3.2.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 27/26

1.1

Η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδια Επίτροπος για τις διοργανικές σχέσεις και την επικοινωνιακή στρατηγική, κ. Margot Wallström, και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιος Επίτροπος για τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, κ. Günter Verheugen, ζήτησαν από την ΕΟΚΕ να εκπονήσει διερευνητική γνωμοδότηση για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, δίνοντας συνέχεια και εμβαθύνοντας την ανάλυση προηγούμενης γνωμοδότησης (1), η οποία εξέταζε τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία.

1.1.1

Στην παρούσα μελέτη, πρέπει να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη σημασία που αποδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ατζέντα της Λισσαβώνας για τη διασφάλιση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, με τη διαχείριση των αλλαγών σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη και, στο κοινωνικό πεδίο, με την ενθάρρυνση της εμφάνισης αντιπροσωπευτικών κοινωνικών εταίρων, ώστε να μπορούν να διενεργούνται διαπραγματεύσεις στο κατάλληλο επίπεδο.

1.1.2

Η επίτευξη αυτών των στόχων πρέπει να συμβαδίσει με την απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου για τη βιομηχανία, πολιτική προτεραιότητα που αποτελεί ένα από τα κυριότερα στοιχεία της βιομηχανικής πολιτικής της Επιτροπής.

1.1.3

Αυτή η βιομηχανική πολιτική χαρακτηρίζεται, επιπλέον, από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, που συνεκτιμά τις ανάγκες των διαφόρων κλάδων.

—

Πολιτικές για τις υπηρεσίες στις επιχειρήσεις και Ομάδα Υψηλού Επιπέδου. Συνιστάται να συσταθεί Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, προκειμένου να αναλάβει μια βαθύτερη ανάλυση του τομέα, να επανεξετάσει και να αξιολογήσει τις τρέχουσες πολιτικές, για να εντοπίσει τις πλέον αποτελεσματικές και επιτυχημένες, και να προσδιορίσει συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής για την αντιμετώπιση των σημαντικότερων κενών και αναγκών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην ποικιλομορφία των διαφόρων επιμέρους κλάδων του τομέα, προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιους πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή και σε ποιο επίπεδο (περιφερειακό, εθνικό ή ευρωπαϊκό) θα πρέπει να ληφθούν μέτρα.

—

Πολιτικές για την αγορά εργασίας στον τομέα της παροχής υπηρεσιών στις επιχειρήσεις. Από κοινωνική άποψη, πρέπει να εξεταστούν σε βάθος οι προκλήσεις που δημιουργούνται στον τομέα από τις νέες μορφές απασχόλησης που παράγονται από τις αλληλεπιδράσεις των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις και της μεταποιητικής βιομηχανίας. Η ανάλυση αυτή θα πρέπει να καλύψει την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση, καθώς και τις συνθήκες απασχόλησης των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απασχολούνται με συμβάσεις υπεργολαβίας. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί ο κοινωνικός διάλογος σε τομεακό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να καταρτιστεί συγκεκριμένη ημερήσια διάταξη, προκειμένου να συζητηθούν οι συγκεκριμένες αλλαγές που έχουν επέλθει στις συνθήκες εργασίας και στις δυνατότητες απασχόλησης λόγω των διαρθρωτικών αλλαγών στον τομέα της παροχής υπηρεσιών στις επιχειρήσεις.

—

Υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις και πολιτικές για την καινοτομία. Πρέπει να υποστηριχθούν έντονα τα προγράμματα και οι πρωτοβουλίες Ε&Α και καινοτομίας για την προαγωγή της καινοτομίας στις υπηρεσίες. Πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή σε θέματα όπως οι οργανωτικές καινοτομίες, οι υπηρεσίες υψηλής έντασης γνώσης προς τις επιχειρήσεις ή η διαχείριση της καινοτομίας.

—

Ανάπτυξη προτύπων για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις. Πρέπει να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις να συμβάλουν στην καθιέρωση προτύπων μέσω αυτορρύθμισης και κατόπιν εκτενών διαβουλεύσεων με τους χρήστες των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Η συμβολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Τυποποίησης (CEN) και των εταίρων του (ανοικτή πλατφόρμα) είναι σημαντική για τη διάδοση των προϊόντων επιτυχών καινοτομιών, ιδιαιτέρως με την ταχεία επίτευξη άτυπης συναίνεσης.

