE jidhirlu li jeħtieġ tkun enfasizzata l-importanza kbira li fid-djalogu trilaterali jkunu involuti gruppi ta’ atturi mhux statali, b’mod partikulari mis-settur privat, bħal għaqdiet tal-ħaddiema, tal-bdiewa, għaqdiet tan-nisa, tal-konsumaturi eċċ. Kawża wkoll tas-suċċess tal-ftehimiet ta’ Lomé u ta’ Cotonou, ir-rwol ta’ dawn l-atturi kiber bil-bosta f’dawn l-aħħar snin. Dan iċ-ċirku virtwuż, bil-parteċipazzjoni ta’ diversi atturi mill-qasam soċjoekonomiku fir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Afrika, m’għandux ikun penalizzat jew jiġi pperikolat, iżda għandu jingħata importanza adegwata. Għaldaqstanti il-KESE jistieden lill-Kummissjoni sabiex tintegra, b’mod immedjat, dan il-punt fil-proposta tagħha.

1.8

Minħabba l-vokazzjoni multilaterali tal-Ewropa, u l-interess li dejjem jikber tal-Istati Uniti tal-Amerika fir-rigward tal-Afrika, il-kooperazzjoni trilaterali bejn l-UE, iċ-Ċina u l-Afrika tista’ tinkludi wkoll l-Istati Uniti tal-Amerika sabiex ikun hemm sħubija sħiħa, effettiva u ugwali li mingħajr dubju taħdem fl-oqsma msemmija, iżda jkollha l-possibilità li tikkollabora wkoll f’oqsma oħra.

2.1

L-Afrika qed tinbidel b’rata mgħaġġla. Minkejja li jirrappreżenta biss 2 % tal-PGD u anqas minn 1 % tal-produzzjoni industrijali dinjija, il-kontinent qed jerġa’ jagħmel parti mid-dinja globalizzata wara għexieren ta’ snin ta’ emarġinazzjoni politika u ekonomika. L-Unjoni Ewropea għadha l-imsieħeb numru wieħed tagħha fil-qasam ekonomiku, iżda aktar ma jgħaddi ż-żmien, l-Afrika qiegħda dejjem tkun segwita mill-“finanzjaturi emerġenti”: l-aktar miċ-Ċina kif ukoll mill-Indja, il-Ġappun, il-Korea t’isfel, il-pajjiżi l-kbar tal-Amerika Latina u l-istati tal-Golf. F’dawn l-aħħar snin, l-Istati Uniti tal-Amerika wkoll reġgħu bdew jagħtu l-attenzjoni lill-kontinent. Fuq kollox huma interessati li jiżguraw provvisti sikuri tal-enerġija kif ukoll li jilqgħu għat-theddida tat-terroriżmu. Minkejja li 40 % tal-popolazzjoni tagħha għadha tgħix taħt il-livell minimu tal-faqar, qed tonqos il-perċezzjoni li l-Afrika hija “kontinent iddisprat” u minflok qed tkun aktar meqjusa bħala “fruntiera ġdida” li toffri opportunitajiet ta’ żvilupp u kummerċ.

2.2

F’dawn l-aħħar għaxar snin, l-istess kontinent Afrikan irreġistra żviluppi ġodda sostanzjali fil-qasam tal-politika: it-twelid tal-Unjoni Afrikana u t-tnedija tal-pjan strateġiku tagħha għas-snin 2004–2009 kif ukoll l-iżvilupp ta’ kapaċitajiet ġodda sabiex tintervjeni f’oqsma marbuta mas-soluzzjoni tal-kunflitti.

