20.12.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 372/36

1.

Τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη δημιουργία γνώσεων στις οποίες στηρίζεται η ανθρώπινη και η κοινωνική εξέλιξη και η προαγωγή της ενεργού συμμετοχής στα κοινά.

2.

Η στρατηγική Ευρώπη 2020 για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η οποία εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2010, (1) έθεσε συγκεκριμένα ως στόχο την βελτίωση των επιπέδων εκπαίδευσης, ιδίως με την αύξηση σε τουλάχιστον 40 % έως το 2020 του ποσοστού των νέων που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς σπουδές τριτοβάθμιας ή ισοδύναμης εκπαίδευσης.

3.

Η Δήλωση της Bologna της 19ης Ιουνίου 1999 θέσπισε διακυβερνητική διαδικασία με σκοπό τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία υποστηρίζεται ενεργά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και οι αρμόδιοι για την τριτοβάθμια εκπαίδευση υπουργοί στις συμμετέχουσες χώρες, οι οποίοι συναντήθηκαν στις πόλεις Leuven και Louvain-la-Neuve στις 28 και 29 Απριλίου 2009, κάλεσαν τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (2) να εκσυγχρονίσουν περαιτέρω τις δραστηριότητές τους μέχρι το 2020.

4.

Με την οδηγία 2004/114/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, ορίστηκαν οι προϋποθέσεις και οι κανόνες για την εισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών στο έδαφος των κρατών μελών επί χρονική περίοδο άνω των τριών μηνών με σκοπό τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την άμισθη πρακτική άσκηση ή τον εθελοντισμό (3).

5.

Η οδηγία του 2005/71/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2005, ορίζει τους όρους εισδοχής στα κράτη μέλη ερευνητών από τρίτες χώρες για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών με σκοπό την υλοποίηση ερευνητικού σχεδίου στο πλαίσιο συμβάσεων υποδοχής με οργανισμούς έρευνας (4).

6.

Με το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 2007, σχετικά με τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων χάριν της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην παγκόσμια οικονομία της γνώσης (5) κάλεσε τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη διεθνοποίηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ενθαρρύνοντας τη διασφάλιση της ποιότητας μέσω ανεξάρτητης αξιολόγησης και αξιολόγησης των πανεπιστημίων από ομοτίμους, ενίσχυσης της κινητικότητας, προώθησης της χρήσης συγχορηγούμενων και διπλών πτυχίων και διευκόλυνσης της αναγνώρισης τίτλων και περιόδων σπουδών.

7.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 2009, σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (6) αναφέρεται ότι για να υποστηριχθούν οι προσπάθειες των κρατών μελών για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να διαμορφωθεί ένας Ευρωπαϊκός Χώρος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, θα πρέπει να επιδιωχθεί στενή συνέργια στα πλαίσια της διαδικασίας της Bologna, ιδίως όσον αφορά μέσα για τη διασφάλιση της ποιότητας, την αναγνώριση, την κινητικότητα και τη διαφάνεια.

8.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, στις 26 Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάπτυξη του ρόλου της εκπαίδευσης σε ένα πλήρως λειτουργικό τρίγωνο γνώσης (7) επισημαίνεται η ανάγκη περαιτέρω μεταρρύθμισης των διοικητικών και χρηματοδοτικών δομών των πανεπιστημίων ώστε να έχουν μεγαλύτερη αυτονομία και ευθύνη προκειμένου να διευκολυνθεί η μεγαλύτερη ποικιλία ροής εσόδων και η αποτελεσματικότερη συνεργασία με τον επιχειρηματικό κόσμο και να εφοδιασθούν τα πανεπιστήμια ώστε να συμμετέχουν στο τρίγωνο της γνώσης σε παγκόσμια κλίμακα.

