20.5.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 124/67

(1)

Skont l-Artikolu 8(3) tad-Direttiva 2002/21/KE, l-Awtoritajiet Regolatorji Nazzjonali (NRAs) għandhom jikkontribwixxu għall-iżvilupp tas-suq intern inter alia billi jikkoperaw ma’ xulxin u mal-Kummissjoni b’mod trasparenti biex jiżguraw l-iżvilupp ta’ prattika regolatorja konsistenti. Madankollu, fl-evalwazzjoni ta’ aktar minn 850 abbozz ta’ miżura nnotifikati skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE ħareġ fid-deher li għadhom jeżistu inkonsistenzi fir-regolamentazzjoni tar-rati ta’ terminazzjoni għat-telefonati bil-vuċi.

(2)

Għalkemm xi forma ta’ orjentazzjoni ta’ tariffi qed tiġi pprovduta b’mod ġenerali fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri, teżisti diverġenza bejn il-miżuri dwar kontroll ta’ prezzijiet fl-Istati Membri kollha. Minbarra varjetà sinifikanti ta’ għodod magħżula għall-valutazzjoni tal-ispejjeż, jeżistu wkoll prattiki differenti għall-implimentazzjoni ta’ dawn l-għodod. Dan iwessa’ l-firxa ta’ rati ta’ terminazzjoni bl-ingrossa applikati fl-Unjoni Ewropea kollha, li tista’ tiġi spjegata biss permezz ta’ karatteristiċi speċifiċi nazzjonali. Il-Grupp ta’ Regolaturi Ewropej (ERG) li ġie stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/627/KE (2) irrikonoxxa dan fil-Pożizzjoni Komuni tiegħu dwar is-simetrija tar-rati ta’ terminazzjoni ta’ telefonati fissi u s-simetrija tar-rati ta’ terminazzjoni tat-telefonati ċellulari. L-NRAs, f’numru ta’ każijiet, awtorizzaw ukoll rati ogħla ta’ terminazzjoni għal operaturi fissi jew ċellulari iżgħar għar-raġuni li dawn l-operaturi jkunu parteċipanti ġodda fis-suq u ma bbenefikawx mill-ekonomiji ta’ skala u/jew ikunu soġġetti għal kondizzjonijiet differenti rigward spejjeż. Dawn l-asimetriji jeżistu kemm ′il ġewwa l-fruntieri nazzjonali kif ukoll bejn fruntiera nazzjonali, għalkemm bil-mod il-mod qegħdin jonqsu. L-ERG rrikonoxxa fil-Pożizzjoni Komuni tiegħu li normalment ir-rati ta’ terminazzjoni għandhom ikunu simetriċi u li l-asimetrija teħtieġ ġustifikazzjoni xierqa.

(3)

Diverġenzi sinifikanti fit-trattament regolatorju tar-rati ta’ terminazzjoni fissi u ċellulari joħolqu distorsjonijiet fundamentali ta' kompetizzjoni. Is-swieq ta' terminazzjoni jikkostitwixxu sitwazzjoni ta' aċċess b'żewġ possibbiltajiet fejn iż-żewġ operaturi tal-interkonnessjoni huma preżunti li jibbenefikaw mill-arranġament iżda, peress li dawn l-operaturi huma wkoll f'kompetizzjoni ma' xulxin għal abbonati, ir-rati ta' terminazzjoni jistgħu jkollhom implikazzjonijiet importanti strateġiċi u kompetittivi. Meta r-rati ta' terminazzjoni jiġu ffisati ogħla mill-ispejjeż effiċjenti, dan joħloq trasferimenti sostanzjali bejn is-swieq u l-konsumaturi tat-telefonija fissa u ċellulari. Barra minn hekk, fi swieq fejn l-operaturi għandhom ishma fis-swieq assimetriċi, dan jista' jirriżulta fi ħlasijiet sinifikanti minn kompetituri iżgħar lil dawk akbar. Minbarra dan, il-livell assolut tar-rati ta’ terminazzjoni tat-telefonija ċellulari għadu għoli f’għadd ta’ Stati Membri, meta mqabbel ma’ dawk applikati f’għadd ta’ pajjiżi barra l-Unjoni Ewropea, kif ukoll meta mqabbel b’mod ġenerali mar-rati ta’ terminazzjoni tat-telefonija fissa, u b’hekk ikompli jikkontribwixxi għal prezzijiet għoljin, għalkemm qed jonqsu, għall-konsumaturi finali. Rati għoljin ta’ terminazzjoni dejjem iwasslu għal prezzijiet bl-imnut għoljin biex wieħed jagħmel telefonata u konsegwentement iwasslu għal rati aktar baxxi ta’ użu, u b’hekk jonqos il-benefiċċju għall-konsumatur.

