(1)

Id-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) għandha l-għan li toħloq suq intern għall-komunikazzjonijiet elettroniċi fl-Unjoni filwaqt li tiżgura livell għoli ta’ investiment, ta’ innovazzjoni u ta’ protezzjoni tal-konsumaturi permezz ta’ tisħiħ fil-kompetizzjoni. Dik id-Direttiva tistabbilixxi għadd sinifikanti ta’ kompiti ġodda għall-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) bħall-ħruġ ta’ linji gwida dwar diversi suġġetti, rapportar dwar kwistjonijiet tekniċi, iż-żamma ta’ reġistri, listi u bażijiet tad-data u l-għoti ta’ opinjonijiet dwar il-proċeduri tas-suq intern għall-abbozzi tal-miżuri nazzjonali dwar ir-regolamentazzjoni tas-swieq.

(2)

Fir-rigward tar-roaming fl-Unjoni kollha, ir-Regolament (UE) Nru 531/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) jikkomplementa u jappoġġa r-regoli previsti mill-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi u jistabbilixxi ċerti kompiti għall-BEREC.

(3)

Ir-Regolament (UE) 2015/2120 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) jistabbilixxi kompiti addizzjonali għall-BEREC b’rabta mal-aċċess għall-Internet miftuħ. Barra minn hekk, il-Linji Gwida tal-BEREC tat-30 ta’ Awwissu 2016 dwar l-Implimentazzjoni tar-Regoli dwar in-Newtralità tal-Internet mill-Awtoritajiet Regolatorji Nazzjonali ntlaqgħu bħala li jipprovdu kjarifika siewja għall-garanzija ta’ Internet b’saħħtu, liberu u miftuħ, billi tiġi żgurata l-applikazzjoni konsistenti tar-regoli biex jiġi ssalvagwardjat it-trattament indaqs u nondiskriminatorju tat-traffiku fil-forniment tas-servizzi tal-aċċess għall-Internet u tad-drittijiet relatati tal-utenti finali.

(4)

Fid-dawl tal-ħtieġa li jiġi żgurat l-iżvilupp ta’ prattika regolatorja konsistenti u l-applikazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju tal-Unjoni għall-komunikazzjonijiet elettroniċi, il-Kummissjoni stabbilixxiet, permezz tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/627/KE (6), il-Grupp ta’ Regolaturi Ewropej għan-Netwerks u Servizzi ta’ Komunikazzjonijiet Elettroniċi (GRE) biex jagħti pariri u jassisti lill-Kummissjoni fil-konsolidament tas-suq intern għan-netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u, b’mod aktar ġenerali, biex jipprovdi interfaċċa bejn l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali (NRAs, national regulatory authorities) u l-Kummissjoni.

(5)

Il-BEREC u l-Uffiċċju ġew stabbiliti bir-Regolament (KE) Nru 1211/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7). Il-BEREC ħa post il-GRE u kien maħsub biex jikkontribwixxi, minn naħa, għall-iżvilupp u, min-naħa l-oħra, għall-funzjonament aħjar tas-suq intern għan-netwerks u għas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika billi jimmira li jiżgura l-implimentazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi. Il-BEREC jaġixxi bħala forum għall-kooperazzjoni fost l-NRAs, u bejn l-NRAs u l-Kummissjoni, fl-eżerċizzju tal-firxa sħiħa tar-responsabbiltajiet tagħhom fil-qafas regolatorju tal-Unjoni. Il-BEREC twaqqaf biex jipprovdi għarfien espert u jaġixxi b’mod indipendenti u trasparenti.

(6)

Il-BEREC iservi wkoll bħala korp ta’ riflessjoni, dibattitu u ta’ parir għall-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni fil-qasam tal-komunikazzjoni elettronika.

(7)

L-Uffiċċju tal-BEREC ġie stabbilit bħala korp Komunitarju b’personalità ġuridika biex iwettaq il-kompiti msemmija fir-Regolament (KE) Nru 1211/2009, b’mod partikolari l-għoti ta’ servizzi ta’ appoġġ professjonali u amministrattiv lill-BEREC. Sabiex jappoġġa b’mod effiċjenti lill-BEREC, l-Uffiċċju ingħata awtonomija legali, amministrattiva u finanzjarja.

(8)

Bid-Deċiżjoni 2010/349/UE (8), ir-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri ddeċidew li l-Uffiċċju jkollu s-sede tiegħu f’Riga. Il-Ftehim dwar is-Sede bejn il-Gvern tar-Repubblika tal-Latvja u l-Uffiċċju daħal fis-seħħ fil-5 ta’ Awwissu 2011.

(9)

Fil-komunikazzjoni tagħha tas-6 ta’ Mejju 2015 imsejħa “Strateġija għal Suq Uniku Diġitali għall-Ewropa”, il-Kummissjoni pprevediet li fl-2016 kienet ser tippreżenta proposti għal riforma ambizzjuża tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi li, fost l-oħrajn, tkun tiffoka fuq qafas istituzzjonali regolatorju aktar effettiv ħalli r-regoli dwar it-telekomunikazzjonijiet elettroniċi jkunu jaqdu l-iskop tagħhom bħala parti mill-ħidma biex jinħolqu l-kondizzjonijiet it-tajba għas-suq uniku diġitali. Dawk jinkludu l-introduzzjoni ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna, ġestjoni aktar koordinata tal-ispektrum tar-radju għan-netwerks bla fili u t-tiswir ta’ kondizzjonijiet ekwi għan-netwerks diġitali avvanzati u s-servizzi innovattivi. Dik il-komunikazzjoni għarrfet li billi l-ambjent tas-suq u l-ambjent teknoloġiku qed kulma jmur jinbidlu, hemm bżonn li jissaħħaħ il-qafas istituzzjonali billi jissaħħaħ ir-rwol tal-BEREC.

(10)

Fir-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta’ Jannar 2016 imsejħa “Lejn Att dwar is-Suq Uniku Diġitali”, il-Parlament Ewropew stieden lill-Kummissjoni biex tintegra aktar is-suq uniku diġitali billi tiżgura li jkun hemm fis-seħħ qafas istituzzjonali aktar effiċjenti.

(11)

Il-BEREC u l-Uffiċċju taw kontribut pożittiv għall-implimentazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi. Madankollu għad hemm differenzi sinifikanti bejn l-Istati Membri fir-rigward tal-prassi regolatorja, li taffettwa lill-kumpaniji involuti fin-negozju transfruntier jew li huma attivi f’għadd sinifikanti ta’ Stati Membri, inkluż fejn jeżistu linji gwida tal-BEREC, iżda li tista’ tiġi żviluppata aktar. Sabiex jingħata kontribut addizzjonali għall-iżvilupp tas-suq intern tal-komunikazzjoni elettronika fl-Unjoni kollha kif ukoll għall-promozzjoni tal-aċċess għal netwerks b’kapaċità kbira ħafna u tal-adozzjoni tagħhom, għall-promozzjoni tal-kompetizzjoni fil-forniment ta’ netwerks, servizzi u faċilitajiet assoċjati tal-komunikazzjoni elettronika u għall-promozzjoni tal-interessi taċ-ċittadini tal-Unjoni, dan ir-Regolament għandu l-għan li jsaħħaħ ir-rwol tal-BEREC. Tali rwol imsaħħaħ ikun jikkomplementa ir-rwol imsaħħaħ li jaqdi l-BEREC wara r-Regolamenti (UE) Nru 531/2012 u (UE) 2015/2120 u d-Direttiva (UE) 2018/1972

(12)

Fid-dawl tal-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq, li ħafna drabi jinvolvu dimensjoni transfruntiera akbar, u l-esperjenza li nkisbet sa issa fl-isforz biex tkun żgurata l-implimentazzjoni konsistenti fil-qasam tal-komunikazzjoni elettronika, jenħtieġ li wieħed jibni fuq il-ħidma tal-BEREC u tal-Uffiċċju. Jenħtieġ li l-governanza u l-attivitajiet tagħhom ikunu ssimplifikati u adattati għall-kompiti li għandhom iwettqu. Filwaqt li jitqiesu l-proċeduri stabbiliti u s-sett il-ġdid ta’ kompiti assenjat lill-BEREC u lill-Uffiċċju, bil-ħsieb li tissaħħaħ l-effikaċja tagħhom, jenħtieġ li tiġi prevista stabbiltà addizzjonali għall-amministrazzjoni tagħhom u jenħtieġ li l-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet jkun issimplifikat.

(13)

Jenħtieġ li l-BEREC jipprovdi għarfien espert u jistabbilixxi kunfidenza bis-saħħa tal-indipendenza tiegħu, il-kwalità tal-parir u l-informazzjoni tiegħu, it-trasparenza tal-proċeduri u tal-metodi ta’ operat tiegħu, u d-diliġenza tiegħu fit-twettiq tal-kompiti tiegħu. Jenħtieġ li l-indipendenza tal-BEREC ma timpedixxix lill-Bord tar-Regolaturi tiegħu milli jiddelibera abbażi ta’ abbozzi mħejjija minn gruppi ta’ ħidma.

(14)

Jenħtieġ li l-isem uffiċjali ġdid tal-Uffiċċju jkun “Aġenzija għall-Appoġġ tal-BEREC” (l-“Uffiċċju tal-BEREC”). Jenħtieġ li d-deżinjazzjoni “Uffiċċju tal-BEREC” tintuża bħala l-isem imqassar tal-Aġenzija. L-Uffiċċju tal-BEREC jenħtieġ li jkollu awtonomija legali, amministrattiva u finanzjarja. Għal dak il-għan, jeħtieġ u jixraq li l-Uffiċċju tal-BEREC ikun korp tal-Unjoni b’personalità ġuridika li jeżerċita s-setgħat mogħtija lilu. Bħala aġenzija deċentralizzata tal-Unjoni, jenħtieġ li l-Uffiċċju tal-BEREC jopera skont il-mandat tiegħu u skont il-qafas istituzzjonali eżistenti. Jenħtieġ li ma jitqiesx bħala li jirrappreżenta xi pożizzjoni tal-Unjoni quddiem udjenza barranija jew li jorbot lill-Unjoni b’obbligi legali.

(15)

Barra minn hekk, jenħtieġ li r-regoli għat-tmexxija u t-tħaddim tal-Uffiċċju tal-BEREC, fejn xieraq, ikunu allinjati mal-prinċipji tad-Dikjarazzjoni Konġunta tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni Ewropea tad-19 ta’ Lulju 2012 dwar l-aġenziji deċentralizzati.

(16)

L-istituzzjonijiet tal-Unjoni u l-NRAs jenħtieġ li jibbenefikaw mill-assistenza u l-konsulenza tal-BEREC, inkluż dwar l-impatt regolatorju rilevanti ta’ kwalunkwe kwistjoni li tirrigwarda d-dinamika globali tas-swieq diġitali jew fir-rigward tar-relazzjoni, id-diskussjonijiet u l-iskambji tagħhom ma’, u d-disseminazzjoni tal-aħjar prattiki regolatorji lil, partijiet terzi. Minbarra l-kontribut tiegħu għall-konsultazzjoni pubblika tal-Kummissjoni, jenħtieġ li l-BEREC, meta mitlub, jagħti pariri lill-Kummissjoni fil-preparazzjoni tal-proposti leġislattivi. Jenħtieġ li l-BEREC ikun jista’ wkoll jipprovdi pariri lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, fuq talba tagħhom jew fuq inizjattiva tiegħu stess.

(17)

Il-BEREC, bħala korp tekniku b’għarfien espert dwar il-komunikazzjoni elettronika u magħmul minn rappreżentanti tal-NRAs u tal-Kummissjoni, hu fl-aħjar pożizzjoni biex jiġi fdat b’kompiti bħal pereżempju, li jikkontribwixxi għal proċeduri effiċjenti tas-suq intern għall-abbozzi tal-miżuri nazzjonali rigward ir-regolamentazzjoni tas-swieq, li jipprovdi l-linji gwida meħtieġa għall-NRAs u awtoritajiet oħra kompetenti biex ikunu żgurati kriterji komuni u approċċ regolatorju konsistenti, u li jżomm ċerti reġistri, bażijiet ta’ data u listi fil-livell tal-Unjoni. Dan hu mingħajr preġudizzju għall-kompiti stabbiliti għall-NRAs, li huma l-eqreb tas-swieq tal-komunikazzjoni elettronika u tal-kondizzjonijiet lokali tagħhom.

(18)

Sabiex iwettaq il-kompiti tiegħu, jenħtieġ li l-BEREC ikompli jakkumula għarfien espert mingħand l-NRAs. Jenħtieġ li l-BEREC ikollu l-għan li jiżgura l-parteċipazzjoni tal-NRAs kollha biex iwettaq il-kompiti regolatorji tiegħu u l-funzjonament tiegħu. Sabiex il-BEREC isir aktar b’saħħtu, biex isir aktar rappreżentattiv u biex jiġu ssalvagwardjati l-għarfien espert, l-esperjenza u l-għarfien tas-sitwazzjoni speċifika tiegħu fil-firxa sħiħa tas-swieq nazzjonali, jenħtieġ li kull Stat Membru jiżgura li l-NRA tiegħu jkollha r-riżorsi finanzjarji u umani adegwati meħtieġa biex tieħu sehem b’mod sħiħ fil-ħidma tal-BEREC.

(19)

Fid-dawl tal-konverġenza dejjem akbar bejn is-setturi li jipprovdu servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi, u d-dimensjoni orizzontali tal-kwistjonijiet regolatorji relatati mal-iżvilupp tagħhom, il-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC jenħtieġ li jkunu jistgħu jikkooperaw ma’, u mingħajr preġudizzju għar-rwol ta’, NRAs, korpi, uffiċċji, aġenziji u gruppi konsultattivi oħra tal-Unjoni, b’mod partikolari l-Grupp għall-Politika dwar l-Ispektrum tar-Radju stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni Nru 2002/622/KE (9), il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data stabbilit bir-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), il-Bord Ewropew tal-Protezzjoni tad-Data stabbilit permezz tar-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11), il-Grupp tar-Regolaturi Ewropej għas-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva stabbilit bid-Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), u l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea dwar is-Sigurtà tan-Netwerks u l-Informazzjoni stabbilita bir-Regolament (UE) Nru 526/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), l-Aġenzija tal-GNSS Ewropea stabbilita bir-Regolament (UE) Nru 912/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), in-Netwerk għall-Kooperazzjoni fil-Protezzjoni tal-Konsumaturi stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 2006/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15), in-Netwerk Ewropew għall-Kompetizzjoni u l-organizzazzjonijiet Ewropej tal-istandardizzazzjoni, kif ukoll ma’ kumitati eżistenti (bħall-Kumitat tal-Komunikazzjoni u l-Kumitat tal-Ispektrum tar-Radju). Jenħtieġ li l-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC jkunu jistgħu jikkooperaw mal-awtoritajiet kompetenti rilevanti tal-Istati Membri responsabbli għall-kompetizzjoni, il-protezzjoni tal-konsumatur u l-protezzjoni tad-data, u mal-awtoritajiet kompetenti tal-pajjiżi terzi, b’mod partikolari, mal-awtoritajiet regolatorji kompetenti fil-qasam tal-komunikazzjoni elettronika u/jew ma’ gruppi ta’ dawk l-awtoritajiet, kif ukoll mal-organizzazzjonijiet internazzjonali, meta dan ikun meħtieġ għat-twettiq tal-kompiti tagħhom. Jenħtieġ li l-BEREC ikun jista’ wkoll jikkonsulta lill-partijiet ikkonċernati permezz ta’ konsultazzjoni pubblika.

(20)

Il-BEREC jenħtieġ li jkollu d-dritt jistabbilixxi arranġamenti ta’ ħidma ma’ korpi, uffiċċji, aġenziji u gruppi konsultattivi kompetenti tal-Unjoni, ma’ awtoritajiet kompetenti ta’ pajjiżi terzi u ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, li jenħtieġ li ma joħolqux obbligi legali. L-għan ta’ tali arranġamenti ta’ ħidma jistgħu jkunu, pereżempju, biex jiġu żviluppati relazzjonijiet ta’ kooperazzjoni u skambju ta’ fehmiet dwar kwistjonijiet regolatorji. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li l-arranġamenti ta’ ħidma neċessarji huma konsistenti mal-politika u l-prijoritajiet tal-Unjoni, u li l-BEREC jopera fil-limiti tal-mandat tiegħu u tal-qafas istituzzjonali eżistenti u ma jitqiesx bħala li jirrappreżenta l-pożizzjoni tal-Unjoni quddiem xi udjenza barranija jew li jorbot lill-Unjoni b’obbligi internazzjonali.

(21)

Jenħtieġ li l-BEREC ikun magħmul mill-Bord tar-Regolaturi u gruppi ta’ ħidma. Ir-rotazzjoni tal-presidenza tal-Bord tar-Regolaturi hija maħsuba biex tiżgura l-kontinwità tal-ħidma tal-BEREC. Hija wkoll promossa rotazzjoni tar-rwoli tal-Viċi Presidenti li jirrappreżentaw diversi NRAs.

(22)

Il-BEREC jenħtieġ li jkun jista’ jaġixxi fl-interessi tal-Unjoni, indipendentement minn kwalunkwe intervent estern, inkluż pressjoni politika jew interferenza kummerċjali. Għalhekk huwa importanti li jiġi żgurat li persuni maħturin fil-Bord tar-Regolaturi jgawdu mill-ogħla garanziji ta’ indipendenza personali u funzjonali. Il-kap ta’ NRA, jew membru tal-korp kolleġġjali tagħha, jew is-sostituti ta’ kwalunkwe minnhom, igawdu minn tali livell ta’ indipendenza personali u funzjonali. B’mod aktar speċifiku, jenħtieġ li jaġixxu b’mod indipendenti u oġġettiv, u jenħtieġ li ma ifittxux jew ma jieħdux struzzjonijiet fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet tagħhom, u jenħtieġ li jkunu protetti kontra t-tkeċċija arbitrarja. Il-funzjoni tal-membru rappreżentant supplenti fil-Bord tar-Regolaturi tista’ titwettaq ukoll mill-kap tal-NRA, minn membru tal-korp kolleġġjali tagħha, mis-sostitut ta’ kwalunkwe minnhom minn jew membru ieħor tal-persunal tal-NRA, li jaġixxi f’isem, u skont l-ambitu tal-mandat ta’, il-membru sostitwit tal-Bord tar-Regolaturi.

(23)

L-esperjenza wriet li l-parti l-kbira tal-kompiti tal-BEREC jitwettqu aħjar permezz ta’ gruppi ta’ ħidma, li jenħtieġ li dejjem jiżguraw kunsiderazzjoni ugwali tal-fehmiet u l-kontributi tal-NRAs kollha. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-Bord tar-Regolaturi jistabbilixxi gruppi ta’ ħidma u jaħtar il-Presidenti tagħhom. Jenħtieġ li l-NRAs jirrispondu mingħajr dewmien għal talba ta’ ħatra biex jiġi żgurat l-istabbiliment rapidu ta’ ta’ ħidma, b’mod partikolari dawk relatati ma’ proċeduri b’limiti ta’ żmien. Jenħtieġ li l-gruppi ta’ ħidma jkunu miftuħa għall-parteċipazzjoni ta’ esperti mill-Kummissjoni. Jenħtieġ li l-persunal tal-Uffiċċju tal-BEREC jipprovdi appoġġ u jikkontribwixxi għall-attivitajiet tal-gruppi ta’ ħidma.

(24)

Jekk ikun meħtieġ, u fuq bażi ta’ każ b’każ, jenħtieġ li l-Bord tar-Regolaturi u l-Bord Maniġerjali jkunu jistgħu jistiednu lil kwalunkwe persuna li l-opinjoni tagħha tista’ tkun ta’ interess biex tipparteċipa fil-laqgħat tagħhom bħala osservatur.

(25)

Fejn xieraq u skont l-allokazzjoni tal-kompiti lill-awtoritajiet f’kull Stat Membru, il-fehmiet ta’ awtoritajiet kompetenti oħrajn jenħtieġ li jiġu kkunsidrati fil-grupp ta’ ħidma rilevanti, pereżempju permezz tal-konsultazzjoni fil-livell nazzjonali jew billi jkunu mistednin dawk l-awtoritajiet oħrajn għal laqgħat rilevanti fejn ikun meħtieġ l-għarfien espert tagħhom. Fi kwalunkwe każ, jenħtieġ li l-indipendenza tal-BEREC tinżamm.

(26)

Jenħtieġ li l-Bord tar-Regolaturi u l-Bord Maniġerjali joperaw b’mod parallel, bl-ewwel wieħed jiddeċiedi l-aktar fuq kwistjonijiet regolatorji u bit-tieni wieħed jiddeċiedi fuq kwistjonijiet amministrattivi bħall-kwistjonijiet marbuta mal-baġit, il-persunal u l-awditi. Fil-prinċipju u minbarra r-rappreżentanti tal-Kummissjoni, ir-rappreżentanti tal-NRAs fil-Bord Maniġerjali jenħtieġ li jkunu l-istess persuni maħtura għall-Bord tar-Regolaturi, iżda jenħtieġ li l-NRAs jkunu jistgħu jaħtru rappreżentanti oħrajn li jissodisfaw l-istess rekwiżiti.

(27)

Is-setgħat tal-awtorità tal-ħatra kienu qabel eżerċitati mill-Viċi President tal- Kumitat Maniġerjali tal-Uffiċċju. Dan ir-Regolament jipprevedi li l-Bord Maniġerjali jiddelega s-setgħat rilevanti tal-awtorità tal-ħatra lid-Direttur, li huwa awtorizzat jissottodelega dawn is-setgħat. Dan għandu l-għan li jikkontribwixxi għall-ġestjoni effiċjenti tal-persunal tal-Uffiċċju tal-BEREC.

(28)

Il-Bord tar-Regolaturi u l-Bord Maniġerjali jenħtieġ li jiltaqgħu għal sessjoni ordinarja mill-anqas darbtejn fis-sena. Fid-dawl tal-esperjenza fil-passat u r-rwol imsaħħaħ tal-BEREC, il-Bord tar-Regolaturi jew il-Bord Maniġerjali jista’ jkollhom bżonn jorganizzaw laqgħat addizzjonali.

(29)

Jenħtieġ li d-Direttur jibqa’ r-rappreżentant tal-Uffiċċju tal-BEREC fir-rigward ta’ kwistjonijiet legali u amministrattivi. Jenħtieġ li l-Bord Maniġerjali jaħtar id-Direttur, wara proċedura tal-għażla miftuħa u trasparenti sabiex tkun żgurata evalwazzjoni bir-reqqa tal-kandidati u livell għoli ta’ indipendenza.Il-mandat tal-Maniġer Amministrattiv tal-Uffiċċju qabel kien ta’ tliet snin. Jeħtieġ li d-Direttur ikollu mandat twil biżżejjed biex ikunu żgurati l-istabbiltà u t-twassil ta’ strateġija fit-tul għall-Uffiċċju tal-BEREC.

(30)

Jenħtieġ li għall-Uffiċċju tal-BEREC japplika r-Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 1271/2013 (16).

(31)

Jenħtieġ li l-Uffiċċju tal-BEREC jipprovdi l-appoġġ professjonali u amministrattiv neċessarju kollu għall-ħidma tal-BEREC, inkluż appoġġ finanzjarju, organizzattiv u loġistiku, u jenħtieġ li jikkontribwixxi għall-ħidma regolatorja tal-BEREC.

(32)

Sabiex jiġu żgurati l-awtonomija u l-indipendenza tal-Uffiċċju tal-BEREC, u sabiex jingħata appoġġ lill-ħidma tal-BEREC, jenħtieġ li l-Uffiċċju tal-BEREC ikollu l-baġit proprju tiegħu, li l-parti l-kbira tiegħu jenħtieġ li tkun ġejja minn kontribuzzjoni tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-baġit ikun adegwat u li jirrifletti l-kompiti addizzjonali assenjati u r-rwol imsaħħaħ tal-BEREC u tal-Uffiċċju tal-BEREC. Il-finanzjament tal-Uffiċċju tal-BEREC jenħtieġ li jkun soġġett għal ftehim mill-awtorità baġitarja kif stabbilit fil-punt 31 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta’ Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji ta’ baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (17).

(33)

Jenħtieġ li l-Uffiċċju tal-BEREC ikollu persunal adegwat biex iwettaq id-dmirijietu. Jenħtieġ li l-kompiti kollha assenjati lill-Uffiċċju tal-BEREC, inkluż servizzi professjonali u amministrattivi li jappoġġaw lill-BEREC fit-twettiq tal-kompiti regolatorji tiegħu, flimkien mal-konformità mar-regolamenti dwar il-finanzjament, il-persunal u regolamenti applikabbli oħra, u l-piż akbar tal-kompiti operazzjonali meħtieġa tal-Uffiċċju tal-BEREC vis-à-vis dawk amministrattivi, jiġu debitament ivvalutati u riflessi fil- programmazzjoni tar-riżorsi.

(34)

Sabiex tkompli tiġi estiża l-implimentazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi, jenħtieġ li l-Bord tar-Regolaturi, il-gruppi ta’ ħidma u l-Bord Maniġerjali ikunu miftuħa għall-parteċipazzjoni tal-awtoritajiet regolatorji tal-pajjiżi terzi li huma kompetenti fil-qasam tal-komunikazzjoni elettronika fejn dawk il-pajjiżi terzi daħlu fi ftehimiet mal-Unjoni għal dak l-iskop, bħal Stati tal-EFTA taż-ŻEE u pajjiżi kandidati.

(35)

F’konformità mal-prinċipju ta’ trasparenza, jenħtieġ li l-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC, fejn rilevanti, jippubblikaw informazzjoni dwar il-ħidma tagħhom fuq is-sit web tagħhom. B’mod partikolari, jenħtieġ li l-BEREC jagħmel pubbliku kwalunkwe dokument finali maħruġa fit-twettiq tal-kompiti tiegħu, bħal opinjonijiet, linji gwida, rapporti, rakkomandazzjonijiet, pożizzjonijiet komuni u l-aħjar prattiki, kif ukoll kwalunkwe studju li jiġi kkummissjonat biex jappoġġa l-kompiti tiegħu. Jenħtieġ li l-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC jagħmlu pubbliċi wkoll listi aġġornati tal-kompiti tagħhom u listi aġġornati tal-membri, is-sostituti u l-parteċipanti oħra tal-laqgħat ta’ korpi organizzattivi tagħhom, u d-dikjarazzjonijiet tal-interessi magħmulin mill-membri tal-Bord tar-Regolaturi, mill-membri tal-Bord Maniġerjali u mid-Direttur.

(36)

Jenħtieġ li l-BEREC, bl-appoġġ tal-Uffiċċju tal-BEREC, ikun jista’ jinvolvi ruħu f’attivitajiet ta’ komunikazzjoni fil-qasam ta’ kompetenza tiegħu, li ma jkunux ta’ detriment għall-kompiti ewlenin tal-BEREC. Jenħtieġ li l-kontenut u l-implimentazzjoni tal-istrateġija tal-komunikazzjoni tal-BEREC ikunu konsistenti, oġġettivi, rilevanti u kkoordinati mal-istrateġiji u l-attivitajiet tal-Kummissjoni u tal-istituzzjonijiet l-oħra sabiex jittieħed kont tal-identità viżiva usa’ tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-attivitajiet ta’ komunikazzjoni tal-Uffiċċju tal-BEREC jitwettqu f’konformità mal-pjanijiet rilevanti tal-komunikazzjoni u tad-disseminazzjoni adottati mill-Bord Maniġerjali.

(37)

Sabiex iwettqu l-kompiti tagħhom b’mod effettiv, il-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC jeħtieġ li jkollhom d-dritt jitolbu l-informazzjoni kollha meħtieġa mingħand il-Kummissjoni, l-NRAs, u, bħala l-aħħar rimedju, mingħand awtoritajiet u impriżi oħrajn. It-talbiet għall-informazzjoni jenħtieġ li jagħtu raġunijiet, li jkunu proporzjonati u li ma jitfgħux piż żejjed fuq id-destinatarji. L-NRAs jenħtieġ li jikkooperaw mal-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC u li jipprovdulhom informazzjoni preċiża u fil-ħin biex jiżguraw li l-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC ikunu jistgħu jwettqu l-kompiti tagħhom. Jenħtieġ ukoll li l-BEREC u l-Uffiċċju tal-BEREC, skont il-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali, jikkondividu l-informazzjoni kollha neċessarja mal-Kummissjoni, l-NRAs u awtoritajiet kompetenti oħrajn. Fejn rilevanti, jenħtieġ li tiġi żgurata l-kunfidenzjalità tal-informazzjoni. Meta jivvaluta jekk talba tkunx ġustifikata kif xieraq, il-BEREC jeħtieġ li jqis jekk l-informazzjoni mitluba hijiex relatata mat-twettiq tal-kompiti li huma attribwiti esklużivament lill-awtoritajiet relevanti.

(38)

Jenħtieġ li l-Uffiċċju tal-BEREC jistabbilixxi sistema komuni ta’ informazzjoni u komunikazzjoni sabiex jevita d-duplikazzjoni ta’ talbiet għal informazzjoni u jiffaċilita l-komunikazzjoni fost l-awtoritajiet kollha involuti.

(39)

Sabiex jiġi żgurat livell għoli ta’ kunfidenzjalità u jiġu evitati kunflitti ta’ interessi, ir-regoli dwar dawk il-kwistjonijiet li japplikaw għall-membri tal-korpi organizzattivi tal-BEREC u tal-Uffiċċju tal-BEREC japplikaw għas-sostituti tagħhom.

