18.8.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 195/54

2.1

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει ορίσει ήδη από την πρώτη και τη δεύτερη κοινοτική οδηγία της 11ης Απριλίου 1967 ως στόχο της να εξαλείψει τα φορολογικά σύνορα μεταξύ των κρατών μελών. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί αυτό το όραμα είναι απαραίτητο να ορισθεί ένας ενιαίος τόπος φορολόγησης. Η αρχή της χώρας προέλευσης, της οποίας την εφαρμογή επιδιώκει η οδηγία, θα σήμαινε ότι όλες οι υποκείμενες στο φόρο δραστηριότητες που αναπτύσσει ένας επιχειρηματίας στη χώρα εγκατάστασης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, θα φορολογούνται στον τόπο αυτό. Ένα εμπόρευμα που παραδίδεται π.χ. από τη Γαλλία σε άλλο κράτος μέλος, θα φορολογείται, σύμφωνα με την αρχή αυτή στη Γαλλία, με βάση τον γαλλικό συντελεστή ΦΠΑ. Το ίδιο θα ισχύει και για τις υπηρεσίες που προσφέρονται από το έδαφος της Γαλλίας.

2.2

Ωστόσο, προκειμένου να αποφευχθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, η αρχή της χώρας προέλευσης θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνο σε περίπτωση που ίσχυαν εναρμονισμένοι φορολογικοί συντελεστές σε όλα τα κράτη μέλη. Κυρίως όμως θα έπρεπε να εφαρμοστεί ένα είδος συστήματος εσωτερικού συμψηφισμού, διότι ο φόρος προστιθέμενης αξίας συνιστά σημαντικό μέρος των φορολογικών εσόδων των κρατών μελών και της χρηματοδότησης της ΕΕ.

2.3

Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους η ΕΕ αποφάσισε να παρεκκλίνει από την αρχή της χώρας προέλευσης, τουλάχιστον για μια μεγάλη μεταβατική περίοδο.

2.4

Συγχρόνως, η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης έλαβε διάφορα μέτρα προκειμένου να ενισχυθούν οι οικονομικές συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών, να αρθούν γραφειοκρατικά εμπόδια, να εξαλειφθούν και στο μέτρο του δυνατού να αποφευχθούν εντελώς στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που θα μπορούσε να προκαλέσει η εφαρμογή διαφορετικής φορολογικής βάσης. Το Συμβούλιο συνέβαλε ιδιαίτερα κατά το παρελθόν στη διατήρηση των διαφορών. Η ΕΟΚΕ εξακολουθεί να υποστηρίζει την Επιτροπή σε όλες τις προσπάθειες προσαρμογής που μπορούν να συμβάλουν στη διευκόλυνση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.

4.3.1

Πρέπει να γίνεται σαφής διάκριση ανάμεσα σε υπηρεσίες που παρέχονται μεταξύ δύο επιχειρήσεων (υποκειμένων στο φόρο) (1) και στις υπηρεσίες που παρέχονται ανάμεσα σε επιχειρηματία και μη επιχειρηματία (μη υποκείμενο στο φόρο) (2). Η πρόταση οδηγίας διαχωρίζει αυστηρά την μεταχείριση των δύο περιπτώσεων.

4.3.2

Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες προς υποκείμενους στο φόρο, ως τόπος παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να προσδιορίζεται κατά κανόνα ο τόπος στον οποίο κατοικεί μόνιμα ο πελάτης και όχι ο τόπος εγκατάστασης του παρέχοντος τις υπηρεσίες.

4.3.3

στο έγγραφο της επιτροπής προτείνεται να διατηρηθεί ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίο ως τόπος παροχής υπηρεσιών σε μη υποκείμενους στο φόρο θεωρείται ο τόπος εγκατάστασης του παρέχοντος υπηρεσίες. Ο κανόνας αυτός εφαρμόζεται διότι η φορολόγηση υπηρεσιών που παρέχονται σε μη υποκείμενους στο φόρο σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα συνεπαγόταν υπερβολικό διοικητικό φόρτο για την επιχείρηση που παρέχει τις υπηρεσίες, π.χ. λόγω της υποχρεωτικής εγγραφής της στο φορολογικό μητρώο αυτών των κρατών μελών.