(4)

In-nuqqas ta’ armonizzazzjoni fl-applikazzjoni tal-prinċipji tal-kontabilità tal-ispejjeż għas-swieq ta’ terminazzjoni sa issa juri l-ħtieġa għal approċċ komuni li jipprovdi ċertezza legali akbar u l-inċentivi adatti għall-investituri potenzjali, u jnaqqas il-piż regolatorju minn fuq l-operaturi eżistenti li bħalissa huma attivi f’bosta Stati Membri. L-għan ta’ regolamentazzjoni koerenti fir-rigward tas-swieq ta’ termininazzjoni huwa ċar u rikonoxxut mill-NRAs u dan il-Kummissjoni semmietu kemm-il darba fil-kuntest tal-valutazzjoni tal-abbozz ta' miżuri skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2002/21/KE.

(5)

Ċerti dispożizzjonijiet tal-qafas regolatorju għal netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jeħtieġu li jiġu implimentati mekkaniżmi ta’ kontabilità tal-ispejjeż neċessarji u xierqa u obbligi għall-kontroll tal-prezzijiet, jiġifieri l-Artikoli 9, 11 u 13 flimkien mal-Premessa 20 tad-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar l-aċċess għal, u l-interkonnessjoni ta', networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (id-Direttiva tal-Aċċess) (3).

(6)

Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2005/698/KE tad-19 ta’ Settembru 2005 dwar is-separazzjoni tal-kontabilità u l-kontabilità tal-ispejjeż skont il-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi (4) ipprovdiet qafas għall-applikazzjoni konsistenti tad-dispożizzjonijiet speċifiċi rigward il-kontabilità tal-ispejjeż u s-separazzjoni tal-kontabilità, bl-iskop li ttejjeb it-trasparenza tas-sistemi regolatorji tal-kontabilità, tal-metodoloġiji, tal-proċessi ta’ verifika u rappurtar għall-ġid tal-partijiet kollha involuti.

(7)

It-terminazzjoni bl-ingrossa tat-telefonati bil-vuċi hija servizz meħtieġ għat-terminazzjoni ta’ telefonati lil siti (f’netwerks fissi) jew lil abbonati (f’netwerks ċellulari) li jirċievu t-telefonata. Is-sistema ta’ ħlas fl-UE hija bbażata fuq il-prinċipju li “Tħallas in-Netwerk tal-Parti li Tagħmel it-Telefonata” (Calling Party Network Pays), li jfisser li l-ħlas ta’ terminazzjoni jiġi stabbilit min-netwerk li tirċievi t-telefonata u jitħallas min-netwerk li tagħmel it-telefonata. Il-parti li tirċievi t-telefonata ma tħallasx għal dan is-servizz, u ġeneralment m’għandha ebda inċentiv li tirreaġixxi għall-prezz ta’ terminazzjoni stabbilit mill-fornitur tan-netwerk tagħha. F’dan il-kuntest, it-tħassib ewlieni tal-awtoritajiet regolatorji mill-aspett ta’ kompetizzjoni jirrigwarda l-prezzijiet eċċessivi. Prezzijiet ta’ terminazzjoni għaljin fl-aħħar mill-aħħar jiġu rkuprati permezz ta’ tariffi ogħla tat-telefonati għall-utenti finali. Jekk wieħed iqis in-natura tal-aċċess b'żewġ possibbiltajiet tas-swieq ta' terminazzjoni, problemi potenzjali oħra ta’ kompetizzjoni jinkludu l-kontrosussidjar bejn l-operaturi. Dawn il-problemi potenzjali ta’ kompetizzjoni huma komuni kemm għas-swieq tat-terminazzjoni tat-telefonati fissi kif ukoll dawk ċellulari. Għalhekk, fid-dawl tal-kapaċità u l-inċentivi tal-operaturi li jipprovdu s-servizz ta’ terminazzjoni li jgħollu l-prezzijiet sostanzjalment ogħla mill-ispejjeż, l-orjentazzjoni tal-ispejjeż titqies bħala l-intervent l-aktar adattat biex jiġi indirizzat dan it-tħassib f’tul ta’ żmien medju. Il-Premessa 20 tad-Direttiva 2002/19/KE tinnota li l-metodu tal-irkupru tal-infiq għandu jkun adattat għaċ-ċirkustanzi partikolari. Fid-dawl tal-karatteristiċi speċifiċi tas-swieq ta' terminazzjoni u t-tħassib assoċjat ta' kompetizzjoni u ta' distribuzzjoni, il-Kummissjoni għal ħafna żmien irrikonoxxiet li jekk jiġi stabbilit approċċ komuni msejjes fuq standard effiċjenti ta’ spejjeż u fuq l-applikazzjoni ta’ rati simetriċi ta’ terminazzjoni, dan jippromwovi l-effiċjenza, il-kompetizzjoni sostenibbli u jimmassimizza l-benefiċċji għall-konsumaturi f'termini ta' prezzijiet u tas-servizzi offruti.