—

Προώθηση της επιστήμης των υπηρεσιών ως νέου κλάδου εκπαίδευσης και κατάρτισης.

—

Εσωτερική αγορά και νομοθεσία που επηρεάζει τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις. Η ΕΟΚΕ έχει εντοπίσει μια σειρά τομέων στους οποίους πρέπει να αναληφθεί δράση με σκοπό την απλούστευση, διασαφήνιση και μείωση των κανονιστικών επιβαρύνσεων, χωρίς προφανώς να μειωθούν οι υφιστάμενες υποχρεώσεις όσον αφορά την υγιεινή και την ασφάλεια στην εργασία καθώς και την εκπροσώπηση των εργαζομένων. Μεταξύ άλλων, εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι δεν έχει διενεργηθεί εκτίμηση των επιπτώσεων της οδηγίας για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις και ότι προς τούτο απαιτείται μεγάλη προσπάθεια, ιδίως μετά τη μεταφορά της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία. Η εκτίμηση θα πρέπει να περιλαμβάνει και τον προσδιορισμό πιθανών περαιτέρω δράσεων για το μεγαλύτερο άνοιγμα του εμπορίου και του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά της διευρυμένης ΕΕ.

—

Περαιτέρω βελτίωση των στατιστικών για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις. Συνιστάται στα κράτη μέλη να συνεργαστούν περισσότερο για να βελτιωθούν οι στατιστικές σχετικά με τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις και ιδιαιτέρως να συγκεντρωθούν περισσότερες πληροφορίες για την ποιότητά τους και τις επιδράσεις τους επί της οικονομίας των κρατών μελών. Αυτές οι στατιστικές και οι πληροφορίες αποτελούν απαραίτητο εργαλείο για τις κυβερνήσεις που προσπαθούν να βοηθήσουν τον κλάδο να αναπτύξει το δυναμικό του. Οι πρόσφατες τροποποιήσεις στο κεφάλαιο 74 της Γενικής Ονοματολογίας των Οικονομικών Δραστηριοτήτων στις ΕΚ (NACE) δεν επαρκούν για να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες λεπτομέρειες για την εξαγωγή χρήσιμων δεδομένων σχετικά με τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις.

3.1

Ιστορικό. Στη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της ΕΟΚΕ που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006 (CCMI/035) προτείνεται να δοθεί περισσότερη προσοχή στον τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις λόγω της συμβολής του στις επιδόσεις της ευρωπαϊκής μεταποιητικής βιομηχανίας. Στη γνωμοδότηση εκείνη εξηγούνταν οι αλληλεπιδράσεις υπηρεσιών και βιομηχανίας και ο αντίκτυπός τους στις κοινωνικές και οικονομικές επιδόσεις από την άποψη της απασχόλησης, της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Αυτή είναι και η αφετηρία για την παρούσα γνωμοδότηση, που συνεχίζει την ανάλυση του τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Θα ήταν καλό να οριστεί ευθύς εξαρχής η έννοια των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις ως μια σειρά υπηρεσιών οι οποίες —χρησιμεύοντας ως ενδιάμεσες εισροές— επηρεάζουν την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των παραγωγικών δραστηριοτήτων, συμπληρώνοντας ή υποκαθιστώντας τη λειτουργία των εσωτερικών υπηρεσιών (Rubalcaba και Kox, 2007). Ο ορισμός αυτός παρουσιάζει κάποια αντιστοιχία με τη NACE rev. 1 (κωδικοί 72-74) και με τη νέα έκδοση της NACE (κωδικοί 69-74, 77-78, 80-82). Υπάρχουν δύο μείζονες κατηγορίες στον κλάδο των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις:

Σκοπός της παρούσας γνωμοδότησης είναι να συμβάλει στη μεγαλύτερη αναγνώριση αυτού του τομέα, να βοηθήσει στην απρόσκοπτη ανάπτυξή του και να ενισχύσει τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών οικονομιών να γίνουν πιο ανταγωνιστικές στην παγκόσμια αγορά.

