Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Document 52022IP0033

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE (2020/2136(INI))

ĠU C 342, 6.9.2022, p. 78–87 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
ĠU C 342, 6.9.2022, p. 67–76 (GA)

6.9.2022   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/78

P9_TA(2022)0033

Valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE (2020/2136(INI))

(2022/C 342/09)

Il-Parlament Ewropew,

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), b'mod partikolari l-Artikoli 50 u l-Artikolu 8 tiegħu,

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), b'mod partikolari l-Artikolu 218 tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra n-notifika tad-29 ta' Marzu 2017 li r-Renju Unit bagħat lill-Kunsill Ewropew bl-intenzjoni tiegħu li joħroġ mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, skont l-Artikolu 50(2) tat-TUE u l-Artikolu 106a tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika,

—

wara li kkunsidra l-linji gwida tal-Kunsill Ewropew (l-Artikolu 50) tad-29 ta' April 2017 wara n-notifika tar-Renju Unit skont l-Artikolu 50 TUE, tal-15 ta' Diċembru 2017 għat-tieni fażi tan-negozjati tal-Brexit, u tat-23 ta' Marzu 2018 dwar il-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2017 li tistabbilixxi d-direttivi għan-negozjar ta' ftehim mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq li jistabbilixxi l-arranġamenti għall-ħruġ tagħha mill-Unjoni Ewropea, u d-Deċiżjoni tal-Kunsill tad-29 ta' Jannar 2018 li tissupplimenta d-Deċiżjoni tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2017 li tawtorizza l-ftuħ ta' negozjati mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq għal ftehim li jistabbilixxi arranġamenti għall-ħruġ tagħha mill-Unjoni Ewropea, li tistabbilixxi direttivi supplimentari għan-negozjati,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/266 tal-25 ta' Frar 2020 li tawtorizza l-ftuħ tan-negozjati mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq għal ftehim ta' sħubija ġdid (1) u d-direttivi li jinsabu fl-addendum tagħha dwar in-negozjar ta' sħubija ġdida mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq, li saru pubbliċi,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-5 ta' April 2017 dwar in-negozjati mar-Renju Unit wara n-notifika tiegħu li biħsiebu joħroġ mill-Unjoni Ewropea (2), tat-3 ta' Ottubru 2017 dwar il-qagħda tan-negozjati mar-Renju Unit (3), tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar il-qagħda tan-negozjati mar-Renju Unit (4), tal-14 ta' Marzu 2018 dwar il-qafas tar-relazzjonijiet futuri bejn l-UE u r-Renju Unit (5), tat-18 ta' Settembru 2019 dwar il-qagħda kurrenti tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea (6), tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-implimentazzjoni u s-sorveljanza tad-dispożizzjonijiet rigward id-drittijiet taċ-ċittadini fil-Ftehim dwar il-Ħruġ (7) u tat-12 ta' Frar 2020 dwar il-mandat propost għan-negozjati għal sħubija ġdida mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq (8),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tiegħu tat-18 ta' Ġunju 2020 dwar in-negozjati għal sħubija ġdida mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu tad-29 ta' Jannar 2020 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq mill-Unjoni Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (10),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tal-Kummissjoni għall-plenarja tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' April 2019,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (11) (il-“Ftehim dwar il-Ħruġ”), u d-Dikjarazzjoni politika li tistabbilixxi l-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju Unit, li takkumpanja l-Ftehim dwar il-Ħruġ (12) (id-“Dikjarazzjoni Politika”),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew (UE) 2018/937 tat-28 ta' Ġunju 2018 li tistabbilixxi l-kompożizzjoni tal-Parlament Ewropew (13),

—

wara li kkunsidra s-sentenza tal-10 ta' Diċembru 2018 tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QĠUE), Andy Wightman u Oħrajn vs is-Segretarju tal-Istat għall-Ħruġ mill-Unjoni Ewropea, C-621/18, ECLI:EU:C:2018:999,

—

wara li kkunsidra l-analiżi fil-fond ta' Novembru 2020 tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew, bit-titolu “Article 50 TEU in practice: How the EU has applied the ‘exit’ clause” (L-Artikolu 50 tat-TUE fil-prattika: Kif l-UE applikat il-klawżola ta' “ħruġ”),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Marzu 2021 ikkummissjonat mid-Dipartiment Tematiku tal-Parlament Ewropew għad-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Affarijiet Kostituzzjonali, bit-titolu “Interpretation and implementation of Article 50 TEU – Legal and institutional assessment” (Interpretazzjoni u implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE – Valutazzjoni legali u istituzzjonali),

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Belfast tal-10 ta' April 1998, iffirmat mill-Gvern tar-Renju Unit, mill-Gvern tal-Irlanda u mill-parteċipanti l-oħra fin-negozjati multilaterali (il-“Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira”),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-Deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin,

—

wara li kkunsidra l-ittra mingħand il-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali (A9-0357/2021),

A.

billi l-objettiv ta' dan ir-rapport huwa li janalizza l-modi li bihom ġew interpretati u applikati d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE, u l-mod kif ġiet organizzata u mwettqa l-proċedura għall-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE skont dak l-Artikolu, inklużi t-tagħlim meħud fir-rigward tad-dritt tal-UE u l-funzjonament tal-Unjoni Ewropea;

B.

billi r-riflessjonijiet dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 TUE jikkontribwixxu għal fehim aħjar tal-komponenti ewlenin tal-identità kostituzzjonali tal-UE, il-prinċipji li jsejsu l-integrazzjoni Ewropea, l-importanza tal-awtonomija tat-teħid ta' deċiżjonijiet u tad-dritt ta' regolamentazzjoni, li kollha kemm huma se jitqiesu fil-bidliet futuri fit-trattat;

C.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE indirizza l-inċertezza u l-ambigwità li kienu diġà jeżistu qabel dwar id-dritt ta' ħruġ mill-UE billi espliċitament ta lill-Istati Membri d-dritt unilaterali li joħorġu, soġġetti għall-ebda kundizzjoni minbarra l-konformità mar-rekwiżiti kostituzzjonali nazzjonali tagħhom stess;