(8)

Skont l-Artikolu 8(1) tad-Direttiva 2002/21/KE, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li meta jkunu qegħdin iwettqu l-kompiti regolatorji speċifikati f’dik id-Direttiva u fid-direttivi speċifiċi, b’mod partikolari f’dawk intenzjonati biex jiżguraw kompetizzjoni effettiva, l-NRAs għandhom jikkunsidraw kemm jista’ jkun l-għan li r-regolamenti jkunu teknoloġikament newtrali. L-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2002/21/KE jeħtieġ ukoll li l-NRAs jippromwovu l-kompetizzjoni billi, inter alia, jiżguraw li l-utenti kollha jiksbu l-akbar benefiċċju rigward għażla, prezz u kwalità tas-servizz u li ma jkun hemm ebda distorsjoni jew restrizzjoni tal-kompetizzjoni. Sabiex jinkisbu dawn l-għanijiet kif ukoll applikazzjoni konsistenti fl-Istati Membri kollha ir-rati regolati ta’ terminazzjoni għandhom malajr kemm jista' jkun jitniżżlu għal-livell tal-ispejjeż ta’ operatur effiċjenti.

(9)

F’ambjent kompetittiv, l-operaturi jikkompetu fuq il-bażi tal-ispejjeż kurrenti u ma jkunx hemm kumpens għall-ispejjeż mġarrba minħabba ineffiċjenzi. Għalhekk, jeħtieġ li ċ-ċifri ta’ spejjeż storiċi jiġu aġġustati f'ċifri tal-ispejjeż kurrenti sabiex jirriflettu l-ispejjeż ta’ operatur effiċjenti li juża teknoloġija moderna.

(10)

Operaturi li jirċievu kumpens għall-ispejjeż attwali li jonfqu għat-terminazzjoni ma jkollhomx wisq inċentiv biex iżidu l-effiċjenza. L-implimentazzjoni ta’ mudell axxendenti hija konsistenti mal-kunċett li jiġi żviluppat netwerk għal operatur effiċjenti li permezz tiegħu jinbena mudell ekonomiku/ta’ inġinerija ta’ netwerk effiċjenti bl-użu tal-ispejjeż kurrenti. Dan jirrifletti l-kwantità ta’ tagħmir meħtieġ aktar minn dak attwalment ipprovdut u ma jqisx spejjeż li jintirtu.

(11)

Minħabba l-fatt li mudell axxendenti huwa bbażat l-aktar fuq dejta dderivata, pereżempju l-ispejjeż tan-netwerk jitkejlu fil-kompjuter permezz tal-informazzjoni ġejja minn dawk li jbigħu it-tagħmir, ir-regolaturi jkunu jridu jirrikonċiljaw ir-riżultati ta' mudell axxendenti mar-riżultati ta' mudell dixxendenti sabiex joħorġu riżultati kemm jista' jkun sodi u biex jevitaw diskrepanzi kbar fl-ispiża tal-operat, fl-ispiża tal-kaptial u fl-allokazzjoni tal-ispiża bejn operatur ġenwin u dak ipotetiku. Sabiex tidentifika u ttejjeb in-nuqqasijiet possibbli tal-mudell axxendenti, bħall-asimetrija tal-informazzjoni, l-NRA tista' tqabbel ir-riżultati tal-approċċ mill-isfel għal fuq ma dawk tal-mudell korrispondenti dixxendenti li juza dejta verifikata.

(12)

Il-mudell tal-ispejjeż għandu jkun imsejjes fuq l-għażliet teknoloġiċi effiċjenti disponibbli fil-qafas ta’ żmien meqjus għall-mudell, safejn dawn jistgħu jiġu identifikati. Għaldaqstant, mudell axxendenti mibni llum jista' fil-prinċipju jassumi li n-netwerk ewlieni għal netwerks fissi għandu jkun ibbażat fuq Netwerk tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (Next-Generation-Network - NGN). Il-mudell axxendenti għan-netwerks ċellulari għandu jkun imsejjes fuq taħlita ta’ 2G u 3G użata għall-parti tal-aċċess tan-netwerk, li tirrifletti s-sitwazzjoni antiċipata, filwaqt li wieħed jista' jassumi li l-parti ewlenija tkun ibbażata fuq l-NGN.

