(1)

Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι η ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες είναι προσαρμοσμένη στην ψηφιακή εποχή και συμβάλλει στη δημιουργία μιας οικονομίας ανθεκτικής στις μελλοντικές εξελίξεις, στην υπηρεσία των πολιτών, μεταξύ άλλων καθιστώντας δυνατή τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών. Η Ένωση έχει πολιτικό συμφέρον να διερευνήσει, να αναπτύξει και να προωθήσει την υιοθέτηση μετασχηματιστικών τεχνολογιών στον χρηματοπιστωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού (DLT). Τα κρυπτοστοιχεία συνιστούν μία από τις σημαντικότερες εφαρμογές της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

(2)

Τα περισσότερα κρυπτοστοιχεία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και δημιουργούν προκλήσεις όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την προστασία των επενδυτών, την ακεραιότητα της αγοράς, την κατανάλωση ενέργειας και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ως εκ τούτου, για τα εν λόγω κρυπτοστοιχεία απαιτείται να διαμορφωθεί ειδικό κανονιστικό πλαίσιο σε επίπεδο Ένωσης. Αντιθέτως, άλλα κρυπτοστοιχεία χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα κατά την έννοια της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4). Στον βαθμό που τα κρυπτοστοιχεία χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα στο πλαίσιο της εν λόγω οδηγίας, για τους εκδότες των εν λόγω κρυπτοστοιχείων και για τις εταιρείες που ασκούν δραστηριότητες σχετικές με τα κρυπτοστοιχεία αυτά, ισχύει δυνητικά ένα πλήρες σύνολο ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 236/2012 (5), (ΕΕ) αριθ. 596/2014 (6), (ΕΕ) αριθ. 909/2014 (7) και (ΕΕ) 2017/1129 (8) και των οδηγιών 98/26/ΕΚ (9) και 2013/50/ΕΕ (10) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(3)

Η επονομαζόμενη μετατροπή χρηματοπιστωτικών μέσων σε «μάρκες» (token), δηλαδή η ψηφιακή αναπαράσταση χρηματοπιστωτικών μέσων σε κατανεμημένα καθολικά ή η έκδοση παραδοσιακών κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων υπό μορφή μαρκών που τους επιτρέπει να εκδίδονται, να αποθηκεύονται και να μεταβιβάζονται σε κατανεμημένο καθολικό, αναμένεται να δημιουργήσει ευκαιρίες βελτίωσης της αποτελεσματικότητας στον συναλλακτικό και μετασυναλλακτικό τομέα. Ωστόσο, δεδομένου ότι σε έναν κόσμο όπου χρησιμοποιούνται μάρκες εξακολουθούν να απαντούν βασικοί συμβιβασμοί όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο και τη ρευστότητα, η επιτυχία των συστημάτων που βασίζονται σε μάρκες θα εξαρτηθεί από το πόσο καλά αλληλεπιδρούν με τα παραδοσιακά συστήματα που βασίζονται σε λογαριασμούς, τουλάχιστον στο ενδιάμεσο διάστημα.

(4)

Η ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες δεν σχεδιάστηκε με γνώμονα την τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού και τα κρυπτοστοιχεία, και περιλαμβάνει διατάξεις που πιθανώς αποκλείουν ή περιορίζουν τη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού για την έκδοση, τη διαπραγμάτευση και τον διακανονισμό κρυπτοστοιχείων που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα. Επί του παρόντος, παρατηρείται επίσης έλλειψη αδειοδοτημένων υποδομών χρηματοπιστωτικής αγοράς που να χρησιμοποιούν τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού με σκοπό να παρέχουν υπηρεσίες διαπραγμάτευσης ή διακανονισμού, ή συνδυασμό των υπηρεσιών αυτών, για κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα. Η ανάπτυξη μιας δευτερογενούς αγοράς για τα εν λόγω κρυπτοστοιχεία θα μπορούσε να αποφέρει πολλαπλά οφέλη, όπως βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και του ανταγωνισμού σε σχέση με τις δραστηριότητες διαπραγμάτευσης και διακανονισμού.

(5)

Ταυτόχρονα, υφίστανται ρυθμιστικά κενά, λόγω νομικών, τεχνολογικών και λειτουργικών ιδιαιτεροτήτων που αφορούν τη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού και τα κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα. Για παράδειγμα, δεν επιβάλλονται απαιτήσεις διαφάνειας, αξιοπιστίας ή ασφάλειας στα πρωτόκολλα και στα «έξυπνα συμβόλαια» στα οποία βασίζονται τα κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα. Η υποκείμενη τεχνολογία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ορισμένες νέες μορφές κινδύνου που δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς από τους υφιστάμενους κανόνες. Στην Ένωση έχουν αναπτυχθεί αρκετά έργα για τη διαπραγμάτευση κρυπτοστοιχείων που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα και τις σχετικές μετασυναλλακτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες, αλλά λίγα είναι ήδη σε λειτουργία, και εκείνα που βρίσκονται σε λειτουργία είναι περιορισμένης κλίμακας. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν η συμβουλευτική ομάδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τις υποδομές αγοράς για τίτλους και ασφάλειες, και η συμβουλευτική ομάδα της ΕΚΤ για τις υποδομές αγοράς για πληρωμές, η χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού συνεπάγεται ενδεχομένως προκλήσεις παρόμοιες με εκείνες με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες οι συμβατικές τεχνολογίες, όπως ζητήματα κατακερματισμού και διαλειτουργικότητας, θα μπορούσε δε να δημιουργήσει δυνητικά και νέα ζητήματα, για παράδειγμα όσον αφορά τη νομική ισχύ των μαρκών. Δεδομένης της περιορισμένης εμπειρίας όσον αφορά τη διαπραγμάτευση κρυπτοστοιχείων που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα και τις σχετικές μετασυναλλακτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες, επί του παρόντος είναι πρόωρο να τροποποιηθεί σε σημαντικό βαθμό η ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης ανάπτυξη των εν λόγω κρυπτοστοιχείων και της υποκείμενης τεχνολογίας τους. Ταυτόχρονα, η δημιουργία υποδομών χρηματοπιστωτικής αγοράς για κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα περιορίζεται επί του παρόντος από απαιτήσεις που είναι ενσωματωμένες στην ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι οποίες δεν είναι κατάλληλα προσαρμοσμένες στα κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα ή στη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Για παράδειγμα, οι πλατφόρμες για τη διαπραγμάτευση κρυπτοστοιχείων παρέχουν συνήθως άμεση πρόσβαση σε ιδιώτες επενδυτές, ενώ οι παραδοσιακοί τόποι διαπραγμάτευσης παρέχουν συνήθως πρόσβαση σε ιδιώτες επενδυτές μόνο μέσω χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών.

(6)

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη κρυπτοστοιχείων που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα και η ανάπτυξη της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, και παράλληλα να διατηρηθεί υψηλό επίπεδο προστασίας των επενδυτών, ακεραιότητας της αγοράς, χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και διαφάνειας, και να αποφευχθούν το ρυθμιστικό αρμπιτράζ και τα ρυθμιστικά κενά, είναι σκόπιμο να δημιουργηθεί ένα πιλοτικό καθεστώς για υποδομές αγοράς που βασίζονται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT) για να δοκιμαστούν οι εν λόγω υποδομές («πιλοτικό καθεστώς»). Το πιλοτικό καθεστώς θα πρέπει να επιτρέπει την προσωρινή εξαίρεση ορισμένων υποδομών αγοράς DLT από ορισμένες από τις ειδικές απαιτήσεις στο πλαίσιο της ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι οποίες διαφορετικά θα μπορούσαν να εμποδίσουν τους διαχειριστές να αναπτύξουν λύσεις για τη διαπραγμάτευση και τον διακανονισμό συναλλαγών σε κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα, χωρίς να αποδυναμώνονται οι υφιστάμενες απαιτήσεις και διασφαλίσεις που εφαρμόζονται στις παραδοσιακές υποδομές αγοράς. Οι υποδομές αγοράς DLT και οι διαχειριστές τους θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά τη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού ώστε να εγγυώνται την αποτελεσματική προστασία των επενδυτών, συμπεριλαμβανομένων σαφώς καθορισμένων αλυσίδων ευθύνης έναντι των πελατών για τυχόν απώλειες λόγω λειτουργικών αστοχιών. Το πιλοτικό καθεστώς θα πρέπει επίσης να παρέχει στην Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών) που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) (ESMA) και στις αρμόδιες αρχές τη δυνατότητα να αποκομίσουν διδάγματα από το πιλοτικό καθεστώς και εμπειρίες όσον αφορά τις ευκαιρίες και τους ειδικούς κινδύνους που σχετίζονται με τα κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα, και με τις υποκείμενες τεχνολογίες τους. Η πείρα που θα αποκτηθεί από το πιλοτικό καθεστώς θα πρέπει να συμβάλει στον εντοπισμό πιθανών πρακτικών προτάσεων για ένα κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο, προκειμένου να προσαρμοστεί με στοχευμένο τρόπο η ενωσιακή νομοθεσία σχετικά με την έκδοση, τη φύλαξη και την εξυπηρέτηση περιουσιακών στοιχείων, καθώς και τη διαπραγμάτευση και τον διακανονισμό χρηματοπιστωτικών μέσων DLT.