9.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010, για τη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, (8) η Επιτροπή καλείται να εκπονήσει μια ενωσιακή στρατηγική για τη διεθνή τριτοβάθμια εκπαίδευση η οποία να αποσκοπεί στη βελτίωση της συνοχής και της συμπληρωματικότητας μεταξύ των υφιστάμενων πρωτοβουλιών διεθνούς συνεργασίας, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο, και η οποία θα εξακολουθήσει να προάγει την ελκυστικότητα της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας στις εξωτερικές δραστηριότητες της ΕΕ,

10.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Ιουνίου (Νέες δεξιότητες για νέες θέσεις εργασίας: μελλοντική πορεία» (9) υπογραμμίζεται η ανάγκη να προωθηθεί η «ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς» και να δοθεί βοήθεια σε ανθρώπους όλων των ηλικιών να προβλέψουν και να διαχειριστούν τις αλλαγές προσφέροντάς τους κατάλληλες δεξιότητες και ικανότητες.

11.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2010, για την πρωτοβουλία «Νεολαία σε Κίνηση» (10) ζητείται να ενισχυθούν οι προσπάθειες για βελτίωση της ποιότητας και ελκυστικότητας της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

12.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2010, για την Ένωση Καινοτομίας για την Ευρώπη (11) τονίστηκε ότι είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στις επενδύσεις στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την έρευνα, και να αξιοποιηθεί πλήρως το πνευματικό κεφάλαιο της Ευρώπης προκειμένου να εξασφαλισθεί μακρόχρονη ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη.

13.

Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 4ης Φεβρουαρίου 2011, ζητήθηκε η εφαρμογή στρατηγικής και ενοποιημένης προσέγγισης ως προς την ενίσχυση της καινοτομίας και την πλήρη αξιοποίηση του πνευματικού κεφαλαίου της Ευρώπης, προς όφελος των πολιτών, των εταιριών —ιδίως των ΜΜΕ— και των ερευνητών (12).

14.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 14ης Φεβρουαρίου 2011, ως προς το ρόλο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (13) υπογραμμίστηκε ότι τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να επιδιώξουν τη βελτίωση της ποιότητας και της καταλληλότητας των μαθημάτων που προσφέρουν, προκειμένου να ενθαρρύνουν ευρύτερο στρώμα πολιτών να εγγραφούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων με σκοπό την ενδυνάμωση του τριγώνου της γνώσης ως βάσης για μια πιο καινοτόμο και δημιουργική οικονομία.

15.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2011, σχετικά με πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020 (14) τα κράτη μέλη καλούνται να θέσουν στόχους, ή να συνεχίσουν να εργάζονται για την επίτευξη στόχων, οι οποίοι μπορούν να επικεντρωθούν στην εξασφάλιση στην πράξη ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

16.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 31ης Μαΐου 2011, για την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ΕΧΕ) μέσω των ομάδων που σχετίζονται με τον ΕΧΕ (15) σημειώνεται ότι η σημαντική πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην υλοποίηση του ΕΧΕ θα πρέπει να οδηγήσει στη συνέχιση της συνολικής και στρατηγικής προσέγγισης για την πλήρη αξιοποίηση του πνευματικού κεφαλαίου της Ευρώπης.

17.

Στη σύσταση του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 2011, με τίτλο «Νεολαία σε κίνηση-Προώθηση της μαθησιακής κινητικότητας των νέων» (16) σημειώνεται ότι η μαθησιακή κινητικότητα μπορεί να καταστήσει τα συστήματα και τα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης πιο ανοιχτά, πιο ευρωπαϊκά και διεθνή και περισσότερο προσιτά και αποδοτικά. Μπορεί επίσης να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης συμβάλλοντας στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας με εντατική χρησιμοποίηση της γνώσης.

18.

Με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2011, για καθορισμό κριτηρίου αναφοράς όσον αφορά τη μαθησιακή κινητικότητα επιδιώκεται η αύξηση της συμμετοχής φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη μαθησιακή κινητικότητα και θεσπίζονται ποσοτικά και ποιοτικά κατώτατα όρια για την καταμέτρηση των περιόδων σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης στο εξωτερικό.

