EUR-Lex Baza aktów prawnych Unii Europejskiej

Powrót na stronę główną portalu EUR-Lex

Ten dokument pochodzi ze strony internetowej EUR-Lex

Dokument 62022CJ0492

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 8 grudnia 2022 r.
CJ przeciwko Openbaar Ministerie.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Rechtbank Amsterdam.
Odesłanie prejudycjalne – Pilny tryb prejudycjalny – Współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych – Europejski nakaz aresztowania – Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW – Artykuł 6 ust. 2 – Określenie właściwych organów sądowych – Decyzja o odroczeniu przekazania wydana przez organ niebędący wykonującym nakaz organem sądowym – Artykuł 23 – Upływ terminów przekazania – Konsekwencje – Artykuł 12 i art. 24 ust. 1 – Pozostawienie w areszcie osoby, której dotyczy wniosek, dla celów przeprowadzenia postępowania karnego w wykonującym nakaz państwie członkowskim – Artykuły 6, 47 i 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej – Prawo oskarżonego do stawienia się osobiście na rozprawie.
Sprawa C-492/22 PPU.

Zbiór orzeczeń – ogólne

Identyfikator ECLI: ECLI:EU:C:2022:964

 WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)

z dnia 8 grudnia 2022 r. ( *1 )

Odesłanie prejudycjalne – Pilny tryb prejudycjalny – Współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych – Europejski nakaz aresztowania – Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW – Artykuł 6 ust. 2 – Określenie właściwych organów sądowych – Decyzja o odroczeniu przekazania wydana przez organ niebędący wykonującym nakaz organem sądowym – Artykuł 23 – Upływ terminów przekazania – Konsekwencje – Artykuł 12 i art. 24 ust. 1 – Pozostawienie w areszcie osoby, której dotyczy wniosek, dla celów przeprowadzenia postępowania karnego w wykonującym nakaz państwie członkowskim – Artykuły 6, 47 i 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej – Prawo oskarżonego do stawienia się osobiście na rozprawie

W sprawie C‑492/22 PPU

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie, Niderlandy) postanowieniem z dnia 22 lipca 2022 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 22 lipca 2022 r., w postępowaniu dotyczącym wykonania europejskiego nakazu aresztowania wydanego przeciwko:

CJ,

TRYBUNAŁ (pierwsza izba),

w składzie: A. Arabadjiev (sprawozdawca), prezes izby, L. Bay Larsen, wiceprezes Trybunału, pełniący obowiązki sędziego pierwszej izby, P.G. Xuereb, A. Kumin i I. Ziemele, sędziowie,

rzecznik generalny: J. Kokott,

sekretarz: M. Ferreira, administratorka,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 21 września 2022 r.,

rozważywszy uwagi, które przedstawili:

w imieniu CJ – A.V. Bandhoe, A.G.P. de Boon, J.S. Dobosz i P.M. Langereis, advocaten,

w imieniu Openbaar Ministerie – M. Diependaal, C. McGivern i K. van der Schaft,

w imieniu rządu niderlandzkiego – M.K. Bulterman, M.H.S. Gijzen i M.J.M. Hoogveld, w charakterze pełnomocników,

w imieniu Komisji Europejskiej – S. Noë i M. Wasmeier, w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 27 października 2022 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

Niniejszy wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 6 ust. 2, art. 12 i art. 24 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (Dz.U. 2002, L 190, s. 1), zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r. (Dz.U. 2009, L 81, s. 24) (zwanej dalej „decyzją ramową 2002/584”), a także art. 6, 47 i 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”).

2

Wniosek ów został złożony w ramach wykonania w Niderlandach europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 31 sierpnia 2021 r. przez Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział III Karny (Polska) w celu wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec CJ.

Ramy prawne

Prawo Unii

3

Motywy 8, 9 i 12 decyzji ramowej 2002/584 mają następującą treść:

(8)

Decyzje w sprawie wykonywania europejskiego nakazu aresztowania należy poddawać należytym kontrolom, co oznacza, że organ sądowy państwa członkowskiego, na terytorium którego osoba, której wniosek dotyczy, została aresztowana [zatrzymana], zobowiązany jest do podjęcia decyzji w sprawie przekazania tej osoby.

(9)

Rolę władz [organów] centralnych w wykonywaniu europejskiego nakazu aresztowania należy ograniczyć do pomocy praktycznej i administracyjnej.

[…]

(12)

Niniejsza decyzja ramowa respektuje prawa podstawowe i przestrzega zasad uznanych w art. 6 [UE] oraz tych, które znajdują odbicie [zasad odzwierciedlonych] w [karcie] w szczególności w jej rozdziale VI. Żadnego z przepisów niniejszej decyzji ramowej nie należy interpretować jako zakazującego odmowy przekazania osoby, w odniesieniu do której europejski nakaz aresztowania został wydany, kiedy istnieją, oparte o obiektywne przesłanki, podstawy do przypuszczania, że wymieniony nakaz aresztowania został wydany w celu ścigania lub ukarania osoby ze względu na jej płeć, rasę, religię, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, język, poglądy polityczne lub orientację seksualną lub że jej sytuacja może ulec pogorszeniu z jednej z tych przyczyn”.

4

Artykuł 1 ust. 1 i 3 wspomnianej decyzji ramowej przewiduje:

„1.   Europejski nakaz aresztowania stanowi decyzję sądową wydaną [orzeczenie sądowe wydane] przez państwo członkowskie w celu aresztowania [zatrzymania] i przekazania przez inne państwo członkowskie osoby, której dotyczy wniosek, w celu przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary pozbawienia wolności bądź środka zabezpieczającego [polegającego na pozbawieniu wolności].

[…]

3.   Niniejsza decyzja ramowa nie narusza [nie prowadzi do zmiany] obowiązku poszanowania praw podstawowych i podstawowych zasad prawnych zawartych w art. 6 [UE]”.

5

Zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 2 wspomnianej decyzji ramowej:

„Następujące przestępstwa, jeśli w wydającym nakaz państwie członkowskim zagrożone są karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym [polegającym na pozbawieniu wolności, których górna granica wynosi przynajmniej 3 lata] i jako [takie] określone prawem wydającego nakaz państwa członkowskiego, stanowią na warunkach niniejszej decyzji ramowej podstawę, bez weryfikacji pod kątem podwójnej odpowiedzialności karnej za popełniony czyn, do przekazania na mocy europejskiego nakazu aresztowania:

[…]

kradzież zorganizowana lub rozbój z bronią w ręku

[…]”.

6

Artykuł 5 tej decyzji ramowej stanowi:

„Wykonanie europejskiego nakazu aresztowania przez wykonujący nakaz organ sądowy może, z mocy prawa wykonującego nakaz państwa członkowskiego, podlegać następującym warunkom:

[…]

3)

w przypadku gdy osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania do celów ścigania, jest uznawana za obywatela lub osobę stale przebywającą [mającą miejsce zamieszkania] w wykonującym nakaz państwie członkowskim, przekazanie następuje pod warunkiem [przekazanie może podlegać warunkowi stanowiącemu], że osoba ta po rozprawie [jej wysłuchaniu] zostaje przekazana do wykonującego nakaz państwa członkowskiego w celu odbycia tam kary pozbawienia wolności lub wykonania środka zabezpieczającego [polegającego na pozbawieniu wolności], orzeczonych w wydającym nakaz państwie członkowskim”.