3.2

Η σημασία των υπηρεσιών εν γένει και των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Οι υπηρεσίες είναι ένας κλάδος με διαρκώς αυξανόμενη σημασία για τους πολίτες, τους επαγγελματίες, τις επιχειρήσεις, τις περιφέρειες και τις διάφορες χώρες· μπορεί να λεχθεί ότι, μέχρι ένα ορισμένο βαθμό, οι υπηρεσίες καθορίζουν και τη νέα δυναμική προσφοράς και ζήτησης των κοινωνικοοικονομικών συστημάτων. Παρά το γεγονός ότι οι υπηρεσίες υπεισέρχονται στις περισσότερες πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, συχνά δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα στατιστικά δεδομένα. Ο παραδοσιακός καταμερισμός μεταξύ των παραγωγικών τομέων, παρότι είναι ελλιπής και αποκρύπτει την έντονη αλληλεξάρτηση που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων οικονομικών κλάδων, μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε τη σημασία των κυριότερων οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι υπηρεσίες είναι ένας αυξανόμενης σημασίας κλάδος της οικονομίας στην Ευρώπη, όπου το μερίδιό του στο σύνολο της απασχόλησης (70 %) είναι μικρότερο από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες (80 %) και μεγαλύτερο από ό,τι στην Ιαπωνία (67 %). Και στις τρεις αυτές περιοχές, ο επιμέρους τομέας των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις αναπτύχθηκε με ιδιαίτερα δυναμικό ρυθμό επιτυγχάνοντας ανάλογη αύξηση του μεριδίου του στο σύνολο της απασχόλησης. Οι επιχειρήσεις που έχουν ως κύρια δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών σε άλλες επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 10-12 % του συνόλου της απασχόλησης κα της παραγόμενης πρόσθετης αξίας. Εάν η παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις θεωρηθεί δευτερεύουσα δραστηριότητα, το μερίδιο της στην απασχόληση θα ήταν πολύ μεγαλύτερο. Στην Ευρώπη του 2004, οι χώρες που πρωτοστατούσαν στην παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις ήταν οι χώρες Μπενελούξ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και Γερμανία. Την περίοδο 1995-2004, σε ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Αυστρία, η Λετονία και η Μάλτα, αναπτύχθηκε σημαντικά ο κλάδος της παροχής υπηρεσιών σε επιχειρήσεις. Το στοιχείο αυτό υποδηλώνει μια κάποια σύγκλιση ορισμένων χωρών της ΕΕ. Πρόκειται αποκλειστικά για μια κατάταξη η οποία αντιστοιχεί στην απασχόληση σε επιχειρήσεις που έχουν ως κεντρική δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις. Συνήθως, πρόκειται για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

3.3

Αξιολόγηση των εξελίξεων. Η ΕΟΚΕ επανεξέτασε την κατάσταση υπό το φως των εξελίξεων που μεσολάβησαν από την προηγούμενη γνωμοδότηση που εξέδωσε τον Σεπτέμβριο του 2006 (CCMI/035) και παρατηρεί με ικανοποίηση ότι η Επιτροπή αποδίδει πλέον στις αποφάσεις της πολύ περισσότερη σημασία στις υπηρεσίες που παρέχονται στον μεταποιητικό κλάδο:

3.4

Δράσεις στήριξης υπέρ του τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Πέρα από τις σημαντικότερες τρέχουσες πρωτοβουλίες της ΕΕ για την προαγωγή των υπηρεσιών προς επιχειρήσεις στη βιομηχανική της πολιτική και στην πολιτική που εφαρμόζει για την καινοτομία, καθώς και τις δυνητικές περαιτέρω επιδράσεις της οδηγίας για την εσωτερική αγορά, υπάρχουν και άλλες δράσεις της Επιτροπής που υποστηρίζουν έμμεσα τον ρόλο των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις στο χώρο της βιομηχανίας:

3.5

Οι βασικές ανάγκες του τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις πρωτοβουλίες για τις υπηρεσίες, υπάρχουν σημαντικά κενά που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η σημερινή ευρωπαϊκή πολιτική συγκλίνει πάρα πολύ με τις ανάγκες της μεταποιητικής βιομηχανίας, παραγνωρίζοντας ότι οι υπηρεσίες αποτελούν τον πρώτο σε μέγεθος τομέα της οικονομίας και συμβάλλουν στην ανάπτυξη κάθε πτυχής του επιχειρηματικού και κοινωνικού ιστού.

3.5.1

Οι περισσότερες από τις οριζόντιες και τομεακές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο επικεντρώνονται στη μεταποιητική βιομηχανία, ανεξάρτητα από τον εγγενή βοηθητικό ρόλο που διαδραματίζει σε αυτήν ο τομέας των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Υπάρχει, συνεπώς, άμεση ανάγκη για μια ισορροπημένη πολιτική της ΕΕ, η οποία να μην υποτιμά τη σημασία του τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις για τη γενική ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, αλλά και της οικονομίας ως σύνολο. Οι οριζόντιες πολιτικές που στοχεύουν σε οποιοδήποτε οικονομικό κλάδο πρέπει να είναι πραγματικά οριζόντιες και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στη νέα οικονομία των υπηρεσιών, όπου η βιομηχανία και η παροχή υπηρεσιών είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για την ευρωπαϊκή οικονομία στην παγκόσμια αγορά ως άμεσο αποτέλεσμα των συνεργιών μεταξύ τους. Πολλές από τις πολιτικές πρωτοβουλίες της ΕΕ που αποτελούν τα στοιχεία της βιομηχανικής πολιτικής πρέπει να προσαρμοστούν και να εφαρμοστούν στις υπηρεσίες. Τούτο καλύπτει θέματα όπως, για παράδειγμα: την πλήρη εφαρμογή της εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών, το διεθνές εμπόριο, τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, την αγορά εργασίας, τα κοινωνικά μέτρα, την κατάρτιση και την περιφερειακή πολιτική, την Ε&Α, την καινοτομία, την τυποποίηση, την επιχειρηματικότητα, τη βελτίωση των στατιστικών και των πληροφοριών κλπ., με συνεκτίμηση παράλληλα, όπου είναι απαραίτητο, των ιδιαίτερων αναγκών των υπηρεσιών. Αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι σημαίνει πως όλες οι πολιτικές θα πρέπει να είναι κάθετες, να αφορούν δηλαδή ειδικά τις υπηρεσίες, αλλά μάλλον ότι ο αντίκτυπος που έχουν όλες αυτές οι πολιτικές για τις υπηρεσίες θα πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά και, όπου χρειάζεται, να λαμβάνονται ειδικά μέτρα.

3.5.2

Ορισμένες βασικές ανάγκες μπορούν να εντοπιστούν στους ακόλουθους τομείς:

3.6

Αλληλεπιδράσεις δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών στις επιχειρήσεις και στοχοθετημένων πολιτικών. Η πείρα έχει δείξει ότι οι δοκιμαστικές ολοκληρωμένες δράσεις θα μπορούσαν να επιδράσουν και να βοηθήσουν τον κλάδο των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις να αναπτυχθεί δυναμικά, ώστε να αντιμετωπίσει τις επικείμενες προκλήσεις. Πρέπει να συνεκτιμηθούν οι συνέργειες και οι αλληλεπιδράσεις των διάφορων πολιτικών.

3.7

Η οικονομική συλλογιστική είναι απαραίτητη κατά τη χάραξη ειδικών πολιτικών της ΕΕ για την προώθηση του τομέα της παροχής υπηρεσιών στις επιχειρήσεις, όπως έδειξαν πρόσφατα οι Kox και Rubalcaba (βλ. Business Services in European Economic Growth, 2007). Για να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους, πρόβαλαν κυρίως διάφορες αποτυχίες της αγοράς και συστηματικές ελλείψεις, όπως η ασύμμετρη πληροφόρηση και οι εξωτερικοί παράγοντες.

3.8

Η ατζέντα της Λισσαβώνας 2008-2010. Οι πολιτικές που σχετίζονται με τον τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις θα μπορούσαν να αποβούν χρήσιμες στο πλαίσιο της πρότασης για ένα κοινοτικό πρόγραμμα της Λισσαβώνας για την περίοδο 2008-2010 (COM(2007) 804). Οι περισσότεροι από τους δέκα βασικούς στόχους που πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το 2010 αφορούν τις υπηρεσίες άμεσα ή έμμεσα.

