Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση του Προγράμματος Στήριξης Μεταρρυθμίσεων»

[COM(2018) 391 final — 2018/0213 (COD)]

(2019/C 62/20)

Εισηγητής:

ο κ. Petr ZAHRADNÍK

Αίτηση γνωμοδότησης	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 14.6.2018 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 27.6.2018
Νομική βάση	Άρθρα 175 παράγραφος 3 και 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αρμόδιο τμήμα	Οικονομική και νομισματική ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	3.10.2018
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	17.10.2018
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	538
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	194/3/7

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί και υποστηρίζει τους λόγους για τη δημιουργία του προγράμματος στήριξης των μεταρρυθμίσεων, το οποίο πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να εφαρμόσουν σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, να θεωρήσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ως μια συνολική δράση και να χρησιμεύσει ως συμπληρωματικό μέσο για την επίτευξή τους σε εθελοντική βάση. Η ΕΟΚΕ προτείνει, κατά την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων —που υποστηρίζονται από το παρόν πρόγραμμα— να παρακολουθούνται και σε επίπεδο κρατών μελών ο αντίκτυπος και οι κοινωνικές συνέπειες.

1.2.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την ισχυρή σύνδεση μεταξύ του προγράμματος στήριξης των μεταρρυθμίσεων και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ταυτόχρονα, είναι πεπεισμένη ότι η επιτυχία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να σημειωθεί μεσοπρόθεσμα και σε σχέση με την εξέλιξη της οικονομικής σύγκλισης εντός της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ πιστεύει επίσης ότι η σύνδεση του προγράμματος στήριξης των μεταρρυθμίσεων με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο μπορεί να είναι ακόμη ισχυρότερη και αμεσότερη από την προβλεπόμενη στην πρόταση κανονισμού.

1.3.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι, για να καταστεί δυνατή η έναρξη του προγράμματος στήριξης των μεταρρυθμίσεων και να επιτευχθούν τα αναμενόμενα οφέλη, καλό θα ήταν να απαντηθούν με σαφήνεια τα λίγα εναπομείναντα ερωτήματα που παραμένουν ανοικτά και για τα οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει δώσει ξεκάθαρες εξηγήσεις.

1.4.

Σύμφωνα με τη νέα αντίληψη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, η οποία προϋποθέτει επίσης την επίτευξη σημαντικών συνεργειών μεταξύ των διαφόρων κεφαλαίων του, η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη για την ανάγκη λεπτομερέστερης ανάλυσης των δυνατοτήτων του προγράμματος με στόχο την ουσιαστική επίτευξη των εν λόγω συνεργειών. Η ΕΟΚΕ θα επικροτούσε την κατάρτιση πρακτικού εγχειριδίου που θα διευκολύνει τους δικαιούχους να προσανατολίζονται ευχερέστερα μεταξύ των δυνατοτήτων αμοιβαίων συνδυασμών με άλλα κεφάλαια του μελλοντικού πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, ιδίως διότι πρόκειται για ένα εντελώς νέο στοιχείο στη λειτουργία του πλαισίου. Για την επιθυμητή ενίσχυση των συνεργειών, η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης τη δυνατότητα απευθείας σύνδεσης των πόρων του προγράμματος με το αντίστοιχο επιχειρησιακό πρόγραμμα στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής.

1.5.

Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης να αποσαφηνιστεί και να καθοριστεί περαιτέρω ο τρόπος αξιολόγησης της επιτυχίας των μεταρρυθμίσεων (και συνεπώς και των προϋποθέσεων για την πραγματική εκταμίευση κονδυλίων δυνάμει του προγράμματος). Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η κοινωνία των πολιτών μπορεί να διαδραματίσει πολύ ενεργό ρόλο όσον αφορά συγκεκριμένα την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με το περιεχόμενο των προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων μεταξύ του οράματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του αντίστοιχου των κρατών μελών. Επ’ αυτού, η ΕΟΚΕ επικροτεί τη στενή σχέση που προβλέπεται μεταξύ του προγράμματος και των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων. Εν προκειμένω, συνιστά επίσης την προσεκτική παρακολούθηση του χρονικού προγραμματισμού των μεταρρυθμίσεων και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του δυνητικού ηθικού κινδύνου. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη τη δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε θέματα που αφορούν τη μορφή και τη φύση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

