EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52004AR0019

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών

ΕΕ C 121 της 30.4.2004, p. 25–27 (ES, DA, DE, EL, EN, FR, IT, NL, PT, FI, SV)

30.4.2004   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 121/25


Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών

(2004/C 121/06)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΏΝ,

έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών COM(2003) 657 τελικό — SEC 2003/1213 — 2003/0265 (CNS)·

έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 5ης Νοεμβρίου 2003, να ζητήσει τη γνωμοδότησή της επί του θέματος σύμφωνα με το άρθρο 265 παράγραφος 1 της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

έχοντας υπόψη την απόφαση του Προέδρου της, της 7ης Μαΐου 2002, να αναθέσει στην επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική» την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CDR 19/2004), που υιοθετήθηκε από την επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική» στις 2 Μαρτίου 2004 (εισηγήτρια η κα Mona-Lisa NORRMAN, μέλος νομαρχιακού συμβουλίου της Jamtland (S-PES)·

υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση κατά την 54η σύνοδο ολομέλειάς της, της 21ης και 22ας Απριλίου 2004 (συνεδρίαση της 22ας Απριλίου).

1.   Οι απόψεις της ΕΤΠ

1.1.

η ΕΤΠ εκφράζει την απογοήτευση της για το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής της πρότασης. Συνάγει, επίσης, ότι η Επιτροπή δεν προτίθεται να εκτελέσει πλήρως την εντολή που έλαβε από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στη Νίκαια το 2000 για την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω φύλου. Η ΕΤΠ εκφράζει τη λύπη της για τις παραχωρήσεις που έγιναν σε διάφορες ομάδες συμφερόντων σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας·

1.2.

η Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί να εργαστεί για να τεθεί τέλος στην έλλειψη ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και να προωθήσει ενεργώς την ισότητα, π.χ., με την υποστήριξη της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, της συνθήκης της Νίκαιας, και της στρατηγικής πλαίσιο του πέμπτου προγράμματος δράσης (2001-2005), σύμφωνα με το οποίο η συνδυασμένη ενέργεια που επελέγη για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα είναι η ένταξη του θέματος της ισότητας σε όλες τις πολιτικές και η υιοθέτηση ειδικών μέτρων υπέρ των γυναικών·

1.3.

η Επιτροπή των Περιφερειών φρονεί ότι υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ της εφαρμογής της αρχής της ισότητας και της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης σε ορισμένους τομείς. Η ισότητα αποτελεί μια πολύ ευρύτερη έννοια που σημαίνει ότι παρέχονται οι ίδιες δυνατότητες και ισχύουν τα ίδια δικαιώματα και ότι υφίστανται οι ίδιες υποχρεώσεις σε όλους τους τομείς της ζωής και, κυρίως, ότι υπάρχει ίση κατανομή της εξουσίας και της επιρροής. Η χρησιμοποίηση της ίσης μεταχείρισης ως μοναδικής στρατηγικής δεν αρκεί για την υλοποίηση της πραγματικής ισότητας. Στην πράξη, αυτό κινδυνεύει να ευνοήσει την ανισότητα και δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις προηγούμενες διακρίσεις λόγω φύλου·

1.4.

η ΕΤΠ συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής για να απαγορευθεί η αρχής της διακρίσεως λόγω φύλου όταν πρόκειται για την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες·

1.5.

εφόσον η ίση μεταχείριση ως μοναδική στρατηγική για την υλοποίηση της ισότητας κινδυνεύει να ενισχύσει την ανισότητα, η Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί ιδιαίτερα το άρθρο 3 που αφορά την αρχή σύμφωνα με την οποία η ίση μεταχείριση προϋποθέτει ότι δεν πρέπει να ασκούνται ούτε άμεσες ούτε έμμεσες διακρίσεις λόγω φύλου. Το άρθρο αυτό είναι απαραίτητο για να εμποδιστεί η διακριτική μεταχείριση ατόμων λόγω φύλου, και για να μην βρίσκονται σε δυσμενή θέση άτομα βάσει διατάξεων που θα ήταν κατ' επίφαση ουδέτερες ως προς το φύλο·

1.6.

η ΕΤΠ επιδοκιμάζει τους ορισμούς της οδηγίας για τις άμεσες και έμμεσες διακρίσεις, για τις παρενοχλήσεις και τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις, διότι συμφωνούν με εκείνους των οδηγιών 2000/43/ΕΚ, 2000/78/ΕΚ, 76/207/ΕΟΚ και 2002/73/ΕΚ·

1.7.

η ΕΤΠ επικροτεί επίσης το ότι τα άρθρα 7 — 10 και 13 σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου, το βάρος της απόδειξης και τις ποινές, συμφωνούν με εκείνα της προηγούμενης οδηγίας που είχε ως βάση το άρθρο 13 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της ΕΕ·

1.8.

η ΕΤΠ συμφωνεί με τις απόψεις της Επιτροπής ότι το φύλο δεν πρέπει να αποτελεί παράγοντα για τον υπολογισμό των ασφαλίστρων και των ασφαλιστικών παροχών καθώς και για την παροχή άλλων ασφαλιστικών υπηρεσιών. Τονίζει, επίσης, ότι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν πρόκειται για το κρατικό συνταξιοδοτικό καθεστώς και τις ιδιωτικές συνταξιοδοτικές ασφαλίσεις·

1.9.

η ΕΤΠ φρονεί ότι η νομοθεσία περί διακρίσεων, ανεξαρτήτως αιτίας, πρέπει να προβλέπει την ίδια προστασία. Η πρόταση οδηγίας δεν θα συμπεριλαμβάνει τους ίδιους τομείς με την ήδη ισχύουσα οδηγία για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής τόσο εντός όσο και εκτός της αγοράς εργασίας. Η ΕΤΠ λυπάται που η Επιτροπή, υποβάλλοντας μια ειδική οδηγία με σταδιακή προσέγγιση, μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι υπάρχει ιεραρχία στις διακρίσεις·

1.10.

η Επιτροπή των Περιφερειών φρονεί ότι η πρόταση προβλέπει υπερβολικό αριθμό εξαιρέσεων και τομέων στους οποίους η οδηγία δεν θα έχει εφαρμογή. Το άρθρο 1 παράγραφος 4 της πρότασης αποκλείει τους τομείς της εκπαίδευσης, των μαζικών μέσων ενημέρωσης και της διαφήμισης. Η Επιτροπή των Περιφερειών φρονεί ότι μια οδηγία στον τομέα των διακρίσεων λόγω φύλου για να μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη της ισότητας θα πρέπει να υπαχθούν στο πεδίο εφαρμογής της οι σχετικοί τομείς·

1.11.

η ΕΤΠ τονίζει ότι δεν συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η απαγόρευση κειμένων και εικόνων υποτιμητικού περιεχομένου στα ΜΜΕ και στις διαφημίσεις, όπως και κείμενα ρατσιστικού περιεχομένου, θα περιορίσουν τις θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας του Τύπου. Σύμφωνα με τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου των Ηνωμένων Εθνών επιτρέπεται να περιοριστεί δια νόμου η ελευθερία του Τύπου προκειμένου να ληφθούν καταλλήλως υπόψη η εκτίμηση και ο σεβασμός των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του πλησίον, καθώς και για να ικανοποιηθούν οι νόμιμες απαιτήσεις της ηθικής, της δημόσιας τάξης και των δημόσιων αγαθών που υπάρχουν στη δημοκρατική κοινωνία (άρθρο 29)·

1.12.

η ΕΤΠ φρονεί ότι το άρθρο 141 της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας περί ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας δεν συνεπάγεται και όμοια φορολόγηση. Πιστεύει, επίσης, ότι και η φορολογία ακόμη αποτελεί ένα τομέα που πρέπει να εξεταστεί βάσει της αρχής της ισότητας.

2.   Οι συστάσεις της ΕΤΠ

2.1.

η ΕΕ διαδραματίζει κεντρικό ρόλο όσον αφορά την εφαρμογή, τόσο από τα σημερινά όσο και από τα μελλοντικά κράτη μέλη, της θεμελιώδους αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Σε όλους τους τομείς, η Κοινότητα έχει την υποχρέωση να άρει τις ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών και να προωθήσει ενεργώς την ισότητα μεταξύ τους. Η ΕΤΠ συνιστά στην Επιτροπή να καταρτίσει μια πιο περιεκτική οδηγία σύμφωνα με την εντολή των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων·

2.2.

η ΕΤΠ, όπως και η Επιτροπή, θεωρεί την εν λόγω οδηγία ως μια πρώτη απόκριση στην εντολή των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και τονίζει τη σημασία που έχει να συνεχίσει η Επιτροπή το νομοθετικό της έργο. Η ΕΤΠ μπορεί να συμβάλει στις εργασίες για μια πιο εμπεριστατωμένη οδηγία·

2.3.

η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά στην Επιτροπή να προτείνει οδηγία για την ισότητα γυναικών και ανδρών, το πεδίο εφαρμογής της οποίας να επεκτείνεται και πέραν των αγαθών και των υπηρεσιών, ώστε να περιλαμβάνει και τούς τομείς της φορολογίας, της εκπαίδευσης, της κοινωνικής ασφάλισης (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών ασφαλίσεων και της υγείας), της άσκησης βίας κατά των γυναικών καθώς και της εικόνας στα μαζικά μέσα ενημέρωσης και της διαφήμισης. Μια παρόμοια οδηγία θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα μια άλλου είδους διαφάνεια και πρόσβαση για τα κράτη μέλη και τους πολίτες·

2.4.

η ΕΤΠ συνιστά στην Επιτροπή να ενεργήσει με τρόπο ώστε η εν λόγω οδηγία να είναι τουλάχιστο ισότιμη με την οδηγία περί ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής και ανεξαρτήτως των τομέων της κοινωνικής ζωής που θα περιλαμβάνει·

2.5.

η Επιτροπή των Περιφερειών τάσσεται υπέρ της πρότασης οδηγίας όσον αφορά την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών για την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών. Λυπάται, όμως, που το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας είναι περιορισμένο·

2.6.

η Επιτροπή των Περιφερειών τονίζει ότι η ισότητα δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της νομοθεσίας, χωρίς να έχουν γυναίκες και άνδρες τις ίδιες δυνατότητες πρόσβασης στον πολιτικό στίβο, στην επαγγελματική ζωή και στους άλλους τομείς της ζωής. Η Επιτροπή των Περιφερειών φρονεί ότι η καταπολέμηση των διακρίσεων που βασίζονται στο φύλο προϋποθέτει, επίσης, τη βελτίωση των σχετικών γνώσεων όσον αφορά τα θέματα φύλου και ισότητας και μεταβολής συμπεριφοράς και εκτιμήσεων. Η Επιτροπή των Περιφερειών διατίθεται να συνεργαστεί με την Επιτροπή για τη διοργάνωση σεμιναρίων με θέμα την ισότητα και τις προσπάθειες για την διασφάλιση της ισότητας των ευκαιριών·

2.7.

η ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας σημαίνει ότι εφαρμόζεται η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στο σύνολο της πολιτικής και σε όλα τα όργανα της Κοινότητας. Η Επιτροπή των Περιφερειών προτίθεται να υποστηρίξει τις εργασίες της Επιτροπής που στοχεύουν στην εκπόνηση μεθόδων ενσωμάτωσης της διάστασης της ισότητας και φρονεί ότι ένα απαραίτητο μέσο για την προβολή των νέων συνθηκών ζωής των γυναικών και των ανδρών είναι το μέσο που θα επέβαλε στις στατιστικές των κρατών μελών την ταξινόμηση σε κατηγορίες ανάλογα με το φύλο και την ηλικία·

2.8.

η ΕΤΠ συμφωνεί, επίσης, ότι πρέπει να καταργηθούν οι όροι που εισάγουν διακρίσεις λόγω φύλου στις ασφάλειες και τις λοιπές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες·

2.9.

η ΕΤΠ φρονεί ότι στο άρθρο 4 που απαγορεύει τις ασφαλίσεις και τον υπολογισμό των ασφαλίστρων που βασίζονται στο φύλο, η προβλεπόμενη μεταβατική περίοδος (6+2 χρόνια) είναι πολύ μεγάλη. Στο άρθρο προβλέπεται, επίσης, ότι στην οδηγία θα υπάγονται ακόμη και οι ασφαλίσεις που λήγουν μετά τη θέση σε ισχύ της οδηγίας. Αυτό συνεπάγεται ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα και οι ιδιωτικές συνταξιοδοτικές ασφαλίσεις που συνάπτονται πριν από την ισχύ της οδηγίας θα συνεχίσουν τις διακρίσεις λόγω φύλου για περίπου 60 χρόνια ακόμη·

2.10.

η ΕΤΠ συμφωνεί με το άρθρο 12 της πρότασης ότι οι διατάξεις που αντιβαίνουν στην αρχή της ίσης μεταχείρισης και περιέχονται α) σε κάθε νομοθετική, κανονιστική και διοικητική διάταξη πρέπει να καταργηθούν και β) ότι κηρύσσονται ή είναι δυνατό να κηρυχθούν άκυρες ή τροποποιούνται οποιεσδήποτε διατάξεις αντιβαίνουν στην αρχή της ίσης μεταχείρισης και οι οποίες περιέχονται σε ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις ή συμφωνίες, εσωτερικούς κανονισμούς των επιχειρήσεων ή καταστατικά κερδοσκοπικών ή μη κερδοσκοπικών ενώσεων·

2.11.

η οδηγία δεν καλύπτει τις πλέον εμφανείς μορφές καταπίεσης των γυναικών, όπως η άσκηση κάθε μορφής βίας και η σεξουαλική εκμετάλλευση. Η ΕΤΠ τονίζει τη σημασία που έχει να αναλάβει η Επιτροπή νέα πρωτοβουλία στον εν λόγω τομέα·

2.12.

η ΕΤΠ φρονεί ότι είναι σημαντικό να εργαστούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για την υλοποίηση της αρχής της ισότητας ανδρών και γυναικών. Η ΕΤΠ προτίθεται να συμβάλει στην επιτυχία της πολιτικής της ισότητας που θα πρέπει να ενσωματωθεί σε κάθε πολιτική η οποία συντείνει στη διαμόρφωση της κοινωνίας και της καθημερινής ζωής των ανθρώπων.

Βρυξέλλες, 22 Απριλίου 2004.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Peter STRAUB


Top