D.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE, billi jipprevedi espliċitament il-ħruġ skont id-dritt tal-UE, jistabbilixxi l-unika proċedura skont liema Stat Membru jista' joħroġ legalment mill-UE;

E.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE ma jgħid xejn jew mhux ċar biżżejjed dwar diversi aspetti tal-proċedura li rriżultaw matul il-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni;

F.

billi l-Artikolu 50 TUE ma jimponi l-ebda rekwiżit formali fuq in-notifika tal-intenzjoni ta' ħruġ mill-Unjoni jew fuq it-terminu jew ir-revoka ta' dik in-notifika; billi l-Artikolu 50 TUE ma jipprevedix espliċitament il-possibbiltà ta' arranġamenti tranżitorji;

G.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE ma jiddefinixxix rekwiżiti speċifiċi dwar l-estensjoni possibbli tal-perjodu ta' sentejn stabbilit skont l-Artikolu 50(3) tat-TUE, li għalhekk jippermetti flessibbiltà fil-proċess tan-negozjati;

H.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE jikkonferma li s-sħubija fl-UE hija volontarja, li jimplika li Stat Membru ma jistax jiġi sfurzat biex jibqa' jew biex joħroġ; billi d-deċiżjoni ta' ħruġ mill-Unjoni hija deċiżjoni sovrana ta' Stat Membru magħmula f'konformità ma' dik l-ordni kostituzzjonali interna tal-Istat li ħiereġ;

I.

billi l-prinċipju tal-kooperazzjoni leali jirrikjedi s-sottomissjoni tan-notifika malli tittieħed id-deċiżjoni ta' ħruġ;

J.

billi fis-sentenza tagħha tal-10 ta' Diċembru 2018, fil-Kawża Andy Wightman u Oħrajn vs is-Segretarju tal-Istat għall-Ħruġ mill-Unjoni Ewropea, il-QĠUE ċċarat li l-Istat Membru li ħiereġ huwa liberu li jirrevoka b'mod unilaterali n-notifika tal-intenzjoni tiegħu li joħroġ mill-Unjoni waqt li t-Trattati jkunu għadhom japplikaw għal dak l-Istat Membru;

K.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE mhuwiex ċar rigward l-applikazzjoni ta' partijiet mill-Artikolu 218 tat-TFUE, għajr il-paragrafu 3 tiegħu;

L.

billi r-rieda ta' ħruġ mill-UE, kif espressa mill-poplu Brittaniku minkejja li l-maġġoranza taċ-ċittadini fl-Iskozja u fl-Irlanda ta' Fuq ivvutaw favur li ma joħorġux, kienet irrispettata f'konformità mal-valuri tal-libertà u tad-demokrazija, kif imsemmi fl-Artikolu 2 tat-TUE;

M.

billi r-referendum tar-Renju Unit ma kienx akkumpanjat minn għadd suffiċjenti ta' kampanji ta' sensibilizzazzjoni, peress li ċ-ċittadini qatt ma ngħataw stampa ċara tar-relazzjoni li pajjiżhom kien se jkollu mal-UE ladarba joħroġ minnha, u spiss kienu mqarrqa dwar l-implikazzjonijiet tal-ħruġ, speċjalment rigward l-Irlanda ta' Fuq, u dan juri r-riskji u l-isfidi maħluqa mill-miżinformazzjoni;

N.

billi l-Artikolu 50 tat-TUE jagħti lill-istituzzjonijiet tal-Unjoni l-kompetenza orizzontali eċċezzjonali biex jinnegozjaw ftehim li jkopri l-kwistjonijiet kollha meħtieġa biex jiġi organizzat il-ħruġ ta' Stat Membru;

O.

billi r-rwol tal-istituzzjonijiet kollha tal-UE fil-proċedura tal-ħruġ kien kruċjali fl-interpretazzjoni u fl-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE, fit-tnaqqis tat-tfixkil istituzzjonali, fis-salvagwardja tal-unità tal-Istati Membri u fl-iżgurar ta' ħruġ ordinat;

P.

billi l-approċċ f'żewġ fażijiet adottat minn Michel Barnier, il-Kap Negozjatur f'isem il-Kummissjoni, wera li kien dak it-tajjeb;

Q.

billi skont it-TUE, iċ-ċittadini huma rappreżentati direttament fil-livell ta' Unjoni fil-Parlament Ewropew; billi l-Parlament huwa parti mill-proċedura tat-teħid tad-deċiżjonijiet skont l-Artikolu 50 tat-TUE u jeżerċita kontroll politiku ġenerali, kif previst fl-Artikolu 14 tat-TUE, u għalhekk għandu jkun involut mill-qrib fin-negozjati dwar il-ħruġ sabiex ikun jista' jagħti l-kunsens tiegħu skont l-Artikolu 50 tat-TUE;

R.

billi, fil-proċedura prevista fl-Artikolu 50 tat-TUE u bħal fil-każijiet kollha ta' ftehimiet internazzjonali nnegozjati bl-użu tal-proċedura stabbilita fl-Artikolu 218(3) tat-TFUE, il-Parlament għandu rwol marġinali li huwa limitat għall-approvazzjoni ta' ftehim dwar il-ħruġ possibbli; billi, minkejja dawn il-limitazzjonijiet, il-Parlament impenja ruħu b'mod attiv fil-proċess tal-ħruġ sa mill-bidu nett u impenja ruħu li jipproteġi l-interessi taċ-ċittadini tal-UE u li jissalvagwardja l-integrità tal-Unjoni Ewropea matul il-proċess kollu;

S.

billi l-Parlament, matul il-proċess, kellu rwol kruċjali fir-rappreżentanza taċ-ċittadini kollha tal-UE, kemm mill-EU-27 kif ukoll mir-Renju Unit;

T.

billi l-ħruġ tar-Renju Unit kellu impatt fuq il-kompożizzjoni tal-Parlament Ewropew kif previst fl-Artikolu 3(2) tad-Deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew (UE) 2018/937;

U.

