Προστασία των ζώων κατά τη θανάτωσή τους

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1099/2009 για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωσή τους

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Θεσπίζει κανόνες καλής μεταχείρισης για τη θανάτωση ή τη σφαγή των ζώων που εκτρέφονται για την παραγωγή τροφίμων και προϊόντων, όπως γούνα και δέρμα. Καλύπτει επίσης τη θανάτωση ζώων σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις υπό άλλες περιστάσεις, όπως περιπτώσεις καταπολέμησης νόσων.
• Ο κανονισμός δεν ισχύει για τα ζώα που θανατώνονται στη φύση ή ως μέρος επιστημονικών πειραμάτων, κυνηγιού, πολιτιστικών ή αθλητικών εκδηλώσεων και ευθανασίας που ασκείται από κτηνίατρο, ούτε για τα πουλερικά, τους λαγούς ή τα κουνέλια που προορίζονται για προσωπική οικιακή κατανάλωση.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τα ζώα πρέπει να προφυλάσσονται από κάθε είδους πόνο, αγωνία ή ταλαιπωρία που μπορεί να αποφευχθεί κατά τη θανάτωση. Οι υπεύθυνοι επιχείρησης, όπως οι υπεύθυνοι σφαγείων, πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα ζώα:

• απολαμβάνουν φυσικής άνεσης και προστασίας, διατηρούνται καθαρά, προστατεύονται από τραυματισμούς και απολαμβάνουν μεταχείρισης και στέγασης με βάση τη φυσιολογική συμπεριφορά τους·
• δεν παρουσιάζουν ενδείξεις πόνου ή φόβου που είναι δυνατόν να αποφευχθούν και δεν εμφανίζουν ασυνήθιστη συμπεριφορά·
• δεν υποφέρουν από παρατεταμένη στέρηση τροφής και νερού·
• προστατεύονται από αλληλεπίδραση που είναι δυνατόν να αποφευχθεί με άλλα ζώα η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις συνθήκες διαβίωσής τους.

Οι εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για τη θανάτωση πρέπει να είναι σε θέση να εκπληρώνουν όλες αυτές τις προϋποθέσεις σε όλες τις εποχές του έτους.

Μέθοδοι ακινητοποίησης και αναισθητοποίησης

Ο κανονισμός ορίζει λεπτομερείς κανόνες σχετικά με την ακινητοποίηση και την αναισθητοποίηση των ζώων, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης των υπευθύνων και της ορθής συντήρησης του εξοπλισμού. Καλύπτει την εφαρμογή διαφορετικών μεθόδων για διαφορετικά ζώα. Ειδικότερα, τα αναισθητοποιημένα ζώα πρέπει να παραμένουν αναίσθητα μέχρι τον θάνατο, εκτός εάν υποβάλλονται σε ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους, και η σφαγή πρέπει να διενεργείται σε σφαγείο.

Πιστοποιητικό ικανότητας

Η θανάτωση και οι σχετικές εργασίες μπορούν να εκτελούνται μόνο από άτομα που διαθέτουν το επίπεδο ικανότητας για να τις εκτελέσουν χωρίς να προκαλούν στα ζώα κάθε είδους πόνο, αγωνία ή ταλαιπωρία που μπορεί να αποφευχθεί. Ορισμένες εργασίες απαιτούν ατομικά πιστοποιητικά ικανότητας, για παράδειγμα:

• ο χειρισμός και η φροντίδα των ζώων πριν από την ακινητοποίησή τους·
• η ακινητοποίηση των ζώων με σκοπό την αναισθητοποίηση ή τη θανάτωσή τους·
• η αναισθητοποίηση των ζώων και η αξιολόγηση της αποτελεσματικής αναισθητοποίησης·
• η αγκίστρωση ή η ανύψωση ή η αφαίμαξη ζώντων ζώων·
• η σφαγή σύμφωνα με θρησκευτικές πρακτικές.

Το υγειονομικό πιστοποιητικό που συνοδεύει κρέας από χώρα εκτός της ΕΕ πρέπει να πιστοποιεί ότι πληρούνται οι ισοδύναμες απαιτήσεις.

Σφαγεία

Προβλέπονται λεπτομερείς κανόνες για την κατασκευή, τον εξοπλισμό και τη λειτουργία των σφαγείων. Οι διαδικασίες πρέπει να παρακολουθούνται συνεχώς από τους υπεύθυνους των σφαγείων, οι οποίοι πρέπει επίσης να διορίσουν έναν υπεύθυνο για την καλή μεταχείριση των ζώων που θα βοηθά στη διασφάλιση της συμμόρφωσης. Οι ακόλουθες μέθοδοι ακινητοποίησης συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών που απαγορεύονται:

• ανάρτηση ή ανύψωση των ζώων που διατηρούν τις αισθήσεις τους·
• μηχανική σύσφιξη ή πρόσδεση των ποδιών των ζώων.

Υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις όπου επιτρέπεται η ανεστραμμένη θέση όπως στην περίπτωση των πουλερικών ή στο πλαίσιο της σφαγής για λατρευτικούς τύπους.

Αποπληθυσμός* και θανάτωση έκτακτης ανάγκης

Πριν από την έναρξη οποιασδήποτε εργασίας αποπληθυσμού, πρέπει να εφαρμόζεται σχέδιο δράσης προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό. Επιπλέον, οι εργασίες αποπληθυσμού πρέπει να αναφέρονται κάθε έτος. Η έκθεση πρέπει να περιλαμβάνει, ιδίως τα εξής:

• τους λόγους του αποπληθυσμού·
• τον αριθμό και το είδος των ζώων που θανατώθηκαν·
• τις μεθόδους αναισθητοποίησης και θανάτωσης που χρησιμοποιήθηκαν·
• τις δυσκολίες που ανέκυψαν και τις λύσεις για την ελαχιστοποίηση της ταλαιπωρίας των συγκεκριμένων ζώων.

Όταν τα ζώα αντιμετωπίζουν έντονο πόνο ή ταλαιπωρία, ο κάτοχος των συγκεκριμένων ζώων πρέπει να λαμβάνει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για την όσο το δυνατόν ταχύτερη θανάτωσή τους.

Μη συμμόρφωση και κυρώσεις

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται οι κανόνες και ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν την εξουσία:

• να τροποποιούν τις διαδικασίες ή να επιβραδύνουν ή να σταματούν την παραγωγή·
• να αυξάνουν τη συχνότητα των ελέγχων·
• να αναστέλλουν ή να ανακαλούν τα πιστοποιητικά ικανότητας.

Οι κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2013.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Το άρθρο 13 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέσπισε την αναγνώριση ότι τα ζώα είναι ευαίσθητα όντα*.

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Σφαγή και αναισθητοποίηση».

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

* Αποπληθυσμός: η διαδικασία θανάτωσης ζώων για λόγους δημόσιας υγείας, υγείας των ζώων, καλής μεταχείρισης των ζώων ή για περιβαλλοντικούς λόγους υπό την εποπτεία των αρμόδιων αρχών.

* Ευαίσθητο ον: ένα πλάσμα που έχει την ικανότητα να βιώσει σωματικό και ψυχολογικό πόνο και ταλαιπωρία.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1099/2009 του Συμβουλίου, της 24ης Σεπτεμβρίου 2009,για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωσή τους (ΕΕ L 303 της 18.11.2009, σ. 1-30)

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τα συστήματα ακινητοποίησης των βοοειδών με αντιστροφή ή οποιαδήποτε άλλη μη φυσιολογική θέση [COM(2016) 48 final της 8.2.2016]

τελευταία ενημέρωση 23.05.2016