—

gezien de artikelen 2, 6 en 9 t/m 12 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en de artikelen 18 t/m 25 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de artikelen 21 en 39 t/m 46 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (“het Handvest”),

—

gezien het recht om een verzoekschrift tot het Europees Parlement te richten, zoals verankerd in artikel 24, lid 2, en artikel 227 van het VWEU, en in artikel 44 van het Handvest,

—

gezien Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden (1) (de richtlijn vrij verkeer),

—

gezien Richtlijn 94/80/EG van de Raad van 19 december 1994 tot vaststelling van de wijze van uitoefening van het actieve en passieve kiesrecht bij gemeenteraadsverkiezingen ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een lidstaat waarvan zij de nationaliteit niet bezitten (2) en Richtlijn 93/109/EG van de Raad van 6 december 1993 tot vaststelling van de wijze van uitoefening van het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een lidstaat waarvan zij geen onderdaan zijn (3),

—

gezien Verordening (EG) nr. 810/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 tot vaststelling van een gemeenschappelijke visumcode (4),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 2201/2003 van de Raad van 27 november 2003 betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid (5),

—

gezien Richtlijn 2003/109/EG van de Raad van 25 november 2003 betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen (6),

—

gezien het verslag van de Commissie van 15 december 2020“Verslag over het EU-burgerschap 2020: Burgers meer zeggenschap geven en hun rechten beschermen” (COM(2020)0730),

—

gezien het verslag van de Commissie van 15 december 2020 krachtens artikel 25 VWEU “Over de vorderingen op weg naar een echt EU-burgerschap 2016-2020” (COM(2020)0731),

—

gezien de resultaten van de openbare raadpleging van de Commissie over de rechten van het EU-burgerschap 2020, en de resultaten van de Flash Eurobarometer-enquête 485 over het burgerschap en de democratie van de Europese Unie uit juli 2020, waaruit blijkt dat veel EU-burgers tijdens de COVID-19-pandemie moeilijkheden ondervonden bij de toegang tot gezondheidszorg, kinderopvang, informatie over grensbeperkingen enz.,

—

gezien zijn resolutie van 12 december 2017“Het verslag over het EU-burgerschap 2017: versterking van de rechten van de burgers in een Unie van democratische verandering” (7),

—

gezien zijn resolutie van 12 februari 2019 over de tenuitvoerlegging van de verdragsbepalingen inzake EU-burgerschap (8),

—

gezien het verslag van de Commissie van 17 juni 2020 over de gevolgen van demografische veranderingen,

—

gezien het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap,

—

gezien Richtlijn (EU) 2016/2102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties (9),

—

gezien de Strategie van de Commissie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030,

—

gezien het groenboek van de Commissie van 27 januari 2021 over de vergrijzing, getiteld “Bevorderen van intergenerationele solidariteit en verantwoordelijkheid” (COM(2021)0050);

—

gezien het informatief rapport van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 20 maart 2019 over het werkelijk stemrecht van personen met een handicap bij de EP-verkiezingen,

—

gezien zijn resoluties van 24 november 2020 over het Schengensysteem en de tijdens de COVID-19-crisis genomen maatregelen (10) en van 17 september 2020 met als titel “COVID-19: EU-coördinatie van gezondheidsbeoordelingen en risico-indeling en de gevolgen voor Schengen en de interne markt” (11),

—

gezien zijn resolutie van 19 juni 2020 over Europese bescherming van grensoverschrijdende en seizoenarbeiders in het kader van de COVID-19-crisis (12),

—

gezien zijn resolutie van 8 juli 2020 over de rechten van personen met een verstandelijke handicap en hun familie tijdens de COVID-19-crisis (13),

—

gezien zijn resolutie van 24 november 2020 over het aanpakken van dakloosheid in de Europese Unie (14),

—

gezien zijn resoluties van 17 december 2020 over het burgerinitiatief “Minority SafePack — één miljoen handtekeningen voor verscheidenheid in Europa” (15), en van 7 februari 2018 over de bescherming en non-discriminatie ten aanzien van minderheden in de EU-lidstaten (16),

—

gezien zijn resolutie van 14 september 2021 over lhbtiq-rechten in de EU (17),

—

gezien zijn resolutie van 7 oktober 2021“De bescherming van personen met een handicap via verzoekschriften: geleerde lessen” (18),

—

gezien zijn resoluties van 11 maart 2021“De werkzaamheden van de Europese Ombudsman — jaarverslag 2019” (19) en van 16 januari 2020“De activiteiten van de Europese Ombudsman — jaarverslag 2018” (20),

—

gezien zijn resolutie van 17 december 2020 over het resultaat van de beraadslagingen van de Commissie verzoekschriften tijdens het jaar 2019 (21),

—

gezien zijn resolutie van 16 december 2021 over de beraadslagingen van de Commissie verzoekschriften in 2020 (22),

—

gezien het verslag van de Commissie verzoekschriften van het Parlement (PETI) “In gesprek gaan met burgers: het petitierecht, het recht zich te wenden tot de Europese Ombudsman en het Europees burgerinitiatief” (A9-0018/2022),

—

gezien het verslag van PETI over het jaarverslag over de activiteiten van de Europese Ombudsman in 2020 (A9-0342/2021),

—

gezien de openbare hoorzittingen over kwesties in verband met het EU-burgerschap die sinds 2018 door PETI worden georganiseerd, met name de hoorzittingen van 26 mei 2021 over “Interinstitutionele betrekkingen bij de behandeling van verzoekschriften: de rol van de Commissie”; van 29 oktober 2020 over “EU-burgerschap: empowerment, inclusiviteit, inspraak”, in samenwerking met de Commissie juridische zaken, de Commissie constitutionele zaken en de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE); van 1 februari 2018 over “Burgerrechten na brexit”, in samenwerking met de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken en LIBE; en van 21 februari 2018 over het “Europees burgerinitiatief: beoordeling van het voorstel van de Commissie voor een nieuwe EBI-verordening”, in samenwerking met de Commissie constitutionele zaken,

—

gezien de openbare hoorzitting over “Minority SafePack: één miljoen handtekeningen voor verscheidenheid in Europa” die op 15 oktober 2020 is gehouden door de Commissie cultuur en onderwijs en LIBE in samenwerking met PETI,

—

gezien de interparlementaire commissievergadering van 27 november 2018, die gezamenlijk werd georganiseerd door PETI en de Commissie juridische zaken over het “Mondiger maken van de parlementen en het afdwingen van de rechten van de burgers bij de tenuitvoerlegging en toepassing van het recht van de Unie”,

—

gezien de studies waartoe in 2019, 2020 en 2021 op verzoek van PETI opdracht is gegeven door de beleidsondersteunende afdeling Rechten van de burger en Constitutionele Zaken, genaamd “Het vergroten van de rol en de effecten van verzoekschriften als instrument voor participatieve democratie — Uit het oogpunt van de burger geleerde lessen, tien jaar na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon” (29 oktober 2021), “Obstakels bij het vrije verkeer van regenbooggezinnen in de EU” (8 maart 2021), “Obstakels bij deelname aan lokale en Europese verkiezingen binnen de Europese Unie” (15 september 2020) en “Resultaten van de Commissie verzoekschriften tijdens de zittingsperiode 2014-2019 en de uitdagingen voor de toekomst” (3 juli 2019),

—

gezien de workshops over lhbti+-rechten in de EU en de rechten van personen met een beperking, die respectievelijk op 22 maart 2021 en 28 oktober 2020 in opdracht van PETI zijn georganiseerd door de beleidsondersteunende afdeling Rechten van de burger en Constitutionele Zaken,

—

gezien het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (23) (het terugtrekkingsakkoord),

—

gezien artikel 54 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie verzoekschriften (A9-0019/2022),

A.

overwegende dat het EU-burgerschap een van de concreetste prestaties is van de EU, EU-burgers van een reeks grondrechten voorziet — waaronder het recht van vrij verkeer in de EU, het recht op actieve deelname aan het democratische leven in de EU en het recht om beschermd te worden tegen discriminatie — en eveneens gelijke kansen waarborgt;

B.

overwegende dat de brexit duidelijk maakt hoe belangrijk EU-burgerschapsrechten zijn en dat zij een cruciale rol spelen in het dagelijks leven van miljoenen EU-burgers, en meer bewustzijn heeft gecreëerd in de EU met betrekking tot het mogelijke verlies van die rechten en de gevolgen daarvan, zoals blijkt uit de talloze verzoekschriften die zijn ingediend door EU-burgers die in het Verenigd Koninkrijk wonen en door Britse burgers die in de EU wonen over de gevolgen van de brexit voor hun status als EU-burger;

C.

overwegende dat de rechtsstaat een van de grondwaarden is van de Unie, en dat de bescherming ervan een waarborg vormt voor de grondrechten en de democratie;

D.

overwegende dat het recht van vrij verkeer, dat iedere EU-burger in staat stelt in een andere lidstaat te wonen, werken of studeren of gezondheidszorg te ontvangen, een van de fundamenten is van de EU;

E.

overwegende dat actief burgerschap beter is gewaarborgd wanneer in de fundamentele behoeften van burgers wordt voorzien; overwegende dat de door minimumlonen geboden bescherming daarom essentieel is en een randvoorwaarde vormt voor de verwezenlijking van het EU-doel om niemand aan zijn lot over te laten;

F.

overwegende dat mensen met onzekere arbeids- en levensomstandigheden zich vaak gemarginaliseerd voelen en minder of helemaal niet deelnemen aan het sociale leven, het maatschappelijk middenveld en verkiezingen;

G.

overwegende dat daklozen niet alleen te kampen hebben met onzekere levensomstandigheden, maar ook vaak weinig of geen toegang hebben tot informatie over hun rechten en de instrumenten om die te verdedigen;

H.

overwegende dat de definities van kwetsbare, benadeelde of ondervertegenwoordigde groepen erg verschillen naar gelang de lidstaat en zelfs afhankelijk kunnen zijn van de politieke en sociale situatie die op een bepaald moment in een lidstaat heerst;

I.

overwegende dat talloze grens- en seizoensarbeiders te kampen hebben met moeilijke, ongezonde en onveilige arbeidsomstandigheden, weinig of geen arbeidszekerheid en ontoereikende of geen socialezekerheidsdekking en toegang tot sociale uitkeringen; overwegende dat veel grens- en seizoensarbeiders afkomstig zijn uit kwetsbare sociale groepen en regio’s; overwegende dat de COVID-19-crisis de bestaande structurele onzekere situatie van talloze grens- en seizoensarbeiders heeft vergroot en voor lacunes heeft gezorgd bij de uitvoering van de geldende wetgeving met het oog op hun bescherming;

J.

overwegende dat de COVID-19-pandemie een aantal ongekende belemmeringen heeft opgeworpen voor het vrije verkeer in de EU, waaronder reisbeperkingen en grenscontroles die door veel lidstaten als noodmaatregel werden ingesteld; overwegende dat een aanzienlijk aantal EU-burgers verzoekschriften heeft ingediend waarin er ernstige zorgen werden geuit over de gevolgen van nationale noodmaatregelen voor hun vrijheid om naar het buitenland te reizen, daar te werken en te studeren, en voor het opbouwen en het onderhouden van grensoverschrijdende familiebanden;

K.

overwegende dat de pandemie een bijzonder negatief effect heeft op de situatie van personen met een handicap en ouderen, aangezien deze hen ernstig beperkt in de mogelijkheid om hun rechten uit te oefenen;

L.

overwegende dat PETI een aanzienlijk aantal verzoekschriften heeft ontvangen waarin zorgen werden geuit over discriminatie van lhbtiq-personen in de EU en vooral van regenbooggezinnen (d.w.z. gezinnen waar ten minste een gezinslid lhbtiq’er is) bij het uitoefenen van het recht van vrij verkeer in de EU, met negatieve gevolgen voor de rechten en de belangen van hun kinderen;

M.

overwegende dat artikel 21 van het Handvest een verbod inhoudt op elke vorm van discriminatie op grond van o.a. geslacht, ras, huidskleur, etnische of sociale afkomst, genetische kenmerken, taal, godsdienst of overtuiging, politieke of andere denkbeelden, het behoren tot een nationale minderheid, vermogen, geboorte, een handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid, en dat dit verbod een primaire uiting is van EU-burgerschap; overwegende dat het tegelijkertijd een cruciaal onderdeel vormt van de succesvolle uitoefening van het vrij verkeer, zoals uit bovengenoemde verzoekschriften is gebleken;

N.

overwegende dat in de EU rond de vijftig miljoen mensen tot een nationale minderheid behoren of een minderheidstaal spreken; overwegende dat de Commissie geen juridische stappen heeft ondernomen naar aanleiding van het Europees burgerinitiatief “Minority Safepack — één miljoen handtekeningen voor verscheidenheid in Europa”, ondanks het feit dat het initiatief door een grote meerderheid van EP-leden werd gesteund;

O.

overwegende dat de toekenning en ontzegging van burgerschap een bevoegdheid van de lidstaten blijft;

P.

overwegende dat uit verzoekschriften is gebleken dat mobiele EU-burgers en -ingezetenen nog steeds geconfronteerd worden met aanzienlijke moeilijkheden bij de uitoefening van hun kiesrecht vanwege administratieve lasten, bureaucratie en taalbarrières in bepaalde lidstaten, en onjuiste informatie of een gebrek aan samenwerking door de autoriteiten van sommige lidstaten;

Q.

overwegende dat personen met een beperking nog steeds tegen juridische, praktische en fysieke belemmeringen oplopen bij de daadwerkelijke uitoefening van hun passieve en actieve kiesrecht en hun recht op toegang tot informatie over kiesreglementen, verkiezingsprocedures, -programma’s en -debatten in een vorm die is aangepast aan de behoeften van mensen met verschillende soorten handicaps, en zij dientengevolge nog altijd ondervertegenwoordigd zijn bij verkiezingen; overwegende dat de opkomst van ondervertegenwoordigde groepen bij verkiezingen nog altijd laag is;

R.

overwegende dat het recht van EU-burgers om deel te nemen aan het democratische bestel verder gaat dan alleen stemmen of zich kandidaat stellen bij Europese verkiezingen; overwegende dat de Verdragen voorzien in een aantal participatie-instrumenten om de betrokkenheid van burgers bij de EU te vergroten, waaronder het petitierecht, het recht om zich tot de Europese Ombudsman te wenden en het recht een Europees burgerinitiatief in te dienen;

S.

overwegende dat staatlozen met een status van langdurig ingezetene in sommige EU-lidstaten niet volledig worden betrokken bij de democratische participatie en hun met name het recht op deelname aan de gemeentelijke en/of Europese verkiezingen wordt ontzegd; overwegende dat de Commissie geen aanbevelingen heeft gedaan voor de totstandbrenging van gelijkheid van staatloze minderheden, zoals de Roma, maar dat deze zijn voorgesteld in het Europees burgerinitiatief “Minority Safepack — één miljoen handtekeningen voor verscheidenheid in Europa”;

T.

overwegende dat de EU bescherming moet bieden aan EU-burgers die in het Verenigd Koninkrijk wonen, in overeenstemming met het terugtrekkingsakkoord;

U.

overwegende dat ouderen geëngageerde burgers zijn die een belangrijke en waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving door deel te nemen aan vrijwillige activiteiten en sociale initiatieven en door afhankelijke personen te ondersteunen en verzorgen;

V.

overwegende dat de toegang tot goederen en diensten, waaronder openbare diensten, steeds meer digitale vaardigheden vergt;

W.

overwegende dat de digitale transformatie mogelijkheden schept maar ook een bedreiging vormt voor alle generaties, met name ouderen; overwegende dat technologische veranderingen een negatief effect kunnen hebben op ouderen die niet beschikken over de juiste kennis, vaardigheden en toegang tot digitale technologie; overwegende dat ouderen vaak het slachtoffer zijn van discriminatie, geweld, uitsluiting en beperkingen van hun zelfstandigheid als gevolg van de invoering van digitale oplossingen waarbij geen rekening wordt gehouden met hun behoeften;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.