Staatssteun — landbouw- en bosbouwsector

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2022/2472 waarbij bepaalde categorieën steun in de landbouw- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie met de interne markt verenigbaar worden verklaard

Verordening (EU) nr. 1408/2013 betreffende de toepassing van de artikelen 107 en 108 VWEU op de-minimissteun in de landbouwsector

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENINGEN?

Verordening (EU) nr. 1408/2013 bevat de regels voor de-minimissteun* in de landbouwsector. Daarin zijn de voorwaarden vastgelegd waaronder kleine steunbedragen niet worden beschouwd als staatssteun in de zin van artikel 107, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en niet hoeven te worden aangemeld bij de Europese Commissie in de zin van artikel 108, lid 3, VWEU.

De verordening definieert de drempel en de voorwaarden van de steun om ervoor te zorgen dat deze de handel of concurrentie binnen de interne marktniet verstoort.

Verordening (EU) 2022/2472, bekend als de landbouwvrijstellingsverordening, verklaart specifieke categorieën steun verenigbaar met de staatssteunregels van de Europese Unie (EU) en stelt ze vrij van voorafgaande aanmelding bij en goedkeuring door de Commissie.

De veranderingen stellen de EU-lidstaten in staat om snel hulp te verlenen, de procedures te vereenvoudigen en de transparantie, evaluatie en controle van de verleende financiële hulp te vergroten.

KERNPUNTEN

Verordening (EU) 2022/2472 is van toepassing op de volgende categorieën nationale steun voor:

• micro-, kleine en middelgrote ondernemingen (mkb’s), zoals gedefinieerd in bijlage I, die betrokken zijn bij:
  • landbouwactiviteiten: productie, verwerking en marketing;
  • niet-agrarische activiteiten in plattelandsgebieden;
• milieubescherming in de landbouw;
• behoud van cultureel en natuurlijk erfgoed op landbouwbedrijven en in bossen;
• herstel van schade door natuurrampen in de landbouwsector;
• onderzoek, ontwikkeling en innovatie in land- en bosbouw;
• andere bosbouwmaatregelen.

De verordening bevat:

• de verschillende drempels waaronder steun niet hoeft te worden aangemeld;
• regels over maximale steunintensiteit en subsidiabele kosten;
• specifieke voorwaarden voor elke steuncategorie.

Steun moet:

• transparant zijn om een nauwkeurige berekening van het bruto subsidie-equivalent (subsidies, leningen, garanties, rentesubsidies) mogelijk te maken;
• een stimulans vormen om het gedrag van een potentiële begunstigde te veranderen (er moet een schriftelijke steunaanvraag worden ingediend voordat het project of de activiteit van start gaat);
• worden gepubliceerd op nationale websites en websites van de Commissie (bijlagen II en III bevatten de vereisten).

De verordening vereist:

• van de Commissie om lidstaten op te dragen toekomstige steun aan te melden, als zij vaststelt dat de reeds verleende steun niet voldoet aan de voorwaarden in de wetgeving;
• dat lidstaten:
  • de Commissie een overzicht sturen van elk type steun dat ze geven en een jaarverslag indienen;
  • gedurende minstens tien jaar een gedetailleerd dossier bijhouden met ondersteunende documentatie;
  • steunregelingen na uitvoering door onafhankelijke deskundigen laten evalueren als de uitgaven meer dan 150 miljoen euro in één jaar bedragen of 750 miljoen euro gedurende de looptijd van de regeling.

De verordening is van toepassing op de volgende steuncategorieën.

• Mkb’s die actief zijn in de primaire landbouwproductie, de verwerking van landbouwproducten en de marketing ervan:
  • investeringen in boerderijen om de landbouwprestaties en duurzaamheid, milieuprestaties en infrastructuur te verbeteren;
  • ruilverkaveling;
  • verplaatsing van boerderijgebouwen;
  • investeringen met betrekking tot het verwerken en in de handel brengen van landbouwproducten;
  • start-ups voor jonge boeren, landbouw- en producentengroepen en -organisaties;
  • deelname aan kwaliteitsregelingen;
  • kennisuitwisseling, informatie- en adviesdiensten;
  • bedrijfsvervangingsdiensten;
  • afzetbevordering voor landbouwproducten;
  • het herstellen van schade door ongunstige weersomstandigheden, zoals storm of ernstige droogte;
  • preventie, bestrijding en uitroeiing van dierziekten en plantenplagen en herstel van eventuele schade;
  • vee en gestorven dieren*;
  • betaling van verzekeringspremies en bijdragen aan beleggingsfondsen;
  • herstel van schade veroorzaakt door beschermde dieren*;
  • behoud van genetische hulpbronnen in de landbouw;
  • dierenwelzijn;
  • landbouwsamenwerking.
• Bescherming van het milieu:
  • gebieden die benadeeld worden door het Natura 2000-programma van de EU (een netwerk van broed- en rustplaatsen voor zeldzame en bedreigde soorten);
  • agromilieu- en klimaatmaatregelen;
  • biologische landbouw.
• Behoud van cultureel en natuurlijk erfgoed op boerderijen of in bossen.
• Reparaties van schade door natuurrampen.
• Onderzoek, ontwikkeling en innovatie:
  • O&O in land- en bosbouw;
  • kosten die voortvloeien uit deelname aan het Europese innovatiepartnerschap.
• Bosbouw:
  • bebossing en de aanleg van bos;
  • boslandbouwsystemen;
  • het voorkomen en herstellen van schade;
  • verbeteringen aan bosecosystemen;
  • compensatie voor bepaalde verplichte vereisten;
  • milieu/klimaatdiensten en natuurbehoud;
  • kennisuitwisseling, informatie- en adviesdiensten;
  • investeringen in infrastructuur om de sector te ontwikkelen, te moderniseren of aan te passen;
  • technologieën voor het verwerken, mobiliseren en op de markt brengen van bosbouwproducten;
  • behoud van genetische hulpbronnen in de bosbouw;
  • start-ups voor producentengroepen en -organisaties;
  • ruilverkaveling;
  • samenwerking op het gebied van bosbouw.
• Mkb’s in plattelandsgebieden:
  • basisdiensten en -infrastructuur;
  • startende bedrijven voor niet-agrarische activiteiten;
  • deelname van boeren aan katoen- en voedselkwaliteitsregelingen, inclusief informatie- en promotieactiviteiten;
  • samenwerking tussen mkb’s;
  • vanuit de gemeenschap geleide lokale ontwikkelingsprojecten.

Verordening (EU) nr. 702/2014 wordt met deze verordening ingetrokken.

Verordening (EU) nr. 1408/2013:

• geldt voor steun aan bedrijven die primaire landbouwproducten produceren (bijv. levende dieren, fruit of groenten);
• geldt niet voor steun voor producten op basis van prijs of hoeveelheid die te koop worden aangeboden, voor uitvoer naar niet-EU-landen of afhankelijk van het gebruik van binnenlandse goederen;
• stelt basislimieten vast over drie begrotingsjaren van nationale steun aan:
  • een enkele begunstigde (20 000 EUR);
  • alle begunstigden (bijlage I geeft het maximale cumulatieve bedrag voor elke lidstaat);
• biedt lidstaten die een nationaal centraal register beheren de mogelijkheid om het bedrag over de periode van drie jaar voor één bedrijf te verhogen tot 25 000 EUR en voor alle begunstigden volgens een tabel in bijlage II;

Verplicht-lidstaten om:

• ervoor te zorgen dat steun transparant is door deze uit te drukken als een bruto subsidie in contanten, in het geval van subsidies of rentesubsidies, of het equivalent daarvan voor gesubsidieerde leningen en garanties;
• nieuwe de-minimissteun te verlenen uitsluitend onder de voorwaarden van de verordening;
• gegevens tien jaar te bewaren;
• de Commissie alle informatie te verstrekken waarom zij schriftelijk verzoekt.

Verordening (EU) 2022/2046 wijzigt de bijlagen bij Verordening (EU) nr. 1408/2013 in het licht van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Ze vervangt de cumulatieve maximumbedragen voor het hele Verenigd Koninkrijk die oorspronkelijk in de bijlagen stonden, door bedragen voor Noord-Ierland alleen.

VANAF WANNEER ZIJN DE VERORDENINGEN VAN TOEPASSING?

• Verordening (EU) 2022/2472 is van toepassing van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2029.
• Verordening (EU) nr. 1408/2013 is van toepassing van 1 januari 2014 tot en met 31 december 2027.

ACHTERGROND

Verordening 2022/2472 maakt deel uit van een pakket maatregelen dat de Commissie heeft aangenomen om de regels voor staatssteun in de landbouw, bosbouw en plattelandsgebieden te herzien. Deze herziene regels stemmen staatssteun af op de strategische prioriteiten van de EU, met name het gemeenschappelijk landbouwbeleid en de Europese Green Deal.

Zie voor meer informatie:

• Staatssteun:Commissie keurt nieuwe regels goed voor de landbouw-, de bosbouw- en de visserij- en aquacultuursector (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2022/2472 van de Commissie van 14 december 2022 waarbij bepaalde categorieën steun in de landbouw- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie met de interne markt verenigbaar worden verklaard (PB L 327 van 21.12.2022, blz. 1-81)

Verordening (EU) nr. 1408/2013 van de Commissie van 18 december 2013 inzake de toepassing van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie op de-minimissteun in de landbouwsector (PB L 352 van 24.12.2013, blz. 9-17)

Zie de geconsolideerde versie.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie — Richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden (PB C 485 van 21.12.2022, blz. 1-90)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VII — Gemeenschappelijke regels betreffende de mededinging, de belastingen en de onderlinge aanpassing van de wetgevingen — Hoofdstuk 1 — Regels betreffende de mededinging — Tweede afdeling — Steunmaatregelen van de staten — Artikel 107 (oud artikel 87 VEG) ) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 91-92)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VII — Gemeenschappelijke regels betreffende de mededinging, de belastingen en de onderlinge aanpassing van de wetgevingen — Hoofdstuk 1 — Regels betreffende de mededinging — Tweede afdeling — Steunmaatregelen van de staten — Artikel 108 (oud artikel 88 VEG) ) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 92-93)

Laatste bijwerking 16.03.2023