billi l-proċess tal-ħruġ wassal għal nuqqas ta' prevedibbiltà u kkostitwixxa sfida mhux biss għall-UE u għall-Istat Membru li ħiereġ, iżda wkoll u saħansitra aktar għaċ-ċittadini u għall-entitajiet l-aktar affettwati direttament; billi l-ispejjeż ekonomiċi u soċjali ta' din l-inċertezza wrew li huma għoljin ħafna u għamlu wkoll pressjoni fuq ir-relazzjonijiet politiċi bejn l-UE u l-Istat Membru li ħiereġ; billi tista' tinkiseb ċertezza akbar matul il-proċess ta' separazzjoni billi, fost l-oħrajn, jintalab li n-notifika tad-deċiżjoni ta' ħruġ tkun akkumpanjata minn pjan dettaljat tar-relazzjoni futura li l-Istat Membru li ħiereġ għandu f'moħħu;

V.

billi l-istituzzjonijiet tal-Unjoni għamlu l-isforzi kollha biex ma jippolitiċizzawx il-proċess ta' ħruġ, iżda il-ħruġ skont l-Artikolu 50 tat-TUE huwa xorta waħda politiku b'mod inerenti peress li jirriżulta u huwa influwenzat minn għażliet fundamentali dwar is-sħubija fl-UE u/jew mir-relazzjoni mal-UE;

W.

billi l-ħruġ mill-Unjoni Ewropea ta' Stat Membru jikkostitwixxi xokk politiku, ekonomiku u soċjali kbir li l-konsegwenzi negattivi tiegħu jistgħu jittaffew biss parzjalment permezz ta' arranġamenti ta' ħruġ ordnati, ippjanati u nnegozjati bir-reqqa;

X.

billi d-Dikjarazzjoni Politika li tistabbilixxi qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit tistabbilixxi l-parametri għal sħubija ambizzjuża, wiesgħa, profonda u flessibbli li tinkludi l-politika barranija, s-sigurtà u d-difiża u oqsma usa' ta' kooperazzjoni;

Y.

billi wara d-dħul fis-seħħ tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, l-unika triq legali għal adeżjoni mill-ġdid mal-UE hija abbażi tal-Artikolu 49 tat-TUE;

Z.

billi l-Artikolu 8 tat-TUE jenfasizza r-relazzjoni speċjali bejn l-UE u l-pajjiżi ġirien tagħha;

AA.

billi skont ir-regoli ta' proċedura tal-Parlament, il-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali huwa responsabbli għall-konsegwenzi istituzzjonali tal-ħruġ mill-Unjoni;

Proċess bla preċedent

1.

 Jenfasizza li l-ħruġ ta' wieħed mill-Istati Membri tagħha kien proċess bla preċedent u estremament kruċjali għall-Unjoni Ewropea;

2.

 Jirrikonoxxi iżda madankollu jqis li huwa ta' dispjaċir li r-Renju Unit se joħroġ mill-Unjoni Ewropea;

3.

 Jenfasizza li s-sinifikat storiku tal-ħruġ tar-Renju Unit fuq is-sħubija fl-UE ma ddevjax u ma jiddevjax lill-Unjoni mill-proċess ta' integrazzjoni tagħha, peress li l-Artikolu 50 tat-TUE jipprovdi garanziji għall-ordni legali tal-UE u jipproteġi l-għanijiet fundamentali tal-integrazzjoni Ewropea;

4.

 Jissottolinja li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE u l-mod li bih ġew interpretati u implimentati jirriflettu u jżommu l-valuri u l-għanijiet komuni li huma l-pedament tal-Unjoni, b'mod partikolari l-libertà, d-demokrazija u l-istat tad-dritt;

5.

 Jemmen li l-Artikolu 50 tat-TUE laħaq l-objettiv tiegħu li jippreserva d-dritt sovran ta' Stat Membru li joħroġ mill-Unjoni Ewropea, b'hekk jikkonferma espliċitament in-natura volontarja tas-sħubija mal-UE, u l-objettiv tiegħu li jiżgura ħruġ ordnat tar-Renju Unit mill-Unjoni, filwaqt li jippermetti l-bini sussegwenti ta' relazzjoni msaħħa bejn l-UE u r-Renju Unit bħala pajjiż terz;

Prijoritajiet tal-UE

6.

 Iqis li l-għanijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE u n-negozjati dwar il-ħruġ mar-Renju Unit li jiżguraw firda mill-Unjoni, li jipprovdu stabbiltà legali u jimminimizzaw it-tfixkil, u li jagħtu viżjoni ċara tal-futur għaċ-ċittadini u għall-entitajiet legali, billi jiżguraw ħruġ ordnat, filwaqt li jipproteġu l-integrità u l-interessi tal-Unjoni Ewropea, taċ-ċittadini tagħha u tal-Istati Membri tagħha, ġeneralment intlaħqu;

7.

 Iqis li l-identifikazzjoni rapida u soda tal-prijoritajiet fil-kuntest tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni, u b'mod partikolari, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-miljuni ta' ċittadini tal-UE fir-Renju Unit u ċittadini tar-Renju Unit fl-UE affettwati mill-ħruġ, iċ-ċirkostanzi speċjali li qed taffaċċja l-gżira tal-Irlanda u saldu finanzjarju wieħed kienu kruċjali fl-istrutturar tal-proċess u fl-istabbilizzazzjoni tal-impatt tiegħu fl-Unjoni; iqis, madankollu, li għandu jkun hemm aktar ċarezza matul in-negozjati dwar is-soluzzjoni ta' kwalunkwe tilwim li jista' jinqala' mill-applikazzjoni tal-ftehim dwar il-ħruġ, b'mod partikolari fir-rigward tar-rwol tal-QĠUE;

8.

 Jemmen li d-diviżjoni ċara tal-kompiti fost l-istituzzjonijiet u l-approċċ inklużiv u trasparenti bla preċedent tal-Kummissjoni u tal-Kap Negozjatur tagħha, inkluż fil-konfront tal-Parlament, kienu ta' importanza fundamentali biex tinżamm il-konsistenza u l-unità fl-UE u bejn l-Istati Membri tagħha, jiġu promossi l-prijoritajiet u l-interessi tal-UE fin-negozjati u tiġi ssalvagwardjata l-integrità tal-ordni legali tal-Unjoni;

9.