(13)

Meta wieħed iqis il-karatteristiċi partikolari tas-swieq ta' terminazzjoni tat-telefonati l-ispejjeż tas-servizzi ta’ terminazzjoni għandhom jiġu kkalkolati fuq spejjeż inkrementali li jħarsu ’il quddiem fuq medda ta’ żmien twil (LRIC). F’mudell LRIC, l-ispejjeż kollha jsiru varjabbli, u peress li wieħed jassumi li fl-aħħar mill-aħħar l-assi kollha jiġu ssostitwiti, meta il-ħlasijiet jiġu stabbiliti fuq il-bażi tal-LRIC, dan jippermetti l-irkupru effiċjenti tal-ispejjeż. Il-mudelli LRIC jiġbru fihom biss dawk l-ispejjeż li jkunu kkawżati mill-provvista ta’ inkrement iddefinit. Approċċ ta’ spejjeż inkrementali li jalloka biss l-ispejjeż li jsiru b’mod effiċjenti, li ma jseħħux jekk is-servizz relatat mal-inkrement ma jibqax jitwettaq (jiġifieri spejjeż li jistgħu jiġu evitati) jippromwovi produzzjoni u konsum effiċjenti u jnaqqas kemm jista’ jkun distorsjonijiet potenzjali tal-kompetizzjoni. Aktar ma r-rati tat-terminazzjoni jitbiegħdu mill-ispiża inkrementali, aktar se jiżdiedu d-distorsjonijiet kompetittivi bejn is-swieq tat-telefonija fissa u dawk taċ-ċellulari u/jew bejn operaturi b'ishma fis swieq asimetriċi u flussi tat-traffiku. Għaldaqstant, huwa ġġustifikat li jiġi applikat approċċ LRIC pur li permezz tiegħu l-inkrement rilevanti jkun is-servizz ta’ terminazzjoni bl-ingrossa tat-telefonati u li jinkludi biss spejjeż li jistgħu jiġu evitati. Approċċ LRIC ikun jippermetti wkoll l-irkupru tal-ispejjeż kollha fissi u varjabbli (peress li huwa preżunt li l-ispejjeż fissi jsiru varjabbli fuq medda twila taż-żmien) li jiżdiedu mal-forniment tas-servizzi ta’ terminazzjoni bl-ingrossa tat-telefonati u li għalhekk jiffaċilita l-irkupru effiċjenti tal-ispejjeż.

(14)

Spejjeż li jistgħu jiġu evitati huma d-differenza bejn l-ispejjeż totali identifikati fuq medda ta’ żmien twil ta’ operatur li jipprovdi l-firxa sħiħa ta’ servizzi, u l-ispejjeż totali identifikati fuq medda ta’ żmien twil ta’ dak l-operatur li jipprovdi l-firxa sħiħa ta’ servizzi tiegħu bl-eċċezzjoni tas-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati pprovduti lil terzi (jiġifieri l-ispiża indipendenti (stand-alone) ta’ operatur li ma joffrix terminazzjoni lill-terzi). Biex tiġi żgurata allokazzjoni xierqa tal-ispejjeż, jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn dawk l-ispejjeż li jkunu relatati mat-traffiku, jiġifieri dawk l-ispejjeż kollha fissi u varjabbli li jogħlew mal-livelli li jiżdiedu tat-traffiku, u dawk l-ispejjeż li mhumiex relatati mat-traffiku, jiġifieri dawk l-ispejjeż kollha li ma jogħlewx mal-livelli li jiżdiedu tat-traffiku. Biex jiġu identifikati l-ispejjeż li jistgħu jiġu evitati li huma rilevanti għat-terminazzjoni ta’ telefonati bl-ingrossa, wieħed ma jridx jagħti każ tal-ispejjeż li ma jkunux relatati mat-traffiku. Imbagħad, jista’ jkun xieraq li l-ewwel jiġu allokati l-ispejjeż relatati mat-traffiku lil servizzi oħra (pereżempju minn fejn toriġina t-telefonata, SMS, MMS, broadband, linji mikrija, eċċ.) filwaqt li t-terminazzjoni bl-ingrossa ta’ telefonati bil-vuċi tkun is-servizz finali li jiġi kkunsidrat. B’hekk l-ispiża allokata għas-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati għandha tkun biss ugwali għall-ispiża addizzjonali li ssir biex jiġi pprovdut is-servizz. Konsegwentement, il-kontabilità tal-ispejjeż imsejsa fuq approċċ LRIC għas-servizzi bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati fis-swieq tas-servizzi fissi u ċellulari għandha tippermetti biss l-irkupru ta’ spejjeż li jiġu evitati jekk is-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati ma jibqax ikun ipprovdut lill-terzi.

(15)

Jidher li t-terminazzjoni tat-telefonati hija servizz li jiġġenera benefiċċji kemm lill-partijiet li jagħmlu t-telefonati kif ukoll li dawk li jirċevuhom (jekk min jirċievi it-telefonata ma akkwistax benefiċċju huwa ma jaċċettax it-telefonata), li min-naħa l-oħra jissuġġerixxi li ż-żewġ partijiet għandhom parti fil-ħolqien tal-ispejjeż. L-użu tal-prinċipji tal-kawżalità tal-ispejjeż biex jiġu stabbiliti prezzijiet orjentati skont l-ispejjeż jissuġġerixxi li min joħloq l-ispejjeż għandu jagħmel tajjeb għalihom. Billi wieħed jirrikonoxxi n-natura b’żewġ faċċati tas-swieq ta’ terminazzjoni tat-telefonati bl-ispejjeż ikkaġunati minn żewġ naħat, mhux l-ispejjeż relatati kollha jeħtieġu li jiġu rkuprati permezz tat-tariffa rregolat tat-terminazzjoni bl-ingrossa. Madankollu, għall-iskopijiet ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, l-ispejjeż kollha li jistgħu jiġu evitati biex jiġi pprovdut is-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati jistgħu jiġu rkuprati permezz tat-tariffa bl-ingrossa, jiġifieri l-ispejjeż kollha li jiżdiedu bir-riżultat ta’ żieda fit-traffiku ta’ terminazzjoni bl-ingrossa.

(16)

Meta jiġu stabbiliti rati ta’ terminazzjoni, kull devjazzjoni minn livell waħdieni effiċjenti ta’ spejjeż għandha tkun ibbażata fuq differenzi oġġettivi ta’ spejjeż lil hinn mill-kontroll tal-operaturi. F’netwerks fissi, ma ġewx identifikati dawn id-differenzi oġġettivi ta’ spejjeż lil hinn mill-kontroll tal-operatur. F’netwerks ċellulari, assenjazzjoni irregolari ta’ frekwenzi tista’ tiġi kkunsidrata bħala fattur eżoġenu li jkun kawża ta’ differenzi f’kull unità ta’ spiża bejn l-operaturi tas-servizz ċellulari. Differenzi eżoġeni fl-ispejjeż jistgħu jinħolqu meta ma jsirux assenjazzjonijiet ta’ frekwenzi permezz ta’ mekkaniżmi bbażati fuq is-swieq, iżda fuq il-bażi ta’ proċess sekwenzjali ta’ liċenzji. Meta l-assenjazzjoni ta’ frekwenzi sseħħ permezz ta’ makkinarju bbażat fuq is-swieq bħalma huwa l-irkant, jew fejn jeżisti suq sekondarju, id-differenzi fl-ispejjeż li jirriżultaw mill-frekwenzi jiġu ddeterminati b’mod aktar endoġenu u x’aktarx li jonqsu b’mod sinifikattiv jew li jiġu eliminati.

(17)

Parteċipanti ġodda fis-swieq taċ-ċellulari jistgħu ikunu soġġetti wkoll għal spejjeż ogħla kull unità għal perjodu tranżizzjonali qabel ma tkun intlaħqet l-iskala effiċjenti minima. F’sitazzjonijiet bħal dawn, l-NRAs jistgħu, wara li jkunu ddeterminaw li jeżistu impedimenti fis-suq tal-bejgħ bl-imnut għad-dħul fis-suq u għall-espansjoni, jippermettulhom jirkupraw l-ispejjeż inkrementali ogħla tagħhom imqabbla ma' dawk ta' operatur ta' mudell għal perjodu tranżizzjonali sa erba′ snin wara d-dħul fis-suq. Abbażi tal-Pożizzjoni Komuni tal-ERG, huwa raġonevoli li wieħed jipprevedi skeda ta' żmien ta' erba′ snin għat-tneħħija gradwali ta' asimmetriji bbażati fuq il-premessa li fis-suq taċ-ċellulari wieħed jista' jistenna li jdum bejn tliet u erba’ snin wara d-dħul biex jintlaħaq sehem fis-suq ta' bejn 15 u 20 %, b'hekk jiġi avviċinat il-livell ta' skala minima effiċjenti. Dan huwa differenti mis-sitwazzjoni tal-parteċipanti ġodda fis-swieq fissi li għandhom l-opportunità li jiksbu spejjeż baxxi kull unità billi jiffokaw in-netwerks tagħhom fuq rotot b'densità għolja b'mod partikolari żoni ġeografiċi u/jew billi jikru inputs ta' netwerks relevanti minn operaturi diġà stabbiliti.

(18)

L-approċċ ippreferut huwa metodu ta’ deprezzament li jirrifletti l-valur ekonomiku ta’ assi. Jekk, madankollu, l-iżvilupp ta’ mudell ekonomiku ta’ deprezzament b’saħħtu ma jkunx fattibbli, huma possibbli approċċi oħra inklużi deprezzament fuq il-bażi ta’ linja dritta, annwalitajiet, u annwalitajiet imxeqilba. Il-kriterju tal-għażla bejn l-approċċi alternattivi jkun kemm l-aktar pjuttost iqarrbu lejn il-miżura ekonomika ta’ deprezzament. Għalhekk, jekk l-iżvilupp ta’ mudell ekonomiku ta’ deprezzament ma jkunx fattibbli, il-profil ta’ deprezzament ta’ kull assi prinċipali fil-mudell axxendenti għandu jiġi eżaminat separatament, u għandu jintgħażel l-approċċ li jiġġenera profil ta’ deprezzament li jixbah lil dak ta’ deprezzament ekonomiku.

(19)

Rigward l-iskala effiċjenti, japplikaw kunsiderazzjonijiet differenti fis-swieq tat-telefonija fissa u ċellulari. L-iskala effiċjenti minima tista’ tintlaħaq f’livelli differenti fis-setturi tat-telefonija fissa u ċellulari għaliex dan jiddependi mill-ambjenti regolatorji u kummerċjali differenti applikabbli għal kull wieħed.

(20)

Meta jirregolaw il-ħlas ta’ terminazzjoni bl-ingrossa, l-NRAs m’għandhomx iżommu u lanqas jipprojbixxu lill-operaturi milli jagħżlu fil-futur arranġamenti alternattivi għall-iskambju ta’ traffiku ta’ terminazzjoni, sakemm dawn l-arranġamenti jkunu konformi ma’ suq kompetittiv.

(21)

Perjodu ta’ tranżizzjoni sal-31 ta' Diċembru 2012 għandu jitqies twil biżżejjed biex jippermetti lill-NRAs jistabbilixxu l-mudell tal-ispejjeż u għall-operaturi biex jadattaw il-pjanijiet tan-negozju tagħhom skont dan il-mudell filwaqt, min-naħa l-oħra, li tiġi rikonoxxuta l-ħtieġa urġenti li jkun żgurat li l-konsumaturi jiksbu l-ogħla benefiċċji fil-kuntest ta’ rati ta’ terminazzjoni effiċjenti bbażati fuq l-ispejjeż.

(22)

Għall-NRAs li jkollhom riżorsi limitati jista' jkun hemm il-ħtieġa eċċezzjonali ta' perjodu ta' tranżizzjoni addizzjonali sabiex iħejju l-mudell rakkomandat tal-ispejjeż fil-ħin. F’dawn iċ-ċirkostanzi, jekk NRA tkun kapaċi turi li metodoloġija (eż. punti ta' riferimenti), li ma tkunx mudell LRIC axxendenti, ibbażata fuq l-ispejjeż kurrenti jkollha riżultati konsistenti ma’ din ir-Rakkomandazzjoni u tiġġenera riżultati effiċjenti konsistenti ma’ dawk f’suq kompetittiv, tista’ tikkunsidra li tiffissa prezzijiet interim ibbażati fuq approċċ alternattiv sal-1 ta' Lulju 2014. Fejn jirriżulta li jkun oġġettivament sproporzjonat li dawk l-NRAs b'riżorsi limitati japplikaw il-metodoloġija tal-ispejjeż rakkomandata wara din id-data, NRAs bħal dawn jistgħu jkomplu japplikaw metodoloġija alternattiva sad-data tar-reviżjoni ta' din ir-Rakkomandazzjoni, sakemm il-korp stabbilit għall-kooperazzjoni fost l-NRAs u l-Kummissjoni, inklużi l-grupp ta' ħidma relatati tagħha, jipprovdi appoġġ prattiku suffiċjenti u gwida kif din il-limitazzjoni ta' riżorsi u, b'mod partikolari, l-ispiża tal-implimentazzjoni tal-metodoloġija rakkomandata tista' tingħeleb. Kwalunkwe riżultat ta' dan it-tip li joħroġ minn metodoloġiji alternattivi m’għandux ikun ogħla mill-medja tar-rati ta’ terminazzjoni ffissati mill-NRAs li jimplimentaw il-metodoloġija tal-ispejjeż rakkomandata.

(23)

Din ir-Rakkomandazzjoni hija soġġetta għal konsultazzjoni pubblika.

(1)

Meta jiġu imposti obbligi dwar kontroll ta’ prezzijiet u dwar kontabilità tal-ispejjeż skont l-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/19/KE fuq l-operaturi nnominati mill-Awtorijijiet Regolatorji Nazzjonali (NRAs) li jkollhom setgħa sinifikanti fis-suq fis-swieq ta’ terminazzjoni bl-ingrossa ta’ telefonati bil-vuċi fin-netwerks pubbliċi individwali tat-telefonija (minn hawn ‘il quddiem imsejħa “swieq ta’ terminazzjoni fissi u ċellulari”) bħala riżultat ta’ analiżi tas-swieq li twettqet skont l-Artikolu 16 tad-Direttiva 2002/21/KE, l-NRAs għandhom jiffissaw rati ta’ terminazzjoni bbażati fuq l-ispejjeż li jkollu operatur effiċjenti. Dan jimplika li huma wkoll jridu jkunu simetriċi. Biex jagħmlu dan, l-NRAs għandhom jipproċedu kif jidher hawn taħt.

(2)

Huwa rakkomandat li l-evalwazzjoni ta’ spejjeż effiċjenti tkun ibbażata fuq l-ispejjeż kurrenti u l-użu tal-approċċ ta’ mudell axxendenti bl-applikazzjoni tal-ispejjeż inkrementali fuq medda ta’ żmien twil (LRIC) bħala l-metodoloġija rilevanti tal-ispejjeż.

(3)

L-NRAs jistgħu jqabblu r-riżultati tal-approċċ axxendenti ma' dawk ta' mudell dixxendenti li juża dejta verifikata bil-għan li l-affidabbiltà soda tar-riżultati tiġi vverifikata u mtejba u jistgħu jagħmlu aġġustamenti skont dan.

(4)

Il-mudell tal-ispejjeż għandu jkun ibbażat fuq teknoloġiji effiċjenti disponibbli fil-qafas ta’ żmien ikkunsidrat għall-mudell. Għaldaqstant il-parti ewlenija tan-netwerks kemm fissi kif ukoll ċellulari għalhekk tista' fil-prinċipju tkun ibbażata fuq Netwerk tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (NGN). Il-parti tal-aċċess tan-netwerks ċellulari għandha tkun ibbażata wkoll fuq taħlita ta’ telefonija 2G u 3G.

(5)

Il-kategoriji differenti tal-ispejjeż imsemmija hawnhekk għandhom jiġu ddefiniti kif ġej:

(6)

Fil-mudell LRIC, l-inkrement rilevanti għandu jiġi ddefinit bħala s-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi pprovdut lil terzi. Dan jimplika li bl-evalwazzjoni tal-ispejjeż inkrementali l-NRAs għandhom jistabbilixxu d-differenza bejn l-ispejjeż totali fuq medda ta’ żmien twil ta’ operatur li jipprovdi l-firxa sħiħa ta’ servizzi tiegħu u l-ispejjeż totali fuq medda ta’ żmien twil ta’ dan l-operatur fin-nuqqas tas-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni tat-telefonati pprovdut lil terzi. Jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn spejjeż relatati mat-traffiku u spejjeż mhux relatati mat-traffiku, fejn dawn l-ispejjeż tal-aħħar m’għandhomx jitqiesu għall-iskop tal-kalkolu tar-rati ta’ terminazzjoni bl-ingrossa. L-approċċ rakkomandat biex jiġu identifikati l-ispejjeż inkrementali rilevanti jkun li l-ewwel jiġu attribwiti l-ispejjeż relatati mat-traffiku lis-servizzi minbarra lil dawk ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi bl-ingrossa, biex fl-aħħar l-ispejjeż li jifdal biss mill-ispejjeż relatati mat-traffiku jkunu allokati lis-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi. Dan jimplika li dawk l-ispejjeż biss li jkunu evitati jekk ma jibqax jiġi pprovdut lil terzi s-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi għandhom jiġu allokati għas-servizzi rregolati ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi. Il-prinċipji għall-kalkolu tal-inkrement tas-servizz bl-ingrossa ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi fin-netwerks ta’ terminazzjoni fissi u ċellulari rispettivament huma elaborati aktar fl-Anness.

(7)

L-approċċ rakkomandat għad-deprezzament tal-assi huwa d-deprezzament ekonomiku meta dan ikun jista’ jsir.

(8)

Meta jiddeċiedu dwar l-iskala xierqa u effiċjenti tal-operatur mudell, l-NRAs għandhom jikkunsidraw il-prinċipji għad-definizzjoni tal-iskala xierqa u effiċjenti għan-netwerks ta’ terminazzjoni fissi u ċellulari kif jidher fl-Anness.

(9)

Għal kull determinazzjoni ta’ livelli ta’ spejjeż effiċjenti li tiddevja mill-prinċipji li jidhru hawn fuq għandhom jeżistu differenzi oġġettivi ta’ spejjeż li jiġġustifikawha li jkunu barra mill-kontroll tal-operaturi kkonċernati. Dawn id-differenzi oġġettivi fl-ispejjeż jistgħu jitfaċċaw fis-swieq ta’ terminazzjoni taċ-Ċellulari minħabba assenjazzjoni irregolari ta’ frekwenzi. Sal-punt li jkunu inklużi fil-mudell tal-ispejjeż frekwenzi addizzjonali akkwistati biex jipprovdu terminazzjoni ta’ telefonati bl-ingrossa, l-NRAs għandhom jirrevedu regolarment id-differenzi oġġettivi kollha, filwaqt li jikkunsidraw inter alia jekk fuq bażi li tħares ’il quddiem, frekwenzi addizzjonali jistgħux b’ċerta probabbiltà jsiru disponibbli permezz ta’ proċessi ta’ assenjazzjoni bbażati fuq is-swieq li jistgħu jxejnu d-differenzi tal-ispejjeż kollha li joħorġu mill-assenjazzjonijiet eżistenti jew jekk dan l-iżvantaġġ relattiv fl-ispejjeż biż-żmien jonqosx, hekk kif jiżdiedu l-volumi tal-parteċipanti ġodda.

(10)

Fil-każ li jkun hemm prova li parteċipant ġdid fis-suq taċ-ċellulari li jopera taħt l-iskala minima effiċjenti jġarrab spejjeż inkrementali kull unità ogħla mill-operatur tal-mudell wara li jkun iddetermina li hemm impedimenti fis-suq tal-bejgħ bl-imnut għad-dħul fis-suq u għall-espansjoni, l-NRAs jistgħu jippermettu li dawn l-ispejjeż ogħla jiġu rkuprati matul perjodu ta' tranżizzjoni permezz ta' rati ta' terminazzjoni regolati. Kwalunkwe perjodu bħal dan m'għandux jaqbeż l-erba′ snin wara d-dħul fis-suq.

(11)

Din ir-Rakkomandazzjoni hija mingħajr preġudizzju għad-deċiżjonijiet regolatorji preċedenti li ttieħdu mill-NRAs dwar kwistjonijiet imqajma hawnhekk. Minkejja dan, l-NRAs għandhom jiżguraw li r-rati ta’ terminazzjoni jiġi implimentati f’livell simetriku u effiċjenti rigward spejjeż sal-31 ta' Diċembru 2012, soġġetti għad-differenzi oġġettivi fl-ispejjeż identifikati konformi mal-punti (9) u (10).

(12)

F′ċirkostanzi eċċezzjonali meta NRA ma tkunx f’pożizzjoni, b'mod partikolari minħabba riżorsi limitati, li tiffinalizza fil-ħin il-mudell tal-ispejjeż irrakkomandat, u jekk tkun tista’ turi li metodoloġija, differenti minn dik ta’ mudell LRIC axxendenti, ibbażata fuq spejjeż kurrenti tagħti riżultati konsistenti ma’ din ir-Rakkomandazzjoni, u tiġġenera riżultati effiċjenti konsistenti ma’ dawk f’suq kompetittiv, l-NRA tista’ tikkunsidra li tiffissa prezzijiet interim ibbażati fuq approċċ alternattiv sal-1 ta' Lulju 2014. Fejn jirriżulta li jkun oġġettivament sproporzjonat li dawk l-NRAs b'riżorsi limitati japplikaw il-metodoloġija tal-ispejjeż rakkomandata wara din id-data, NRAs bħal dawn jistgħu jkomplu japplikaw metodoloġija alternattiva sad-data tar-reviżjoni ta' din ir-Rakkomandazzjoni, sakemm il-korp stabbilit għall-kooperazzjoni fost l-NRAs u l-Kummissjoni, inklużi l-grupp ta' ħidma relatati tagħha, jipprovdi appoġġ prattiku suffiċjenti u gwida kif din il-limitazzjoni ta' riżorsi u, b'mod partikolari, l-ispiża tal-implimentazzjoni tal-metodoloġija rakkomandata tista' tingħeleb. Kwalunkwe riżultat ta' dan it-tip li joħroġ minn metodoloġiji alternattivi m’għandux ikun ogħla mill-medja tar-rati ta’ terminazzjoni li jkunu stabbilixxew l-NRAs bl-implimentazzjoni tal-metodoloġija tal-ispejjeż irrakkomandata.

(13)

Din ir-Rakkomandazzjoni ser tiġi riveduta mhux aktar tard minn erba’ snin mid-data meta tiġi applikata.

(14)

Din ir-Rakkomandazzjoni hija indirizzata lill-Istati Membri.