1.6.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν προκύπτει μόνο σε επίπεδο μεμονωμένων κρατών μελών, αλλά και σε επίπεδο ΕΕ συνολικά, εφόσον οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν διασυνοριακές, συχνά δε και πανευρωπαϊκές συνέπειες. Δεδομένου ότι το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για κεντρική διαχείριση, η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε διαρθρωτικά σχέδια που είναι σημαντικά για την Ευρώπη στο σύνολό της και συνιστά να επεκταθούν και σε αυτού του είδους τις μεταρρυθμίσεις οι ευκαιρίες που προσφέρει το πρόγραμμα.

1.7.

Η ΕΟΚΕ δεν είναι απολύτως βέβαιη ότι η μέθοδος της εκ των υστέρων καταβολής της ενίσχυσης που παρέχεται στο πλαίσιο του προγράμματος αποτελεί επαρκές κίνητρο για ένα κράτος μέλος ώστε να εξετάσει το ενδεχόμενο εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρονική απόκλιση μπορεί να διαρκέσει έως και αρκετά χρόνια από την εφαρμογή του μέτρου μεταρρύθμισης).

2.   Γενικό πλαίσιο της πρότασης και ουσιαστικά στοιχεία

2.1.

Ένα από τα σημαντικότερα μακροπρόθεσμα εμπόδια για την ισχυρότερη και πιο πειστική οικονομική ανάπτυξη στην ΕΕ έγκειται στην ύπαρξη μιας σειράς διαρθρωτικών αστοχιών και ανισορροπιών, λύση για τις οποίες αποτελεί η αυστηρή εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (1). Η πρόσφατη οικονομική κρίση αποκάλυψε μερικές από αυτές κατά τρόπο ακόμη σαφέστερο. Ταυτόχρονα, συνέβαλε στον καθορισμό ενός κριτηρίου για να αξιολογηθεί η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων που υλοποιούνται. Για να διασφαλιστεί η επιτυχία του προγράμματος, είναι χρήσιμο να αντληθούν επίσης διδάγματα από παραδείγματα μεταρρυθμίσεων που απέβησαν άκαρπες ή δεν ήταν καλά προετοιμασμένες, με σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, και να αποφευχθούν τέτοιες πρακτικές στο μέλλον.

2.2.

Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν μέτρα οικονομικής πολιτικής που προσδιορίζουν μακροπρόθεσμα τις θεμελιώδεις παραμέτρους της οικονομικής δομής και του συναφούς θεσμικού και νομικού πλαισίου. Λαμβάνουν τη μορφή άρσης των υφιστάμενων εμποδίων, αλλά και εφαρμογής εντελώς νέων στοιχείων των μέσων οικονομικής πολιτικής που αντικατοπτρίζουν τις τάσεις της τρέχουσας και μελλοντικής εξέλιξης. Η μορφή και η αναγκαιότητα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων δεν είναι οι ίδιες στις διάφορες χώρες της ΕΕ (2).

2.3.

Μολονότι διαθέτει πολύ μεγαλύτερο αριθμό οικονομικών μέσων και πολύ ευρύτερο και ακριβέστερο πεδίο εφαρμογής της στήριξης, το προτεινόμενο πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων επεκτείνει το μέσο του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων, το οποίο εφαρμόζεται ήδη από το 2017, κυρίως υπό μορφή τεχνικής βοήθειας (3).

2.4.