 Ifaħħar lill-atturi istituzzjonali ewlenin talli ssalvagwardjaw l-unità fost is-27 Stat Membru kif ukoll fi ħdan u fost l-istituzzjonijiet tal-Unjoni, li rrispettaw in-natura tal-ħruġ bħala proċess tal-Unjoni;

10.

 Jemmen li l-interessi tal-Unjoni ġew protetti bis-saħħa tal-organizzazzjoni strateġika u l-kundizzjonalità bejn id-diversi stadji tal-proċedura; ifakkar, b'mod partikolari, is-sekwenzjar tan-negozjati, li beda bi ftehim dwar l-arranġamenti tal-ħruġ, imbagħad kompla biex jindirizza l-arranġamenti tal-perjodu tranżitorju u mbagħad ikkonkluda bi ftehim dwar komprensjoni ġenerali dwar sħubija ġdida u mill-qrib bejn l-UE u r-Renju Unit abbażi ta' progress sostanzjali fin-negozjati dwar id-drittijiet taċ-ċittadini, il-kwistjoni tal-Irlanda u tal-Irlanda ta' Fuq, is-saldu finanzjarju u l-applikazzjoni ġustifikata u sinifikattiva tal-estensjoni tal-perjodu msemmi fl-Artikolu 50(3) tat-TUE;

11.

 Japprezza li n-negozjati mar-Renju Unit taw prijorità lill-kwistjoni tad-drittijiet taċ-ċittadini, li hija u se tibqa' ta' tħassib kbir, u li dan il-kapitolu tal-arranġamenti tal-ħruġ ġie miftiehem pjuttost kmieni fin-negozjati, peress li l-verżjoni inizjali tal-abbozz tal-Ftehim dwar l-Ħruġ tad-19 ta' Marzu 2018 kien fiha t-Tieni Parti kompletament miftiehma dwar id-drittijiet taċ-ċittadini, inkluż dwar l-effett dirett tad-dispożizzjonijiet tiegħu, u dwar il-ġuriżdizzjoni tal-QĠUE rigward id-dispożizzjonijiet rilevanti dwar id-drittijiet taċ-ċittadini;

12.

 Jisħaq li l-Unjoni identifikat b'mod ċar mill-bidu tal-proċess li ċ-ċirkostanzi speċifiċi tal-gżira tal-Irlanda u l-ħtieġa li jiġi ssalvagwardjat il-Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira u li jiġu mmitigati l-effetti tal-ħruġ tar-Renju Unit fuq l-Irlanda kienu kwistjonijiet li jikkonċernaw lill-UE kollha;

13.

 Iqis li l-perjodu tranżitorju limitat fiż-żmien flimkien mal-applikazzjoni kontinwa ta' strumenti u strutturi regolatorji, baġitarji, superviżorji, ġudizzjarji u ta' infurzar eżistenti tal-UE wara l-ħruġ kien fl-interess taż-żewġ partijiet u ffaċilita n-negozjar tar-relazzjoni futura u t-tnaqqis tad-differenzi fiha;

14.

 Ifakkar li l-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit huwa stabbilit fid-Dikjarazzjoni Politika li takkumpanja l-Ftehim dwar il-Ħruġ, li tinkludi dispożizzjonijiet ċari stabbiliti miż-żewġ partijiet dwar il-kooperazzjoni fl-oqsma tal-politika barranija, is-sigurtà u d-difiża;

15.

 Jesprimi dispjaċir għall-fatt li n-natura legalment mhux vinkolanti tad-Dikjarazzjoni Politika tat lir-Renju Unit raġunijiet legali biex ma jinvolvix ruħu f'partijiet kruċjali tal-kontenut tagħha, b'mod partikolari dawk relatati mal-politika barranija u ta' sigurtà, u li għalhekk ma ffurmawx parti min-negozjati;

L-Istat Membru li ħiereġ

16.

 Jemmen, madankollu, li l-proċess ta' ħruġ kien ikkaratterizzat, min-naħa tar-Renju Unit, minn inċertezza fit-tul sa mill-bidu nett, sa tmiem in-negozjati, li kienet riflessa fost l-oħrajn fil-perjodu ta' żmien bejn in-notifika tar-referendum u tal-ħruġ skont l-Artikolu 50 tat-TUE; jemmen li din l-inċertezza kellha impatt fuq iċ-ċittadini u fuq l-operaturi ekonomiċi, b'mod partikolari dawk fil-gżira tal-Irlanda; iqis li t-tqajjim tal-biża' ta' ħruġ mingħajr ebda ftehim ipperikola l-prospetti ta' ħruġ ordnat;

17.

 Iqis, f'dan ir-rigward, li l-konsegwenzi politiċi u ekonomiċi tad-deċiżjoni ta' ħruġ mill-Unjoni huma sinifikanti; jemmen li dawn ma kinux ivvalutati b'mod ġenwin u sħiħ mir-Renju Unit qabel id-deċiżjoni tiegħu li joħroġ, u dan irriżulta f'nuqqas ta' tħejjija għall-proċedura; jemmen li ċ-ċittadini Brittaniċi ftit kellhom għarfien dwar l-Unjoni Ewropea u ma kinux informati b'mod adegwat dwar il-konsegwenzi estensivi tad-deċiżjoni li joħorġu mill-Unjoni;

18.

 Huwa tal-fehma li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE dwar in-notifika u l-estensjoni tal-perjodu skont l-Artikolu 50(3) tat-TUE ġew ittrattati b'mod flessibbli biżżejjed biex jirrispondu għall-inċertezzi u l-inkonsistenzi politiċi tal-gvernijiet suċċessivi tar-Renju Unit, filwaqt li jippreservaw l-integrità tal-proċess ta' ħruġ u jżommu l-ordni legali tal-Unjoni;

19.