4.3.4

Όσο δεν υπάρχει μηχανισμός ο οποίος να καθιστά δυνατή την είσπραξη του οφειλόμενου φόρου στο κράτος μέλος της κατανάλωσης, χωρίς αυτό να δημιουργεί υπερβολική διοικητική επιβάρυνση, δεν είναι εφικτό να φορολογείται ο μη υποκείμενος στο φόρο για όλες τις υπηρεσίες που του παρέχονται στον τόπο της κατανάλωσης.

4.3.5

Ωστόσο ορισμένες παρεκκλίσεις από τον γενικό αυτό κανόνα κρίνονται απαραίτητες.

—

προτείνεται να προστεθεί μια παράγραφος 6 σύμφωνα με την οποία οι υπηρεσίες που παρέχονται μεταξύ εγκαταστάσεων της ίδιας επιχείρησης δεν θεωρούνται ως παροχές υπηρεσιών κατά την έννοια αυτής της οδηγίας.

—

προστέθηκε μια νέα παράγραφος 2 η όποια ρυθμίζει τον τόπο παροχής υπηρεσιών εστιατορίου και τροφοδοσίας με έτοιμα φαγητά σε υποκείμενους στο φόρο επί πλοίων, αεροσκαφών ή τρένων κατά τη διάρκεια υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών. Τόπος παροχής υπηρεσιών είναι ο τόπος αναχώρησης της υπηρεσίας μεταφοράς.

—

Με την συμπλήρωση της παραγράφου 3, ως μίσθωση μεγάλης διάρκειας ή χρηματοδοτική μίσθωση νοείται η ρύθμιση που διέπεται από συμφωνία, η οποία προβλέπει συνεχή κατοχή ή χρήση ενσώματων κινητών αγαθών επί περίοδο άνω των τριάντα ημερών. Σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι να αποφευχθούν ευθύς εξαρχής επίμαχα ζητήματα ( π.χ. ενοικίαση αυτοκινήτου σε υποκείμενο σε φόρο ή για άμεση κατανάλωση/χρήση).

—

με την τροποποίηση της πρώτης παραγράφου, σημείο γ) εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οι υπηρεσίες διδασκαλίας εξ αποστάσεως μέσω της παραπομπής στο άρθρο 9ζ, παράγραφος 1, σημείο δ) και υπόκεινται σε ειδική ρύθμιση.

—

Στην παράγραφο 1 σημείο δ) προστέθηκαν οι υπηρεσίες εστιατορίων και τροφοδοσίας με έτοιμα φαγητά και συνεπώς οι υπηρεσίες αυτές φορολογούνται στον τόπο στον οποίο παρέχονται.

—

Στην παράγραφο 2, ως τόπος παροχής υπηρεσιών για τις υπηρεσίες εστιατορίου και τροφοδοσίας με έτοιμα φαγητά που παρέχονται κατά τη διάρκεια υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών σε πλοία, αεροσκάφη ή τρένα, καθορίζεται ο τόπος αναχώρησης της υπηρεσίας μεταφοράς. Κατά αυτόν τον τρόπο λαμβάνεται υπόψη μια σύσταση που είχε διατυπωθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβουλεύσεων.

—

Σε περίπτωση μίσθωσης μεγάλης διάρκειας, δηλαδή μεγαλύτερης των 30 ημερών, μεταφορικών μέσων από μη υποκείμενους στο φόρο, τόπος παροχής υπηρεσιών είναι ο τόπος εγκατάστασης ή μόνιμης κατοικίας ή συνήθους διαμονής του πελάτη.

—

Σε περίπτωση μίσθωσης μικρής διάρκειας ( π.χ. μίσθωση μεταφορικού οχήματος για λίγες μόνον ημέρες) ως τόπος παροχής υπηρεσιών θεωρείται ο τόπος στον οποίο τα μεταφορικά μέσα τίθενται ουσιαστικά στη διάθεση του μη υποκείμενου στο φόρο. Και αυτή η ρύθμιση έγινε δεκτή από την πλειοψηφία των συμμετεχόντων στη διαδικασία διαβούλευσης.

—

το άρθρο αυτό αναδιατυπώθηκε εξολοκλήρου. τόπος παροχής για τις υπηρεσίες που αναφέρονται στο άρθρο 9 ζ είναι ο τόπος εγκατάστασης ή μόνιμης κατοικίας ή συνήθους διαμονής του πελάτη.

Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων η ρύθμιση αυτή θεωρήθηκε ως επί το πλείστον πολύ αρνητική, δεδομένου ότι συνεπάγεται δυσανάλογα μεγάλο διοικητικό φόρτο για την εκπλήρωση των φορολογικών καθηκόντων όσον αφορά τον Φ.Π.Α. Για το λόγο αυτό ζητήθηκε η δημιουργία μηχανισμού «μονοαπευθυντικής θυρίδας» ως προϋπόθεση για την εφαρμογή του κανόνα αυτού.

—

Η ΕΟΚΕ προτείνει να προσδιοριστούν σαφέστερα όλες οι υπηρεσίες που υπάγονται σε αυτό το άρθρο.

—

Με την τροποποίηση του άρθρου αυτού διευκρινίζεται ότι ο τόπος παροχής υπηρεσιών εξαρτάται από τον τόπο στον οποίο πραγματοποιείται το κυριότερο μέρος του κύκλου εργασιών, σύμφωνα με τα άρθρα 9 α) έως 9 στ) καθώς και το άρθρο 9 θ).

—

οι τροποποιήσεις που έγιναν στο άρθρο αυτό οφείλονται στην αναδιατύπωση του άρθρου 9στ, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω.

—

Διατηρείται η ισχύς των κανόνων σχετικά με τον προσδιορισμό του τόπου παροχής υπηρεσιών στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, των τηλεπικοινωνιών και της μετάδοσης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών προγραμμάτων από φορέα που είναι εγκατεστημένος εκτός της Ε.Ε. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών θα εξακολουθεί δηλαδή να καθορίζεται και στο μέλλον από το κράτος μέλος στο οποίο κατοικεί μόνιμα ο μη υποκείμενος στο φόρο πελάτης ή από το κράτος μέλος στο οποίο παρέχεται πράγματι η υπηρεσία.

—

Η προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου αυτού προβλέπει την επέκταση του ανακεφαλαιωτικού πίνακα που υποβάλλεται από κάθε φορολογούμενο με αριθμό φορολογικού μητρώου, προς ορισμένα άλλα στοιχεία σχετικά με τον κύκλο εργασιών από υπηρεσίες. Πρόκειται για άλλες υπηρεσίες προς αγοραστές με αριθμό φορολογικού μητρώου ΦΠΑ, για πράξεις που αναφέρονται στο 5ο εδάφιο καθώς και για υπηρεσίες που έχει παράσχει υπό τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 9, παράγραφος 1.

6.1.1

Καταρχήν η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την προτεινόμενη επέκταση του μηχανισμού αντίστροφης επιβάρυνσης σε επίπεδο επιχειρήσεων, δηλαδή την ανταλλαγή υπηρεσιών μεταξύ υποκείμενων στο φόρο.

6.1.2

Προϋπόθεση είναι βέβαια να μπορεί να εφαρμοστεί ο μηχανισμός αντίστροφης επιβάρυνσης από τους ενδιαφερόμενους χωρίς κανένα πρόβλημα. Μια προβληματική περίπτωση θα ήταν π.χ. αν η επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες έχει τη δυνατότητα να μεταθέσει στον αποδέκτη της υπηρεσίας την ευθύνη για την εκτίμηση του κύκλου εργασιών και κυρίως των στοιχείων σχετικά με το φόρο επί του κύκλου εργασιών, τον προσδιορισμό του τόπου παροχής της υπηρεσίας, την υποχρέωση καταβολής και του συντελεστή του φόρου ή την ενδεχόμενη φορολογική απαλλαγή, χωρίς ο παραλήπτης να έχει τη δυνατότητα να επαληθεύσει επακριβώς τα στοιχεία αυτά.

6.1.3

Είναι σκόπιμο να απαλλάσσονται οι επιχειρήσεις από υπερβολικές υποχρεώσεις όσον αφορά τη συμπληρωματική δήλωση και εγγραφή. Θεωρείται απολύτως απαραίτητο να έχει κάθε επιχειρηματίας στην Ε.Ε. τη δυνατότητα να δηλώνει υπεύθυνα αν η επιχείρηση ή ο υποκείμενος στο φόρο που λαμβάνει την υπηρεσία και είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ υποχρεούται να εφαρμόσει για την συγκεκριμένη πράξη τον μηχανισμό αντιστροφής της επιβάρυνσης. Η εκ των υστέρων αποτυχία του μηχανισμού αντίστροφης επιβάρυνσης θα είχε ως συνέπεια τη σώρευση ευθυνών για την επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες και εξαιρετικά αρνητικό αντίκτυπο σε ολόκληρο το σύστημα, με αποτέλεσμα να μην γίνει δεκτό από τους ενδιαφερόμενους κύκλους.