19.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μακρά παράδοση συνεργασίας με τρίτες χώρες που βασίζεται σε σειρά πολιτικών και μέσων στα οποία η τριτοβάθμια εκπαίδευση διαδραματίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο. Η συνεργασία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει επίσης προεξάρχοντα ρόλο σε πολυμερή πλαίσια συνεργασίας όπως η Ανατολική Εταιρική Σχέση, η Ένωση για τη Μεσόγειο ή η Βόρεια Διάσταση καθώς και η συνεργασία με τα Δυτικά Βαλκάνια.

1.

της πρώτης υπουργικής διάσκεψης του ΕΧΕ με θέμα Intellectual Capital — Creative Impact, η οποία διεξήχθη στο Sopot στις 20 Ιουλίου 2011, κατά την οποία τονίστηκε ο ρόλος των πανεπιστημίων σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης ως πηγών γνώσεων και καινοτόμου σκέψης, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς έρευνας που εστιάζονται σε σύγχρονες προκλήσεις.

2.

της διάσκεψης της Προεδρίας με θέμα τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η οποία διεξήχθη στο Sopot στις 24-25 Οκτωβρίου 2011, κατά την οποία υπογραμμίστηκε η ανάγκη εκσυγχρονισμού των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τις σημερινές προκλήσεις όπως ο παγκόσμιος ανταγωνισμός και οι δημογραφικές τάσεις.

1.

Στο παρόν οικονομικό κλίμα η τριτοβάθμια εκπαίδευση (συμπεριλαμβανομένης της τριτοβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης) —μέσω των δεσμών της με την έρευνα και την καινοτομία— έχει να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην παροχή της υψηλής εξειδίκευσης και στην προώθηση της βασικής έρευνας που χρειάζεται η Ευρώπη στην επιδίωξή της να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας, οικονομική ανάπτυξη και ευημερία.

2.

Τα προσόντα των πτυχιούχων δεν αντιστοιχούν πάντα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας. Οι εργοδότες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα όλο και συχνότερα αναφέρουν αναντιστοιχίες και δυσκολίες στην εξεύρεση των κατάλληλων ατόμων για τις εξελισσόμενες ανάγκες της οικονομίας της γνώσης.

3.

Η Ευρώπη χρειάζεται πολύ περισσότερους καταρτισμένους ερευνητές και ερευνητές με πείρα εκτός του ακαδημαϊκού πλαισίου, μεταξύ άλλων από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε οι οικονομίες των κρατών μελών της να προικιστούν με περισσότερους ερευνητές και να προωθηθεί με τον τρόπο αυτό η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα.

4.

Η διεύρυνση της συμμετοχής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή στις προκλήσεις που αφορούν την ποιότητα και την πολυμορφία.

5.

Η δύναμη των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έγκειται στην πολυμορφία τους, στην παροχή κατάλληλης και βιώσιμης παιδείας και έρευνας υψηλής ποιότητας και στη σύνδεση μεταξύ θεσμικής αυτονομίας, λογοδοσίας σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και ικανότητας προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες συνθήκες. Πέραν των δύο παραδοσιακών τους αποστολών διδασκαλίας και έρευνας, αποκτά αυξανόμενη σημασία μία τρίτη αποστολή που συνδέει τα ιδρύματα και τον επιχειρηματικό τομέα, μεταξύ άλλων και σε περιφερειακό επίπεδο, και η οποία περικλείει και την κοινωνική ευθύνη, η οποία αποκτά ολοένα μεγαλύτερη σημασία.

6.

Ωστόσο, οι δυνατότητες των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να εκπληρώσουν το ρόλο τους στην κοινωνία και να συμβάλουν στην ευημερία της Ευρώπης παραμένουν αναξιοποίητες: Η Ευρώπη υστερεί στον διεθνή ανταγωνισμό γνώσεων και ικανοτήτων, ενώ οι αναδυόμενες οικονομίες αυξάνουν ταχέως τις επενδύσεις τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

7.

Ταυτόχρονα, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πολύ συχνά προσπαθούν να είναι ανταγωνιστικά σε υπερβολικά πολλούς τομείς, ενώ είναι πολύ λίγα τα ιδρύματα εκείνα που κατορθώνουν να αριστεύουν σε συγκεκριμένους τομείς που χαρακτηρίζονται από ισχυρό διεθνή ανταγωνισμό.

8.

Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει λοιπόν να συνεχίσουν να επιδιώκουν εσωτερικές μεταρρυθμίσεις με βάση την επιλογή θεσμικών αποστολών συνδεόμενες με τις μορφές πνευματικού κεφαλαίου που αντιπροσωπεύουν και ευκαιρίες να προβάλλουν τα πλεονεκτήματά τους σε σχέση με άλλα εθνικά ιδρύματα.

9.

Η αυτονομία των ιδρυμάτων είναι απαραίτητη για την διαφοροποίησή τους στο πλαίσιο των εθνικών συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: πρέπει να διαφοροποιηθούν οι ρόλοι και οι αποστολές τους με σκοπό την προαγωγή της αριστείας στο πλαίσιο των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

1.

Η βασική ευθύνη για την εφαρμογή και στήριξη των μεταρρυθμίσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ανήκει στα κράτη μέλη και στα ίδια τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ωστόσο, η διαδικασία της Bologna και η επακόλουθη ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το θεματολόγιο της ΕΕ για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας δείχνουν ότι οι προκλήσεις και οι απαιτούμενες απαντήσεις σε επίπεδο πολιτικής υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και ότι η ευρωπαϊκή συνεργασία μπορεί να συμβάλει σημαντικά όσον αφορά τη χρηματοδοτική υποστήριξη, την τεκμηριωμένη ανάλυση της πολιτικής και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

2.

Η ποιότητα και η καταλληλότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι βασικές προϋποθέσεις για την πλήρη αξιοποίηση του πνευματικού κεφαλαίου της Ευρώπης.

3.

Η ποιότητα της παιδείας και της έρευνας αποτελεί βασικό μοχλό για την επιτυχία του εκσυγχρονισμού των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη.

4.

Η ενίσχυση του τριγώνου της γνώσης μεταξύ παιδείας, έρευνας και καινοτομίας αποτελεί βασική προϋπόθεση ώστε να μπορέσει η τριτοβάθμια εκπαίδευση να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην ανάπτυξη, να αναμορφωθούν οι μηχανισμοί διοίκησης και χρηματοδότησης και να ενισχυθεί η ελκυστικότητα της ανώτατης εκπαίδευσης σε διεθνή κλίμακα.

5.

Η ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας αυξάνει τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των εθνικών συστημάτων ώστε να βελτιώνεται η σχέση κόστους - αποδοτικότητας των επενδύσεων στην έρευνα και να ενισχυθούν οι ανταλλαγές και η συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων που συνεργάζονται στο πλαίσιο του τριγώνου της γνώσης.

6.

Η παγκόσμια κινητικότητα των φοιτητών, των ερευνητών και του προσωπικού, η οποία ενισχύθηκε με την καθιέρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, έχει θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα και επηρεάζει όλους του καίριους τομείς των μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα για μερικά εκπαιδευτικά συστήματα που δέχονται σημαντικές εισροές φοιτητών ή για τις χώρες που απειλούνται από «διαρροή εγκεφάλων» με αποτέλεσμα πολλά ταλαντούχα άτομα να επιλέγουν να σπουδάσουν και εν συνεχεία να παραμείνουν στο εξωτερικό.

7.

Η προσέλκυση των καλύτερων φοιτητών, πανεπιστημιακών και ερευνητών από χώρες εκτός της ΕΕ και η ανάπτυξη νέων μορφών διασυνοριακής συνεργασίας είναι βασικές προϋποθέσεις ώστε ο Ευρωπαϊκός Χώρος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και ο Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας να καταστούν ελκυστικοί προορισμοί στη διεθνή κονίστρα γνώσεων και ικανοτήτων.

8.

Η συμμετοχή των εργοδοτών και άλλων ενδιαφερομένων φορέων στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων είναι ουσιώδης παράγοντας για τη βελτίωση της ποιότητας και της καταλληλότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

9.

Οι δημόσιες επενδύσεις, υποστηριζόμενες από πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης, θα πρέπει να παραμείνουν η βάση για μια βιώσιμη τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδίως ενόψει της σημερινής χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ευρώπη.

1.

Να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για αύξηση των διπλωματούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να υλοποιηθεί ο πρωταρχικός στόχος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ήτοι ποσοστό 40 % ατόμων ηλικίας 30 έως 34 ετών στην ΕΕ που να έχουν ολοκληρώσει σπουδές τριτοβάθμιας ή αντίστοιχης εκπαίδευσης, λαμβανομένης υπόψη της πρόβλεψης ότι —μέχρι το 2020— για το 35 % όλων των θέσεων εργασίας στην ΕΕ θα απαιτούνται προσόντα υψηλού επιπέδου. (18)

2.

Να αναπτύξουν σαφείς διόδους μετάβασης από την επαγγελματική και άλλου είδους εκπαίδευση προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και μηχανισμούς αναγνώρισης προηγούμενης μάθησης και πείρας που αποκτήθηκαν εκτός του επίσημου πλαισίου εκπαίδευσης και κατάρτισης, ιδίως με την αντιμετώπιση των προβλημάτων στην εφαρμογή και χρήση των εθνικών πλαισίων επαγγελματικών προσόντων που συνδέονται με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων.

3.

Να προωθήσουν τη συστηματική ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών που θα διασφαλίζουν την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μειονεκτικών και ανεπαρκώς εκπροσωπούμενων ομάδων, ιδίως βελτιώνοντας την προβολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και παρέχοντας διαφανέστερη ενημέρωση σχετικά με εκπαιδευτικές ευκαιρίες και αποτελέσματα, καθώς και καλύτερη καθοδήγηση προς την εξασφάλιση της ορθής επιλογής σπουδών.

4.

Να αυξήσουν τις προσπάθειες για μείωση των ποσοστών εγκατάλειψης των σπουδών βελτιώνοντας την ποιότητα, την καταλληλότητα και την ελκυστικότητα των μαθημάτων, ιδίως μέσω προσφοράς μάθησης με επίκεντρο τον σπουδαστή και κατάλληλης στήριξης, καθοδήγησης και παροχής συμβουλών μετά την έναρξη των σπουδών.

5.

Να εξασφαλίσουν ότι δυνάμει φοιτητές προερχόμενοι από χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα λαμβάνουν στοχοθετημένη οικονομική στήριξη.

6.

Να ενθαρρύνουν τη χρήση προβλέψεων όσον αφορά τις δεξιότητες και την ανάπτυξη, καθώς και δεδομένων για την απασχόληση των πτυχιούχων (συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης των αποτελεσμάτων όσον αφορά την απασχόληση των πτυχιούχων) κατά τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και να προωθήσουν μεγαλύτερη ευελιξία κατά το σχεδιασμό προγραμμάτων σπουδών, συμπεριλαμβανομένων διακλαδικών προγραμμάτων, με σκοπό την αύξηση της απασχολησιμότητας των πτυχιούχων.

7.

Να ενθαρρύνουν τη θέσπιση διδακτικών και μαθησιακών πρακτικών που έχουν ως επίκεντρο τον σπουδαστή, να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες ενός ποικιλόμορφου φοιτητικού πληθυσμού και να αυξήσουν την ποικιλία μεθόδων σπουδών, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής χρήσης των ΤΠΕ.

8.

Να ενθαρρύνουν τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να επενδύουν στη συνεχή επαγγελματική ανέλιξη του προσωπικού τους, και να επιβραβεύουν την αριστεία στη διδασκαλία.

9.

Να αντιμετωπίσουν τα στερεότυπα και να εξαλείψουν τα εμπόδια που εξακολουθούν να συναντούν οι γυναίκες όσον αφορά την πρόσβαση στα υψηλότερα επίπεδα της μεταπτυχιακής εκπαίδευσης και της έρευνας- ιδίως σε ορισμένους κλάδους και σε ηγετικές θέσεις - ώστε να απελευθερώνονται αναξιοποίητα ταλέντα.

10.

