(1)

W dniu 16 marca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat (1) zalecający tymczasowe ograniczenie – na okres jednego miesiąca – innych niż niezbędne podróży z państw trzecich na obszar UE+ (2). W dniu 17 marca 2020 r. szefowie państw lub rządów UE uzgodnili wprowadzenie tymczasowego ograniczenia podróży innych niż niezbędne. Ograniczenie to wprowadziły również cztery państwa stowarzyszone w ramach Schengen.

(2)

W dniu 26 marca 2020 r. szefowie państw lub rządów Unii Europejskiej uzgodnili zastosowanie skoordynowanego tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE w związku z pandemią COVID-19.

(3)

W dniach 8 kwietnia 2020 r. (3) i 8 maja 2020 r. (4) Komisja przyjęła dwa komunikaty w sprawie działań następczych, z których każdy zalecał przedłużenie ograniczeń dotyczących podróży innych niż niezbędne odpowiednio o jeden miesiąc. Wszystkie państwa członkowskie strefy Schengen oraz cztery państwa stowarzyszone w ramach Schengen (zwane dalej „państwami członkowskimi”) postanowiły wprowadzić te przedłużenia, z których ostatnie dotyczyło okresu do dnia 15 czerwca 2020 r.

(4)

W dniu 15 kwietnia 2020 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej i przewodniczący Rady Europejskiej przedstawili Wspólny europejski plan działania prowadzący do zniesienia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19 (5). W planie tym określono dwuetapowe podejście, zgodnie z którym kontrole na granicach wewnętrznych powinny zostać zniesione w sposób skoordynowany. Następnie stopniowo byłyby łagodzone tymczasowe ograniczenia na granicach zewnętrznych, a osoby spoza UE mogłyby ponownie odbywać inne niż niezbędne podróże do UE. Zniesienie ograniczenia podróży w odniesieniu do granic zewnętrznych powinno nastąpić po zniesieniu przez państwa członkowskie kontroli na granicach wewnętrznych lub równolegle z tym zniesieniem.

(5)

Konsultacje z państwami członkowskimi potwierdziły potrzebę dalszego krótkoterminowego przedłużenia istniejących ograniczeń na granicach zewnętrznych oraz znaczenie skoordynowanego podejścia do ich stopniowego znoszenia.

(6)

W dniu 11 czerwca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat (6), w którym zaleciła, by przedłużyć ograniczenie dotyczące innych niż niezbędne podróży do UE do dnia 30 czerwca 2020 r., oraz określiła podejście do stopniowego zniesienia tego ograniczenia od dnia 1 lipca 2020 r. Wszystkie państwa członkowskie przedłużyły ograniczenie do dnia 30 czerwca.

(7)

Od tego czasu między państwami członkowskimi toczą się dyskusje na temat kryteriów i metod, które należy zastosować.

(8)

Niniejsze zalecenie pozostaje bez uszczerbku dla obowiązku, zgodnie z którym państwa członkowskie muszą w dalszym ciągu stosować art. 6 kodeksu granicznego Schengen (7) określający warunki wjazdu obywateli państw trzecich. W szczególności państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za ocenę, indywidualnie w każdym przypadku, czy danego obywatela państwa trzeciego należy uznać za stanowiącego zagrożenie dla zdrowia publicznego. W tym kontekście państwa członkowskie powinny zapewnić ścisłą współpracę między organami straży granicznej a przewoźnikami.

(9)

Kontrola graniczna leży w interesie nie tylko państwa członkowskiego, na którego granicach zewnętrznych jest ona dokonywana, ale w interesie wszystkich państw członkowskich, które zniosły kontrolę na granicach wewnętrznych. Państwa członkowskie powinny zatem zapewnić koordynację środków podejmowanych na granicach zewnętrznych w celu zapewnienia dobrze funkcjonującej strefy Schengen. Aby to osiągnąć, państwa członkowskie powinny w sposób skoordynowany rozpocząć znoszenie tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE. W pierwszej kolejności powinno to mieć zastosowanie do rezydentów państw trzecich wymienionych w załączniku I do niniejszego zalecenia. Wykaz ten należy regularnie aktualizować.

(10)

Decyzje w sprawie ewentualnego zniesienia ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE powinny uwzględniać sytuację epidemiologiczną w UE, tj. średnią liczbę przypadków COVID-19 w ciągu ostatnich 14 dni i w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców.

(11)

Międzynarodowe przepisy zdrowotne (2005) (IHR), przyjęte przez pięćdziesiąte ósme Światowe Zgromadzenie Zdrowia w dniu 23 maja 2005 r., wzmocniły między państwami stronami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wśród których znajdują się wszystkie państwa członkowskie Unii, koordynację gotowości i reagowania na stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. Ramy monitorowania IHR określają podstawowe zdolności w zakresie zdrowia publicznego, które mają być utrzymywane przez państwa strony WHO. Na podstawie danych przekazywanych okresowo przez państwa zgodnie z tymi ramami monitorowania można określać wynik łączny, stanowiący pośredni miernik ogólnej zdolności reagowania.

(12)

Efektywność decyzji o zniesieniu ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE zależy od skoordynowanego wdrożenia tych decyzji przez państwa członkowskie w odniesieniu do wszystkich granic zewnętrznych. Poszczególne państwa członkowskie nie powinny jednostronnie podejmować decyzji o zniesieniu ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE w odniesieniu do indywidualnych państw trzecich, dopóki pozostałe państwa członkowskie nie postanowią w sposób skoordynowany o zniesieniu ograniczenia w odniesieniu do tego państwa. Państwa członkowskie mogą jednak, przy zachowaniu pełnej przejrzystości, jedynie w trybie stopniowym znosić ograniczenia podróży w odniesieniu do państw wymienionych w załączniku I.

(13)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego zalecenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponieważ niniejsze zalecenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, zgodnie z art. 4 wspomnianego protokołu Dania – w terminie sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego zalecenia – podejmuje decyzję, czy je zrealizuje.

(14)

Niniejsze zalecenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE (8); Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu i nie jest nim związana ani go nie stosuje.

(15)

W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze zalecenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, które to przepisy wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. A decyzji Rady 1999/437/WE (9).

(16)

W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze zalecenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, które to przepisy wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. A decyzji 1999/437/WE (10) w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE (11).

(17)

W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze zalecenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu w sprawie przystąpienia Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, które to przepisy wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A decyzji 1999/437/WE (12) w związku z art. 3 decyzji 2011/350/UE (13).

(18)

Status prawny niniejszego zalecenia przywołany w motywach 13–17, pozostaje bez uszczerbku dla konieczności podjęcia przez wszystkie państwa członkowskie, w interesie właściwego funkcjonowania strefy Schengen, decyzji o zniesieniu, w sposób skoordynowany, ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE,

1.

Aby określić państwa trzecie, w przypadku których obecne ograniczenie dotyczące innych niż niezbędne podróży do UE powinno zostać zniesione, zastosowanie powinny mieć metody i kryteria określone w komunikacie Komisji z dnia 11 czerwca 2020 r. (14) w sprawie trzeciej oceny stosowania tymczasowego ograniczenia dotyczącego innych niż niezbędne podróży do UE. Wspomniane kryteria odnoszą się do sytuacji epidemiologicznej i środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się, w tym ograniczenia dystansowania społecznego, jak również do względów gospodarczych i społecznych i są stosowane łącznie.

2.

3.

4.

Ograniczenia dotyczące podróży mogą zostać całkowicie lub częściowo zniesione lub przywrócone w odniesieniu do danego państwa trzeciego już wymienionego w wykazie w załączniku I, stosownie do zmian dotyczących niektórych z warunków określonych powyżej i w rezultacie zmian w ocenie sytuacji epidemiologicznej. W przypadku gdy sytuacja w państwie trzecim pogarsza się nagle, należy stosować szybkie procesy decyzyjne.

5.

Państwa członkowskie mogą jednak wprowadzić odpowiednie środki, takie jak nałożenie na takie osoby wymogu poddania się samoizolacji lub podobnym środkom po powrocie z państwa trzeciego, w odniesieniu do którego utrzymywane jest tymczasowe ograniczenie podróży, pod warunkiem że nakładają one takie same wymogi na własnych obywateli.

Ponadto należy zezwolić na niezbędne podróże w odniesieniu do szczególnych kategorii osób podróżujących w związku z koniecznością lub wykonujących niezbędną funkcję, o których mowa w załączniku II (17). Państwa członkowskie mogą wprowadzić dodatkowe środki bezpieczeństwa dla tych podróżnych, zwłaszcza gdy ich podróż rozpoczęła się w regionie wysokiego ryzyka.

Wykaz szczególnych kategorii osób podróżujących w związku z koniecznością lub wykonujących niezbędną funkcję, o których mowa w załączniku II, może zostać poddany przeglądowi przez Radę, w ścisłym porozumieniu z Komisją, stosownie do względów społecznych i gospodarczych, a także ogólnej oceny rozwoju sytuacji epidemiologicznej, w oparciu o metody, kryteria i informacje, o których mowa powyżej.

6.

7.

8.

9.