6.2.1

Αν μια επιχείρηση υποκείμενη στο φόρο παρέχει υπηρεσίες σε άτομα που δεν υπόκεινται στο φόρο, η εφαρμογή του συστήματος αντιστροφής της επιβάρυνσης αποκλείεται ευθύς εξαρχής. Σε αυτή την περίπτωση ισχύει η φορολόγηση στον τόπο κατανάλωσης και συνεπώς, ο επιχειρηματίας του άλλου κράτους μέλους θα πρέπει να εγγραφεί στο φορολογικό μητρώο Φ.Π.Α του κράτους μέλους στο οποίο παρέχεται η υπηρεσία και να καταβάλει το φόρο προστιθέμενης αξίας που ισχύει στο κράτος αυτό. Προκειμένου να περιοριστεί στο ελάχιστο η σχετική διοικητική επιβάρυνση αλλά και να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη πραγματοποίηση των ενδοκοινοτικών εμπορικών συναλλαγών, θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες που να μην προκαλούν περισσότερη γραφειοκρατία.

6.2.2

Η υποχρέωση της εγγραφής προκαλεί σημαντικό διοικητικό φόρτο, αυξημένο κόστος και, σε περίπτωση αβεβαιότητας, αποθαρρύνει την υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση από την παροχή της υπηρεσίας αυτής. Κατά αυτόν τον τρόπο, όχι μόνον δεν θα επιτευχθεί άνοιγμα της εσωτερικής αγοράς και ίση ανταγωνιστικότητα όλων των επιχειρήσεων σε όλα τα κράτη μέλη, αλλά επιπλέον θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση οι επιχειρήσεις άλλου κράτους μέλους έναντι των εγχώριων επιχειρήσεων. Αυτό ασφαλώς δεν συμβάλλει στην εξάλειψη των εμποδίων των εμπορικών συναλλαγών. Για το λόγο αυτό, η επέκταση της αρχής της φορολόγησης στον τόπο παροχής της υπηρεσίας και για τους μη υποκείμενους στο φόρο είναι εφικτή μόνο με την προϋπόθεση ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός της «μονοαπευθυντικής θυρίδας», που προτείνει η επιτροπή θα λειτουργεί ταχέως και απρόσκοπτα. Μόνο σε αυτή την περίπτωση θα μπορεί κανείς να απαιτεί από έναν επιχειρηματία να παράσχει υπηρεσίες υποκείμενες στο φόρο και στα 25 κράτη-μέλη χωρίς τη δυνατότητα προσφυγής στο μηχανισμό αντίστροφης φορολογικής επιβάρυνσης. Στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει κίνδυνος να προκληθεί ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή να αποκλειστούν οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις από την εσωτερική αγορά της ευρωπαϊκής Ένωσης.

7.1

Οι ανωτέρω παρατηρήσεις ισχύουν και όσον αφορά την απλοποίηση των υποχρεώσεων σχετικά με τον φόρο προστιθέμενης αξίας, στο πλαίσιο της διαδικασίας έκπτωσης του καταβληθέντος φόρου. Τα γνωστά προβλήματα που αντιμετωπίζονται σχετικά με την έκπτωση του καταβληθέντος φόρου, οδηγούν συχνά τους επιχειρηματίες στο ερώτημα αν «συμφέρει» να υποβάλουν σχετική αίτηση στην αρμόδια φορολογική υπηρεσία του άλλου κράτους μέλους ή μήπως συμφέρει οικονομικά περισσότερο να παραιτηθούν ευθύς εξαρχής από το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου. Κατά αυτόν τον τρόπο, όμως, παραβιάζεται ουσιαστικά μια βασική αρχή της έκτης οδηγίας περί ΦΠΑ, η αρχή σύμφωνα με την οποία κάθε προκαταβαλόμενος φόρος εκπίπτεται.

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για μία πλήρη και ομοιόμορφη επιβολή του ΦΠΑ.

7.2

Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την καθιέρωση του μηχανισμού της «μονοαπευθυντικής θυρίδας» υλοποιούνται και ότι ελέγχεται η αποτελεσματικότητά τους.