3.8.1

Η Επιτροπή θα προτείνει ένα ανανεωμένο Κοινωνικό Πρόγραμμα έως τα μέσα του 2008 και θα συμβάλει στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση του ελλείμματος δεξιοτήτων. Διαπιστώνονται σημαντικές ελλείψεις και ανάγκες στις περισσότερες υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλή ένταση εργασίας. Στη γνωμοδότησή της με τίτλο «Απασχόληση στις κατηγορίες προτεραιότητας (Στρατηγική της Λισσαβώνας)» (9), η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι οι φιλόδοξοι στόχοι της Λισσαβώνας για την απασχόληση υλοποιήθηκαν σε περιορισμένο μόνο βαθμό και ότι πολλές από τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, ιδίως στην περίπτωση των γυναικών, ήταν θέσεις μερικής απασχόλησης. Οι πιο ηλικιωμένοι εργαζόμενοι εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν εμφανώς περιορισμένη προσφορά κατάλληλων θέσεων απασχόλησης και οι νέοι να βρίσκουν συνήθως διάφορες μορφές άτυπης απασχόλησης, σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς τη δέουσα νομική και κοινωνική προστασία. Η γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ τόνιζε ότι, στο πλαίσιο του συστήματος της ευελιξίας με ασφάλεια, τα στοιχεία που χρειάζονται είναι υψηλή κοινωνική προστασία, ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, εκπαίδευση, επιμόρφωση και επαγγελματική κατάρτιση.

3.8.2

Στις αρχές του 2008, η Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για μια κοινή πολιτική για τη μετανάστευση. Το γεγονός αυτό μπορεί να επηρεάσει τη μετανάστευση εργαζομένων με υψηλά προσόντα σε τομείς όπως οι υπηρεσίες υψηλής εντάσεως γνώσης σε επιχειρήσεις και των εργαζομένων με λιγότερα προσόντα σε κλάδους όπως οι υπηρεσίες καθαρισμού και ασφάλειας.

3.8.3

Η Κοινότητα θα υιοθετήσει νομοθεσία για τις μικρές επιχειρήσεις για να απελευθερώσει το αναπτυξιακό δυναμικό των ΜΜΕ καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Ο κλάδος των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις είναι αυτός που εμφανίζει την υψηλότερη «γεννητικότητα» αλλά και «θνησιμότητα», πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις νέες ΜΜΕ. Στη γνωμοδότηση που εξέδωσε με τίτλο «Το δυναμικό των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των ΜΜΕ» (10), η ΕΟΚΕ συνέστησε τον προσδιορισμό καλύτερα στοχοθετημένων και πιο εξορθολογισμένων ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για τις ΜΜΕ για την προαγωγή της ανάπτυξης και της απασχόλησης κατά την περίοδο 2008-2010. Οι ΜΜΕ θα ωφεληθούν επίσης από την μείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων της ΕΕ κατά 25 % μέχρι το 2012.

3.8.4

Η ΕΕ θα ενισχύσει την εσωτερική αγορά και θα αυξήσει τον ανταγωνισμό στις υπηρεσίες. Στη γνωμοδότηση που προαναφέρθηκε (ΙΝΤ 324), η ΕΟΚΕ επικρίνει τη μη ολοκλήρωση μέχρι στιγμής της ενιαίας αγοράς και ιδιαιτέρως την καθυστερημένη εφαρμογή των οδηγιών από τα κράτη μέλη, τις διοικητικές επιβαρύνσεις και την έλλειψη κινητικότητας της εργασίας. Τα εμπόδια αυτά είναι ανυπέρβλητα για τις ΜΜΕ.

3.8.5

Η ΕΕ θα πραγματώσει την πέμπτη ελευθερία (την ελεύθερη κυκλοφορία της γνώσης) και θα δημιουργήσει έναν αυθεντικό Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας. Οι υπηρεσίες υψηλής έντασης γνώσης προς τις επιχειρήσεις ενδέχεται να έχουν κάποιο ρόλο να διαδραματίσουν στο πλαίσιο αυτής της προτεραιότητας της Λισσαβώνας.

3.8.6

Η ΕΕ θα βελτιώσει τις γενικές προϋποθέσεις για την καινοτομία. Η ΕΟΚΕ έχει εκδώσει επίσης μια γνωμοδότηση με θέμα «Επενδύσεις και καινοτομία» (11), στην οποία υποστήριζε κατά βάση ότι η Ευρώπη πρέπει να πρωτοπορεί στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία και ότι γι' αυτό χρειάζονται περισσότεροι πόροι από τον προϋπολογισμό της, βελτίωση των εκπαιδευτικών διαρθρώσεων και γενική βελτίωση των προτύπων. Απαιτούνται, επίσης, ένα κοινωνικό κλίμα ανοιχτό στην πρόοδο και την καινοτομία, δημιουργία των απαραίτητων προϋποθέσεων και λήψη αποφάσεων που εμπνέουν εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις και αισιοδοξία στους επενδυτές, προκειμένου να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους σε νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες στην Ευρώπη. Παράλληλα, πρέπει να αυξηθεί η επίγνωση της καθοριστικής σημασίας που διαδραματίζει η βασική έρευνα και να ενσταλαχτεί επιχειρηματικό πνεύμα σε όσους είναι διατεθειμένοι να προωθήσουν καινοτομίες και να αναλάβουν κινδύνους, αποδεχόμενοι ως ένα ορισμένο βαθμό τον κίνδυνο αποτυχίας που είναι αναπόφευκτος. Η ΕΟΚΕ εξέτασε επίσης το νομικό και κοινωνικό περιβάλλον σε σχέση με την καινοτομική επιχειρηματικότητα και μια φιλική προς την καινοτομία αγορά.

3.8.7

Η ΕΕ θα προωθήσει μια βιομηχανική πολιτική προσανατολισμένη προς μια πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Ο ρόλος των περιβαλλοντικών υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο της βιομηχανικής πολιτικής θα μπορούσε να υπαχθεί σε αυτή την προτεραιότητα.

3.8.8

Η ΕΕ θα διεξαγάγει διμερείς διαπραγματεύσεις με βασικούς εμπορικούς της εταίρους προκειμένου να προκύψουν νέες ευκαιρίες για το διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις, και θα δημιουργήσει ένα κοινό χώρο ρυθμιστικών διατάξεων και προτύπων.

4.1

Προτεραιότητα 1: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να συγκροτήσει, στο πλαίσιο της πολιτικής για τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, μία Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι πολιτικές πρωτοβουλίες βασίζονται σε μια ευρύτερη άποψη των υπηρεσιών και των αλληλεπιδράσεων που έχουν με τη βιομηχανία και το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι κύριοι στόχοι μιας παρόμοιας Ομάδας Υψηλού Επιπέδου θα μπορούσαν να είναι οι ακόλουθοι:

4.2

Προτεραιότητα 2: Πρέπει να προωθηθεί ένας κοινωνικός διάλογος αφιερωμένος ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις, προκειμένου να συζητηθούν και να διατυπωθούν συστάσεις σχετικά με τα ακόλουθα:

Στην πράξη, η βιωσιμότητα και η αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου τομεακού κοινωνικού διαλόγου (αναγνώριση των συμφωνιών, οργανωτική υποστήριξη) θα εξαρτηθεί από τον εντοπισμό και την αναγνώριση των αντιπροσωπευτικών ευρωπαϊκών ενώσεων των εργοδοτών και των εργαζομένων.

4.3

Προτεραιότητα 3: Ε&Α και καινοτομία στον τομέα των υπηρεσιών:

4.4

Προτεραιότητα 4: Ανάπτυξη προτύπων. Η ανάπτυξη προτύπων στο χώρο των υπηρεσιών είναι αργή και ωθείται γενικά από τη ζήτηση. Από την πλευρά των παρόχων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις, υπάρχουν διαρθρωτικά προβλήματα. Η πλειονότητα αυτών είναι μικρές επιχειρήσεις που δεν ανήκουν σε αντιπροσωπευτικές οργανώσεις στη χώρα τους, πράγμα το οποίο αντανακλάται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την ανεπαρκή εκπροσώπηση της κατηγορίας αυτής στις ευρωπαϊκές οργανώσεις. Συνεπώς, ο μόνος τρόπος να βελτιωθεί η κατάσταση είναι να κινητοποιηθούν οι χρήστες για να εκφράσουν τις απαιτήσεις τους. Ο κλάδος των υπηρεσιών θα ωφεληθεί τα μέγιστα από την καθιέρωση σαφών προτύπων. Η ανάπτυξη προτύπων μπορεί να είναι χρήσιμη για τα ακόλουθα:

4.5

Προτεραιότητα 5: Περαιτέρω βελτίωση των στατιστικών για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις. Οι πολιτικές πρωτοβουλίες εξαρτώνται από την ανάλυση των τρεχουσών τάσεων, οι οποίες μπορούν να προσδιοριστούν μόνο εφόσον υπάρχουν σαφείς και χρήσιμες στατιστικές. Η προφανώς ανεπαρκής αύξηση της παραγωγικότητας σε σύγκριση με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να οφείλεται εν μέρει στην αναξιοπιστία των στατιστικών, οι οποίες στηρίζονται σε μια μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση των επιδόσεων της μεταποιητικής βιομηχανίας. Η περαιτέρω βελτίωση των στατιστικών για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις δεν απαιτεί μόνο απόφαση της Στατιστικής Υπηρεσίας των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, αλλά και προθυμία των κυβερνήσεων των κρατών μελών να αλλάξουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούν για τη συγκέντρωση στατιστικών δεδομένων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον υπολογισμό του ρόλου που διαδραματίζουν οι υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις σε άλλους κλάδους της βιομηχανίας και των υπηρεσιών.

4.6

Προτεραιότητα 6: Η επιστήμη των υπηρεσιών

Η επιστήμη των υπηρεσιών (ή άλλως Επιστήμη, Διαχείριση και Μηχανική των Υπηρεσιών, SSME) είναι ένας αναδυόμενος κλάδος που καλύπτει τις διάφορες αποσπασματικές προσεγγίσεις του τομέα των υπηρεσιών όπως, μεταξύ άλλων, η οικονομία, η διαχείριση, το μάρκετινγκ και η μηχανική των υπηρεσιών. Οι ερευνητές και οι επιχειρήσεις του τομέα αναγνωρίζουν την ανάγκη της προώθησης και της καλύτερης ολοκλήρωσης όλων αυτών των κλάδων. Η μηχανική των υπηρεσιών παρέχει ένα καλό παράδειγμα στο χώρο της επιστήμης των υπηρεσιών. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα τεχνικό κλάδο που ασχολείται με τη συστηματική ανάπτυξη και τον σχεδιασμό προϊόντων εξυπηρέτησης με τη χρήση των κατάλληλων μοντέλων, μεθόδων και εργαλείων. Μολονότι η μηχανική των υπηρεσιών καλύπτει, επίσης, πτυχές της διαχείρισης των υπηρεσιών, ένα από τα βασικά επίκεντρα ενδιαφέροντός της είναι η ανάπτυξη νέων προϊόντων εξυπηρέτησης. Ταυτόχρονα, η μηχανική των υπηρεσιών ασχολείται επίσης με τον σχεδιασμό συστημάτων ανάπτυξης, δηλαδή με συναφή με τις υπηρεσίες θέματα γενικής Ε&Α και με τη διαχείριση της καινοτομίας. Στο μέλλον, θα καθιερωθούν ως πάγιο χαρακτηριστικό οι ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την από κοινού μηχανική υλικών αγαθών, λογισμικού και υπηρεσιών.

Η βασική έρευνα για νέα επιχειρηματικά μοντέλα, μεθόδους και εργαλεία θα δώσει σημαντική ώθηση στην επιστήμη των υπηρεσιών. Τέλος, η αυξανόμενη εναρμόνιση των προδιαγραφών για τις υπηρεσίες θα ενθαρρύνει τη θέσπιση προδιαγραφών και την αποτελεσματική ανάπτυξη νέων υπηρεσιών (12).

H μηχανική των υπηρεσιών είναι ένας από τους ελάχιστους κλάδους του τομέα των υπηρεσιών που έχει διαμορφωθεί ουσιαστικά από την ευρωπαϊκή έρευνα. Η πληρέστερη ενσωμάτωση σε διεθνή δίκτυα και η συστηματική ανάπτυξη μιας ανεξάρτητης κοινότητας σχετικά με την μηχανική των υπηρεσιών έχουν καθοριστική σημασία για τη διατήρηση ηγετικού ρόλου στον τομέα αυτόν στο μέλλον (13).

4.7

Προτεραιότητα 7: Η εσωτερική αγορά και η νομοθεσία για τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις

Μείωση και απλούστευση των κανονιστικών επιβαρύνσεων. Υπάρχουν διάφοροι περιορισμοί που επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών σε άλλες επιχειρήσεις και εξουδετερώνουν τις προσπάθειες που καταβάλλουν για να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να δραστηριοποιηθούν σε άλλα κράτη μέλη. Στους περιορισμούς αυτούς περιλαμβάνονται προβλήματα που αφορούν την κινητικότητα της εργασίας και την αναγνώριση εκπαιδευτικών προσόντων. Τα τελευταία χρόνια, έχουν αυξηθεί ο όγκος και η πολυπλοκότητα των κανονιστικών διατάξεων, πράγμα το οποίο επιδεινώνει την επιβάρυνση των μικρών παρόχων υπηρεσιών. Τα σημαντικότερα σημεία στα οποία πρέπει να δοθεί προσοχή είναι τα ακόλουθα: