31.3.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 77/37

1.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι οι εξαιρέσεις που προβλέπονται για τις μικρές επιχειρήσεις στην 4η οδηγία σχετικά με το εταιρικό δίκαιο επεκτείνονται στις μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, δεδομένου ότι οδηγούν σε μείωση του φόρτου υποβολής στοιχείων για τις επιχειρήσεις αυτές.

1.2

Η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για τις προτεινόμενες τροποποιήσεις της 7ης οδηγίας, οι οποίες απλώς αποσκοπούν στην αποσαφήνιση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των κανόνων για τους ενοποιημένους λογαριασμούς που περιλαμβάνονται στην εν λόγω οδηγία και των αντίστοιχων κανόνων που περιλαμβάνονται στα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης.

1.3

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ιδιαίτερη ικανοποίησή της για το ότι τηρείται ο στόχος της απλούστευσης της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης: δεν υπάρχει σημαντική απώλεια πληροφοριών για τους χρήστες των λογαριασμών και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι δεν επηρεάζονται βασικά. Η προτεινόμενη απλούστευση βασίζεται στις ανάγκες των ΜΜΕ και των χρηστών χρηματοοικονομικών πληροφοριών.

1.4

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν επαρκείς έρευνες και τεκμηριωμένα στοιχεία προκειμένου να προσδιοριστούν οι ανάγκες των χρηστών, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν στα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ. Προτού υιοθετηθούν περαιτέρω μεταβολές στις απαιτήσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τις ΜΜΕ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η τρέχουσα κατάσταση σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των επιλογών που προβλέπονται στην 4η και στην 7η οδηγία. Σε αυτή την έρευνα θα πρέπει να συμπεριληφθούν (α) η χρήση των υφιστάμενων επιλογών, (β) τα κίνητρα που αναφέρουν τα κράτη μέλη για να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους και (γ) ένας απολογισμός της επιτυχίας που έχουν καταγράψει τα κράτη μέλη όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων τους.

1.5

Συνεπώς, η ΕΟΚΕ συνιστά να προωθηθεί η έρευνα στον συγκεκριμένο τομέα, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για τη διατύπωση ορθολογικών προτάσεων πολιτικής στο μέλλον.

1.6

Οι απαιτήσεις λογιστικής ήταν ένα από τα πρώτα πεδία νομοθεσίας που εναρμονίστηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι συνιστά κεντρικό στοιχείο η επίτευξη της κοινής αγοράς και υπογραμμίζει τη σημασία του γεγονότος ότι η εναρμόνιση δημιουργεί ίσους όρους ανταγωνισμού στην ΕΕ.

1.7

Οι διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές των ΜΜΕ αυξάνονται στην ΕΕ. Επομένως, υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα που συνηγορούν υπέρ του να αναπτυχθεί η εναρμόνιση των πλαισίων και κανόνων χρηματοοικονομικής πληροφόρησης ούτως ώστε (α) να υποστηριχθεί αυτή η αύξηση των εμπορικών συναλλαγών και (β) να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού.

2.1

Στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 8ης και 9ης Μαρτίου 2007 τόνισε ότι η μείωση του διοικητικού φόρτου είναι σημαντική για την ενίσχυση της οικονομίας της Ευρώπης, ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν για τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις.

2.2

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε ότι είναι απαραίτητη μία έντονη κοινή προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών για τη μείωση του διοικητικού φόρτου με την απλούστευση των λογιστικών κανόνων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· νομική βάση των προτεινόμενων μέτρων θα πρέπει να είναι το άρθρο 44, παράγραφος 1 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (1).

2.3

Η λογιστική και οι έλεγχοι λογαριασμών έχουν επισημανθεί ως τομείς για τη μείωση του διοικητικού φόρτου των εταιρειών εντός της Κοινότητας (2).

2.4

Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην εξασφάλιση περαιτέρω ελάφρυνσης των μικρομεσαίων εταιρειών από τις υποχρεώσεις πληροφόρησης.