Το πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων μπορεί να θεωρηθεί βασική συμβολή του προϋπολογισμού της ΕΕ —στο πνεύμα των σημερινών του καινοτομιών— με στόχο να εξασφαλιστεί ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, αυξημένη ευελιξία, συνέργειες μεταξύ των διαφόρων κεφαλαίων του και απλούστευση των διαδικασιών του. Η συνεισφορά αυτή θα πρέπει να εκδηλώνεται υπό μορφή αυξημένης μακροπρόθεσμης επενδυτικής δραστηριότητας, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι η διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα πρέπει να αποτελεί δοκιμή και σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση της επάρκειας των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (4).

2.5.

Επομένως, ενδείκνυται το πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων να εξετάζεται όχι από μεμονωμένη σκοπιά, αλλά ως ένα νέο κομμάτι του σύνθετου ψηφιδωτού των μέσων του μελλοντικού προϋπολογισμού της ΕΕ, έναντι των οποίων θα πρέπει να καταδεικνύει υψηλό βαθμό συνέργειας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό κυρίως για την πολιτική συνοχής και την Ευρωπαϊκή Λειτουργία Σταθεροποίησης Επενδύσεων.

2.6.

Επιπλέον, η ανακοίνωση του σχεδιασμού του προγράμματος αυτού εγγράφεται στην παρουσίαση, τον Δεκέμβριο του 2017, νέων δημοσιονομικών μέσων για μια σταθερή ζώνη του ευρώ στο πλαίσιο της ΕΕ. Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ δεν ευνοούνται καθόλου στην πρόταση κανονισμού σε σύγκριση με τα κράτη εκτός της ζώνης του ευρώ, αν και το πρόγραμμα θα πρέπει να αποτελεί μία από τις εναλλακτικές εκδοχές μιας συμβιβαστικής λύσης όσον αφορά τη θέσπιση ξεχωριστού προϋπολογισμού για τη ζώνη του ευρώ.

2.7.

Το πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων διαθέτει τρία προτεινόμενα εργαλεία, που είναι: — το εργαλείο υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, με τη μορφή μέσου οικονομικής στήριξης (στο οποίο χορηγούνται κονδύλια ύψους 22 δισεκατ. ευρώ)· — ο μηχανισμός τεχνικής υποστήριξης (ο οποίος επεκτείνει άμεσα το πρόγραμμα στήριξης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και διαθέτει κονδύλια ύψους 840 εκατ. ευρώ)· — ο μηχανισμός σύγκλισης που απευθύνεται στα κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ (στον οποίο χορηγούνται κονδύλια ύψους 2,16 δισεκατ. ευρώ).

2.8.

Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να υποστηρίζει τις κυβερνήσεις και τον δημόσιο τομέα των κρατών μελών στις προσπάθειές τους να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Το όφελος που αποφέρει πρέπει να είναι η συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας της ΕΕ και στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.

3.   Γενικές παρατηρήσεις

3.1.

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι οι λόγοι που διέπουν την πρόταση σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος στήριξης των επενδύσεων είναι σημαντικότατοι και ότι, σύμφωνα με αυτούς τους λόγους, η λειτουργία στην πράξη του προγράμματος θα αποφέρει οφέλη. Παράλληλα, όμως, η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι η πρόταση εγείρει πολλά ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί ή εξηγηθεί με πλήρη σαφήνεια και ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να δοθούν πειστικότερες και σαφέστερες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα πριν το πρόγραμμα αυτό τεθεί σε πλήρη εφαρμογή.

3.2.

Η ΕΟΚΕ ζητεί μια πιο συγκεκριμένη και ουσιαστική παρουσίαση των περιπτώσεων κατά τις οποίες θα μπορούσαν να εκδηλωθούν οι ενδεχόμενες συνέργειες για τις οποίες γίνεται λόγος τόσο στην πρόταση κανονισμού σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο όσο και στην πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση κοινών διατάξεων για τα επτά ταμεία, όπως για παράδειγμα με την πολιτική συνοχής.

3.3.

Η αποκόμιση του οφέλους ή, αντιθέτως, η αποτυχία ενός δεδομένου μέτρου μεταρρύθμισης επέρχεται συχνά μόνο μετά από μια ορισμένη χρονική περίοδο, η οποία μπορεί εύκολα να ξεπερνά τόσο τον ορίζοντα των τριών ετών που καθορίζεται για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης, όσο και τον επόμενο ορίζοντα, των πέντε ετών, που καθορίζεται για τη διάρκειά της. Η ΕΟΚΕ ενδιαφέρεται για τον τρόπο με τον οποίο το πρόγραμμα σκοπεύει να αξιολογεί την επιτυχία των μεταρρυθμίσεων που θεωρείται μεν δεδομένο ότι μπορούν να τύχουν υποστήριξης, όμως το αποτέλεσμά τους είναι πιθανό να γίνει εμφανές μόνο σε πολύ μακρινό χρονικό ορίζοντα. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ ενδιαφέρεται επίσης για τον τρόπο με τον οποίο θα διευθετηθεί μια ενδεχόμενη διαμάχη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ενός κράτους μέλους ως προς το εάν μια συγκεκριμένη πρόταση μεταρρύθμισης είναι κατάλληλη και εάν η μεταρρύθμιση που υλοποιήθηκε στέφθηκε από επιτυχία. Εν προκειμένω, η ΕΟΚΕ συνιστά τη δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε θέματα που αφορούν τη φύση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

3.4.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη συναίνεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών όσον αφορά τη μορφή που λαμβάνουν οι μεταρρυθμίσεις, διότι είναι από πολλές απόψεις αμερόληπτη, καθ’ ύλην αρμόδια να παράσχει μια αντικειμενική άποψη και αντιπροσωπεύει μια γέφυρα ικανή να αποτρέψει πιθανές συγκρούσεις αλλά και να τις επιλύσει ενδεχομένως.

3.5.

Η ΕΟΚΕ σημειώνει τον συσχετισμό που διακηρύσσεται με τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς πιστεύει ότι η αμοιβαία σύνδεσή τους θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο άμεση. Στην περίπτωση του εργαλείου υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, ο εν λόγω συσχετισμός θα μπορούσε να εκδηλώνεται, για παράδειγμα, κατά τον καθορισμό της χρηματοδότησης. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι το μόνο κριτήριο για τον σκοπό αυτό είναι ο αριθμός κατοίκων του οικείου κράτους μέλους. Παρά ταύτα, συνιστά να εξετάζεται επίσης η δυνατότητα χρησιμοποίησης πίνακα πολλαπλών κριτηρίων, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη τον βαθμό αναγκαιότητας για την πραγματοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ανάλογα με τις συνθήκες του οικείου κράτους μέλους.

3.6.

Η πρόταση κανονισμού αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διασφαλίζει ότι οι δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος είναι συμπληρωματικές προς άλλα προγράμματα στον μελλοντικό προϋπολογισμό της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ συνιστά την κατάρτιση λεπτομερέστερου επεξηγηματικού εγχειριδίου σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιείται η συμπληρωματικότητα αυτή, καθώς θεωρεί ότι πρόκειται για καθοριστικής σημασίας ζήτημα για την επίτευξη αποτελεσμάτων συνέργειας στο πλαίσιο της χρηματοδότησης της ΕΕ. Αυτή η συμπληρωματικότητα έχει πρωταρχική σημασία σε σχέση με τις κοινές διατάξεις για τα επτά ταμεία (και μεταξύ αυτών, πρωτίστως με τα μέσα της πολιτικής συνοχής), ενώ αναγνωρίζεται ταυτόχρονα ότι θα πρέπει να επικρατεί συνάφεια και όσον αφορά τον καθορισμό των πρόσφορων όρων (η ΕΟΚΕ συνιστά το πρόγραμμα να εστιάζει κατά προτεραιότητα στην υλοποίησή τους στο πλαίσιο των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών).

3.7.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί θερμά την προτεινόμενη συνάφεια και σύνδεση μεταξύ του προγράμματος και των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων που καταρτίζουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των υποχρεώσεών τους βάσει του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και υποβάλλουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

3.8.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση προγράμματος προβλέπει ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις συνδέονται αποκλειστικά με τις ειδικές ανάγκες των κρατών μελών και δεν ορίζει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις διασυνοριακής, ή ακόμη και πανευρωπαϊκής, εμβέλειας. Πόσο μάλλον όταν το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για κεντρική διαχείριση. Δεδομένου ότι το πρόγραμμα απαιτεί εξαιρετικά υψηλό βαθμό αλληλεπίδρασης μεταξύ των κρατών μελών (κάτι το οποίο θα διασφαλίσει εκ των πραγμάτων την ουσιαστική εφαρμογή του), τίθεται το ερώτημα γιατί το πρόγραμμα αυτό έχει σχεδιαστεί ειδικά για κεντρική διαχείριση και όχι ως πρόγραμμα που εκτελείται σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν την από κοινού διαχείριση.

3.9.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον κατάλογο των μεταρρυθμιστικών δραστηριοτήτων και δεσμεύσεων (άρθρο 6 της πρότασης), τον οποίο χαιρετίζει και θεωρεί πολύ αντιπροσωπευτική βάση για την επιλογή του μέτρου που θα ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες συνθήκες οι οποίες επικρατούν στο κράτος μέλος. Εντούτοις, στο πλαίσιο αυτό η ΕΟΚΕ συνιστά να οριστεί τι σημαίνει διαρθρωτική μεταρρύθμιση για τους σκοπούς του παρόντος προγράμματος (5), ιδίως προκειμένου να αποφευχθούν περιττές επικαλύψεις του περιεχομένου του με τις μεταρρυθμιστικές δράσεις που υποστηρίζονται στο πλαίσιο άλλων κεφαλαίων του προϋπολογισμού της ΕΕ.

3.10.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί επίσης με τον κατάλογο των κριτηρίων που πρέπει να πληροί το κράτος μέλος στο πλαίσιο του προγράμματος προκειμένου να αναγνωρισθούν οι μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις του (άρθρο 11 της πρότασης).

3.11.

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ εκφράζει αμφιβολίες ως προς το εάν το πρόγραμμα αποτελεί πραγματικό κίνητρο για την πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι αμφιβολίες της βασίζονται στο γεγονός ότι η ενίσχυση μπορεί να καταβληθεί ακόμη και σε ορίζοντα τριών ετών μετά την κοινοποίηση της απόφασης, αφού ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η εφάπαξ και εκ των υστέρων επιστροφή της ενίσχυσης μετά από μια σχετικά μακρά περίοδο από την έναρξη των μεταρρυθμιστικών ενεργειών δεν συνιστά ιδιαίτερα καλό κίνητρο.

4.   Ειδικές παρατηρήσεις

4.1.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρηματοδότηση της στήριξης που παρέχεται στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος δεν συνδέεται με τις επιβαρύνσεις που δημιουργούνται και τις οποίες απαιτούν οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, η ΕΟΚΕ επικαλείται την ανάγκη πολύ λεπτομερούς παρακολούθησης από εμπειρογνώμονες όσον αφορά την έγκριση των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων και την τελική αξιολόγηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την άποψη της τήρησης των προϋποθέσεων της μακροοικονομικής και δημοσιονομικής πειθαρχίας.

4.2.

Η ΕΟΚΕ ζητεί να δοθεί εξήγηση στη θέση που διατυπώνεται στην πρόταση, σύμφωνα με την οποία το πρόγραμμα πρέπει να αντισταθμίζει το υψηλό πολιτικό κόστος που προκύπτει βραχυπρόθεσμα στην περίπτωση ορισμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και να εξαλείφει τα εμπόδια που συνδέονται με τις εν λόγω μεταρρυθμίσεις.

4.3.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να καταρτισθούν λεπτομερέστεροι και σαφέστεροι κανόνες για την αξιολόγηση των τροποποιήσεων που επιφέρονται στις μεταρρυθμίσεις (άρθρο 13 της πρότασης).