(7)

Για την επίτευξη των στόχων του πιλοτικού καθεστώτος, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο ενωσιακό καθεστώς υποδομών αγοράς DLT, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ένωση θα είναι σε θέση να αναλάβει ηγετικό ρόλο όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά μέσα υπό μορφή μαρκών και να συμβάλει στην ανάπτυξη μιας δευτερογενούς αγοράς για τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία. Το καθεστώς υποδομής της αγοράς DLT θα πρέπει να έχει προαιρετικό χαρακτήρα και δεν θα πρέπει να εμποδίζει τις υποδομές των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως οι τόποι διαπραγμάτευσης, τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων (ΚΑΤ) και οι κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι (ΚΑ), να αναπτύξουν συναλλακτικές και μετασυναλλακτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες για κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα, ή βασίζονται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού, σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

(8)

Οι υποδομές αγοράς DLT θα πρέπει να εισάγουν προς διαπραγμάτευση ή να καταχωρίζουν χρηματοπιστωτικά μέσα DLT μόνο σε κατανεμημένο καθολικό. Τα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT θα πρέπει να είναι κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα και εκδίδονται, μεταβιβάζονται και αποθηκεύονται σε κατανεμημένο καθολικό.

(9)

Η νομοθεσία της Ένωσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες αποσκοπεί στην ουδετερότητα όσον αφορά τη χρήση των τεχνολογιών, χωρίς να υπάρχει προτίμηση σε μία έναντι των υπολοίπων. Ως εκ τούτου, πρέπει να αποφεύγονται οι αναφορές σε συγκεκριμένο τύπο τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι είναι σε θέση να συμμορφώνονται με όλες τις ισχύουσες απαιτήσεις, ανεξάρτητα από την τεχνολογία που χρησιμοποιούν.

(10)

Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι αρχές της τεχνολογικής ουδετερότητας, της αναλογικότητας και των ίσων όρων ανταγωνισμού, καθώς και η αρχή «ίδια δραστηριότητα, ίδιοι κίνδυνοι, ίδιοι κανόνες», ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά διαθέτουν το κανονιστικό περιθώριο ώστε να καινοτομούν και να τηρούν τις αξίες της διαφάνειας, της δικαιοσύνης, της σταθερότητας, της προστασίας των επενδυτών, της λογοδοσίας και της ακεραιότητας της αγοράς, και ώστε να διασφαλίζουν την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως κατοχυρώνονται στα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(11)

Η πρόσβαση στο πιλοτικό καθεστώς δεν θα πρέπει να περιορίζεται στους κατεστημένους φορείς, αλλά θα πρέπει να είναι ανοιχτή και σε νεοεισερχόμενους. Μια οντότητα που δεν έχει λάβει άδεια λειτουργίας δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 ή δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ θα μπορούσε να υποβάλει αίτηση για άδεια λειτουργίας δυνάμει του εν λόγω κανονισμού ή δυνάμει της εν λόγω οδηγίας, αντίστοιχα, και, ταυτόχρονα, για ειδική άδεια δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Στις περιπτώσεις αυτές, η αρμόδια αρχή δεν θα πρέπει να αξιολογεί κατά πόσον μια τέτοια οντότητα πληροί τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 ή της οδηγίας 2014/65/ΕΕ για τις οποίες έχει ζητηθεί εξαίρεση δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Στις εν λόγω οντότητες θα πρέπει να επιτρέπεται να διαχειρίζονται υποδομές αγοράς DLT μόνο σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, και η άδεια λειτουργίας τους θα πρέπει να ανακαλείται μόλις λήξει η ειδική άδειά τους, εκτός εάν οι οντότητες υποβάλουν πλήρη αίτηση για χορήγηση άδειας λειτουργίας δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 ή δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ.

(12)

Η έννοια της υποδομής αγοράς DLT περιλαμβάνει πολυμερείς μηχανισμούς διαπραγμάτευσης DLT (ΠΜΔ DLT), συστήματα διακανονισμού DLT (ΣΔ DLT) και συστήματα διαπραγμάτευσης και διακανονισμού DLT (ΣΔΔ DLT). Οι υποδομές αγοράς DLT θα πρέπει να μπορούν να συνεργάζονται με άλλους συμμετέχοντες στην αγορά, προκειμένου να δοκιμάζουν καινοτόμες λύσεις που βασίζονται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού σε διάφορα τμήματα της αξιακής αλυσίδας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.

(13)

Ένας ΠΜΔ DLT θα πρέπει να είναι ένας πολυμερής μηχανισμός διαπραγμάτευσης που τελεί υπό τη διαχείριση επιχείρησης επενδύσεων ή διαχειριστή αγοράς με άδεια λειτουργίας σύμφωνα με την οδηγία 2014/65/ΕΕ, και ο οποίος έχει λάβει ειδική άδεια βάσει του παρόντος κανονισμού. Μία επιχείρηση επενδύσεων που διαθέτει άδεια δυνάμει της οδηγίας 2013/36/ΕΕ, η οποία παρέχει επενδυτικές υπηρεσίες ή ασκεί επενδυτικές δραστηριότητες, θα πρέπει να επιτρέπεται να διαχειρίζεται μία ΠΜΔ DLT μόνον όταν διαθέτει άδεια λειτουργίας ως επιχείρηση επενδύσεων ή διαχειριστής αγοράς δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ. Οι ΠΜΔ DLT και οι διαχειριστές τους θα πρέπει να υπόκεινται σε όλες τις απαιτήσεις που ισχύουν για τους πολυμερείς μηχανισμούς διαπραγμάτευσης και τους διαχειριστές τους δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12), της οδηγίας 2014/65/ΕΕ ή οποιασδήποτε άλλης εφαρμοστέας ενωσιακής νομοθετικής πράξης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, εκτός από τις απαιτήσεις για τις οποίες έχει χορηγηθεί εξαίρεση από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

(14)

Η χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, με την οποία όλες οι συναλλαγές καταχωρίζονται σε κατανεμημένο καθολικό, μπορεί να επισπεύσει και να συνδυάσει τη διαπραγμάτευση και τον διακανονισμό σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, καθώς και να επιτρέψει τον συνδυασμό συναλλακτικών και μετασυναλλακτικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων. Ωστόσο, ο συνδυασμός συναλλακτικών και μετασυναλλακτικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο μιας ενιαίας οντότητας δεν προβλέπεται από τους ισχύοντες κανόνες, ανεξάρτητα από τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, λόγω επιλογών πολιτικής που αφορούν την εξειδίκευση των κινδύνων και την αποδεσμοποίηση με σκοπό να ενθαρρύνεται ο ανταγωνισμός. Το πιλοτικό καθεστώς δεν θα πρέπει να αποτελέσει προηγούμενο που θα δικαιολογεί την εκ βάθρων αναδιαμόρφωση του διαχωρισμού μεταξύ συναλλακτικών και μετασυναλλακτικών δραστηριοτήτων ή του τοπίου των υποδομών των χρηματοπιστωτικών αγορών. Ωστόσο, δεδομένου ότι η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού συνεπάγεται δυνητικά οφέλη ως προς τον συνδυασμό διαπραγμάτευσης και διακανονισμού, είναι δικαιολογημένο να προβλεφθεί στο πιλοτικό καθεστώς ειδική υποδομή αγοράς DLT, και συγκεκριμένα το ΣΔΔ DLT, το οποίο συνδυάζει τις δραστηριότητες που εκτελούνται κανονικά από πολυμερείς μηχανισμούς διαπραγμάτευσης και συστήματα διακανονισμού αξιογράφων.

(15)