2.5

Στο παρελθόν είχαν γίνει ορισμένες αλλαγές προκειμένου να επιτραπεί στις εταιρείες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των οδηγιών 78/660/ΕΟΚ και 83/349/ΕΟΚ να χρησιμοποιούν λογιστικές μεθόδους σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης (ΔΠΧΠ).

2.6

Βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1606/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Ιουλίου 2002 για την εφαρμογή διεθνών λογιστικών προτύπων (3), οι εταιρείες των οποίων οι κινητές αξίες είναι δεκτές προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά οποιουδήποτε κράτους μέλους υποχρεούνται να συντάσσουν τους ενοποιημένους λογαριασμούς τους σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ, και απαλλάσσονται συνεπώς από το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων των οδηγιών 78/660/ΕΟΚ και 83/349/ΕΟΚ. Οι εν λόγω οδηγίες αποτελούν ωστόσο τη βάση για τη λογιστική των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Κοινότητα.

2.7

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις υπόκεινται συχνά στους ίδιους κανόνες με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, αλλά σπάνια έχουν αξιολογηθεί οι ειδικές λογιστικές τους ανάγκες. Ιδίως ο αυξημένος αριθμός απαιτήσεων δημοσιοποίησης προκαλεί προβλήματα για τις εταιρείες αυτές. Οι εκτεταμένοι κανόνες περί παροχής πληροφοριών προκαλούν οικονομική επιβάρυνση και μπορούν να παρεμποδίσουν την αποτελεσματική χρήση του κεφαλαίου για παραγωγικούς σκοπούς.

2.8

Η εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1606/2002 τόνισε επίσης την ανάγκη αποσαφήνισης της σχέσης μεταξύ των λογιστικών προτύπων που απαιτούνται από την οδηγία 83/349/ΕΟΚ και των ΔΠΧΠ.

2.9

Στις περιπτώσεις όπου οι δαπάνες ίδρυσης μπορούν να αντιμετωπίζονται ως στοιχείο του ενεργητικού στον ισολογισμό, βάσει του άρθρου 34 παράγραφος 2 της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ απαιτείται να επεξηγούνται οι εν λόγω δαπάνες στο προσάρτημα των λογαριασμών.

2.10

Οι μικρές εταιρείες μπορούν να εξαιρεθούν από αυτή την απαίτηση δημοσιοποίησης σύμφωνα με το άρθρο 44 παράγραφος 2 της εν λόγω οδηγίας. Για να μειωθεί ο περιττός διοικητικός φόρτος, θα πρέπει να είναι δυνατή η εξαίρεση και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από αυτές τις υποχρεώσεις δημοσιοποίησης.

2.11

Βάσει της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ απαιτείται η δημοσιοποίηση της ανάλυσης του κύκλου εργασιών κατά δραστηριότητα και κατά γεωγραφικές αγορές. Αυτό απαιτείται για όλες τις εταιρείες, αλλά οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να εξαιρεθούν σύμφωνα με το άρθρο 44 παράγραφος 2 της εν λόγω οδηγίας. Για να μειωθεί ο περιττός διοικητικός φόρτος, θα πρέπει να είναι δυνατή η εξαίρεση και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από αυτή την απαίτηση δημοσιοποίησης.

2.12

Βάσει της οδηγίας 83/349/ΕΟΚ απαιτείται η μητρική εταιρεία να συντάσσει ενοποιημένους λογαριασμούς ακόμη και αν η μοναδική θυγατρική της ή όλες οι θυγατρικές της συνολικά δεν είναι σημαντικές για τους σκοπούς του άρθρου 16 παράγραφος 3 της οδηγίας 83/349/ΕΟΚ. Κατά συνέπεια, οι εταιρείες αυτές εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1606/2002 και, επομένως, υποχρεούνται να συντάσσουν ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ. Η απαίτηση αυτή θεωρείται επαχθής στις περιπτώσεις όπου η μητρική εταιρεία έχει μόνο μη σημαντικές θυγατρικές.

2.13

Συνεπώς, θα πρέπει να είναι δυνατή η εξαίρεση μιας μητρικής εταιρείας από την υποχρέωση σύνταξης ενοποιημένων λογαριασμών και ενοποιημένης ετήσιας έκθεσης εάν όλες οι θυγατρικές επιχειρήσεις της μητρικής εταιρείας, είτε μεμονωμένα είτε στο σύνολό τους, μπορούν να θεωρούνται ως μη σημαντικές.

2.14

Δεδομένου ότι οι στόχοι της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η μείωση του διοικητικού φόρτου που συνδέεται με ορισμένες απαιτήσεις δημοσιοποίησης για μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις και με την υποχρέωση σύνταξης ενοποιημένων λογαριασμών για ορισμένες εταιρείες εντός της Κοινότητας, δεν είναι δυνατό να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και είναι επομένως δυνατό, λόγω του μεγέθους και των αποτελεσμάτων, να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Κοινότητας, η τελευταία μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης.

2.15

Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

2.16

Συνεπώς οι οδηγίες 78/660/ΕΟΚ και 83/349/ΕΟΚ πρέπει να τροποποιηθούν αναλόγως.

3.1

Στόχος των τροποποιήσεων της οδηγίας 78/660/ΕΟΚ (4η Οδηγία για το εταιρικό δίκαιο) (4) είναι η απλούστευση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τις μεσαίες επιχειρήσεις (5) και η ελάφρυνσή τους από τον φόρτο χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, βραχυπρόθεσμα. Αναμένεται ότι οι μεταβολές αυτές θα οδηγήσουν σε μείωση του διοικητικού φόρτου χωρίς απώλεια σημαντικών πληροφοριών.

3.2

Στόχος της τροποποίησης της οδηγίας 83/349/ΕΟΚ (7η Οδηγία για το εταιρικό δίκαιο) (6) είναι η αποσαφήνιση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των κανόνων για τους ενοποιημένους λογαριασμούς που περιλαμβάνονται στην εν λόγω οδηγία και των αντίστοιχων κανόνων που περιλαμβάνονται στα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης.

3.3.1

Η συζήτηση σχετικά με την επίτευξη ουσιαστικών μειώσεων του ρυθμιστικού φόρτου για τις ΜΜΕ στο πλαίσιο της 4ης και της 7ης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο δρομολογήθηκε εγκαίρως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παράλληλα με τη διαδικασία διαβούλευσης προκειμένου να διασφαλιστεί η ευημερία των ΜΜΕ στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Το πρόβλημα του κανονιστικού φόρτου για τις ΜΜΕ οφείλεται πάντοτε στο γεγονός ότι οι αρχικοί κανονισμοί σχεδιάζονται για μεγάλες επιχειρηματικές οντότητες. Αυτοί οι κανονισμοί δεν είναι κατ' ανάγκη προσαρμοσμένοι στις ΜΜΕ και συχνά συνεπάγονται σημαντική διοικητική επιβάρυνση και κόστος.

3.4.1

Κρίνεται σκόπιμο οι συζητήσεις να εστιαστούν όχι μόνο στην «απλούστευση», αλλά και στη «συνάφεια» των απαιτήσεων χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τις ΜΜΕ — σε αντίθεση με τις μεγάλες εισηγμένες εταιρείες. Η συζήτηση σχετικά με την απλούστευση τείνει να επικεντρώνεται στο κόστος, ενώ η συζήτηση σχετικά με τη συνάφεια εστιάζεται στα οφέλη της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, καθώς και στους επιμέρους χρήστες και τις ανάγκες τους.

3.4.2

Στην απλούστευση της οδηγίας για τη λογιστική ως σημείο αφετηρίας πρέπει να ληφθούν υπόψη οι πραγματικές ανάγκες των ΜΜΕ και των χρηστών των λογαριασμών τους. Για να εξασφαλιστεί η χρησιμότητα και η συνάφεια των οικονομικών καταστάσεων, είναι ζωτικής σημασίας να μελετηθούν οι χρήστες και οι ανάγκες τους, ούτως ώστε να αναπτυχθεί ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τις ΜΜΕ. Οι χρήστες είναι πολλαπλοί: χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (βαθμολόγηση), δημόσιες αρχές (φορολογία, νομιμοποίηση παράνομων εσόδων …).

3.4.3

Είναι επίσης σημαντικό να υπενθυμιστεί ότι οι ίδιες οι ΜΜΕ συνιστούν βασικούς χρήστες χρηματοοικονομικών πληροφοριών, π.χ. ως προμηθευτές ή υπεργολάβοι άλλων ΜΜΕ, σε περιπτώσεις όπου η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας είναι σημαντική.

3.4.4

Στο πλαίσιο της «απλούστευσης» των λογιστικών κανόνων για τις ΜΜΕ είναι σημαντικό να πραγματοποιηθούν ενδελεχείς αξιολογήσεις αντίκτυπου, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των οφελών της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης καθώς και του κόστους και του διοικητικού φόρτου. Αυτές οι αξιολογήσεις αντίκτυπου θα πρέπει να συνθεωρούν τους λόγους για τους οποίους αρχικά επιβλήθηκαν οι απαιτήσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και τα συμφέροντα των ενδιαφερόμενων (διαφάνεια, …) που αυτές προορίζονταν να προστατεύσουν.

3.5.1

Οι διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές των ΜΜΕ αυξάνονται (7) στην ΕΕ. Επομένως, υπάρχουν αδιάσειστα επιχειρήματα που συνηγορούν υπέρ της περαιτέρω εναρμόνισης των πλαισίων και κανόνων χρηματοοικονομικής πληροφόρησης ούτως ώστε (α) να υποστηριχθεί αυτή η αύξηση των εμπορικών συναλλαγών και (β) να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού. Ενδεχομένως να πρέπει να μειωθούν οι επιλογές και να μεγιστοποιηθεί η εναρμόνιση, π.χ. στον τομέα της δημοσίευσης χρηματοοικονομικών πληροφοριών και της πρόσβασης του κοινού σε αυτές τις πληροφορίες.

3.6.1

Το σχέδιο του ΣΔΛΠ (Συμβούλιο διεθνών λογιστικών προτύπων) για τις ΜΜΕ αποτελεί συνέπεια των αιτημάτων φορέων τυποποίησης, λογιστών και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων για μια εναλλακτική λύση στα πλήρη διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης (ΔΠΧΠ). Μολονότι αρχικά το ΣΔΛΠ τηρούσε αρνητική στάση απέναντι στο εν λόγω σχέδιο, τελικά πείστηκε ότι η πλειοψηφία των ενδιαφερόμενων φορέων που προαναφέρθηκαν επιθυμούσαν την προώθηση του σχεδίου και ότι μόνο το ΣΔΛΠ διαθέτει την αναγκαία αξιοπιστία και το απαραίτητο κύρος για να καθορίσει υψηλής ποιότητας, πρακτικά εφαρμόσιμα λογιστικά πρότυπα. Εντούτοις, το σημείο εκκίνησης για το σχέδιο αυτό ήταν τα πλήρη ΔΠΧΠ, τα οποία αναπτύχθηκαν για τις εισηγμένες εταιρείες.

3.6.2

Τα πλήρη ΔΠΧΠ αναπτύχθηκαν με σκοπό τη χρησιμοποίηση των χρηματοοικονομικών πληροφοριών από τις εισηγμένες εταιρείες και τους μετόχους τους. Όπως προαναφέρθηκε, η χρηματοοικονομική πληροφόρηση για τις ΜΜΕ χρησιμοποιείται συχνότερα για εσωτερικούς ή ανεπίσημους σκοπούς (σε σχέση με τους προμηθευτές, τους υπεργολάβους, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κλπ.), παρά για λόγους νομικών ή άλλων υποχρεώσεων πληροφόρησης ενός ευρέος φάσματος χρηστών.

3.6.3

Η υποχρεωτική εφαρμογή των ΔΠΧΠ ή μιας διαφορετικής σειράς νέων κανόνων, βάσει των κανόνων που αναπτύχθηκαν για τις εισηγμένες εταιρείες, θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση του διοικητικού φόρτου και του οικονομικού κόστους για τις ΜΜΕ, το οποίο, κατά πάσα πιθανότητα, θα υπερκάλυπτε τυχόν θετικά αποτελέσματα. Επιπλέον, η στενή σχέση μεταξύ ετήσιων λογαριασμών και φορολογικών δηλώσεων θα ανάγκαζαν τις ΜΜΕ σε διάφορα κράτη μέλη να τηρούν δύο σειρές οικονομικών εκθέσεων, πρακτική που θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο τον διοικητικό φόρτο.

3.7.1

Όσον αφορά τις επιλογές για να επιτευχθεί η απλούστευση για τις ΜΜΕ στις οδηγίες για τη λογιστική, οι οποίες αποτελούν κατά βάση επέκταση των υφιστάμενων επιλογών σχετικά με τις ΜΜΕ στο πλαίσιο των ισχυουσών οδηγιών, είναι σημαντικό να εξεταστεί, προτού θεσπιστούν οι νέες οδηγίες, πώς οι επιλογές αυτές εφαρμόζονται στα κράτη μέλη. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ συνιστά τη συστηματική εφαρμογή της αρχής «μόνο μια φορά» σε όλα τα επίπεδα (8).

3.7.2

Προτού υιοθετηθούν περαιτέρω μεταβολές στις απαιτήσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τις ΜΜΕ θα πρέπει να εξετασθεί η τρέχουσα κατάσταση σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των επιλογών που προβλέπονται στην 4η και στην 7η οδηγία. Σε αυτή την έρευνα θα πρέπει να συμπεριληφθούν (α) η χρήση των υφιστάμενων επιλογών, (β) τα κίνητρα που αναφέρουν τα κράτη μέλη για να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους και (γ) ένας απολογισμός της επιτυχίας που έχουν καταγράψει τα κράτη μέλη όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων τους.

3.7.3

Ένα βασικό πρόβλημα όσον αφορά την τρέχουσα κατάσταση είναι η προσέγγιση «από την κορυφή προς τη βάση» η οποία (α) συνεπάγεται διοικητικό φόρτο για τις ΜΜΕ και (β) μειώνει τη συνάφεια των πλαισίων και προτύπων χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για αυτές τις επιχειρήσεις. Κατά τη μελλοντική αναθεώρηση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης στην ΕΕ θα πρέπει να εξεταστεί το πρόβλημα αυτό βάσει μιας προσέγγισης «από τη βάση προς την κορυφή». Μια τέτοια προσέγγιση θα πρέπει να εστιάζεται στις ανάγκες των ΜΜΕ και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων και να στηρίζεται στη μελέτη των χρηστών και των αναγκών τους, όπως προτείνεται παραπάνω.

—

CESE 952/2006 με θέμα Στρατηγική για την απλούστευση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος (INT/296), ΕΕ C 309 της 16.12.2008, σ. 18·

—

CESE 89/2007 με θέμα Αναθεώρηση της Ενιαίας Αγοράς (INT/332), ΕΕ C 93 of 27.4.2007, σ. 25·

—

CESE 1187/2008 με θέμα Πολιτικά μέτρα για τις ΜΜΕ (INT/390) (δεν έχει δημοσιευτεί ακόμα στην ΕΕ)·

—

CESE 979/2008 με θέμα Διεθνείς δημόσιες συμβάσεις (INT/394) (δεν έχει δημοσιευτεί ακόμα στην ΕΕ).