2.3

It-tisħiħ tal-komunitajiet ekonomiċi regjonali; il-programmi għall-iżvilupp ekonomiku (in-NEPAD, is-sħubija l-ġdida għall-iżvilupp tal-Afrika) u tal-gvernanza (il-mekkaniżmu Afrikan dwar ir-reviżjoni ta’ esperti ugwali fil-qasam). Dawn it-tibdiliet kollha flimkien ifissru, kif ġie enfasizzat kemm-il darba mill-Kummissarju Louis Michel (1), li t-twelid mill-ġdid tal-attenzjoni internazzjonali fil-konfront tal-Afrika huwa mnebbaħ minn tliet elementi prinċipali: l-interessi ekonomiċi, dawk marbuta mas-sigurtà u l-interessi l-ġodda tal-poter kif ukoll dawk ġeostrateġiki.

2.4

Fil-livell ekonomiku, flimkien mal-kompetizzjoni għall-aċċess u l-kontroll tar-riżorsi naturali tal-kontinent, fejn fuq quddiem nett hemm dawk tal-enerġija, l-attenzjoni daret ukoll fuq il-potenzjal kbir tas-suq intern Afrikan, li f’dawn l-aħħar snin kellu rata ta’ tkabbir medja ta’ 6 %, inflazzjoni baxxa u proċess virtwuż ta’ tnaqqis konsistenti tad-dejn pubbliku.

2.5

Fiż-żewġ każi, iċ-Ċina uriet determinazzjoni kbira u kapaċità ta’ investiment strutturali fuq medda twila ta’ żmien (2), billi emendat ir-rabtiet storiċi li bdew fil-ħamsinijiet mal-pajjiżi Afrikani. Sa min-nofs tas-snin disgħin, filwaqt li kompliet tappoġġja il-kooperazzjoni tan-nofsinhar man-nofsinhar fost il-pajjiżi li qed jiżviluppaw, iċ-Ċina tat aktar attenzjoni lill-opportunitajiet ekonomici li offriet l-Afrika filwaqt li stabbiliet relazzjonijiet ta’ ħbiberija kważi mal-pajjiżi kollha Afrikani. Id-dimensjoni kontinentali ta’ dan l-approċċ ġdid Ċiniż kien konfermat bil-ħolqien tal-forum dwar il-kooperazzjoni bejn iċ-Ċina u lAfrika (FOCAC) (3) min-naħa ta’ Beijing. Waqt is-summit tiegħu ta’ kull tliet snin (Beijing 2000, Addis Abeba 2006, Beijing 2006 u dak previst għal Diċembru 2009 ġewwa Sharm el-Sheikh fl-Eġittu) ġew stabbiliti r-ritmu u l-evoluzzjoni kontinwa tar-rabtiet bejn iċ-Ċina u l-pajjiżi Afrikani. It-tiġdid tal-istrateġija Ċiniża fil-konfront tal-kontinent sar uffiċjali bil-pubblikazzjoni tal-White Paper dwar il-politika taċ-Ċina fl-Afrika f’Jannar 2006 (4).

2.6

It-tibdil sostanzjali tax-xenarju meta mqabbel mal-għexieren tas-snin ta’ qabel wassal sabiex l-UE wkoll tirrevedi l-politika tagħha fil-konfront tal-Afrika. Dan wassal sabiex f’Diċembru 2007 ġewwa Lisbona ġiet adottata strateġija komuni ġdida bejn l-Afrika u l-UE, u l-Kumitat kellu ċ-ċans jesprimi ruħu dwarha permezz ta’ opinjoni dettaljata u mirquma (5).

2.7

Filwaqt li ċ-Ċina u l-Ewropa qed jiskopru mill-ġdid l-interess fl-Afrika u d-disponibbilità li jagħmlu xi investimenti hemm, il-mod li bih dawn l-atturi importanti ser ikunu qed iwettqu l-ħidma reċiproka tagħhom fil-futur iqajjem mistoqsijiet u stennija, kemm minħabba l-prospettivi evidenti ta’ konkorrenza kif ukoll minħabba l-possibbilitajiet ta’ kooperazzjoni. Tajjeb wieħed jiftakar, li jekk f’termini assoluti l-UE u ċ-Ċina jinsabu fl-ewwel u t-tielet post rispettivament fost l-imsieħba kummerċjali u l-investituri barranin fl-Afrika, f’dawn l-aħħar għaxar snin il-piż relattiv tar-relazzjonijiet kummerċjali bejn l-Ewropa u l-Afrika naqas, filwaqt li dak bejn iċ-Ċina u l-Afrika żdied drastikament (6).

2.8

Kemm minħabba d-diskussjoni pubblika dwar l-importanza taċ-Ċina fl-Afrika kif ukoll wara li kienet xprunata mill-adozzjoni ta’ riżoluzzjoni dwar is-suġġett min-naħa tal-PE (7), f’April 2008, f’dawn l-aħħar sentejn, il-Kummissjoni Ewropea nediet riflessjoni mirquma, akkumpanjata minn inizjattivi sinifikattivi ta’ konsultazzjoni wiesgħa (8) sabiex tifhem ir-riperkussjonijiet tal-proċessi li għaddejjin filwaqt li jkunu stabbiliti l-linji li fuqhom jista’ jsir id-djalogu trilaterali bejn l-UE, iċ-Ċina u l-Afrika.

3.1

Il-Komunikazzjoni tipproponi li tfittex il-modi l-aktar opportuni li jiffaċilitaw il-proċess tad-djalogu u ta’ kooperazzjoni ugwali bejn l-Afrika, ċ-Ċina u l-UE. Għaldaqstant, l-għan prinċipali tal-Kummissjoni hu li tippromovi l-ftehim reċiproku u l-adozzjoni ta’ azzjonijiet komuni u koordinati fis-setturi strateġiċi, skont prijoritajiet li fuq kollox għandhom ikunu stabbiliti mill-istituzzjonijiet Afrikani.

3.2

Il-Komunikazzjoni hija mibnija fuq l-impostazzjoni pragmatika u progressiva, li tikkonċentra l-aktar fuq il-prospettiva ta’ koordinament konkret fis-setturi li huma meqjusa bħala kruċjali għall-promozzjoni tal-istabbilità u tal-iżvilupp Afrikan. Dawn huma:

3.3

L-intenzjonijiet tal-Kummissjoni huma li d-djalogu u l-konsultazzjoni jiżviluppaw fuq il-livelli kollha (nazzjonali, reġjonali, kontinentali kif ukoll fir-rapport bilaterali bejn l-UE u ċ-Ċina), sabiex il-politiki u l-implimentazzjoni tagħhom jinftiehmu aktar, fost dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet politiċi, u għalhekk ikunu żviluppati possibilitajiet konkreti ta’ kooperazzjoni. Fl-istess ħin, il-proċess ser iservi sabiex isaħħaħ l-effettività tal-għajnuniet, b’konformità mad-Dikjarazzjoni ta’ Pariġi ta’ Marzu 2005 u l-konklużjonijiet tas-seminar li sar ġewwa Akkra f’Settembru 2008.

3.4

Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea laqa’ u approva r-rakkomandazzjonijiet prinċipali li jinsabu fil-Komunikazzjoni, filwaqt li sostna li dan id-djalogu trilaterali jista’ jgħin “sabiex jappoġġja l-isforzi tal-Afrika u tal-komunità internazzjonali għall-promozzjoni tad-demokratizzazzjoni, l-integrazzjoni politika u ekonomika, il-gvernanza tajba u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem” (9) u jirrakkomanda li jkun hemm analiżi fil-fond tal-miżuri konkreti proposti.

3.5

Iżda l-KESE huwa mħasseb u ddiżappuntat li s’issa, kemm iċ-Ċina kif ukoll l-UA għadhom ma ħadu l-ebda pożizzjoni uffiċjali dwar id-djalogu trilaterali propost mill-UE. Fl-okkażjoni tal-aħħar summit bejn l-UE u ċ-Ċina, il-kooperazzjoni mal-Afrika ma kinetx fuq l-aġenda kif kien qed jiġi propost fil-komunikazzjoni li qed tkun analizzata (10). Għaldaqstant f’dan il-mument m’hemmx provi tanġibbli tar-rieda taċ-Ċina u l-UA li jilqgħu l-proposta tal-UE.