 Ifakkar li d-deċiżjoni ta' ħruġ hija d-dritt sovran ta' Stat Membru u li l-Unjoni hija obbligata tirrikonoxxi l-intenzjoni ta' dak l-Istat; jenfasizza li l-Artikolu 50 tat-TUE ma jispeċifikax u għalhekk ma jqiegħed l-ebda restrizzjoni fuq il-forma tan-notifika tal-intenzjoni ta' ħruġ; jemmen f'dan il-kuntest li meta Stat Membru ma jirrispettax id-dritt tal-UE u/jew jesprimi l-intenzjoni tiegħu li jirrifjuta li japplika t-Trattati jew jirrikonoxxi l-ġuriżdizzjoni tal-QĠUE u jirrispetta s-sentenzi tagħha, dan jirrappreżenta rifjut ċar tal-obbligi marbuta mas-sħubija fl-UE;

20.

 Jirrimarka li l-ħruġ mill-Unjoni Ewropea huwa min-natura tiegħu proċess kumpless u li l-għażliet politiċi tal-Istat Membru li ħiereġ dwar ir-relazzjonijiet futuri tiegħu mal-Unjoni jistgħu jżidu ma' tali kumplessità;

L-importanza ta' ħruġ ordnat

21.

 Jemmen li għalkemm il-ħruġ mhuwiex kundizzjonali fuq ftehim bejn l-Istat Membru li ħiereġ u l-Unjoni, il-proċess tal-ħruġ tar-Renju Unit juri l-importanza li jiġi konkluż ftehim dwar l-arranġamenti tal-ħruġ, b'mod partikolari bl-għan li jiġu protetti d-drittijiet u l-aspettattivi leġittimi taċ-ċittadini affettwati;

22.

 Iqis li l-istituzzjonijiet tal-UE għamlu dak kollu li setgħu u wettqu l-obbligu tagħhom sabiex jiżguraw il-konklużjoni ta' ftehim; jilqa' l-isforzi li saru biex jiġi evitat xenarju ta' ebda ftehim; jinnota, f'dan ir-rigward, li f'konformità mal-Artikolu 50(3) tat-TUE, jekk ma jintlaħaqx ftehim, il-ħruġ isir effettiv sentejn wara li jiġi nnotifikat il-Kunsill; jenfasizza li ma hemm l-ebda dispożizzjoni fit-TUE biex jiġi indirizzat xenarju ta' ebda ftehim u ħruġ mhux ordnat;

23.

 Jissottolinja li minħabba n-natura integrata ħafna tas-suq uniku tal-UE, il-ħruġ ta' Stat Membru jaffettwa l-oqsma kollha tal-attività ekonomika u huma meħtieġa aġġustamenti legali u amministrattivi fil-livelli kollha tal-UE, tal-Istat Membru u lokali; itenni l-importanza tal-ħidma mwettqa mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri fil-livelli kollha tal-amministrazzjoni pubblika u fis-sensibilizzazzjoni u fit-tħejjija taċ-ċittadini u tas-settur privat permezz tal-pubblikazzjoni ta' ħafna avviżi speċifiċi ta' tħejjija għall-partijiet ikkonċernati u l-adozzjoni f'waqtha ta' miżuri ta' kontinġenza unilaterali u temporanji biex tiġi indirizzata l-possibbiltà ta' xenarju ta' ebda ftehim u ta' ħruġ mhux ordnat;

24.

 Jinnota li t-TUE ma jispeċifika l-ebda rekwiżit sostantiv dwar il-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-Istat Membru li ħiereġ u l-Unjoni u r-rabta tiegħu mal-arranġamenti ta' ħruġ; ifakkar madankollu li, skont l-Artikolu 50(2) tat-TUE, il-ftehim dwar il-ħruġ għandu jqis il-qafas għar-relazzjoni futura tal-Istat li jkun ħiereġ mal-Unjoni;

25.

 Jinnota li fil-każ tal-ħruġ tar-Renju Unit, il-perjodu ta' sentejn stabbilit fl-Artikolu 50(3) tat-TUE għal meta t-Trattati ma jibqgħux japplikaw għall-Istat Membru li ħiereġ mill-mument tan-notifika ta' ħruġ tiegħu wera li kien qasir wisq għal ħruġ ordnat, peress li tqiesu li kienu meħtieġa tliet estensjonijiet ta' dan il-perjodu kif ukoll perjodu tranżitorju sussegwenti; ifakkar li dan il-perjodu ta' żmien jista' jiżdied permezz ta' estensjoni f'konformità mal-Artikolu 50(3) tat-TUE; iqis li estensjoni bħal din tippermetti l-kontinwazzjoni tan-negozjati sabiex jiġi evitat effett ta' preċipizju; ifakkar, madankollu, li matul il-perjodu ta' sentejn u l-estensjonijiet tiegħu, iċ-ċittadini, l-operaturi ekonomiċi, l-Istati Membri u s-sħab kummerċjali ta' pajjiżi terzi ffaċċjaw livell bla preċedent u fit-tul ta' inċertezza tad-dritt;

26.

 Josserva li l-ħruġ ta' Stat Membru pproduċa konsegwenzi legali bla preċedent għall-impenji internazzjonali tal-UE, b'mod partikolari fir-rigward tal-ħtieġa li jiġu nnegozjati mill-ġdid il-kwoti tariffarji miftiehma fuq il-livell tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO) biex jitqies is-sehem tal-kwota użat mill-Istat Membru li se jitlaq, u b'hekk il-pajjiżi terzi setgħu jagħmlu talbiet addizzjonali għall-aċċess għas-suq; iqis li bil-ħruġ tar-Renju Unit, it-tqassim tal-kwoti tariffarji tal-UE kien, bħala prinċipju, ġestit tajjeb, billi l-ewwel ġie adottat att leġiżlattiv intern li jistabbilixxi l-ishma l-ġodda tal-kwota tal-UE li għadhom kif tqassmu (b'mod partikolari fil-forma tar-Regolament (UE) 2019/216 (14)) u li wara ġie segwit minn negozjati ma' pajjiżi terzi fil-livell tad-WTO minkejja li ma hemm l-ebda dispożizzjoni ġuridika f'dak il-livell li tindirizza d-diżintegrazzjoni ta' unjoni doganali;

Flessibbiltà skont l-Artikolu 50 tat-TUE

27.