Ένα ΣΔΔ DLT θα πρέπει να είναι είτε ένας ΠΜΔ DLT που συνδυάζει τις υπηρεσίες που παρέχουν ένας ΠΜΔ DLT και ένα ΣΔ DLT, και θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση επιχείρησης επενδύσεων ή διαχειριστή αγοράς που έχει λάβει ειδική άδεια λειτουργίας ΣΔΔ DLT σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, είτε ένα ΣΔ DLT που συνδυάζει τις υπηρεσίες που παρέχουν ένας ΠΜΔ DLT και ένα ΣΔ DLT, και θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση ΚΑΤ που έχει λάβει ειδική άδεια λειτουργίας ΣΔΔ DLT σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Μία επιχείρηση επενδύσεων που διαθέτει άδεια δυνάμει της οδηγίας 2013/36/ΕΕ, η οποία παρέχει επενδυτικές υπηρεσίες ή ασκεί επενδυτικές δραστηριότητες, θα πρέπει να επιτρέπεται να διαχειρίζεται ένα ΣΔΔ DLT μόνον όταν διαθέτει άδεια λειτουργίας ως επιχείρηση επενδύσεων ή διαχειριστής αγοράς δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ. Μια επιχείρηση επενδύσεων ή ένας διαχειριστής αγοράς που διαχειρίζεται ΣΔΔ DLT θα πρέπει να υπόκειται στις απαιτήσεις που ισχύουν για έναν ΠΜΔ DLT, και ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔΔ DLT θα πρέπει να υπόκειται στις απαιτήσεις που ισχύουν για ένα ΣΔ DLT. Δεδομένου ότι ένα ΣΔΔ DLT θα επέτρεπε σε μια επιχείρηση επενδύσεων ή έναν διαχειριστή αγοράς να παρέχει επίσης υπηρεσίες διακανονισμού, και σε ένα ΚΑΤ να παρέχει επίσης υπηρεσίες διαπραγμάτευσης, είναι απαραίτητο οι επιχειρήσεις επενδύσεων ή οι διαχειριστές αγοράς να συμμορφώνονται επίσης με τις απαιτήσεις που ισχύουν για ένα ΣΔ DLT, και τα ΚΑΤ να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ισχύουν για έναν ΠΜΔ DLT. Δεδομένου ότι τα ΚΑΤ δεν υπόκεινται σε ορισμένες απαιτήσεις αδειοδότησης και οργάνωσης δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ κατά την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών ή δραστηριοτήτων σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014, είναι σκόπιμο να υιοθετηθεί παρόμοια προσέγγιση στο πιλοτικό καθεστώς τόσο για τις επιχειρήσεις επενδύσεων όσο και για τους διαχειριστές αγοράς και για τα ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔΔ DLT. Ως εκ τούτου, μια επιχείρηση επενδύσεων ή ένας διαχειριστής αγοράς που διαχειρίζεται ΣΔΔ DLT θα πρέπει να εξαιρείται από ένα περιορισμένο σύνολο απαιτήσεων αδειοδότησης και οργάνωσης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, δεδομένου ότι η επιχείρηση επενδύσεων ή ο διαχειριστής αγοράς θα υποχρεούται να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις αδειοδότησης και οργάνωσης δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ. Αντιστρόφως, ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔΔ DLT θα πρέπει να εξαιρείται από ένα περιορισμένο σύνολο απαιτήσεων αδειοδότησης και οργάνωσης δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, δεδομένου ότι το ΚΑΤ θα υποχρεούται να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις αδειοδότησης και οργάνωσης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014. Οι εν λόγω εξαιρέσεις θα πρέπει να είναι προσωρινές και δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται σε υποδομές αγοράς DLT που λειτουργούν εκτός του πιλοτικού καθεστώτος. Η ESMA θα πρέπει να δύναται να αξιολογήσει τα τεχνικά πρότυπα σχετικά με την τήρηση αρχείων και τους λειτουργικούς κινδύνους που εγκρίθηκαν σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014, προκειμένου να διασφαλιστεί η αναλογική εφαρμογή τους σε επιχειρήσεις επενδύσεων ή διαχειριστές αγοράς που διαχειρίζονται ΣΔΔ DLT.

(16)

Οι διαχειριστές ΣΔΔ DLT θα πρέπει να μπορούν να ζητούν τις ίδιες εξαιρέσεις με εκείνες που διατίθενται για τους διαχειριστές ΠΜΔ DLT και ΣΔ DLT, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τους όρους που συνοδεύουν τις εξαιρέσεις και με τα τυχόν αντισταθμιστικά μέτρα που απαιτούνται επιβάλλονται από τις αρμόδιες αρχές. Σκεπτικό παρόμοιο με αυτό που ισχύει για τους ΠΜΔ DLT και τα ΣΔ DLT, θα πρέπει να ισχύει για τις εξαιρέσεις που διατίθενται για τα ΣΔΔ DLT, για τυχόν όρους που συνοδεύουν τις εν λόγω εξαιρέσεις και για αντισταθμιστικά μέτρα.

(17)

Προκειμένου να εξασφαλιστεί πρόσθετη ευελιξία κατά την εφαρμογή ορισμένων απαιτήσεων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 σε επιχειρήσεις επενδύσεων ή διαχειριστές αγοράς που διαχειρίζονται ΣΔΔ DLT, και παράλληλα να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με τα ΚΑΤ που παρέχουν υπηρεσίες διακανονισμού στο πλαίσιο του πιλοτικού καθεστώτος, θα πρέπει ορισμένες εξαιρέσεις από τις απαιτήσεις του εν λόγω κανονισμού όσον αφορά μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση περιπτώσεων αδυναμίας διακανονισμού, από τις απαιτήσεις συμμετοχής και διαφάνειας, καθώς και από τις απαιτήσεις χρήσης ορισμένων διαδικασιών επικοινωνίας με συμμετέχοντες και άλλες υποδομές της αγοράς, να είναι διαθέσιμες για τα ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔ DLT ή ΣΔΔ DLT, και για τις επιχειρήσεις επενδύσεων ή τους διαχειριστές αγοράς που διαχειρίζονται ΣΔΔ DLT. Οι εν λόγω εξαιρέσεις θα πρέπει να ισχύουν με την επιφύλαξη των όρων που τις συνοδεύουν, μεταξύ άλλων ορισμένων ελάχιστων απαιτήσεων, και τυχόν αντισταθμιστικών μέτρων που απαιτούνται από την αρμόδια αρχή, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι των διατάξεων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 για τις οποίες ζητείται εξαίρεση, ή για τη διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών, της ακεραιότητας της αγοράς ή της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Ο διαχειριστής ΣΔΔ DLT θα πρέπει να αποδεικνύει ότι η αιτούμενη εξαίρεση είναι αναλογική προς τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού και δικαιολογείται από τη χρήση αυτή.

(18)

Ένα ΣΔ DLT θα πρέπει να αποτελεί σύστημα διακανονισμού το οποίο τελεί υπό τη διαχείριση ΚΑΤ που διαθέτει άδεια λειτουργίας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014 και έχει λάβει ειδική άδεια λειτουργίας ΣΔ DLT βάσει του παρόντος κανονισμού. Ένα ΣΔ DLT, και το ΚΑΤ που το διαχειρίζεται, θα πρέπει να υπόκεινται σε όλες τις σχετικές απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, και οποιασδήποτε άλλης εφαρμοστέας ενωσιακής νομοθετικής πράξης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, εκτός από τις απαιτήσεις για τις οποίες έχει χορηγηθεί εξαίρεση σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

(19)

Όταν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, ή άλλοι φορείς που τελούν υπό τη διαχείριση των κρατών μελών και εκτελούν παρόμοιες λειτουργίες, ή άλλοι δημόσιοι φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους στην Ένωση ή παρεμβαίνουν στη διαχείριση αυτή, διαχειρίζονται ΣΔ DLT, δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να ζητήσουν ειδική άδεια από αρμόδια αρχή προκειμένου να επωφεληθούν από εξαίρεση δυνάμει του παρόντος κανονισμού, δεδομένου ότι οι εν λόγω οντότητες δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση στις αρμόδιες αρχές ή να συμμορφώνονται με τις εντολές τους, υπόκεινται δε σε περιορισμένο σύνολο απαιτήσεων βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014.

(20)

Η δημιουργία του πιλοτικού καθεστώτος δεν θα πρέπει να θίγει τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών, όπως ορίζονται στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο πρωτόκολλο αριθ. 4 για το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε να προωθείται η ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών και να διασφαλίζονται αποδοτικά και υγιή συστήματα συμψηφισμού και πληρωμών εντός της Ένωσης και με τρίτες χώρες.

(21)

Η ανάθεση εποπτικών αρμοδιοτήτων που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό δικαιολογείται από τα ειδικά χαρακτηριστικά και τους κινδύνους του πιλοτικού καθεστώτος. Ως εκ τούτου, η εποπτική αρχιτεκτονική του πιλοτικού καθεστώτος δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι δημιουργεί προηγούμενο για οποιαδήποτε μελλοντική πράξη της ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

(22)

Οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι σε περίπτωση απώλειας κεφαλαίων, εξασφαλίσεων ή χρηματοπιστωτικών μέσων DLT. Η ευθύνη του διαχειριστή υποδομής αγοράς DLT θα πρέπει να περιορίζεται στην αγοραία αξία του απολεσθέντος περιουσιακού στοιχείου κατά τον χρόνο της απώλειας. Ο διαχειριστής υποδομής αγοράς DLT δεν θα πρέπει να φέρει ευθύνη για γεγονότα που δεν μπορούν να καταλογιστούν στον διαχειριστή, ιδίως για οποιοδήποτε γεγονός το οποίο ο διαχειριστής αποδεικνύει ότι συνέβη ανεξάρτητα από τις δραστηριότητές του, συμπεριλαμβανομένων προβλημάτων που προκύπτουν ως αποτέλεσμα εξωτερικού γεγονότος που εκφεύγει κάθε εύλογης δυνατότητας ελέγχου του.

(23)

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η καινοτομία και η δοκιμαστική χρήση σε ένα υγιές κανονιστικό περιβάλλον, και παράλληλα να διατηρηθούν η προστασία των επενδυτών, η ακεραιότητα της αγοράς και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τα είδη χρηματοπιστωτικών μέσων που εισάγονται προς διαπραγμάτευση ή καταχωρίζονται σε υποδομή αγοράς DLT, θα πρέπει να περιορίζονται σε μετοχές, ομόλογα και μερίδια οργανισμών συλλογικών επενδύσεων που επωφελούνται από την εξαίρεση περί αποκλειστικής εκτέλεσης δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίζει όρια αξίας, τα οποία θα μπορούσαν να μειώνονται σε ορισμένες περιπτώσεις. Ειδικότερα, για να αποφευχθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, θα πρέπει να περιορίζεται η αθροιστική αγοραία αξία των χρηματοπιστωτικών μέσων DLT που εισάγονται προς διαπραγμάτευση ή καταχωρίζονται σε υποδομή αγοράς DLT.