4.1

Il-Komunikazzjoni fiha diversi elementi li huma apprezzati u pożittivi, b’mod partikulari:

4.2

Fir-rigward tat-tieni punt, m’hemmx dubju li l-erba’ setturi magħżula huma kruċjali għall-iżvilupp tal-kontinent Afrikan, kif ukoll, anke jekk għal raġunijiet oħra, għas-sistemi tar-relazzjonijiet bilaterali bejn iċ-Ċina u l-Afrika u bejn l-Ewropa u l-Afrika.

4.3

Il-qawmien mill-ġdid ta’ xi kunflitti u l-vulnerabbilità tal-proċessi tal-paċi li għaddejjin bħalissa, flimkien mal-iżvilupp ta’ forom ġodda ta’ integraliżmu u/jew ta’ żoni fejn jistgħu jitwieldu ċelloli tat-terroriżmu, jagħmlu din il-koperazzjoni aktar rilevanti fil-qafas taż-żamma tal-paċi u s-sigurtà. Għandha tingħata attenzjoni partikulari lejn is-sostenn tal-arkitettura Afrikana għall-paċi u s-sigurtà u tal-operazzjonijiet għaż-żamma tal-paċi tal-UE, taħt forma ta’ bini tal-kapaċitajiet, taħriġ, sostenn loġistiku u/jew ekonomiku.

4.4

Il-kooperazzjoni bħala manteniment u promozzjoni tal-paċi u tas-sigurtà għandha taħseb għal djalogu speċifiku fir-rigward tar-regoli dwar il-forniment u l-kummerċ tal-armi, b’mod partikulari lejn gvernijiet jew gruppi armati mhux tal-istat li huma involuti f’kunflitti li għaddejjin u/jew li jikkommettu ksur gravi tad-drittijiet umani (11). B’dan il-mod, jidħol ukoll fir-rapport trilaterali bejn iċ-Ċina, l-Ewropa u l-Afrika argument li dwaru diġà għaddejja diskussjoni fin-NU.

4.5

L-aċċenn imġedded dwar l-investimenti fl-oqsma infrastrutturali, li għal żmien twil kienu minsija mill-kooperazzjoni Ewropea, u li huma wħud mir-raġunijiet prinċipali tal-approċċ Ċiniż lejn l-Afrika, huwa strateġikament rilevanti għal żewġ raġunijiet. Fuq kollox, huma meħtieġa infrastrutturi adegwati li jiggarantixxu kemm l-aċċess u t-trasport tal-materja prima jew tal-prodotti fis-swieq Afrikani, kif ukoll dawk il-forom ta’ integrazzjoni reġjonali konkreti u effettivi, fundamentali għall-iżvilupp soċjali u ekonomiku tal-Afrika. Aktar minn hekk, it-titjib jew il-ħolqien mill-ġdid tal-infrastrutturi huwa prijorità ċara għal ħafna gvernijiet Afrikani u ma jistax jiddependi iktar fuq il-kapaċitajiet lokali ta’ finanzjament u ta’ sostenibbilità finanzjarja biss (12).

4.6

L-importanza tas-sostenibbiltà ambjentali u tal-amministrazzjoni tar-riżorsi naturali hija ovvja, mhux biss minħabba l-ħidma internazzjonali dwar it-tibdil fil-klima, iżda anke minħabba l-aspetti l-oħra kollha marbuta mal-kundizzjonijiet tal-isfruttament, tat-trasport u tal-użu tar-riżorsi naturali tal-kontinent b’mod partikulari dak tal-minjieri u tal-enerġija.

4.7

F’dawn l-aħħar snin, id-dibattitu kien l-aktar dwar il-kundizzjonijiet ambjentali u tax-xogħol fl-impjanti amministrati jew li għandhom x’jaqsmu mal-intrapriżi Ċiniżi li joperaw fl-Afrika, kif dokumentat fid-dettall minn studju tal-“African Labour Research Network” (13) Wieħed m’għandux jinsa li dan l-istess diskors jgħodd ukoll għal ħafna soċjetajiet Ewropej jew transnazzjonali. Il-problema tar-rispett tal-istandards internazzjonali, bħal dik tat-trasparenza (14) fil-konklużjoni u t-twettiq tal-kuntratti ffirmati mal-gvernijiet Afrikani, tirrigwarda liċ-Ċina, l-Ewropa u l-Afrika bl-istess mod u għaldaqstant għandha tkun parti integrali mid-djalogu trilaterali dwar l-amministrazzjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u tal-ambjent, bħalma hu dak tas-sostenn għall-infrastrutturi Afrikani.

4.8

Ir-rikonoxximent tal-importanza tal-agrikultura u tas-sigurtà tal-ikel fl-aħħar reġa’ sar prijorità tad-donaturi l-kbar u fl-istrateġija komuni fil-konfront tal-kontinent Afrikan. Madankollu huwa meħtieġ li din l-attenzjoni tinbidel b’urġenza f’passi konkreti, li jkunu sostnuti fuq medda twila ta’ żmien fir-rigward tal-iżvilupp rurali sħiħ. Dan billi tkun żgurata l-parteċipazzjoni sħiħa tal-popolazzjonijiet rurali, l-involviment tal-organizzazzjonijiet tal-bdiewa u l-ħarsien tagħhom fir-rigward tal-aċċess u l-amministrazzjoni tar-riżorsi lokali fuq medda twila ta’ żmien.

4.9

F’dan ir-rigward, tajjeb wieħed jiftakar fit-twissija li saret dan l-aħħar fis-“Summit tal-organizzazzjonijiet tal-bdiewa tal-ħames reġjuni Afrikani” li kien organizzat ġewwa Ruma mill-Coldiretti, u li kien jittratta dwar iż-żieda qawwija ta’ xiri ta’ artijiet agrikoli fl-Afrika, u f’dawk il-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw, minn pajjiżi bħall-Korea t’isfel, iċ-Ċina, l-Emirati Għarab Magħquda, l-Arabja Sawdita u l-Ġappun. Dan sabiex jiggarantixxu l-provvisti tal-ikel u r-riżorsi għall-produzzjoni tal-bijokarburanti (15).

4.10

Il-kooperazzjoni dwar is-sigurtà tal-ikel tista’ tkun użata wkoll sabiex jinbeda d-djalogu dwar temi oħra rilevanti, fosthom ir-rispett lejn l-Għanijiet ta’ Żvilupp tal-Millenju, il-ħarsien ta’ gruppi iktar vulnerabbli u l-protezzjoni tas-saħħa. Dan l-aħħar qasam jeħtieġ li jingħata attenzjoni partikulari sabiex jinstabu strateġiji komuni fil-ġlieda kontra t-tliet pandemiji l-kbar (16) – il-malarja, l-HIV / AIDS u t-tuberkolożi – li diġà huma suġġetti ta’ kooperazzjoni internazzjonali f’fora multilaterali.

4.11

Fir-rigward tar-rwol tal-istituzzjonijiet Afrikani fil-proċess tad-djalogu trilaterali, iċ-ċentralità tal-Unjoni Afrikana flimkien mal-organizzazzjonijiet ekonomiċi reġjonali u l-Istati b’mod individwali hija għal kollox apprezzata. Il-possibilità li t-trojka tal-UA tipparteċipa fid-djalogu ta’ kull sena li jsir bejn l-UE u ċ-Ċina huwa daqstant importanti, bħal ma’ huwa l-ħsieb li l-kummissjoni tal-UA ta’ Addis Abeba tkun mogħtija r-rwol ta’ faċilitatur waqt il-konsultazzjonijiet trijangolari regolari. Dawn l-indikazzjonijiet imorru tajjeb mal-ħtieġa, kif diġà enfasizzata mill-KESE fl-opinjoni dwar l-istrateġija bejn l-UE u l-Afrika (17), li l-istituzzjonijiet Afrikani għandhom jassumu post ta’ responsabilità konkreta, kemm sabiex isaħħu s-sovranità u l-leġittimità tagħhom, kif ukoll sabiex ikun hemm sħubijiet li jkunu verament ekwilibrati. Madankollu, huwa meħtieġ li dawn il-prijoritajiet ikunu aċċettati mill-UA u li din tagħmilhom tagħha, u li dawn jinbidlu fi pjani ta’ azzjoni konkreti mingħajr dewmien.

4.12

It-tfittxija għal djalogu trilaterali bejn l-UE, iċ-Ċina u l-Afrika huwa aktar rilevanti meta wieħed jikkunsidra l-attrazzjoni ta’ Beijing fil-kontinent. F’għajnejn ħafna gvernijiet Afrikani, iċ-Ċina tidher bħala l-eżempju li jridu jsegwu, billi kienet kapaċi toħroġ mill-faqar, tegħleb il-mard u ssir attur prinċipali fix-xena internazzjonali fi spazju ta’ ġenerazzjoni waħda biss. Il-battalja Ċiniża kontra l-faqar saret l-aktar fiż-żoni rurali, permezz tal-iżvilupp u ż-żieda tal-produttività agrikola, strateġija li tista’ sservi l-interessi tal-pajjiżi Afrikani wkoll (18). L-attrazzjoni taċ-Ċina tkompli tikber ukoll minħabba l-fatt li m’għandhiex passat kolonjali, għadha ssejjaħ lilha nnifisha bħala pajjiż li għadu qed jiżviluppa u tirrifjuta l-loġika tar-relazzjonijiet bejn id-donatur u l-benefiċjarju, storikament aktar maħsuba għaż-żona tal-OECD. Dawn il-karatteristiċi, flimkien mal-fondi kbar li għandhom għall-investimenti jew sabiex jagħtuhom bħala self lill-gvernijiet Afrikani, jagħtu lill-Beijing l-assi meħtieġa fir-relazzjonijiet mal-Afrika.

5.1

Fl-istess waqt ir-relazzjoni bejn iċ-Ċina u l-Afrika għandha punti kritiċi li joħolqu tħassib fost l-osservaturi barranin u li dwarhom jeħtieġ li jinstabu spazji għal djalogu fil-proċess ta’ kooperazzjoni trilaterali kif propost mill-Kummissjoni.

5.2

Il-preżenza dejjem tikber taċ-Ċiniżi fl-Afrika mhijiex nieqsa mid-dubji, fuq quddiem nett, ir-ritorn lejn iċ-ċentralità tal-gvernijiet lokali u tal-elitisti urbani bil-konsegwenza tal-emarġinazzjoni tas-settur privat Afrikan li huwa fattur ta’ tħassib, it-tqegħid fir-riskju tal-kisbiet soċjali modesti min-naħa tat-trade unions Afrikani u l-kundizzjonijiet tax-xogħol li jippenalizzaw l-aktar lill-ħaddiema lokali. Relazzjoni ta’ sħubija ugwali għandha tagħti l-possibilità lit-tliet partijiet - l-UE, iċ-Ċina u l-Afrika – li jiddiskutu wkoll dawk il-punti l-aktar kontroversjali jew dawk li fuqhom hemm evalwazzjonijiet u ħsibijiet differenti.

5.3

Fil-konfront bejn l-erba’ setturi ta’ kooperazzjoni proposti mill-Kummissjoni permezz ta’ tmien punti li kienu stabbiliti bħala prijoritajiet fil-pjani ta’ azzjoni tal-istrateġija bejn l-UE u l-Afrika li ġie mniedi f’Lisbona (19), wieħed jinnota n-nuqqas ta’ temi importanti mill-komunikazzjoni, fosthom il-gvernanza demokratika, id-drittijiet umani u x-xogħol diċenti. Huwa importanti għall-UE, bħalma huwa r-rwol tas-soċjetà ċivili, li dawn it-temi jiffurmaw parti mid-djalogu trilaterali. Dan għaliex ikunu aktar koerenti mal-istrateġija ta’ Lisbona, kif ukoll mal-ftehim ta’ Cotonou tas-sena 2000 (20) li jirregolaw ir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-pajjiżi tal-AKP.

5.4

L-istrateġiji tal-UE u taċ-Ċina fl-Afrika huma differenti. Filwaqt li l-UE tagħti l-parti l-kbira tal-għajnuniet tagħha f’forma ta’ donazzjonijiet, u timponi kundizzjonijiet politiki dejjem akbar (ir-rispett tar-regoli demokratiċi, tad-drittijiet tal-bniedem, tal-konvenzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-progress fil-prattiki dwar gvernanza tajba kif ukoll l-involviment tas-soċjetà ċivili) u bil-mira li jonqos il-faqar, iċ-Ċina l-aktar li tagħti huwa self b’kundizzjonijiet favorevoli, li l-parti kbira tagħhom ikunu marbuta mal-bini tal-infrastrutturi u jkunu garantiti minn kuntratti li jkollhom skadenza fit-tul sabiex ikunu sfruttati r-riżorsi naturali. Aktar minn hekk is-self Ċiniż ikun ta’ spiss marbut mal-użu tal-intrapriżi, materjal u xi drabi ħaddiema Ċiniżi wkoll, skont forom ta’ “għajnuniet marbuta” li m’għadhomx aċċettati fil-pajjiżi tal-OECD. Fl-aħħar nett, l-istess regoli taż-żona OECD fir-rigward ta’ sejħiet għall-offerti, f’ħafna każi jiffavorixxu lis-soċjetajiet tal-pajjiżi emerġenti, liċ-Ċina fl-ewwel post.

5.5

L-approċċ Ċiniż, bħala regola ġenerali, jirriżulta li huwa aktar aċċettat mal-amministraturi Afrikani minħabba li mhuwiex assoċjat ma’ kundizzjonijiet u mhux imxekkel mill-piż burokratiku Ewropew. Madankollu dan jirrappreżenta riskju doppju: il-ħolqien ta’ forma ta’ dejn kbir, li l-effetti tiegħu fuq medda twila ta’ żmien jistgħu ma jkunux sostenibbli, kif ukoll it-tisħiħ tad-dipendenza tal-ekonomija tal-pajjiżi individwali fuq il-“produzzjoni ta’ uċuħ tar-raba’ waħdiena” u mill-esportazzjonijiet tagħhom, li min-naħa tagħhom huma marbuta mal-bidliet tal-prezzijiet fis-swieq internazzjonali.

5.6

Min-naħa tagħha, l-Ewropa għalkemm baqgħet l-ewwel sieħeb ekonomiku u kummerċjali tal-Afrika, issibha diffiċli li titkellem b’vuċi waħda, kif ukoll sabiex toħloq u tkun koerenti dwar il-politiki tagħha, kemm dawk tal-iżvilupp, tal-kummerċ jew tal-politika barranija u tas-sigurtà. Fir-realtà, għad hemm ukoll ħafna limitazzjonijiet fejn jidħol il-koordinament tal-azzjonijiet ta’ diversi Stati Membri, li jtellfu l-impatt u l-effettività.

6.1

Flimkien mal-kundizzjonijiet diġà msemmija u li l-UE timponi fir-relazzjonijiet tagħha mal-Afrika, hemm elementi oħra li huma assoċjati mal-approċċ differenti bejn l-Ewropa u ċ-Ċina u ma jonqosx li jkunu enfasizzati min-naħa tad-diversi gvernijiet Afrikani.

6.2

Il-kriżi ekonomika u finanzjarja internazzjonali ta’ bħalissa ser twassal sabiex fl-aħħar ikun hemm riflessjoni dwar l-effetti li din jista’ jkollha fuq l-Afrika (22).

L-effetti tar-riċessjoni dinjija, it-tnaqqis tal-esportazzjonijiet, il-miżuri ta’ protezzjoni madwar diversi swieq u l-waqa’ fil-prezzijiet ta’ ħafna mill-materja prima, joħolqu xenarju ta’ tħassib, li jista’ jpoġġi dubji serji fuq ir-riżultati miksuba fl-għaxar snin li għaddew, bħalma huma t-tnaqqis tad-dejn u tad-defiċit pubbliku, iż-żieda u l-kompetizzjoni dwar l-investimenti fir-rigward tal-infrastrutturi u t-tisħiħ tas-sistemi fiskali, jekk mhux l-isforzi dwar id-diversifikazzjoni tal-istrutturi nazzjonali tal-produzzjoni.

6.3

Quddiem din il-kriżi, iċ-Ċina dan l-aħħar reġgħet ikkonfermat u żiedet l-impenn tagħha kemm f’dak li huma għajnuniet u self, kif ukoll f’dawk li huma investimenti (23). L-UE qed tfittex li tonora l-ftehimiet li għamlet, iżda xi Stati diġà naqqsu b’mod drastiku r-riżorsi u l-ftehimiet finanzjarji bilaterali fl-2009, bl-istess previżjonijiet, jekk mhux agħar, għall-2010. Kif intqal fis-summits kollha li saru dan l-aħħar, huma meħtieġa riżorsi ġodda.

6.4

Fir-relazzjonijiet bejn l-Ewropa u l-Afrika u bejn iċ-Ċina u l-Afrika, qed issir aktar importanti s-sensiela ta’ żviluppi migratorji, l-aktar dik marbuta mal-wasla ta’ ċittadini Ċiniżi fil-pajjiżi Afrikani, li għadhom mhumiex studjati biżżejjed. Il-bidu ta’ riflessjoni dwar il-mod u l-kobor ta’ dawn l-influssi kif ukoll ir-rabtiet li dawn jista’ jkollhom, għandu jservi sabiex nifhmu l-impatt li dawn jista’ jkollhom fuq l-iżvilupp Afrikan.

6.5

Il-KESE jidhirlu li l-kwistjoni kumplessa tal-parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili hija fundamentali, kwistjoni mhux biss kruċjali għall-parti Ewropea (24), iżda li saret element sinifikattiv u parti mir-relazzjonijiet ta’ sħubija mal-Afrika, b’mod partikulari wara l-ftehim ta’ Cotonou. Din il-prospettiva għadha ma tidhirx li hija rilevanti fir-relazzjonijiet bejn iċ-Ċina u l-Afrika, u lanqas fir-relazzjonijiet bilaterali bejn Beijing u l-pajjiżi individwali.

L-erba’ setturi indikati mill-Kummissjoni joffru spazju wiesa’ għall-parteċipazzjoni strutturata tal-atturi kollha mhux statali, b’mod partikulari, l-imprendituri, it-trade unions u l-għaqdiet tal-bdiewa, tan-nisa u tal-konsumaturi. Ir-rwol tagħhom fis-soċjetà Afrikana, l-istess bħal dawk fl-iżviluppi ekonomiċi u fir-relazzjonijiet politiċi, għalkemm magħruf u li żviluppa riżultat tas-suċċess tal-proċess li nbeda bil-ftehimiet ta’ Lomé u ta’ Cotonou, qiegħed fil-periklu li jitlef l-importanza tiegħu u li mill-ġdid ikun imwarrab fil-ġenb jekk id-djalogi bilaterali jew trilaterali jibqgħu biss fuq livell intergovernattiv: minflok ir-rwol għandu jkun meqjus bħala rikkezza deċiżiva li għandha tkun valoriżżata u utilizzata mill-ġdid.

6.6

Il-KESE jinsab imħasseb li l-komunikazzjoni li qed tkun analizzata ma ssemmix din il-kwistjoni u lanqas il-possibilità konkreta li jkunu involuti kemm l-imsieħba soċjali kif ukoll, b’mod ġenerali, l-atturi mhux statali fil-qafas tal-proċess kif propost.