 Iqis li l-Artikolu 50 tat-TUE joħloq bilanċ tajjeb bejn l-iżgurar ta' proċess ta' ħruġ legalment sod u s-salvagwardja tal-flessibbiltà politika meħtieġa għall-adattament għaċ-ċirkostanzi speċifiċi; jinnota madankollu, in-nuqqas ta' dettall fid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE dwar l-aspetti li ġejjin:

—

ir-rekwiżiti formali għan-notifika tal-intenzjoni ta' ħruġ u l-possibbiltà espliċita tar-revoka tagħha,

—

il-qafas xieraq għall-estensjoni tal-perjodu ta' sentejn stabbilit skont l-Artikolu 50(3) tat-TUE, li jippermetti flessibbiltà fin-negozjati filwaqt li jirrispetta l-prinċipju tal-kooperazzjoni leali,

—

l-implikazzjonijiet tal-obbligu li jitqies il-qafas għar-relazzjoni futura,

—

l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-TFUE, b'mod partikolari dwar ir-rwol tal-Parlament Ewropew u tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea,

—

arranġamenti tranżitorji possibbli;

28.

 Jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni kien jinvolvi t-tluq ta' komunità sħiħa ta' ċittadini tal-UE; ifakkar li l-Parlament Ewropew kien partikolarment attiv fil-promozzjoni ta' djalogu attiv, u l-involviment fih, maċ-ċittadini u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom permezz ta' konsultazzjonijiet, seduti u laqgħat organizzati mill-kumitati parlamentari u mill-Grupp ta' Tmexxija dwar il-Brexit (BSG), li stinkaw biex jagħtu vuċi lit-tħassib u l-aspettattivi taċ-ċittadini matul il-proċess ta' ħruġ; iqis madankollu li l-istituzzjonijiet tal-UE setgħu għamlu aktar biex jipprovdu informazzjoni liċ-ċittadini matul il-fażijiet differenti tal-ħruġ;

29.

 Jemmen li, minħabba n-nuqqas ta' prevedibbiltà tal-proċess ta' ħruġ, id-dispożizzjonijiet dwar il-ħruġ tat-TUE għandhom jiżguraw ċertezza tad-dritt għan-numru kbir ta' ċittadini tal-UE u ċittadini tal-Istat Membru li jitlaq affettwati mill-ħruġ, billi jissalvagwardjaw id-drittijiet tagħhom miksuba abbażi tad-dritt tal-UE u jiżguraw sistema effettiva ta' infurzar, mingħajr ma jiġi eskluż il-ħolqien ta' mekkaniżmi ta' segwitu u kampanji ta' informazzjoni; jissottolinja l-ħtieġa li ċ-ċittadini affettwati jkunu infurmati, b'mod partikolari ċ-ċittadini vulnerabbli, b'mod f'waqtu u adegwat dwar id-drittijiet u l-obbligi tagħhom li għandhom x'jaqsmu mal-ħruġ;

30.

 Jemmen li, minħabba n-natura tad-deċiżjoni tal-ħruġ mill-Unjoni u l-impatti fundamentali tagħha fuq iċ-ċittadini tal-Istat Membru li jitlaq, it-twettiq ta' referendum biex tiġi kkonfermata d-deċiżjoni finali ta' ħruġ tista' tkun salvagwardja demokratika importanti; iqis li l-konferma ta' din l-għażla finali miċ-ċittadini tiegħu hija kruċjali wkoll f'każ li n-negozjati ta' ftehim ta' ħruġ jonqsu milli jiġu konklużi, u dan jipprovoka xenarju ta' ebda ftehim; iqis li għandhom jittieħdu l-passi kollha possibbli matul dan il-proċess biex jiġu evitati diżinformazzjoni, indħil barrani u irregolaritajiet fil-fondi;

Ir-rwol tal-istituzzjonijiet fil-proċess ta' ħruġ

31.

 Jemmen li l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri kollettivament kienu risponsivi u segwew approċċ koerenti u unifikat, li jipprevedi definizzjoni f'waqtha, ċara u strutturata tajjeb tal-aspetti tal-proċess tal-ħruġ, inklużi dawk li mhumiex speċifikati b'mod espliċitu fl-Artikolu 50 tat-TUE, b'mod partikolari l-objettivi u l-prinċipji ġenerali tan-negozjati, il-kompetenzi tal-UE għal kwistjonijiet relatati mal-ħruġ, is-sekwenzjar tan-negozjati, il-kamp ta' applikazzjoni tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, l-arranġamenti tranżitorji, u l-qafas tar-relazzjoni futura;

32.

 Jenfasizza li l-Parlament kellu rwol ċentrali fil-proċess kollu tal-ħruġ u kkontribwixxa b'mod attiv għall-identifikazzjoni ta' strateġiji u għall-protezzjoni tal-interessi u l-prijoritajiet tal-UE u taċ-ċittadini tagħha b'riżoluzzjonijiet sostanzjati kif xieraq, sa mill-preparazzjoni għar-referendum tar-Renju Unit dwar is-sħubija fl-UE; ifakkar f'dan ir-rigward li l-kontribut tal-Parlament kien strutturat prinċipalment permezz tal-BSG), maħluq mill-Konferenza tal-Presidenti fis-6 ta' April 2017, bl-appoġġ u bl-involviment mill-qrib tal-kumitati tal-Parlament u tal-Konferenza tal-Presidenti;

33.

 Jisħaq li l-Parlament ġie mmobilizzat b'mod ġenerali u flimkien għall-monitoraġġ tal-proċess ta' ħruġ, kemm permezz tal-korpi politiċi tiegħu kif ukoll permezz tal-kumitati tiegħu, li, minn kmieni, ġew mitluba jidentifikaw l-impatt tal-ħruġ tar-Renju Unit fuq l-oqsma ta' politika u l-leġiżlazzjoni fl-oqsma ta' responsabbiltà rispettivi tagħhom; itenni l-importanza tal-involviment kontinwu tal-kumitati responsabbli għall-politiki settorjali matul in-negozjati; ifaħħar il-ħidma preparatorja twila u eżawrjenti mwettqa mill-kumitati fil-ġbir ta' evidenza, pariri u għarfien espert permezz ta' seduti, workshops u studji dwar il-kwistjonijiet kollha relatati mal-ħruġ jew mar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit;

34.