Να συνδέουν, όπου κρίνεται σκόπιμο και σωστό, την εθνική χρηματοδότηση διδακτορικών προγραμμάτων με τις αρχές που διέπουν την καινοτόμο κατάρτιση διδακτορικού επιπέδου (19) και να υποστηρίξουν την ανάπτυξη ευκαιριών σταδιοδρομίας για τους ερευνητές.

11.

Να προωθούν την ανάπτυξη δεξιοτήτων στους τομείς της επιχειρηματικότητας, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας σε όλους τους κλάδους και σε όλους τους κύκλους, και να προάγουν την καινοτομία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μέσω της δημιουργίας περισσότερων μαθησιακών χώρων και ενισχυμένης υποδομής μεταφοράς των γνώσεων.

12.

Να ενθαρρύνουν, όπου κρίνεται σκόπιμο, έναν μεγαλύτερο ρόλο της διεπιστημονικής έρευνας στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και να ενισχύουν τις διασυνδέσεις μεταξύ τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας, ώστε το έργο του τριγώνου της γνώσης να καταστεί πιο αποτελεσματικό.

13.

Πέραν των αποστολών εκπαίδευσης και έρευνας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να ενθαρρύνουν την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων που ανήκουν στη τρίτη αποστολή της, όπως λχ. ανταλλαγή γνώσεων και καινοτομία, δια βίου μάθηση, χρησιμότητα για την περιφερειακή και την τοπική ανάπτυξη.

14.

Να ενθαρρύνουν τη σύμπραξη και τη συνεργασία με τις επιχειρήσεις, λχ. μέσω δομών ανταμοιβής, πρακτικών ασκήσεων και τοποθετήσεων σε θέσεις εργασίας, παροχής κινήτρων για διεπιστημονική συνεργασία και συνεργασία μεταξύ οργανισμών και μείωσης των κανονιστικών και διοικητικών κωλυμάτων στις συμπράξεις μεταξύ τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και άλλων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Η αποδοτική μεταφορά γνώσης στην αγορά, και σε αυτό το πλαίσιο η συνέχεια μεταξύ βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή δημόσιων πολιτικών οι οποίες ενισχύουν τις συμπράξεις μεταξύ ευρέος φάσματος οντοτήτων.

15.

Να ενισχύουν τους δεσμούς μεταξύ ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εργοδοτών και φορέων της αγοράς εργασίας, ώστε να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη στα προγράμματα σπουδών οι ανάγκες της αγοράς εργασίας, να βελτιωθεί η αντιστοίχιση ικανοτήτων και θέσεων εργασίας και να αναπτυχθούν δραστήριες πολιτικές για την αγορά εργασίας με στόχο την προώθηση της απασχόλησης των πτυχιούχων.

16.

Να ενισχύουν την ποιότητα μέσω κινητικότητας και διασυνοριακής συνεργασίας, μεταξύ άλλων με:

17.

να ενθαρρύνουν πιο ευέλικτα συστήματα διοίκησης και χρηματοδότησης στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών που αφορούν τις επιδόσεις και τον ανταγωνισμό, και να προωθήσουν την επαγγελματοποίηση της εσωτερικής διαχείρισης.

18.

Να διευκολύνουν την πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων —εφόσον κρίνεται σκόπιμο— με τη χρησιμοποίηση δημοσίων κεφαλαίων για την προσέλκυση ιδιωτικών και άλλων δημοσίων επενδύσεων.

1.

Να υποστηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών να αναμορφώσουν τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αξιοποιώντας πλήρως τα προγράμματα της ΕΕ στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης και μέσω βελτιωμένης βάσης πληροφοριών, λεπτομερούς ανάλυσης και αυξημένης διαφάνειας, ιδίως με:

2.

Να διευκολύνει την αύξηση της μαθησιακής κινητικότητας με την ενίσχυση του συστήματος των ECTS και των μηχανισμών διασφάλισης της ποιότητας, με σκοπό την βελτίωση της αναγνώρισης.

3.

Να προτείνουν, χωρίς να προκαταλαμβάνονται οι προσεχείς διαπραγματεύσεις για το μελλοντικό πρόγραμμα της ΕΕ στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, ένα σχέδιο Erasmus για την κινητικότητα των φοιτητών επιπέδου Masters, με σκοπό την προαγωγή της κινητικότητας, της αριστείας και της πρόσβασης των φοιτητών που μελετούν για Masters σε προσιτή χρηματοδότηση σε άλλο κράτος μέλος, ασχέτως κοινωνικής καταγωγής.

4.

Να στηρίζουν την ανάλυση των ρευμάτων κινητικότητας και των εξελίξεων στην εκπαίδευση βάσει συμφωνίας δικαιόχρησης.

5.

Να προωθούν, μαζί με τα κράτη μέλη, τη συνεκτική ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας και του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και να επιδιώξει την ενίσχυση των συνεργιών μεταξύ της ΕΕ και της Διαδικασίας της Bologna, μεταξύ άλλων με τη χρησιμοποίηση του προγράμματος στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης μετά το 2013, με σκοπό τη συμβολή στο στόχο της Bologna και της ΕΕ για ποσοστό κινητικότητας 20 %.

6.

Να συνεχίσει να προάγει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΚΤ) εγκρίνοντας την πρόταση για νέο στρατηγικό θεματολόγιο καινοτομίας που σχεδιάζει το μέλλον του ΕΙΚΤ, τις προτεραιότητές του και περιλαμβάνει προτάσεις για την έναρξη λειτουργίας νέων κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ), προκειμένου ιδίως να αυξηθεί το δυναμικό καινοτομίας των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις.

7.

Να στηρίζει την εφαρμογή ανοικτών και διαφανών διαδικασιών πρόσληψης και να ενθαρρύνει τη διασυνοριακή και διατομεακή κινητικότητα των ερευνητών μέσω της προώθησης του ευρωπαϊκού πλαισίου για σταδιοδρομία στην έρευνα και της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας Euraxess — Ερευνητές σε κίνηση. (20)

8.

Να ενισχύει —στο πλαίσιο των δράσεων Marie Curie— τα προγράμματα κινητικότητας που απευθύνονται σε φοιτητές διδακτορικού, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για επανένταξη, και να προωθήσει ευρωπαϊκό πρόγραμμα βιομηχανικών διδακτορικών ώστε να υποστηρίζεται η εφαρμοσμένη έρευνα.

9.

Να προτείνει ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης ώστε να βοηθά τους φοιτητές και πτυχιούχους να αποκτούν τις πρακτικές γνώσεις που είναι απαραίτητες για τον κόσμο της εργασίας και να εξασφαλίζουν περισσότερες και καλύτερες θέσεις πρακτικής άσκησης.

10.

Να προωθεί την ΕΕ ως προορισμό σπουδών και έρευνας για κορυφαία ταλέντα από όλο τον κόσμο, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη την ποικιλομορφία των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, και να αναπτύξει σχέσεις στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με εταίρους εκτός της Ένωσης, με στόχο την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, του διαλόγου σχετικά με τις πολιτικές, της κινητικότητας και της ακαδημαϊκής αναγνώρισης, μεταξύ άλλων μέσω της στρατηγικής για τη διεύρυνση, της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, της ανατολικής εταιρικής σχέσης, της Ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης, της συνεργασίας με τα Δυτικά Βαλκάνια, της παγκόσμιας προσέγγισης της μετανάστευσης, και του φόρουμ πολιτικής της Bologna.

11.

Να αναπτύσσει μια διεθνή στρατηγική της ΕΕ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με σκοπό την καλύτερη εκπλήρωση των ανωτέρω στόχων, αυξάνοντας τη διεθνή προβολή και ορατότητα και συνεργαζόμενη με εταίρους ώστε να ενισχύονται οι σχέσεις και να διευρύνεται η οικοδόμηση δυνατοτήτων στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

12.

Να ενισχύει τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο της χρηματοδότησης της ΕΕ για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τη βελτίωση της συμπληρωματικότητας μεταξύ των διαφόρων μέσων χρηματοδότησης, ιδίως του μελλοντικού προγράμματος της ΕΕ στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, του προγράμματος πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας 2020» και των μέσων της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής.