12.8.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 236/107

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων επιβάλλει συγκεκριμένες υποχρεώσεις στα κράτη όσον αφορά την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης, την διερεύνηση των κρουσμάτων, την προσαγωγή στη δικαιοσύνη των αυτουργών και την καταβολή αποζημιώσεων στα θύματα,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις προαναφερθείσες υποχρεώσεις, βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης εξακολουθούν να διαπράττονται σε ολόκληρο το κόσμο και ότι πολλά είδη αστυνομικού και μη στρατιωτικού εξοπλισμού ασφαλείας έχουν χρησιμοποιηθεί για παρόμοιες πράξεις,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ επί των Βασανιστηρίων τονίζει ότι ο έλεγχος της διακίνησης παρόμοιου εξοπλισμού αποτελεί τμήμα των υποχρεώσεων κάθε κράτους, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις κατευθυντήριες γραμμές για την πολιτική της ΕΕ απέναντι σε τρίτες χώρες, σε σχέση με βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, δηλώνεται ότι η ΕΕ θα καλέσει τις τρίτες χώρες να αποτρέψουν τη χρήση, παραγωγή και διακίνηση εξοπλισμού που έχει σχεδιασθεί για να χρησιμοποιείται σε βασανιστήρια ή σε άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, καθώς και για να αποτρέψουν τη χρήση κάθε άλλου είδους εξοπλισμού προς τον σκοπό αυτόν,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην έκθεση της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου, του 2008, σχετικά με τις ενέργειες της ΕΕ για την προώθηση των δεσμεύσεων όσον αφορά την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης σε τρίτες χώρες, δηλώνεται ότι «η έγκριση του κανονισμού για τα όργανα βασανιστηρίων αποτελεί το πρώτο παράδειγμα κανονισμού της ΕΕ που εγκρίνεται στη βάση κατευθυντηρίων γραμμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ επί των Βασανιστηρίων εξέφρασε την ικανοποίησή του για την εξέλιξη αυτή και διατύπωσε την άποψη ότι ο κανονισμός θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρότυπο για μια παγκόσμια ρύθμιση του ζητήματος. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη να αξιολογήσει η ΕΕ την εφαρμογή του ανωτέρω κανονισμού»,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ είχε τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέτρεψαν εξαγωγές αντικειμένων τα οποία ελέγχονται από τον ανωτέρω κανονισμό, όπως διατάξεις για τον περιορισμό της κίνησης των κάτω άκρων, χημικά που προκαλούν ερεθισμό και συσκευές που προκαλούν ηλεκτροσόκ, προς χώρες με κακές επιδόσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο δώδεκα κράτη μέλη είχαν θέσει σε ισχύ, μέχρι τις 29 Αυγούστου 2006, νομοθετήματα σχετικά με κυρώσεις, όπως επέβαλλε το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μόλις επτά κράτη μέλη έχουν εκπονήσει μία ή περισσότερες δημόσιες ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων που παρέχουν λεπτομέρειες όσον αφορά τις αποφάσεις αδειοδότησης που έλαβαν, σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου επιτρέπει την εισαγωγή στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμοστών στο σώμα συσκευών καταστολής μέσω ηλεκτροσόκ, μολονότι αυτές δρουν στην πράξη όπως οι ζώνες ηλεκτροσόκ των οποίων η εισαγωγή έχει απαγορευθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, καθώς και ότι, σύμφωνα με πληροφορίες της Διεθνούς Αμνηστίας, του Omega Research Foundation και της Inter-Press Service, εταιρείες με έδρα στην Ευρώπη φέρονται να έχουν εισαγάγει σε ορισμένα κράτη μέλη τέτοιες συσκευές,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατάλογος των αντικειμένων και του εξοπλισμού των οποίων το εμπόριο απαγορεύεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου δεν περιλαμβάνει ορισμένα στοιχεία εξοπλισμού αστυνόμευσης και ασφάλειας που διατίθενται στο διεθνές εμπόριο και που δεν έχουν άλλη πρακτική χρήση πλην του βασανισμού ή άλλων μορφών κακομεταχείρισης, όπως οι ράβδοι με καρφιά, ορισμένες διατάξεις ακινητοποίησης στον τοίχο ή στο πάτωμα, ορισμένοι τύποι πεδών για πόδια, χειροπέδες για δάχτυλα, χειροπέδες για αντίχειρες, όργανα σύνθλιψης του αντίχειρα και εφαρμοστές στο σώμα συσκευές καταστολής μέσω ηλεκτροσόκ, άλλες από τις ζώνες ηλεκτροσόκ,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατάλογος των αντικειμένων και του εξοπλισμού των οποίων το εμπόριο ελέγχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου δεν περιλαμβάνει ορισμένα στοιχεία εξοπλισμού αστυνόμευσης και ασφάλειας που διατίθενται στο διεθνές εμπόριο και τα οποία έχουν ενδεχομένως νόμιμες χρήσεις αστυνόμευσης ή χρήσεις βάσει ποινικού δικαίου, εφόσον οι χρήσεις αυτές ρυθμίζονται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και με τα πρότυπα βελτίστων πρακτικών επιβολής του νόμου, αλλά των οποίων είναι διαδεδομένη η χρήση για βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης, όπως οι χειροπέδες, οι ράβδοι και λοιπά φορητά εργαλεία κρούσης, ηλεκτροφόρα όπλα υψηλής τάσης που δεν υπερβαίνει όμως τα 10 000 volts, καθώς και ειδικά σχεδιασμένα στοιχεία και εξαρτήματα για ελεγχόμενο και απαγορευμένο εξοπλισμό,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτροπή για τη θέσπιση κοινού καθεστώτος εξαγωγών πρόκειται να συνεδριάσει εκ νέου στις 29 Ιουνίου 2010,

1.

καλεί όλα τα κράτη μέλη να ενημερώσουν άμεσα την Επιτροπή ως προς τις κυρώσεις που έχουν υιοθετήσει σε σχέση με τις παραβιάσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, όπως υποχρεώνονται με το άρθρο 17 του κανονισμού αυτού·

2.

καλεί την Επιτροπή και την επιτροπή για τη θέσπιση κοινού καθεστώτος εξαγωγών να καθοδηγήσουν και να συνδράμουν τα κράτη μέλη ώστε να γίνουν αυστηρότερες οι εν λόγω κυρώσεις στις περιπτώσεις που κρίνονται ανεπαρκείς ή δεν έχουν υιοθετηθεί·

3.

υπενθυμίζει την υποχρέωση κάθε κράτους μέλους, σύμφωνα με το άρθρο 13, παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, να εκπονούν εγκαίρως δημόσιες ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και παροτρύνει την Επιτροπή να απευθύνει επιστολή στα κράτη μέλη που δεν της έχουν ακόμη διαβιβάσει τις εν λόγω εκθέσεις, ώστε να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους·

4.

παροτρύνει τα κράτη μέλη, προκειμένου οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων τους να καθιστούν δυνατή την ουσιαστική δημόσια επισκόπηση μέσω της παροχής επαρκών πληροφοριών, να περιλαμβάνουν σε αυτές τις εκθέσεις κατ'ελάχιστον: τον αριθμό των αιτήσεων που έλαβαν, τα αντικείμενα που αυτές αφορούν, τις χώρες προορισμού για κάθε αίτηση, τις ληφθείσες αποφάσεις ανά αίτηση και, ενδεχομένως, εκθέσεις «μηδενικής δραστηριότητας»·

5.

παροτρύνει την Επιτροπή να εκπονήσει πρότυπο ετήσιας έκθεσης κράτους μέλους, ώστε να διευκολύνει τα κράτη μέλη στη σύνταξη και να διασφαλίσει την ομοιομορφία των εκθέσεων·

6.

παροτρύνει την Επιτροπή να πραγματοποιήσει επίσημη αξιολόγηση, με τη συνδρομή της επιτροπής για τη θέσπιση κοινού καθεστώτος εξαγωγών (βάσει των αρμοδιοτήτων που της ανατίθενται με τα άρθρα 15 και 16 του κανονισμού), της δραστηριότητας κάθε κράτους μέλους όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού και τη χορήγηση αδειών στη βάση του κανονισμού αυτού, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των ετησίων εκθέσεων δραστηριοτήτων όλων των κρατών μελών, και να δημοσιεύει την αξιολόγηση αυτή εκ παραλλήλου με τις ετήσιες εκθέσεις που έχει λάβει από κάθε κράτος μέλος, για κάθε έτος από την έναρξη ισχύος του κανονισμού·

7.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσουν ότι τηρούνται όπως πρέπει οι διαδικασίες του άρθρου 13 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών σε σχέση με τις αποφάσεις αδειοδότησης και τα εκτελεστικά μέτρα, είτε μέσω του μηχανισμού κοινοποίησης άρνησης που έχει ήδη θεσπιστεί για τις αρνήσεις στρατιωτικών εξαγωγών στην COARM, είτε μέσω άλλων αποτελεσματικών μηχανισμών·

8.

παροτρύνει την Επιτροπή να πληροφορήσει το Κοινοβούλιο σχετικά με ενέργειες που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα προκειμένου τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τις διατάξεις του άρθρου 13·

9.

ζητεί από την Επιτροπή να του παράσχει, αλλά και να δημοσιεύσει, τα στοιχεία που έχει λάβει από κάθε κράτος μέλος για κάθε έτος από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός, και ιδίως τις γνωστοποιήσεις απόρριψης αιτήσεων χορήγησης αδείας σύμφωνα με το άρθρο 11 του κανονισμού, λεπτομέρειες σε σχέση με τις κυρώσεις που επέβαλε κάθε κράτος μέλος για παραβιάσεις του κανονισμού και το σύνολο του περιεχομένου των ετησίων εκθέσεων δραστηριοτήτων των κρατών μελών·

10.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν προκειμένου η επιτροπή για τη θέσπιση κοινού καθεστώτος εξαγωγών να συνεδριάζει τακτικά, να εκπονήσει σαφές χρονοδιάγραμμα επίσημης αξιολόγησης του κανονισμού και να καθιερώσει διαδικασία για την έγκαιρη διερεύνηση ενδεχομένων παραβιάσεων του κανονισμού·

11.

καλεί όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να συμβάλουν στην αποτροπή των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, να ελέγχουν την τεχνική βοήθεια που παρέχεται σε τρίτες χώρες ώστε να αποφευχθεί η χρήση της για την κατασκευή μέσων εκτέλεσης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας·

12.

καταδικάζει απερίφραστα οποιαδήποτε απόπειρα κράτους μέλους ή επιχείρησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εισαγάγει ζώνες ηλεκτροσόκ των οποίων η εισαγωγή απαγορεύεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, ή άλλες συσκευές καταστολής μέσω ηλεκτροσόκ, εφαρμοστές στο σώμα και οι οποίες, παρότι είναι νόμιμες έχουν τα ίδια αποτελέσματα, και παροτρύνει την Επιτροπή να διεξαγάγει επειγόντως έρευνα προκειμένου να διαπιστωθεί εάν και πότε μεταφέρθηκαν σε οποιοδήποτε κράτος μέλος ζώνες αναισθητοποίησης μέσω ηλεκτροσόκ ή εξαρτήματά τους, άλλες συσκευές καταστολής μέσω ηλεκτροσόκ, εφαρμοστές στο σώμα, ή χορηγήθηκε τεχνική συνδρομή ή εκπαίδευση, πριν ή μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, ώστε να προσδιορισθεί εάν έχουν χρησιμοποιηθεί τέτοιες συσκευές από τις αστυνομικές ή σωφρονιστικές αρχές στις χώρες αυτές, και να αναφέρει τα συμπεράσματά της στο Κοινοβούλιο·

13.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει και να επικαιροποιήσει τον κατάλογο των αντικειμένων που απαγορεύονται σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, ώστε να συμπεριληφθούν σε αυτόν ράβδοι με καρφιά, διατάξεις ακινητοποίησης στον τοίχο ή στο πάτωμα, πέδες ποδών, αλυσίδες πρόσδεσης περισσοτέρων του ενός ατόμων, αγκύλια, χειροπέδες για δάχτυλα, χειροπέδες για αντίχειρες, όργανα σύνθλιψης του αντίχειρα, χειροπέδες αναισθητοποίησης και άλλες εφαρμοστές στο σώμα συσκευές καταστολής μέσω ηλεκτροσόκ

14.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει και να επικαιροποιήσει τον κατάλογο των αντικειμένων που απαγορεύονται σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, ώστε να συμπεριληφθούν σε αυτόν οι χειροπέδες, οι ράβδοι και λοιπά φορητά εργαλεία κρούσης, καθώς και φορητές ηλεκτροφόρες συσκευές αναισθητοποίησης κάτω των 10 000 volts·

15.

καλεί ακόμη την Επιτροπή να καθιερώσει συγκεκριμένη διαδικασία για την ανασκόπηση σε τακτά χρονικά διαστήματα των καταλόγων αντικειμένων που περιέχονται στα Παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ, όπως ορίζεται στην παράγραφο 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου·

16.

παροτρύνει την Επιτροπή να υποβάλει, το συντομότερο δυνατό, πρόταση ενσωμάτωσης στον κανονισμό ρήτρας «τελικής χρήσης σε βασανιστήρια» η οποία θα επέτρεπε στα κράτη μέλη, στη βάση πρότερης πληροφόρησης, να χορηγούν και άρα και να αρνούνται άδεια εξαγωγής οποιωνδήποτε αντικειμένων ενέχουν σοβαρό κίνδυνο να χρησιμοποιηθούν για εκτέλεση θανατικής ποινής, για βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης από τους τελικούς χρήστες για τους οποίους προορίζονται·

17.

παροτρύνει την Επιτροπή να υποβάλει, το συντομότερο δυνατό, πρόταση ενσωμάτωσης στον κανονισμό μιας διάταξης με την οποία θα απαγορεύεται σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαμεσολαβεί, από οποιονδήποτε τόπο, σε συναλλαγές που αφορούν διεθνή εμβάσματα με σκοπό τη χρηματοδότηση της εμπορίας οργάνων βασανιστηρίων, συμπεριλαμβανομένων των πωλήσεων και εξαγωγών αντικειμένων χωρίς άλλη πραγματική χρήση εκτός από την εκτέλεση θανατικής ποινής, τα βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης, όπως ορίζει το Παράρτημα ΙΙ του κανονισμού· ζητεί επίσης να υποχρεωθούν τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς ελέγχου της διαμεσολάβησης σε συναλλαγές που αφορούν μεταφορά οποιουδήποτε αντικειμένου περιέχεται στο Παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού·

18.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει, το συντομότερο δυνατό, πρόταση ενσωμάτωσης στον κανονισμό διάταξης με την οποία θα υποχρεούνται οι εισαγωγείς να ζητούν άδεια εισαγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τα αντικείμενα που απαριθμούνται στο Παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού και θα δίνεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα να αρνούνται να χορηγήσουν άδεια εισαγωγής όταν υφίστανται εύλογες υπόνοιες ότι ο εν λόγω εξοπλισμός θα χρησιμοποιηθεί ενδεχομένως για βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης, είτε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε αφού μεταπωληθεί εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

19.

παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει με ποιο τρόπο είναι δυνατή η άρση της εξαίρεσης από την απαίτηση λήψης άδειας εισαγωγών ή εξαγωγών για αντικείμενα του Παραρτήματος ΙΙΙ που διέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

20.

υπενθυμίζει την ανανεωμένη έκδοση του 2008 των κατευθυντηρίων γραμμών για την πολιτική της ΕΕ απέναντι σε τρίτες χώρες, σε σχέση με βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία και καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προωθήσουν, όπως ορίζουν οι κατευθυντήριες γραμμές, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου ως παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής, στις συναντήσεις τους με τρίτες χώρες· καλεί επίσης το Συμβούλιο και την Επιτροπή να παροτρύνουν τις χώρες από τις οποίες εξάγεται εξοπλισμός του οποίου η εισαγωγή στην ΕΕ είναι απαγορευμένη βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, να καταστήσουν σαφείς στους εμπόρους των εν λόγω χωρών τις απαγορεύσεις του εν λόγω κανονισμού·

21.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν διεθνείς εμπορικούς ελέγχους επί εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση θανατικής ποινής, βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης, σε διεθνές επίπεδο, ιδίως δε να εργαστούν για την περαιτέρω διάδοση της ετήσιας έκκλησης της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών περί αποτροπής και απαγόρευσης της παραγωγής, εμπορίας, εξαγωγής και χρήσης εξοπλισμού που έχει σχεδιαστεί ειδικά για βασανιστήρια, καθώς και για να ζητηθεί από όλα τα κράτη να ρυθμίσουν την παραγωγή, εμπορία, εξαγωγή και χρήση εξοπλισμού που δεν έχει μεν σχεδιαστεί ειδικά αλλά χρησιμοποιείται καταχρηστικά σε μεγάλη έκταση για βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης·

22.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών.