12.8.2011   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 236/1

A.

overwegende dat het Europees transparantie-initiatief (ETI) in 2005 door de Commissie werd goedgekeurd, waarop in 2006 de publicatie volgde van het Groenboek, een en ander met als doel de verbetering van de doorzichtigheid, de openheid en de verantwoordingsplicht in de governance van de EU, en dat de openbare informatievoorziening over de ontvangers van EU-gelden een hoeksteen is van het ETI,

B.

overwegende dat onder het systeem van gedeeld beheer, de informatie over de ontvangers van EU-gelden op lidstaatniveau wordt beheerd, en dat bij gebreke van een specifieke EU-verplichting of een krachtige „aansturing” door de Commissie, de mate waarin die informatie openbaar wordt gemaakt, van lidstaat tot lidstaat sterk verschilt, hetgeen vergelijking op EU-niveau bemoeilijkt,

C.

overwegende dat door de bekendmaking van ontvangers van EU-gelden het publiek kan deelnemen aan een zinvol debat over de manier waarop overheidsgeld wordt besteed, wat essentieel is voor functionerende democratieën,

D.

overwegende dat er geen koppeling is aangebracht tussen het ETI en de strakkere en dwingendrechtelijke regels inzake financiële controles en auditing,

E.

overwegende dat van het ETI een beduidend effect wordt verwacht in die zin, dat het voor transparante partnerschappen kan zorgen in de op- en de neerwaartse fases van de programmeringscyclus voor het cohesiebeleid, en dat de verordeningen niet specifiek aangeven in welke mate de partners betrokken moeten worden in de verschillende programmeringsprocessen en ook geen nadere regeling bevatten voor zulke betrokkenheid;

F.

overwegende dat er vooraf te weinig informatie wordt gegeven wanneer de Commissie besluit tot financiering van een belangrijk project, hetgeen duidt op een gebrek aan transparantie, en dat dit anders moet worden,

G.

overwegende dat het streven naar transparantie gelijke tred moet houden met het vereenvoudigingstraject van de verkrijgingsprocedures van de structuurfondsen;

1.

beschouwt transparantie ten aanzien van het cohesiebeleid en de bijbehorende programmeringscyclus, toewijzing van uitgaven en toegang tot informatie voor potentiële begunstigden van de Structuurfondsen als eerste vereisten om de algemene doelstellingen van het cohesiebeleid te kunnen halen, en dat transparantie daarom moet worden ingevoerd als leidend en intersectoraal beginsel bij de programmering en de besluitvorming rond het cohesiebeleid;

2.

stelt met voldoening vast dat er ter voldoening aan de ETI-vereisten, op de website van DG regionaal Beleid van de Commissie interactieve kaarten zijn gepubliceerd, met links naar de op de respectieve nationale of regionale websites geplaatste lijsten van begunstigden van het EFRO en het Cohesiefonds; verzoekt de lidstaten om met passende middelen bekendheid te geven aan de website van DG regionaal Beleid, om een zo ruim mogelijke toegang tot deze informatiebron te bevorderen; merkt op dat desondanks de manier waarop publieke middelen worden besteed, voor de belanghebbenden nog altijd uitermate moeilijk te controleren is; vraagt de Commissie om deze partijen in ruime mate te raadplegen over mogelijke oplossingen voor deze situatie;

3.

vraagt de Commissie en de lidstaten deze nationale gegevensbanken volledig open te stellen voor zoekbewerkingen en onderling compatibel te maken, zodat gemakkelijker een EU-wijd overzicht kan worden verkregen van de gepresenteerde gegevens met behoud van het lokale aspect; is in dit verband van mening dat tweetalige versies (landsta(a)l(en) – een van de werktalen van de Commissie) strikt noodzakelijk zijn;

4.

benadrukt dat de bruikbaarheid van de over begunstigden verschafte gegevens beter moet worden, zowel wat de inhoud als de presentatie betreft; vraagt de Commissie daarom een meer gedetailleerder en prescriptief formaat vast te stellen waarin structuur, vorm en inhoud van de te verschaffen informatie wordt gespecificeerd; meent dat de nodige informatieverschaffing ook de uitvoering van zoekopdrachten aan de hand van bepaalde criteria zou vergemakkelijken, zodat een onmiddellijk beeld van de opgevraagde gegevens kan worden verkregen;

5.

verlangt dat er essentiële aanvullende informatie wordt verschaft bij bekendmaking van de lijst van begunstigden en – voorzover nodig – de lijsten van belanghebbenden; acht het daarom raadzaam na te gaan of naast de informatie die thans als minimum wordt vereist, ook gegevens als lokatie, overzichten van goedgekeurde projecten, de soort van subsidie waar het om gaat, en een beschrijving van partners in het project, onderdeel moeten uitmaken van de bekendmaking van begunstigden; bepleit dat de ingezamelde gegevens op een gestructureerde en vergelijkbare manier worden gepresenteerd en bewaard, met het oog op hun volledige bruikbaarheid en in het belang van waarachtige transparantie; meent dat dit kan worden gedaan zonder extra uitgaven nodig te maken;

6.

dringt erop aan dat bij programma’s die onder de doelstelling „Europese territoriale samenwerking” vallen, alle begunstigden – en niet alleen de verantwoordelijke begunstigden– op de lijst worden opgenomen;

7.

onderstreept dat op volledige naleving van de ETI-vereisten moet worden toegezien met passende regelgeving, betere begeleiding, een waarschuwingsmechanisme en, in laatste instantie, sancties bij niet-naleving;

8.

vraagt de Commissie toe te lichten hoe de ETI-beginselen zich in operationele termen in praktijk laten brengen op niveau van de operationele programma’s en de communicatieplannen daarvoor; onderstreept derhalve de noodzaak van de invoering van duidelijker regels aangaande bekendmaking van informatie over de begunstigden van fondsen onder gedeeld beheer;

9.

onderstreept dat het nodig is dat de reglementen zo worden geformuleerd en de regels zo uitgevoerd, dat de procedures transparant zijn, de potentiële begunstigden beter toegang bieden tot de Structuurfondsen, en de administratieve verwikkelingen voor de deelnemers verminderen, met name via een aantal essentiële maatregelen zoals de openbaarmaking van richtsnoeren aangaande de uitvoering zoals overeengekomen tussen de Commissie en de lidstaten; verzoekt de beherende autoriteiten in de lidstaten op transparante wijze alle etappes van de door middel van de Structuurfondsen gefinancierde projecten te presenteren; herhaalt zijn standpunt dat transparante en duidelijke procedures de bouwstenen zijn voor een goede governance, en verwelkomt in dit verband de inspanningen van de Commissie om met vereenvoudigingsvoorstellen te komen;

10.

wijst erop dat grensoverschrijdende en transnationale programma’s te maken hebben met problemen ten gevolge van verschillen tussen lidstaten in bestuurscultuur, nationale voorschriften en taal, die niet alleen van invloed zijn op de kwantitatieve maar ook op de kwalitatieve aspecten van dergelijke initiatieven; acht daarom de uitvaardiging van specifieke regels inzake transparantie bij de coördinatie en de samenwerking tussen verschillende beheersinstanties van zeer veel belang;

11.

onderstreept dat, volgens het onderzoek van het Europees Parlement naar het ETI en de invloed ervan op het cohesiebeleid, de niet-naleving van de ETI-minimumvereisten meer te maken heeft met een gebrek aan administratieve capaciteit bij de beheerautoriteiten dan met onbereidwilligheid om die gegevens te verstrekken; wijst er in dit verband op dat aanlevering van extra gegevens en informatie geen extra administratieve moeite voor potentiële begunstigden met zich mag brengen, vooral niet voor diegenen die al moeite genoeg hebben met de bestaande administratieve en financiële vereisten voor subsidies en overheidscontracten;

12.

wijst erop dat de vereisten aangaande extra informatie en gegevens door de Europese Commissie moeten worden aangevuld met extra technische ondersteuning (workshops met medewerking van functionarissen van de Commissie en lokale/regionale medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het beheer van structuurfondsen, uitwisseling van beste praktijken tussen beheerautoriteiten, publicatie van concrete richtsnoeren) voor potentiële begunstigden die niet de nodige technische capaciteit hebben; ziet dit als de enige manier om ervoor te zorgen dat de inspanningen van de deelnemers om te voldoen aan de extra vereisten voor de te verschaffen gegevens en informatie niet tot gevolg heeft, dat gelden aan de eigenlijke uitvoering van het project in kwestie worden onttrokken;

13.

acht het nadrukkelijk van belang dat de lidstaten in het kader van het controlesysteem juiste en tijdige informatie verschaffen, en dat dus een koppeling wordt aangebracht tussen het ETI en financiële controles en auditing; herhaalt zijn standpunt dat voor het vroege waarschuwingssysteem (EWS) ook intensief gebruik moet worden gemaakt van de centrale gegevensbank van uitsluitingen;

14.

verzoekt de Commissie om toezicht te houden op het gebruik van toegenomen vooruitbetalingen die door de lidstaten zijn ontvangen in verband met de vereenvoudigingen van 2009 ingevolge Verordening (EG) nr. 1083/2006;

15.

herhaalt zijn verzoek om verschaffing van informatie met betrekking tot terugvorderingen en intrekkingen in het kader van het ETI; vraagt de lidstaten dringend deze informatie volledig te verschaffen, en de Commissie om die informatie aan de begrotingsautoriteit en het publiek bekend te maken, samen met informatie over financiële correcties na constatering van fraude, hetgeen de mate van geloofwaardigheid en verantwoording jegens het Europese publiek ten goede komt;

16.

vraagt de auditors met klem strenger de hand te houden aan de communicatie- en informatievereisten, ook door de boosdoeners – vooral als het om overheidsorganen gaat – openlijk aan de kaak te stellen, en door toepassing van financiële correcties bij geconstateerde fraude;

17.

verwelkomt de inspanningen van de Commissie en de Rekenkamer tot harmonisering van hun audit-methoden;

18.

stipt aan dat minimumnormen voor raadpleging deel uitmaken van het ETI, en is verheugd dat deze normen door de Commissie in het cohesiebeleid worden bevorderd en toegepast; vraagt de Commissie evenwel belanghebbenden in staat te stellen behoorlijke feedback te leveren over de kwaliteit van het raadplegingsproces zelf; vraagt de regio’s en de lidstaten om te putten uit de bestaande ervaring in de EU met de raadpleging van belanghebbende partijen;

19.

wijst erop dat partnerschappen een conditio sine qua non zijn voor de transparantie, de adequaatheid, de doelmatigheid, en de legitimiteit in alle stadia van de programmering en tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid en de betrokkenheid bij en de zeggenschap van het publiek in de resultaten van de programma's kunnen vergroten; vraagt de lidstaten en de beheersautoriteiten daarom de regionale en plaatselijke autoriteiten en andere belangrijke partners nauwer en in een eerder stadium te betrekken bij alle fasen van programmering en uitvoering van het cohesiebeleid, in het bijzonder door invoering van een internetplatform op nationaal niveau dat zicht biedt op de voorhanden middelen en operationele programma’s, en door bevordering van goede praktijken met andere middelen, en hun volledige toegang te bieden tot alle projectdocumenten, zodat beter gebruik kan worden gemaakt van hun ervaring, kennis en beste praktijken;

20.

vraagt om meer richtsnoeren van de Commissie voor de wijze waarop de partnerschapclausule in de lopende programma’s in praktijk moet worden gebracht, en voor voldoende bindende regels inzake het partnerschap in de toekomstige regelgeving; met name wat betreft de betrokkenheid van regionale en lokale overheden, gekozen organen dus, die onmisbare partners zijn in het hele proces;

21.

pleit voor doelgerichte, frequente en tijdige informatie aan de partnerorganisaties, met name aan hen die deel uitmaken van de beheerstructuren, en intensiever gebruik van technische bijstand ter ondersteuning van het partnerschap, onder meer door de partnerorganisaties deel te laten nemen aan trainsessies die door uitvoerende organisaties worden georganiseerd; deze trainsessies moeten in multimediaversie toegankelijk zijn, zodat een breder publiek wordt bereikt en een raadpleging achteraf door de partnerorganisaties mogelijk is; onderstreept het belang van een dergelijke voorziening voor de partners van de meest afgelegen regio’s van de Europese Unie, zoals de buiten de periferie gelegen regio’s;

22.

dringt er bij de Commissie op aan om online informatie tijdig te publiceren, en te waarborgen dat bij belangrijke projecten, waaronder JASPERS-projecten, de projectdocumentatie (aanvraag, haalbaarheidsstudie, kosten-batenanalyse, milieueffectbeoordeling, enz.) direct toegankelijk is, en wel zo snel mogelijk nadat de Commissie een financieringsaanvraag uit een lidstaat ontvangt en voordat zij een besluit neemt omtrent de financiering; is van mening dat de website van de Commissie plaats moet bieden voor plaatsen van commentaar in verband met zulke projecten;

23.

dringt erop aan dat er in de programmeringsperiode 2007-2013 informatie via internet wordt gepubliceerd over aangenomen en/of voor goedkeuring voorgedragen grote projecten, ook met terugwerkende kracht;

24.

bepleit dat wordt vastgelegd in welke situaties kan worden overgegaan tot hergebruik van niet-aangewende middelen en wat de verantwoordelijkheid is van de instelling die tot hertoewijzing van middelen besluit;

25.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.