23.12.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 318/88

1.1

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew jaqbel għal kollox mal-għan tar-regolament propost mill-Kummissjoni, dak li jnaqqas ir-riskju li fis-suq Ewropew jinħareġ injam illegali u l-prodotti tiegħu. Fil-fatt, id-deforestazzjoni, barra milli hi responsabbli għal madwar 20 % tal-emissjonijiet globali ta’ gassijiet b’effett ta’ serra u tat-telfien fil-bijodiversità, toħloq problemi eknomiċi u fuq kollox soċjali. Madankollu, biex jintlaħaq l-iskop stabbilit hemm bżonn li jintwera iktar kuraġġ u li l-interventi jkunu aktar deċiżivi, billi jintużaw miżuri li jkunu vinkolanti u skadenzi ta’ implimentazzjoni qosra.

1.2

Il-proposta għal regolament hija element ewlieni, flimkien mal-ftehimiet volontarji ta’ sħubijiet FLEGT (1), l-iżvilupp ta’ programmi ta’ kooperazzjoni marbuta maċ-ċertifikazzjoni u l-użu sostenibbli tar-riżorsi tal-foresti, kif ukoll il-ftehimiet mal-pajjiżi li l-aktar li jimportaw injam, fil-ġlieda mhux biss kontra l-qtugħ illegali tal-injam, iżda wkoll it-tqegħid tiegħu fil-kummerċ.

1.3

Il-kunċett tas-sostenibbiltà mhuwiex ibbażat biss fuq il-kapaċità li jiġi prodott l-injam, iżda wkoll fuq kriterji: soċjali (kundizzjonijiet tax-xogħol aċċettabbli, rispett għad-drittijiet tal-ħaddiema), skont id-definizzjoni tal-ILO (2); ekonomiċi (li tiġi evitata d-distorsjoni tas-suq minħabba f’kompetizzjoni inġusta) u ambjentali (l-impatt tad-deforestazzjoni illegali fuq l-ambjent u t-tnaqqis fil-bijodiversità).

1.4

F’dan ir-regolament, il-Kummissjoni ħatret sistema ta’ diliġenza meħtieġa bħala l-istrument biex jitnaqqas ir-riskju li fis-suq Ewropew jitpoġġa injam illegali u l-prodotti tiegħu. Din l-għażla, kif ġiet ippreżentata, teħtieġ xi modifiki.

1.5

L-ewwel nett, hija tqis biss l-operaturi li jqiegħdu l-injam u l-prodotti tal-injam fis-suq għall-ewwel darba. Fil-fehma tal-Kumitat din is-sistema għandha titwessa’, b’diversi modi u regoli, biex tilħaq l-operaturi kollha fil-katina tal-kummerċ tal-injam. It-traċċabbiltà trid tmiss kull operatur, li jrid ikollu l-informazzjoni dwar l-oriġini u l-karatteristiċi tal-prodott: il-pajjiż, il-foresta, l-ispeċi, l-età u l-fornitur. L-intrapriżi ż-żgħar u ta’ daqs medju, kif ukoll il-produtturi ż-żgħar, għandhom jingħataw il-benefiċċju tal-flessibbiltà kif ukoll ċertu żmien biex jadattaw għas-sistema l-ġdida, mingħajr ma jitgħabbew b’piżijiet eċċessivi.

1.6

Fi kwalunkwe każ, hemm bżonn li jiġi evitat li jiġi irduppjat ix-xogħol tas-sistemi ta’ “traċċabbiltà” li diġà jeżistu, billi jiġu rikonoxxuti l-liġijiet nazzjonali, bil-mekkaniżmi ta’ kontroll applikabbli, tas-sistemi ta’ ċertifikazzjoni tal-foresti u l-mudelli organizzattivi fejn jaqblu mal-kriterji ta’ tmexxija sostenibbli tal-foresti. B’mod partikulari f’dawk il-każi fejn qed jiġu applikati il-prinċipji ta’ diliġenza meħtieġa, huwa inutli li jiġu imposti obbligi burokratiċi oħra. L-UE trid tistabbilixxi standards għar-regoli u l-approċċi komuni fil-proċedura għall-ġestjoni tar-riskju, li jkunu aktar rigorużi fiż-żoni fejn hemm riskju akbar li jsiru atti illegali fil-ġestjoni tal-injam (3), billi f’dak il-każ iċ-ċertifikati jinħarġu minn korpi terzi li jkunu indipendenti u li jkollhom esperjenza stabbilita.

1.7

Il-ftehimiet mal-pajjiżi terzi jeħtieġ li jaħsbu għal sħubija organizzattiva / ta’ ġestjoni u sistemi ta’ inċentivi soċjali, bil-kunsiderazzjoni tal-ħarsien tal-korrelazzjoni inversa bejn ir-rata tal-ħsad illegali tal-injam u d-dħul ras għal ras tal-abitanti ta’ pajjiż partikulari.

1.8

Jekk id-diliġenza meħtieġa tiġi applikata għall-operaturi kollha, jittejbu l-possibbiltajiet li fis-suq jitqiegħed biss injam legali li jkun approvat iktar, mhux biss minħabba l-effetti ekonomiċi, iżda minħabba l-impatt soċjali kbir tagħhom. Il-ġestjoni tar-riżorsi tal-foresti li tħares fit-tul u l-użu ta’ prodotti legali, fil-fatt huma opportunità ta’ żvilupp “sostenibbli” għall-popolazzjonijiet lokali li jaħdmu fil-qasam tal-injam u joffru garanzija għall-ġejjieni tal-industrija Ewropea fis-settur.

1.9

Ir-regolament għandu jilħaq ukoll l-injam u prodotti tal-injam li jmorru fil-produzzjoni tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli.

1.10

Il-penali għal min jikser ir-rekwiżiti għall-kummerċ tal-injam u l-prodotti tal-injam jridu jkunu l-istess fl-Istati differenti u proporzjonati skont il-grad ta’ responsabbiltà, sa massimu ta’ saħansitra t-twaqqif mill-attività kummerċjali, fil-każ ta’ reati gravi.

1.11

Sabiex ikun żgurat li s-sistema taħdem sew, qed jiġi sostnut b’mod qawwi li flimkien mal-Kummissjoni, għandu jkun hemm Grupp Konsultattiv dwar il-kummerċ tal-injam li jiġbor fih lill-partijiet kollha interessati.

1.12

Wara sentejn minn meta jidħol fis-seħħ ir-regolament, il-Kummissjoni għandha tevalwa l-impatt fuq it-tħaddim tajjeb tas-suq intern tal-prodotti tal-injam. Fl-eventwalità li jirriżultaw effetti negattivi, għandha ssir dispożizzjoni dwar ir-reviżjoni tal-punti dgħajfa tal-istess regolament.

2.1

Din il-proposta għal regolament għandha l-għan li tiġġieled il-qtugħ illegali tal-injam, u tippromovi li dan jinġieb minn pajjiżi li jmexxu l-foresti tagħhom skont prattiki legali. Din hi waħda mis-soluzzjonijiet tal-UE għall-problema tal-qtugħ illegali tal-injam li hi waħda mill-kawżi tad-deforestazzjoni. Id-deforestazzjoni hija responsabbli għal madwar 20 % tal-emissjonijiet globali tal-gassijiet b’effett ta’ serra u hija kawża ewlenija għat-telf globali tal-bijodiversità. Barra minn hekk, id-deforestazzjoni illegali tipproduċi fenomeni ta’ dumping ekonomiku, soċjali u ambjentali, u b’hekk thedded il-kompetittività tal-intrapriżi li jużaw ir-riżorsi tal-foresti b’mod legali.

2.2

Fir-rigward tad-dumping soċjali, sa mill-1996, l-UE kemm il-darba fittxet li ddaħħal dispożizzjonijiet li jiddefendu d-drittijiet fundamentali tal-ħaddiema fil-ftehimiet tad-WTO (l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ). Dawn il-proposti sabu oppożizzjoni qawwija min-naħa tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw, li jakkużaw lill-pajjiżi industrijalizzati li qed jużaw dawn il-proposti biex joħolqu forom ġodda ta’ protezzjoniżmu kontra l-esportazzjoni tagħhom. Barra minn hekk, illum dan l-argument jinstema’ ħafna drabi fi ħdan l-istess UE.

2.3

Għaldaqstant, il-Kummissjoni żviluppat għadd ta’ possibbiltajiet biex tiżgura li fl-UE jinbigħu biss l-injam u prodotti tal-injam li ġejjin minn sorsi legali. Dawn l-għażliet għaddew minn valutazzjoni tal-impatt u ddaħħlu fis-sistema ta’ “diliġenza meħtieġa”. Żgur li wieħed jilqa’ kontroll akbar fil-fruntieri peress li jkun effettiv ħafna, iżda sfortunatament, dan mhuwiex kompatibbli mar-regoli tal-kummerċ ħieles u għalhekk ma jistgħax isir.

2.4

Il-legalità tal-oriġini tal-prodott hija ddefinita skont il-liġi tal-pajjiż fejn jitkabbar l-injam. Il-legalità tista’ tiġi vverifikata fil-pajjiżi li ffirmaw l-ftehimiet FLEGT, fl-ambitu tal-liċenzji UE-FLEGT, stabbiliti fuq il-bażi ta’ ftehimiet volontarji (VPAs) bejn il-Kummissjoni Ewropea u l-pajjiżi esportaturi individwali, jew fuq il-bażi tal-permessi CITES (4). Fil-pajjiżi l-oħra l-legalità tista’ tiġi vverifikata b’mezzi oħra. Min-naħa tal-operaturi din tista’ tiġi vverifikata permezz ta’ sistemi li jaqblu għal kollox mal-kriterji stabbiliti fis-sistema tad-diliġenza meħtieġa.

2.5

Is-sistema tad-diliġenza meħtieġa hija bbażata fuq ir-responsabbiltà tal-operaturi li jnaqqsu kemm jista’ jkun ir-riskju li jqiegħdu fis-suq injam illegali permezz ta’ sistema ta’ traċċabbiltà bbażata fuq l-aċċessibbiltà tal-informazzjoni dwar l-oriġini u l-karatteristiċi tal-injam, li jirrispettaw ir-rekwiżiti legali stabbiliti mill-liġijiet nazzjonali. Barra minn hekk is-sistema għandha l-għan li tinforma l-konsumaturi, meta jkunu ser jixtru, biex ma jgħinux il-qtugħ illegali tal-injam.

2.6

Biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni tar-regolament li qed jiġi studjat, l-operaturi jkunu jistgħu jużaw is-sistemi żviluppati mill-korpi ta’ kontroll, fejn dawn diġà jeżistu. Fi kwalunkwe każ, l-awtoritajiet kompetenti, magħżula mill-Istati Membri, jridu jidentifikaw il-korpi ta’ monitoraġġ, filwaqt li jżommu d-dritt li jivverifikaw il-korrettezza tal-proċeduri b’mod regolari.

2.7

Il-korpi ta’ kontroll, li qabel kienu żviluppaw regoli biex jilħqu d-diliġenza meħtieġa, jawtorizzaw lill-operaturi b’sistemi adegwati. L-awtoritajiet kompetenti jwettqu l-kontrolli meħtieġa u japplikaw il-miżuri dixxipplinarji xierqa kontra l-operaturi li jonqsu milli jkunu konformi mas-sistema ta’ diliġenza meħtieġa.

2.8

L-Istati Membri għandhom jistipulaw ir-regoli dwar il-penali applikabbli għall-ksur tad-dispożizzjonijiet u għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw li dawn jiġu implimentati. Ir-regoli stabbiliti fih, skont l-ftehimiet tad-WTO, ser jiġu applikati bl-istess mod kemm għall-prodotti importati kif ukoll dawk prodotti fl-UE.

3.3.1

Kull operatur fil-katina tal-kummerċ, jrid jiżgura li l-injam li għandu huwa legali, u li għandu l-informazzjoni meħtieġa dwar l-oriġini tal-prodott: il-pajjiż, il-foresta, il-fornitur, l-ispeċi, l-età u l-volum. Dan jista’ jiġi żgurat permezz tal-adozzjoni ta’ sistema ta’ traċċabbiltà, li tipprevedi livelli differenti ta’ responsabblità. Fil-fatt, fil-każ tas-sidien iż-żgħar tal-foresti, li jaħdmu f’kuntest nazzjonali u li diġà huma organizzati b’sistemi leġiżlattivi ta’ kontroll effettivi, li jirrispettaw is-sistema tad-diliġenza meħtieġa, huwa inutli li jiġu imposti piżijiet burokratiċi żejda. Għall-kuntrarju l-operaturi l-kbar li jixtru u jbiegħu l-injam fl-UE jew jimpurtawh minn pajjiżi terzi għandhom japplikaw is-sistema kif inhi prevista fir-regolament.

4.1

Biex jintlaħqu l-għanijiet indikati hemm bżonn li jiġu identifikati l-istrumenti adatti li jkunu jistgħu jivverifikaw il-legalità tal-injam u prodotti tal-injam ikkummerċjalizzati fl-UE. Barra mil-liġijiet nazzjonali u l-istrumenti previsti mill-proposta tar-regolament, iridu jitqiesu sistemi differenti li diġà jilħqu l-kriterji tad-diliġenza meħtieġa, fosthom dawk taċ-ċertifikazzjoni tal-foresti. Barra minn hekk hemm bżonn li jinħolqu mekkaniżmi adatti għal min, fil-kummerċ tal-injam u prodotti tal-injam, jaħdem b’mod korrett u ta’ penali għal min jikser ir-regoli stabbiliti. Dawn ir-regoli, li ma jistgħux jiġu stabbiliti fil-livell Ewropew, iridu jsiru mill-Istati Membri skont kriterji uniformi.

4.2

Il-ħsad illegali fil-fatt jirrappreżenta theddida għal kull proġett ta’ ġestjoni sostenibbli tal-foresti. Għaldaqstant, il-ftehimiet mal-pajjiżi terzi jridu jipprevedu kollaborazzjoni organizzattiva / tat-tmexxija u sistemi ta’ inċentivi soċjali, minħabba r-relazzjoni inversa osservata bejn ir-rata ta’ qtugħ illegali tal-injam u d-dħul ras għal ras tal-abitanti ta’ dak il-pajjiż. Il-pajjiżi tropikali li għandhom pressjoni demografika qawwija u l-aktar faqar mifrux, għandhom tendenza li jkunu fost ta’ quddiem għad-deforestazzjoni (5). Bl-istess mod, il-pajjiżi Afrikani li jesportaw l-injam, li huma fost il-ħamsin pajjiż l-aktar fqir fid-dinja, huma fost dawk bl-iktar indiċi baxxa ta’ żvilupp uman, u d-dħul tagħhom ras għal ras huwa fost l-aktar miżerabbli (6).

4.3

Jekk is-sistema ta’ diliġenza meħtieġa tiġi applikata għall-operaturi kollha u mhux biss għal dawk li jbiegħu l-injam u prodotti tal-injam għall-ewwel darba, din iġġib magħha iktar piżijiet amministrattivi. Madankolli, il-vantaġġi mistennija ser jidhru meta fis-suq Ewropew jitqiegħed biss injam li l-oriġini tiegħu tkun legali, traċċabbli tul il-katina kollha. In-numru ta’ vantaġġi mhux ser ikunu ta’ natura ekonomika biss (7), iżda fuq kollox soċjali. F’dan il-kuntest, l-ambjent jimxi id f’id mal-forzi ekonomiċi u soċjali, fejn il-partijiet interessati jaġixxu mhux biss fuq motivazzjoni ekonomika, iżda minħabba interessi ta’ xejra oħra (ambjentali, socjali u kulturali).

4.4

Il-prodotti li jinkisbu b’dan il-mod, barra milli jkunu qed jirrispondu għat-talbiet ta’ suq li dejjem iktar qed isir konxju mit-tema tal-ħarsien tal-ambjent, jogħlew fil-valur, bil-possibbiltà li jinħoloq effett importanti ta’ imitazzjoni f’pajjiżi terzi. Għaldaqstant, tmexxija tar-riżorsi tal-foresti li tħares fit-tul u l-użu ta’ prodotti b’oriġini legali hija opportunità ta’ żvilupp “sostenibbli” għall-ħaddiema lokali u garanzija għall-ġejjieni tal-industrija Ewropea fis-settur.

4.5

Madankollu, l-obbligi jridu jqisu d-daqs tal-kumpaniji, l-intrapriżi ż-żgħar u ta’ daqs medju kif ukoll il-produtturi ż-żgħar iridu jingħataw iktar flessibbiltà u limiti ta’ żmien itwal biex jadattaw għas-sistema tad-diliġenza meħtieġa. B’mod partikulari l-operaturi li jixtru l-injam għall-ewwel darba jridu jnaqqsu r-riskju li jpoġġu fis-suq prodotti illegali permezz tat-traċċabbiltà b’dokumenti li juru l-oriġini u l-karatteristiċi tal-prodott (il-pajjiż, il-foresta, il-fornitur, l-ispeċi, l-età, il-volum), filwaqt li l-operaturi l-oħra tal-katina jridu kull wieħed iżomm bil-miktub mingħand min xtara l-injam.

4.6

Jidher xieraq li fil-formulazzjoni tar-regolament jiġu rikonoxxuti għal kollox il-liġijiet u l-mudelli organizzattivi nazzjonali li l-aktar li jaqblu mal-kriterji ta’ tmexxija sostenibbli tal-foresti, mingħajr ma jiġu imposti elementi ġodda mhux meħtieġa. Għal dan il-għan wieħed għandu japplika l-kunċett tas-sostenibbiltà li mhuwiex ibbażat biss fuq il-kapaċità li jiġi prodott l-injam, iżda wkoll fuq ċerti kriterji soċjali (kundizzjonijiet li jirrispettaw id-drittijiet tal-bniedem u tal-ħaddiema), ekonomiċi (li tiġi evitata d-distorsjoni tas-suq minħabba f’kompetizzjoni mhux ġusta) u ambjentali (l-impatt tal-operazzjonijiet fuq l-ambjent u l-bijodiversità taż-żona).

4.7

Hemm bżonn li tinħoloq klima pożittiva li tippremja lill-operaturi li jaħdmu b’mod korrett u li jinfurmaw lix-xerrejja dwar l-oriġini leġittima tal-injam u tal-prodotti tiegħu. Fl-aħħar wieħed jawgura wkoll li titnieda kampanja ta’ sensibilizzazzjoni fost il-konsumaturi dwar l-importanza li, fil-mument tax-xiri, ikunu jafu u jkunu jistgħu jivverifikaw, permezz tat-traċċabbiltà, li l-injam u prodotti tiegħu ġejjin minn sorsi legali.

4.8

Il-promozzjoni tal-użu tal-injam li ġej minn sorsi legali fis-settur tal-bini, dak tal-għamara jew dawk tal-prodotti l-oħra, tista’ ssir permezz ta’ azzjonijiet konġunti u t-tixrid ta’ materjal ta’ pubbliċità u ta’ informazzjoni L-iskop huwa l-promozzjoni tal-injam li jkun ġej minn foresti ġestiti b’mod sostenibbli bħala l-unika materja prima sostenibbli rinnovabbli b’mod naturali u li kapaċi taħżen id-dijossidu tal-karbonju, anke tul iċ-ċiklu kollu ta’ ħajja tal-prodott, karatteristika li tiddistingwih minn kull materjal ieħor.

4.9

Il-Kumitat jappoġġja bil-qawwa l-idea ta’ twaqqif ta’ grupp konsultattiv dwar il-kummerċ tal-injam, li jinvolvi lill-partijiet interessati kollha, biex jien lill-Kummissjoni tiżgura t-tħaddim sew tas-sistema.