12.8.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 236/125

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους, η οποία εγκρίθηκε το 2001 και περιέχει τρεις οδηγίες σχετικά με την ανάπτυξη των κοινοτικών σιδηροδρομικών μεταφορών, την αδειοδότηση σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και την κατανομή της χωρητικότητας σιδηροδρομικών υποδομών και τις χρεώσεις για τις χρήσεις σιδηροδρομικών υποδομών, καθώς και για την πιστοποίηση της ασφάλειας, απέβλεπε στην αναζωογόνηση της σιδηροδρομικής βιομηχανίας αφού αυτό θα αποτελούσε ένα πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού χώρου σιδηροδρομικών μεταφορών, καθώς και στην δημιουργία εκείνης της ορθής χρηματοοικονομικής διάρθρωσης που θα επιτρέψει κάτι τέτοιο,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οδηγίες της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους επρόκειτο να μεταφερθούν στις εθνικές νομοθεσίες στις 15 Μαρτίου 2003 αλλά ότι η Επιτροπή ανέμενε έως τον Ιούνιο του 2008 πριν κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει έναντι κρατών μελών λόγω εσφαλμένης ή ελλιπούς εφαρμογής της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη, με βάση τη δεύτερη έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την παρακολούθηση της εξέλιξης της αγοράς των σιδηροδρομικών μεταφορών, ότι το μερίδιο των σιδηροδρόμων στον τομέα των μεταφορών δεν έχει αυξηθεί αλλά έχει μόνο σταθεροποιηθεί στο χαμηλό επίπεδο του 10 % περίπου στον εμπορευματικό τομέα και σε λιγότερο από 7 % για τις μεταφορές επιβατών το 2002,

1.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μια μεγάλη πλειοψηφία 22 κρατών μελών έχει παραλείψει να εφαρμόσει δεόντως τις τρεις οδηγίες της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους· θεωρεί ότι αυτή η παράλειψη έχει παρεμποδίσει την ανάπτυξη του μεριδίου των σιδηροδρόμων στον τομέα των μεταφορών·

2.

υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο είχε ήδη υπογραμμίσει στο ψήφισμά του της 12ης Ιουλίου 2007 ότι η πλήρης εφαρμογή της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους αποτελούσε απόλυτη προτεραιότητα· κατά συνέπεια, είναι πολύ δυσαρεστημένο που αυτή η προτεραιότητα δεν έχει τηρηθεί από μια μεγάλη πλειοψηφία κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων της Αυστρίας, του Βελγίου, της Βουλγαρίας, της Δημοκρατίας της Τσεχίας, της Γερμανίας, της Δανίας, της Εσθονίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ουγγαρίας, της Ιρλανδίας, της Ιταλίας, της Λιθουανίας, του Λουξεμβούργου, της Λετονίας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Ρουμανίας, της Σουηδίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας·

3.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει απολέσει πέντε έτη για να αναλάβει δράση κατά της συγκεκριμένης παράλειψης και ανέμενε έως τον Ιούνιο του 2008 πριν αποστείλει προειδοποιητικές επιστολές και ως τον Οκτώβριο του 2009 για να αποστείλει αιτιολογημένες γνώμες για εσφαλμένη ή ελλιπή εφαρμογής της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους· εκφράζει τη λύπη του διότι η Επιτροπή δεν επέδειξε τη δέουσα προσοχή ως προς την εποπτεία των χρηματοπιστωτικών θεμελίων του σιδηροδρομικού δικτύου· προτρέπει, συνεπώς, την Επιτροπή να κινήσει χωρίς καθυστέρηση τις νομικές διαδικασίες κατά των 22 κρατών μελών που δεν έχουν εφαρμόσει την πρώτη δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους·

4.

προτρέπει τα 22 κράτη μέλη να τηρήσουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία χωρίς περαιτέρω αναβολή· είναι πεπεισμένο ότι αυτά τα κράτη μέλη εξακολουθούν να παρεμποδίζουν τον δίκαιο ανταγωνισμό στην αγορά των σιδηροδρομικών μεταφορών μη εφαρμόζοντας τις οδηγίες της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους·

5.

ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε δημόσια συγκεκριμένη ενημέρωση για τα στοιχεία που δεν έχουν πλήρως εφαρμοστεί σε κάθε κράτος μέλος, ειδικότερα σχετικά με τη μη σύσταση ενός ανεξάρτητου ρυθμιστικού φορέα και την έλλειψη εφαρμογής διατάξεων σχετικά με τη χρέωση της σιδηροδρομικής πρόσβασης· ζητεί επιπλέον από την Επιτροπή να ενημερώσει το Κοινοβούλιο σχετικά με τις διαφορετικές νομικές ερμηνείες που υφίστανται μεταξύ Επιτροπής και κρατών μελών σχετικά με την ανεξαρτησία των διαχειριστών υποδομής, (άρθρα 4, παράγραφος 2 και 14, παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/14/ΕΚ)·

6.

τονίζει ότι θα πρέπει να εξασφαλισθεί ικανοποιητικός βαθμός ανεξαρτησίας για τον διαχειριστή υποδομής, εφόσον ο τελευταίος έχει κομβικό ρόλο, σύμφωνα με την οδηγία 2001/14/ΕΚ, σχετικά με την παροχή δίκαιης πρόσβασης στη χωρητικότητα υποδομής σε όλους τους αιτούντες μέσω της κατανομής χωρητικότητας των σιδηροδρομικών υποδομών και της χρέωσης για τη χρήση σιδηροδρομικών υποδομών, καθώς και για την πιστοποίηση της ασφάλειας·

7.

θεωρεί ότι η ανεξαρτησία του διαχειριστή υποδομής αποτελεί προϋπόθεση για μια δίκαιη, διαφανή και άνευ διακρίσεων μεταχείριση όλων των φορέων εκμετάλλευσης· υπογραμμίζει ως ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι δεν έχουν παρασχεθεί πρακτικές και νομικές εγγυήσεις για την ανεξαρτησία των διαχειριστών υποδομής, ιδιαίτερα όταν αυτοί αποτελούν μέρος σιδηροδρομικής επιχείρησης που περιλαμβάνει επίσης υπηρεσίες σιδηροδρομικών μεταφορών·

8.

ζητεί από τα κράτη μέλη που δεν τηρούν αυτή τη διάταξη να διαχωρίσουν το θεμελιώδες καθήκον της παροχής χωρητικότητας σε ό,τι αφορά το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο από οποιονδήποτε μονοπωλιακό φορέα εκμετάλλευσης, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία νομικά και λειτουργικά μέτρα, επειδή αυτή η έλλειψη ανεξαρτησίας θα μπορούσε να παρεμποδίσει έναν ουσιαστικό καθορισμό της χρήσης υποδομής από τον διαχειριστή της υποδομής·

9.

ανησυχεί για το γεγονός ότι στους ρυθμιστικούς φορείς δεν έχουν χορηγηθεί επαρκείς εξουσίες και πόροι και ότι αυτές οι ανεπάρκειες οδηγούν σε έλλειψη ελέγχου προβλημάτων του ανταγωνισμού σε κάθε εθνική αγορά·

10.

ζητεί από την Επιτροπή να ενημερώσει το Κοινοβούλιο για τις εξουσίες των ρυθμιστικών φορέων που πρέπει να ενισχυθούν από τα κράτη μέλη προκειμένου να περιβληθούν με ουσιαστικές εξουσίες για την παρακολούθηση των αντίστοιχων αγορών σιδηροδρομικών μεταφορών·

11.

θεωρεί ότι αυτή η παράλειψη της μη σύστασης όντως ανεξάρτητων ρυθμιστικών φορέων στα κράτη μέλη, παρεμποδίζει την κατάλληλη εφαρμογή της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους·

12.

σημειώνει ότι ειδικές διατάξεις για την χρηματοδότηση της υποδομής και την αντιμετώπιση του χρέους των σιδηροδρόμων συμπεριλήφθηκαν στη πρώτη δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους (άρθρο 9 της οδηγίας 2001/12/ΕΚ)·

13.

εκφράζει τη λύπη του διότι το επίπεδο των επενδύσεων για την ανάπτυξη και συντήρηση σιδηροδρομικών υποδομών εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να μην επαρκεί, κάτι που έχει προκαλέσει σε πολλές περιπτώσεις την ποιοτική υποβάθμιση των υφισταμένων υποδομών· παροτρύνει τα κράτη μέλη να διαθέσουν τους αναγκαίους πόρους για την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σιδηροδρομικών μεταφορών και την επαρκή συντήρηση της υφιστάμενης υποδομής·

14.