 Huwa tal-fehma li l-Kunsill Ewropew kellu rwol ta' aggregazzjoni u stabbilizzazzjoni fil-proċess, inkluż permezz tal-linji gwida tiegħu skont l-Artikolu 50(2) tat-TUE, billi interpreta u applika d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE, inkluż fir-rigward tal-elementi li d-dispożizzjonijiet ma jsemmu xejn dwarhom, u l-istabbiliment ta' direzzjoni politika ċara f'konformità mal-interessi tal-Unjoni fid-definizzjoni tat-termini tan-negozjati u fin-nomina tal-Kummissjoni bħala n-negozjatur tal-Unjoni;

35.

 Jisħaq li skont l-Artikolu 50(4) tat-TUE, il-membru tal-Kunsill Ewropew jew tal-Kunsill li jirrappreżenta l-Istat Membru li ħiereġ ma jistax jipparteċipa fid-diskussjonijiet tal-Kunsill Ewropew jew tal-Kunsill jew f'deċiżjonijiet li jikkonċernaw il-proċess ta' ħruġ, filwaqt li l-Membri tal-Parlament Ewropew eletti fl-Istat Membru li ħiereġ jkomplu jservu bid-drittijiet u l-obbligi kollha tagħhom intatti sakemm il-ħruġ isir effettiv;

36.

 Jirrikonoxxi n-natura bla preċedent tal-kooperazzjoni interistituzzjonali u tat-trasparenza fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE, inklużi l-metodi ta' ħidma u l-istrutturi involuti fin-negozjati, il-mezzi ta' informazzjoni, il-pubblikazzjoni ta' dokumenti ta' negozjar u l-parteċipazzjoni fil-laqgħat, b'mod partikolari fil-laqgħat tax-Sheripa u fil-laqgħat tal-Kunsill Affarijiet Ġenerali;

37.

 Jirrikonoxxi r-rilevanza tal-prinċipji ewlenin proposti mill-Parlament Ewropew u introdotti mill-Kunsill Ewropew fil-linji gwida suċċessivi tiegħu għan-negozjati, li sussegwentement ġew implimentati fin-negozjati u jikkonsistu minn:

—

il-protezzjoni tad-drittijiet taċ-ċittadini li jirriżultaw mill-istatus tagħhom bħala ċittadini tal-UE;

—

l-azzjoni fl-interess tal-Unjoni u l-preservazzjoni tal-integrità kostituzzjonali tagħha u l-awtonomija tat-teħid ta' deċiżjonijiet tagħha;

—

is-salvagwardjar tar-rwol tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea;

—

il-preservazzjoni tal-istabbiltà finanzjarja tal-Unjoni;

—

id-difiża tat-tgawdija tad-drittijiet kollha tal-Istat li ħiereġ u l-issodisfar tal-obbligi kollha li jirriżultaw mit-Trattati, inkluż il-prinċipju tal-kooperazzjoni leali;

—

id-difiża tad-differenza ċara fl-istatus bejn l-Istati Membri u l-istati mhux membri, peress li Stat li ħareġ mill-Unjoni ma jistax ikollu l-istess drittijiet u obbligi bħal Stat Membru;

38.

 Ikompli jappoġġja bis-sħiħ dawn il-prinċipji;

39.

 Huwa tal-fehma li dawn il-prinċipji jilħqu lil hinn mill-kuntest tal-Artikolu 50 tat-TUE, peress li huma jsejsu l-integrazzjoni Ewropea u saru elementi kruċjali tal-identità kostituzzjonali u tal-ordni legali tal-UE minkejja li mhumiex parti mit-TUE;

40.

 Jinnota li f'dan ir-rigward, il-proċedura ta' ħruġ prevista fl-Artikolu 50 tat-TUE wasslet kemm lill-UE kif ukoll lill-Istati Membri tagħha biex jaffermaw mill-ġdid l-identità kostituzzjonali tal-Unjoni;

Id-drittijiet u l-obbligi tal-UE u tal-Istat Membru li ħiereġ

41.

 Itenni li, sakemm jidħol fis-seħħ ftehim dwar il-ħruġ jew, fin-nuqqas ta' dan, sakemm jew il-perjodu ta' sentejn jew il-perjodu estiż imsemmi fl-Artikolu 50(3) tat-TUE jkun għadda, l-Istat li se joħroġ jibqa' Stat Membru, u jgawdi mid-drittijiet kollha li jirriżultaw minn dan u huwa mingħajr eċċezzjoni taħt l-obbligi kollha li jirriżultaw mit-Trattati, inkluż mill-prinċipju tal-kooperazzjoni leali stabbilit fl-Artikolu 4(3) tat-TUE u mill-obbligu li jsiru elezzjonijiet għall-Parlament Ewropew, li jinħatru r-rappreżentanti tiegħu fl-istituzzjonijiet u fil-korpi tal-Unjoni, u li tkun żgurata protezzjoni sħiħa tad-drittijiet taċ-ċittadini u rispett tal-obbligi finanzjarji tagħha;

Skrutinju tal-Parlament

42.

 Jenfasizza li r-rwol tas-sorveljanza politika tal-Parlament Ewropew huwa indispensabbli f'sistema demokratika parlamentari u jiggarantixxi trasparenza u obbligu ta' rendikont politiku; jinsisti, f'dan ir-rigward, li s-setgħat parlamentari rigward il-fażi ta' skrutinju għandhom jiġu garantiti u eżerċitati bi żmien suffiċjenti fir-rigward tal-konklużjoni ta' kwalunkwe ftehim internazzjonali, inkluż fil-każ ta' applikazzjonijiet proviżorji, b'mod partikolari, jekk jiġu konklużi fil-kuntest ta' ħruġ mill-Unjoni Ewropea; jinnota, f'dan ir-rigward, l-importanza tal-applikazzjoni sħiħa tal-Artikolu 218(10) tat-TFUE fir-rigward tal-prerogattivi tal-Parlament rigward il-ħruġ, li jiddikjara li l-Parlament Ewropew jeħtieġlu jkun infurmat fl-istadji kollha tal-proċedura tan-negozjati bejn l-Unjoni u pajjiżi terzi; jissottolinja li l-Kummissjoni jeħtiġilha żżomm lill-Parlament infurmat fuq l-istess livell mal-Kunsill;

43.