(24)

Προκειμένου να επιτευχθούν πιο ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τα χρηματοπιστωτικά μέσα που εισάγονται προς διαπραγμάτευση σε παραδοσιακούς τόπους διαπραγμάτευσης κατά την έννοια της οδηγίας 2014/65/ΕΕ και προκειμένου να διασφαλιστούν υψηλά επίπεδα προστασίας των επενδυτών, ακεραιότητας της αγοράς και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, τα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT που εισάγονται προς διαπραγμάτευση σε ΠΜΔ DLT ή σε ΣΔΔ DLT θα πρέπει πάντα να υπόκεινται στις διατάξεις που απαγορεύουν την κατάχρηση της αγοράς δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 596/2014.

(25)

Κατόπιν αιτήματος ενός διαχειριστή ΠΜΔ DLT, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να επιτρέπεται να χορηγούν μία ή περισσότερες εξαιρέσεις σε προσωρινή βάση, εάν ο διαχειριστής συμμορφώνεται με τους όρους που συνοδεύουν τις εν λόγω εξαιρέσεις, και με τυχόν πρόσθετες απαιτήσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό για την αντιμετώπιση νέων μορφών κινδύνων που προκύπτουν λόγω της χρήσης της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Ένας διαχειριστής ΠΜΔ DLT θα πρέπει επίσης να συμμορφώνεται με κάθε αντισταθμιστικό μέτρο που απαιτείται από την αρμόδια αρχή, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της διάταξης σε σχέση με την οποία έχει ζητηθεί εξαίρεση, ή για να διασφαλιστούν η προστασία των επενδυτών, η ακεραιότητα της αγοράς ή η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

(26)

Κατόπιν αιτήματος ενός διαχειριστή ΠΜΔ DLT οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να επιτρέπεται να χορηγούν εξαίρεση από την υποχρέωση διαμεσολάβησης δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ. Επί του παρόντος, οι παραδοσιακοί πολυμερείς μηχανισμοί διαπραγμάτευσης επιτρέπεται να δέχονται ως μέλη ή συμμετέχοντες μόνον επιχειρήσεις επενδύσεων, πιστωτικά ιδρύματα και άλλα πρόσωπα τα οποία διαθέτουν επαρκές επίπεδο συναλλακτικής ικανότητας και δεξιοτήτων, και διατηρούν επαρκείς οργανωτικές ρυθμίσεις και πόρους. Αντιθέτως, πολλές πλατφόρμες διαπραγμάτευσης κρυπτοστοιχείων προσφέρουν πρόσβαση χωρίς διαμεσολάβηση και παρέχουν άμεση πρόσβαση για ιδιώτες επενδυτές. Κατά συνέπεια, η υποχρέωση διαμεσολάβησης σύμφωνα με την οδηγία 2014/65/ΕΕ μπορεί να συνιστά ένα πιθανό κανονιστικό εμπόδιο για την ανάπτυξη πολυμερών μηχανισμών διαπραγμάτευσης για χρηματοπιστωτικά μέσα DLT. Κατόπιν αιτήματος ενός διαχειριστή ΠΜΔ DLT η αρμόδια αρχή θα πρέπει επομένως να επιτρέπεται να χορηγεί προσωρινή εξαίρεση από την εν λόγω υποχρέωση διαμεσολάβησης, προκειμένου να παρέχει άμεση πρόσβαση στους ιδιώτες επενδυτές και να τους δίνει τη δυνατότητα να διενεργούν συναλλαγές για ίδιο λογαριασμό, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά την προστασία των επενδυτών, ότι οι εν λόγω ιδιώτες επενδυτές πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις και ο εν λόγω διαχειριστής συμμορφώνεται με τυχόν πρόσθετα μέτρα προστασίας των επενδυτών που απαιτεί η αρμόδια αρχή. Οι ιδιώτες επενδυτές που έχουν άμεση πρόσβαση σε ΠΜΔ DLT ως μέλη ή συμμετέχοντες στο πλαίσιο εξαίρεσης από την υποχρέωση διαμεσολάβησης δεν θα πρέπει να θεωρούνται επιχειρήσεις επενδύσεων κατά την έννοια της οδηγίας 2014/65/ΕΕ αποκλειστικά και μόνο επειδή είναι μέλη ΠΜΔ DLT ή συμμετέχοντες σε ΠΜΔ DLT.

(27)

Κατόπιν αιτήματος ενός διαχειριστή ΠΜΔ DLT οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει επίσης να επιτρέπεται να χορηγούν εξαίρεση από τις απαιτήσεις αναφοράς συναλλαγών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014, υπό την προϋπόθεση ότι ο ΠΜΔ DLT πληροί ορισμένες προϋποθέσεις.

(28)

Για να είναι επιλέξιμος για εξαίρεση δυνάμει του παρόντος κανονισμού, ο διαχειριστής ΠΜΔ DLT θα πρέπει να αποδεικνύει ότι η αιτούμενη εξαίρεση είναι αναλογική και περιορίζεται στη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, όπως περιγράφεται στο επιχειρησιακό του σχέδιο, καθώς και ότι η αιτούμενη εξαίρεση περιορίζεται στον ΠΜΔ DLT και δεν επεκτείνεται σε οποιονδήποτε άλλον πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης που τελεί υπό τη διαχείριση της ίδιας επιχείρησης επενδύσεων ή του ίδιου διαχειριστή αγοράς.

(29)

Κατόπιν αιτήματος ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να είναι σε θέση να παράσχουν μία ή περισσότερες εξαιρέσεις σε προσωρινή βάση, εάν το ΚΑΤ συμμορφώνεται με τους όρους που συνοδεύουν τις εν λόγω εξαιρέσεις και με τυχόν πρόσθετες απαιτήσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό για την αντιμετώπιση νέων μορφών κινδύνων που προκύπτουν λόγω της χρήσης της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Το ΚΑΤ που διαχειρίζεται το ΣΔ DLT θα πρέπει επίσης να συμμορφώνεται με κάθε αντισταθμιστικό μέτρο που απαιτείται από την αρμόδια αρχή, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της διάταξης σε σχέση με την οποία ζητήθηκε η εξαίρεση, ή για να διασφαλιστούν η προστασία των επενδυτών, η ακεραιότητα της αγοράς ή η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

(30)

Θα πρέπει να επιτρέπεται να εξαιρούνται τα ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔ DLT από ορισμένες διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 που ενδέχεται να δημιουργήσουν κανονιστικά εμπόδια για την ανάπτυξη ΣΔ DLT. Για παράδειγμα, θα πρέπει να επιτρέπονται εξαιρέσεις, στον βαθμό που οι κανόνες του εν λόγω κανονισμού που εφαρμόζεται σε ΚΑΤ και οι οποίοι αναφέρονται στους όρους της «άυλης μορφής», του «λογαριασμού αξιογράφων» ή των «εντολών μεταβίβασης» δεν εφαρμόζονται στα ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔ DLT, με εξαίρεση τις απαιτήσεις για τις συνδέσεις ΚΑΤ που θα πρέπει να εφαρμόζονται κατ’ αναλογία. Σε σχέση με τον όρο του «λογαριασμού αξιογράφων», η εξαίρεση θα περιλαμβάνει τους κανόνες για την καταχώριση αξιογράφων, την ακεραιότητα της έκδοσης και τον διαχωρισμό των λογαριασμών. Ενώ τα ΚΑΤ διαχειρίζονται συστήματα διακανονισμού αξιογράφων πιστώνοντας και χρεώνοντας τους λογαριασμούς αξιογράφων των συμμετεχόντων σε αυτά, σε ένα ΣΔ DLT ενδέχεται να μην είναι δυνατόν να υπάρχουν πάντοτε λογαριασμοί αξιογράφων τήρησης διπλών ή πολλαπλών λογιστικών εγγράφων. Επομένως, θα πρέπει επίσης να καταστεί δυνατή η χορήγηση εξαίρεσης για ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT από τους κανόνες του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 που αναφέρονται στον όρο «μορφή λογιστικής εγγραφής», σε περίπτωση που η εξαίρεση αυτή είναι αναγκαία για να καταστεί δυνατή η καταχώριση χρηματοπιστωτικών μέσων DLT σε κατανεμημένο καθολικό. Ωστόσο, ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT θα πρέπει να διασφαλίζει την ακεραιότητα της έκδοσης χρηματοπιστωτικών μέσων DLT στο κατανεμημένο καθολικό, και τον διαχωρισμό των χρηματοπιστωτικών μέσων DLT που ανήκουν στους διάφορους συμμετέχοντες.

(31)

Ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT θα πρέπει να εξακολουθεί πάντα να υπόκειται στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, σύμφωνα με τον οποίο ένα ΚΑΤ που αναθέτει υπηρεσίες ή δραστηριότητες σε τρίτο μέρος παραμένει πλήρως υπεύθυνο για την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεών του βάσει του εν λόγω κανονισμού και υποχρεούται να διασφαλίζει ότι τυχόν εξωτερική ανάθεση δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μετάθεση της ευθύνης του. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 επιτρέπει μόνον σε ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔ DLT να αναθέσουν εξωτερικά μια βασική υπηρεσία ή δραστηριότητα μόνον αφότου λάβει άδεια από την αρμόδια αρχή. Ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT θα πρέπει επομένως να μπορεί να ζητήσει εξαίρεση από την εν λόγω απαίτηση αδειοδότησης, εφόσον το ΚΑΤ αποδείξει ότι η απαίτηση δεν συνάδει με τη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, όπως προβλέπεται στο επιχειρησιακό του σχέδιο. Η ανάθεση καθηκόντων που αφορούν τη λειτουργία ενός ΣΔ DLT, ή τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, για την εκτέλεση διακανονισμού, δεν θα πρέπει να θεωρείται εξωτερική ανάθεση κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014.

(32)

Η υποχρέωση διαμεσολάβησης πιστωτικού ιδρύματος ή επιχείρησης επενδύσεων, με σκοπό να αποτρέπεται η άμεση πρόσβαση ιδιωτών επενδυτών στα συστήματα διακανονισμού και παράδοσης που διαχειρίζεται ένα ΚΑΤ, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κανονιστικό εμπόδιο για την ανάπτυξη εναλλακτικών μοντέλων διακανονισμού τα οποία βασίζονται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού που επιτρέπει την άμεση πρόσβαση από ιδιώτες επενδυτές. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιτρέπεται η χορήγηση εξαίρεσης για ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔ DLT, υπό την έννοια ότι ο όρος «συμμετέχων» στην οδηγία 98/26/ΕΚ θεωρείται ότι περιλαμβάνει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, άτομα άλλα από αυτά που αναφέρονται στην εν λόγω οδηγία. Όταν ζητείται εξαίρεση από την υποχρέωση διαμεσολάβησης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, το ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα πρόσωπα που γίνονται δεκτά ως συμμετέχοντες πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Ένα ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι συμμετέχοντες σε αυτό διαθέτουν επαρκές επίπεδο ικανοτήτων, δεξιοτήτων, πείρας και γνώσεων όσον αφορά τις μετασυναλλακτικές δραστηριότητες και τη λειτουργία της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού.

(33)

Οι οντότητες που είναι επιλέξιμες για συμμετοχή σε ΚΑΤ δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 αντιστοιχούν στις οντότητες που είναι επιλέξιμες για συμμετοχή σε σύστημα διακανονισμού αξιογράφων το οποίο έχει οριστεί και κοινοποιηθεί σύμφωνα με την οδηγία 98/26/ΕΚ, δεδομένου ότι ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 προϋποθέτει τον ορισμό και την κοινοποίηση των συστημάτων διακανονισμού αξιογράφων που διαχειρίζονται τα ΚΑΤ, σύμφωνα με την οδηγία 98/26/ΕΚ. Επομένως, ένας διαχειριστής συστήματος διακανονισμού αξιογράφων βασιζόμενου σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού ο οποίος αιτείται να εξαιρεθεί από τις απαιτήσεις συμμετοχής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 δεν θα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις συμμετοχής της οδηγίας 98/26/ΕΚ. Κατά συνέπεια, το εν λόγω σύστημα διακανονισμού αξιογράφων δεν δύναται να οριστεί και να κοινοποιηθεί βάσει της εν λόγω οδηγίας και για τον λόγο αυτό δεν αναφέρεται ως «σύστημα διακανονισμού αξιογράφων DLT» στον παρόντα κανονισμό, αλλά ως ΣΔ DLT. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να επιτρέπει σε ένα ΚΑΤ να διαχειρίζεται ένα ΣΔ DLT το οποίο δεν χαρακτηρίζεται ως σύστημα διακανονισμού αξιογράφων που ορίζεται βάσει της οδηγίας 98/26/ΕΚ, και θα πρέπει, με την επιφύλαξη ορισμένων αντισταθμιστικών μέτρων, να διατίθεται εξαίρεση από τους κανόνες σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, συμπεριλαμβανομένων ειδικών αντισταθμιστικών μέτρων για τον μετριασμό των κινδύνων που προκύπτουν από την αφερεγγυότητα, δεδομένου ότι δεν εφαρμόζονται τα μέτρα προστασίας από την αφερεγγυότητα σύμφωνα με την οδηγία 98/26/ΕΚ. Παρά ταύτα, η εξαίρεση αυτή δεν αποκλείει ένα ΣΔ DLT που πληροί όλες τις απαιτήσεις της οδηγίας 98/26/ΕΚ από το να οριστεί και να κοινοποιηθεί ως σύστημα διακανονισμού αξιογράφων σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία.

(34)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 ενθαρρύνει τον διακανονισμό συναλλαγών σε χρήμα κεντρικής τράπεζας. Όταν ο διακανονισμός πληρωμών τοις μετρητοίς σε χρήμα κεντρικής τράπεζας δεν είναι πρακτικός και εφικτός, θα πρέπει να είναι δυνατός ο διακανονισμός μέσω των λογαριασμών του ίδιου του ΚΑΤ σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό ή μέσω λογαριασμών που ανοίγονται σε πιστωτικό ίδρυμα («χρήμα εμπορικών τραπεζών»). Μπορεί, ωστόσο, να είναι δύσκολο να εφαρμοστεί ο εν λόγω κανόνας για ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT, δεδομένου ότι το ΚΑΤ θα πρέπει να πραγματοποιεί κινήσεις σε λογαριασμούς ταμείου, ταυτόχρονα με την παράδοση αξιογράφων που καταχωρίζονται στο κατανεμημένο καθολικό. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιτρέπεται η προσωρινή εξαίρεση των ΚΑΤ που διαχειρίζονται ΣΔ DLT από τη διάταξη του εν λόγω κανονισμού σχετικά με τον διακανονισμό σε μετρητά, προκειμένου να αναπτυχθούν καινοτόμες λύσεις στο πλαίσιο του πιλοτικού καθεστώτος, με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρήμα εμπορικών τραπεζών ή της χρήσης «μαρκών ηλεκτρονικού χρήματος». Ο διακανονισμός σε χρήμα κεντρικής τράπεζας θα μπορούσε να θεωρείται μη πρακτικός και εφικτός, εάν ο διακανονισμός σε χρήμα κεντρικής τράπεζας δεν είναι διαθέσιμος σε κατανεμημένο καθολικό.

(35)

Εκτός από τις απαιτήσεις που αποδείχθηκε ότι δεν είναι πρακτικές σε περιβάλλον τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, οι απαιτήσεις που συνδέονται με τον διακανονισμό τοις μετρητοίς βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 εξακολουθούν να ισχύουν εκτός του πιλοτικού καθεστώτος. Ως εκ τούτου, οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει να περιγράφουν στα επιχειρησιακά τους σχέδια τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να συμμορφωθούν με τον τίτλο IV του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 σε περίπτωση που τελικά αποχωρήσουν από το πιλοτικό καθεστώς.

(36)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 προβλέπει ότι το ΚΑΤ πρέπει να παρέχει πρόσβαση σε άλλο ΚΑΤ ή άλλες υποδομές της αγοράς σε αμερόληπτη και διαφανή βάση. Η παροχή πρόσβασης σε ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT μπορεί να είναι πιο απαιτητική από τεχνική άποψη, επαχθής ή δύσκολο να επιτευχθεί, δεδομένου ότι δεν έχει δοκιμαστεί ακόμη η διαλειτουργικότητα των κληροδοτημένων συστημάτων με την τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού. Κατά συνέπεια, θα πρέπει επίσης να μπορεί να χορηγηθεί εξαίρεση από την εν λόγω απαίτηση σε ένα ΣΔ DLT, εάν αποδεικνύει ότι η εφαρμογή της απαίτησης είναι δυσανάλογη προς την κλίμακα των δραστηριοτήτων του ΣΔ DLT.

(37)

Ανεξάρτητα από την απαίτηση σε σχέση με την οποία ζητήθηκε εξαίρεση, το ΚΑΤ που διαχειρίζεται ΣΔ DLT θα πρέπει να αποδεικνύει ότι η αιτούμενη εξαίρεση είναι αναλογική προς τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού και δικαιολογείται από τη χρήση αυτή. Η εξαίρεση θα πρέπει να περιορίζεται στο ΣΔ DLT και δεν θα πρέπει να καλύπτει άλλα συστήματα διακανονισμού που τελούν υπό τη διαχείριση του ιδίου ΚΑΤ.

(38)

Οι υποδομές αγοράς DLT και οι διαχειριστές τους θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετες απαιτήσεις σε σύγκριση με τις παραδοσιακές υποδομές αγοράς. Οι πρόσθετες απαιτήσεις είναι αναγκαίες για την αποφυγή κινδύνων που σχετίζονται με τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού ή τον τρόπο λειτουργίας της υποδομής αγοράς DLT. Επομένως, ένας διαχειριστής υποδομής αγοράς DLT θα πρέπει να καταρτίσει σαφές επιχειρησιακό σχέδιο, στο οποίο να περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιείται η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού και τους νομικούς όρους που θα εφαρμόζονται.

(39)

Οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει να καθορίζουν ή να τεκμηριώνουν, κατά περίπτωση, τους κανόνες λειτουργίας της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού που χρησιμοποιούν, μεταξύ των οποίων κανόνες για την πρόσβαση στο κατανεμημένο καθολικό και την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση σε αυτό, κανόνες για τη συμμετοχή των κόμβων επαλήθευσης και κανόνες για την αντιμετώπιση πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων, καθώς και μέτρα διαχείρισης κινδύνου.

(40)

Ένας διαχειριστής υποδομής αγοράς DLT θα πρέπει να είναι υποχρεωμένος να παρέχει πληροφορίες στα μέλη, τους συμμετέχοντες, τους εκδότες και τους πελάτες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να εκτελεί τις δραστηριότητές του και σχετικά με τη διαφορά της χρήσης τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού από τον τρόπο με τον οποίο παρέχονται κατά κανόνα οι υπηρεσίες από παραδοσιακό πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης ή από ΚΑΤ που διαχειρίζεται σύστημα διακανονισμού αξιογράφων.

(41)

Οι υποδομές αγοράς DLT θα πρέπει να διαθέτουν ειδικές και αξιόπιστες ρυθμίσεις ΤΠ και κυβερνοχώρου σε σχέση με τη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Οι ρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να είναι αναλογικές προς τη φύση, την κλίμακα και την πολυπλοκότητα του επιχειρησιακού σχεδίου του διαχειριστή της υποδομής αγοράς DLT. Οι εν λόγω ρυθμίσεις θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν τη συνέχεια και την αδιάλειπτη διαφάνεια, τη διαθεσιμότητα, την αξιοπιστία και την ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της αξιοπιστίας των τυχόν έξυπνων συμβολαίων που χρησιμοποιούνται, ανεξάρτητα από το αν αυτά τα έξυπνα συμβόλαια δημιουργούνται από την ίδια την υποδομή αγοράς DLT ή από τρίτο μέρος έπειτα από διαδικασίες εξωτερικής ανάθεσης. Οι υποδομές αγοράς DLT θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν την ακεραιότητα, την ασφάλεια, την εμπιστευτικότητα, τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα των δεδομένων που αποθηκεύονται στο κατανεμημένο καθολικό. Η αρχή που είναι αρμόδια για μια υποδομή αγοράς DLT θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να απαιτεί τη διενέργεια ελέγχου, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι συνολικές ρυθμίσεις ΤΠ και κυβερνοχώρου της υποδομής αγοράς DLT ενδείκνυνται για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Το κόστος του ελέγχου θα πρέπει να βαρύνει τον διαχειριστή της υποδομής αγοράς DLT.

(42)

Όταν το επιχειρησιακό σχέδιο ενός διαχειριστή υποδομής αγοράς DLT περιλαμβάνει τη φύλαξη κεφαλαίων των πελατών, όπως μετρητά ή ισοδύναμα μετρητών, ή χρηματοπιστωτικών μέσων DLT, ή των μέσων πρόσβασης σε αυτά τα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT, μεταξύ άλλων με τη μορφή κρυπτογραφικών κλειδών, η υποδομή αγοράς DLT θα πρέπει να διαθέτει κατάλληλες ρυθμίσεις για τη διασφάλιση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων. Οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών για ίδιο λογαριασμό, παρά μόνο με την πρότερη ρητή γραπτή συγκατάθεση των πελατών τους. Οι υποδομές αγοράς DLT θα πρέπει να διαχωρίζουν τα κεφάλαια και τα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT των πελατών, καθώς και τα μέσα πρόσβασης στα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία, από τα δικά τους περιουσιακά στοιχεία ή από τα περιουσιακά στοιχεία άλλων πελατών. Οι συνολικές ρυθμίσεις ΤΠ και κυβερνοχώρου των υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών προστατεύονται από απάτες, κυβερνοεπιθέσεις, κυβερνοαπειλές και άλλες σοβαρές δυσλειτουργίες.

(43)

Κατά τη στιγμή της χορήγησης ειδικής άδειας, οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει επίσης να διαθέτουν αξιόπιστη στρατηγική εξόδου σε περίπτωση διακοπής του πιλοτικού καθεστώτος, ανάκλησης της ειδικής άδειας ή ορισμένων από τις χορηγηθείσες εξαιρέσεις, ή υπέρβασης των ορίων αξίας που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει τη μετάβαση ή την επαναφορά των οικείων δραστηριοτήτων τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού σε παραδοσιακές υποδομές αγοράς. Για τον σκοπό αυτό, οι νεοεισερχόμενοι ή οι διαχειριστές ΣΔΔ DLT που δεν διαχειρίζονται παραδοσιακή υποδομή αγοράς στην οποία θα μπορούσαν να μεταβιβάσουν χρηματοπιστωτικά μέσα DLT θα πρέπει να επιδιώκουν τη σύναψη συμφωνιών με διαχειριστές παραδοσιακών υποδομών αγοράς. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την καταχώριση χρηματοπιστωτικών μέσων DLT. Κατά συνέπεια, τα ΚΑΤ θα πρέπει να υπόκεινται σε ορισμένες απαιτήσεις για τη σύναψη τέτοιων συμφωνιών. Επιπλέον, τα ΚΑΤ θα πρέπει να συνάπτουν τις εν λόγω συμφωνίες κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις και θα πρέπει να είναι σε θέση να χρεώνουν εύλογη εμπορική προμήθεια με βάση το πραγματικό κόστος.

(44)

Κατά τη χορήγηση ειδικής άδειας σε διαχειριστή υποδομής αγοράς DLT θα πρέπει να ακολουθούνται σε γενικές γραμμές οι ίδιες διαδικασίες με εκείνες που ισχύουν για τη χορήγηση άδειας δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 ή της οδηγίας 2014/65/ΕΕ. Ωστόσο, κατά την υποβολή αίτησης για χορήγηση ειδικής άδειας δυνάμει του παρόντος κανονισμού, ο αιτών θα πρέπει να αναφέρει τις εξαιρέσεις που ζητεί. Πριν από τη χορήγηση ειδικής άδειας σε υποδομή αγοράς DLT, η αρμόδια αρχή θα πρέπει να παρέχει στην ESMA όλες τις σχετικές πληροφορίες. Όταν είναι αναγκαίο, η ESMA θα πρέπει να εκδίδει μη δεσμευτική γνώμη σχετικά με τις αιτούμενες εξαιρέσεις ή σχετικά με την επάρκεια της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού. Η εν λόγω μη δεσμευτική γνώμη δεν θα πρέπει να θεωρείται γνώμη κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010. Η ESMA θα πρέπει να διαβουλεύεται με τις αρμόδιες αρχές των λοιπών κρατών μελών κατά την κατάρτιση της γνώμης της. Με τη μη δεσμευτική γνώμη της, η ESMA θα πρέπει να έχει ως στόχο τη διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών, της ακεραιότητας της αγοράς και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Για να εξασφαλιστεί ισότιμος και θεμιτός ανταγωνισμός σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, η μη δεσμευτική γνώμη και οι κατευθυντήριες γραμμές της ESMA θα πρέπει να έχουν ως στόχο τη διασφάλιση της συνέπειας και της αναλογικότητας των εξαιρέσεων που χορηγούνται από τις διάφορες αρμόδιες αρχές στην Ένωση, μεταξύ άλλων κατά την αξιολόγηση της επάρκειας, για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, των διαφόρων ειδών τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού που χρησιμοποιούνται από τους διαχειριστές.

(45)

Η καταχώριση αξιογράφων, η τήρηση λογαριασμών αξιογράφων και η διαχείριση συστημάτων διακανονισμού είναι δραστηριότητες που καλύπτονται από μη εναρμονισμένες διατάξεις του εθνικού δικαίου, όπως το εταιρικό δίκαιο και το δίκαιο περί κινητών αξιών. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT να συμμορφώνονται με όλους τους ισχύοντες κανόνες και να δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες τους να κάνουν το ίδιο.

(46)

Η αρμόδια αρχή που εξετάζει αίτηση που υποβάλλεται από διαχειριστή υποδομής αγοράς DLT θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί τη χορήγηση ειδικής άδειας, εάν συντρέχουν λόγοι ώστε να θεωρήσει ότι η υποδομή αγοράς DLT δεν θα είναι σε θέση να συμμορφωθεί με τις εφαρμοστέες διατάξεις που προβλέπονται από το ενωσιακό δίκαιο ή με διατάξεις του εθνικού δικαίου που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου, εάν συντρέχουν λόγοι ώστε να θεωρήσει ότι η εν λόγω υποδομή αγοράς DLT συνιστά κίνδυνο για την προστασία των επενδυτών, την ακεραιότητα της αγοράς ή τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ή εάν η αίτηση συνιστά απόπειρα παράκαμψης των υφιστάμενων απαιτήσεων.

(47)

Στην ειδική άδεια που χορηγείται από αρμόδια αρχή σε διαχειριστή αγοράς DLT θα πρέπει να αναφέρονται οι εξαιρέσεις που χορηγούνται στην εν λόγω υποδομή αγοράς DLT. Η άδεια θα πρέπει να ισχύει σε ολόκληρη την Ένωση, αλλά μόνο για τη διάρκεια του πιλοτικού καθεστώτος. Η ESMA θα πρέπει να δημοσιεύει στον δικτυακό τόπο της κατάλογο με τις υποδομές αγοράς DLT και κατάλογο με τις εξαιρέσεις που χορηγούνται σε καθεμία από αυτές.

(48)

Οι ειδικές άδειες και οι εξαιρέσεις θα πρέπει να χορηγούνται σε προσωρινή βάση, για περίοδο έως έξι ετών από την ημερομηνία χορήγησης της ειδικής άδειας, και θα πρέπει να ισχύουν μόνο κατά τη διάρκεια του πιλοτικού καθεστώτος. Αυτή η περίοδος έξι ετών αναμένεται να δώσει στις υποδομές αγοράς DLT αρκετό χρόνο για να προσαρμόσουν τα επιχειρησιακά μοντέλα τους σε τυχόν τροποποιήσεις του πιλοτικού καθεστώτος και για να λειτουργήσουν στο πλαίσιο του πιλοτικού καθεστώτος με εμπορικά βιώσιμο τρόπο. Θα δώσει επίσης στην ESMA και την Επιτροπή τη δυνατότητα να συγκεντρώσουν ένα χρήσιμο σύνολο δεδομένων σχετικά με τη λειτουργία του πιλοτικού καθεστώτος μετά τη χορήγηση σημαντικού πλήθους ειδικών αδειών και σχετικών εξαιρέσεων, και να υποβάλουν σχετική έκθεση. Τέλος, θα δώσει επίσης στους διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT αρκετό χρόνο για να λάβουν τα αναγκαία μέτρα είτε για την παύση των δραστηριοτήτων τους είτε για τη μετάβαση σε ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο, μετά την έκδοση των εκθέσεων της ESMA και της Επιτροπής.

(49)

Με την επιφύλαξη του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 και της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να έχουν την εξουσία να ανακαλούν ειδική άδεια ή τυχόν εξαιρέσεις που έχουν χορηγηθεί σε υποδομή αγοράς DLT σε περίπτωση που διαπιστωθεί ελάττωμα στην υποκείμενη τεχνολογία ή στις υπηρεσίες και τις δραστηριότητες που παρέχονται από τον διαχειριστή της υποδομής αγοράς DLT, αν το ελάττωμα αυτό υπερβαίνει τα οφέλη της οικείας υπηρεσίας και των σχετικών δραστηριοτήτων, ή όταν ο διαχειριστής της υποδομής αγοράς DLT έχει παραβιάσει τυχόν υποχρεώσεις που συνοδεύουν τις άδειες ή εξαιρέσεις που χορηγήθηκαν από την αρμόδια αρχή, ή όταν ο διαχειριστής της υποδομής αγοράς DLT έχει καταχωρίσει χρηματοπιστωτικά μέσα τα οποία υπερβαίνουν τα όρια αξίας που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, ή τα οποία δεν πληρούν άλλες προϋποθέσεις που εφαρμόζονται στα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT βάσει του παρόντος κανονισμού. Στην πορεία των δραστηριοτήτων του, ο διαχειριστής υποδομής αγοράς DLT θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητεί πρόσθετες εξαιρέσεις πέραν εκείνων που ζητήθηκαν όταν υποβλήθηκε η αρχική αίτηση. Στην περίπτωση αυτή, οι πρόσθετες εξαιρέσεις θα πρέπει να ζητούνται από την αρμόδια αρχή με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ζητήθηκαν εξαιρέσεις όταν υποβλήθηκε η αρχική αίτηση για υποδομή αγοράς DLT.

(50)

Δεδομένου ότι, στο πλαίσιο του πιλοτικού καθεστώτος, οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα μπορούν να λαμβάνουν προσωρινές εξαιρέσεις από ορισμένες διατάξεις της υφιστάμενης ενωσιακής νομοθεσίας, θα πρέπει να συνεργάζονται στενά με τις αρμόδιες αρχές και με την ESMA κατά τη διάρκεια ισχύος της ειδικής τους άδειας. Οι υποδομές αγοράς DLT θα πρέπει να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές για τυχόν ουσιώδεις αλλαγές των επιχειρησιακών τους σχεδίων και των εργαζομένων τους σε νευραλγικές θέσεις, για τυχόν αποδεικτικά στοιχεία για κυβερνοεπιθέσεις ή άλλες κυβερνοαπειλές, απάτη ή σοβαρές αθέμιτες πρακτικές, για τυχόν αλλαγή στις πληροφορίες που παρασχέθηκαν κατά την αρχική αίτηση για χορήγηση ειδικής άδειας, για τυχόν τεχνικές ή λειτουργικές δυσκολίες, ειδικότερα εκείνες που συνδέονται με τη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, και για τυχόν κινδύνους όσον αφορά την προστασία των επενδυτών, την ακεραιότητα της αγοράς ή τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, που δεν είχαν προβλεφθεί κατά τον χρόνο χορήγησης της ειδικής άδειας. Προκειμένου να διασφαλιστούν η προστασία των επενδυτών, η ακεραιότητα της αγοράς και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η αρμόδια αρχή που χορήγησε την ειδική άδεια θα πρέπει, όταν της κοινοποιούνται τέτοιες ουσιώδεις αλλαγές, να είναι σε θέση να απαιτήσει από την υποδομή αγοράς DLT να υποβάλει αίτηση για νέα ειδική άδεια ή εξαίρεση ή να λάβει όποιο διορθωτικό μέτρο κρίνει κατάλληλο η αρμόδια αρχή. Οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει επίσης να παρέχουν κάθε σχετική πληροφορία στην αρμόδια αρχή, όταν τους ζητηθεί. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διαβιβάζουν στην ESMA τις πληροφορίες που λαμβάνουν από τους διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT και τις πληροφορίες σχετικά με τα διορθωτικά μέτρα.

(51)

Οι διαχειριστές υποδομών αγοράς DLT θα πρέπει να υποβάλλουν τακτικές εκθέσεις στις οικείες αρμόδιες αρχές. Η ESMA θα πρέπει να διοργανώνει συζητήσεις σχετικά με τις εν λόγω εκθέσεις, ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε όλες τις αρμόδιες αρχές στην Ένωση να αποκομίζουν πείρα από τον αντίκτυπο της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού και προκειμένου να εξετάζονται τυχόν τροποποιήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, που είναι πιθανώς αναγκαίες ώστε να καταστεί δυνατή η χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού σε μεγαλύτερη κλίμακα.

(52)

Κατά τη διάρκεια λειτουργίας του πιλοτικού καθεστώτος, είναι σημαντικό να υπόκεινται το πλαίσιο και η λειτουργία του σε συχνή παρακολούθηση και αξιολόγηση, προκειμένου να μεγιστοποιούνται οι πληροφορίες για τους διαχειριστές των υποδομών αγοράς DLT. Η ESMA θα πρέπει να δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις, προκειμένου να παρέχει στους συμμετέχοντες στην αγορά τη δυνατότητα να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία και την ανάπτυξη των αγορών, και να παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή του πιλοτικού καθεστώτος. Οι ετήσιες αυτές εκθέσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν επικαιροποιήσεις σχετικά με τις σημαντικότερες τάσεις και κινδύνους. Οι εν λόγω ετήσιες εκθέσεις θα πρέπει να υποβάλλονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(53)

Τρία έτη από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, η ESMA θα πρέπει να υποβάλει στην Επιτροπή έκθεση που θα περιλαμβάνει την αξιολόγησή της σχετικά με το πιλοτικό καθεστώς. Βάσει της έκθεσης της ESMA, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στην εν λόγω έκθεση θα πρέπει να αξιολογούνται το κόστος και τα οφέλη της παράτασης του πιλοτικού καθεστώτος για περαιτέρω χρονική περίοδο, της επέκτασης του πιλοτικού καθεστώτος σε άλλα είδη χρηματοπιστωτικών μέσων, της τυχόν τροποποίησης του πιλοτικού καθεστώτος με άλλο τρόπο, της μονιμοποίησης του πιλοτικού καθεστώτος με την υποβολή κατάλληλων τροποποιήσεων της ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες ή της κατάργησης του πιλοτικού καθεστώτος. Δεν θα ήταν σκόπιμο να υπάρχουν δύο παράλληλα καθεστώτα, ένα για υποδομές αγοράς που βασίζονται σε τεχνολογία DLT και ένα για υποδομές αγοράς που δεν βασίζονται σε τεχνολογία DLT. Εάν το πιλοτικό καθεστώς είναι επιτυχές, θα μπορούσε να μονιμοποιηθεί με την τροποποίηση της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ώστε να θεσπιστεί ένα ενιαίο και συνεκτικό πλαίσιο.

(54)

Έχουν εντοπιστεί ορισμένα πιθανά κενά στην υφιστάμενη ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες όσον αφορά την εφαρμογή της σε κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα. Ειδικότερα, τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 που αφορούν ορισμένες απαιτήσεις αναφοράς δεδομένων και απαιτήσεις προσυναλλακτικής και μετασυναλλακτικής διαφάνειας δεν είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα στα χρηματοπιστωτικά μέσα που εκδίδονται με τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Οι δευτερογενείς αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων που εκδίδονται με τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού ή παρόμοιας τεχνολογίας βρίσκονται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο ανάπτυξης και, συνεπώς, τα χαρακτηριστικά τους ενδέχεται να διαφέρουν από αυτά των αγορών χρηματοπιστωτικών μέσων που χρησιμοποιούν παραδοσιακή τεχνολογία. Οι κανόνες που καθορίζονται στα εν λόγω ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλα τα χρηματοπιστωτικά μέσα, ανεξάρτητα από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Κατά συνέπεια, στο πλαίσιο των υφιστάμενων εντολών, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014, για την κατάρτιση σχεδίων ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων, η ESMA θα πρέπει να διενεργήσει ολοκληρωμένη αξιολόγηση των εν λόγω ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων και να προτείνει κάθε αναγκαία τροποποίηση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες που ορίζονται σε αυτά θα μπορούσαν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά στα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT. Κατά τη διενέργεια της εν λόγω αξιολόγησης, η ESMA θα πρέπει να λάβει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χρηματοπιστωτικών μέσων DLT και το κατά πόσον αυτά καθιστούν αναγκαία την προσαρμογή των προτύπων ώστε να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη των εν λόγω χρηματοπιστωτικών μέσων χωρίς να υπονομεύονται οι στόχοι των κανόνων που προβλέπονται στα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα που έχουν εγκριθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 600/2014.

(55)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, δεδομένου ότι στην ενωσιακή νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες είναι ενσωματωμένα κανονιστικά εμπόδια για την ανάπτυξη υποδομών αγοράς DLT για κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ίδιου άρθρου, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(56)

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της οδηγίας (EE) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13). Ταυτόχρονα, όσον αφορά τις οντότητες που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται οι μηχανισμοί για την αναφορά παραβιάσεων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 ή της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, όπως θεσπίζονται δυνάμει της εν λόγω οδηγίας. Όσον αφορά τις οντότητες που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται οι μηχανισμοί για την αναφορά παραβιάσεων του εν λόγω κανονισμού, όπως θεσπίζονται δυνάμει του εν λόγω κανονισμού.

(57)

Η λειτουργία των υποδομών αγοράς DLT θα μπορούσε να περιλαμβάνει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Σε περίπτωση που, για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, κριθεί αναγκαία η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η εν λόγω επεξεργασία θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με το εφαρμοστέο ενωσιακό δίκαιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 (14) και (ΕΕ) 2018/1725 (15) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ζητήθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725, η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, ο οποίος και γνωμοδότησε στις 23 Απριλίου 2021.

(58)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 600/2014 προβλέπει μεταβατική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας η μη διακριτική πρόσβαση σε CCP ή τόπο διαπραγμάτευσης δυνάμει του εν λόγω κανονισμού δεν ισχύει για τους CCP ή τους τόπους διαπραγμάτευσης που ζήτησαν από τις οικείες αρμόδιες αρχές να επωφεληθούν από μεταβατικές ρυθμίσεις όσον αφορά τα χρηματιστηριακά παράγωγα. Η περίοδος κατά την οποία ένας CCP ή ένας τόπος διαπραγμάτευσης θα μπορούσε να λάβει, από την οικεία αρμόδια αρχή, εξαίρεση από τους κανόνες για τη μη διακριτική πρόσβαση, όσον αφορά τα χρηματιστηριακά παράγωγα, έληξε στις 3 Ιουλίου 2020. Η αυξημένη αβεβαιότητα και μεταβλητότητα των αγορών είχαν αρνητικό αντίκτυπο όσον αφορά τους λειτουργικούς κινδύνους των CCP και των τόπων διαπραγμάτευσης και, κατά συνέπεια, η ημερομηνία εφαρμογής του νέου καθεστώτος ανοικτής πρόσβασης για τους CCP και τους τόπους διαπραγμάτευσης που προσφέρουν υπηρεσίες διαπραγμάτευσης και εκκαθάρισης όσον αφορά τα χρηματιστηριακά παράγωγα μετατέθηκε με το άρθρο 95 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/23 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16) κατά ένα έτος, στις 3 Ιουλίου 2021. Οι λόγοι για τη μετάθεση της ημερομηνίας εφαρμογής του νέου καθεστώτος ανοικτής πρόσβασης εξακολουθούν να υφίστανται. Επιπλέον, το καθεστώς ανοικτής πρόσβασης θα μπορούσε να αντιβαίνει στους παράλληλους στόχους πολιτικής για την προώθηση των συναλλαγών και της καινοτομίας εντός της Ένωσης, δεδομένου ότι θα μπορούσε να αποθαρρύνει την καινοτομία σε διαπραγματεύσιμα σε χρηματιστήριο παράγωγα, καθότι θα επέτρεπε σε ανταγωνιστές που επωφελούνται από την ανοικτή πρόσβαση, να βασίζονται στις υποδομές και τις επενδύσεις των κατεστημένων φορέων προκειμένου να προσφέρουν ανταγωνιστικά προϊόντα με χαμηλό αρχικό κόστος. Η διατήρηση ενός συστήματος βάσει του οποίου η εκκαθάριση και η διαπραγμάτευση παραγώγων πραγματοποιείται σε κάθετα ολοκληρωμένη οντότητα, συνάδει επίσης με τις μακροχρόνιες διεθνείς τάσεις. Κατά συνέπεια, η ημερομηνία εφαρμογής του νέου καθεστώτος ανοικτής πρόσβασης θα πρέπει να μετατεθεί κατά δύο ακόμη έτη, στις 3 Ιουλίου 2023.

(59)

Επί του παρόντος, ο ορισμός του χρηματοπιστωτικού μέσου στην οδηγία 2014/65/ΕΕ δεν περιλαμβάνει ρητά τα χρηματοπιστωτικά μέσα τα οποία εκδίδονται μέσω μιας κατηγορίας τεχνολογιών που υποστηρίζει την κατανεμημένη καταχώριση κρυπτογραφημένων δεδομένων, δηλαδή, της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού. Για να διασφαλιστεί ότι τα εν λόγω χρηματοπιστωτικά μέσα μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην αγορά σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, θα πρέπει να τροποποιηθεί ο ορισμός των χρηματοπιστωτικών μέσων στην οδηγία 2014/65/ΕΕ ώστε να τα συμπεριλάβει.

(60)

Ενώ ο παρών κανονισμός καθορίζει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις υποδομές αγοράς DLT, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρέχουν υπηρεσίες διακανονισμού, το γενικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων που τελούν υπό τη διαχείριση ΚΑΤ ορίζεται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014, ο οποίος περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με τη συμμόρφωση προς τη διαδικασία διακανονισμού. Το καθεστώς συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού περιλαμβάνει κανόνες για την αναφορά περιπτώσεων αδυναμίας διακανονισμού, για την είσπραξη και διανομή χρηματικών ποινών και για υποχρεωτικές διαδικασίες αγοράς κάλυψης «buy-in». Σύμφωνα με τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα που θεσπίζονται βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, οι διατάξεις σχετικά με τη συμμόρφωση προς τη διαδικασία διακανονισμού εφαρμόζονται από την 1η Φεβρουαρίου 2022. Ωστόσο, τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν παράσχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι υποχρεωτικές διαδικασίες αγοράς κάλυψης «buy-in» θα μπορούσαν να αυξήσουν την πίεση ρευστότητας και το κόστος των αξιογράφων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο εξαγοράς. Ο αντίκτυπος αυτός θα μπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω σε περιπτώσεις αστάθειας της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρμογή των κανόνων για τις υποχρεωτικές διαδικασίες αγοράς κάλυψης «buy-in», όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014, θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα και την ανταγωνιστικότητα των κεφαλαιαγορών στην Ένωση. Ο αντίκτυπος αυτός θα μπορούσε με τη σειρά του να οδηγήσει σε μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των τιμών πώλησης και αγοράς, να επιφέρει μείωση της αποτελεσματικότητας της αγοράς και να αποθαρρύνει τη δανειοδοσία τίτλων στις αγορές δανειοδοσίας τίτλων και συμφωνιών επαναγοράς, καθώς και τον διακανονισμό συναλλαγών με ΚΑΤ που είναι εγκατεστημένα στην Ένωση. Επομένως, το κόστος της εφαρμογής των κανόνων για υποχρεωτικές διαδικασίες αγοράς κάλυψης «buy-in» αναμένεται να υπερβεί τα δυνητικά οφέλη. Λαμβανομένου υπόψη αυτού του πιθανού αρνητικού αντίκτυπου, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να προβλέπει διαφορετική ημερομηνία εφαρμογής για κάθε μέτρο συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού, ώστε να μπορεί να αναβληθεί περαιτέρω η ημερομηνία εφαρμογής των κανόνων για τις υποχρεωτικές διαδικασίες αγοράς κάλυψης «buy-in».Η εν λόγω αναβολή θα επιτρέψει στην Επιτροπή να αξιολογήσει, στο πλαίσιο της επικείμενης νομοθετικής πρότασης για την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να τροποποιηθεί το πλαίσιο της συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού, και ιδίως οι κανόνες για τις υποχρεωτικές διαδικασίες αγοράς κάλυψης «buy-in», ώστε να ληφθούν υπόψη και να αντιμετωπιστούν τα προαναφερθέντα ζητήματα. Επιπλέον, με την αναβολή αυτή θα διασφαλιστεί ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών αγοράς DLT που θα υπόκεινται στο καθεστώς συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού, δεν θα επιβαρυνθούν δύο φορές με το κόστος της εφαρμογής σε περίπτωση που τροποποιηθούν οι εν λόγω κανόνες ως αποτέλεσμα της επανεξέτασης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014.

(61)

Η λειτουργία μιας υποδομής αγοράς DLT δεν θα πρέπει να υπονομεύει τις κλιματικές πολιτικές των κρατών μελών. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ενθαρρυνθούν περαιτέρω η ανάπτυξη τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών και οι επενδύσεις στις τεχνολογίες αυτές,