σημειώνει ότι η ανεξαρτησία των διαχειριστών υποδομής και εγγυημένες εξουσίες και πόροι για τους ρυθμιστικούς φορείς αποτελούν προϋποθέσεις ικανοποιητικής χρέωσης σιδηροδρομικής πρόσβασης· υπενθυμίζει ότι οι εν λόγω χρεώσεις υποδομής υπολογίζονται με δίκαιο, διαφανή και συνεπή τρόπο και παρέχουν επαρκή ορατότητα για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις·

15.

εκφράζει ανησυχίες για την ανεπαρκή εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τις χρεώσεις υποδομής, ειδικά για την απουσία συστημάτων επιδόσεων προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση του σιδηροδρομικού δικτύου και των τιμολογιακών συστημάτων με βάση τα άμεσα κόστη των σιδηροδρομικών υπηρεσιών, καθώς και για την έλλειψη ανεξάρτητου καθορισμού χρεώσεων της υποδομής από τους διαχειριστές υποδομής·

16.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, εξαιτίας αυτής της ανεπαρκούς εφαρμογής, οι χρεώσεις υποδομής δεν φαίνονται να συνδέονται άμεσα με τα κόστη των σιδηροδρομικών υπηρεσιών και ότι η συγκεκριμένη αγορά ενδέχεται να μην είναι σε θέση να ανεχθεί αυτές τις υψηλές χρεώσεις· σημειώνει ότι αυτό το υψηλό επίπεδο χρεώσεων υποδομής μπορεί να παρεμποδίσει την είσοδο στην αγορά μη μονοπωλιακών φορέων εκμετάλλευσης και ότι η Επιτροπή έχει λάβει αρκετές καταγγελίες από φορείς εκμετάλλευσης σχετικά με την πρόσβαση σε τερματικούς σταθμούς και σε σιδηροδρομικές υπηρεσίες·

17.

εκτιμά ότι πρέπει να υπάρξει σύγκλιση των αρχών χρέωσης σιδηροδρομικής πρόσβασης που εφαρμόζονται σε σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές προκειμένου να προλειανθεί το έδαφος για πραγματικά ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των διαφόρων μέσων μεταφοράς· επισημαίνει ότι οι εν λόγω ίσοι όροι ανταγωνισμού μπορούν να καταστήσουν το σύστημα μεταφορών της ΕΕ περισσότερο βιώσιμο και αποδοτικό και να μεγιστοποιήσουν την ανταγωνιστικότητα του σιδηροδρόμου από περιβαλλοντική άποψη·

18.

τονίζει ότι η κατάλληλη και πλήρης εφαρμογή της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου και ότι η απόλυτη προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι να επιδιώξει αυτή την εφαρμογή με όλες τις νομικές διαδικασίες που έχει στη διάθεσή της·

19.

παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει αναθεώρηση της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους έως το Σεπτέμβριο του 2010· ζητεί από την Επιτροπή, στην εν λόγω αναθεώρηση, να εξετάσει κατά προτεραιότητα τα προβλήματα της ανεξαρτησίας των διαχειριστών υποδομής, της έλλειψης πόρων και εξουσιών των ρυθμιστικών φορέων και να προτείνει εκείνο το κατάλληλο πλαίσιο αρχών χρέωσης σιδηροδρομικής πρόσβασης που θα δώσει ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών·

20.

θεωρεί ότι το επιτυχές άνοιγμα των αγορών στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών εξαρτάται από την πλήρη εκτέλεση των διατάξεων που θεσπίσθηκαν στην πρώτη δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους· περαιτέρω ελευθέρωση της αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών δεν πρέπει να αποσπάσει την προσοχή από την ποιότητα της υπηρεσίας σιδηροδρομικών μεταφορών, πρέπει δε να διαφυλαχθούν οι υποχρεώσεις των δημόσιων υπηρεσιών· έως ότου ανοίξουν πλήρως οι αγορές πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της αμοιβαιότητας·

21.

καλεί την Επιτροπή είτε να αντιδράσει είτε να παράσχει τις πληροφορίες σχετικά με τα αιτήματα στις παραγράφους 3, 5, 10 και 16 επ' ευκαιρία της αναδιατύπωσης της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους ή, το αργότερο, μέχρι τα τέλη του 2010·

22.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.