7

Artykuł 6 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584 ma następujące brzmienie:

„Wykonującym nakaz organem sądowym jest organ sądowy wykonującego nakaz państwa członkowskiego właściw[y] dla wykonania europejskiego nakazu aresztowania na mocy prawa obowiązującego w tym państwie”.

8

Artykuł 7 ust. 1 owej decyzji ramowej stanowi:

„Każde państwo członkowskie może wyznaczyć organ centralny lub, jeśli jego system prawny przewiduje taką możliwość, więcej niż jeden organ centralny wspomagający właściwe organy sądowe”.

9

Artykuł 12 rzeczonej decyzji ramowej ma następujące brzmienie:

„Kiedy [dana] osoba zostaje [zatrzymana] na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, wykonujący nakaz organ sądowy podejmuje decyzję, czy osoba ta powinna pozostać [aresztowana], zgodnie z prawem państwa członkowskiego wykonującego europejski nakaz aresztowania. Osoba ta może być zwolniona tymczasowo w dowolnym terminie zgodnie z prawem krajowym wykonującego nakaz państwa członkowskiego, pod warunkiem że właściwy organ państwa członkowskiego, o którym mowa, podejmuje wszelkie środki, jakie uważa za niezbędne, aby zapobiec ucieczce tej osoby”.

10

Artykuł 23 tej samej decyzji ramowej ma następujące brzmienie:

„1.   Osoba, której dotyczy wniosek, zostaje przekazana tak szybko jak to możliwe, w dniu uzgodnionym przez zainteresowane organy.

2.   Osoba ta zostaje przekazana najpóźniej […] 10 dni od daty wydania prawomocnej [ostatecznej] decyzji w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania.

3.   Jeśli przekazanie osoby, której dotyczy wniosek, w terminie ustanowionym w ust. 2 udaremniają okoliczności niezależne od któregokolwiek z państw członkowskich, wykonując[y] [nakaz organ sądowy] i wydając[y] nakaz orga[n] sądow[y] niezwłocznie porozumiewają się ze sobą i ustalają nowy termin [nową datę] przekazania. W tym przypadku przekazanie ma miejsce w ciągu 10 dni od w ten sposób uzgodnionej nowej daty.

4.   Wyjątkowo przekazanie może być czasowo odroczone z ważnych przyczyn natury humanitarnej, na przykład gdy zachodzą poważne podstawy do przypuszczenia, że zagrozi to w sposób ewidentny życiu lub zdrowiu osoby, której dotyczy wniosek. Wykonanie europejskiego nakazu aresztowania ma miejsce w terminie możliwie najkrótszym po ustąpieniu tych podstaw [przyczyn]. Wykonujący nakaz organ sądowy niezwłocznie powiadamia wydający nakaz organ sądowy o ustaleniu nowej daty [powiadamia o tym wydający nakaz organ sądowy i ustala z nim nową datę] przekazania. W tym przypadku przekazanie ma miejsce w ciągu 10 dni od w ten sposób uzgodnionej nowej daty.

5.   Po upłynięciu terminów określonych w ust. 2–4 osoba nadal przebywająca w areszcie powinna zostać zwolniona”.

11

Artykuł 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 przewiduje:

„Wykonujący nakaz organ sądowy może, po podjęciu decyzji o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania, odroczyć przekazanie osoby, której dotyczy wniosek, tak że może [by mogła] ona być sądzona w wykonującym nakaz państwie członkowskim lub, jeśli już jest skazana, może ona [by mogła] odbywać na swoim [jego] terytorium karę orzeczoną na podstawie czynu innego [za czyn inny] niż wymieniony w europejskim nakazie aresztowania”.

12

Zgodnie z art. 26 ust. 1 owej decyzji ramowej:

„Wydające nakaz państwo członkowskie zalicza wszystkie okresy zatrzymania [aresztowania] zaistniałe w wyniku wykonania europejskiego nakazu aresztowania do całkowitego okresu zatrzymania [pozbawienia wolności], które ma się odbyć w wydającym nakaz państwie członkowskim jako skutek orzeczenia o pozbawieniu wolności lub wydania środka zabezpieczającego [polegającego na pozbawieniu wolności]”.

Prawo niderlandzkie

13

Decyzja ramowa 2002/584 została transponowana do prawa niderlandzkiego na mocy Wet tot implementatie van het kaderbesluit van de Raad van de Europese Unie betreffende het Europees aanhoudingsbevel en de procedures van overlevering tussen de lidstaten van de Europese Unie (Overleveringswet) [ustawy o wykonaniu decyzji ramowej Rady Unii Europejskiej w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (ustawy o przekazywaniu osób)] z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Stb. 2004, nr 195) (zwanej dalej „ustawą o przekazywaniu osób”).

14

Zgodnie z art. 1 ustawy o przekazywaniu osób:

„Użyte w ustawie określenia oznaczają:

[…]

e.

prokurator: w zakresie, w jakim jest to określone – każdy prokurator, a w innym razie – [officier van justitie bij het arrondissementsparket Amsterdam (prokurator prokuratury okręgu sądowego w Amsterdamie, Niderlandy)];

[…]”.

15

Artykuł 27 ust. 2 tej ustawy przewiduje:

„Przed zakończeniem postępowania przygotowawczego sąd orzeka z urzędu o pozostawieniu w areszcie osoby, której dotyczy wniosek, w przypadku gdy została ona zatrzymana lub umieszczona w areszcie policyjnym”.

16

Artykuł 33 wspomnianej ustawy stanowi:

„Środek w postaci pozbawienia wolności zarządzony na podstawie art. 27 przestaje być stosowany – z wyjątkiem przypadku dalszego pozbawienia wolności z innych przyczyn – od chwili:

a.

wydania, z urzędu lub na wniosek osoby, której dotyczy wniosek, lub jej pełnomocnika, odpowiedniego postanowienia przez sąd lub prokuratora;

b.

upływu dziesięciu dni od dnia wydania postanowienia, chyba że sąd, orzekając w przedmiocie wniosku prokuratora, postanowił przedłużyć areszt”.

17

Artykuł 34 tej samej ustawy ma następujące brzmienie:

„1.   Środek w postaci pozbawienia wolności, o którym mowa w art. 33 lit. b), może ulec przedłużeniu na okres nieprzekraczający dziesięciu dni.

2.   W drodze odstępstwa od ust. 1 środek w postaci pozbawienia wolności może ulec przedłużeniu na okres nieprzekraczający 30 dni, jeżeli:

[…]

b.

wydano zgodę na przekazanie, ale faktyczne przekazanie nie mogło nastąpić w wyznaczonym terminie.

[…]”.

18

Artykuł 35 ustawy o przekazywaniu osób ma następujące brzmienie:

„1.   Faktyczne przekazanie osoby, której dotyczy wniosek, następuje bezzwłocznie po wydaniu decyzji o udzieleniu zgody, w całości lub w części, na przekazanie i nie później niż dziesięć dni po wydaniu tej decyzji. Prokurator określa miejsce i czas [faktycznego przekazania], po zasięgnięciu opinii wydającego nakaz organu sądowego.

2.   W przypadku gdy ze względu na szczególne okoliczności faktyczne przekazanie nie może nastąpić w terminie określonym w ust. 1, wyznacza się za wspólnym porozumieniem nową datę. W takim przypadku faktyczne przekazanie następuje w ciągu dziesięciu dni od uzgodnionej daty.

3.   W wyjątkowych przypadkach faktyczne przekazanie może być odroczone na okres, w jakim sprzeciwiają się mu ważne przyczyny natury humanitarnej, w szczególności do czasu, gdy stan zdrowia osoby, której dotyczy wniosek, umożliwi jej odbycie podróży. Niezwłocznie powiadamia się o tym wydający nakaz organ sądowy. Prokurator określa miejsce i czas, w którym może nastąpić faktyczne przekazanie, po zasięgnięciu opinii wydającego nakaz organu sądowego. W takim przypadku faktyczne przekazanie następuje w ciągu dziesięciu dni od uzgodnionej daty.

4.   Osoba, której dotyczy wniosek, zostaje zwolniona po upływie terminów określonych w ust. 1–3”.

19

Artykuł 36 tej ustawy przewiduje:

„1.   Wydanie decyzji określającej datę i miejsce faktycznego przekazania może zostać wstrzymane, w sytuacji gdy – i tak długo jak ma to miejsce – wobec osoby, której dotyczy wniosek, toczy się w Niderlandach postępowanie karne lub gdy wyrok karny wydany wobec niej przez sąd niderlandzki nadal podlega wykonaniu w całości lub w części.

2.   W przypadkach, o których mowa w ust. 1, minister może, po zasięgnięciu opinii prokuratora, postanowić, że osoba, której dotyczy wniosek, może zostać tymczasowo udostępniona wydającemu nakaz organowi sądowemu w celu postawienia jej przed sądem lub wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec niej prawomocnym orzeczeniem sądowym, oraz określić warunki owego tymczasowego udostępnienia.

3.   Warunki ustanowione przez ministra obejmują, w przypadku:

a.

toczącego się postępowania karnego, o którym mowa w ust. 1: zastrzeżenie, że w każdym wypadku prawo do udziału w postępowaniu karnym w Niderlandach osoby, której dotyczy wniosek, będzie przestrzegane i że karę wymierzoną jej w Niderlandach odbędzie ona w Niderlandach.

[…]”.

Postępowanie główne i pytania prejudycjalne

20

W dniu 31 sierpnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział III Karny (Polska) wydał europejski nakaz aresztowania przeciwko CJ, obywatelowi polskiemu, w celu wykonania w Polsce kary pozbawienia wolności w wymiarze dwóch lat, wymierzonej za trzynaście przestępstw należących do kategorii kradzieży zorganizowanej lub rozboju z bronią w ręku w rozumieniu art. 2 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584. Z informacji przekazanych przez sąd odsyłający, Rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie, Niderlandy), wynika, że CJ pozostała do odbycia niemalże cała kara orzeczona za te przestępstwa.

21

W ramach wykonania tego europejskiego nakazu aresztowania sąd odsyłający postanowieniem z dnia 2 czerwca 2022 r. orzekł o osadzeniu CJ w areszcie. Prawomocnym orzeczeniem z dnia 16 czerwca 2022 r. sąd ten zezwolił na przekazanie CJ za przestępstwa wymienione we wspomnianym europejskim nakazie aresztowania.

22

Równocześnie z tym postępowaniem wobec CJ toczy się w Niderlandach postępowanie karne dotyczące czynu innego niż leżący u podstaw europejskiego nakazu aresztowania. I tak w dniu 15 grudnia 2021 r. Kantonrechter in de rechtbank Den Haag (sąd rejonowy w Hadze, Niderlandy) skazał CJ na karę grzywny w wysokości 360 EUR z zamianą na zastępczą karę aresztu na 7 dni za prowadzenie pojazdu silnikowego bez posiadania prawa jazdy. Jednakże ów wyrok skazujący nie jest prawomocny, ponieważ CJ wniósł apelację od tego wyroku. Rozprawa przed sądem apelacyjnym została przewidziana na listopad 2022 r., a wyrok wydany w postępowaniu apelacyjnym może być jeszcze przedmiotem skargi kasacyjnej. Sąd odsyłający wyjaśnia również, że CJ nie zrezygnował z przysługującego mu prawa do stawienia się osobiście na rozprawach, które miały się odbyć w ramach tego postępowania karnego.

23

Tak więc w dniu 17 czerwca 2022 r. l’officier van justitie bij het arrondissementsparket Amsterdam (prokurator prokuratury okręgu sądowego w Amsterdamie, zwany dalej „prokuratorem prokuratury w Amsterdamie”) zwrócił się do sądu odsyłającego o przedłużenie aresztu wobec CJ na okres 30dni, ponieważ przekazanie zainteresowanego nie mogło nastąpić w terminie 10 dni ze względu na „szczególne okoliczności”.

24

W tym względzie sąd odsyłający zauważa, po pierwsze, że wydanie decyzji o odroczeniu przekazania należy do kompetencji prokuratora na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy o przekazywaniu osób w związku z jej art. 35 ust. 1. Zdaniem sądu odsyłającego nie jest on właściwy do badania zgodności z prawem takiej decyzji.

25

Po drugie, sąd ten stwierdza, że w zawisłej przed nim sprawie jedynym powodem uzasadniającym zgodnie z prawem niderlandzkim przedłużenie aresztu jest odroczenie przekazania. Tak więc wniosek o przedłużenie aresztu wobec CJ był nieuchronnie spowodowany tym, że prokurator prokuratury w Amsterdamie postanowił odroczyć przekazanie ze względu na toczące się w Niderlandach postępowanie karne.

26

Na wniosek prokuratora prokuratury w Amsterdamie rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie) może bowiem postanowić o pozostawieniu w areszcie osoby, której dotyczy wniosek, każdorazowo na okres nieprzekraczający 30 dni, pod warunkiem że toczy się w Niderlandach postępowanie karne, a postępowanie w sprawie przekazania jest prowadzone z wystarczającą starannością, i w konsekwencji okres aresztowania nie jest nadmierny.

27

W dniu 22 czerwca 2022 r. sąd odsyłający uwzględnił wniosek prokuratora prokuratury w Amsterdamie o pozostawienie CJ w areszcie i przedłużył areszt na okres 30 dni.

28

W dniu 6 lipca 2022 r. prokurator prokuratury w Amsterdamie po raz drugi zwrócił się o przedłużenie aresztu wobec zainteresowanego na kolejny okres 30 dni, uzasadniając to tym, że „ze względu na szczególne okoliczności faktyczne przekazanie nie może nastąpić w terminie 10 dni”. Prokurator ten wskazał zasadniczo, że owe „szczególne okoliczności” polegały na tym, że CJ nie zrezygnował ze stawiennictwa na rozprawie w postępowaniu apelacyjnym.

29

Ponadto prokurator prokuratury w Amsterdamie wyjaśnił, że zarządzi odroczenie przekazania i będzie okresowo składać wnioski o przedłużenie aresztu wobec CJ tak długo, jak długo toczyło się będzie wobec niego postępowanie karne w Niderlandach. W dniu 6 lipca 2022 r. sąd odsyłający uwzględnił wniosek prokuratura prokuratury w Amsterdamie i ponownie przedłużył areszt wobec CJ na kolejny okres 30 dni.

30

W tym kontekście sąd odsyłający zastanawia się w pierwszej kolejności nad możliwością pozostawienia CJ w areszcie w przypadku odroczenia przekazania do wydającego nakaz państwa członkowskiego ze względu na to, że wobec zainteresowanego toczy się postępowanie karne w wykonującym nakaz państwie członkowskim.

31

W tym względzie sąd odsyłający zauważa, że art. 12 i 24 decyzji ramowej 2002/584 nie stoją na przeszkodzie pozostawieniu w areszcie osoby znajdującej się w sytuacji CJ do czasu zakończenia dotyczących jej postępowań karnych toczących się w Niderlandach. Przepisy te stanowią tym samym, w związku z art. 33–36 ustawy o przekazywaniu osób, jasną i dostępną podstawę prawną przyznającą organom krajowym uprawnienie do utrzymania aresztu wobec osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, w przypadku gdy jej przekazanie zostało odroczone.

32

W związku z tym, zdaniem sądu odsyłającego, jedyna kwestia, jaka pozostaje do rozstrzygnięcia, to czy okres aresztowania tej osoby nie stał się nadmierny, co byłoby sprzeczne z wymogami art. 6 karty.

33

W drugiej kolejności sąd odsyłający przypomina, że zgodnie z art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 w celu umożliwienia przeprowadzenia postępowania karnego w wykonującym nakaz państwie członkowskim do „wykonującego nakaz organu sądowego” należy wydanie decyzji o odroczeniu przekazania. Tymczasem, jak wynika z pkt 24 niniejszego wyroku, to prokurator prokuratury w Amsterdamie jest organem właściwym do podjęcia decyzji w przedmiocie ewentualnego odroczenia przekazania.

34

Sąd odsyłający przypomina w tym względzie, że Trybunał, po pierwsze, orzekł już w pkt 67 wyroku z dnia 24 listopada 2020 r., Openbaar Ministerie (Podrabianie dokumentów) (C‑510/19, EU:C:2020:953), że takiego prokuratora nie można uznać za „wykonujący nakaz organ sądowy” ze względu na wpływ, jaki władza wykonawcza może wywierać na ten organ. Po drugie, co się tyczy stosowania art. 23 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584, sąd ten podkreśla, że w wyroku z dnia 28 kwietnia 2022 r., C i CD (Przeszkody prawne w wykonaniu decyzji o przekazaniu) (C‑804/21 PPU, EU:C:2022:307) Trybunał orzekł, że ocena istnienia przypadku siły wyższej w rozumieniu tego przepisu, a także, w stosownym przypadku, ustalenie nowego terminu przekazania stanowią decyzje dotyczące wykonania europejskiego nakazu aresztowania i w konsekwencji, zgodnie z art. 6 ust. 2 tej decyzji ramowej, w świetle jej motywu 8, należą do wyłącznej właściwości wykonującego nakaz organu sądowego.

35

W tych okolicznościach powstaje pytanie, czy decyzja o odroczeniu przekazania, przewidziana w art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, stanowi decyzję w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, która powinna zostać wydana przez wykonujący nakaz organ sądowy na podstawie art. 6 ust. 2 tej decyzji ramowej.

36

Ponadto sąd odsyłający stwierdza, że poza przypadkami odroczenia przekazania określonymi w art. 23 ust. 3 i 4 decyzji ramowej 2002/584 przekazanie powinno nastąpić w terminie dziesięciu dni, zgodnie z art. 23 ust. 2 i 5 tej decyzji ramowej. Ponieważ zaś w niniejszej sprawie terminy te nie są przestrzegane, sąd ten zastanawia się, czy CJ może pozostawać w areszcie ze względu na to, że w istocie decyzja o odroczeniu przekazania stanowi podstawę tego utrzymania aresztu.

37

Gdyby Trybunał miał orzec, że prokuratora prokuratury w Amsterdamie nie można uznać za „wykonujący nakaz organ sądowy”, a tym samym że nie jest on uprawniony do wydania decyzji o odroczeniu przekazania w rozumieniu art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, sąd odsyłający zastanawia się, jakie konsekwencje wynikają z tych okoliczności dla sytuacji CJ.

38

W trzeciej kolejności sąd odsyłający zauważa z jednej strony, że faktyczne przekazanie CJ może zostać odroczone o kilka miesięcy z uwagi, po pierwsze, na zamiar prokuratora prokuratury w Amsterdamie występowania z wnioskiem o odroczenie przekazania do czasu zakończenia postępowania karnego toczącego się w Niderlandach, a po drugie – na fakt, iż orzeczenie sądu apelacyjnego może być jeszcze przedmiotem skargi kasacyjnej.

39

Z drugiej strony sąd ten zauważa, że CJ musi odbyć karę pozbawienia wolności w wydającym nakaz państwie członkowskim, podczas gdy w wykonującym nakaz państwie członkowskim wszczęto wobec niego postępowanie jedynie za przestępstwo o wiele mniej poważne, które może prowadzić do mniej surowego skazania. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę, po pierwsze, jego ewentualne pozostawienie w areszcie w Niderlandach, a po drugie, obowiązek zaliczenia na poczet kary, która ma być odbyta w wydającym nakaz państwie członkowskim, wszelkich okresów aresztowania odbytych w wykonującym nakaz państwie członkowskim w wyniku wykonania europejskiego nakazu aresztowania zgodnie z art. 26 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, CJ odbyłby de facto w wykonującym państwie członkowskim, tj. w Niderlandach, znaczną część kary pozbawienia wolności, na którą został skazany w Polsce. Zdaniem tego sądu powyższa okoliczność nie przyczynia się w konsekwencji do zwiększenia szans resocjalizacji zainteresowanego w wydającym nakaz państwie członkowskim.

40

W tych okolicznościach sąd odsyłający zastanawia się, czy nie powinien wyważyć wchodzących w grę interesów przy orzekaniu w przedmiocie wniosku o przedłużenie aresztu wobec osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania. W szczególności sąd ten zastanawia się, czy powinien dokonać wyważenia porównywalnego z tym, jakiego wymaga się od wydającego nakaz organu sądowego na podstawie art. 5 pkt 3 decyzji ramowej 2002/584, gdy decyduje on o momencie powrotu osoby przekazanej do wykonującego nakaz państwa członkowskiego w celu odbycia tam kary pozbawienia wolności. Sąd odsyłający przypomina w istocie, że Trybunał w wyroku z dnia 11 marca 2020 r., SF (Europejski nakaz aresztowania – Gwarancja ponownego przekazania do wykonującego nakaz państwa członkowskiego) (C‑314/18, EU:C:2020:191) zinterpretował ten przepis w ten sposób, iż wydający nakaz organ sądowy nie może odraczać w sposób systematyczny i automatyczny ponownego przekazania danej osoby do wykonującego nakaz państwa członkowskiego do momentu, aż inne postępowania w sprawie przestępstwa stanowiącego podstawę europejskiego nakazu aresztowania zostaną prawomocnie zakończone.

41

Zdaniem sądu odsyłającego analogiczne zastosowanie tego orzecznictwa do zawisłej przed nim sprawy oznaczałoby, że organ wykonujący nakaz nie mógłby odroczyć przekazania, jeżeli jedynym powodem odroczenia jest fakt, że osoba, której dotyczy wniosek, nie zrezygnowała z przysługującego jej prawa do stawienia się osobiście przed sądami, przed którymi toczy się przeciwko niej postępowanie karne w wykonującym państwie członkowskim.

42

W tych okolicznościach Rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

„1)

Czy art. 12 i [art.] 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 w związku z art. 6 [karty] stoją na przeszkodzie temu, aby osoba, której dotyczy wniosek, na której przekazanie w celu wykonania kary pozbawienia wolności została udzielona prawomocna zgoda, jednak której przekazanie zostało odroczone »aby mogła ona być sądzona w wykonującym nakaz państwie członkowskim […] z powodu czynu innego niż wymieniony w europejskim nakazie aresztowania«, pozostawała w trakcie trwania tego postępowania karnego w areszcie w celu wykonania tego europejskiego nakazu aresztowania?

2)

a)

Czy decyzja o skorzystaniu z przewidzianego w art. 24 ust. 1 decyzji ramowej [2002/584] uprawnienia do odroczenia przekazania jest decyzją w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, którą zgodnie z art. 6 ust. 2 decyzji ramowej [2002/584] w związku z motywem 8 tej decyzji ramowej powinien wydać wykonujący nakaz organ sądowy?

b)

Jeśli tak, to czy okoliczność, że decyzja ta została wydana bez udziału wykonującego nakaz organu sądowego w rozumieniu art. 6 ust. 2 decyzji ramowej [2002/584] pociąga za sobą taki skutek, że osoba, której dotyczy wniosek, powinna zostać zwolniona z aresztu, w którym przebywa w celu wykonania wydanego przeciwko niej europejskiego nakazu aresztowania?

3)

a)

Czy art. 24 ust. 1 decyzji ramowej [2002/584] w związku z art. 47 i 48 [karty] stoją na przeszkodzie temu, aby przekazanie osoby, której dotyczy wniosek, zostało odroczone w celu przeprowadzenia postępowania karnego w wykonującym nakaz państwie członkowskim tylko z tego względu, że osoba, której dotyczy wniosek, nie chce zrezygnować z prawa do udziału w tym postępowaniu karnym?

b)

Jeśli tak, to jakie czynniki powinien brać pod uwagę wykonujący nakaz organ sądowy przy podejmowaniu decyzji o odroczeniu faktycznego przekazania?”.

W przedmiocie wniosku o zastosowanie pilnego trybu prejudycjalnego

43

Sąd odsyłający wniósł o rozpoznanie niniejszego odesłania prejudycjalnego w pilnym trybie prejudycjalnym przewidzianym w art. 23a akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i w art. 107 regulaminu postępowania przed Trybunałem.

44

Na poparcie tego wniosku wspomniany sąd wskazuje, po pierwsze, że od dnia 2 czerwca 2022 r. CJ przebywa w areszcie ekstradycyjnym. Po drugie, odpowiedź Trybunału na pytania prejudycjalne będzie miała bezpośredni i decydujący wpływ na czas trwania aresztowania zainteresowanego.

45

W tym względzie należy w pierwszej kolejności podkreślić, że niniejsze odesłanie prejudycjalne dotyczy wykładni dyrektywy 2002/584, która wchodzi w zakres tytułu V części trzeciej traktatu TFUE, dotyczącego przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Niniejsze odesłanie może zatem podlegać rozpoznaniu w trybie pilnym.

46

W drugiej kolejności, jeśli chodzi o warunek dotyczący pilnego charakteru, należy podkreślić, że kryterium to jest spełnione w szczególności w sytuacji, gdy osoba, której dotyczy postępowanie główne, jest obecnie pozbawiona wolności, a jej pozostawanie w areszcie zależy od rozstrzygnięcia sporu w postępowaniu głównym, przy czym oceny sytuacji danej osoby należy dokonać według stanu na dzień rozpatrywania wniosku dotyczącego rozpoznania odesłania prejudycjalnego w trybie pilnym (zob. podobnie wyrok z dnia 30 czerwca 2022 r., Valstybės sienos apsaugos tarnyba i in., C‑72/22 PPU, EU:C:2022:505, pkt 37).

47

W niniejszej sprawie z opisu stanu faktycznego przedstawionego przez sąd odsyłający wynika, że CJ, będący osobą, której dotyczy postępowanie główne, jest rzeczywiście pozbawiony wolności w chwili rozpatrywania wniosku dotyczącego rozpoznania odesłania prejudycjalnego w trybie pilnym.

48

Ponadto pytania przedstawione przez sąd odsyłający mają na celu określenie warunków, w jakich osoba znajdująca się w sytuacji CJ, której przekazanie organom wydającego nakaz państwa członkowskiego w wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania zostało odroczone dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, może pozostawać w areszcie.

49

W tych okolicznościach w dniu 3 sierpnia 2022 r. pierwsza izba Trybunału postanowiła, na wniosek sędziego sprawozdawcy i po wysłuchaniu rzecznik generalnej, uwzględnić wniosek sądu odsyłającego o rozpoznanie niniejszego odesłania prejudycjalnego w pilnym trybie prejudycjalnym.

W przedmiocie pytań prejudycjalnych

W przedmiocie pytania drugiego

50

Poprzez pytanie drugie, które należy rozpatrzyć w pierwszej kolejności, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 należy interpretować w ten sposób, że decyzja o odroczeniu przekazania, o której mowa w tym przepisie, stanowi decyzję w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, która na podstawie art. 6 ust. 2 wspomnianej decyzji ramowej powinna zostać podjęta przez wykonujący nakaz organ sądowy. Na wypadek odpowiedzi twierdzącej sąd odsyłający zastanawia się, czy jeżeli taka decyzja została wydana przez inny podmiot niż wykonujący nakaz organ sądowy, osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, może pozostawać w areszcie w celu wykonania tego nakazu.

51

Co się tyczy pierwszej części tego pytania, należy stwierdzić w pierwszej kolejności, że brzmienie art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 wskazuje wyraźnie, iż odroczenie przekazania osoby, której dotyczy wniosek, jest zadaniem wykonującego nakaz organu sądowego. Ponieważ zaś znaczenie przepisu prawa Unii wynika jednoznacznie z samego jego brzmienia, Trybunał nie może odejść od tej wykładni (wyrok z dnia 25 stycznia 2022 r., VYSOČINA WIND, C‑181/20, EU:C:2022:51, pkt 39).

52

Prawdą jest, że z art. 7 decyzji ramowej 2002/584 w związku z jej motywem 9 wynika, że udział organu innego niż wykonujący nakaz organ sądowy, takiego jak „organ centralny”, o którym mowa w tym artykule, powinien ograniczać się do praktycznej i administracyjnej pomocy właściwym organom sądowym [zob. podobnie wyrok z dnia 28 kwietnia 2022 r., C i CD (Przeszkody prawne w wykonaniu decyzji o przekazaniu), C‑804/21 PPU, EU:C:2022:307, pkt 65].

53

Jednakże skorzystanie z uprawnienia przewidzianego w art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 wykracza poza ramy zwykłej „praktycznej i administracyjnej pomocy”, której świadczenie może zostać powierzone organom centralnym. Decyzja o odroczeniu przekazania, w zakresie, w jakim pociąga za sobą zawieszenie wykonania europejskiego nakazu aresztowania na okres co najmniej równoważny okresowi tego odroczenia, dotyczy bowiem samej istoty mechanizmów współpracy między organami sądowymi państw członkowskich wprowadzonych decyzją ramową 2002/584.

54

W konsekwencji decyzja o odroczeniu przekazania, w zakresie, w jakim stanowi decyzję dotyczącą wykonania europejskiego nakazu aresztowania, należy do wyłącznej właściwości wykonującego nakaz organu sądowego na podstawie art. 6 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584.

55

Co się tyczy w niniejszej sprawie możliwości uznania prokuratora prokuratury w Amsterdamie za „wykonujący nakaz organ sądowy” w rozumieniu art. 6 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584, należy przypomnieć, że w pkt 67 wyroku z dnia 24 listopada 2020 r., Openbaar Ministerie (Podrabianie dokumentów) (C‑510/19, EU:C:2020:953) Trybunał orzekł już, iż nie wchodzi on w zakres tego pojęcia, ponieważ organ ten może podlegać indywidualnym instrukcjom ze strony niderlandzkiego ministra sprawiedliwości. Wydaje się zatem, że rozpatrywana w postępowaniu głównym decyzja o odroczeniu przekazania, w zakresie, w jakim została podjęta przez prokuratora prokuratury w Amsterdamie, nie została wydana przez taki „wykonujący nakaz organ sądowy”, czego ustalenie należy do sądu odsyłającego.

56

Co się tyczy, w drugiej kolejności, wpływu ewentualnego stwierdzenia niezgodności z prawem takiej decyzji o odroczeniu na pozostawanie w areszcie osoby, której dotyczy wniosek, który jest przedmiotem drugiej części pytania drugiego, art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 nie zawiera wskazówki w tym względzie.

57

Jednak należy zauważyć, że w braku udziału „wykonującego nakaz organu sądowego” w rozumieniu art. 6 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584 w wydaniu decyzji o odroczeniu przekazania osoby, której dotyczy wniosek, decyzja ta nie spełnia wymogów formalnych przewidzianych w art. 24 ust. 1 tej decyzji ramowej [zob. analogicznie wyrok z dnia 28 kwietnia 2022 r., C i CD (Przeszkody prawne w wykonaniu decyzji o wydaniu), C‑804/21 PPU, EU:C:2022:307, pkt 6769].

58

W konsekwencji ponieważ decyzja w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania została wydana zgodnie z art. 15 decyzji ramowej 2002/584, który przewiduje w szczególności udział wykonującego nakaz organu sądowego, należy stwierdzić, że taka sytuacja jest objęta art. 23 tej decyzji ramowej, który określa terminy przekazania.

59

W tym względzie art. 23 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 przewiduje, że po wydaniu ostatecznej decyzji w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania wykonujący nakaz organ sądowy powinien jak najszybciej przekazać osobę, której dotyczy wniosek, lub osobę skazaną w dniu uzgodnionym przez zainteresowane organy. O ile ust. 2 tego artykułu stanowi, że osoba ta zostaje przekazana nie później niż 10 dni po wydaniu ostatecznej decyzji w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, o tyle ust. 3 i 4 tego artykułu ustalają terminy przekazania w sytuacjach, w których nie jest to możliwe z powodu działania siły wyższej lub z ważnych przyczyn natury humanitarnej. Po upłynięciu terminów określonych w ust. 2–4, zgodnie z art. 23 ust. 5 tej decyzji ramowej, osoba, której dotyczy wniosek, powinna zostać zwolniona.

60

W tych okolicznościach, skoro decyzja o odroczeniu przekazania nie została podjęta przez „wykonujący nakaz organ sądowy” w rozumieniu art. 6 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584, należy uznać, że po wydaniu ostatecznej decyzji o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania właściwy organ państwa członkowskiego wykonującego nakaz jest zobowiązany, zgodnie z art. 23 ust. 5 tej decyzji ramowej, do zwolnienia osoby, której dotyczy wniosek, bez uszczerbku dla stosowania wszelkich środków, których podjęcie organ ten może uznać za konieczne zgodnie z art. 12 tej decyzji ramowej, aby zapobiec ucieczce tej osoby.

61

W niniejszej sprawie, jak wynika z pkt 40 i 41 opinii rzecznik generalnej, nie można wykluczyć, że sąd odsyłający może dokonać wykładni przepisów ustawy o przekazywaniu osób w sposób zgodny z wymogami art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 i zastąpić własnym orzeczeniem o odroczeniu przekazania decyzję wydaną przez prokuratora prokuratury w Amsterdamie, której niezgodność z prawem zostanie przez niego wcześniej stwierdzona, przewidując w stosownym przypadku utrzymanie aresztu wobec CJ.

62

W tym względzie należy przypomnieć, że z orzecznictwa Trybunału wynika, że chociaż decyzja ramowa 2002/584 nie wywiera bezpośredniego skutku, ponieważ została przyjęta na podstawie dawnego trzeciego filaru Unii, w szczególności na mocy art. 34 ust. 2 lit. b) traktatu EU (zob. podobnie wyrok z dnia 24 czerwca 2019 r., Popławski, C‑573/17, EU:C:2019:530, pkt 69), to jednak jej wiążący charakter powoduje powstanie po stronie organów krajowych, a w szczególności sądów krajowych, obowiązku dokonywania zgodnej z prawem Unii wykładni prawa krajowego (zob. podobnie wyrok z dnia 8 listopada 2016 r., Ognyanov, C‑554/14, EU:C:2016:835, pkt 58 i przytoczone tam orzecznictwo).

63

Stosując prawo krajowe, sądy krajowe zobowiązane są dokonywać jego wykładni w miarę możliwości w świetle brzmienia i celu wspomnianej decyzji ramowej, tak aby osiągnąć przewidziany w niej skutek. Ten obowiązek dokonywania zgodnie z prawem Unii wykładni prawa krajowego jest nierozerwalnie związany z systemem traktatu FUE, gdyż zezwala sądom krajowym na zapewnienie, w ramach ich właściwości, pełnej skuteczności prawa Unii przy rozpoznawaniu zawisłych przed nimi sporów (wyrok z dnia 8 listopada 2016 r., Ognyanov, C‑554/14, EU:C:2016:835, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo).

64

W braku możliwości dokonania wykładni ustawy o przekazywaniu osób zgodnie z wymogami określonymi w decyzji ramowej 2002/584 z art. 23 ust. 5 tej decyzji ramowej wynika, że jeżeli sąd odsyłający stwierdzi, że terminy przewidziane w art. 23 ust. 2–4 zostały przekroczone, będzie on zobowiązany do zwolnienia osoby znajdującej się w sytuacji CJ.

65

W świetle całości powyższych rozważań na pytanie drugie należy odpowiedzieć, że art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 należy interpretować w ten sposób, iż decyzja o odroczeniu przekazania, o której mowa w tym przepisie, stanowi decyzję w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, która na podstawie art. 6 ust. 2 tej decyzji ramowej powinna zostać podjęta przez wykonujący nakaz organ sądowy. Jeżeli taka decyzja nie została wydana przez ten organ i upłynęły terminy określone w art. 23 ust. 2–4 wspomnianej decyzji ramowej, osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, powinna zostać zwolniona, zgodnie z art. 23 ust. 5 tej decyzji ramowej.

W przedmiocie pytania pierwszego

66

Poprzez pytanie pierwsze, które należy rozpatrzyć w drugiej kolejności, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 12 i art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 w związku z art. 6 karty należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, by osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania i której przekazanie organom wydającego nakaz państwa członkowskiego zostało odroczone dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, pozostawała w tym państwie w areszcie, na podstawie tego europejskiego nakazu aresztowania, przez czas trwania rzeczonego postępowania karnego.

67

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa Unii należy uwzględniać nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część on stanowi (wyrok z dnia 18 listopada 2020 r., Kaplan International Colleges UK, C‑77/19, EU:C:2020:934, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

68

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie z art. 12 decyzji ramowej 2002/584 w przypadku gdy osoba zostaje zatrzymana na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, wykonujący nakaz organ sądowy podejmuje decyzję, czy osoba ta powinna pozostać aresztowana, zgodnie z prawem krajowym wykonującego nakaz państwa członkowskiego. Osoba ta może być zwolniona tymczasowo w dowolnym terminie zgodnie z tym prawem, pod warunkiem że właściwy organ wspomnianego państwa członkowskiego podejmie wszystkie środki, jakie uzna za niezbędne, aby zapobiec ucieczce tej osoby.

69

Ponadto zgodnie z art. 24 ust. 1 tej decyzji ramowej wykonujący nakaz organ sądowy może, po podjęciu decyzji o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania, odroczyć przekazanie osoby, której dotyczy wniosek, tak by mogła ona być sądzona w wykonującym nakaz państwie członkowskim lub, jeśli już jest skazana, by mogła odbywać na jego terytorium karę orzeczoną za czyn inny niż wymieniony w europejskim nakazie aresztowania.

70

Z brzmienia tych przepisów nie wynika, by sprzeciwiały się one pozostawieniu w areszcie osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, zgodnie z prawem krajowym wykonującego nakaz państwa członkowskiego, w przypadku gdy wobec tej osoby toczy się postępowanie karne we wspomnianym państwie członkowskim za popełnione w tym państwie przestępstwo inne niż to, którego dotyczy ów nakaz.

71

W drugiej kolejności, co się tyczy kontekstu, w jaki wpisują się wspomniane przepisy, z art. 23 decyzji ramowej 2002/584 niewątpliwie wynika, że po upływie terminów, o których mowa w ust. 2 i 4 tego artykułu, to znaczy nie później niż 10 dni po wydaniu ostatecznej decyzji w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania lub, w zależności od przypadku, w uzgodnionym nowym dniu, osoba, której dotyczy wniosek, powinna zgodnie z ust. 5 owego artykułu zostać zwolniona.

72

Jednakże, jak zauważyła rzecznik generalna w pkt 66 opinii, odroczenie przekazania z powodów, o których mowa w art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, stanowi szczególną i odrębną zasadę w stosunku do zasad wykonania przekazania przewidzianych w art. 23 tej decyzji ramowej.

73

W konsekwencji terminy przewidziane w art. 23 ust. 5 decyzji ramowej 2002/584 nie mają zastosowania do przypadku, o którym mowa w art. 24 tej decyzji ramowej, gdy przekazanie zostało odroczone, a zatem to na podstawie art. 12 tej decyzji ramowej wykonujący nakaz organ sądowy może podjąć decyzję o pozostawieniu w areszcie osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania.

74

W trzeciej kolejności – wykładnia art. 12 i 24 decyzji ramowej 2002/584 przyjęta w pkt 70 niniejszego wyroku przyczynia się do realizacji celów tej decyzji ramowej zmierzających w szczególności do walki z bezkarnością [zob. podobnie wyrok z dnia 22 lutego 2022 r., Openbaar Ministerie (Sąd ustanowiony ustawą w wydającym nakaz państwie członkowskim), C‑562/21 PPU i C‑563/21 PPU, EU:C:2022:100, pkt 62].

75

Gdyby bowiem pozostawienie takiej osoby w areszcie w okresie do dnia, w którym jej przekazanie zostało odroczone na podstawie art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, nie było możliwe, ryzyko ucieczki tej osoby i tym samym zagrożenie dla prawidłowego wykonania europejskiego nakazu aresztowania, który został wobec niej wydany, z pewnością by wzrosły.

76

W czwartej kolejności – takiej wykładni art. 12 i 24 decyzji ramowej 2002/584 nie podważa również konieczność interpretowania tych przepisów zgodnie z art. 6 karty, który przewiduje, że każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego.

77

W tym względzie w art. 1 ust. 3 tej decyzji ramowej wyraźnie przypomniano, że nie prowadzi ona do zmiany obowiązku poszanowania praw podstawowych i podstawowych zasad prawa zawartych w art. 6 UE i odzwierciedlonych w karcie, który to obowiązek dotyczy zresztą wszystkich państw członkowskich, w szczególności zarówno państwa członkowskiego wydającego nakaz, jak i państwa członkowskiego wykonującego nakaz (wyrok z dnia 12 lutego 2019 r., TC, C‑492/18 PPU, EU:C:2019:108, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

78

Należy również przypomnieć, że art. 52 ust. 1 karty dopuszcza wprowadzenie ograniczeń w wykonywaniu praw takich jak prawa ustanowione w jej art. 6, o ile przewidziane są one ustawą, szanują istotę tych praw i wolności i, z zastrzeżeniem zasady proporcjonalności, są konieczne i rzeczywiście odpowiadają celom interesu ogólnego uznanym przez Unię lub potrzebom ochrony praw i wolności innych osób (wyrok z dnia 12 lutego 2019 r., TC, C‑492/18 PPU, EU:C:2019:108, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

79

Ponadto z art. 52 ust. 3 karty wynika, że w zakresie, w jakim karta zawiera prawa, które odpowiadają prawom zagwarantowanym w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej „EKPC”), ich znaczenie i zakres są takie same jak znaczenie i zakres praw przyznanych przez tę konwencję. W art. 53 karty dodano w tym względzie, że żadne z jej postanowień nie będzie interpretowane jako ograniczające lub naruszające prawa uznane w szczególności przez EKPC (wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Lanigan, C‑237/15 PPU, EU:C:2015:474, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

80

W tym względzie należy przypomnieć, że mechanizm europejskiego nakazu aresztowania ustanowiony decyzją ramową 2002/584 odpowiada sytuacji, o której mowa w art. 5 ust. 1 lit. f) EKPC [wyrok z dnia 30 czerwca 2022 r., Spetsializirana prokuratura (Informacje dotyczące krajowego orzeczenia o aresztowaniu), C‑105/21, EU:C:2022:511, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo].

81

Co się tyczy art. 12 tej decyzji ramowej, należy stwierdzić, że z przepisu tego wynika, że to do wykonującego nakaz organu sądowego należy podjęcie decyzji, czy osoba ta powinna pozostać tymczasowo aresztowana zgodnie z prawem państwa członkowskiego wykonującego europejski nakaz aresztowania, i że osoba ta może być zwolniona tymczasowo w dowolnym terminie, zgodnie z tym prawem, pod warunkiem że właściwy organ podejmie wszelkie środki, jakie uważa za niezbędne, aby zapobiec ucieczce wspomnianej osoby.

82

Ponadto w sytuacji gdy wykonujący nakaz organ sądowy postanowi odroczyć przekazanie na podstawie art. 24 ust. 1 wspomnianej decyzji ramowej, organ ten będzie mógł podjąć decyzję o pozostawieniu w areszcie osoby, której dotyczy wniosek, lub osoby skazanej, zgodnie z art. 6 karty, jedynie pod warunkiem, że postępowanie dotyczące przekazania było prowadzone z wystarczającą starannością, a w konsekwencji okres pozbawienia wolności nie jest nadmierny. W celu upewnienia się, że tak jest rzeczywiście, organ ten powinien przeprowadzić konkretną kontrolę spornej sytuacji z uwzględnieniem wszelkich istotnych elementów (zob. podobnie wyrok z dnia 25 stycznia 2017 r., Vilkas, C‑640/15, EU:C:2017:39, pkt 43).

83

W świetle powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, że art. 12 i art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 w związku z art. 6 karty należy interpretować w ten sposób, iż nie stoją one na przeszkodzie temu, by osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania i której przekazanie organom wydającego nakaz państwa członkowskiego zostało odroczone dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, pozostawała w tym państwie w areszcie, na podstawie tego europejskiego nakazu aresztowania, przez czas trwania rzeczonego postępowania karnego.

W przedmiocie pytania trzeciego

84

Poprzez pytanie trzecie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 w związku z art. 47 i art. 48 ust. 2 karty należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie odroczeniu przekazania osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, jeżeli jedynym powodem odroczenia jest fakt, że osoba ta nie zrezygnowała z przysługującego jej prawa do stawienia się osobiście przed sądami, przed którymi toczy się owo postępowanie. W przypadku odpowiedzi twierdzącej sąd odsyłający zmierza do ustalenia, jakie elementy powinien uwzględnić wykonujący nakaz organ sądowy przy podejmowaniu decyzji o odroczeniu przekazania.

85

Artykuł 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 stanowi, że wykonujący nakaz organ sądowy może, po podjęciu decyzji o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania, odroczyć przekazanie osoby, której dotyczy wniosek, tak by mogła ona być sądzona w wykonującym nakaz państwie członkowskim lub, jeśli już jest skazana, by mogła odbywać na jego terytorium karę orzeczoną za czyn inny niż wymieniony w europejskim nakazie aresztowania.

86

Z brzmienia tego przepisu jasno wynika, że przyznaje on wykonującemu nakaz organowi sądowemu swobodę uznania przy wydawaniu decyzji o odroczeniu przekazania, której wykonywanie jest uzależnione wyłącznie od spełnienia warunku, by decyzja ta została wydana do celów przeprowadzenia postępowania karnego w wykonującym nakaz państwie członkowskim lub wykonania kary grożącej za czyn inny niż ten, którego dotyczy europejski nakaz aresztowania.

87

W tym względzie należy zauważyć, że o ile zgodnie z brzmieniem tego przepisu skorzystanie z uprawnienia przewidzianego w tym przepisie nie jest obwarowane żadnym dodatkowym warunkiem, o tyle decyzja ramowa 2002/584, jak wynika z jej art. 1 ust. 3 w związku z jej motywem 12, powinna być interpretowana w sposób zgodny z wymogami poszanowania praw podstawowych.

88

Tymczasem prawo oskarżonego do stawienia się osobiście na rozprawie w postępowaniu karnym, które stanowi istotny element prawa do rzetelnego procesu sądowego zapisanego w art. 47 akapity drugi i trzeci oraz w art. 48 ust. 2 karty, zobowiązuje państwa członkowskie do zagwarantowania oskarżonemu prawa do obecności na sali sądowej w trakcie rozprawy [zob. podobnie wyrok z dnia 15 września 2022 r., HN (Proces oskarżonego wydalonego z terytorium), C‑420/20, EU:C:2022:679, pkt 5456].

89

Tak więc w przypadku gdyby wykonujący nakaz organ sądowy państwa członkowskiego postanowił nie odroczyć przekazania osoby, której dotyczy wniosek i wobec której toczy się postępowanie karne w tym państwie członkowskim, rzeczone państwo członkowskie byłoby zobowiązane do uszanowania wszelkich konsekwencji wynikających z poszanowania tego prawa w ramach organizacji postępowania dotyczącego tej osoby w celu zapewnienia jej rzeczywistej możliwości uczestniczenia w nim [zob. podobnie wyrok z dnia 15 września 2022 r., HN (Proces oskarżonego wydalonego z terytorium), C‑420/20, EU:C:2022:679, pkt 61).

90

Natomiast ponieważ wydanie decyzji o odroczeniu przekazania przez wykonujący nakaz organ sądowy nie będzie skutkować tym, że rozprawa osoby poszukiwanej w wykonującym nakaz państwie członkowskim odbędzie się pod jej nieobecność, decyzja ta nie może sama w sobie naruszać prawa tej osoby do stawienia się na rozprawie.

91

W tych okolicznościach należy stwierdzić, że o ile wykonujący nakaz organ sądowy nie jest w żaden sposób zobowiązany do podjęcia decyzji o odroczeniu przekazania na podstawie przysługującego oskarżonemu prawa do stawienia się osobiście na rozprawie, o tyle nic nie stoi na przeszkodzie temu – zważywszy na przysługującą temu organowi w tym względzie swobodę uznania – by odroczył on przekazanie w celu zapewnienia poszanowania tego prawa w ramach postępowania karnego toczącego się w państwie członkowskim wykonującym nakaz.

92

W tym kontekście wśród względów, które mogą mieć znaczenie do celów podjęcia decyzji o odroczeniu przekazania osoby, której dotyczy wniosek, znajdują się w szczególności interes wykonującego nakaz państwa członkowskiego w doprowadzeniu do końca postępowania karnego przeciwko tej osobie, interes wydającego nakaz państwa członkowskiego w niezwłocznym przekazaniu owej osoby dla celów przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary za przestępstwo będące przedmiotem europejskiego nakazu aresztowania, a także waga przestępstw popełnionych w tych państwach członkowskich.

93

Wreszcie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 24 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584 wykonujący nakaz organ sądowy ma możliwość, zamiast odroczenia przekazania, czasowego przekazania osoby, której dotyczy wniosek, wydającemu nakaz państwu członkowskiemu, na warunkach podlegających ustaleniu w drodze wzajemnego porozumienia między wykonującymi i wydającymi nakaz organami sądowymi. W tym względzie można by w szczególności uzgodnić, że osoba, której dotyczy wniosek, zostanie przekazana do wykonującego nakaz państwa członkowskiego dla celów przeprowadzenia postępowania karnego w tym państwie.

94

W świetle wszystkich powyższych względów na pytanie trzecie należy odpowiedzieć, że art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 w związku z art. 47 akapity drugi i trzeci oraz art. 48 ust. 2 karty należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie odroczeniu przekazania osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, gdy jedynym powodem odroczenia jest fakt, że osoba ta nie zrezygnowała z przysługującego jej prawa do stawienia się osobiście przed sądami, przed którymi toczy się owo postępowanie.

W przedmiocie kosztów

95

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

 

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

 

1)

Artykuł 24 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi, zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r.,

należy interpretować w ten sposób, że:

decyzja o odroczeniu przekazania, o której mowa w tym przepisie, stanowi decyzję w sprawie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, która na podstawie art. 6 ust. 2 wspomnianej decyzji ramowej powinna zostać podjęta przez wykonujący nakaz organ sądowy. Jeżeli taka decyzja nie została wydana przez ten organ i upłynęły terminy określone w art. 23 ust. 2–4 wspomnianej decyzji ramowej, osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, powinna zostać zwolniona, zgodnie z art. 23 ust. 5 tej decyzji ramowej.

 

2)

Artykuł 12 i art. 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, zmienionej decyzją ramową 2009/299, w związku z art. 6 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej

należy interpretować w ten sposób, że:

nie stoją one na przeszkodzie temu, by osoba, której dotyczy europejski nakaz aresztowania i której przekazanie organom wydającego nakaz państwa członkowskiego zostało odroczone dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, pozostawała w tym państwie w areszcie, na podstawie tego europejskiego nakazu aresztowania, przez czas prowadzenia rzeczonego postępowania karnego.

 

3)

Artykuł 24 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, zmienionej decyzją ramową 2009/299, w związku z art. 47 akapity drugi i trzeci oraz art. 48 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej

należy interpretować w ten sposób, że:

nie stoi on na przeszkodzie odroczeniu przekazania osoby, której dotyczy europejski nakaz aresztowania, dla celów przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko niej w wykonującym nakaz państwie członkowskim, gdy jedynym powodem odroczenia jest fakt, że osoba ta nie zrezygnowała z przysługującego jej prawa do stawienia się osobiście przed sądami, przed którymi toczy się owo postępowanie.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: niderlandzki.

Góra