—

In Duitsland heeft het Beiers Forum een aantal activiteiten opgezet onder het motto „integratie in dialoog” (m.n. openbare discussies). Doel van deze activiteiten is het contact tussen de lokale bevolking en buitenlanders te bevorderen en het ontstaan van culturele en taalkundige getto's (zogenaamde „parallelle samenlevingen”) tegen te gaan.

—

In de stad Corps-Nuds (Frankrijk) worden nieuwkomers als leden van de plaatselijke gemeenschap erkend en aangemoedigd om deel te nemen aan alle plaatselijke sociale activiteiten. Bovendien worden kinderen, ongeacht hun nationaliteit, tot openbare scholen toegelaten. Ook gehandicapten en werkzoekende volwassenen hebben toegang tot het openbaar onderwijs, overeenkomstig het beginsel van levenslang leren.

—

Bremen (Duitsland) kent verschillende evenementen die in het integratiebeleid passen. De rode draad die door al deze evenementen loopt, is dat zij de interculturele en interreligieuze dialoog bevorderen, en enerzijds het probleem van vreemdelingenhaat aankaarten, terwijl ze anderzijds ook de tendens tot radicalisering en uitsluiting tegengaan:

—

„Oporto zonder grenzen” (in Oporto, Portugal) is een strategie voor de analyse en de aanpak van de immigratie in de stad. Er wordt samengewerkt met 33 migrantenverenigingen die de verschillende migrantengemeenschappen in Oporto vertegenwoordigen. De activiteiten die deel uitmaken van deze strategie hebben uiteenlopende doelstellingen, maar beogen allemaal een geïntegreerde en participatieve sociale ontwikkeling van alle actoren, teneinde de sociale samenhang te behouden en te bevorderen. Twee activiteiten verdienen bijzondere vermelding, omdat ze met vaste regelmaat plaatsvinden en omdat migrantenverenigingen zowel bij de planning, ontwikkeling als evaluatie betrokken zijn:

—

In het kader van het programma Inter-Nation worden in Wallonië (België) werkzoekenden waarvan het profiel onvoldoende aandacht heeft gekregen op de arbeidsmarkt, begeleid bij hun zoektocht naar werk. Uitgangspunten zijn interculturaliteit en uitstekend professionalisme. De betrokkenen zijn vaak allochtonen, waarvan de interculturele ervaring een meerwaarde vormt voor internationale beroepen. Tegelijkertijd krijgen bedrijven via dit programma bekwaam personeel aangeboden, alsook steun bij de formaliteiten.

—

In de stad München (Duitsland) is het project „Samen actief in Neuperlach” ontwikkeld: tuinen van ingezetenen worden opengesteld voor activiteiten waaraan Duitsers en migranten die in dezelfde buurt wonen, samen kunnen deelnemen. Dit project bevordert de communicatie tussen mensen van verschillende culturen, etnische groepen en rassen, en draagt bij tot integratie.

—

Het Amsterdamse project „De Tweede Wereldoorlog in Perspectief” had tot doel discriminatie en antisemitisme tegen te gaan en tolerantie en respect te bevorderen.

—

Madrid (Spanje) heeft met de steun van alle sociale sectoren van de stad en met de deelname van meer dan 1000 vertegenwoordigers en deskundigen een regionaal integratieplan voor de periode 2006-2008 ontwikkeld, dat de integratie van migranten beoogt. Dit is de eerste keer dat een Spaanse gemeente meer dan 4 400 miljoen euro aan de integratie van migranten besteedt. Elke migrant van wie de papieren in orde zijn, heeft gratis toegang tot onderwijs en tot de Madrileense gezondheidszorg, net als de andere Madrilenen. Daarnaast is een centrum voor sociale steun aan migranten opgericht, dat de steun aan migranten die zich in een kwetsbare situatie bevinden, nog extra moet versterken. Het centrum voor deelname en integratie van immigranten heeft op zijn beurt als taak de culturele rijkdom van de migrantengemeenschappen te stimuleren en zichtbaar te maken.

—

In Wenen bestaan „virtuele” bureaus voor integratiebeleid. Daarnaast bestaat er een speciale afdeling „Integratie en diversiteit” die diversiteitsbeheer moet ontwikkelen en die instaat voor de uitbouw van diensten voor advies aan nieuwe migranten die zich in de stad hebben gevestigd. Deze afdeling werkt samen met migrantenorganisaties en promoot integratiebevorderende maatregelen en projecten (bv. initiatieven ter bevordering van taalverwerving).

—

In de regio Emilia Romagna (Italië) zijn adviesorganen op het gebied van antidiscriminatie opgericht, terwijl lokale overheidsorganen speciale adviseurs hebben aangesteld die gemachtigd zijn tussenbeide te komen bij rassen- en genderdiscriminatie.

—

In het metropolitane gebied Rennes (Frankrijk) worden verschillende soorten activiteiten en opleidingen aangeboden om nieuwkomers te helpen zich te integreren in de plaatselijke gemeenschap. Daarnaast worden financiële middelen gereserveerd voor de oprichting van opvangcentra.

—

De stad Wenen organiseert alfabetiseringscursussen en basiscursussen Duitse taal voor nieuwkomers. Vooral vrouwen vormen de doelgroep van deze cursussen. Er is ook kinderopvang geregeld.

—

In Škocjan (Slovenië) is een begin gemaakt met een integratiebeleid doordat voor de plaatselijke bevolking een leerprogramma inzake vreemdelingenhaat is gelanceerd.

—

In het Franse departement Rhône-Alpes worden de lokale diensten voor arbeidsvoorziening aangemoedigd om informatie over sollicitanten anoniem, dus zonder vermelding van de achternaam van sollicitanten, aan werkgevers door te geven, teneinde discriminatie op de arbeidsmarkt te bestrijden.

—

In Wenen (Oostenrijk) zijn de openbare diensten in de stad voor iedereen toegankelijk en is de kwaliteit van de dienstverlening voor iedereen, ongeacht nationaliteit, geslacht, ras of geloofsovertuiging, gelijk. Gemeentebesturen hebben bovendien projecten ter bevordering en ontwikkeling van een pluralistisch beleid gesteund en gefinancierd. De stad promoot culturele, maatschappelijke en taaldiversiteit en iedereen kan een beroep doen op rechtshulp om advies te krijgen over zijn of haar rechtspositie.

—

In Barcelona (Spanje) zijn de openbare diensten toegankelijk voor alle geregistreerde personen, zelfs als zij niet in het bezit zijn van verblijfsdocumenten. De Catalaanse lokale overheden proberen de bestaande lokale dienstverlening aan te passen aan de behoeften en wensen van migranten. Zo geven zij technische steun bij aankomst en vestiging, financiële steun voor initiatieven rond diversiteit en burgerschap, en bieden zij expertise bij de besluitvorming. Ook heeft het stadsbestuur van Barcelona een „plan voor diversiteit en burgerschap” en een bijbehorend lokaal netwerk gelanceerd.

—

In het kader van het woonbeleid van de agglomeratiegroep waarvan de Franse stad Corps-Nuds deel uitmaakt, worden sociale woningen aan bepaalde doelgroepen, waaronder Roma, toegekend. Nationaliteit speelt hierbij geen rol.

—

De Catalaanse overheid heeft „La Red de Bolsa de Vivienda Social” („netwerk voor sociale huisvesting”) in het leven geroepen, dat als doel heeft de toegang tot fatsoenlijke huisvesting voor alle sociale groepen te bevorderen en technische en juridische garanties, verzekeringen en waarborgen voor maximum zes maanden te regelen.

—

In de Oostenrijkse steden Salzburg, Krems en Guntramsdorf worden gemeentelijke flats aan migranten en onderdanen van derde landen toegewezen. De adviesorganisatie „Wohndrehscheibe”, die vluchtelingen en migranten helpt om toegang tot huisvesting te krijgen, werd in 2004 genomineerd voor de Dubai International Award, als één van de 107 beste praktijkvoorbeelden.

—

In Tsjechië moeten gemeenten in het kader van het „programma voor gesubsidieerde woningbouw” het bouwen van nieuwe huizen steunen en in deze nieuwbouwwijken sociale diensten verlenen, ter ondersteuning van groepen die met sociale uitsluiting worden bedreigd.

—

In Madrid (Spanje) loopt sinds 1994 een programma voor bemiddeling bij huisvesting. Met dit programma wil de stad met name de huisvesting van migranten in de regio verbeteren. Het helpt migranten aan fatsoenlijke huisvesting te komen. Dit gebeurt onder meer door bemiddeling en door huizen te verwerven en aan de migrantenbevolking aan te bieden. Het programma biedt ook oplossingen waarbij samen met anderen woningen worden gedeeld of mensen ertoe worden aangespoord om in groepsverband woningen te huren of te kopen.

—

In Slovenië nodigt het „programma om de beschikbaarheid van sociale huurwoningen in gemeenten tegen 2005 te stimuleren” gemeenten uit om sociale huurwoningen te bouwen en te renoveren.

—

In Gent (België) hebben publieke en private partijen een non-discriminatieverklaring inzake huisvesting getekend, teneinde alle vormen van discriminatie op het gebied van huisvesting te bestrijden en te voorkomen.

—

In de stad Verona verstrekt de coöperatie „La casa per gli Extracomunitari” (een huis voor niet-EU-immigranten) huisvesting aan migranten en garandeert ze hun deelname aan openbare discussiefora over het huisvestingsbeleid.

—

In Turijn (Italië) zijn alle geregistreerde buitenlanders die al minstens zes jaar in de stad wonen, in de gelegenheid gesteld deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen.

—

In Denemarken geeft de Deense integratiewet gemeenten de mogelijkheid integratieraden op te richten. Deze raden kunnen advies uitbrengen over wat de gemeente in het algemeen onderneemt om de integratie te bevorderen en welke resultaten daarmee zijn bereikt. Daarnaast kunnen zij zich uitspreken over de introductieprogramma's van de gemeente. De integratieraden bestaan uit minstens zeven leden, die woonachtig zijn in de gemeente en door de gemeenteraad worden benoemd. De leden worden gekozen uit leden van plaatselijke immigranten- of vluchtelingenverenigingen. Ook leden van schoolbesturen en andere lokale verenigingen kunnen worden benoemd. De oprichting van integratieraden wordt beschouwd als de eerste stap in de richting van de deelname van immigranten en vluchtelingen aan de politiek. Uit ervaring blijkt dat veel immigranten en vluchtelingen die zetelen in de integratieraden later op een meer formele manier aan de politiek gaan deelnemen, bijvoorbeeld als lid van de gemeenteraad. Circa 60 Deense gemeenten hebben besloten integratieraden in te stellen.

—

Het gemeentelijk comité voor de gemeenschappen in Oporto (Portugal) is een raadgevend orgaan dat verantwoording aflegt tegenover de gemeenteraad. Het doet dienst als interactief forum voor informatie, discussie tussen de migrantengemeenschappen van Oporto en overleg tussen deze gemeenschappen en de overheid. Door de bijeenkomsten van dit comité kan de lokale overheid achterhalen wat migrantenverenigingen vinden van de projecten die zij voor de integratie van de betrokken migrantengroepen wil lanceren. De deelnemers bespreken ook sommige van de voornaamste obstakels waarmee migrantenorganisaties bij het uitvoeren van hun eigen projecten worden geconfronteerd. De migrantenverenigingen van Oporto waren van meet af aan erg geïnteresseerd in dit gemeentelijk comité. Momenteel maken 13 verenigingen er deel van uit, zodat de migranten van Oporto dus echt goed vertegenwoordigd zijn. Ook van de kant van een instelling is veel interesse getoond: de Hoge Commissaris voor immigratie en etnische minderheden maakt als waarnemer deel uit van dit comité. Zo is er een stevige basis gelegd waarop in de toekomst hopelijk kan worden verdergebouwd. Dit raadgevend orgaan is een belangrijke schakel in het beleid van de gemeenteraad van Oporto: het brengt de overheid dichter bij de burgers én geeft aan hoe belangrijk actief burgerschap en participatieve democratie gevonden wordt. Bedoeling is dat het comité zo getrouw mogelijk de verschillende migrantengemeenschappen van de stad weerspiegelt. Daarom worden nog meer organisaties gevraagd om deel uit te maken van het comité. De gegadigden moeten een aanvraag indienen bij de voorzitter van de gemeenteraad.

—

De regering van het prinsdom Asturië (Spanje) zorgt ervoor dat alle ingezetenen aanspraak kunnen maken op sociale voorzieningen, verleent technische en economische steun bij de ontwikkeling van menselijk kapitaal, en heeft preventieve maatregelen ingevoerd om de sociale participatie van verschillende groepen die kans lopen op discriminatie of daadwerkelijk gediscrimineerd worden, te bevorderen. Er is een plan voor sociale integratie opgesteld met specifieke maatregelen om de sociale integratie van minderheden op het gebied van huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg en sociale dienstverlening te bevorderen.

—

In de gemeenteraad van Florence (Italië) zetelen vertegenwoordigers van minderheden. Dit geldt voor het hoofd van de Senegalese gemeenschap in Toscane.

—

In Berlijn (Duitsland) is met het oog op integratie een systeem ingevoerd om de situatie van minderheden regelmatig te monitoren. Daarnaast werd ook het „Buurtfonds” opgericht, dat een geslaagd voorbeeld vormt van hoe participatie en integratie kan worden gestimuleerd.

—

In België krijgen scholen in het kader van het Vlaams Decreet betreffende gelijke onderwijskansen speciale toelagen op basis van het aantal leerlingen uit achtergestelde groepen, waaronder Roma.

—

Ook in België heeft de Vlaamse overheid in 1997 de Vlaamse woonwagencommissie opgericht, die concrete voorstellen moet ontwikkelen om de problemen inzake huisvesting van woonwagenbewoners en de aanleg van woonwagenterreinen op te lossen.

—

In Vlaanderen zijn overeenkomstig het Decreet inzake etnisch-culturele minderheden binnen de regionale integratiecentra vijf „eenheden voor woonwagenbewoners” opgericht. Deze eenheden moeten het minderhedenbeleid evalueren en uitvoeren. In Wallonië is in 2001 een Waals bemiddelingscentrum voor woonwagenbewoners opgericht, dat toezicht moet houden op alle projecten voor woonwagenbewoners en dat moet bemiddelen tussen woonwagenbewoners en de overheid.

—

In Tsjechië zijn er zowel op regionaal niveau als in de hoofdstad Praag Roma-coördinatoren; op lokaal niveau zijn Roma een erkende nationale minderheid.

—

In Tsjechië heeft de NGO „Samen leven” in samenwerking met de politie van de regio Ostrava in 2004 een zomerkamp voor Roma-kinderen georganiseerd. Doel was de communicatie en samenwerking tussen politie en Roma te verbeteren.

—

In Frankrijk beschikken sommige scholen over een speciale leerkracht die Roma-kinderen helpt zich te integreren. Sommige schoolbussen zijn speciaal bestemd voor het vervoer van Roma-leerlingen en hun daadwerkelijke deelname aan de lessen wordt in het oog gehouden.

—

In Duitsland vormt de Centrale Raad van Duitse Sinti en Roma de overkoepelende organisatie van meerdere lokale en regionale verenigingen en negen verenigingen uit verschillende Länder. Deze raad vertolkt en behartigt de belangen van de comités van de gemeenschappen.

—

De stad Patras heeft belangrijke maatregelen goedgekeurd om de Roma-minderheid te beschermen. Voorbeelden hiervan zijn: het invoeren van regelmatige medische bezoeken en vaccinatieschema's, programma's die de toegang van plaatselijke Roma tot de arbeidsmarkt moeten bevorderen, de ontwikkeling van een actief huisvestingsbeleid met inbegrip van huursubsidies.

—

In Hongarije hebben de lokale overheid en het lokale minderhedenbestuur van Ozd een programma opgestart om een sterk verloederd gebied met veel sociale uitsluiting op te knappen.

—

De grondwet van de republiek Slovenië bepaalt dat minderheden in de gebieden waar zij wonen hun eigen taal kunnen gebruiken. Meer bepaald betreft het hier de Hongaarse en Italiaanse minderheden, die elk ook een eigen vertegenwoordiger in het parlement hebben.

—

Met de steun van het Bureau voor nationale minderheden werkt de overheid aan rechtsinstrumenten die de speciale status, rechten en bescherming van de Roma-gemeenschap in Slovenië moeten verduidelijken. Slovenië is mogelijk een pionier op dit vlak. Sinds het aantreden van deze regering kunnen de Sloveense Roma overeenkomstig de Wet inzake lokaal zelfbestuur en de Wet inzake lokale verkiezingen gemeenteraadsleden kiezen die de Roma-gemeenschap vertegenwoordigen in de gemeenteraden van gemeenten waar autochtone Roma wonen. In het kader van het overheidsprogramma „Maatregelen voor steun aan Roma” zal de gemeente Rogašovci een programma implementeren dat bestaat uit openbare initiatieven „van Roma voor Roma”. Zo wordt er onder meer overheidssteun geboden voor het verbeteren van de openbare infrastructuur, voor sociale en culturele en onderwijsprojecten, alsook voor rechtsbijstand aan Roma.

—

Het in Ljubljana gevestigde Instituut voor pedagogisch onderzoek heeft een project uitgewerkt betreffende „De integratie van Roma kinderen in het gewone onderwijs in Slovenië”. Doel van dit project is Roma-kinderen al in de kleuter- en lagere scholen van de regio Dolenjska klaar te stomen voor hun verdere onderwijs.

—

De Catalaanse overheid wil met haar programma „Prolloguer” de Roma en andere gediscrimineerde groepen steunen. De opzet van dit programma is eenvoudig: lege flats worden aangekocht, gerenoveerd en vervolgens aan immigranten en achtergestelde sociale groepen verhuurd.

—

Sinds 1999 bestaat in Madrid het programma APOI, dat zich met sociale initiatieven richt op de etnische minderheden uit Oost-Europa. In het integratieproces worden drie fasen onderscheiden: de onthaalfase, de vestigingsfase (actieve zoektocht naar werk en onderdak), en de voortzettingsfase. Het APOI-programma richt zich op vier niveau's, zijnde het individu, het gezin, de groep en de gemeenschap. Er wordt een actieve en participatieve methodologie toegepast: de deelnemers worden bij hun eigen integratieproces betrokken en de aanpak van geïdentificeerde problemen gebeurt individueel, waarbij de integrale context in acht wordt genomen.

—

De stad Barcelona heeft een Raad van de zigeunergemeenschap van Barcelona opgericht, die dienst doet als een adviesorgaan en moet bijdragen tot meer welzijn en een betere levenskwaliteit van de in de stad levende Roma.

—

In het Verenigd Koninkrijk zijn in het kader van het „Gypsy/Traveller Achievement Project” ouders aangesproken, kinderen geïnterviewd en academische programma's gewijzigd of aangepast, teneinde meer Roma tot studeren aan te zetten. De meeste lokale overheden hebben een onderwijsdienst voor reizende bevolkingsgroepen, die onderwijs voor Roma stimuleert. Eén school is bijvoorbeeld gestart met een flexibel programma van buitenschoolse sessies alfabetisering en wiskunde, evenals openluchtactiviteiten; één overheidsdienst heeft informatiepakketten gemaakt ter ondersteuning van de overgang van lagere naar middelbare scholen.