4.4.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να δοθεί προσοχή στον χρονικό προγραμματισμό των μεταρρυθμίσεων, ο οποίος συνίσταται στη δυνατότητα να προσαρμοστεί συν τω χρόνω η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στην εξασφάλιση της στήριξης που παρέχει το πρόγραμμα, καθώς και στο συναφές πρόβλημα του ηθικού κινδύνου. Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης να δοθεί προσοχή στην πιθανότητα στήριξης, βάσει του προγράμματος, μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη υλοποιηθεί.

4.5.

Η πρόταση κανονισμού εισάγει τη δυνατότητα μεταφοράς στο πρόγραμμα αυτό μέρους των πόρων που προορίζονται για παράδειγμα για την πολιτική συνοχής. Η ΕΟΚΕ συνιστά να προβλεφθεί η δυνατότητα μεταφοράς, ή ακόμη και αντίστροφης συγχώνευσης, βάσει της οποίας οι πόροι του προγράμματος θα μπορούν να συνδεθούν άμεσα με τα αντίστοιχα επιχειρησιακά προγράμματα στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής.

4.6.

Όσον αφορά τον μηχανισμό τεχνικής υποστήριξης, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την άμεση συνέχιση του προγράμματος στήριξης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την αξιοποίηση της ευκαιρίας προσαρμογής της στήριξης στις προσπάθειες για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (αντίθετα, για παράδειγμα, με την τεχνική βοήθεια που παρέχεται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής).

4.7.

Όσον αφορά τον μηχανισμό σύγκλισης, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ βρίσκονται, από διαρθρωτικής άποψης, σε καλύτερη θέση ώστε να ενταχθούν σε αυτή σε σχέση με ορισμένα από τα σημερινά μέλη της. Το κύριο εμπόδιο στο οποίο προσκρούουν τα κράτη αυτά δεν αφορά λόγους οικονομικούς (σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζουν υψηλότερη αύξηση του ΑΕγχΠ σε συνδυασμό με υψηλό βαθμό πραγματικής σύγκλισης, υποδειγματική δημοσιονομική πειθαρχία, πλεόνασμα του εξωτερικού τους ισοζυγίου ή χαμηλά ποσοστά ανεργίας), αλλά λόγους πολιτικούς (τους οποίους ο μηχανισμός σύγκλισης δεν είναι σε θέση να επηρεάσει).

4.8.

Όσον αφορά τον μηχανισμό σύγκλισης, η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης να επεξηγείται πιο συγκεκριμένα εάν η μεταρρυθμιστική δέσμευση έχει κατά κάποιον τρόπο διαφορετικό χαρακτήρα στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού απ’ ό,τι στο πλαίσιο του εργαλείου υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων.

---

(1)  Στις γνωμοδοτήσεις της, η ΕΟΚΕ λαμβάνει ως σημείο εκκίνησης τον ορισμό των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων όπως διατυπώνεται στη γνωμοδότησή της με θέμα «Ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης — Οι προτάσεις της ΕΟΚΕ για την επόμενη ευρωπαϊκή νομοθετική περίοδο» (φάκελος ECO/357) (ΕΕ C 451 της 16.12.2014, σ. 10 ).

(2)  Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των λοιπών συνιστωσών της οικονομικής πολιτικής στο πλαίσιο της ΕΕ, αυτή περιγράφεται στις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ «Οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ το 2017» (πρόσθετη γνωμοδότηση) (ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 216), και «Οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ (2017)», (ΕΕ C 173 της 31.5.2017, σ. 33).

(3)  Βλέπε τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ σχετικά με τη στήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στα κράτη μέλη, που υιοθετήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018 (ΕΕ C 237 της 6.7.2018, σ. 53).

(4)  Βλέπε τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα «Έγγραφο προβληματισμού για το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ» (ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 131).

(5)  Βλέπε εκ νέου τις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ το 2017 (ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 216, και ΕΕ C 173 της 31.5.2017, σ. 33).