Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Μοντέλα τοπικής ενεργειακής ιδιοκτησίας και ο ρόλος των τοπικών κοινοτήτων στην ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη»

(2019/C 86/05)

Εισηγήτρια: η κ. Mariana GÂJU (RO/PES), δήμαρχος Cumpăna, νομός Constanța Έγγραφο αναφοράς: Επιστολή αίτησης γνωμοδότησης από την Αυστριακή Προεδρία

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Βασικά πορίσματα

1.

αναγνωρίζει ότι ο ενεργειακός τομέας διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, καθώς και ότι η ποιότητα ζωής των πολιτών, η οικονομική ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα των εθνικών οικονομιών προϋποθέτουν την εξασφάλιση ενέργειας σε προσιτές τιμές με τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις για το περιβάλλον·

2.

επαναβεβαιώνει ότι η ενέργεια είναι καθοριστικής σημασίας για την οικονομία των τοπικών κοινοτήτων, διότι αποτελεί μέρος του κόστους παραγωγής της τοπικής βιομηχανίας και των αντίστοιχων τοπικών υπηρεσιών, ενώ, συγχρόνως, αντικατοπτρίζεται στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, καθότι η παροχή ενέργειας καλύπτει βασικές ανάγκες όπως θέρμανση, ζεστό νερό, κλιματισμός, προετοιμασία και συντήρηση τροφίμων, αλλά και πρόσβαση στην ενημέρωση κ.λπ.·

3.

επισημαίνει ότι οι κοινοτικές πρωτοβουλίες βάσει τοπικών συνεργατικών λύσεων μπορούν να δρομολογηθούν από μεμονωμένα φυσικά πρόσωπα ή από ομάδες προσώπων, μικρές επιχειρήσεις ή νοικοκυριά, τα οποία δύνανται να ενεργούν βάσει ιδίας πρωτοβουλίας ή στο πλαίσιο συντονισμένης οργάνωσης. Οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες μπορούν να αναλάβουν σπουδαίο ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση και να κινητοποιήσουν την ανάπτυξη των τεχνολογιών αειφόρου ενέργειας προς όφελος των τοπικών κοινοτήτων και ολόκληρης της επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.

επισημαίνει ότι η μετάβαση προς έναν έλεγχο, έστω και μερικό, των ενεργειακών συστημάτων από τις εδαφικές διοικητικές οντότητες υλοποιείται μέσω της αναδημοτικοποίησης, μέσω της αποκέντρωσης των υπηρεσιών και της συμμετοχικής διακυβέρνησης, με τη μορφή συμπράξεων ή ενεργειακών συνεταιρισμών, η αξία των οποίων καταδεικνύεται μέσα από την ενίσχυση των πρωτοβουλιών των πολιτών στον ενεργειακό τομέα·

5.

σημειώνει ότι η οργανωτική δομή των κοινοτικών ενεργειακών πρωτοβουλιών μπορεί να λάβει, μεταξύ άλλων, τη νομική μορφή εταιρικών σχέσεων με τις τοπικές αρχές (συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα -ΣΔΙΤ), συνεταιρισμών, κοινοτικών ιδρυμάτων, εταιρειών περιορισμένης ευθύνης, μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων που βρίσκονται υπό την ιδιοκτησία των χρηστών, ενώσεων ενοικιαστών και ιδιοκτητών κατοικιών·

6.

επισημαίνει ότι οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες, σε αυτή τη μορφή, μπορούν να αποτελέσουν ένα αποτελεσματικό μέσο για τη διαχείριση της ενέργειας σε επίπεδο κοινότητας, με την παραγωγή, τη διανομή και την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ή όσον αφορά τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης και ψύξης, ανεξάρτητα από το εάν υπάρχει ή όχι σύνδεση με τα τοπικά συστήματα διανομής·

7.

εκτιμά ότι οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να ασκήσουν επιρροή προκειμένου να προωθηθεί η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης και, ως εκ τούτου, στη βιώσιμη οικονομία, και, συγχρόνως, μπορούν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών, με επακόλουθα οφέλη για τις τοπικές κοινότητες και με την ανάληψη της ευθύνης για το αποτύπωμα άνθρακα·

8.

υπενθυμίζει ότι η οικείωση της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο εντάσσεται σε μια ευρύτερη πολιτική δέσμευση για την ενεργειακή μετάβαση, με ένα σύστημα ειδικών πολιτικών για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης·

9.

επικροτεί το γεγονός ότι τίθεται σε λειτουργία σε επίπεδο ΕΕ ένα νομικό και κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο διέπει τη σύσταση και τη λειτουργία των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων, καθώς και την πρόσβασή τους στην αγορά ενέργειας. Υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η θέσπιση σαφών ορισμών και κανόνων, οι οποίοι παρέχουν ασφάλεια δικαίου, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες μπορούν να διαδραματίσουν θετικό ρόλο στο πλαίσιο μιας δίκαιης ενεργειακής μετάβασης, και καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό τους. Στο πλαίσιο αυτό συμπεριλαμβάνεται η ανάγκη των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικά μέσα ή/και σε καθεστώτα εταιρικής σχέσης, με στόχο τη μείωση των κινδύνων που συνοδεύουν τις επενδύσεις σε τοπικές ενεργειακές κοινότητες, καθώς και την εξάλειψη τυχόν αρνητικών προκαταλήψεων σε βάρος τους·

10.

επισημαίνει ότι οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί (κοινοτική πρωτοβουλία που αποτελεί μορφή οργανωτικής δομής), οι οποίοι αποτελούν ένα μοναδικό στο είδος τους μοντέλο ιδιοκτησίας ως προς το οικονομικό και το νομικό τους πλαίσιο, στοχεύουν στην εξασφάλιση ωφελειών σε τοπικό επίπεδο. Επίσης, οι συγκεκριμένοι συνεταιρισμοί είναι σε θέση να παρέχουν υπηρεσίες στον τομέα της ενέργειας, όπως η παραγωγή ενέργειας από ίδιες ή εξωτερικής προέλευσης ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές για ιδιοκατανάλωση ή πώληση, η κατοχή και η εκμετάλλευση συστημάτων αποθήκευσης, μικροδικτύων και υποδομών διανομής και η εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης·

11.

θεωρεί ότι οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί μπορούν να συμβάλουν στην αποκέντρωση, στο άνοιγμα και στον εκδημοκρατισμό των ενεργειακών συστημάτων και να έχουν, ως εκ τούτου, θετικό αντίκτυπο στη βιώσιμη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο, ενώ συγχρόνως μπορούν να συνεισφέρουν στην καταπολέμηση του προβλήματος της ενεργειακής φτώχειας και στην τόνωση της δημιουργίας θέσεων εργασίας στους κόλπους της εκάστοτε κοινότητας·

12.

τονίζει ότι, στα περισσότερα κράτη μέλη, η εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ενθαρρύνεται από καθεστώτα ενισχύσεων με άξονα τις τοπικές και τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες. Ορισμένες χώρες επιτρέπουν κατά προτεραιότητα την πρόσβαση σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, ενώ άλλες διασφαλίζουν την πρόσβαση υπό κατάλληλες συνθήκες. Επιπλέον, υπάρχουν διάφοροι τρόποι υποστήριξης και απλούστευσης της διοικητικής διαδικασίας έγκρισης για τις μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ακόμη και στο πλαίσιο του περιφερειακού και εθνικού σχεδιασμού·

13.

συνιστά τον εξορθολογισμό των διαφόρων εθνικών καθεστώτων ενισχύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο μέτρο που αυτό είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί ότι μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, της Συμφωνίας του Παρισιού και των στόχων της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης·

14.

αναγνωρίζει ότι απαιτείται να αναπτυχθεί μια ενισχυμένη πολιτική, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτική χρήση της βιομάζας, η οποία συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συνιστά να προαχθεί η βέλτιστη χρήση των αποβλήτων βιομάζας που προέρχονται από όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς κλάδους με στόχο την ενεργειακή παραγωγή σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα·

15.

συνιστά να αναπτυχθεί περαιτέρω το πλαίσιο πολιτικής, παράλληλα και σε διάλογο με το νομοθετικό πλαίσιο, για τον μετασχηματισμό των ενεργειακών υποδομών, προκειμένου να επεκταθούν οι διασυνδέσεις σε τοπικό, σε περιφερειακό και σε διασυνοριακό επίπεδο, αλλά και να ενισχυθούν οι δυνατότητες αποθήκευσης ενέργειας, καθώς και τα ευφυή δίκτυα μέσω των οποίων πραγματοποιείται η διαχείριση της ζήτησης ενεργειακού εφοδιασμού σε ένα σύστημα που θα περιλαμβάνει υψηλά μερίδια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

Συμπεράσματα και συστάσεις

16.

ζητεί τη χάραξη πιο σταθερών πολιτικών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή μετάβαση, με τη διασφάλιση μηχανισμών χρηματοδοτικής στήριξης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, ούτως ώστε η οικείωση της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο να μπορεί να θεωρείται περισσότερο δεδομένη·

17.

ζητεί τον στενότερο συντονισμό των περιφερειακών και των ενεργειακών πολιτικών της ΕΕ και των κρατών μελών, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα σημαντικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν για τη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη από τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η αποκέντρωση των ενεργειακών συστημάτων και η μείωση της εξάρτησης από (ως επί το πλείστον εισαγόμενα) ορυκτά καύσιμα·

18.

ζητεί τη θέσπιση κανόνων που θα διασφαλίζουν την άνευ διακρίσεων πρόσβαση των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στις αγορές, με στόχο την προώθησή τους μέσω πολιτικών και νομοθετικών διατάξεων που να αναγνωρίζουν τον ρόλο τους και τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, την εφαρμογή πολιτικών και κανόνων που να ενθαρρύνουν την τοπική και την περιφερειακή συνεργασία, τη θέσπιση απλουστευμένων κανονιστικών και διοικητικών διαδικασιών, αλλά και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πληροφορίες τεχνικού και οικονομικού χαρακτήρα, σε κατευθυντήριες γραμμές και σε χρηματοδοτική στήριξη·

19.

καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να προτείνουν και να θέσουν σε εφαρμογή διάφορες κοινές μορφές οικείωσης της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο, δεδομένου ότι, σε πολλά κράτη μέλη, οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες αντιμετωπίζουν διάφορες προκλήσεις από άποψη λειτουργίας και επίτευξης αποτελεσμάτων σε τοπικό επίπεδο. Αυτές οι προκλήσεις συνίστανται σε ασυνέπειες και σε ανομοιογενείς κανόνες σε σχέση με την εξέλιξη της αγοράς, σε εθνικά σχέδια και στρατηγικές ελλείψεις σε ό, τι αφορά την υποστήριξη των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων και σε ένα πολύπλοκο κανονιστικό και διοικητικό πλαίσιο που εφαρμόζεται για τους νέους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας·

Α.    Συστάσεις προς τους φορείς λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ

20.

αναγνωρίζει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να καθιερώσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού και ελάχιστες απαιτήσεις για την προώθηση των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων, έτσι ώστε η ΕΕ να μπορεί να ηγηθεί ως παράδειγμα προς μίμηση·

21.

συνιστά τα μέσα πολιτικής της ΕΕ και οι εθνικές νομοθεσίες που μεταφέρουν στο εσωτερικό δίκαιο ή συμπληρώνουν τη νομοθεσία της ΕΕ να σχεδιαστούν κατά τρόπο ώστε να έχουν θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών συνεταιρισμών·

22.

ζητεί οι ορισμοί όσον αφορά τις «κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» και τις «τοπικές ενεργειακές κοινότητες», ή άλλους λειτουργικούς ορισμούς όπως δημόσια επιχείρηση ενέργειας, συνεταιρισμός, όμιλος κ.λπ., να μεταφερθούν με εποικοδομητικό και λειτουργικό τρόπο σε επίπεδο κρατών μελών, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των οργανώσεων αυτών στην αγορά ενέργειας και να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ανάγκες τους, συμπεριλαμβανομένων ενισχύσεων και, ενδεχομένως, πρόσθετων κινήτρων που χρειάζονται ορισμένες από αυτές·

Διατήρηση ενός σταθερού πολιτικού περιβάλλοντος για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

23.

επισημαίνει ότι οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες συμμετέχουν συχνά στην παραγωγή, την παροχή, τη διανομή και την κατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

24.

αναγνωρίζει ότι οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες λειτουργούν, συστηματικά, βάσει μηχανισμών δημόσιας χρηματοδοτικής στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους και να διαχειριστούν τους κινδύνους. Εντούτοις, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ έχουν ανακοινώσει τη μετάβαση από τους μηχανισμούς στήριξης που δεν βασίζονται σε πριμοδοτήσεις και είναι ανεξάρτητοι από την αγορά (όπως, για παράδειγμα, τα πάγια τιμολόγια)·

25.

έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η μετάβαση σε καθεστώτα στήριξης και σε διαδικασίες πρόσκλησης υποβολής προσφορών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των χρηματοδοτικών πόρων που λαμβάνουν οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες, ή ακόμα και σε αποκλεισμό τους από την αγορά, με την καθιέρωση πολύπλοκων απαιτήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης·

26.

συμφωνεί ότι η δημιουργία ειδικών μηχανισμών στήριξης εξακολουθεί να αποτελεί αρμοδιότητα του κάθε κράτους μέλους και θεωρεί ότι η νομοθεσία και οι πολιτικές της ΕΕ δεν θα πρέπει να περιορίζουν τη στήριξη της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα κράτη μέλη με χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που βασίζονται στην αγορά ή είναι ανεξάρτητοι από την αγορά·

Θέσπιση κανόνων στην αγορά ενέργειας που στηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση στο σύνολο του ενεργειακού συστήματος

27.

ζητεί οι λιανικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας να καταστούν πιο δυναμικές και ανταγωνιστικές, προκειμένου να δοθεί στους καταναλωτές η δυνατότητα να επωφελούνται από την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και να εξασφαλιστεί στις τοπικές ενεργειακές κοινότητες η δυνατότητα να συμβάλλουν στην επίτευξη μιας περισσότερο διαφοροποιημένης και ευέλικτης αγοράς· είναι σημαντικό να παρακολουθείται ο βαθμός συγκέντρωσης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας χονδρικής και λιανικής και ελέγχεται η οικονομική και χρηματοπιστωτική ισχύς και επιρροή των διαφόρων παραγόντων της αγοράς·

28.

θεωρεί ότι θα ήταν ευκταίο, στο πλαίσιο των βελτιώσεων που επέρχονται στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ με τις προτάσεις της δέσμης μέτρων για καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων σχετικά με τη νέα οδηγία όσον αφορά την εσωτερική αγορά ενέργειας, να αναγνωριστεί ο ρόλος και η ενεργός συμμετοχή των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στη λειτουργία του ενεργειακού συστήματος, ως φορέων παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης ενέργειας. Επιπλέον, κρίνεται σκόπιμο οι σχετικοί κανόνες να επεκταθούν προκειμένου να καλύψουν το πλήρες φάσμα των υπηρεσιών που παρέχουν οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες, όπως η ενεργειακή απόδοση, η αποθήκευση ενέργειας, η διαχείριση των τοπικών δικτύων διανομής και οι υπηρεσίες εξισορρόπησης του ενεργειακού συστήματος·

29.

συνιστά οι κανόνες και οι διοικητικές διαδικασίες που εφαρμόζονται για τους μικρούς παραγωγούς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες να απλουστευθούν, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι διοικητικές επιβαρύνσεις και οι άμεσες ή οι έμμεσες δαπάνες δεν εισάγουν διακρίσεις μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά, οι οποίοι, κατά κανόνα, είναι ενεργειακές επιχειρήσεις διαφορετικής φύσεως·

30.

θεωρεί ότι οι κανόνες και οι κανονισμοί δεν θα πρέπει να περιορίζουν, για τους μικρούς κατόχους δυναμικού παραγόμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή για τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες, τις δυνατότητες συγκέντρωσης της παραγωγής και της παροχής ενέργειάς τους κατά τον ίδιο τρόπο όπως οι ειδικευμένες στον κλάδο εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των καινοτόμων πρωτοβουλιών, όπως οι εικονικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής·

Διασφάλιση της συνεκτικότητας και της συνοχής των διαφόρων πολιτικών

31.

ζητεί οι διατάξεις των διαφόρων νομοθετικών πράξεων της ΕΕ να προωθούν και να διαχειρίζονται τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες με συνέπεια, ούτως ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι έννοιες «τοπική ενεργειακή κοινότητα» και «κοινότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας»·

Β.    Συστάσεις προς τους φορείς λήψης αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο

32.

υποστηρίζει θερμά την ταχεία μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της νομοθεσίας της ΕΕ και την εφαρμογή της κοινής ενεργειακής πολιτικής, και προτρέπει τους φορείς χάραξης πολιτικής σε εθνικό επίπεδο να καθορίσουν εθνικούς στόχους και ειδικά κίνητρα για τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες·

Αναγνώριση του ρόλου και των ειδικών αναγκών των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στις συναφείς εθνικές πολιτικές και νομοθετικές διατάξεις

33.

διαπιστώνει ότι οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στη νομοθετική δέσμη για την ενέργεια και, ειδικότερα, για την καθαρή ενέργεια, προβάλλουν μέτρα υπέρ της αναγνώρισης του ρόλου των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στην ενεργειακή μετάβαση σε επίπεδο ΕΕ και σημειώνει ότι, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη πρέπει να εγκρίνουν αντίστοιχες νομοθετικές διατάξεις για τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες, στις οποίες, όμως, θα λαμβάνονται υπόψη οι εκάστοτε ειδικές εθνικές απαιτήσεις·

Θέσπιση πολιτικών και κανόνων που προάγουν τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες και την τοπική συνεργασία

34.

παρακινεί τους εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής να θεσπίσουν προσβάσιμες ειδικές πολιτικές και εξειδικευμένους κανόνες για την προαγωγή των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων. Οι εν λόγω κανόνες μπορούν να συμβάλλουν ώστε: α) να εξασφαλιστεί ότι οι μικροί παραγωγοί ενέργειας θα έχουν εγγυημένη πρόσβαση στην αγορά ενέργειας και στις αντίστοιχες εξειδικευμένες υποδομές· β) να προωθηθούν σε τοπικό επίπεδο τα ενεργειακά έργα των τοπικών/περιφερειακών μικρών παραγωγών·

35.

υπογραμμίζει ότι θα ήταν επιθυμητό να καθοριστούν κανόνες σχετικά με τα δυνητικά οφέλη, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι αυτά παραμένουν εντός της τοπικής κοινότητας και συγχρόνως να υποστηριχθεί η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της κοινότητας παρά οι μέτοχοι των ενεργειακών έργων·

36.

αναγνωρίζει ότι, μέσω των εθνικών πολιτικών, δύνανται να ενθαρρυνθούν η βιωσιμότητα και οι περιβαλλοντικές πτυχές των κοινοτικών ενεργειακών έργων, με την παροχή οικονομικών κινήτρων (όπως π.χ. φορολογικές απαλλαγές, επενδυτικές ενισχύσεις) ή με τη μείωση των ενεργειακών τιμολογίων. Πρόσθετα κίνητρα μπορούν επίσης να εξασφαλιστούν για την υλοποίηση αυτόνομων έργων, τα οποία, ενδεχομένως, προσφέρουν πολλαπλές υπηρεσίες και διάφορα οφέλη·

Θέσπιση απλουστευμένων και αναλογικών ρυθμιστικών και διοικητικών διαδικασιών για τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες

37.

τάσσεται υπέρ της εισαγωγής απαιτήσεων σχετικά με τη θέσπιση «one-stop-shops» όσον αφορά τις διαδικασίες πιστοποίησης και αδειοδότησης των έργων, όπως προτείνεται στη νέα οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτές οι υπηρεσίες μπορούν να αποτελέσουν την κατάλληλη βάση πάνω στην οποία τα κράτη μέλη μπορούν να αναπτύξουν λύσεις προσαρμοσμένες στο εθνικό και το τοπικό τους πλαίσιο·

Εξασφάλιση πρόσβασης των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων σε τεχνικές πληροφορίες, κατευθυντήριες γραμμές και χρηματοδότηση

38.

αναγνωρίζει ότι τα έργα που υλοποίησαν οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες και οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί επωφελήθηκαν από τις δυνατότητες χρηματοδότησης που τους διατέθηκαν στο πλαίσιο καθεστώτων δημοσίων ενισχύσεων, κονδυλίων που διατίθενται στο πλαίσιο πρωτοβουλιών της ΕΕ ή μέσω εμπορικών τραπεζών·

39.

συνιστά τη θέσπιση, σε εθνικό επίπεδο, καθεστώτων χρηματοδοτικής ενίσχυσης ειδικά για τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες, ιδίως κατά τη φάση του προγραμματισμού και της υλοποίησης των έργων (π.χ. μετατροπή των επιδοτήσεων σε δάνεια, εγγυήσεις δανείων με μειωμένο κόστος κ.λπ.), ούτως ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε τεχνικές πληροφορίες και σε κατευθυντήριες γραμμές για τη δρομολόγηση, τη χρηματοδότηση και την υλοποίηση κοινοτικών έργων·

Γ.    Συστάσεις προς τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές (ΤΠΑ)

Υιοθέτηση τοπικών πολιτικών για την ανάπτυξη τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων

40.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να συμπληρώσουν τις ενωσιακές και τις εθνικές πολιτικές με την υιοθέτηση περαιτέρω στόχων σε ό,τι αφορά την ενεργό συμμετοχή των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στους τοπικούς ενεργειακούς στόχους. Για παράδειγμα, πολλές πόλεις συμμετέχουν στην πρωτοβουλία του συμφώνου των Δημάρχων, στο πλαίσιο του οποίου έχουν καθοριστεί τοπικά σχέδια ανάληψης δράσης στους τομείς της ενέργειας και της κλιματικής προστασίας·

41.

καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να προσδιορίσουν τις περιφερειακές και τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες που μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων και των στόχων στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, και να προσδιορίσουν μηχανισμούς στήριξης για την ανάπτυξή τους, καθώς και υπηρεσίες παροχής συμβουλών, στις περιπτώσεις όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο και μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την εισαγωγή διακρίσεων·

Διερεύνηση των δυνατοτήτων δημιουργίας εταιρικών σχέσεων με τοπικές ενεργειακές κοινότητες ή συγκρότησης νέων τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων

42.

φρονεί ότι, προκειμένου να ενισχυθεί η συμβολή των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στους τοπικούς στόχους πολιτικής, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να συνάπτουν εταιρικές σχέσεις με τις υφιστάμενες κοινότητες ή να αναπτύσσουν νέες κοινότητες σε συνεργασία με τον τοπικό πληθυσμό·

43.

τονίζει ότι οι ΤΠΑ και οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες αποτελούν αλληλοσυμπληρούμενους εταίρους. Ουσιαστικά, οι ΤΠΑ παρέχουν το κατάλληλο πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διοικητική υποστήριξη, καθώς και προτιμησιακά ενεργειακά τιμολόγια, ενώ οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες προσφέρουν τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, αλλά και οικονομική και χρηματοδοτική συνδρομή στην υλοποίηση των έργων·

44.

θεωρεί ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση, με την ανάληψη αρμοδιοτήτων στο πεδίο των τοπικών δικτύων ενεργειακής διανομής καθώς και με την ιδιοκτησία ή τη διαχείρισή τους, μέσω εξειδικευμένων εταιρειών παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας στον ενεργειακό τομέα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών σχετικά με τις δυνατότητες συμμετοχής στον ενεργειακό τομέα σε τοπικό επίπεδο, καθώς και στη διάδοση των σχετικών πληροφοριών.