 Jemmen li kemm il-BSG kif ukoll l-istrutturi tal-Grupp ta' Koordinazzjoni tar-Renju Unit maħluqa mill-Parlament Ewropew matul kull fażi tan-negozjati mar-Renju Unit kienu tal-akbar importanza biex jiġu ggarantiti s-segwitu u l-involviment tal-Parlament u tiġi żgurata t-trasparenza fin-negozjati; jemmen li l-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE pprovdiet eżempju tajjeb ta' koordinazzjoni kollettiva bejn l-istituzzjonijiet b'appoġġ għall-interessi tal-Unjoni li għandhom jiġu applikati għan-negozjati kollha ta' ftehimiet internazzjonali;

44.

 Iqis, f'dan il-kuntest, li r-rwol tal-Parlament huwa essenzjali fis-salvagwardja tad-dimensjoni parlamentari u demokratika ta' proċedura b'tali impatt kostituzzjonali u istituzzjonali fuq l-Unjoni u fuq id-drittijiet taċ-ċittadini tal-UE; iqis li r-rwol tiegħu fis-sorveljanza politika għandu jiġi ssalvagwardjat u msaħħaħ biex jinkludi l-kunsens meħtieġ fl-aspetti rilevanti kollha tal-proċess;

45.

 Jenfasizza, f'dan ir-rigward, li filwaqt li l-proċess tal-Artikolu 50 TUE ġie konkluż u l-ħruġ mill-UE daħal fis-seħħ, l-inverżjoni reali tas-sħubija fl-UE u l-implimentazzjoni tal-Ftehim dwar l-Ħruġ huma proċess fit-tul; itenni, f'dan il-kuntest, li l-Parlament se jkollu r-rwol sħiħ tiegħu fil-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-Ftehim dwar il-Ħruġ;

Kwistjonijiet għal riflessjoni

46.

 Iqis li l-Artikolu 50 tat-TUE jindirizza u jippermetti li tinstab soluzzjoni tal-aspett proċedurali tal-ħruġ ta' Stat Membru, iżda ma jsolvix il-konsegwenzi politiċi, soċjali u ekonomiċi sinifikanti u l-effetti ta' tfixkil tal-ħruġ ta' Stat Membru mill-UE, fl-Istati Membri u madwarhom, u fuq livell internazzjonali;

47.

 Itenni l-appell tiegħu għal riflessjoni fil-fond dwar il-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea, u dwar l-impatt tiegħu fuq il-futur tal-UE; jemmen li tali riflessjoni għandha tiżgura djalogu miftuħ u estiż dwar ir-riformi li l-Unjoni teħtieġ sabiex issaħħaħ id-demokrazija u l-kapaċità li twettaq il-ħtiġijiet u l-aspettattivi taċ-ċittadini; ifakkar, għal dan il-għan, il-proċess ta' riflessjoni bla preċedent tal-Unjoni fuq il-futur tagħha fil-qafas tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa; jenfasizza li din ir-riflessjoni tinvolvi s-soċjetà ċivili u r-rappreżentanti tal-organizzazzjonijiet tad-drittijiet taċ-ċittadini;

48.

 Jemmen li hija r-responsabbiltà u r-rwol tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha li jagħmlu aktar biex jippreservaw il-proċess ta' integrazzjoni Ewropea, jipproteġu l-valuri u l-prinċipji Ewropej, inkluż il-prinċipju tal-kooperazzjoni leali, u jipprevjenu r-ripetizzjoni ta' ħruġ mill-UE; jesprimi dispjaċir, f'dan il-kuntest, għat-trażżin u l-involviment limitat tal-Parlament Ewropew u tal-kumitati tiegħu fil-preparazzjoni għar-referendum tar-Renju Unit, li ħalla liċ-ċittadini tar-Renju Unit, li kienu ċittadini tal-UE dak iż-żmien, mingħajr aċċess sħiħ għall-informazzjoni dwar il-funzjonament tal-UE u l-implikazzjonijiet tal-ħruġ; jenfasizza li għandhom jiġu stabbiliti salvagwardji biex jiġi żgurat li d-dibattitu pubbliku ta' qabel l-iskattar tal-Artikolu 50 tat-TUE minn Stat Membru jippermetti liċ-ċittadini mħassba jieħdu deċiżjoni infurmata; jistieden lill-Istati Membri u lill-UE jipprovdu informazzjoni mifruxa b'mod konsistenti liċ-ċittadini tal-UE dwar il-funzjonament tal-Unjoni Ewropea, l-oqsma ta' azzjoni tagħha, u l-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet tagħha, tad-drittijiet taċ-ċittadini u l-konsegwenzi tal-ħruġ mill-UE; iqis li għal dan il-għan, il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa toffri opportunità għal djalogu mtejjeb maċ-ċittadini u mas-soċjetà ċivili dwar l-Unjoni Ewropea u kif għandha tevolvi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq proposta biex il-partiti politiċi Ewropej ikunu jistgħu jiffinanzjaw kampanji ta' referendum li għandhom x'jaqsmu mal-implimentazzjoni tat-TUE jew tat-TFUE;

o

o o

49.

 Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1)  ĠU L 58, 27.2.2020, p. 53.

(2)  ĠU C 298, 23.8.2018, p. 24.

(3)  ĠU C 346, 27.9.2018, p. 2.

(4)  ĠU C 369, 11.10.2018, p. 32.

(5)  ĠU C 162, 10.5.2019, p. 40.

(6)  ĠU C 171, 6.5.2021, p. 2.

(7)  ĠU C 270, 7.7.2021, p. 21.

(8)  ĠU C 294, 23.7.2021, p. 18.

(9)  ĠU C 362, 8.9.2021, p. 90.

(10)  ĠU C 331, 17.8.2021, p. 38.

(11)  ĠU L 29, 31.1.2020, p. 7.

(12)  ĠU C 34, 31.1.2020, p. 1.

(13)  ĠU L 165 I, 2.7.2018, p. 1.

(14)  ĠU L 38, 8.2.2019, p. 1.

Top