(40)

Peress li dan ir-Regolament jassenja kompiti ġodda lill-BEREC u lill-Uffiċċju tal-BEREC u atti legali oħrajn tal-Unjoni jistgħu jassenjaw kompiti addizzjonali permezz, jenħtieġ li l-Kummissjoni twettaq evalwazzjoni regolari tal-operat tal-BEREC u tal-Uffiċċju tal-BEREC u tal-effikaċja tal-istruttura istituzzjonali tagħhom f’ambjent diġitali li qed jinbidel. Jekk, bħala eżitu ta’ dik il-valutazzjoni, il-Kummissjoni ssib li l-istruttura istituzzjonali mhijiex adatta għat-twettiq tal-kompiti tal-BEREC u tal-Uffiċċju tal-BEREC, u, b’mod partikolari, biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi, ikun jenħtieġ li tesplora l-għażliet kollha possibbli biex titjieb dik l-istruttura.

(41)

L-Uffiċċju, li ġie stabbilit bħala korp Komunitarju b’personalità ġuridika bir-Regolament (KE) Nru 1211/2009, qed jinbidel bl-Uffiċċju tal-BEREC stabbilit f’dan ir-Regolament fir-rigward tas-sjieda, il-ftehimiet, inkluż il-Ftehim dwar is-Sede, l-obbligi legali, il-kuntratti tal-impjiegi, u l-impenji u r-responsabbiltajiet finanzjarji kollha. L-Uffiċċju tal-BEREC jenħtieġ li jimpjega l-persunal tal-Uffiċċju li d-drittijiet u l-obbligi tiegħu jenħtieġ li ma jintlaqtux. Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fil-ħidma tal-BEREC u tal-Uffiċċju, jeħtieġ li r-rappreżentanti tagħhom, jiġifieri l-President u l-Viċi Presidenti tal-Bord tar-Regolaturi, il-Kumitat Maniġerjali u l-Maniġer Amministrattiv, jibqgħu iservu sat-tmiem tal-mandat tagħhom.

(42)

Għadd sinifikanti ta’ konsumaturi f’ħafna mill-Istati Membri għadhom jiddependu fuq komunikazzjonijiet internazzjonali tat-telefonija tradizzjonali bħal telefonati u messaġġi SMS, minkejja li għadd dejjem akbar ta’ konsumaturi għandhom aċċess għal servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri għat-telefonati internazzjonali tagħhom b’tariffi aktar baxxi minn servizzi tradizzjonali jew mingħajr ħlas monetarju.

(43)

Fl-2013 il-Kummissjoni pproponiet Regolament b’impatt ivvalutat li inkluda dispożizzjoni b’miżuri regolatorji applikabbli għal komunikazzjonijiet intra-UE. Mill-2017 sal-2018 inġabret data addizzjonali dwar is-suq tal-komunikazzjonijiet intra-UE mill-BEREC u mill-Kummissjoni permezz ta’ studju tal-Kummissjoni u l-Eurobarometer. Kif muri minn dik id-data, jibqgħu jiddominaw differenzi sinifikanti fil-prezzijiet, kemm għall-komunikazzjoni fissa kif ukoll għal dik mobbli, bejn il-komunikazzjonijiet domestiċi bil-vuċi u bl-SMS u dawk li jispiċċaw fi Stat Membru ieħor f’kuntest ta’ varjazzjonijiet sostanzjali fil-prezzijiet bejn il-pajjiżi, il-fornituri u l-pakketti tat-tariffi, u bejn komunikazzjonijiet mobbli u fissi bil-vuċi. Il-fornituri ta’ servizzi disponibbli pubblikament ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri spiss jimponu prezzijiet tal-komunikazzjonijiet intra-UE bbażati fuq il-konsum li jaqbżu bil-kbir il-prezzijiet għal tariffi domestiċi flimkien ma’ spejjeż addizzjonali. Bħala medja, il-prezz standard ta’ telefonata intra-UE mobbli jew fissa għandha t-tendenza li tkun tliet darbiet ogħla mill-prezz standard ta’ telefonata nazzjonali u l-prezz standard ta’ messaġġ SMS intra-UE iktar minn darbtejn ogħla minn waħda domestika. Madankollu, dawn il-medji aritmetiċi jaħbu differenzi sinifikanti fost l-Istati Membri. F’xi każijiet il-prezz standard ta’ telefonati intra-UE jista’ jkun sa tmien darbiet ogħla mill-prezz standard għal telefonati domestiċi. Konsegwenza ta’ dan, il-konsumaturi f’diversi Stati Membri huma esposti għal prezzijiet għoljin ħafna għall-komunikazzjonijiet intra-UE. Dawk il-prezzijiet għoljin jaffettwaw prinċipalment il-konsumaturi, b’mod partikolari dawk li ma jagħmlux it-tali komunikazzjonijiet b’mod frekwenti jew li jkollhom volum baxx ta’ konsum, li jirrappreżentaw il-maġġoranza vasta tal-konsumaturi li jużaw komunikazzjonijiet intra-UE. Fl-istess ħin, diversi fornituri jipproponu offerti speċjali partikolarment attraenti għall-klijenti tan-negozju u l-konsumaturi b’konsum sinifikanti ta’ komunikazzjonijiet intra-UE. Tali offerti spiss ma jibbażawx l-imposti tagħhom fuq il-konsum attwali u jistgħu jikkonsistu f’ċertu numru ta’ minuti ta’ telefonati jew messaġġi SMS intra-UE għal tariffa fissa ta’ kull xahar (offerti suppliment) jew fl-inklużjoni ta’ ċertu numru ta’ minuti ta’ telefonati jew messaġġi SMS intra-UE fl-allowance fix-xahar tal-minuti ta’ telefonati jew messaġġi SMS, jew mingħajr ebda ħlas addizzjonali jew bi ħlas addizzjonali żgħir. Madankollu, it-termini ta’ dawn l-offerti spiss ma jkunux attraenti għal konsumaturi b’volumi okkażjonali, imprevedibbli jew relattivament baxxi ta’ komunikazzjonijiet intra-UE. Konsegwentement, dawk il-konsumaturi jirriskjaw li jħallsu prezzijiet eċċessivi għall-komunikazzjonijiet intra-UE tagħhom u jenħtieġ li jkunu protetti.

(44)

Barra minn hekk, il-prezzijiet għoljin għal komunikazzjonijiet intra-UE jirrappreżentaw ostaklu għall-funzjonament tas-suq intern peress li dawn jiskoraġġixxu t-tfittxija u x-xiri ta’ oġġetti u servizzi minn fornitur li jinsab fi Stat Membru ieħor. Huwa għalhekk meħtieġ li jiġu stabbiliti limiti speċifiċi u proporzjonati għall-prezz li l-fornituri ta’ servizzi disponibbli pubblikament ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jistgħu jimponu l-konsumaturi għal komunikazzjonijiet intra-UE sabiex jiġu eliminati tali prezzijiet għoljin.

(45)

Meta l-fornituri ta’ servizzi disponibbli pubblikament ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jimponu ħlas lill-konsumaturi tagħhom għal komunikazzjonijiet intra-UE b’rati kompletament jew parzjalment ibbażati fuq il-konsum ta’ tali servizzi, inkluż f’każijiet ta’ tnaqqis minn fuq il-konsum ta’ kull xahar jew allowance mħallsa minn qabel għal servizzi bħal dawn, jenħtieġ li dawk ir-rati ma jaqbżux EUR 0,19 kull minuta għal telefonati u EUR 0,06 għal kull messaġġ SMS. Dawk il-limiti massimi jikkorrispondu għall-prezzijiet massimi li japplikaw bħalissa, rispettivament, għal telefonati u messaġġi SMS fuq roaming regolati. Waqt ir-roaming fl-Unjoni, il-konsumaturi jibbenefikaw mill-protezzjoni tat-tariffa euro għall-komunikazzjonijiet bil-vuċi u mill-protezzjoni tat-tariffa euro għall-komunikazzjonijiet bl-SMS li ġew progressivament sostitwiti mir-roaming “daqslikieku f’pajjiżek”. Dawk il-limiti massimi huma meqjusa wkoll bħala punt ta’ riferiment xieraq biex tiġi ffissata r-rata massima għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati għal ħames snin li jibdew mill-15 ta’ Mejju 2019. Il-livell tal-limitu attwali jirrappreżenta xibka ta’ sikurezza sempliċi, trasparenti u ppruvata għal protezzjoni kontra prezzijiet għoljin u huwa adattat bħala limitu massimu għall-prezzijiet bl-imnut tal-komunikazzjonijiet intra-UE regolati kollha. Kemm it-telefonati bir-roaming fl-Unjoni kif ukoll it-telefonati intra-UE għandhom struttura simili tal-ispejjeż.

(46)

Jenħtieġ li l-limiti massimi jippermettu lill-fornituri ta’ servizzi disponibbli pubblikament ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jirkupraw l-ispejjeż tagħhom, u b’hekk jiġi żgurat intervent proporzjonat kemm fis-suq tat-telefonati mobbli kif ukoll fissi. Il-limiti massimi ser japplikaw direttament biss għal rati bbażati fuq il-konsum attwali. Jenħtieġ li jkollhom ukoll effett ta’ dixxiplina fuq dawk l-offerti fejn ċertu volum ta’ komunikazzjonijiet intra-UE jkun inkluż mingħajr ma jkunu imposti separatament peress li l-konsumaturi jkollhom l-għażla li jaqilbu għal tariffi għall-komunikazzjonijiet intra-UE tagħhom ibbażati fuq il-konsum. Il-volumi ta’ komunikazzjoni intra-UE li jmorru lil hinn minn dawk inklużi f’pakkett u li jiġu imposti separatament jenħtieġ li jkunu suġġetti għal-limitu massimu. Jenħtieġ li l-miżura tiżgura, b’mod proporzjonat, li l-konsumaturi b’livell baxx ta’ konsum ta’ komunikazzjonijiet intra-UE jkunu protetti kontra prezzijiet għoljin u fl-istess ħin jenħtieġ li jkollha biss impatt moderat fuq il-fornituri.

(47)

Il-fornituri ta’ servizzi disponibbli pubblikament ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jenħtieġ li jkunu jistgħu jipproponu lill-konsumaturi tagħhom offerti ta’ tariffi alternattivi għal komunikazzjonijiet internazzjonali b’rati differenti għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati u l-konsumaturi jenħtieġ li jkunu liberi li jagħżlu dawn l-offerti espliċitament, u jaqilbu lura fi kwalunkwe ħin u mingħajr ħlas, anke għal offerti li l-konsumaturi kienu sottoskritti għalihom qabel id-dħul fis-seħħ ta’ tali dispożizzjonijiet. Jenħtieġ li offerti alternattivi għal komunikazzjonijiet internazzjonali biss, bħal dawk li jkopru kull jew xi pajjiżi terzi, fejn aċċettati minn konsumatur, jippermettu li fornitur joħroġ mill-obbligu tiegħu li ma jaqbiżx il-limiti massimi għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati. Vantaġġi oħra, bħal tagħmir terminali sussidjat jew skontijiet fuq servizzi ta’ komunikazzjoni elettroniċi oħra, offruti minn fornituri lill-konsumaturi huma parti normali mill-interazzjoni kompetittiva u jenħtieġ li ma jaffettwawx l-applikabbiltà tal-limiti massimi tal-prezzijiet għall-komunikazzjonijiet intra-UE regolati.

(48)

Xi fornituri ta’ servizzi disponibbli pubblikament ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jistgħu jintlaqtu ferm aktar mill-maġġoranza ta’ fornituri oħra fl-Unjoni minn limitu massimu tal-prezz għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati. Dan jista’ jkun il-każ, b’mod partikolari, għal dawk il-fornituri li jiġġeneraw sehem partikolarment kbir ta’ dħul jew profitti operattivi tagħhom mill-komunikazzjonijiet intra-UE u/jew li l-marġnijiet domestiċi tagħhom huma baxxi meta mqabbla mal-parametri referenzjarji tal-industrija. Bħala konsegwenza tal-kompressjoni tal-marġni rigward il-komunikazzjonijiet intra-UE regolati, jista’ jkun li fornitur ma jkunx kapaċi jsostni mudell tal-ipprezzar domestiku tiegħu. Tali xenarji ftit li xejn jistgħu jiġrugħaliex il-prezzijiet massimi huma b’mod ċar aktar mill-ispejjeż biex jiġu pprovduti komunikazzjonijiet intra-UE. Madankollu, sabiex jindirizzaw tali xenarji ferm eċċezzjonali b’mod proporzjonat, jenħtieġ li l-NRAs jkollhom is-setgħa li jagħtu deroga fuq talba ta’ tali fornitur f’każijiet ġustifikati u eċċezzjonali.

(49)

Jenħtieġ li kull deroga tingħata biss fejn fornitur jista’ juri, kontra parametru referenzjarju rilevanti stabbilit mill-BEREC, li huwa milqut sinifikantement aktar mill-maġġoranza tal-fornituri l-oħra fl-Unjoni u li dak l-impatt ikun idgħajjef b’mod sinifikanti l-kapaċità tal-fornitur li jżomm il-mudell tat-tariffi tiegħu għall-komunikazzjonijiet. Fejn NRA tagħti deroga, jenħtieġ li din tiddetermina l-livell tal-prezz massimu li fornitur jista’ japplika għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati u li jagħmluha possibbli li jinżamm livell ta’ prezz kompetittiv għal komunikazzjonijiet domestiċi. Kwalunkwe deroga bħal din jenħtieġ li tkun limitata għal sena u tkun tiġġedded jekk il-fornitur juri li l-kondizzjonijiet għal deroga għadhom jiġu ssodisfati.

(50)

Fid-dawl tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, jenħtieġ li l-applikabbiltà tal-limiti massimi tal-prezzijiet għal komunikazzjonijiet intra-UE regolati tkun limitata fiż-żmien u jenħtieġ li tiskadi ħames snin wara d-dħul fis-seħħ tagħha. Jenħtieġ li tali tul ta’ żmien limitat jippermetti valutazzjoni xierqa tal-effetti tal-miżuri u evalwazzjoni sa liema punt hemm ħtieġa kontinwa biex jiġu protetti l-konsumaturi.

(51)

Sabiex tiġi żgurata protezzjoni l-aktar effettiva, f’waqtha, konsistenti, u madwar l-Unjoni kollha tal-konsumaturi affettwati b’mod negattiv mid-differenzi sinifikanti fil-prezzijiet ta’ komunikazzjonijiet intra-UE, tali dispożizzjonijiet jenħtieġ li jkunu applikabbli direttament u stabbiliti f’regolament. L-aktar Regolament adattat għal dak il-għan huwa r-Regolament (UE) 2015/2120, li ġie adottat wara valutazzjoni tal-impatt li ppropona, fost l-oħrajn, dispożizzjoni dwar komunikazzjonijiet intra-UE bħala mezz neċessarju biex jitlesta s-suq intern għall-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-impatti probabbli fuq id-dħul tal-fornituri derivat mill-forniment ta’ komunikazzjonijiet intra-UE huma mitigati aktar bl-applikazzjoni tat-tariffa Euro tar-roaming għall-komunikazzjonijiet bil-vuċi u tat-tariffa Euro tar-roaming għall-komunikazzjonijiet bl-SMS bħala limiti massimi kemm għall-komunikazzjonijiet fissi kif ukoll għal dawk mobbli, li jservu bħala mekkaniżmu ta’ sigurtà; u mill-provi, ipprovduti minn analiżi tal-BEREC għall-2018, ta’ tnaqqis konsiderevoli fil-volumi rilevanti tat-traffiku fissi affettwati mill-miżura fil-frattemp. Jenħtieġ għalhekk li dawk id-dispożizzjonijiet jiġu introdotti bħala emenda fir-Regolament (UE) 2015/2120, li jenħtieġ ukoll li jiġi adattat biex jiġi żgurat li l-Istati Membri jadottaw regoli dwar pieni għall-ksur ta’ tali dispożizzjonijiet.

(52)

Billi l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri sabiex tkun żgurata implimentazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi, b’mod partikolari b’rabta mal-aspetti transfruntiera u permezz ta’ proċeduri effiċjenti tas-suq intern għall-abbozzi tal-miżuri nazzjonali, u l-għan li jkun żgurat li l-konsumaturi ma jintalbux prezzijiet eċċessivi biex jagħmlu komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri li joriġinaw fl-Istat Membru tal-fornitur domestiku tal-konsumatur u jintemmu f’kwalunkwe numru fiss jew mobbli fi Stat Membru ieħor, ma jistgħux jinkisbu suffiċjentement mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-għanijiet.

(53)

Dan ir-Regolament jemenda u jestendi l-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1211/2009. Billi l-emendi li jeħtieġu jsiru huma ta’ natura sostanzjali, jenħtieġ li dak l-att, fl-interessi taċ-ċarezza, jitħassar. Jenħtieġ li r-referenzi għar-Regolament imħassar jitqiesu bħala referenzi għal dan ir-Regolament,

(1)

Id-Direttivi 2002/19/KE (4), 2002/20/KE (5), 2002/21/KE (6) u 2002/22/KE (7) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ġew emendati sostanzjalment. Ladarba għandhom isiru emendi ulterjuri, dawn id-Direttivi jenħtieġ li jerġgħu jiġu formulati fl-interessi taċ-ċarezza.

(2)

Il-funzjonament tal-ħames Direttivi li huma parti mill-qafas regolatorju eżistenti għal netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi, jiġifieri d-Direttivi 2002/19/KE, 2002/20/KE, 2002/21/KE u 2002/22/KE u d-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), huma soġġetti għar-reviżjoni perjodika tal-Kummissjoni, bil-għan, b’mod partikolari, li tiġi determinata l-ħtieġa ta’ tibdil fid-dawl tal-iżviluppi teknoloġiċi u fis-suq.

(3)

Fil-komunikazzjoni tagħha tas-6 ta’ Mejju 2015 li tistabblixxi Strateġija għal Suq Uniku Diġitali għall-Ewropa, il-Kummissjoni ddikjarat li r-reviżjoni tal-qafas tat-telekomunikazzjonijiet tkun tiffoka fuq miżuri li għandhom l-għan li jipprovdu inċentivi għall-investiment f’netwerks tal-broadband b’veloċità għolja, li jġibu approċċ aktar konsistenti mas-suq intern għall-politika u l-ġestjoni tal-ispektrum tar-radju, iwasslu kondizzjonijiet għal suq intern veru, billi tiġi indirizzata l-frammentazzjoni regolatorja, jiġu żgurati protezzjoni effettiva tal-konsumaturi, livell ekwu għall-partijiet kollha tas-suq u l-applikazzjoni konsistenti tar-regoli, kif ukoll jipprovdu qafas regolatorju istituzzjonali aktar effettiv.

(4)

Din id-Direttiva hija parti minn eżerċizzju dwar l-“Idoneità Regolatorja” (REFIT, Regulatory Fitness), li l-ambitu tiegħu jinkludi erbgħa Direttivi, jiġifieri 2002/19/KE, 2002/20/KE, 2002/21/KE u 2002/22/KE, u r-Regolament (KE) Nru 1211/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9). Kull waħda minn dawk id-Direttivi fiha miżuri li japplikaw għall-fornituri tan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, b’mod konsistenti mal-istorja regolatorja tas-settur li fih l-impriżi kienu integrati vertikalment, jiġifieri attivi kemm fil-forniment tan-netwerks kif ukoll tas-servizzi. Ir-reviżjoni toffri okkażjoni biex jiġu riformulati l-erba’ Direttivi sabiex tiġi ssimplifikata l-istruttura attwali, bil-ħsieb li tissaħħaħ il-konsistenza u l-aċċessibbiltà tagħha fir-rigward tal-objettiv tar-REFIT. Din toffri wkoll il-possibbiltà li tiġi adattata l-istruttura għar-realtà ġdida tas-suq, fejn il-forniment tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet ma għadux neċessarjament magħqud flimkien mal-forniment tan-netwerk. Skont il-Ftehim Interistituzzjonali tat-28 ta’ Novembru 2001 dwar użu aktar strutturat tat-teknika tar-riformulazzjoni għal atti legali (10), ir-riformulazzjoni tikkonsisti fl-adozzjoni ta’ att legali ġdid li jinkorpora f’test wieħed kemm l-emendi sostantivi li dan jagħmel għall-att ta’ qabel kif ukoll id-dispożizzjonijiet mhux mibdula ta’ dak l-att. Il-proposta għal riformulazzjoni għandha x’taqsam mal-emendi sostantivi li din tagħmel għal att ta’ qabel, u fuq livell sekondarju, tinkludi l-kodifikazzjoni tad-dispożizzjonijiet mhux mibdula tal-att ta’ qabel, flimkien ma’ dawk l-emendi sostantivi.

(5)

Din id-Direttiva toħloq qafas legali biex tiġi żgurata l-libertà li jiġu provduti netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi, soġġetti biss għall-kondizzjonijiet stipulati f’din id-Direttiva u għal kull restrizzjoni f’konformità mal-Artikolu 52(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), b’mod partikolari miżuri li jirrigwardaw il-politika pubblika, is-sigurtà pubblika u s-saħħa pubblika, u konsistenti mal-Artikolu 52(1) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-’Karta’).

(6)

Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li kull Stat Membru jieħu l-miżuri meħtieġa biex jiżgura l-protezzjoni tal-interessi tiegħu tas-sigurtà essenzjali, biex jissalvagwarda l-politika pubblika u s-sigurtà pubblika, u biex jippermetti l-investigazzjoni, l-kxif u l-prosekuzzjoni ta’ reati kriminali, waqt li jqis li kwalunkwe limitazzjoni tal-eżerċizzju tad-drittijiet u tal-libertajiet rikonoxxuti mill-Karta, b’mod partikolari l-Artikoli 7, 8 u 11 tagħha, bħal-limitazzjonijiet fir-rigward tal-ipproċessar tad-data, għandhom ikunu previsti bil-liġi, jirrispettaw l-essenza ta’ dawk id-drittijiet u l-libertajiet u jkunu soġġetti għall-prinċipju tal-proporzjonalità, skont l-Artikolu 52(1) tal-Karta.

(7)

Il-konverġenza tat-telekomunikazzjonijiet, il-media u s-setturi tat-teknoloġija tal-informazzjoni tfisser li kull netwerk u servizz tal-komunikazzjoni elettronika jenħtieġ li jkun kopert sa fejn possibbli b’Kodiċi Ewropew għall-komunikazzjonijiet elettroniċi uniku stabbilit permezz ta’ Direttiva unika, għajr għal kwistjonijiet li jiġu ttrattati aħjar b’regoli direttament applikabbli stabbiliti permezz ta’ regolamenti. Huwa meħtieġ li ssir separazzjoni bejn ir-regolament tan-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u r-regolament tal-kontenut. Għaldaqstant, din id-Direttiva ma tkoprix il-kontenut tas-servizzi mwassla fuq in-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li jużaw servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bħal kontenut tax-xandir, is-servizzi finanzjarji u ċerti servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni, u hija bla preġudizzju għall-miżuri meħuda fil-livell tal-Unjoni jew fil-livell nazzjonali b’rabta ma’ dawk is-servizzi, b’konformità mal-liġi tal-Unjoni sabiex jippromwovu diversità kulturali u lingwistika u biex jiżguraw id-difiża tal-pluraliżmu fix-xandir. Il-kontenut tal-programmi tat-televiżjoni huwa kopert bid-Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11). Ir-regolamentazzjoni tal-politika awdjoviżiva u tal-kontenut għandhom l-għan li jiksbu l-miri ta’ interess ġenerali, bħal-libertà tal-espressjoni, il-pluraliżmu tal-media, l-imparzjalità, id-diversità kulturali u lingwistika, l-inklużjoni soċjali, l-protezzjoni tal-konsumatur u l-protezzjoni tal-minuri. Is-separazzjoni bejn ir-regolament tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u r-regolament tal-kontenut ma jaffettwax li jingħata kont tar-rabtiet li jeżistu bejniethom, b’mod partikolari biex jiġi garantit il-pluraliżmu tal-media, id-diversità kulturali u l-protezzjoni tal-konsumatur. Jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti, fil-limiti tal-kompetenzi tagħhom, jikkontribwixxu biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni tal-politiki li jimmiraw sabiex jippromwovu dawk l-għanijiet.

(8)

Din id-Direttiva ma taffettwax l-applikazzjoni għat-tagħmir tar-radju tad-Direttiva 2014/53/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), iżda tkopri r-riċevituri tar-radju tal-karozzi u tar-radju tal-konsumatur, u t-tagħmir tat-televiżjoni diġitali tal-konsumatur.

(9)

Sabiex jippermetti lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, u oħrajn kompetenti, li jilħqu l-għanijiet stabbiliti f’din id-Direttiva, b’mod partikolari dawk relatati mal-interoperabbiltà minn tarf sa tarf, il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva għandu jkopri ċerti aspetti tat-tagħmir tar-radju kif definit fid-Direttiva 2014/53/UE u t-tagħmir tal-konsumatur użat għat-televiżjoni diġitali, sabiex jiġi faċilitat l-aċċess għall-utenti finali b’diżabilità. Huwa importanti li r-regolaturi u l-awtoritajiet l-oħra kompetenti nazzjonali jinkoraġġixxu lill-operaturi tan-netwerks u lill-manifatturi tat-tagħmir jikkooperaw sabiex jiġi faċilitat l-aċċess mill-utenti finali b’diżabilità għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-użu mhux esklussiv tal-ispektrum tar-radju għall-awtoużu tat-tagħmir terminali tar-radju, għalkemm mhux relatat ma’ attività ekonomika, jenħtieġ ukoll li jkun is-suġġett ta’ din id-Direttiva sabiex jiġi żgurat approċċ ikkoordinat fir-rigward tar-reġim tal-awtorizzazzjoni tagħhom.

(10)

Ċerti servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi taħt din id-Direttiva setgħu wkoll jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-definizzjoni ta’ “servizz tas-soċjetà tal-informatika” stabbilita fl-Artikolu 1 tad-Direttiva (UE) 2015/1535 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13). Id-dispożizzjonijiet ta’ dik id-Direttiva li jirregolaw is-servizzi tas-soċjetà tal-informatika japplikaw għal dawk is-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi sa fejn din id-Direttiva jew atti legali oħra tal-Unjoni ma jinkludux dispożizzjonijiet aktar speċifiċi applikabbli għas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi. Madanakollu s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bħat-telefonija bil-vuċi, is-servizzi tal-messaġġi u s-servizzi tal-posta elettronika huma koperti b’din id-Direttiva. L-istess impriża, pereżempju fornitur tas-servizzi bl-internet, tista’ toffri kemm servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bħall-aċċess għall-internet, u servizzi mhux koperti minn din id-Direttiva, bħall-forniment ta’ kontenut ibbażat fuq l-internet u mhux il-kontenut relatat mal-komunikazzjoni.

(11)

L-istess impriża, pereżempju operatur tal-kejbil, jista’ joffri kemm servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bħat-twassil ta’ sinjali tat-televiżjoni, u servizzi mhux koperti taħt din id-Direttiva, bħal kummerċjalizzazzjoni ta’ offerta għal servizzi ta’ kontenut għax-xandir awdjo jew televiżjoni, u għalhekk obbligi addizzjonali jistgħu jiġu imposti fuq tali impriża b’relazzjoni mal-attività tagħha bħala fornitur tal-kontenut jew distributur, skont id-dispożizzjonijiet ta’ Direttivi oħra barra minn dawk ta’ din id-Direttiva, mingħajr preġudizzju għall-kondizzjonijiet stipulata f’anness ma’ din id-Direttiva.

(12)

Il-qafas regolatorju għandu jkopri l-użu tal-ispektrum tar-radju min-netwerks kollha tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, inklużi l-awtoużu tal-ispektrum tar-radju minn tipi ġodda ta’ netwerks li jikkonsistu esklużivament minn sistemi awtonomi ta’ tagħmir tar-radju mobbli li hu konness permezz ta’ rabtiet bla fili mingħajr ġestjoni ċentrali jew operatur tan-netwerk ċentralizzat, u mhux neċessarjament fi ħdan l-eżerċizzju ta’ kwalunkwe attività speċifika. Fl-iżvilupp ta’ ambjent ta’ komunikazzjonijiet bla fili tal-5G (ħames ġenerazzjoni), probabbli dawn in-netwerks ser jiżviluppaw b’mod partikolari barra l-bini u fit-toroq, għat-trasport, l-enerġija, ir-riċerka u l-iżvilupp, is-saħħa elettronika, il-protezzjoni tal-pubbliku u l-għajnuna f’diżastri, l-Internet tal-Oġġetti, minn magna għal magna, u l-karozzi konnessi. B’riżultat ta’ dan, abbażi tal-Artikolu 7 tad-Direttiva 2014/53/UE, l-applikazzjoni mill-Istati Membri ta’ rekwiżiti nazzjonali oħrajn dwar it-tqegħid fis-servizz jew l-użu ta’ tali tagħmir tar-radju, jew it-tnejn li huma, f’relazzjoni mal-użu effettiv u effiċjenti tal-ispektrum tar-radju u l-evitar ta’ interferenza dannuża jenħtieġ li jirriflettu l-prinċipji tas-suq intern.

(13)

Ir-rekwiżiti li jikkonċernaw il-kapaċitajiet tan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi qegħdin dejjem jiżdiedu. Filwaqt li fil-passat l-attenzjoni kienet prinċipalment fuq it-tkabbir globali tal-medda tal-banda disponibbli u fuq kull utent individwali, qiegħda dejjem tiżdied l-importanza ta’ parametri oħra bħalma huma l-latenza, id-disponibbiltà u l-affidabbiltà. Ir-risposta attwali għal dik id-domanda hija li l-fibrottika titressaq eqreb tal-utent u “n-netwerks b’kapaċità kbira ħafna” tal-futur ser jeħtieġu parametri ta’ prestazzjoni li huma ekwivalenti għal dak li netwerk ibbażat fuq l-elementi fibrottiċi jista’ jipprovdi, mill-anqas, sal-punt tad-distribuzzjoni fil-post tas-servizz. Fil-każ tal-konnessjoni bil-linja fissa, dan jikkorrispondi għall-prestazzjoni tan-netwerk ekwivalenti għal dak li jista’ jinkiseb permezz ta’ installazzjoni fibrottika f’binja b’ħafna abitazzjonijiet, ikkunsidrata bħala l-post tas-servizz. Fil-każ tal-konnessjoni bla fili, dan jikkorrispondi għall-prestazzjoni tan-netwerk li hi simili għal dak li jista’ jinkiseb abbażi ta’ installazzjoni fibrottika f’stazzjon bażi, meqjus li huwa l-post tas-servizz. Varjazzjonijiet fl-esperjenza tal-utenti finali, dovuti għall-karatteristiċi differenti tal-mezz li bih, fl-aħħar mill-aħħar, in-netwerk jaqbad mal-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk, jenħtieġ li ma jitqiesux biex jiġi stabbilit jekk netwerk bla fili jistax jiġi kkunsidrat li jipprovdi prestazzjoni tan-netwerk simili. F’konformità mal-prinċipju tan-newtralità tat-teknoloġija, teknoloġiji u mezzi ta’ trażmissjoni oħrajn ma għandhomx jiġu esklużi, meta jitqabblu ma’ dak ix-xenarju bażi f’termini tal-kapaċitajiet tagħhom. It-tifrix ta’ tali “netwerks b’kapaċità kbira ħafna” x’aktarx iżid iżjed il-kapaċitajiet tan-netwerks u ser iwitti t-triq għat-tifrix tal-ġenerazzjonijiet futuri ta’ netwerks bla fili ibbażati fuq interfaċċi bl-ajru msaħħa u arkitettura ta’ netwerk aktar densifikata.

(14)

Id-definizzjonijiet jenħtieġ li jiġu aġġustati sabiex jiġi żgurat li huma konformi mal-prinċipju tan-newtralità tat-teknoloġija u sabiex iżommu l-pass mal-iżvilupp teknoloġiku, inklużi forom ġodda ta’ mmaniġġar ta’ netwerks bħal permezz ta’ netwerks emulati bis-software jew netwerks definiti bis-software. L-evoluzzjoni teknoloġika u tas-suq ressqet in-netwerks lejn it-teknoloġija tal-protokoll tal-internet (IP) u din ippermettiet lill-utenti finali li jagħżlu bejn firxa ta’ fornituri tas-servizz tal-vuċi li huma f’kompetizzjoni. Għalhekk, it-terminu “servizz tat-telefon pubblikament disponibbli”, li huwa użat esklużivament fid-Direttiva 2002/22/KE u meqjus ħafna bħala li jirreferi għas-servizzi tat-telefon analogu tradizzjonali, jenħtieġ li jinbidel b’terminu newtrali aktar attwali u teknoloġiku “servizz ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi”. Il-kondizzjonijiet għall-forniment ta’ servizz jenħtieġ li jinfirdu mill-elementi definizzjonali effettivi ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi, jiġifieri servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li hu disponibbli għall-pubbliku u li bih il-klijenti jistgħu jagħmlu jew jirċievu sejħiet nazzjonali jew nazzjonali u internazzjonali direttament jew indirettament permezz ta’ numru jew numri fi pjan ta’ numerazzjoni telefonika nazzjonali jew internazzjonali, kemm jekk tali servizz ikun ibbażat fuq teknoloġija ta’ “switching” b’ċirkwit jew b’pakkett. Hija n-natura ta’ tali servizz li hija bidirezzjonali, li tippermetti liż-żewġ partijiet jikkomunikaw. Servizz li ma jissodisfax dawk il-kondizzjonijiet kollha, bħal pereżempju applikazzjoni “click-through” fuq websajt għas-servizz tal-konsumatur, mhuwiex tali servizz. Is-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi jinkludu wkoll mezzi ta’ komunikazzjoni speċifikament maħsubin għal utenti finali b’diżabbiltà li jużaw trażmissjoni testwali jew servizzi tal-konverżazzjoni totali.

(15)

Is-servizzi użati għall-għanijiet ta’ komunikazzjonijiet, u l-mezzi tekniċi tat-twassil tagħhom, evolvew b’mod konsiderevoli. L-utenti finali dejjem aktar qed jibdlu t-telefonija tradizzjonali tal-vuċi, il-messaġġi testwali (SMS) u s-servizzi ta’ twassil tal-posta elettronika bis-servizzi online li jiffunzjonaw b’mod ekwivalenti bħalma huma Voice over IP, servizzi tal-messaġġ u servizzi tal-email ibbażati fuq l-internet. Sabiex jiġi żgurat li l-utenti finali u d-drittijiet tagħhom ikunu protetti b’mod effettiv u b’mod ugwali meta jużaw is-servizzi funzjonalment ekwivalenti, definizzjoni orjentata lejn il-futur tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jenħtieġ li ma tkunx purament ibbażata fuq parametri tekniċi iżda pjuttost mibnija fuq approċċ funzjonali. L-ambitu tar-regolamentazzjoni meħtieġa jenħtieġ li jkun adatt biex jintlaħqu dawn l-objettivi ta’ interess pubbliku. Filwaqt li “t-twassil ta’ sinjali” jibqa’ parametru importanti li jiddetermina s-servizzi li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, id-definizzjoni jenħtieġ li tkopri wkoll servizzi oħrajn li jippermettu l-komunikazzjoni. Minn perspettiva tal-utent finali, dan mhux rilevanti jekk fornitur jibgħatx is-sinjali hu stess jew jekk il-komunikazzjoni titwassal permezz tas-servizz tal-aċċess għall-internet. Għalhekk, id-definizzjoni ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jenħtieġ li tinkludi tliet tipi ta’ servizzi li jistgħu jidħlu parzjalment f’xulxin, jiġifieri, servizzi ta’ aċċess għall-internet kif definiti fil-punt (2) tal-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) Nru 2015/2120 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali kif definiti f’din id-Direttiva, u s-servizzi li jikkonsistu kollha kemm huma jew prinċipalment fit-twassil ta’ sinjali. Id-definizzjoni ta’ servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jenħtieġ li tneħħi l-ambigwitajiet osservati fl-implimentazzjoni tad-definizzjoni li eżistiet preċedentement għall-adozzjoni ta’ din id-Direttiva u tippermetti applikazzjoni kkalibrata skont kull forniment tad-drittijiet u l-obbligi speċifiċi li hemm fil-qafas għat-tipi differenti ta’ servizzi. L-ipproċessar tad-data personali mis-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, kemm bħala remunerazzjoni jew mod ieħor, jenħtieġ li jkun konformi mar-Regolament (UE) Nru 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15).

(16)

Sabiex servizz jaqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, dan għandu jkun ipprovdut b’mod normali fi skambju ta’ remunerazzjoni. Fl-ekonomija diġitali, il-parteċipanti tas-suq iqisu dejjem iktar l-informazzjoni dwar l-utenti bħala xi ħaġa li fiha valur monetarju. Is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi spiss jiġu fornuti lill-utenti finali mhux biss għall-flus, iżda kull ma jmur u b’mod partikolari aktar għall-għoti ta’ data personali jew data oħra. Il-kunċett ta’ remunerazzjoni jenħtieġ li għalhekk jinkludi sitwazzjonijiet fejn il-fornitur ta’ servizz jitlob u l-utent finali konxjament jipprovdi data personali fis-sens tar-Regolament (UE) 2016/679 jew data oħra direttament jew indirettament lill-fornitur. Jenħtieġ li jinkludi wkoll sitwazzjonijiet fejn l-utenti finali jippermettu l-aċċess għall-informazzjoni mingħajr ma jfornuha b’mod attiv, bħal data personali, inkluż l-indirizz IP, jew informazzjoni oħra ġġenerata awtomatikament, bħal informazzjoni miġbura u trażmessa permezz ta’ cookie. F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (il-Qorti tal-Ġustizzja) dwar l-Artikolu 57 tat-TFUE (16), teżisti remunerazzjoni wkoll fis-sens tat-TFUE jekk il-fornitur tas-servizz jitħallas minn parti terza u mhux minn dak li jirċievi s-servizz. Il-kunċett ta’ remunerazzjoni għalhekk jenħtieġ li jkopri wkoll sitwazzjonijiet li fihom l-utent finali jkun espost għal reklamar bħala kondizzjoni biex jinkiseb l-aċċess għas-servizz, jew sitwazzjonijiet li fihom il-fornitur tas-servizz irendi fi flus id-data personali li jkun ġabar taħt ir-Regolament (UE) 2016/679.

(17)

Servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali huma servizzi li jippermettu skambju interpersonali u interattiv ta’ informazzjoni, li jkopri servizzi tradizzjonali bħal sejħiet bil-vuċi tradizzjonali bejn żewġ individwi, iżda jinkludi wkoll it-tipi kollha ta’ posta elettronika, servizzi ta’ messaġġi, jew group chats. Is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali jkopru biss komunikazzjoni bejn numru finit ta’ persuni fiżiċi, jiġifieri, mhux potenzjalment mingħajr limitu, li hu determinat minn dak li jibgħat il-komunikazzjoni. Il-komunikazzjonijiet li jinvolvu persuni ġuridiċi jenħtieġ li jaqgħu fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni tad-definizzjoni fejn persuni fiżiċi jaġixxu f’isem dawk il-persuni ġuridiċi jew li jkunu involuti mill-anqas fuq naħa waħda tal-komunikazzjoni. Komunikazzjoni interattivi tinvolvi li s-servizz jippermetti lil dak li jirċievi l-informazzjoni li jwieġeb. Servizzi li ma jissodisfawx dawn ir-rekwiżiti, bħal xandir lineari, vidjow fuq talba, siti tal-internet, netwerks soċjali, bloggijiet, jew skambju ta’ informazzjoni bejn il-magni, jenħtieġ li ma jitqisux bħala li huma servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali. F’ċirkostanzi eċċezzjonali servizz jenħtieġ li ma jitqiesx bħala li huwa servizz tal-komunikazzjonijiet interpersonali jekk il-faċilità ta’ komunikazzjoni interpersonali u interattiva hija karatteristika minuri u purament anċillari għal servizz ieħor u għal raġunijiet tekniċi oġġettivi ma jistax jintuża mingħajr dak is-servizz prinċipali, u l-integrazzjoni tiegħu mhix mezz biex tiġi evitata l-applikabbiltà tar-regoli li jirregolaw is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Bħala elementi ta’ eżenzjoni mid-definizzjoni, jenħtieġ li t-termini “minuri” u “purament anċillari” jiġu interpretati b’mod ristrett u minn perspettiva oġġettiva tal-utent finali. Karatteristika ta’ komunikazzjonijiet interpersonali tista’ titqies bħala minuri fejn l-utilità oġġettiva tagħha għal utent finali hija limitata ħafna u fejn fir-realtà bilkemm tintuża mill-utenti finali. Eżempju ta’ karatteristika li tista’ titqies bħala li taqa’ barra mill-ambitu tad-definizzjoni ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali tista’ tkun, fil-prinċipju, kanal ta’ komunikazzjoni f’logħob online, li jiddependi fuq il-karatteristiċi tal-faċilità tal-komunikazzjoni tas-servizz.

(18)

Servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali li jużaw numri minn pjan tan-numerazzjoni nazzjonali u internazzjonali jaqbdu ma’ riżorsi tan-numerazzjoni assenjati pubblikament. Dawk is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jinkludu kemm is-servizzi li jiġu assenjati numri tal-utenti finali biex tiġi żgurata l-konnettività minn tarf sa tarf u s-servizzi li jippermettu lill-utenti finali jilħqu l-persuni li lilhom tali numri ġew assenjati. Is-sempliċi użu ta’ numru bħala identifikatur jenħtieġ li ma jitqiesx li huwa ekwivalenti għall-użu ta’ numru ta’ konnessjoni ma’ numri assenjati pubblikament u għalhekk, fih innifsu, jenħtieġ li ma jitqiesx li huwa suffiċjenti biex servizz jikkwalifika bħala servizz tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażat fuq in-numri. Is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri jenħtieġ li jiġu soġġetti għall-obbligi biss fejn l-interessi pubbliċi jeħtieġu li obbligi regolatorji speċifiċi japplikaw għat-tipi kollha ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet, irrispettivament minn jekk dawn jużawx numri għall-forniment tas-servizz tagħhom jew le. Huwa ġġustifikat li s-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jitqiesu b’mod differenti, peress li dawn jipparteċipaw f’ekosistema interoperabbli pubblikament assigurata u għalhekk jibbenefikaw minnha.

(19)

Il-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk jirrappreżenta konfini għal skopijiet regolatorji bejn il-qafas regolatorju għan-netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u r-regolamentazzjoni ta’ tagħmir terminali ta’ telekomunikazzjoni. Id-definizzjoni tal-lok tal-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk hija r-responsabbiltà tal-awtorità regolatorja nazzjonali. Fid-dawl tal-prattiki tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, u minħabba l-varjetà ta’ topoloġiji fissi u bla fili, il-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (“BEREC”) jenħtieġ li, b’kooperazzjoni mill-qrib mal-Kummissjoni, jadotta linji gwida dwar approċċi komuni għall-identifikazzjoni tal-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk, f’konformità ma’ din id-Direttiva, f’diversi ċirkostanzi konkreti.

(20)

L-iżviluppi tekniċi jippermettu lill-utenti finali jkollhom aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza, mhux biss permezz ta’ sejħiet bil-vuċi iżda wkoll b’servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali oħrajn. Għaldaqstant, il-kunċett ta’ komunikazzjoni ta’ emerġenza jenħtieġ li jkopri s-servizzi kollha tal-komunikazzjonijiet interpersonali li jippermettu dan l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza. Dan jibni fuq l-elementi tas-sistema ta’ emerġenza li diġà tnaqqxu fil-liġi tal-Unjoni, jiġifieri “ċentru li jwieġeb għas-sejħiet marbutin mas-sikurezza pubblika” (“PSAP”) u “PSAP l-aktar adatt” kif definiti fir-Regolament (UE) 2015/758 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17), u dwar “servizzi ta’ emerġenza” kif definiti fir-Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE) Nru 305/2013 (18).

(21)

L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji u awtoritajiet kompetenti oħra jenħtieġ li jkollhom sett armonizzat ta’ miri u prinċipji li jiggwidaw ix-xogħol tagħhom u fejn meħtieġ jenħtieġ li jikkoordinaw l-azzjonijiet tagħhom mal-awtoritajiet tal-Istati Membri l-oħra u mal-BEREC fit-twettiq tal-kompiti tagħhom skont dan il-qafas regolatorju.

(22)

Il-kompiti assenjati lill-awtoritajiet kompetenti minn din id-Direttiva jikkontribwixxu biex jiġu sodisfatti l-politiki usa’ fl-oqsma tal-kultura, tal-impjieg, tal-ambjent, tal-koeżjoni soċjali u tal-ippjanar tal-bliet u l-irħula.

(23)

Jenħtieġ li l-qafas regolatorju, barra t-tliet għanijiet primarji eżistenti tal-promozzjoni tal-kompetizzjoni, is-suq intern u l-interessi tal-utent finali, jaħdem għal għan addizzjonali tal-konnettività, artikulat f’termini ta’ riżultati: aċċess wiesa’ għan-netwerks b’kapaċità kbira ħafna u l-adozzjoni tagħhom għaċ-ċittadini tal-Unjoni u n-negozji kollha tal-Unjoni abbażi ta’ prezz u għażla raġonevoli, kompetizzjoni effettiva u ġusta, innovazzjoni miftuħa, użu effiċjenti tal-ispektrum tar-radju, regoli komuni u approċċi regolatorji prevedibbli fis-suq intern u r-regoli speċifiċi għas-settur meħtieġa biex jiġu ssalvagwardjati l-interessi taċ-ċittadini tal-Unjoni. Għall-Istati Membri, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra u l-partijiet konċernati, li l-għan tal-konnettività jirriżulta, minn naħa waħda, li jiġu mmirati n-netwerks u servizzi bl-akbar kapaċità ekonomikament sostenibbli f’qasam partikolari, u, min-naħa l-oħra, li tinkiseb il-koeżjoni territorjali, fis-sens ta’ konverġenza fil-kapaċità disponibbli f’oqsma differenti.

(24)

Il-progress biex jinkisbu l-objettivi ġenerali ta’ din id-Direttiva jenħtieġ li jkun appoġġat minn sistema robusta ta’ valutazzjoni kontinwa u valutazzjoni komparattiva mill-Kummissjoni tal-Istati Membri fir-rigward tad-disponibbiltà ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna fil-muturi soċjoekonomiċi ewlenin kollha, bħall-iskejjel, iċ-ċentri tat-trasport u l-fornituri ewlenin tas-servizzi pubbliċi, u negozji ferm diġitalizzati, tad-disponibbiltà ta’ kopertura tal-5G mingħajr interruzzjonijiet għaż-żoni urbani u r-rotot ewlenin tat-trasport terrestri, u tad-disponibbiltà għad-djar kollha f’kull Stat Membru ta’ netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li huma kapaċi jipprovdu mill-inqas 100 Mbps, u li jistgħu jittejbu fil-pront għall-veloċitajiet ta’ gigabits. Għal dan l-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkompli timmonitorja l-prestazzjoni tal-Istati Membri, inkluż, bħala eżempju, b’indiċi li jagħtu sommarju tal-indikaturi rilevanti dwar il-prestazzjoni diġitali tal-Unjoni u jżommu kont tal-evoluzzjoni tal-kompetittività diġitali tal-Istati Membri, bħall-Indiċi tal-Ekonomija u tas-Soċjetà Diġitali, u fejn meħtieġ, tistabbilixxi metodi ġodda u kriterji oġġettivi, konkreti u kwantifikabbli ġodda għall-valutazzjoni komparattiva tal-effikaċja tal-Istati Membri.

(25)

Il-prinċipju li l-Istati Membri jenħtieġ li japplikaw il-liġi tal-Unjoni b’mod teknoloġikament newtrali, jiġifieri li awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra jenħtieġ li la jimponu u lanqas jiddiskriminaw favur l-użu ta’ xi tip partikolari ta’ teknoloġija, ma jżommx milli jittieħdu l-passi xierqa biex jiġu promossi ċerti servizzi speċifiċi meta ikun ġustifikat ħalli jintlaħqu l-għanijiet tal-qafas regolatorju, bħal pereżempju għat-televiżjoni diġitali bħala mezz biex tiżdied l-effiċjenza tal-ispektrum tar-radju. Barra minn jekk, dak il-prinċipju ma tipprekludix milli titqies li ċerti mezzi ta’ trażmissjoni għandhom karatteristiċi fiżiċi u arkitettoniċi li jistgħu jkunu superjuri f’termini ta’ kwalità tas-servizz, kapaċità, spiża tal-manutenzjoni, effiċjenza fl-enerġija, flessibbiltà tal-ġestjoni, affidabbiltà, robustezza u skalabbiltà, u, fl-aħħar mill-aħħar, prestazzjoni, li jistgħu jiġu riflessi f’azzjonijiet meħuda bil-ħsieb biex jintlaħqu għanijiet regolatorji varji.

(26)

Kemm l-investiment effiċjenti kif ukoll il-kompetizzjoni għandhom ikunu mħeġġa flimkien, sabiex jiżdiedu t-tkabbir ekonomiku, l-innovazzjoni u l-għażla tal-konsumatur.

(27)

Il-kompetizzjoni tista’ titħeġġeġ l-aktar permezz ta’ livell ekonomikament effiċjenti ta’ investiment f’infrastruttura ġdida u effiċjenti kkomplementat mir-regolamentazzjoni kull meta jkun meħtieġ sabiex tinkiseb kompetizzjoni effettiva tas-servizzi bl-imnut. Livell effiċjenti ta’ kompetizzjoni msejsa fuq l-infrastruttura huwa kemm fil-fatt bid-duplikazzjoni tal-infrastruttura l-investituri jkunu mistennija b’mod raġonevoli jkollhom qligħ ġust abbażi ta’ tbassir raġonevoli rigward l-evoluzzjoni tal-ishma tas-suq.

(28)

Hu meħtieġ li jingħataw inċentivi xierqa għall-investiment f’netwerks ġodda b’kapaċità kbira ħafna li jappoġġaw l-innovazzjoni f’servizzi tal-internet mimlija kontenut u li jsaħħu l-kompetittività internazzjonali tal-Unjoni. Tali netwerks għandhom potenzjal enormi biex iwasslu benefiċċji lill-konsumaturi u lin-negozji fl-Unjoni kollha. Huwa għalhekk kruċjali li jiġi promoss l-investiment sostenibbli fl-iżvilupp ta’ dawk in-netwerks ġodda, filwaqt li tiġi salvagwardjata l-kompetizzjoni, peress li għad fadal restrizzjonijiet u ostakli fiżiċi għad-dħul fil-livell ta’ infrastruttura, u tiġi mkabbra l-għażla tal-konsumatur permezz ta’ prevedibbiltà u konsistenza regolatorji.

(29)

Din id-Direttiva għandha l-għan li progressivament tnaqqas ir-regoli speċifiċi ex ante tas-settur hekk kif tiżviluppa l-kompetizzjoni fis-suq u, finalment, li tiżgura li l-komunikazzjoni elettronika tkun regolata biss mil-liġi dwar il-kompetizzjoni. Meta wieħed iqis li s-swieq għal komunikazzjoni elettronika wrew dinamiċi kompetittivi qawwija fis-snin reċenti, huwa essenzjali li obbligi regolatorji ex ante jiġu imposti biss fejn m’hemm l-ebda kompetizzjoni effettiva u sostenibbli fuq is-swieq ikkonċernati. L-objettiv ta’ intervent regolatorju ex ante huwa biex jipproduċi benefiċċji għall-utenti finali billi jagħmel is-swieq tal-imnut effettivament kompetittivi fuq bażi sostenibbli. Jenħtieġ li jiġu imposti obbligi fil-livell tal-bejgħ bl-ingrossa fil-każ li suq bl-imnut wieħed jew aktar x’aktarx ma jsirux effettivament kompetittivi fin-nuqqas ta’ dawn l-obbligi. Huwa probabbli li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, permezz tal-proċess tal-analiżi tas-suq, ikunu gradwalment jistgħu jsibu li s-swieq bl-imnut ikunu kompetittivi anke fin-nuqqas ta’ regolamentazzjoni tas-suq bl-ingrossa, speċjalment meta jitqies it-titjib mistenni fl-innovazzjoni u l-kompetizzjoni. F’każ bħal dan, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tikkonkludi li r-regolamentazzjoni ma għadhiex iktar meħtieġa fil-livell bl-ingrossa, u tivvaluta s-suq bl-ingrossa rilevanti korrispondenti bil-ħsieb li tiġi rtirata r-regolamentazzjoni ex ante. Meta tagħmel dan, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tqis kwalunkwe effett ta’ lieva bejn is-swieq bl-ingrossa u bl-imnut relatati li jistgħu jeħtieġu t-tneħħija ta’ ostakli għad-dħul fil-livell tal-infrastruttura sabiex tiġi żgurata kompetizzjoni fit-tul fil-livell bl-imnut.

(30)

Il-komunikazzjonijiet elettroniċi qed isiru essenzjali għal numru dejjem jikber ta’ setturi. L-Internet tal-Oġġetti huwa prova ta’ kif it-twassil tas-sinjal tar-radju li jirfdu l-komunikazzjonijiet elettroniċi jkompli jevolvi u jsawwar ir-realtà tas-soċjetà u tan-negozju. Biex jinkiseb l-aħjar benefiċċju minn dawn l-iżviluppi, l-introduzzjoni u l-akkomodazzjoni ta’ teknoloġiji u applikazzjonijiet ġodda ta’ komunikazzjonijiet bla fili fil-ġestjoni tal-ispektrum tar-radju huma essenzjali. Peress li teknoloġiji u applikazzjonijiet oħra li jiddependu fuq l-ispektrum tar-radju huma ugwalment soġġetti għad-domanda li dejjem qed tikber, u jistgħu jissaħħu permezz tal-integrazzjoni jew kombinazzjoni mal-komunikazzjonijiet elettroniċi, il-ġestjoni tal-ispektrum tar-radju jenħtieġ li tadotta, fejn hu xieraq, approċċ transsettorjali biex tittejjeb l-effiċjenza tal-użu tal-ispektrum tar-radju.

(31)

L-ippjanar strateġiku, il-koordinazzjoni u, fejn xieraq, l-armonizzazzjoni f’livell tal-Unjoni jistgħu jgħinu biex jiġi żgurat li l-utenti tal-ispektrum tar-radju jiksbu l-benefiċċji sħaħ tas-suq intern u li l-interessi tal-Unjoni jkunu jistgħu jiġu difiżi globalment b’mod effettiv. Għal dawk ir-raġunijiet, jenħtieġ li jkun possibbli li jiġu adottati programmi pluriennali dwar il-politika tal-ispektrum tar-radju fejn meħtieġ. L-ewwel tali programm kien ġie stabbilit bid-Deċiżjoni Nru 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19), li jistabbilixxu l-orjentazzjonijiet u l-objettivi ta’ politika għall-ippjanar strateġiku u l-armonizzazzjoni tal-użu tal-ispektrum tar-radju fl-Unjoni. Jenħtieġ li jkun possibbli li dawk l-orjentazzjonijiet u l-objettivi ta’ politika jirreferu għad-disponibbiltà u l-użu effiċjenti tal-ispektrum tar-radju meħtieġa għat-twaqqif u t-tħaddim tas-suq intern, skont din id-Direttiva.

(32)

Il-fruntieri nazzjonali huma dejjem iktar irrilevanti biex jiġi determinat l-aħjar użu tal-ispektrum tar-radju. Il-frammentazzjoni indebita fost il-linji ta’ politika nazzjonali tirriżulta fi spejjeż ikbar u telf ta’ opportunitajiet fis-suq għall-utenti tal-ispektrum tar-radju u tnaqqas ir-ritmu tal-innovazzjoni għad-detriment tal-funzjonament korrett tas-suq intern u bi preġudizzju għall-konsumaturi u għall-ekonomija b’mod ġenerali.

(33)

Id-dispożizzjonijiet dwar il-ġestjoni tal-ispektrum tar-radju ta’ din id-Direttiva għandhom ikunu konsistenti mal-ħidma tal-organizzazzjonijiet internazzjonali u reġjonali li jittrattaw ma’ ġestjoni tal-ispektrum tar-radju, bħall-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU) u l-Konferenza Ewropea ta’ Amministrazzjonijiet Postali u ta’ Telekomunikazzjoni (CEPT), sabiex tiġi żgurata l-ġestjoni u l-armonizzazzjoni effettivi tal-użu tal-ispektrum tar-radju madwar l-Unjoni u bejn l-Istati Membri u membri oħra tal-ITU.

(34)

Skont il-prinċipju tas-separazzjoni tal-funzjonijiet regolatorji u operazzjonali, l-Istati Membri għandhom jiggarantixxu l-indipendenza tal-awtorità nazzjonali regolatorji u awtoritajiet kompetenti oħra bil-ħsieb li jiżguraw l-imparzjalità tad-deċiżjonijiet tagħhom. Il-ħtieġa tal-indipendenza hija mingħajr preġudizzju għall-awtonomija istituzzjonali u l-obbligi kostituzzjonali tal-Istati Membri jew għall-prinċipju ta’ newtralità fir-rigward tar-regoli fl-Istati Membri li jirregolaw is-sistema tas-sidien tal-proprjetà preskritta fl-Artikolu 345 tat-TFUE. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra jkunu fil-pussess tar-riżorsi kollha meħtieġa, fir-rigward tan-numru ta’ impjegati, kapaċità, u mezzi finanzjarji, għat-twettiq tal-kompiti tagħhom.

(35)

Ċerti kompiti skont id-Direttiva, bħar-regolamentazzjoni ex ante tas-suq, inkluż l-impożizzjoni tal-obbligi għall-aċċess u l-interkonnessjoni, u s-soluzzjoni ta’ tilwim bejn l-impriżi huma kompiti li jenħtieġ li jitwettqu biss mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, jiġifieri l-korpi li huma indipendenti kemm mis-settur kif ukoll minn kwalunkwe intervent estern jew pressjoni politika. Sakemm ma jkunx previst mod ieħor, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jassenjaw kompiti regolatorji oħra previsti f’din id-Direttiva jew lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew lil awtorità kompetenti oħra. Matul it-traspożizzjoni, jenħtieġ li l-Istati Membri jippromwovu l-istabbiltà tal-kompetenzi tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali fir-rigward tal-assenjazzjoni tal-kompiti li rriżultat mit-traspożizzjoni tal-qafas regolatorju tal-Unjoni għall-komunikazzjonijiet elettroniċi kif emendat fl-2009, b’mod partikolari dawk relatati mal-kompetizzjoni fis-suq jew mad-dħul fis-suq. Fejn jiġu assenjati kompiti lil awtoritajiet kompetenti oħra, dawk l-awtoritajiet kompetenti l-oħra jenħtieġ li jfittxu l-parir tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali qabel jiddeċiedu. Skont il-prinċipju tal-kooperazzjoni tajba, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra jenħtieġ li jiskambjaw informazzjoni għall-eżerċizzju tal-kompiti tagħhom.

(36)

Din id-Direttiva ma tinkludix dispożizzjonijiet sostantivi dwar l-aċċess għal internet miftuħ jew dwar ir-roaming u hija mingħajr preġudizzju għall-allokazzjoni tal-kompetenzi lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali fir-Regolament (UE) 531/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) u fir-Regolament (UE) 2015/2120. Madankollu, barra dan, din id-Direttiva tipprevedi li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu kompetenti biex jivvalutaw u jimmonitorjaw mill-qrib l-aċċess għas-suq u l-kwistjonijiet ta’ kompetizzjoni li potenzjalment jaffettwaw id-drittijiet tal-utenti finali għal aċċess għal internet miftuħ.

(37)

L-indipendenza tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ssaħħet fir-reviżjoni tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi kif emendat li tlesta fl-2009 biex tiġi żgurata applikazzjoni iktar effettiva tal-qafas regolatorju u biex tiżdied l-awtorità tagħhom u l-prevedibbiltà tad-deċiżjonijiet tagħhom. Għal dak il-għan kellha ssir dispożizzjoni espressa fil-liġi nazzjonali biex jiġi żgurat li, fl-eżerċizzju tal-kompiti tagħha, l-awtorità regolatorja nazzjonali hi protetta mill-interventi esterni jew pressjoni politika li jistgħu jippreġudikaw l-evalwazzjoni indipendenti tagħha ta’ materji li jiġu quddiemha. Din l-influwenza esterna tirrendi l-entità leġislattiva nazzjonali mhux adatta biex taġixxi bħala awtorità regolatorja nazzjonali taħt il-qafas regolatorju. Għal dak il-għan, kellhom, jiġu stabbiliti minn qabel regoli dwar ir-raġunijiet għat-tneħħija mill-kariga tal-kap tal-awtorità regolatorja nazzjonali, sabiex jitneħħa kull dubju raġonevoli dwar in-newtralità ta’ dik l-entità u l-kapaċità tagħha li ma tkunx influwenzata minn fatturi esterni. Sabiex jiġu evitati tneħħijiet mill-kariga arbitrarji, membri mneħħija jenħtieġ li jkollhom d-dritt li jitolbu li l-qrati kompetenti jivverifikaw l-eżistenza ta’ raġuni valida għat-tneħħija mill-kariga, fost dawk previsti f’din id-Direttiva. Tali tneħħiji mill-kariga jenħtieġ li jkunu marbuta biss mal-kwalifiki personali jew professjonali tal-kap jew il-membru. Huwa importanti li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkollhom il-baġit tagħhom stess, partikolarment sabiex ikunu jistgħu jirreklutaw għadd suffiċjenti ta’ persunal kwalifikat. Biex tiġi żgurata t-trasparenza, dak il-baġit jenħtieġ li jiġi pubblikat kull sena. Fil-limiti tal-baġit tagħhom, jenħtieġ li jkollhom l-awtonomija fil-ġestjoni tar-riżorsi tagħhom, kemm dawk umani kif ukoll finanzjarji. Sabiex tiġi żgurata l-imparzjalità, l-Istati Membri li jibqgħu sidien ta’, jew għandhom kontroll tal-impriżi li jikkontribwixxu għal, il-baġit tal-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra permezz ta’ imposti amministrattivi, għandhom jiżguraw li hemm separazzjoni strutturali effettiva tal-attivitajiet marbuta mal-eżerċizzju tas-sjieda jew il-kontroll mill-eżerċizzju tal-kontroll fuq il-baġit.

(38)

Hemm bżonn li tissaħħaħ aktar l-indipendenza tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex tiġi żgurata l-kapaċità tal-kap u l-membri tagħhom li ma jiġux influwenzati minn pressjoni esterna, billi jingħataw kwalifiki minimi għall-ħatra, u tul ta’ żmien minimu għall-mandat tagħhom. Barra minn hekk, sabiex jiġi indirizzat ir-riskju ta’ manipulazzjoni tar-regolatur, tiġi żgurata l-kontinwità u tissaħħaħ l-indipendenza, jenħtieġ li l-Istati Membri jikkunsidraw li jillimitaw il-possibbiltà ta’ tiġdid tal-mandati tal-kap jew tal-membri tal-bord u jistabbilixxu skema ta’ rotazzjoni xierqa għall-bord u l-maniġment superjuri. Din tista’ ssir, pereżempju, bil-ħatra tal-ewwel membri tal-korp kolleġġjali għall-perijodi differenti biex il-mandati tagħhom u ta’ dawk li jiġu warajhom, ma jiskadux fl-istess waqt.

(39)

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu responsabbli għal, u jenħtieġ li jkunu meħtieġa jirrappurtaw dwar, il-mod li bih huma jwettqu l-kompiti tagħhom. Normalment, jenħtieġ li dan l-obbligu jieħu l-forma ta’ obbligu ta’ rappurtar annwali aktar milli talbiet ta’ rappurtar ad hoc li, jekk ikunu sproporzjonati, jistgħu jillimitaw l-indipendenza tagħhom jew ifixkluhom fl-eżerċizzju tal-kompiti tagħhom. Fil-fatt, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (21), l-obbligi ta’ rappurtar estensivi jew mhux kondizzjonali jistgħu jaffettwaw l-indipendenza ta’ awtorità b’mod indirett.

(40)

L-Istati Membri jenħtieġ li jinnotifikaw lill-Kummissjoni l-identità tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra. Biex l-awtoritajiet kompetenti jagħtu d-drittijiet ta’ passaġġ, jenħtieġ li jkun possibbli li r-rekwiżit ta’ notifika jiġi sodisfatt b’referenza għall-punt waħdieni ta’ informazzjoni stabbilit skont id-Direttiva 2014/61/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22).

(41)

Is-sistema ta’ awtorizzazzjoni l-anqas oneruża possibbli għandha tintuża biex tippermetti l-forniment ta’ netwerks ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi sabiex tistimula l-iżvilupp ta’ servizzi ġodda ta’ komunikazzjonijiet u netwerks u servizzi pan-Ewropej ta’ komunikazzjonijiet u biex tippermetti li l-fornituri tas-servizzi u l-konsumaturi jibbenefikaw mill-ekonomiji tal-iskala tas-suq intern.

(42)

Il-benefiċċji tas-suq intern lill-fornituri tas-servizz u l-utenti finali jistgħu jinkisbu l-aħjar b’awtorizzazzjoni ġenerali tan-netwerks u tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi għajr għas-servizzi tal- komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri, mingħajr ma tkun meħtieġa xi deċiżjoni espliċita jew xi att amministrattiv mill-awtorità regolatorja nazzjonali u billi kull ħtieġa proċedurali tkun limitata għal notifikazzjoni dikjaratorja biss. Fejn l-Istati Membri jeħtieġu notifiki mill-fornituri ta’ netwerks jew ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi meta jibdew l-attivitajiet tagħhom, jenħtieġ li din in-notifika ma tinvolvix spiża amministrattiva għall-fornituri u tista’ ssir disponibbli permezz ta’ punt ta’ dħul fuq is-sit web tal-awtoritajiet kompetenti. Sabiex jappoġġa l-koordinazzjoni transfruntiera effettiva, speċjalment għall-operaturi pan-Ewropej, jenħtieġ li l-BEREC jistabbilixxi u jżomm bażi tad-data ta’ tali notifiki. Jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jibagħtu biss notifiki sħaħ lill-BEREC. L-Istati Membri jenħtieġ li bl-ebda mod ma jfixklu l-forniment ta’ netwerks u servizzi, inkluż għal raġunijiet ta’ inkompletezza f’notifiki.

(43)

In-notifikazzjonijiet jenħtieġ li jinkludu dikjarazzjoni sempliċi tal-intenzjoni tal-fornitur li jibda l-forniment ta’ netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Jenħtieġ li fornitur jintalab biex jikkumplimenta dik id-dikjarazzjoni biss bl-informazzjoni stabbilita f’din id-Direttiva. L-Istati Membri jenħtieġ li ma jimponux rekwiżiti ta’ notifika addizzjonali jew separati.

(44)

Kuntrarju għal kategoriji oħra tan-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi kif definiti f’din id-Direttiva, is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri ma jibbenefikawx mill-użu tar-riżorsi pubbliċi ta’ numerazzjoni u ma jipparteċipawx f’ekosistema interoperabbli pubblikament assigurata. Għalhekk mhuwiex xieraq li dawk it-tipi ta’ servizzi jiġu soġġetti għar-reġim ta’ awtorizzazzjoni ġenerali.

(45)

Meta jagħtu drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju, għal riżorsi ta’ numerazzjoni jew drittijiet għall-installazzjoni ta’ faċilitajiet, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jinfurmaw lill-impriżi li lilhom ikunu taw dawk id-drittijiet dwar il-kondizzjonijiet rilevanti. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistabbilixxu kondizzjonijiet għall-użu ta’ spektrum tar-radju fi drittijiet individwali tal-użu jew fl-awtorizzazzjonijiet ġenerali.

(46)

L-awtorizzazzjonijiet ġenerali jenħtieġ li jkun fihom biss kondizzjonijiet li huma speċifiċi għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Jenħtieġ li ma jkunux soġġetti għal kondizzjonijiet li diġà jkunu applikabbli permezz ta’ xi liġi nazzjonali eżistenti oħra, b’mod partikulari rigward il-protezzjoni tal-konsumaturi, li mhix speċifika għas-settur tal-komunikazzjonijiet. Pereżempju, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jinfurmaw lill-impriżi dwar rekwiżiti ambjentali applikabbli, u dwar rekwiżiti tal-ippjanar tal-ibliet u l-kampanja. Il-kondizzjonijiet imposti taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali ma jaffettwawx id-determinazzjoni tal-liġi applikabbli skont ir-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(47)

Il-kondizzjonijiet li jistgħu jiżdiedu mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali jenħtieġ li jkopru kondizzjonijiet speċifiċi li jirregolaw l-aċċessibbiltà għall-utenti finali b’diżabbiltà u l-ħtieġa tal-awtoritajiet pubbliċi u tas-servizzi ta’ emerġenza li jikkomunikaw bejniethom u mal-pubbliku ġenerali qabel, matul u wara diżastri serji.

(48)

Huwa meħtieġ li jiġu inklużi d-drittijiet u l-obbligi ta’ impriżi taħt awtorizzazzjonijiet ġenerali espliċitament f’dawk l-awtorizzazzjonijiet sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet ugwali mal-Unjoni kollha u biex jiġi faċilitat in-negozjar transfruntier ta’ interkonnessjoni ta’ netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

(49)

L-awtorizzazzjonijiet ġenerali jagħtu dritt lill-impriżi li jipprovdu netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi għall-pubbliku li jinnegozjaw l-interkonnessjoni bil-kondizzjonijiet ta’ din id-Direttiva. L-impriżi li jipprovdu netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi barra minn dawk għall-pubbliku jistgħu jinnegozjaw interkonnessjoni fuq termini kummerċjali.

(50)

Jenħtieġ li, meta jehmżu l-kondizzjonijiet mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali u japplikaw it-tariffi amministrattivi, l-awtoritajiet kompetenti jieħdu kont debitu tas-sitwazzjonijiet li fihom in-netwerks jew is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi huma pprovduti minn persuni fiżiċi mingħajr skop ta’ qligħ. Fil-każ ta’ netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi mhux fornuti lill-pubbliku huwa xieraq li, jekk jiġu imposti kondizzjonijiet, dawn ikunu anqas u aktar ħfief minn dawk ġustifikati għan-netwerks u s-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi fornuti lill-pubbliku.

(51)

L-obbligi speċifiċi imposti fuq impriżi li jipprovdu netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi skont il-liġi tal-Unjoni minħabba li huma ddeżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq kif definita f’din id-Direttiva jenħtieġ li jiġu imposti separatament mid-drittijiet u obbligi ġenerali taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali.

(52)

Huwa possibbli li impriżi li jipprovdu netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jeħtieġu konferma tad-drittijiet tagħhom taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali fir-rigward tal-interkonnessjoni u d-drittijiet ta’ passaġġ, b’mod partikolari biex jiġu faċilitati n-negozjati ma’ livelli oħra ta’ gvern reġjonali jew lokali jew ma’ fornituri ta’ servizz fi Stati Membri oħra. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jipprovdu dikjarazzjonijiet lill-impriżi jew fuq talba jew alternattivament bħala tweġiba awtomatika għal notifikazzjoni taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali. Jenħtieġ li dawk id-dikjarazzjonijiet ma jikkostitwixxux weħidhom jedd għal drittijiet u jenħtieġ li lanqas ma jiddependu fuq dikjarazzjoni kwalunkwe drittijiet taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali, drittijiet ta’ użu jew l-eżerċizzju ta’ dawk id-drittijiet.

(53)

Jenħtieġ li tkun possibbli l-impożizzjoni ta’ ħlasijiet amministrattivi fuq impriżi li jipprovdu servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi sabiex jiffinanzjaw l-attivitajiet tal-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra fl-amministrazzjoni tas-sistema ta’ awtorizzazzjoni ġenerali u l-għoti ta’ drittijiet ta’ użu. Tali ħlasijiet għandhom ikunu limitati li jkopru n-nefqa amministrattiva attwali għal dawk l-attivitajiet. Għal dak il-għan, jenħtieġ li tkun żgurata t-trasparenza fid-dħul u n-nefqa tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra permezz ta’ rapportar ta’ kull sena dwar is-somma totali ta’ ħlasijiet miġbura u l-ispejjeż amministrattivi mġarrba, biex l-impriżi jkunu jistgħu jivverifikaw li dawn jibbilanċjaw.

(54)

Is-sistemi għall-ħlasijiet amministrattivi jenħtieġ li ma joħolqux tgħawwiġ tal-kompetizzjoni jew joħolqu xkiel għad-dħul fis-suq. Sistema ta’ awtorizzazzjoni ġenerali tagħmilha impossibbli li l-ispejjeż amministrattivi u b’hekk il-ħlasijiet jiġu attribwiti lil impriżi individwali, ħlief għall-għoti tad-drittijiet tal-użu ta’ riżorsi ta’ numerazzjoni, spektrum tar-radju u għad-drittijiet biex jiġu installati faċilitajiet. Kwalunkwe ħlas amministrattiv applikabbli jenħtieġ li jkun konformi mal-prinċipji ta’ sistema ġenerali ta’ awtorizzazzjoni. Eżempju ta’ alternattiva ġusta, sempliċi u trasparenti għal dawk il-kriterji ta’ attribuzzjoni tal-ħlasijiet tista’ tkun formula ta’ distribuzzjoni relatata mal-qligħ fuq il-bejgħ. Fejn il-ħlasijiet amministrattivi jkun baxxi ħafna, ħlasijiet b’rata fissa, jew ħlasijiet li jikkombinaw bażi ta’ rata fissa mal-element relatat mal-qligħ fuq il-bejgħ tista’ wkoll tkun adatta. Sa fejn is-sistema ta’ awtorizzazzjoni ġenerali testendi għall-impriżi b’ishma żgħar mis-suq, bħal fornituri ta’ netwerks ibbażati fil-komunità, jew għal fornituri ta’ servizzi li l-mudell tan-negozju tagħhom jiġġenera dħul limitat ħafna anke fil-każ ta’ penetrazzjoni sinifikanti fis-suq f’termini ta’ volumi, jenħtieġ li l-Istati Membri jivvalutaw l-possibbiltà li jiġi stabbilit limitu de minimis xieraq għall-impożizzjoni ta’ imposti amministrattivi.

(55)

L-Istati Membri jistgħu jkunu meħtieġa li jemendaw id-drittijiet, kondizzjonijiet, proċeduri, ħlasijiet u tariffi li jirrelataw mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali u d-drittijiet ta’ użu fejn dan ikun oġġettivament ġustifikat. Tali emendi proposti jenħtieġ li jiġu debitament notifikati lill-partijiet kollha interessati fi żmien biżżejjed, li jagħtihom opportunità adegwata li jagħtu l-opinjoni tagħhom. Jenħtieġ li jiġu evitati proċeduri mhux meħtieġa f’każ ta’ emendi żgħar fid-drittijiet eżistenti biex jiġu installati faċilitajiet jew drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju jew għar-riżorsi ta’ numerazzjoni meta tali emendi ma jkollhomx impatt fuq l-interessi tal-partijiet terzi. Emendi żgħar għad-drittijiet u l-obbligi huma emendi li jkunu prinċipalment amministrattivi, li ma jbiddlux in-natura sostanzjali tal-awtorizzazzjonijiet ġenerali u tad-drittijiet individwali tal-użu u għaldaqstant ma jistgħux jiġġeneraw kwalunkwe vantaġġ kompetittiv fuq impriżi oħra.

(56)

B’kont meħud tal-importanza li tiġi żgurata ċ-ċertezza legali u biex tiġi promossa l-prevedibbiltà regolatorja biex ikun hemm ambjent sikur għall-investimenti, b’mod partikolari għal komunikazzjonijiet broadband ġodda bla fili, kwalunkwe restrizzjoni jew irtirar ta’ kwalunkwe dritt eżistenti ta’ użu għall-ispektrum tar-radju jew għal riżorsi ta’ numerazzjoni jew dritt biex jiġu installati faċilitajiet jenħtieġ li jkunu soġġetti għal ġustifikazzjonijiet u proċeduri prevedibbli u trasparenti. Għalhekk, jistgħu jiġu imposti rekwiżiti jew mekkaniżmu ta’ notifika aktar stretti b’mod partikolari fejn id-drittijiet tal-użu jkunu ġew assenjati skont proċeduri kompetittivi jew komparattivi u fil-każ ta’ baned tal-ispektrum armonizzat tar-radju li għandhom jintużaw għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bil-broadband bla fili (’servizzi ta’ broadband bla fili’). Il-ġustifikazzjonijiet li jirreferu għall-użu effiċjenti u effettiv tal-ispektrum tar-radju u l-evoluzzjoni teknoloġika jkunu jistgħu jiddependu fuq miżuri ta’ implimentazzjoni teknika adottati taħt id-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (24). Barra minn hekk, għajr għal meta l-emendi proposti jkunu żgħar, fejn ikun meħtieġ li l-awtorizzazzjonijiet ġenerali u d-drittijiet individwali tal-użu għall-ispektrum tar-radju jiġu ristretti, irtirati jew emendati mingħajr il-kunsens tad-detentur tad-dritt, dan jista’ jseħħ wara konsultazzjoni mal-partijiet interessati. Minħabba li r-restrizzjoni jew l-irtirar ta’ awtorizzazzjonijiet ġenerali jew ta’ drittijiet jista’ jkollhom konsegwenzi sinifikanti għad-detenturi tagħhom, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jagħtu attenzjoni partikolari u jivvalutaw minn qabel il-ħsara potenzjali li tali miżuri jistgħu jikkawżaw qabel ma jadottaw tali miżuri.

(57)

L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji, awtoritajiet kompetenti oħra u l-BEREC għandhom il-ħtieġa li jiġbru informazzjoni mill-parteċipanti fis-suq għat-twettiq tal-kompiti tagħhom b’mod effettiv, inkluża l-valutazzjoni tal-konformità tat-termini u l-kondizzjonijiet ġenerali ma’ din id-Direttiva mingħajr is-sospensjoni tal-applikabbiltà ta’ dawk it-termini u kondizzjonijiet matul il-valutazzjoni. Eċċezzjonalment jista’ jkun meħtieġ ukoll li tinġabar informazzjoni minn impriżi oħra attivi fis-setturi li huma marbuta mill-qrib mas-settur tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bħal fornituri tal-kontenut, li jkollhom informazzjoni li tista’ tkun meħtieġa biex jwettqu l-kompiti tagħhom skont il-liġi tal-Unjoni. Jaf ikun meħtieġ ukoll li tinġabar tali informazzjoni f’isem il-Kummissjoni, biex din tkun tista’ tissodisfa l-obbligi rispettivi tagħha taħt il-liġi tal-Unjoni. Il-talbiet għall-informazzjoni għandhom ikunu proporzjonati u ma għandhomx jimponu piż żejjed fuq l-impriżi. Jenħtieġ li l-informazzjoni miġbura mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra tkun pubblikament disponibbli, ħlief sal-limitu li tkun kunfidenzjali skont ir-regoli nazzjonali dwar l-aċċess pubbliku għall-informazzjoni u bla ħsara għar-regoli tal-Unjoni u r-regoli nazzjonali dwar il-kunfidenzjalità kummerċjali.

(58)

Sabiex jiġi żgurat li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jwettqu l-kompiti regolatorji tagħhom b’mod effettiv, id-data li jiġbru jenħtieġ li tinkludi data ta’ kontabbiltà tas-swieq tal-bejgħ bl-imnut u li jkunu assoċjati ma’ swieq li jfornu fi kwantitajiet kbar għall-bejgħ bl-ingrossa fejn impriża tkun iddeżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq u għalhekk ikunu regolati mill-awtorità regolatorja nazzjonali. Id-data jenħtieġ li tinkludi wkoll data li tippermetti lill-awtorità regolatorja nazzjonali li tevalwa il-konformità mal-kondizzjonijiet mehmuża mad-drittijiet ta’ użu, l-impatt possibbli mit-titjib jew mill-bidliet li jkunu ppjanati fit-topoloġija tan-netwerks fuq l-iżvilupp tal-kompetizzjoni jew fuq il-prodotti fi kwantità kbira li jsiru disponibbli għall-partijiet l-oħra. L-informazzjoni dwar il-konformità mal-obbligi ta’ kopertura marbutin mad-drittijiet tal-użu għall-ispektrum tar-radju hija kruċjali biex tiġi żgurata l-kompletezza tal-istħarriġ ġeografiku tal-introduzzjoni tan-netwerk. F’dan ir-rigward, l-awtorità kompetenti jenħtieġ li tkun tista titlob li l-informazzjoni tiġi pprovduta fuq livell lokali diżaggregat b’granularità adegwata biex jitwettaq stħarriġ ġeografiku tan-netwerks.

(59)

Sabiex jittaffa l-piż tal-obbligi tar-rappurtar u tal-informazzjoni għall-fornituri tan-netwerks u tas-servizzi u għall-awtorità kompetenti kkonċernata, dawn l-obbligi jenħtieġ li jkunu proporzjonati, ġustifikati oġġettivament u limitati strettament għal dak li jkun strettament meħtieġ. B’mod partikolari, jenħtieġ li jiġu evitati d-duplikazzjoni tat-talbiet għall-informazzjoni mill-awtorità kompetenti u mill-BEREC u l-prova sistematika u regolari tal-konformità mal-kondizzjonijiet kollha taħt awtorizzazzjoni ġenerali jew dritt tal-użu. L-impriżi jenħtieġ li jkunu konxji dwar l-użu intenzjonat tal-informazzjoni mitluba. L-għoti tal-informazzjoni jenħtieġ li ma jkunx kondizzjoni għall-aċċess tas-suq. Għal għanijiet ta’ statistika, tista’ tkun meħtieġa notifikazzjoni mill-fornituri ta’ netwerks jew servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi meta dawn jieqfu mill-attivitajiet tagħhom.

(60)

L-obbligi tal-Istati Membri li jipprovdu informazzjoni għad-difiża tal-interessi tal-Unjoni taħt ftehimiet internazzjonali kif ukoll l-obbligi ta’ rapportar taħt liġi li ma tkunx speċifika għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bħal-liġi tal-kompetizzjoni jenħtieġ li ma jiġux affettwati.

(61)

Jenħtieġ li jkun possibbli l-iskambju ta’ informazzjoni meqjusa bħala kunfidenzjali minn awtorità kompetenti, skont regoli tal-Unjoni u dawk nazzjonali dwar il-kunfidenzjalità kummerċjali u dwar il-protezzjoni tad-data personali, mal-Kummissjoni, mal-BEREC u ma’ kwalunkwe awtorità oħra fejn tali skambju jkun meħtieġ għall-applikazzjoni tal-liġi nazzjonali li tittrasponi din id-Direttiva. Jenħtieġ li l-informazzjoni skambjata tkun limitata għal dak li huwa rilevanti u proporzjonat għall-għan ta’ tali skambju.

(62)

In-netwerks broadband tal-komunikazzjonijiet elettroniċi qed isiru dejjem aktar differenti f’termini ta’ teknoloġija, topoloġija, mezz użat u sjieda. Għalhekk, l-intervent regolatorju għandu jistrieħ fuq informazzjoni dettaljata dwar it-tifrix tan-netwerk sabiex ikun effettiv u biex jiġu mmirati l-oqsma fejn ikun meħtieġ. Dik l-informazzjoni hija essenzjali għall-iskop li tippromwovi l-investiment, iżżid il-konnettività madwar l-Unjoni u tipprovdi informazzjoni lill-awtoritajiet rilevanti kollha u liċ-ċittadini. Jenħtieġ li tinkludi stħarriġ li jirrigwarda kemm l-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna, kif ukoll titjib jew estensjonijiet sinifikanti tar-ram eżistenti jew netwerks oħra li jistgħu ma jaqblux mal-karatteristiċi tal-prestazzjoni ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna f’kull aspett, bħal pereżempju, it-tifrix tal-fibra sal-kabinett akkoppjat ma’ teknoloġiji oħra attivi bħall-vectoring. It-tbassir rilevanti jenħtieġ li jikkonċerna perijodi sa massimu ta’ tliet snin. Il-livell ta’ dettall u granularità territorjali tal-informazzjoni li l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jiġbru jenħtieġ li jiġi ggwidat mill-objettiv regolatorju speċifiku, u jenħtieġ li jkun adegwat għal-iskopijiet regolatorji li l-informazzjoni sservi. Għalhekk, id-daqs tal-unità territorjali ser ivarja wkoll bejn l-Istati Membri, skont il-ħtiġijiet regolatorji fiċ-ċirkostanzi nazzjonali speċifiċi, u skont id-disponibbiltà tad-data lokali. Mhux probabbli li l-livell 3 fil-Klassifikazzjoni Komuni ta’ Unitajiet Territorjali għall-Istatistika (NUTS) ikun unità territorjali żgħira biżżejjed f’ħafna miċ-ċirkostanzi. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra jenħtieġ li jimxu skont il-linji gwida tal-BEREC dwar l-aħjar prattika biex iwettqu dan il-kompitu, u dawn il-linji gwida ser ikunu jistgħu jserrħu fuq l-esperjenza eżistenti tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u/jew awtoritajiet kompetenti oħra fit-twettiq tal-istħarriġ ġeografiku tat-tifrix tan-netwerks. Mingħajr preġudizzju għar-rekwiżiti ta’ kunfidenzjalità kummerċjali, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li, fejn l-informazzjoni ma tkunx diġà disponibbli fis-suq, jagħmlu d-data aċċessibbli direttament f’format miftuħ skont id-Direttiva 2003/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25) u mingħajr restrizzjonijiet fuq l-użu mill-ġdid tal-informazzjoni miġbura minn dan l-istħarriġ u jenħtieġ li jagħmlu l-għodod disponibbli lill-utenti finali fir-rigward tal-kwalità tas-servizz sabiex jikkontribwixxu għat-titjib tal-għarfien tagħhom dwar is-servizzi disponibbli ta’ konnettività. Fil-ġbir ta’ kwalunkwe parti minn dik l-informazzjoni, l-awtoritajiet ikkonċernati kollha jenħtieġ li jirrispettaw il-prinċipju ta’ kunfidenzjalità, u jenħtieġ li jevitaw li joħolqu xi żvantaġġ kompetittiv għal xi impriża.

(63)

It-tnaqqis fid-distakk diġitali fl-Unjoni huwa essenzjali biex jippermetti li ċ-ċittadini kollha tal-Unjoni ikollhom aċċess għal servizzi tal-internet u servizzi diġitali. Għal dak l-għan, fil-każ ta’ żoni speċifiċi u definiti sew, l-awtoritajiet rilevanti jenħtieġ li jkollhom il-possibbiltà li jistiednu lill-impriżi u l-awtoritajiet pubbliċi jiddikjaraw l-intenzjoni tagħhom li jintroduċu netwerks b’kapaċità kbira ħafna f’dawn iż-żoni, biex b’hekk jippermettulhom biżżejjed żmien biex jagħtu rispons meqjus bir-reqqa. Jenħtieġ li l-informazzjoni inkluża fit-tbassir tirrifletti l-prospetti ekonomiċi tas-settur tan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u l-intenzjonijiet tal-investiment tal-impriżi fil-mument meta tkun qed tinġabar id-data, biex tkun tista’ tiġi identifikata l-konnettività disponibbli f’żoni differenti. Fejn impriża jew awtorità pubblika tiddikjara l-intenzjoni li tiġi introdotta f’żona, jenħtieġ li l-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra tkun tista’ titlob lil impriżi oħra u awtoritajiet pubbliċi oħra jiddikjaraw jekk għandhomx l-intenzjoni li jintroduċu netwerks b’kapaċità kbira ħafna, jew itejbu jew jestendu b’mod sinifikanti n-netwerk tagħhom għal prestazzjoni ta’ veloċitajiet ta’ download ta’ mill-inqas 100 Mbps f’din iż-żona. Dik il-proċedura ser toħloq trasparenza għall-impriżi u l-awtoritajiet pubbliċi li jkunu esprimew l-interess tagħhom li jiġu introdotti f’din iż-żona, sabiex, meta jfasslu l-pjanijiet ta’ negozju tagħhom, huma jkunu jistgħu jivvalutaw il-kompetizzjoni li x’aktarx jiffaċċjaw minn netwerks oħra. L-effett pożittiv ta’ din it-trasparenza jiddependi fuq tweġibiet sinċiera u bona fide mill-parteċipanti fis-suq.

(64)

Waqt li l-parteċipanti fis-suq jistgħu jibdlu l-pjanijiet ta’ introduzzjoni tagħhom għal raġunijiet imprevisti, oġġettivi u ġustifikabbli, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jintervjenu, inkluż jekk il-finanzjament pubbliku huwa affettwat, u, fejn xieraq, jimponu penali jekk impriża jew awtorità pubblika, konsapevolment jew minħabba negliġenza serja, tkun tathom informazzjoni qarrieqa, żbaljata jew mhux sħiħa. Għal raġunijiet tad-dispożizzjonijiet rilevanti dwar il-penali, jenħtieġ li n-negliġenza serja tirreferi għal sitwazzjoni fejn impriża jew awtorità pubblika tagħti informazzjoni qarrieqa, żbaljata jew mhux sħiħa minħabba aġir jew organizzazzjoni interna tagħha li taqa’ b’mod sinifikanti taħt id-diliġenza dovuta fir-rigward tal-informazzjoni mogħtija. Jenħtieġ li n-negliġenza serja ma titlobx li l-impriża jew l-awtorità pubblika tkun taf li l-informazzjoni mogħtija hija qarrieqa, żbaljata jew mhux sħiħa, iżda, pjuttost, li kienet tkun taf li kieku hija aġixxiet jew kienet organizzata bid-diliġenza dovuta. Huwa importanti li l-penali jkunu dissważivi biżżejjed fid-dawl tal-impatt negattiv fuq il-kompetizzjoni u fuq il-proġetti ffinanzjati pubblikament. Jenħtieġ li d-dispożizzjonijiet fuq penali jkunu mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe drittijiet li jintalab kumpens għal danni skont il-liġi nazzjonali.

(65)

Fl-interess ta’ kondizzjonijiet ta’ investiment prevedibbli, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jikkondividu l-informazzjoni mal-impriżi u l-awtoritajiet pubbliċi li jesprimu interess fl-introduzzjoni ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna dwar jekk tipi oħra ta’ titjib fin-netwerk, inkluż dawk ta’ inqas mill-veloċità ta’ download ta’ 100 Mbps, ikunux preżenti jew previsti fiż-żona inkwistjoni.

(66)

Huwa importanti li l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji u awtoritajiet kompetenti oħra jikkonsultaw mal-partijiet kollha interessati dwar id-deċiżjonijiet proposti, jagħtuhom żmien biżżejjed għall-kumplessità tas-suġġett biex jipprovdu l-kummenti tagħhom, waqt li jingħata kont tal-kummenti tagħhom qabel ma tiġi adottata deċiżjoni finali. Sabiex jiġi żgurat li deċiżjonijiet f’livell nazzjonali ma jkollhomx effetti kuntrarji fuq il-funzjonament tas-suq intern jew miri oħra tat-TFUE, jenħtieġ ukoll li l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jinnotifikaw ċerti abbozzi ta’ deċiżjonijiet lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet nazzjonali regolatorji oħra biex jagħtuhom l-opportunità li jikkummentaw. Huwa xieraq li l-awtoritajiet kompetenti jikkonsultaw mal-partijiet interessati fil-każijiet definiti f’din id-Direttiva dwar l-abbozzi kollha tal-miżuri li jkollhom effett fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri.

(67)

Fil-kuntest ta’ ambjent kompetittiv, jenħtieġ li jittieħed kont tal-fehmiet tal-partijiet interessati, inklużi utenti u konsumaturi. Sabiex jiġu indirizzati kif jixraq l-interessi taċ-ċittadini, l-Istati Membri jenħtieġ li jimplimentaw mekkaniżmu ta’ konsultazzjoni xieraq. Tali mekkaniżmu jista’ jieħu l-forma ta’ entità li, indipendentement mill-awtorità regolatorja nazzjonali u mill-fornituri tas-servizzi, twettaq riċerka dwar kwistjonijiet relatati mal-konsumatur, bħall-imġiba tal-konsumaturi u mekkaniżmi għall-bdil minn fornitur għal ieħor, u li topera b’mod trasparenti u tikkontribwixxi għall-mekkaniżmi eżistenti għall-konsultazzjonijiet mal-partijiet interessati. Barra minn dan, jista’ jiġi stabbilit mekkaniżmu għall-iskop li jippermetti kooperazzjoni xierqa dwar kwistjonijiet relatati mal-promozzjoni ta’ kontenut legali. Madankollu, jenħtieġ li kwalunkwe proċedura ta’ kooperazzjoni maqbula skont tali mekkaniżmu ma tippermettix sorveljanza sistematika tal-użu tal-internet.

(68)

Il-proċeduri ta’ riżoluzzjoni ta’ tilwim barra mill-qorti jistgħu jikkostitwixxu mod rapidu u kosteffiċjenti biex l-utenti finali jinfurzaw id-drittijiet tagħhom, b’mod partikolari għall-konsumaturi u intrapriżi mikro u intrapriżi żgħar kif definiti fl-Anness tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (26). Jenħtieġ li l-Istati Membri jippermettu lill-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra li tkun responsabbli li tittratta drittijiet ta’ utenti finali, jew għall-inqas lil korp indipendenti wieħed bi prova ta’ għarfien espert li jagħmel dan, biex jaġixxu bħala entità alternattiva ta’ riżoluzzjoni ta’ tilwim. Jenħtieġ li fir-rigward ta’ tali riżoluzzjonijiet ta’ tilwim, dawk l-awtoritajiet ma jkunux soġġetti għal kwalunkwe struzzjoni. Peress li ħafna Stati Membri stabbilixxew proċeduri ta’ soluzzjoni tat-tilwim ukoll għal utenti finali barra milli għal konsumaturi, li għalihom id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (27) ma tapplikax, hu raġonevoli li tinżamm l-proċedura ta’ soluzzjoni tat-tilwim speċifika għas-settur kemm għal konsumaturi kif ukoll, fejn l-Istati Membri jestenduha, għal utenti finali oħrajn, b’mod partikolari għal intrapriżi mikro u intrapriżi żgħar. Fir-rigward ta’ soluzzjoni ta’ tilwim barra mill-qorti, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jżommu jew jintroduċu regoli li jmorru lil hinn minn dawk stabbiliti bid-Direttiva 2013/11/UE sabiex jiżguraw livell ogħla ta’ protezzjoni tal-konsumatur.

(69)

Fil-każ ta’ tilwim bejn żewġ impriżi fl-istess Stat Membru f’żona koperta b’din id-Direttiva, pereżempju li tirrelata ma’ obbligi għall-aċċess jew interkonnessjoni jew mal-mezzi tat-trasferimenti tal-listi tal-utenti finali, il-parti milquta li tkun innegozjat bona fide iżda li naqset li tilħaq ftehim jenħtieġ li tkun tista’ titlob lill-awtorità regolatorja nazzjonali biex issolvi t-tilwim. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jenħtieġ li jkunu jistgħu jimponu soluzzjoni fuq il-partijiet. L-intervent ta’ awtorità nazzjonali regolatorja fis-soluzzjoni ta’ tilwim bejn fornituri ta’ netwerks jew servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jew faċilitajiet assoċjati fi Stat Membru jenħtieġ li jipprova jassigura l-konformità mal-obbligi li jirriżultaw minn din id-Direttiva.

(70)

B’żieda mad-drittijiet ta’ rikors mogħtija taħt il-liġi tal-Unjoni jew nazzjonali, hemm il-ħtieġa ta’ proċedura sempliċi li għandha tinbeda fuq it-talba ta’ xi wieħed mill-partijiet fit-tilwim, biex jiġu riżolti tilwim bejn il-fruntieri bejn impriżi li jipprovdu, jew awtorizzati li jipprovdu, netwerks jew servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi fi Stati Membri differenti.

(71)

Kompitu importanti assenjat lill-BEREC huwa li fejn ikun xieraq huwa jadotta opinjonijiet fir-rigward ta’ tilwim transfruntier. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għalhekk jenħtieġ li jirriflettu bis-sħiħ kwalunkwe opinjoni ppreżentata mill-BEREC fil-miżuri tagħhom li jimponu xi obbligu fuq impriża jew inkella isolvu t-tilwim f’dawn il-każijiet.

(72)

In-nuqqas ta’ koordinazzjoni bejn l-Istati Membri meta jorganizzaw l-użu tal-ispektrum tar-radju fit-territorju tagħhom jista’, jekk ma jkunx hemm soluzzjoni dwaru permezz ta’ negozjati bilaterali bejn l-Istati Membri, joħloq kwistjonijiet ta’ interferenza fuq skala kbira b’impatt serju fuq l-iżvilupp tas-Suq Uniku Diġitali. L-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jevitaw l-interferenza transfruntiera u dannuża bejniethom. Jenħtieġ li l-Grupp għall-Politika dwar l-Ispektrum tar-Radju (RSPG) stabbilit mid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/622/KE (28) jingħata l-kompitu li jsostni l-koordinazzjoni transfruntiera neċessarja u jkun il-forum magħżul għas-soluzzjoni ta’ tilwim bejn l-Istati Membri dwar kwistjonijiet transfruntieri. Abbażi ta’ soluzzjoni proposta mill-RSPG, f’ċerti ċirkostanzi jkun hemm bżonn ta’ miżura ta’ implimentazzjoni biex tiġi riżolta interferenza transfruntiera b’mod definittiv jew biex tiġi inforzata, taħt il-liġi tal-Unjoni, soluzzjoni kkoordinata maqbula f’negozjati bilaterali minn żewġ Stati Membri jew diversi minnhom. In-nuqqas ta’ koordinazzjoni bejn Stati Membri u pajjiżi ġirien tal-Unjoni jista’ wkoll joħloq kwistjonijiet ta’ interferenza fuq skala kbira. L-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex jevitaw l-interferenza transfruntiera u dannuża mal-pajjiżi ġirien tal-Unjoni u jikkooperaw ma’ xulxin għal dan l-għan. Fuq talba mill-Istati Membri affettwati minn interferenzi transfruntieri minn pajjiżi terzi, jenħtieġ li l-Unjoni tagħti l-appoġġ sħiħ tagħha lil dawk l-Istati Membri.

(73)

L-RSPG huwa grupp konsultattiv ta’ livell għoli li nħoloq mill-Kummissjoni permezz tad-Deċiżjoni 2002/622/KE biex jikkontribwixxi għall-iżvilupp tas-suq intern u biex jappoġġa l-iżvilupp ta’ politika tal-ispektrum tar-radju fil-livell tal-Unjoni, filwaqt li jitqiesu l-kunsiderazzjonijiet ekonomiċi, politiċi, kulturali, strateġiċi, tas-saħħa u soċjali, kif ukoll il-parametri tekniċi. Jenħtieġ li jkun magħmul mill-kapijiet tal-korpi li għandhom responsabilità politika ġenerali tal-politika strateġika tal-ispektrum tar-radju. Jenħtieġ li jgħin u jagħti pariri lill-Kummissjoni fir-rigward tal-politika tal-ispektrum tar-radju. Dan jenħtieġ li jkompli jżid il-viżibbiltà tal-politika tal-ispektrum tar-radju f’diversi oqsma tal-politika tal-Unjoni u jgħin biex tiġi żgurata konsistenza intersettorjali fil-livell tal-Unjoni u nazzjonali. Jenħtieġ ukoll li jagħti parir lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, fuq talba tagħhom. Barra minn hekk, il-Grupp għall-Politika dwar l-Ispektrum tar-Radju jenħtieġ li jkun ukoll forum għall-koordinazzjoni tal-implimentazzjoni mill-Istati Membri tal-obbligi tagħhom marbuta mal-ispektrum tar-radju skont din id-Direttiva u jenħtieġ li jkollu sehem ċentrali fl-oqsma essenzjali għas-suq intern bħall-koordinazzjoni transfruntiera jew l-istandardizzazzjoni. Jistgħu jinħolqu gruppi ta’ ħidma tekniċi jew ta’ esperti biex jassistu fil-laqgħat plenarji, fejn il-politika strateġika titfassal permezz ta’ rappreżentanti tal-livell għoli tal-Istati Membri u l-Kummissjoni. Il-Kummissjoni indikat l-intenzjoni tagħha li sa sitt xhur mid-dħul fis-seħħ ta’ din id-Direttiva temenda d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/622/KE, sabiex jiġu riflessi l-kompiti l-ġodda mogħtija lill-RSPG minn din id-Direttiva.

(74)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jimmonitorjaw u jiżguraw il-konformità mat-termini u l-kondizzjonijiet tal-awtorizzazzjoni ġenerali u d-drittijiet tal-użu, u b’mod partikolari biex jiżguraw l-użu effettiv u effiċjenti tal-ispektrum tar-radju u l-konformità mal-kopertura u l-obbligi tal-kwalità tas-servizz, permezz ta’ penali amministrattivi inklużi penali finanzjarji u inibizzjonijiet u rtirar ta’ drittijiet ta’ użu fil-każ ta’ ksur ta’ dawk it-termini u kondizzjonijiet. L-impriżi jenħtieġ li jipprovdu informazzjoni mill-aktar preċiża u sħiħa possibbli lill-awtoritajiet kompetenti biex jippermettulhom jissodisfaw l-kompiti tagħhom ta’ sorveljanza.

(75)

Jenħtieġ li l-kondizzjonijiet stipulati mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali u mad-drittijiet individwali tal-użu jkunu limitati għal dawk li huma strettament meħtieġa biex tiġi żgurata l-konformità mar-rekwiżiti u l-obbligi bil-liġi nazzjonali u bil-liġi nazzjonali u tal-Unjoni.

(76)

Kull parti soġġetta għal deċiżjoni ta’ awtorità kompetenti jenħtieġ li jkollha d-dritt għal appell quddiem korp li hu indipendenti mill-partijiet involuti u minn kull intervent estern jew pressjoni politika li tista’ tfixkel il-valutazzjoni indipendenti tas-suġġetti li jidhru quddiemha. Dak il-korp jista’ jkun qorti. B’żieda, kull impriża li tqis li l-applikazzjonijiet tagħha għall-għoti ta’ drittijiet ta’ faċilitajiet ta’ installazzjoni ma ġewx ittrattati skont il-prinċipji stipulati f’din id-Direttiva jenħtieġ li jkollha d-dritt li tappella kontra dawk id-deċiżjonijiet. Din il-proċedura tal-appell jenħtieġ li tkun mingħajr preġudizzju għad-diviżjoni tal-kompetenzi fi ħdan is-sistemi nazzjonali ġudizzjarji u għad-drittijiet ta’ entitajiet ġuridiċi u persuni fiżiċi taħt il-liġi nazzjonali. Fi kwalunkwe każ, l-Istati Membri jenħtieġ li jagħtu reviżjoni ġudizzjarja effettiva kontra tali deċiżjonijiet.

(77)

Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali għal atturi fis-swieq, jenħtieġ li l-korpi ta’ appell iwettqu l-funzjonijiet tagħhom b’mod effettiv.; B’mod partikolari, il-proċeduri ta’ appell jenħtieġ li ma jkunux twal indebitament. Miżuri interim li jissospendu l-effett tad-deċiżjoni ta’ awtorità kompetenti jenħtieġ li jingħataw biss f’każijiet urġenti sabiex ma jitħalliex li ssir ħsara kbira u irreparabbli lill-parti li tkun qed titlob dawk il-miżuri u jekk il-bilanċ tal-interessi jirrikjedi li jsir hekk.

(78)

Kien hemm diverġenza wiesgħa fil-mod kif il-korpi tal-appell applikaw il-miżuri interim biex jissospendu d-deċiżjonijiet tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra. Sabiex tinkiseb aktar konsistenza fl-istrateġiji, jenħtieġ li jiġu applikati standards komuni konformement mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Il-korpi ta’ appell jenħtieġ ukoll li jkunu intitolati jitolbu informazzjoni disponibbli pubblikata mill-BEREC. Fid-dawl tal-importanza tal-appelli għall-funzjonament ġenerali tal-qafas regolatorju, jenħtieġ li fl-Istati Membri kollha jinħoloq mekkaniżmu għall-ġbir ta’ informazzjoni fuq appelli u deċiżjonijiet sabiex ikunu jistgħu jiġu sospiżi deċiżjonijiet meħudin mill-awtoritajiet kompetenti u għar-rappurtar ta’ dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni u lill-BEREC. Il-mekkaniżmu jenħtieġ li jiżgura li l-Kummissjoni jew il-BEREC jistgħu jiksbu mill-Istati Membri t-test tad-deċiżjonijiet u s-sentenzi bil-ħsieb li tiġi żviluppata bażi tad-data.

(79)

It-trasparenza fl-applikazzjoni tal-mekkaniżmu tal-Unjoni għall-konsolidament tas-suq intern għall-komunikazzjonijiet elettroniċi jenħtieġ li tiżdied fl-interess taċ-ċittadini u l-partijiet ikkonċernati u sabiex tippermetti lill-partijiet ikkonċernati jesprimu l-fehmiet tagħhom, inkluż billi titlob lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jippubblikaw kwalunkwe abbozz ta’ miżura fl-istess ħin li tiġi kkomunikata lill-Kummissjoni, lill-BEREC u lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali fi Stati Membri oħra. Jenħtieġ li kwalunkwe abbozz ta’ miżura jkun motivat u li jinkludi analiżi dettaljata.

(80)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li tkun tista’, wara li tieħu kont bis-sħiħ l-opinjoni tal-BEREC, teżiġi li l-awtorità nazzjonali regolatorja li tirtira abbozz ta’ miżura fejn ikun jikkonċerna d-definizzjoni tas-swieq rilevanti jew id-deżinjazzjoni ta’ impriżi bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, u fejn dawk id-deċiżjonijiet joħolqu ostaklu għas-suq wieħed jew ikunu inkompatibbli mal-liġi tal-Unjoni u b’mod partikolari mal-politika tal-miri li l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jenħtieġ li jsegwu. Din il-proċedura hi mingħajr preġudizzju għall-proċedura ta’ notifika li għaliha tipprovdi d-Direttiva (UE) 2015/1535 u għall-prerogattivi tal-Kummissjoni skont it-TFUE dwar ksur tal-liġi tal-Unjoni.

(81)

Jenħtieġ li l-konsultazzjoni nazzjonali tal-partijiet interessati ssir qabel il-konsultazzjoni fil-livell tal-Unjoni għall-finijiet tal-konsolidament tas-suq intern għall-komunikazzjonijiet elettroniċi u fi ħdan il-proċedura għall-applikazzjoni konsistenti ta’ rimedji, sabiex il-fehmiet tal-partijiet interessati jkunu jistgħu jiġu riflessi fil-konsultazzjoni fil-livell tal-Unjoni. B’hekk tiġi evitata wkoll il-ħtieġa għal konsultazzjoni oħra fil-livell tal-Unjoni fil-każ ta’ tibdiliet għal miżura ppjanata minħabba l-konsultazzjoni nazzjonali.

(82)

Huwa importanti li l-qafas regolatorju jiġi implimentat tempestivament. Jenħtieġ li, meta l-Kummissjoni tkun ħadet deċiżjoni li tirrikjedi lil awtorità regolatorja nazzjonali li tirtira miżura ppjanata, l-awtorità regolatorja nazzjonali konċernata tirtira l-abbozz ta’ miżura tagħha jew tissottometti miżura riveduta lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li tiġi stabbilita skadenza għan-notifika tal-miżura riveduta lill-Kummissjoni sabiex tinforma lill-atturi tas-suq dwar kemm ser iddum l-analiżi tas-suq, kif ukoll biex tiżdied iċ-ċertezza legali.

(83)

Il-mekkaniżmu tal-Unjoni li jippermetti lill-Kummissjoni tesiġi li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jirtiraw miżuri ppjanati li jikkonċernaw id-definizzjoni tas-suq u d-deżinjazzjoni ta’ impriżi bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq ikkontribwixxa b’mod sinifikanti lejn approċċ konsistenti biex jiġu identifikati ċ-ċirkostanzi li fihom tista’ tiġi applikata regolamentazzjoni ex ante u dawk li fihom l-impriżi huma soġġetti għal tali regolamentazzjoni. L-esperjenza tal-proċeduri skont l-Artikoli 7 u 7a tad-Direttiva 2002/21/KE wriet li l-inkonsistenzi fil-mod kif l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali japplikaw ir-rimedji b’kondizzjonijiet simili tas-suq jolqtu ħażin lis-suq intern tal-komunikazzjoni elettronika. Għalhekk, il-Kummissjoni u l-BEREC jenħtieġ li jieħdu sehem biex, fi ħdan ir-responsabbilitajiet rispettivi tagħhom, jiżguraw livell ogħla ta’ konsistenza fl-applikazzjoni tar-rimedji b’rabta mal-abbozzi tal-miżuri proposti mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Barra minn hekk, għal abbozzi ta’ miżuri relattivi għall-estensjoni ta’ obbligi lil hinn mill-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni, fejn meħtieġa biex jindirizzaw ostakli ekonomiċi jew fiżiċi kbar u mhux transitorji għar-replikazzjoni, fuq impriżi irrispettivament minn deżinjazzjoni bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, jew relattivi għat-trattament regolatorju ta’ elementi ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna fejn il-BEREC jikkondividi t-tħassib tal-Kummissjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tesiġi li awtorità regolatorja nazzjonali tirtira l-abbozz ta’ miżura. Sabiex tibbenefika mill-għarfien espert tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali dwar l-analiżi tas-suq, il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkonsulta lill-BEREC qabel l-adozzjoni tad-deċiżjonijiet jew ir-rakkomandazzjonijiet tagħha.

(84)

Fid-dawl tal-iskadenzi qosra fil-mekkaniżmu tal-konsultazzjoni fil-livell tal-Unjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat biex tadotta rakkomandazzjonijiet jew linji gwida li jissimplifikaw il-proċeduri għall-iskambju ta’ informazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, pereżempju f’każijiet li jirrigwardaw swieq stabbli, jew li jinvolvu biss emendi minuri għal miżuri li diġà ġew innotifikati. Il-Kummissjoni jenħtieġ ukoll li tingħata s-setgħa tippermetti eżenzjoni min-notifika sabiex jitħaffu l-proċeduri f’ċerti każijiet.

(85)

L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jenħtieġ li jkunu meħtieġa li jikkooperaw ma’ xulxin, mal-BEREC u mal-Kummissjoni, b’mod trasparenti, biex tiġi żgurata l-applikazzjoni konsistenti, fl-Istati Membri kollha, ta’ din id-Direttiva.

(86)

Is-setgħat tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiġu rrikonċiljati mal-iżvilupp ta’ prattiki regolatorji konsistenti kif ukoll mal-applikazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju, bil-għan li jikkontribwixxu b’mod effettiv għall-iżvilupp u għall-ikkompletar tas-suq intern. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jappoġġaw l-attivitajiet tal-Kummissjoni marbutin mas-suq intern, kif ukoll tal-BEREC.

(87)

Miżuri li jistgħu jaffettwaw il-kummerċ bejn l-Istati Membri huma miżuri li jista’ jkollhom influwenza, diretta jew indiretta, attwali jew potenzjali, fuq ix-xejra tal-Kummerċ bejn l-Istati Membri b’mod li jista’ jinħoloq ostaklu għas-suq intern. Fost dawn hemm miżuri li jista’ jkollhom impatt sinifikanti fuq impriżi jew utenti fi Stati Membri oħra, li jinkludu: miżuri li jaffettwaw il-prezzijiet għall-utenti fi Stati Membri oħra; miżuri li jaffettwaw l-abilità ta’ impriża stabbilita fi Stat Membru ieħor li tipprovdi servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, b’mod partikolari miżuri li jaffettwaw l-abilità li jiġu offruti servizzi fuq bażi transnazzjonali; u miżuri li jaffettwaw l-istruttura tas-suq jew l-aċċess, li jwasslu għal riperkussjonijiet għal impriżi fi Stati Membri oħra.

(88)

Użu u definizzjoni aktar konverġenti tal-elementi tal-proċeduri tal-għażla u l-kondizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-użu għall-ispektrum tar-radju li jkollhom impatt sinifikanti fuq il-kondizzjonijiet tas-suq u s-sitwazzjoni kompetittiva, inkluż il-kondizzjonijiet għad-dħul u l-espansjoni, ikunu mtejba b’mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni li permezz tiegħu l-RSPG, fuq talba mill-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra jew, eċċezzjonalment, fuq inizjattiva tiegħu stess, jorganizza Forum ta’ Evalwazzjoni bejn il-Pari biex jeżamina l-abbozz tal-miżuri qabel l-għoti tad-drittijiet tal-użu minn Stat Membru partikolari bl-għan li jiskambjaw l-aħjar prattiki. Il-Forum ta’ Evalwazzjoni bejn il-Pari huwa strument ta’ tagħlim bejn il-pari. Jenħtieġ li dan jikkontribwixxi għal skambju aħjar tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri u biex tiżdied it-trasparenza tal-proċeduri ta’ għażla kompetittivi jew komparattivi. Il-Proċess tal-Evalwazzjoni bejn il-Pari jenħtieġ li ma jkunx kondizzjoni formali tal-proċeduri ta’ awtorizzazzjoni nazzjonali. Jenħtieġ li l-iskambju ta’ fehmiet ikun ibbażat fuq informazzjoni pprovduta mill-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra li titlob Forum ta’ Evalwazzjoni bejn il-Pari u jenħtieġ li jkun subsett ta’ miżura nazzjonali usa’, li tista’ b’mod aktar ġenerali tikkonsisti fl-għotja, in-negozjar u l-leasing, id-durata, it-tiġdid jew l-emendar tad-drittijiet tal-użu. Għalhekk, jenħtieġ li l-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra jkunu jistgħu wkoll jipprovdu informazzjoni dwar miżuri nazzjonali abbozzati oħra jew aspetti tagħhom relatati mal-proċedura tal-għażla rilevanti għal-limitazzjoni tad-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju li mhumiex koperti mill-mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni bejn il-pari. Sabiex jitnaqqas il-piż amministrattiv, jenħtieġ li l-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra jkunu jistgħu jissottomettu tali informazzjoni permezz ta’ format komuni ta’ rappurtar, fejn disponibbli, biex jintbagħat lill-membri tal-RSPG.

(89)

Fejn l-assenjazzjoni armonizzata tal-ispektrum tar-radju lil impriżi partikolari tkun ġiet miftiehma f’livell tal-Unjoni, jenħtieġ li l-Istati Membri strettament jimplimentaw ftehimiet bħal dawn fl-għoti tad-drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju mill-Pjan Nazzjonali ta’ Allokazzjoni tal-Frekwenzi.

(90)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jikkunsidraw proċessi konġunti ta’ awtorizzazzjoni bħala għażla meta joħorġu d-drittijiet ta’ użu fejn l-użu mistenni jkopri sitwazzjonijiet transfruntieri.

(91)

Jenħtieġ li kwalunkwe deċiżjoni tal-Kummissjoni biex tiżgura l-applikazzjoni armonizzata ta’ din id-Direttiva tkun limitata għal prinċipji, approċċi u metodoloġiji regolatorji. Sabiex ikun evitat id-dubju, jenħtieġ li ma tippreskrivi ebda dettall li normalment ikun meħtieġ jirrifletti ċirkostanzi nazzjonali, u jenħtieġ li ma tipprojbixxix approċċi alternattivi li jkun mistenni b’mod raġonevoli li jkollhom effett ekwivalenti. Tali deċiżjoni jenħtieġ li tkun proporzjonata u jenħtieġ li ma jkollhiex effett fuq deċiżjonijiet meħuda mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra li ma joħolqux ostaklu għas-suq intern.

(92)

L-Unjoni u l-Istati Membri daħlu f’impenji b’relazzjoni ma’ standards u l-kwadru regolatorju tan-netwerks u tas-servizzi tat-telekomunikazzjonijiet fl-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ.

(93)

L-istandardizzazzjoni jenħtieġ li tibqa’ primarjament proċess immexxi mis-suq. Iżda xorta waħda jista’ jkun hemm sitwazzjonijiet fejn ikun adattat li tenħtieġ konformità ma’ standards speċifikati fil-livell tal-Unjoni biex tittejjeb l-interoperabbiltà, il-libertà tal-għażla għall-utenti u tiġi mħeġġa l-interkonnettività fis-suq intern. Fil-livell nazzjonali, l-Istati Membri huma soġġetti għad-Direttiva (UE) 2015/1535. Il-proċeduri ta’ standardizzazzjoni fil-qafas ta’ din id-Direttiva huma mingħajr preġudizzju għad-Direttivi 2014/30/UE (29) u 2014/35/UE (30) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttiva 2014/53/UE.

(94)

Il-fornituri ta’ netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jew ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli għall-pubbliku, jew it-tnejn li huma, jenħtieġ li jkunu obbligati li jieħdu l-miżuri biex jipproteġu s-sigurtà tan-netwerks u tas-servizzi tagħhom, rispettivament, u jimpedixxu jew jimminimizzaw l-impatt ta’ inċidenti tas-sigurtà. Wara li jikkunsidraw l-aktar teknoloġiji avvanzati, dawk il-miżuri jenħtieġ li jiggarantixxu livell adatt ta’ sigurtà tan-netwerks u tas-sistemi tal-informazzjoni għar-riskju maħluq. Il-miżuri ta’ sigurtà minn tal-anqas jenħtieġ li jqisu l-aspetti rilevanti kollha ta’ dawn l-elementi li ġejjin: fir-rigward tas-sigurtà tan-netwerks u l-faċilitajiet: sigurtà fiżika u ambjentali, sigurtà tal-forniment, kontroll tal-aċċess għan-netwerks u integrità tan-netwerks; fir-rigward tal-ġestjoni ta’ inċidenti tas-sigurtà: proċeduri ta’ ġestjoni, il-kapaċità ta’ detezzjoni tal-inċident tas-sigurtà, ir-rapportar tal-inċidenti tas-sigurtà u l-komunikazzjoni; fir-rigward tal-ġestjoni tal-kontinwità tal-attività: strateġija għall-kontinwità tas-servizz u l-pjanijiet ta’ kontinġenza, il-kapaċitajiet ta’ rkupru minn diżastru; fir-rigward tal-monitoraġġ, l-awditjar u l-ittestjar: politiki ta’ monitoraġġ u reġistrazzjoni, eżerċizzju ta’ pjanijiet ta’ kontinġenza, l-ittestjar tan-netwerk u s-servizzi, valutazzjonijiet tas-sigurtà u l-monitoraġġ tal-konformità; u konformità mal-istandards internazzjonali.

(95)

Minħabba l-importanza li qed tikber tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri, hemm bżonn li jiġi żgurat li dawn ikunu wkoll soġġetti għal rekwiżiti xierqa ta’ sigurtà skont in-natura speċifika u l-importanza ekonomika tagħhom. Għalhekk fornituri ta’ servizzi bħal dawn jenħtieġ li jiżguraw ukoll livell ta’ sigurtà xieraq għal-livell ta’ riskju. Peress li l-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri normalment ma jeżerċitawx kontroll effettiv fuq it-trażmissjoni tas-sinjali fuq in-netwerks, il-livell tar-riskju għal dawn is-servizzi jista’ jitqies, f’ċerti aspetti, li huwa nqas milli għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi tradizzjonali. Għalhekk, meta jkun iġġustifikat abbażi ta’ valutazzjoni tar-riskji tas-sigurtà involuti, il-miżuri meħuda minn fornituri ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri jenħtieġ li jkunu inqas stretti. L-istess approċċ jenħtieġ li japplika mutatis mutandis għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali li jużaw in-numri u li ma jeżerċitawx kontroll effettiv fuq trażmissjoni tas-sinjali.

(96)

Il-fornituri ta’ netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jew ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli pubblikament jenħtieġ li jinformaw lill-utenti dwar theddidiet partikolari u sinifikanti għas-sigurtà u bil-miżuri li jistgħu jieħdu sabiex jipproteġu s-sigurtà tal-komunikazzjonijiet tagħhom, pereżempju billi jużaw tipi speċifiċi ta’ softwer jew teknoloġiji ta’ kriptaġġ. Ir-rekwiżit li jinfurmaw lill-utenti rigward theddid bħal dan jenħtieġ li ma jeħlisx lill-fornitur tas-servizz mill-obbligu li jieħu, għas-spejjez tiegħu, miżuri adatti u immedjati biex jirrimedja kwalunkwe theddid għas-sigurtà u li jistabbilixxi mill-ġdid il-livell ta’ sigurtà normali tas-servizz. Il-forniment ta’ informazzjoni bħal din dwar it-theddid għas-sigurtà għall-utent jenħtieġ li jkun mingħajr ħlas.

(97)

Sabiex titħares is-sigurtà tan-netwerks u s-servizzi, u mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-Istati Membri li jiżguraw il-protezzjoni tal-interessi tas-sigurtà essenzjali tagħhom u s-sigurtà pubblika, u sabiex ikunu permessi l-investigazzjoni, id-detezzjoni u l-prosekuzzjoni tar-reati kriminali, l-użu tal-kriptaġġ pereżempju minn tarf għall-ieħor fejn adatt jenħtieġ li jkun promoss u, fejn ikun meħtieġ, il-kriptaġġ jenħtieġ li jkun obbligatorju awtomatikament u fit-tfassil skont il-prinċipji tas-sigurtà u l-privatezza.

(98)

L-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jiżguraw li jinżammu l-integrità u s-sigurtà tan-netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet. Jenħtieġ li l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea dwar is-Sigurtà tan-Netwerks u l-Informazzjoni (ENISA) tikkontribwixxi għat-titjib tas-sigurtà tal-komunikazzjonijiet elettroniċi billi, inter alia, tipprovdi l-konsulenza u l-għarfien espert, kif ukoll billi tippromwovi l-iskambju tal-aħjar prattiki. L-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jkollhom il-mezzi meħtieġa biex iwettqu d-doveri tagħhom, inkluż is-setgħat li jitolbu l-informazzjoni meħtieġa biex ikunu jistgħu jivvalutaw il-livell ta’ sigurtà tan-netwerks jew tas-servizzi. Huma jenħtieġ li jkollhom ukoll is-setgħa li jitolbu data komprensiva u affidabbli dwar l-inċidenti attwali ta’ sigurtà li kellhom impatt sinifikanti fuq it-tħaddim tan-netwerks u tas-servizzi. Jenħtieġ li dawn, fejn hemm bżonn, jiġu assistiti minn Skwadri ta’ Rispons għal Inċidenti relatati mas-Sigurtà tal-Kompjuters (“CSIRTs”), stabbiliti mid-Direttiva (UE) 2016/1148 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (31). B’mod partikolari, is-CSIRTs jistgħu jkunu meħtieġa li jipprovdu lill-awtoritajiet kompetenti informazzjoni dwar ir-riskji u l-inċidenti tas-sigurtà li jaffettwaw in-netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi pubblikament disponibbli u jirrakkomandaw modi li jindirizzawhom.

(99)

Fejn il-forniment tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jiddependi fuq riżorsi pubbliċi li l-użu tagħhom huwa soġġett għal awtorizzazzjoni speċifika, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħtu lill-awtorità kompetenti għall-ħruġ tagħha d-dritt li timponi tariffi sabiex jiġi żgurat l-aħjar użu possibbli ta’ dawk ir-riżorsi, skont il-proċeduri previsti f’din id-Direttiva. F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-Istati Membri ma jistgħux jimponu ħlasijiet jew tariffi fir-rigward tal-forniment tan-netwerks u tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra dawk previsti minn din id-Direttiva. F’dan ir-rigward, l-Istati Membri jenħtieġ li jkollhom approċċ konsistenti għall-istabbiliment ta’ dawn il-ħlasijiet jew it-tariffi sabiex ma jipprovdux piż finanzjarju żejjed marbut mal-proċedura ta’ awtorizzazzjoni ġenerali jew tad-drittijiet tal-użu għall-fornituri ta’ netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

(100)

Biex jiġi żgurat l-aħjar użu tar-riżorsi, it-tariffi jenħtieġ li jirriflettu s-sitwazzjoni ekonomika u teknika tas-suq ikkonċernat kif ukoll kull fattur sinifikanti li jiddetermina l-valur tagħhom. Fl-istess waqt, jenħtieġ li t-tariffi jiġu stabbiliti b’mod li jiżgura l-assenjazzjoni u l-użu effiċjenti tal-ispektrum tar-radju. Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għall-għan li għalih jintużaw it-tariffi għad-drittijiet ta’ użu u d-drittijiet biex jinstallaw l-faċilitajiet. Jenħtieġ li jkun possibbli li, pereżempju, tali tariffi jintużaw biex jiffinanzjaw attivitajiet tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra li ma jistgħux jiġu koperti bil-ħlasijiet amministrattivi. Fejn, fil-każ ta’ proċeduri ta’ għażla kompetittivi jew komparattivi, tariffi għad-drittijiet ta’ użu tal-ispektrum tar-radju jikkonsistu kollha kemm huma jew parzjalment f’ammont ta’ darba biss, l-arranġamenti tal-ħlas jenħtieġ li jiżguraw li dawk it-tariffi fil-prattika ma jwasslux għal għażla fuq il-bażi ta’ kriterji li mhumiex relatati mal-mira li jiġi żgurat l-aħjar użu tal-ispektrum tar-radju. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tippubblika, fuq bażi regolari, studji komparattivi u, skont kif xieraq, gwida oħra fir-rigward tal-aħjar prattiki għall-assenjazzjoni tal-ispektrum tar-radju, l-assenjazzjoni ta’ riżorsi ta’ numerazzjoni jew l-għoti ta’ drittijiet ta’ passaġġ.

(101)

It-tariffi imposti fuq l-impriżi għad-drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju jistgħu jinfluwenzaw id-deċiżjonijiet dwar jekk għandhomx jingħataw tali drittijiet u jintużaw ir-riżorsi tal-ispektrum tar-radju. Bil-ħsieb li jiġi żgurat l-aħjar użu tal-ispektrum tar-radju, jenħtieġ li l-Istati Membri għalhekk jistabbilixxu l-prezzijiet ta’ riżerva b’mod li jwassal għal assenjazzjoni effiċjenti ta’ dawk id-drittijiet, irrispettivament mit-tip ta’ proċedura ta’ għażla użata. L-Istati Membri jistgħu jqisu wkoll l-ispejjeż possibbli marbuta mal-adempiment tal-kondizzjonijiet ta’ awtorizzazzjoni imposti biex jiġu insegwiti għanijiet oħra ta’ politika. B’hekk, jenħtieġ li titqies ukoll is-sitwazzjoni kompetittiva tas-suq ikkonċernat inkluż l-użi alternattivi possibbli tar-riżorsi.

(102)

L-aqwa użu tar-riżorsi tal-ispektrum tar-radju jiddependi fuq id-disponibbiltà tan-netwerks u l-faċilitajiet assoċjati. F’dan ir-rigward, jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom l-għan li jiżguraw li, fejn l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra japplikaw tariffi għad-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju u għad-drittijiet biex jiġu installati l-faċilitajiet, iqisu l-ħtieġa li jiġi ffaċilitat l-iżvilupp tal-infrastruttura bil-ħsieb li jinkiseb l-aktar użu effiċjenti tar-riżorsi. Jenħtieġ li l-Istati Membri jaraw li jiżguraw l-applikazzjoni, kemm jista’ jkun, ta’ arranġamenti għall-ħlas tat-tariffi għad-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju marbuta mad-disponibbiltà attwali tar-riżorsi b’mod li jappoġġa l-investimenti meħtieġa biex jiġi promoss tali żvilupp ta’ infrastruttura u l-forniment ta’ servizzi relatati. Jenħtieġ li l-arranġamenti tal-ħlas jiġu speċifikati b’mod oġġettiv, trasparenti, proporzjonat u nondiskriminatorju qabel jinfetħu proċeduri għall-għoti ta’ drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju.

(103)

Għandu jkun żgurat li jkunu jeżistu proċeduri għall-għoti ta’ drittijiet għall-istallazzjoni ta’ faċilitajiet li jkunu f’waqthom, nondiskriminatorji u trasparenti, sabiex jiġu garantiti l-kondizzjonijiet għall-kompetizzjoni ġusta u effettiva. Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet nazzjonali li jirregolaw l-esproprjazzjoni jew l-użu tal-proprjetà, eżerċizzju normali tad-drittijiet fuq il-proprjetà, l-użu normali tad-dominju pubbliku, jew għall-prinċipju tan-newtralità fir-rigward tar-regoli fl-Istati Membri li jirregolaw is-sistema tas-sidien tal-proprjetà.

(104)

Il-permessi maħruġa lill-fornituri ta’ netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi biex ikollhom aċċess għall-proprjetà privata jew pubblika huma fatturi essenzjali għall-istabbiliment ta’ netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jew ta’ elementi ġodda tan-netwerk. Il-kumplessità u d-dewmien bla bżonn fil-proċeduri għall-għoti tad-drittijiet ta’ passaġġ jistgħu għalhekk jirrappreżentaw ostakli importanti għall-iżvilupp tal-kompetizzjoni. Konsegwentement, l-akkwist tad-drittijiet għall-passaġġ mill-impriżi awtorizzati jenħtieġ li jkun simplifikat. Jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jikkoordinaw l-akkwist tad-drittijiet ta’ passaġġ, billi jagħmlu l-informazzjoni rilevanti aċċessibbli fuq il-websajts tagħhom.

(105)

Jenħtieġ li jissaħħu s-setgħat tal-Istati Membri fir-rigward tad-detenturi tad-drittijiet ta’ passaġġ, sabiex jiżguraw l-introduzzjoni jew il-firxa ta’ netwerk ġdid b’mod ġust, effiċjenti u li jirrispetta l-ambjent u indipendentement minn kwalunkwe obbligu fuq xi impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq biex tagħti aċċess għan-netwerk ta’ komunikazzjoni elettronika tagħha. It-titjib tal-kondiviżjoni tal-faċilitajiet jista’ jnaqqas l-impatt ambjentali ġenerali tat-tqegħid ta’ infrastruttura tal-komunikazzjoni elettronika u jservi s-saħħa pubblika, is-sigurtà pubblika u jissodisfa l-għanijiet tal-ippjanar tal-bliet u l-irħula. L-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jkollhom is-setgħa li jirrikjedu li l-impriżi li jkunu bbenefikaw minn drittijiet li jinstallaw faċilitajiet f’proprjetà pubblika jew privata jikkondividu tali faċilitajiet jew proprjetà, inkluża l-kolokalizzazzjoni fiżika, wara perijodu xieraq ta’ konsultazzjoni pubblika, li matulu l-partijiet interessati kollha jenħtieġ li jingħataw l-opportunità li jagħtu l-opinjoni tagħhom, fl-oqsma speċifiċi fejn ir-raġunijiet ta’ interess ġenerali jimponu tali kondiviżjoni. Dan jista’ jkun il-każ, pereżempju, fejn hemm konġestjoni kbira fis-sottoswol u fejn hemm bżonn li jingħeleb ostaklu naturali. L-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li, b’mod partikolari, ikunu jistgħu jimponu l-qsim ta’ elementi tan-netwerk u faċilitajiet assoċjati, bħal tubi, kondjuwits, arbli, toqob tal-ispezzjonar u kaxxi tat-triq, torrijiet u kostruzzjonijiet ta’ appoġġ oħra, bini jew dħul għal bini, u koordinazzjoni aħjar ta’ xogħlijiet ċivili għal raġunijiet ambjentali jew raġunijiet oħra ta’ politika pubblika. Għall-kuntrarju, jenħtieġ li jkun kompitu tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li jiddefinixxu r-regoli dwar it-tqassim tal-ispejjeż tal-kondiviżjoni tal-faċilità jew il-proprjetà, biex jiġi żgurat li jkun hemm tqassim xieraq tar-riskju bejn l-impriżi konċernati. Fid-dawl tal-obbligi imposti bid-Direttiva 2014/61/UE, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti, b’mod partikolari, l-awtoritajiet lokali, jistabbilixxu wkoll proċeduri ta’ koordinazzjoni xierqa, b’kooperazzjoni mal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, fir-rigward ta’ xogħlijiet pubbliċi u faċilitajiet jew proprjetà pubbliċi xierqa oħra li jenħtieġ li jinkludu proċeduri li jiżguraw li partijiet interessati għandhom informazzjoni rigward faċilitajiet jew proprjetà pubbliċi xierqa u xogħlijiet pubbliċi għaddejjin u ppjanati, li huma jiġu notifikati dwar tali xogħlijiet f’manjiera f’waqtha, u li l-qsim jiġi kemm jista’ jkun iffaċilitat.

(106)

Fejn operaturi mobbli jkunu meħtieġa li jaqsmu torrijiet jew arbli għal raġunijiet ambjentali, dak il-qsim mandatarju jista’ jwassal għal tnaqqis fil-livelli massimi tas-saħħa tat-trażmissjoni permissibbli għal kull operatur għal raġunijiet ta’ saħħa pubblika, u dan jista’ jeħtieġ lill-operaturi li jistallaw aktar siti biex jiżguraw kopertura nazzjonali. L-awtoritajiet kompetenti għandhom ifittxu li jirrikonċiljaw l-kunsiderazzjonijiet ambjentali u ta’ saħħa in kwistjoni fil-waqt li jieħdu kont xieraq tal-approċċ prekawzjonarju stabbiliti fir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill 1999/519/KE (32).

(107)

L-ispektrum tar-radju huwa riżors pubbliku skars ta’ valur importanti kemm pubbliku kif ukoll fis-suq. Huwa kontribut essenzjali għas-servizzi u n-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bbażati fuq ir-radju u sa fejn dan għandu x’jaqsam ma’ dawn in-netwerks u s-servizzi, jenħtieġ li għalhekk ikunu allokati u assenjati b’mod effiċjenti mill-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jew awtoritajiet kompetenti oħrajn skont miri armonizzati u prinċipji li jirregolaw l-azzjoni tagħhom kif ukoll fuq kriterji oġġettivi, trasparenti u nondiskriminatorji, waqt li jingħata kont tal-interessi demokratiċi, soċjali, lingwistiċi u kulturali relatati mal-użu tal-ispektrum tar-radju. Id-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE tistabbilixxi qafas għall-armonizzazzjoni tal-ispektrum tar-radju.

(108)

L-attivitajiet dwar il-politika dwar l-ispektrum tar-radju fl-Unjoni jenħtieġ li jkunu bla ħsara għall-miżuri meħuda, fil-livell tal-Unjoni jew fil-livell nazzjonali, skont il-liġi tal-Unjoni biex jintlaħqu għanijiet ta’ interess ġenerali, b’mod partikolari fir-rigward ta’ netwerks pubbliċi tal-gvern u għad-difiża, tar-regolamentazzjoni tal-kontenut u tal-politiki dwar l-awdjoviżiv u l-media, u għad-dritt tal-Istati Membri li jorganizzaw u jużaw l-ispektrum tar-radju tagħhom għall-ordni pubbliku, is-sigurtà pubblika u d-difiża.

(109)

Huwa essenzjali li tkun żgurata l-konnettività mifruxa f’kull Stat Membru għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali, il-parteċipazzjoni fil-ħajja pubblika u koeżjoni soċjali u territorjali. Hekk kif il-konnettività u l-użu ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jsiru element integrali għas-soċjetà u l-benessri Ewropej, jenħtieġ li l-Istati Membri jistinkaw biex jiżguraw kopertura broadband bla fili madwar l-Unjoni kollha. Jenħtieġ li tali kopertura tinkiseb fl-UE kollha billi l-Ewropa tafda fuq l-impożizzjoni mill-Istati Membri tar-rekwiżiti xierqa ta’ kopertura, li jenħtieġ li jiġu adattati għal kull żona moqdija u limitati għall-piż proporzjonat sabiex ma tixxekkilx l-introduzzjoni mill-fornituri tas-servizz. Minħabba r-rwol ewlieni li jaqdu sistemi bħal netwerks ta’ żoni lokali bir-radju (RLANs) billi jipprovdu broadband bla fili ta’ veloċità għolja fuq ġewwa, jenħtieġ li l-miżuri jkollhom l-għan li jiżguraw ir-rilaxx suffiċjenti tal-baned tal-ispektrum tar-radju li huma partikolarment assi ta’ valur għall-introduzzjoni kosteffiċjenti ta’ netwerks bla fili b’kopertura universali, b’mod partikolari fuq ġewwa. Barra minn hekk, jenħtieġ li miżuri konsistenti u kkoordinati għal kopertura terrestri bla fili ta’ kwalità għolja madwar l-Unjoni, msejsa fuq l-aħjar prattiki nazzjonali għall-obbligi ta’ liċenzja tal-operaturi, jimmiraw li jilħqu l-objettiv tal-programm tal-politika tal-ispektrum tar-radju li ċ-ċittadini kollha tal-Unjoni jkollhom aċċess, kemm ġewwa kif ukoll barra, għall-veloċitajiet l-aktar rapidi tal-broadband ta’ mhux anqas minn 30 Mbps sal-2020, u jenħtieġ li jimmiraw li jiksbu viżjoni ambizzjuża għal soċjetà gigabit fl-Unjoni. It-tali miżuri ser jippromwovu servizzi diġitali innovattivi u jiżguraw benefiċċji soċjoekonomiċi fit-tul. Il-kopertura uniformi tat-territorju kif ukoll il-konnettività fl-Istati Membri kollha jenħtieġ li jkunu massimizzati u affidabbli, bil-ħsieb li jiġu promossi servizzi domestiċi u transfruntieri u applikazzjonijiet bħall-karozzi konnessi u s-saħħa elettronika.

(110)

Il-ħtieġa li jkun żgurat li ċ-ċittadini ma jiġux esposti għal kampi elettromanjetiċi f’livell li jagħmel ħsara lis-saħħa pubblika hija imperattiva. L-Istati Membri jenħtieġ li jaħdmu għall-konsistenza madwar l-Unjoni biex jindirizzaw din il-kwistjoni, b’kunsiderazzjoni partikolari għall-approċċ prekawzjonarju meħud fir-Rakkomandazzjoni 1999/519/KE, sabiex jaħdmu biex jiġu żgurati kondizzjonijiet aktar konsistenti tal-introduzzjoni. Fejn rilevanti, jenħtieġ li l-Istati Membri japplikaw il-proċedura stabbilita fid-Direttiva (UE) 2015/1535, bil-ħsieb ukoll li jipprovdu trasparenza għall-partijiet ikkonċernati u sabiex l-Istati Membri l-oħra u l-Kummissjoni jkunu jistgħu jirreaġixxu.

(111)

L-armonizzazzjoni u l-koordinazzjoni tal-ispektrum tar-radju, u r-regolamentazzjoni tat-tagħmir appoġġat mill-istandardizzazzjoni, huma komplementari u għandhom bżonn li jkunu kkoordinati mill-qrib biex jilħqu l-għanijiet konġunti tagħhom b’mod effikaċi, bl-appoġġ tal-RSPG. Il-koordinazzjoni bejn il-kontenut u ż-żmien tal-mandati lis-CEPT taħt id-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE u t-talbiet tal-istandardizzazzjoni lill-korpi ta’ standardizzazzjoni, bħal pereżempju l-Istitut Ewropew tal-Istandards tat-Telekomunikazzjoni, anke fir-rigward ta’ riċevituri tar-radju, jenħtieġ li jiffaċilitaw l-introduzzjoni ta’ sistemi futuri, jappoġġaw l-opportunitajiet ta’ kondiviżjoni tal-ispektrum tar-radju u jiżguraw ġestjoni effiċjenti tal-ispektrum tar-radju.

(112)

Id-domanda għal spektrum armonizzat tar-radju mhijiex uniformi f’kull parti tal-Unjoni. Fejn ikun hemm nuqqas ta’ domanda għal banda sħiħa jew parti minn banda armonizzata fil-livell reġjonali jew nazzjonali, l-Istati Membri jistgħu, bħala eċċezzjoni,, jippermettu l-użu alternattiv tal-banda, pereżempju biex tkopri nuqqas ta’ provvista fis-suq għal ċerti użi, sakemm dan in-nuqqas fid-domanda jippersisti u sakemm l-użu alternattiv ma jippreġudikax l-użu armonizzat tal-banda minn Stati Membri oħra u li dan jieqaf meta d-domanda għall-użu armonizzat jimmaterjalizza.

(113)

Il-flessibbiltà fil-ġestjoni tal-ispektrum tar-radju u l-aċċess għall-ispektrum tar-radju ġiet stabbilita permezz ta’ awtorizzazzjonijiet newtrali fir-rigward tat-teknoloġija u s-servizz, sabiex l-utenti tal-ispektrum tar-radju jkunu jistgħu jagħżlu l-aqwa teknoloġiji u servizzi li jridu japplikaw f’baned tal-ispektrum tar-radju ddikjarati disponibbli għal servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika fil-Pjanijiet Nazzjonali rilevanti ta’ Allokazzjoni tal-Frekwenzi skont il-liġi tal-Unjoni (“il-prinċipju tan-newtralità tat-teknoloġija u l-prinċipju tan-newtralità tas-servizz”). Id-determinazzjoni amministrattiva tat-teknoloġiji u s-servizzi jenħtieġ li tapplika biss meta l-għanijiet ta’ interess ġenerali jkunu f’periklu u għandha tkun ġustifikata b’mod ċar u soġġetta għal reviżjoni perjodika.

(114)

Ir-restrizzjonijiet għall-prinċipju tan-newtralità tat-teknoloġija jenħtieġ li jkunu adatti u ġustifikati mill-ħtieġa li tkun evitata interferenza dannuża, pereżempju billi jkunu imposti maskli għall-emissjoni u livelli ta’ enerġija biex tkun żgurata l-protezzjoni tas-saħħa pubblika billi jkun hemm limitu għal kemm il-pubbliku jesponi ruħu għall-kampijiet elettromanjetiċi, sabiex jiġi żgurat it-tħaddim xieraq ta’ servizzi permezz ta’ livell adegwat ta’ kwalità teknika ta’ servizz, filwaqt li ma tiġix prekluża l-possibbiltà li jiġi użat aktar minn servizz wieħed fl-istess banda tal-ispektrum tar-radju, sabiex ikun żgurat l-użu komuni b’mod xieraq tal-ispektrum tar-radju, b’mod partikolari meta l-użu tiegħu jkun soġġett biss għall-awtorizzazzjonijiet ġenerali, biex jiġi salvagwardat l-użu effiċjenti tal-ispektrum tar-radju, jew biex jiġi sodisfatt l-għan ta’ interess ġenerali f’konformità mal-liġi tal-Unjoni.

(115)

L-utenti tal-ispektrum tar-radju jenħtieġ li jkollhom il-libertà li jagħżlu s-servizzi li jixtiequ joffru permezz tal-ispektrum tar-radju. Min-naħa l-oħra, jenħtieġ li jkunu permessi miżuri li jkunu jeħtieġu li l-għoti ta’ servizz speċifiku biex jintlaħqu għanijiet ta’ interess ġenerali definiti b’mod ċar, bħalma huma s-sikurezza tal-ħajja, il-ħtieġa li titħeġġeġ il-koeżjoni soċjali, reġjonali u territorjali, jew il-prevenzjoni tal-użu ineffiċjenti tal-ispektrum tar-radju, ikun permess meta jkun meħtieġ u proporzjonat. Dawk l-għanijiet jenħtieġ li jinkludu wkoll il-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika u l-pluraliżmu fil-media, kif definiti mill-Istati Membri skont il-liġi tal-Unjoni. Għajr fejn hu meħtieġ għall-ħarsien tas-sikurezza tal-ħajja jew, bħala eċċezzjoni, sabiex jiġu sodisfatti objettivi oħra ta’ interess ġenerali kif definiti mill-Istati Membri skont il-liġi tal-Unjoni, l-eċċezzjonijiet jenħtieġ li ma jwasslux għal ċerti servizzi li jkollhom użu esklussiv, iżda jenħtieġ li jagħtuhom prijoritajiet sabiex, sa fejn hu possibbli, servizzi jew teknoloġiji oħra jikkoeżistu fl-istess banda tal-ispektrum tar-radju. Id-definizzjoni tal-ambitu u n-natura ta’ kwalunkwe eċċezzjoni rigward il-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika u l-pluraliżmu fil-media taqa’ fl-ambitu tal-kompetenza tal-Istati Membri.

(116)

Minħabba li l-allokazzjoni tal-ispektrum tar-radju lil teknoloġiji jew servizzi speċifiċi hija eċċezzjoni għall-prinċipji tan-newtralità tat-teknoloġiji u tas-servizzi u tnaqqas il-libertà tal-għażla tas-servizz jew tat-teknoloġija użata, kull proposta għal din l-allokazzjoni jenħtieġ li tkun trasparenti u soġġetta għall-konsultazzjoni pubblika.

(117)

Fejn l-Istati Membri jiddeċiedu, bħala eċċezzjoni, li jillimitaw il-libertà li jiġu pprovduti servizzi u netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bbażati fuq raġunijiet ta’ politika pubblika, sigurtà pubblika jew saħħa pubblika, l-Istati Membri jenħtieġ li jispjegaw ir-raġunijiet għal tali limitazzjoni.

(118)

L-ispektrum tar-radju jenħtieġ li jkun ġestit b’mod li tiġi evitata interferenza dannuża. Il-kunċett bażiku tal-interferenza dannuża jenħtieġ għalhekk li jkun definit kif jixraq biex ikun żgurat li l-intervent regolatorju jkun limitat sal-punt meħtieġ biex tkun evitata din l-interferenza, filwaqt li jittieħed kont ukoll tal-bżonn li jitqiesu metodi avvanzati għall-protezzjoni kontra l-interferenzi dannużi, bil-għan li jiġu applikati dawk it-teknoloġiji u l-metodi ta’ ġestjoni tal-ispektrum tar-radju, sabiex jiġu evitati, sakemm huwa possibbli, l-applikazzjoni tal-prinċipju tan-noninterferenza u tan-nonprotezzjoni. It-trasport huwa element qawwi transfruntier u d-diġitalizzazzjoni tiegħu toħloq sfidi. Il-vetturi (bħal metro, tal-linja, karozzi, trakkijiet, ferroviji) qed isiru aktar u aktar awtonomi u konnessi. Fis-suq intern, il-vetturi jivvjaġġaw b’mod aktar faċli lil hinn mill-fruntieri nazzjonali. Komunikazzjonijiet affidabbli, u li jevitaw interferenzi dannużi, huma kruċjali għat-tħaddim sikur u tajjeb tal-vetturi u tas-sistemi tal-komunikazzjonijiet li jkun hemm fuqhom.

(119)

Bi tkabbir fid-domanda għall-ispektrum tar-radju u applikazzjonijiet u teknoloġiji ġodda u diversi li jeħtieġu aċċess u użu aktar flessibbli tal-ispektrum tar-radju, l-Istati Membri jenħtieġ li jippromwovu l-użu kondiviż tal-ispektrum tar-radju billi jiddeterminaw l-aktar reġimi ta’ awtorizzazzjoni xierqa għal kull xenarju u billi jistabbilixxu regoli xierqa u trasparenti u l-kondizzjonijiet għalihom. L-użu kondiviż tal-ispektrum tar-radju dejjem aktar jiżgura l-użu effettiv u effiċjenti tiegħu billi jippermetti li diversi utenti jew apparati indipendenti jaċċessaw l-istess banda tal-ispektrum tar-radju taħt tipi differenti ta’ reġimi legali sabiex jagħmlu disponibbli riżorsi addizzjonali tal-ispektrum tar-radju, iżidu l-effiċjenza tal-użu u jiffaċilitaw l-aċċess ta’ utenti ġodda għall-ispektrum tar-radju. L-użu kondiviż jista’ jkun ibbażat fuq l-awtorizzazzjonijiet ġenerali jew l-użu eżentat minn liċenzja li jippermetti, taħt kondizzjonijiet speċifiċi tal-kondiviżjoni, li diversi utenti jaċċessaw u jużaw l-istess spektrum tar-radju f’żoni ġeografiċi differenti jew f’perijodi ta’ żmien differenti. Tista’ wkoll tkun ibbażata fuq drittijiet individwali tal-użu skont arranġamenti bħal aċċess kondiviż liċenzjat fejn l-utenti kollha (flimkien mal-utenti eżistenti u dawk ġodda) jaqblu dwar it-termini u l-kondizzjonijiet għall-aċċess kondiviż, taħt is-sorveljanza tal-awtoritajiet kompetenti, b’tali mod li jiżguraw kwalità minima garantita tat-trażmissjoni bir-radju. Meta l-Istati Membri jippermettu l-użu kondiviż taħt diversi reġimi ta’ awtorizzazzjoni, jenħtieġ li dawn ma jistabbilixxux durati ferm diverġenti għal dak l-użu taħt diversi reġimi ta’ awtorizzazzjoni.

(120)

L-awtorizzazzjonijiet ġenerali għall-użu tal-ispektrum tar-radju jistgħu jiffaċilitaw l-aktar użu effettiv tal-ispektrum tar-radju u f’xi każijiet jippromwovu l-innovazzjoni u jkunu favur il-kompetizzjoni, filwaqt li d-drittijiet individwali tal-użu għall-ispektrum tar-radju f’każijiet oħra jistgħu jkunu l-aktar reġim ta’ awtorizzazzjoni xieraq fil-preżenza ta’ ċerti ċirkostanzi speċifiċi. Id-drittijiet individwali tal-użu jenħtieġ li jiġu kkunsidrati, pereżempju, meta l-karatteristiċi favorevoli ta’ propagazzjoni tal-ispektrum tar-radju jew il-livell ta’ qawwa previst tat-trażmissjoni jimplikaw li l-awtorizzazzjonijiet ġenerali ma jkunux jistgħu jindirizzaw it-tħassib dwar interferenza fid-dawl tal-kwalità ta’ servizz meħtieġa. Miżuri tekniċi bħal soluzzjonijiet biex tittejjeb ir-reżiljenza tar-riċevitur jistgħu jippermettu l-użu ta’ awtorizzazzjonijiet ġenerali jew il-kondiviżjoni tal-ispektrum tar-radju, u possibbilment jevitaw l-użu sistematiku tal-prinċipju tan-noninterferenza u tan-nonprotezzjoni.

(121)

Biex tiġi żgurata l-prevedibbiltà u tinżamm iċ-ċertezza legali u l-istabbiltà tal-investiment, l-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu bil-quddiem kriterji xierqa biex tiġi ddeterminata l-konformità mal-objettiv tal-użu effiċjenti tal-ispektrum tar-radju mid-detenturi tad-drittijiet meta jimplimentaw il-kondizzjonijiet marbuta mad-drittijiet individwali tal-użu u tal-awtorizzazzjonijiet ġenerali. Il-partijiet interessati jenħtieġ li jkunu involuti fid-definizzjoni ta’ dawn il-kondizzjonijiet u jiġu infurmati b’mod trasparenti dwar kif il-ħarsien tal-obbligi tagħhom ser jiġi vvalutat.

(122)

Sabiex jiġi evitat il-ħolqien ta’ ostakli għad-dħul fis-suq, jiġifieri permezz tal-ħżin antikompetittiv, jenħtieġ li l-infurzar ta’ kondizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-ispektrum tar-radju mill-Istati Membri jkun effettiv u jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti kollha jieħdu sehem fejn meħtieġ. Il-kondizzjonijiet ta’ infurzar jenħtieġ li jinkludu l-applikazzjoni ta’ klawsola “tużah jew titilfu”. Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali fir-rigward tal-esponiment possibbli għal penali għal nuqqas ta’ użu tal-ispektrum tar-radju, jenħtieġ li jiġu stabbiliti minn qabel il-limiti ta’ użu, inkluż f’termini ta’ żmien, kwantità jew identità tal-ispektrum tar-radju. Jenħtieġ li n-negozjar u l-leasing tal-ispektrum tar-radju jiżguraw l-użu effettiv mid-detentur oriġinali tad-dritt.

(123)

Fejn jiġu stabbiliti kondizzjonijiet armonizzati għal banda tal-ispektrum tar-radju taħt id-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE, l-awtoritajiet kompetenti jkollhom jiddeċiedu dwar l-aktar reġim ta’ awtorizzazzjoni xieraq li għandu jiġi applikat f’dik il-banda jew partijiet minnha. Fejn l-Istati Membri kollha x’aktarx jiffaċċjaw problemi simili li soluzzjonijiet diverġenti għalihom jistgħu jifframmentaw is-suq intern fit-tagħmir, u b’hekk iwasslu għal dewmien fil-varar ta’ sistemi 5G, jista’ jkun meħtieġ li Kummissjoni, waqt li tagħti l-akbar attenzjoni lill-opinjoni tal-RSPG, tirrakkomanda soluzzjonijiet komuni, filwaqt li jkunu rikonoxxuti miżuri ta’ armonizzazzjoni teknika fis-seħħ. Dan jista’ jipprovdi sett ta’ għodod komuni għall-Istati Membri li jkunu jistgħu jqisu meta jidentifikaw reġimi ta’ awtorizzazzjoni konsistenti xierqa li għandhom jiġu applikati għal banda, jew parti minn banda, skont fatturi bħad-densità tal-popolazzjoni, il-karatteristiċi tal-propagazzjoni tal-baned, id-diverġenza bejn l-użu urban u rurali, il-ħtieġa possibbli li jiġu protetti s-servizzi eżistenti u l-implikazzjonijiet li jirriżultaw għall-ekonomiji ta’ skala fil-manifattura.

(124)

Il-kondiviżjoni tal-infrastruttura tan-netwerk, u f’xi każijiet il-kondiviżjoni tal-ispektrum tar-radju, tista’ tippermetti li jkun hemm użu aktar effiċjenti u effettiv tal-ispektrum tar-radju u li tiġi żgurata l-introduzzjoni rapida tan-netwerks, b’mod speċjali f’żoni b’densità iżgħar ta’ popolazzjoni. Meta jiġu stabbiliti l-kondizzjonijiet li magħhom jintrabtu d-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jikkunsidraw ukoll li jawtorizzaw forom ta’ kondiviżjoni jew ta’ koordinazzjoni bejn l-impriżi bil-ħsieb li jiġi żgurat użu effettiv u effiċjenti tal-ispektrum tar-radju jew konformità mal-obbligi ta’ kopertura, f’konformità mal-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni.

(125)

Ir-rekwiżit tal-osservanza tal-prinċipji tan-newtralità tat-teknoloġija u tan-newtralità tas-servizz fl-għoti ta’ drittijiet ta’ użu, flimkien mal-possibbiltà ta’ trasferiment tad-drittijiet bejn l-impriżi, isejjes il-libertà u l-mezzi biex jitwasslu s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku, u b’dan jiffaċilita wkoll li jinkisbugħanijiet ta’ interess ġenerali. Din id-Direttiva ma tippreġudikax jekk l-ispektrum tar-radju ikunx assenjat direttament lill-fornituri ta’ netwerks jew servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika jew lill-entitajiet li jużaw dawn in-netwerks jew servizzi. Dawk l-entitajiet jistgħu jkunu fornituri ta’ kontenut ta’ xandir bir-radju jew televiżjoni. Ir-responsabbiltà għall-konformità mal-kondizzjonijiet marbutin mad-dritt ta’ użu għall-ispektrum tar-radju u l-kondizzjonijiet rilevanti marbutin mal-awtorizzazzjoni ġenerali jenħtieġ li f’kull każ tkun tal-impriża li lilha jkun ingħata d-dritt ta’ użu għall-ispektrum tar-radju. Ċerti obbligi imposti fuq ix-xandara biex iwasslu servizzi tal-media awdjoviżivi jistgħu jeħtieġu l-użu ta’ kriterji u proċeduri speċifiċi għall-għoti ta’ drittijiet ta’ użu tal-ispektrum tar-radju biex jintlaħaq objettiv speċifiku ta’ interess ġenerali stabbilit mill-Istati Membri skont il-liġi tal-Unjoni. Madankollu, il-proċedura għall-għoti ta’ tali dritt jenħtieġ li f’kull każ tkun oġġettiva, trasparenti, nondiskriminatorja u proporzjonata.

(126)

Il-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tirrikjedi li kwalunkwe restrizzjoni nazzjonali għad-drittijiet garantiti bl-Artikolu 56 tat-TFUE jenħtieġ li tkun oġġettivament ġustifikata u proporzjonata u jenħtieġ li ma teċċedix dik li hija meħtieġa biex jinkisbu il-miri tagħha. Barra minn hekk, l-ispektrum tar-radju mogħti mingħajr ma tiġi segwita proċedura miftuħa jenħtieġ li ma jintużax għal skopijiet oħra għajr għall-għan ta’ interess ġenerali li għalih ikun ingħata. F’każ bħal dan, il-partijiet interessati jenħtieġ li jingħataw l-opportunità li jikkummentaw fi żmien raġonevoli. Bħala parti mill-proċedura tal-applikazzjoni għall-għoti tad-drittijiet, l-Istati Membri jenħtieġ li jivverifikaw jekk l-applikant ikunx kapaċi li jikkonforma mal-kondizzjonijiet li jridu jkunu marbuta ma’ dawn id-drittijiet. Dawk il-kondizzjonijiet jenħtieġ li jiġu riflessi fil-kriterji ta’ eliġibbiltà stabbiliti f’termini oġġettivi, trasparenti, xierqa u nondiskriminatorji qabel ma tiġi varata kwalunkwe proċedura kompetittiva ta’ għażla. Għall-finijiet li jiġu applikati tali kriterji, l-applikant jista’ jintalab li jibgħat l-informazzjoni meħtieġa biex jagħti prova tal-kapaċità tiegħu li jikkonforma ma’ dawk il-kondizzjonijiet. Fejn ma tiġix provduta tali informazzjoni, l-applikazzjoni għad-dritt tal-użu għall-ispektrum tar-radju tista’ tiġi miċħuda.

(127)

L-Istati Membri jenħtieġ, qabel l-għoti tad-dritt, jeżiġu biss il-verifika tal-elementi li tista’ tintwera b’mod raġonevoli minn applikant normalment prudenti filwaqt li jitqies b’mod xieraq il-valur importanti kemm pubbliku kif ukoll il-valur fis-suq tal-ispektrum tar-radju bħala riżorsa pubblika skarsa. Dan huwa mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà ta’ verifika sussegwenti li l-kriterji ta’ eliġibbiltà ġew sodisfatti, pereżempju permezz ta’ stadji importanti, fejn il-kriterji ma jistgħux raġonevolment jiġu sodisfatti inizjalment. Biex jiġi ppreservat l-użu effikaċi u effiċjenti tal-ispektrum tar-radju, l-Istati Membri jenħtieġ li ma jagħtux drittijiet fejn l-eżami tagħhom jindika li l-applikanti mhumiex kapaċi jikkonformaw mal-kondizzjonijiet, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li jitħaffef l-użu sperimentali limitat biż-żmien. B’durata twila biżżejjed tal-awtorizzazzjonijiet għall-użu tal-ispektrum tar-radju jenħtieġ li tiżdied il-prevedibbiltà tal-investiment biex jingħata kontribut għall-firxa aktar rapida tan-netwerk u servizzi aħjar, u tiżdied ukoll l-istabbiltà li ssostni n-negozjar u l-leasing tal-ispektrum tar-radju. Sakemm l-użu tal-ispektrum tar-radju ma jkunx awtorizzat għal perijodu mingħajr limitu, tali durata jenħtieġ li tqis kemm l-għanijiet segwiti kif ukoll tkun suffiċjenti biex jiġi ffaċilitat l-irkupru tal-investimenti magħmula. Filwaqt li durata itwal tista’ tiżgura l-prevedibbiltà tal-investiment, miżuri li jiżguraw l-użu effettiv u effiċjenti tal-ispektrum tar-radju, bħal pereżempju s-setgħa tal-awtorità kompetenti li temenda jew tirtira d-dritt fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità mal-kondizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-użu, jew il-faċilitazzjoni tan-negozjabbiltà u l-leasing tal-ispektrum tar-radju, ser iservu biex tiġi evitata akkumulazzjoni mhux xierqa ta’ spektrum tar-radju u biex tiġi appoġġata flessibbiltà akbar fid-distribuzzjoni tar-riżorsi tal-ispektrum tar-radju. Żieda fl-użu ta’ tariffi annwalizzati hija wkoll mezz biex tiġi żgurata valutazzjoni kontinwa tal-użu tal-ispektrum tar-radju mid-detentur tad-dritt.

(128)

Meta wieħed iqis l-importanza tal-innovazzjoni teknika, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jipprevedu drittijiet biex jintuża l-ispektrum tar-radju għal skopijiet sperimentali, soġġetti għal restrizzjonijiet u kondizzjonijiet speċifiċi li jkunu ġġustifikati b’mod strett min-natura sperimentali ta’ tali drittijiet.

(129)

Meta jiġu biex jiddeċiedu jekk iġeddux id-drittijiet tal-użu tal-ispektrum armonizzat tar-radju diġà mogħtija, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jqisu kemm l-għanijiet tal-qafas regolatorju u għanijiet oħra skont il-liġi tal-Unjoni u nazzjonali ser jintlaħqu aħjar. Kwalunkwe deċiżjoni bħal din jenħtieġ li tkun soġġetta għal proċedura miftuħa, nondiskriminatorja u trasparenti u bbażata fuq analiżi ta’ kif il-kondizzjonijiet marbuta mad-drittijiet ikkonċernati ġew sodisfatti. Meta jiġu biex jivvalutaw il-ħtieġa li jġeddu d-drittijiet ta’ użu, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżnu l-impatt kompetittiv tat-tiġdid tad-drittijiet assenjati fuq il-promozzjoni ta’ esplojtazzjoni iktar effiċjenti jew ta’ użi ġodda innovattivi li jistgħu jirriżultaw jekk il-banda tinfetaħ għal utenti ġodda.Jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jiddeterminaw huma f’dan ir-rigward billi jippermettu biss durata limitata għat-tiġdid sabiex jiġi evitat tfixkil serju tal-użu stabbilit. Filwaqt li deċiżjonijiet dwar jekk għandux isir tiġdid tad-drittijiet assenjati qabel l-applikabbiltà ta’ din id-Direttiva jenħtieġ li jirrispettaw xi regoli li diġà japplikaw, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw ukoll li ma jippreġudikawx l-għanijiet ta’ din id-Direttiva.

(130)

Meta jiġġeddu d-drittijiet eżistenti tal-użu tal-ispektrum armonizzat tar-radju, l-Istati Membri għandhom, flimkien mal-valutazzjoni tal-ħtieġa li ġġedded d-dritt, jirrevedu t-tariffi marbuta magħhom bil-ħsieb li jiġi żgurat li dawn ikomplu jippromwovu l-aħjar użu, filwaqt li jitqiesu, inter alia, l-iżviluppi tas-suq u l-evoluzzjoni teknoloġika. Għal raġunijiet ta’ ċertezza legali, huwa xieraq li kwalunkwe aġġustamenti fit-tariffi eżistenti jridu jkunu bbażati fuq l-istess prinċipji bħal dawk applikabbli għall-għoti ta’ drittijiet ġodda ta’ użu.

(131)

Il-ġestjoni effettiva tal-ispektrum tar-radju tista’ tiġi żgurata billi jiġi ffaċilitat l-użu effiċjenti kontinwu tal-ispektrum tar-radju li diġà ġie assenjat. Sabiex tiġi żgurata ċertezza legali lid-detenturi tad-drittijiet, il-possibbilita’ tat-tiġdid tad-drittijiet tal-użu jenħtieġ li jiġi kkunsidrata fi żmien xieraq qabel l-iskadenza tad-drittijiet ikkonċernati, pereżempju, meta d-drittijiet ikunu ġew assenjati għal 15-il sena jew iktar mill-inqas sentejn qabel l-iskadenza ta’ dawk id-drittijiet sakemm il-possibbiltà tat-tiġdid kienet eskluża b’mod ċar fil-ħin tal-assenjazzjoni tad-drittijiet. Fl-interess tal-ġestjoni kontinwu tar-riżorsi, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jkunu kapaċi jsegwu tali kunsiderazzjoni fuq l-inizjattiva tagħhom stess kif ukoll bi tweġiba għal talba mingħand iċ-ċessjonarju. It-tiġdid tad-dritt tal-użu jenħtieġ li ma jingħatax kontra r-rieda taċ-ċessjonarju.

(132)

It-trasferiment tad-drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju jista’ jkun mezz effettiv biex jiżdied l-użu effiċjenti tal-ispektrum. F’ġieħ il-flessibbiltà u l-effiċjenza, u biex tkun tista’ ssir valutazzjoni tal-spettru tar-radju mis-suq, jenħtieġ li l-Istati Membri awtomatikament jippermettu lill-utenti tal-ispektrum tar-radju biex jittrasferixxu jew jikru d-drittijiet tagħhom tal-użu għall-ispektrum tar-radju lil partijiet terzi billi jsegwu proċedura sempliċi u soġġett għall-kondizzjonijiet marbuta ma’ dawn id-drittijiet u mar-regoli tal-kompetizzjoni, taħt is-superviżjoni tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali responsabbli. Sabiex jiġu ffaċilitati tali trasferimenti jew leasing, sakemm il-miżuri ta’ implimentazzjoni teknika adottati taħt id-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE jiġu rispettati, l-Istati Membri jenħtieġ ukoll li jikkunsidraw talbiet biex ikollhom id-drittijiet tal-ispektrum tar-radju diviżi jew disaggregati u l-kondizzjonijiet għall-użu riveduti.

(133)

Il-miżuri meħuda speċifikament biex jippromwovu l-kompetizzjoni fl-għoti jew fit-tiġdid tad-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju jenħtieġ li jiġu deċiżi mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra, li jkollhom l-għarfien ekonomiku, tekniku u tas-suq neċessarju. Il-kondizzjonijiet tal-assenjazzjoni tal-ispektrum tar-radju jistgħu jinfluwenzaw is-sitwazzjoni kompetittiva fis-swieq tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u l-kondizzjonijiet għad-dħul. Aċċess limitat għall-ispektrum tar-radju, b’mod partikolari meta l-ispektrum tar-radju huwa skars, jista’ joħloq ostaklu għad-dħul tal-investiment jew ixekkel l-investiment, il-firxa tan-netwerk, il-forniment ta’ servizzi jew applikazzjonijiet ġodda, l-innovazzjoni u l-kompetizzjoni. Drittijiet ġodda tal-użu, inklużi dawk li jkunu nkisbu permezz tat-trasferiment jew il-leasing, u l-introduzzjoni ta’ kriterji flessibbli ġodda għall-użu tal-ispektrum tar-radju, jistgħu jinfluwenzaw ukoll il-kompetizzjoni eżistenti. Fejn ċerti kondizzjonijiet użati biex jippromwovu l-kompetizzjoni jiġu applikati ħażin, dawn jista’ jkollhom effetti oħra; pereżempju, il-limiti u riżervi tal-ispektrum tar-radju jistgħu joħolqu skarsità artifiċjali, obbligi għall-aċċess bl-ingrossa jistgħu jillimitaw bla bżonn il-mudelli kummerċjali fin-nuqqas ta’ setgħa fis-suq, u l-limiti fuq it-trasferimenti jistgħu jxekklu l-iżvilupp tas-swieq sekondarji. Għaldaqstant, hu meħtieġ eżami konsistenti u oġġettiv tal-kompetizzjoni għall-impożizzjoni ta’ dawn il-kondizzjonijiet u għandhom jiġu applikati b’mod konsistenti. Għalhekk, l-użu ta’ dawn il-miżuri għandu jkun ibbażat fuq valutazzjoni dettaljata u oġġettiva tas-suq u l-kondizzjonijiet tiegħu mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħrajn. Madankollu, l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jenħtieġ li dejjem jiżguraw l-użu effettiv u effiċjenti tal-ispektrum tar-radju u jevitaw distorsjoni tal-kompetizzjoni permezz ta’ ħżin antikompetittiv.

(134)

Abbażi tal-opinjonijiet tal-RSPG, l-adozzjoni ta’ data ta’ skadenza komuni biex tkun tista’ tintuża banda tal-ispektrum tar-radju li ġiet armonizzata skont id-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE tista’ tkun kemm neċessarja biex jiġu evitati interferenzi transfruntieri kif ukoll tajba biex jittieħdu l-benefiċċji kollha tal-miżuri relatati ta’ armonizzazzjoni teknika għas-swieq tat-tagħmir u għall-introduzzjoni ta’ netwerks u servizzi ta’ kapaċità għolja ħafna. Fejn jiġi permess l-użu ta’ banda tal-ispektrum tar-radju tidħol il-ħtieġa li jiġi assenjat spektrum tar-radju taħt reġim ta’ awtorizzazzjoni ġenerali jew taħt drittijiet individwali tal-użu sabiex jippermettu l-użu tal-ispektrum tar-radju hekk kif jitlesta l-proċess ta’ assenjazzjoni. Sabiex jiġu assenjati baned tal-ispektrum tar-radju, jista’ jkun meħtieġ li tiġi rilaxxata banda okkupata minn utenti oħra u li dawn jiġu kumpensati. L-implimentazzjoni ta’ data ta’ skadenza komuni li tippermetti l-użu tal-baned armonizzati għal servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, inkluż għall-5G, tista’ madankollu tiġi affettwata fi Stat Membru partikolari minn problemi relatati ma’ kwistjonijiet mhux solvuti ta’ koordinazzjoni transfruntiera bejn l-Istati Membri jew ma’ pajjiżi terzi, mal-kumplessità tal-iżgurar tal-migrazzjoni teknika tal-utenti eżistenti ta’ banda; ma’ restrizzjoni għall-użu tal-banda bbażata fuq għan ta’ interess ġenerali, mas-salvagwardja tas-sigurtà u d-difiża nazzjonali jew ma’ force majeure. Fi kwalunkwe każ, jenħtieġ li l-Istati Membri jieħdu l-miżuri kollha biex jitnaqqas kull dewmien għall-minimu f’termini ta’ kopertura ġeografika, żmien u firxa tal-ispektrum tar-radju. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu, fejn xieraq, fid-dawl tal-valutazzjoni tagħhom taċ-ċirkostanzi rilevanti, jitolbu li l-Unjoni tipprovdi appoġġ legali, politiku u tekniku sabiex jiġu solvuti kwistjonijiet ta’ koordinazzjoni tal-ispektrum tar-radju ma’ pajjiżi ġirien tal-Unjoni, inkluż pajjiżi kandidati u pajjiżi aderenti, b’tali mod li l-Istati Membri kkonċernati jkunu jistgħu josservaw l-obbligi tagħhom skont il-liġi tal-Unjoni.

(135)

Sabiex ikunu żgurati aktar disponibbiltajiet koordinati tal-ispektrum tar-radju sal-2020 sabiex tintlaħaq veloċità għolja ħafna tan-netwerks fissi u bla fili fil-kuntest tal-5G, il-baned 3,4-3,8 GHz u 24,25-27,5 GHz ġew identifikati mill-RSPG bħala baned ta’ prijorità xierqa biex jintlaħqu l-objettivi tal-Pjan ta’ Azzjoni tal-5G sal-2020. Il-baned 40,5-43,5 GHz u 66-71 GHz ġew identifikati wkoll għal aktar studju. Huwa għalhekk meħtieġ li jiġi żgurat li, sal-31 ta’ Diċembru 2020, il-baned kollha jew il-biċċa l-kbira tal-baned 3,4-3,8 GHz u 24,25-27,5 GHz ikunu disponibbli għal sistemi terrestri li kapaċi jipprovdu servizzi ta’ broadband bla fili taħt kondizzjonijiet armonizzati stabbiliti permezz ta’ miżuri ta’ implimentazzjoni teknika adottati taħt l-Artikolu 4 tad-Deċiżjoni Nru 676/2002/KE, li jikkumplimentaw id-Deċiżjoni (UE) 2017/899 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (33), peress li dawk il-baned għandhom kwalitajiet speċifiċi, f’termini ta’ kopertura u ta’ kapaċità tad-data, li jippermettulhom li jiġu magħquda b’mod xieraq biex jintlaħqu r-rekwiżiti tal-5G. L-Istati Membri jistgħu, madankollu, jiġu affettwati minn interferenzi li x’aktarx jirriżultaw minn pajjiżi terzi li, f’konformità mar-Regolamenti tar-Radju tal-UIT, jkunu identifikaw dawk il-baned għal servizzi li mhumiex servizzi ta’ telekomunikazzjoni mobbli internazzjonali. Dan jista’ jkollu effett fuq l-obbligu li jissodisfa data ta’ implimentazzjoni komuni. L-użu futur tal-banda ta’ 26 GHz għal servizzi terrestri bla fili tal-5G huwa probabbli, li fost l-oħrajn, jimmira lejn żoni urbani u żoni hotspot suburbani, filwaqt li tista’ tkun prevista xi tip ta’ introduzzjoni tul toroq prinċipali u linji tal-ferrovija f’żoni rurali. Dan jipprovdi l-opportunità biex tintuża l-banda 26 GHz għal servizzi oħra minbarra dawk bla fili 5G li huma barra dawk iż-żoni ġeografiċi, pereżempju, għal komunikazzjonijiet speċifiċi tan-negozju jew l-użu fuq ġewwa, u għalhekk jippermetti lill-Istati Membri jiddeżinjaw u jagħmlu dik il-banda disponibbli fuq bażi mhux esklussiva.

(136)

Fejn id-domanda għal banda tal-ispektrum tar-radju taqbeż id-disponibbiltà u minħabba f’hekk Stat Membru jikkonkludi li d-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju jridu jkunu limitati, jenħtieġ li jiġu applikati proċeduri xierqa u trasparenti għall-għoti ta’ dawn id-drittijiet biex tkun evitata kull diskriminazzjoni u jiġi ottimizzat l-użu tar-riżors skars. Tali limitazzjoni jenħtieġ li tkun ġustifikata, proporzjonata u bbażata fuq valutazzjoni bir-reqqa tal-kondizzjonijiet tas-suq, filwaqt li tingħata l-importanza xierqa lill-benefiċċji ġenerali tal-utenti u lill-għanijiet tas-suq nazzjonali u tas-suq intern. L-għanijiet li jirregolaw kwalunkwe proċedura ta’ limitazzjoni jenħtieġ li jiġu stabbiliti b’mod ċar minn qabel. Meta tkun qed tiġi kkunsidrata l-proċedura tal-għażla l-aktar xierqa, u f’konformità mal-miżuri ta’ koordinazzjoni meħuda fil-livell tal-Unjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jikkonsultaw, fil-ħin u b’mod trasparenti, il-partijiet kollha interessati dwar il-ġustifikazzjoni, l-għanijiet u l-kondizzjonijiet tal-proċedura. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jużaw, fost l-oħrajn, proċeduri ta’ għażla kompetittivi jew komparattivi għall-assenjazzjoni tal-ispektrum tar-radju jew ta’ riżorsi ta’ numerazzjoni b’valur ekonomiku eċċezzjonali. Fl-amministrazzjoni ta’ dawk l-iskemi, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jqisu l-għanijiet ta’ din id-Direttiva. Jekk Stat Membru jsib li aktar drittijiet jistgħu jsiru disponibbli f’banda, dan għandu jibda l-proċess għalihom.

(137)

Iż-żieda kbira fid-domanda għall-ispektrum tar-radju, u fid-domanda tal-utenti finali għall-kapaċità ta’ broadband bla fili, titlob li jinstabu soluzzjonijiet alternattivi, kumplementari, li jippermettu aċċess effiċjenti tal-ispektrum, inkluż soluzzjonijiet ta’ sistemi tal-aċċess bla fili b’qawwa baxxa b’firxiet li joperaw fuq żoni żgħar, bħal RLANs u netwerks ta’ punti ta’ aċċess ċellulari żgħar b’qawwa baxxa. Dawn is-sistemi kumplementari ta’ aċċess bla fili, b’mod partikolari l-punti ta’ aċċess RLAN aċċessibbli għall-pubbliku, iżidu l-aċċess għall-internet għall-utenti finali u jgħinu biex jittaffa t-traffiku mobbli għall-operaturi tat-telefonija mobbli. L-RLANs jużaw spektrum armonizzat tar-radju mingħajr il-bżonn ta’ awtorizzazzjoni individwali jew id-dritt tal-użu għall-ispektrum tar-radju. Sal ġurnata tal-lum, il-biċċa l-kbira tal-punti tal-aċċess RLAN jużawhom l-utenti privati bħala estensjoni lokali bla fili tal-konnessjoni broadband fissa tagħhom. L-utenti finali, fil-limiti tal-abbonament tal-internet tagħhom stess, jenħtieġ li ma jinżammux lura milli jaqsmu l-aċċess RLAN tagħhom ma’ oħrajn, sabiex jiżdied l-għadd ta’ punti ta’ aċċess disponibbli, b’mod partikolari f’żoni b’popolazzjoni densa, tiġi mmassimizzata l-kapaċità tad-data bla fili permezz tal-użu mill-ġdid tal-ispektrum tar-radju u tinħoloq infrastruttura broadband bla fili kumplementari kosteffettiva li tkun aċċessibbli għal utenti finali oħra. Għalhekk, għandhom jitneħħew restrizzjonijiet mhux meħtieġa għall-introduzzjoni u l-interkonnessjoni tal-punti tal-aċċess RLAN.

(138)

L-awtoritajiet pubbliċi jew il-fornituri pubbliċi ta’ servizzi li jużaw l-RLANs fl-istabbilimenti tagħhom għall-istaff tagħhom, il-viżitaturi jew il-klijenti, pereżempju, biex jiffaċilitaw l-aċċess għas-servizzi elettroniċi tal-gvern jew għall-informazzjoni dwar it-trasport pubbliku jew l-immaniġġjar tat-traffiku fit-toroq, jistgħu jipprovdu wkoll aċċess għall-punti tal-aċċess bħal dawn għall-użu ġenerali miċ-ċittadini bħala servizz anċillari għal servizzi li dawn joffru lill-pubbliku f’dawn l-istabbilimenti, sal-limitu permess skont il-kompetizzjoni u r-regoli tal-akkwist pubbliku. Barra minn hekk, il-fornitur ta’ dan l-aċċess lokali għan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi f’proprjetà privata jew madwarha jew f’żona pubblika limitata abbażi mhux kummerċjali jew bħala servizz anċillari għal attività oħra li mhix dipendenti fuq dan l-aċċess, bħal pereżempju hotspots tar-RLAN li huma għall-klijenti ta’ attivitajiet kummerċjali oħra jew għall-pubbliku ġenerali f’dik iż-żona, jistgħu jkunu soġġetti għall-konformità mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali għad-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju, iżda jenħtieġ li ma jkunux soġġetti għal xi kondizzjonijiet jew rekwiżiti imposti fuq l-awtorizzazzjonijiet ġenerali applikabbli għall-fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jew għal obbligi rigward l-utenti finali jew interkonnessjoni. Madankollu, tali fornitur jenħtieġ li jibqa’ soġġett għar-regoli tar-responsabbiltà stabbiliti fid-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (34). Qed jitfaċċaw aktar teknoloġiji bħal-LiFi u ser jikkomplementaw il-kapaċitajiet attwali tal-ispektrum tar-radju tal-RLANs u l-punt ta’ aċċess bla fili biex jinkludu punti ta’ aċċess viżibbli bbażati fuq id-dawl u jwasslu għal netwerks ibridi ta’ żona lokali li jippermettu komunikazzjoni ottika bla fili.

(139)

Minħabba li l-punti tal-aċċess bla fili f’żoni żgħar b’qawwa baxxa, bħal ċelloli femto, pico, metro jew micro, jistgħu jkunu żgħar ħafna u jagħmlu użu minn tagħmir diskret simili għal dak ta’ routers domestiċi tal-RLAN, li ma jirrikjedu l-ebda permessi lil hinn minn dawk li huma meħtieġa għall-użu tal-ispektrum tar-radju, u meta jitqies l-impatt pożittiv ta’ tali punti ta’ aċċess fuq l-użu tal-ispektrum tar-radju u fuq l-iżvilupp tal-komunikazzjonijiet bla fili, jenħtieġ li kwalunkwe restrizzjoni għall-użu tagħhom tiġi limitata kemm jista’ jkun possibbli. Bħala riżultat, sabiex tiġi ffaċilitata l-introduzzjoni ta’ punti tal-aċċess bla fili f’żoni żgħar, u mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe rekwiżit applikabbli relatat mal-ġestjoni tal-ispektrum tar-radju, jenħtieġ li l-Istati Membri ma jissottomettu għal ebda permess individwali l-introduzzjoni ta’ tali apparat fuq bini li mhuwiex uffiċjalment protett bħala parti minn ambjent identifikat jew minħabba l-mertu arkitettoniku jew storiku speċjali tagħhom, ħlief għal raġunijiet ta’ sikurezza pubblika. Għal dak il-għan, il-karatteristiċi tagħhom, bħall-karatteristiċi tad-daqs, il-piż u l-livell ta’ emissjonijiet massimi, jenħtieġ li jiġu speċifikati fil-livell tal-Unjoni b’mod proporzjonat għall-introduzzjoni lokali u biex jiġi żgurat livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa pubblika, kif stipulat fir-Rakkomandazzjoni 1999/519/KE. Għat-tħaddim ta’ punti tal-aċċess bla fili f’żoni żgħar, jenħtieġ li jkun japplika l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2014/53/UE. Dan huwa mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tal-proprjetà privata stabbiliti fil-liġi tal-Unjoni jew fil-liġi nazzjonali. Jenħtieġ li l-proċedura biex jitqiesu l-applikazzjonijiet għal permessi tiġi ssimplifikata u mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe ftehim kummerċjali u kwalunkwe spiża amministrattiva involuta jenħtieġ li tkun limitata għall-ispejjeż amministrattivi relatati mal-ipproċessar tal-applikazzjoni. Jenħtieġ li l-proċess ta’ valutazzjoni ta’ talba għal permess tieħu l-iqsar żmien possibbli, u fil-prinċipju mhux aktar minn erba’ xhur.

(140)

Il-binjiet pubbliċi u infrastruttura pubblika oħra jiġu miżjura u użati ta’ kuljum minn għadd sinifikanti ta’ utenti finali li jeħtieġu konnettività biex jużaw il-governanza elettronika, it-trasport elettroniku, u servizzi oħra. Infrastruttura pubblika oħra, bħal-lampi tat-toroq, id-dwal tat-traffiku, toffri siti ta’ valur kbir għall-introduzzjoni ta’ ċelloli żgħar, pereżempju, minħabba d-densità tagħhom. Mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li l-awtoritajiet kompetenti jissottomettu l-iżvilupp ta’ punti tal-aċċess bla fili f’żoni żgħar għal permessi individwali minn qabel, jenħtieġ li l-operaturi jkollhom dritt għal aċċess għal dawk is-siti pubbliċi għall-fini li jissodisfaw b’mod adegwat id-domanda. Għalhekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li tali bini pubbliku u infrastruttura pubblika oħra jkunu disponibbli b’kondizzjonijiet raġonevoli għall-introduzzjoni ta’ ċelloli żgħar bil-ħsieb li jikkumplementaw id-Direttiva 2014/61/UE u mingħajr preġudizzju għall-prinċipji stabbiliti f’din id-Direttiva. Id-Direttiva 2014/61/UE ssegwi approċċ funzjonali u timponi obbligi ta’ aċċess għal infrastruttura fiżika biss meta din tkun parti minn netwerk, u biss jekk tkun proprjetà ta’ jew tintuża minn operatur ta’ netwerk, u b’hekk tħalli ħafna binjiet li huma proprjetà ta’ awtoritajiet pubbliċi jew użati minnhom barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tagħha. Għall-kuntrarju, m’hemmx il-ħtieġa ta’ obbligu speċifiku għall-infrastruttura fiżika, bħal tubi jew arbli użati għal sistemi ta’ trasport intelliġenti, li jkunu proprjetà ta’ operaturi tan-netwerks (fornituri ta’ servizzi ta’ trasport jew il-fornituri ta’ netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi), u li jospitaw partijiet ta’ netwerk, u b’hekk tidħol fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2014/61/UE.

(141)

Id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva fir-rigward tal-aċċess u l-interkonnessjoni japplikaw għal netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Il-fornituri ta’ netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li mhumiex pubbliċi ma għandhomx obbligi tal-aċċess jew tal-interkonnessjoni taħt din id-Direttiva ħlief fejn, meta jibbenefikaw minn aċċess għan-netwerks pubbliċi, jistgħu jkunu soġġetti għall-kondizzjonijiet stipulati mill-Istati Membri.

(142)

It-terminu “aċċess” għandu firxa wiesgħa ta’ tifsiriet, u huwa għalhekk meħtieġ li jiġi definit eżatt kif it-terminu huwa wżat f’din id-Direttiva, mingħajr preġudizzju ta’ kif jintuża f’miżuri oħra tal-Unjoni. Operatur jista’ jkun sid tan-netwerk jew tal-faċilitajiet tal-bażi jew jista’ jikri wħud minnhom jew kollha kemm huma.

(143)

F’suq miftuħ u kompetittiv, jenħtieġ li ma jkun hemm ebda restrizzjonijiet li jimpedixxu lill-impriżi milli jinnegozjaw arranġamenti ta’ aċċess u ta’ interkonnessjoni bejniethom, b’mod partikolari arranġamenti transfruntieri, bla ħsara għar-regoli tal-kompetizzjoni stabbiliti fit-TFUE. Fil-kuntest biex jinkiseb suq aktar effiċjenti, u tassew pan-Ewropew, b’kompetizzjoni effettiva, aktar għażla u servizzi kompetittivi lill-utenti finali, l-impriżi li jirċievu talbiet għall-aċċess jew għall-interkonnessjoni mingħand impriżi oħra li huma soġġetti għal awtorizzazzjoni ġenerali biex jipprovdu netwerks jew servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku għandhom fil-prinċipju jikkonkludu dawn l-arranġamenti fuq bażi kummerċjali u jinnegozjaw bona fide.

(144)

Fi swieq fejn għad baqa’ differenzi kbar fis-saħħa tal-innegozjar bejn l-impriżi, u fejn xi impriżi joqgħodu fuq l-istruttura fornuta minn oħrajn għat-twassil tas-servizzi tagħhom, huwa xieraq li jiġi stabbilit qafas regolatorju biex jiġi żgurat li s-suq jiffunzjona b’mod effettiv. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkollhom is-setgħa li jiżguraw, fejn in-negozjati kummerċjali jfallu, aċċess u interkonnessjoni adegwati u l-interoperabilità ta’ servizzi fl-interess tal-utent finali. B’mod partikolari, dawn jistgħu, jiżguraw konnettività minn tarf sa tarf billi jimponu obbligi proporzjonati fuq l-impriżi li huma soġġetti għall-awtorizzazzjoni ġenerali u li jikkontrollaw l-aċċess għall-utent finali. Il-kontroll tal-mezzi tal-aċċess jista’ jinvolvi l-propjetà jew il-kontroll tal-konnessjoni fiżika ma l-utent finali (sew jekk fiss jew mobbli), jew il-kapaċità li jiġi mibdul jew irtirat in-numru jew in-numri nazzjonali meħtieġa għall-aċċess tal-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk tal-utent finali. Dan ikun il-każ pereżempju jekk l-operaturi ta’ netwerk jirrestrinġu b’mod mhux raġonevoli l-għażla tal-utent finali għall-aċċess ta’ portals u servizzi tal-internet.

(145)

Fid-dawl tal-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jiżguraw li l-impriżi kollha, irrispettivament mid-daqs tagħhom u l-mudell kummerċjali, sew jekk integrati vertikalment jew separati, jistgħu jiġu interkonnessi b’termini u kondizzjonijiet raġonevoli, bil-ħsieb li jipprovdu konnettività minn tarf sa tarf u aċċess għall-internet.

(146)

Miżuri legali jew amministrattivi nazzjonali li jorbtu t-termini u l-kondizzjonijiet għall-aċċess jew l-interkonnessjoni għall-attivitajiet ta’ parti li tfittex l-interkonnessjoni, u speċifikament sal-livell tal-investiment tagħha fl-infrastruttura tan-netwerk, u mhux għas-servizzi ta’ interkonnessjoni jew aċċess fornuti, jistgħu joħolqu distorsjoni tas-suq, u jistgħu għalhekk ma jkunx kompatibbli mar-regoli tal-kompetizzjoni.

(147)

L-operaturi tan-netwerks li jikkontrollaw l-aċċess lill-klijenti tagħhom stess jagħmlu dan fuq il-bażi ta’ numri jew indirizzi uniċi minn firxa ta’ numri jew indirizzi pubblikati. Operaturi oħra ta’ netwerks jeħtieġ li jkunu jistgħu jwasslu t-traffiku lill-klijenti tagħhom, u għalhekk għandhom ikunu jistgħu jinterkonnettjaw direttament jew indirettament ma’ xulxin. Għalhekk huwa xieraq li jiġu stipulati d-drittijiet u l-obbligi għan-negozjar tal-interkonnessjoni.

(148)

L-interoperabilità hija ta’ benefiċċju għall-utenti finali u hija mira importanti ta’ dak il-qafas regolatorju. L-inkoraġġiment tal-interoperabilità huwa wieħed mill-miri għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra kif stipulat f’dkn il-qafas. Dak il-qafas jipprovdi wkoll li l-Kummissjoni tippubblika lista tal-istandards jew speċifikazzjonijiet li jkopru l-forniment ta’ servizzi, interfaċċi tekniċi jew funzjonijiet ta’ netwerk, bħala l-bażi biex tinkoraġġixxi l-armonizzazzjoni fil-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-Istati membri għandhom jinkoraġġixxu l-użu tal-istandards jew speċifikazzjonijiet ippubblikati sa fejn huwa strettament meħtieġ biex tiġi żgurata l-interoperabbiltà ta’ servizzi u biex tittejjeb il-libertà tal-għażla għall-utenti.

(149)

Bħalissa kemm il-konnettività minn tarf għall-ieħor kif ukoll l-aċċess għal servizzi ta’ emerġenza jiddependu fuq li l-utenti finali jużaw servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali bbażati fuq n-numri. Żviluppi teknoloġiċi ulterjuri jew żieda fl-użu ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti minn numri jistgħu jwasslu għal nuqqas ta’ interoperabbiltà suffiċjenti bejn is-servizzi ta’ komunikazzjoni. Konsegwenza ta’ dan, ostakli sinifikanti għad-dħul fis-suq u ostakli għal innovazzjoni ulterjuri ’l quddiem jistgħu jitfaċċaw u jheddu il-konnettività effettiva minn tarf għall-ieħor bejn l-utenti finali.

(150)

Fejn jinqalgħu tali kwistjonijiet ta’ interoperabbiltà, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ titlob rapport mill-BEREC li jkollu jipprovdi evalwazzjoni fattwali tas-sitwazzjoni tas-suq fil-livell tal-Unjoni u tal-Istati Membri. Filwaqt li tieħu kont bis-sħiħ tar-rapport tal-BEREC u evidenza oħra disponibbli u b’kunsiderazzjoni wkoll tal-effetti fuq is-suq intern, il-Kummissjoni jenħtieġ li tiddeċiedi jekk hemmx ħtieġa għal intervent regolatorju min-naħa tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra. Jekk il-Kummissjoni tqis li tali intervent regolatorju jenħtieġ li jiġi kkunsidrat mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra, jenħtieġ li hija tkun tista’ tadotta miżuri ta’ implimentazzjoni li jispeċifikaw in-natura u l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ interventi regolatorji possibbli mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra, inkluż b’mod partikolari l-obbligi ta’ pubblikazzjoni u permess għall-użu, il-modifika u d-distribuzzjoni mill-ġdid tal-informazzjoni rilevanti mill-awtoritajiet u fornituri oħra u miżuri li jimponu l-użu obbligatorju ta’ standards jew speċifikazzjonijiet fuq il-fornituri kollha jew dawk speċifiċi.

(151)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra jivvalutaw, fid-dawl taċ-ċirkostanzi nazzjonali speċifiċi, jekk kwalunkwe intervent ikunx neċessarju u ġustifikat biex tiġi żgurata konnettività minn tarf għall-ieħor, u jekk iva, jimponu obbligi proporzjonati, skont il-miżuri ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni, fuq dawk il-fornituri ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri b’livell sinifikanti ta’ kopertura u ta’ użu mill-utenti. Jenħtieġ li t-terminu sinifikanti jiġi interpretat fis-sens li l-kopertura ġeografika u l-għadd ta’ utenti finali tal-fornitur ikkonċernat jirrappreżentaw massa kritika sabiex jinkiseb l-għan tal-iżgurar tal-konnettività minn tarf għall-ieħor bejn l-utenti finali. Jenħtieġ li l-fornituri b’numru limitat ta’ utenti finali jew kopertura ġeografika limitata li tkun tikkontribwixxi biss b’mod marġinali biex jintlaħaq dak l-għan, normalment ma jkunux soġġetti għal dawk l-obbligi tal-interoperabbiltà.

(152)

F’sitwazzjonijiet fejn l-impriżi jiġu mċaħħda minn aċċess għal alternattivi vijabbli għal wajers, kejbils u faċilitajiet assoċjati mhux replikabbli fil-bini jew sal-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni u sabiex jippromwovu eżiti kompetittivi fl-interess tal-utenti finali, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jingħataw is-setgħa jimponu obbligi tal-aċċess fuq l-impriżi kollha, irrispettivament minn deżinjazzjoni bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq. F’dak ir-rigward, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom iqisu l-ostakli tekniċi u ekonomiċi kollha ta’ replikazzjoni futura tan-netwerks. Madankollu, minħabba li tali obbligi f’ċerti każijiet jistgħu jkunu intrużivi, idgħajfu l-inċentivi għall-investimenti, u jistgħu jkollhom l-effett li jsaħħu l-pożizzjoni tal-atturi dominanti, jenħtieġ li dawn jiġu imposti biss meta dan ikun ġustifikat u proporzjonat għall-ilħuq ta’ kompetizzjoni sostenibbli fis-swieq rilevanti. Is-sempliċi fatt li infrastruttura waħda jew aktar bħal din diġà teżisti jenħtieġ li ma jiġix neċessarjament interpretat bħala li juri li l-assi tagħha jistgħu jiġu replikati. Jekk ikun meħtieġ flimkien ma’ tali obbligi tal-aċċess, jenħtieġ li l-impriżi jkunu jistgħu jiddependu wkoll fuq l-obbligi biex jipprovdu aċċess għal infrastruttura fiżika abbażi tad-Direttiva 2014/61/UE. Jenħtieġ li kwalunkwe obbligu impost mill-awtorità regolatorja nazzjonali taħt din id-Direttiva u d-deċiżjonijiet meħuda minn awtoritajiet kompetenti oħrajn taħt id-Direttiva 2014/61/UE sabiex jiġi żgurat aċċess għal infrastruttura fiżika ġewwa l-bini jew għal infrastruttura fiżika sal-punt ta’ aċċess jkunu konsistenti.

(153)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu, sa fejn ikun meħtieġ, jimponu obbligi fuq impriżi biex jipprovdu aċċess għall-faċilitajiet imsemmija f’anness ta’ din id-Direttiva, jiġifieri interfaċċi ta’ programmazzjoni ta’ applikazzjonijiet (API) u gwidi elettroniċi tal-programmi (EPG), sabiex jiġi żgurat mhux biss l-aċċessibbiltà għall-utenti finali għal servizzi tax-xandir bir-radju u bit-televiżjoni diġitali, iżda wkoll għal servizzi komplementari relatati. Jenħtieġ li tali servizzi komplementari jkunu jistgħu jinkludu servizzi relatati mal-programm li huma mfassla speċifikament biex tittejjeb l-aċċessibbiltà għall-utenti finali b’diżabbiltà, u s-servizzi televiżivi konnessi relatati mal-programm.

(154)

Huwa importanti li meta l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jivvalutaw il-punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni sal-punt li jkunu beħsiebhom jimponu obbligi tal-aċċess, jagħżlu punt skont il-linji gwida tal-BEREC. L-għażla ta’ punt aktar qrib l-utenti finali ser ikun aktar ta’ benefiċċju għall-kompetizzjoni tal-infrastruttura u t-tnedija ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna. B’dan il-mod, jenħtieġ li l-awtorità regolatorja nazzjonali l-ewwel tikkunsidra li tagħżel punt f’bini jew eżatt barra mill-bini. Jista’ jkun iġġustifikat li jiġu estiżi l-obbligi tal-aċċess għal wajers u kejbils lil hinn mill-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni filwaqt li tali obbligi jiġu limitati għall-punti kemm jista’ jkun qrib l-utenti finali li jkunu kapaċi jospitaw numru suffiċjenti ta’ utenti finali, fejn jintwera li r-replikazzjoni tiffaċċa ostakli fiżiċi jew ekonomiċi għoljin u nontranżitorji, li jwasslu għal problemi ta’ kompetizzjoni sinifikanti jew fallimenti tas-suq fil-livell tal-bejgħ bl-imnut għad-detriment tal-utenti finali. Il-valutazzjoni tar-replikabbiltà tal-elementi tan-netwerk tirrikjedi rieżami tas-suq li huwa differenti minn analiżi li tivvaluta s-saħħa sinifikanti fis-suq, u b’hekk l-awtorità regolatorja nazzjonali ma għandhiex bżonn tistabbilixxi saħħa sinifikanti fis-suq sabiex timponi dawn l-obbligi. Min-naħa l-oħra, it-tali rieżami jirrikjedi valutazzjoni ekonomika suffiċjenti tal-kondizzjonijiet tas-suq, biex jistabbilixxi jekk il-kriterji meħtieġa biex jimponu obbligi lil hinn mill-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni huma sodisfatti. Tali obbligi estiżi ta’ aċċess huma aktar probabbli li jkunu meħtieġa f’żoni ġeografiċi fejn il-każ kummerċjali għall-varar ta’ infrastruttura alternattiva huwa aktar riskjuż, pereżempju minħabba densità tal-popolazzjoni aktar baxxa jew minħabba l-għadd limitat ta’ binjiet b’ħafna abitazzjonijiet. Min-naħa l-oħra, konċentrazzjoni għolja ta’ unitajiet domestiċi tista’ tindika li l-impożizzjoni ta’ tali obbligi ma tkunx meħtieġa. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jikkunsidraw ukoll jekk tali obbligi jkollhomx il-potenzjal li jsaħħu l-pożizzjoni ta’ impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu jimponu obbligi tal-aċċess għal elementi attivi jew virtwali ta’ netwerks li jintużaw għall-forniment ta’ servizz fuq tali infrastruttura jekk l-aċċess għal elementi passivi jkun ekonomikament ineffiċjenti jew fiżikament imprattikabbli, u jekk l-awtorità regolatorja nazzjonali tqis li, fin-nuqqas ta’ tali intervent, l-għan tal-obbligu ta’ aċċess ikun evitat. Sabiex tissaħħaħ prattika regolatorja konsistenti madwar l-Unjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ titlob lill-awtorità regolatorja nazzjonali tirtira l-abbozz tagħha ta’ miżuri li jestendu l-obbligi ta’ aċċess lil hinn mill-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni, fejn il-BEREC jikkondividi d-dubji serji tal-Kummissjoni dwar il-kompatibbiltà tal-abbozz ta’ miżura mal-liġi tal-Unjoni u b’mod partikolari mal-għanijiet regolatorji ta’ din id-Direttiva.

(155)

F’tali każijiet, sabiex ikunu konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, jista’ jkun xieraq għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li jeskludu ċerti kategoriji ta’ sidien jew intrapriżi, jew it-tnejn, minn obbligi li jmorru lil hinn mill-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni, li jenħtieġ li jiġu determinati mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, minħabba li hemm riskju li obbligu ta’ aċċess mhux ibbażat fuq id-deżinjazzjoni ta’ impriża bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq jikkomprometti l-każ kummerċjali tagħhom għal elementi ta’ netwerk introdotti reċentement, partikularment minn proġetti lokali żgħar. Jenħtieġ li impriżi bl-ingrossa biss ma jkunux soġġetti għal obbligi ta’ aċċess bħal dawn jekk dawn joffru aċċess alternattiv effettiv fuq bażi kummerċjali għal netwerk b’kapaċità kbira ħafna, fuq termini u kondizzjonijiet ġusti, nondiskriminatorji u raġonevoli, inkluż fir-rigward tal-prezz. Jenħtieġ li jkun possibbli li dik l-eżenzjoni tiġi estiża għal fornituri oħra fuq l-istess termini. L-eżenzjoni tista’ ma tkunx xierqa għal fornituri li jirċievu finanzjament pubbliku.

(156)

Il-kondiviżjoni ta’ infrastruttura passiva użata fl-għoti ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bla fili f’konformità mal-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni tista’ tkun partikolarment utli biex tiġi massimizzata l-konnettività b’kapaċità kbira ħafna madwar l-Unjoni, speċjalment f’żoni ta’ anqas densità fejn ir-replikazzjoni hija imprattikabbli u l-utenti finali jirriskjaw li jkunu mċaħħda minn din il-konnettività. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra jkunu jistgħu, eċċezzjonalment, jimponu tali kondiviżjoni jew aċċess għal roaming lokalizzat, f’konformità mal-liġi tal-Unjoni, jekk dik il-possibbiltà tkun ġiet stabbilita b’mod ċar fil-kondizzjonijiet oriġinali għall-għoti tad-dritt ta’ użu u juru l-benefiċċji ta’ din il-kondiviżjoni fit-tentattiv li jingħelbu ostakli insormontabbli ekonomiċi jew fiżiċi u aċċess għan-netwerks jew għas-servizzi jkun għalhekk severament defiċjenti jew ineżistenti, u filwaqt li jitqiesu għadd ta’ fatturi, inkluż b’mod partikolari l-ħtieġa ta’ kopertura tul ir-rotot ewlenin tat-trasport, kif ukoll għal għażla u kwalità aħjar tas-servizzi għall-utenti finali kif ukoll il-ħtieġa li jinżammu l-inċentivi tat-tifrix tal-infrastruttura. F’ċirkostanzi fejn l-utenti finali m’għandhomx aċċess, u l-kondiviżjoni tal-infrastruttura passiva waħedha mhux biżżejjed biex tiġi indirizzata s-sitwazzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu jistgħu jimponu obbligi fuq il-kondiviżjoni ta’ infrastruttura attiva. Meta jagħmlu dan, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra jibqgħu flessibbli biex jagħżlu l-aktar obbligu xieraq ta’ kondiviżjoni jew ta’ aċċess li jenħtieġ li jkun proporzjonat u ġustifikat fuq il-bażi tan-natura tal-problema identifikata.

(157)

Waqt li huwa xieraq f’xi ċirkostanzi li awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra timponi obbligi fuq impriżi irrispettivament minn deżinjazzjoni bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq sabiex jintlaħqu l-miri bħal ma huma l-konnettività minn tarf għal ieħor jew l-operabbiltà bejn is-servizzi, huwa meħtieġ li jkun żgurat li dawn l-obbligi jkunu imposti skont il-qafas regolatorju u, b’mod partikolari, mal-proċeduri tan-notifika tiegħu. Jenħtieġ li tali obbligi jiġu imposti biss fejn dan ikun ġustifikat sabiex jiġu żgurati l-objettivi ta’ din id-Direttiva, u meta jkunu ġustifikati b’mod oġġettiv, trasparenti, proporzjonati u nondiskriminatorji bil-għan li jiġu promossi l-effiċjenza, il-kompetizzjoni sostenibbli, l-investiment u l-innovazzjoni effiċjenti, u billi jingħata l-benefiċċju massimu lill-utenti finali, u imposti skont il-proċeduri ta’ notifika rilevanti.

(158)

Sabiex jingħelbu ostakli insormontabbli ekonomiċi jew fiżiċi biex jipprovdu lill-utenti finali b’servizzi jew netwerks li jiddependu fuq l-użu tal-ispektrum tar-radju u fejn jippersistu diskrepanzi ta’ kopertura mobbli, l-għeluq tagħhom jista’ jirrikjedi l-aċċess u l-kondiviżjoni ta’ infrastruttura passiva, jew, fejn dan ma jkunx biżżejjed, il-kondiviżjoni ta’ infrastruttura attiva, jew ftehimiet ta’ aċċess għal roaming lokalizzat. Mingħajr preġudizzju għall-kondiviżjoni tal-obbligi marbuta mad-drittijiet tal-użu fuq il-bażi ta’ dispożizzjonijiet oħra ta’ din id-Direttiva, u partikularment miżuri għall-promozzjoni tal-kompetizzjoni, fejn l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra jkunu beħsiebhom jieħdu miżuri li jimponu l-kondiviżjoni ta’ infrastruttura passiva jew meta l-aċċess u l-kondiviżjoni passivi mhumiex biżżejjed, il-kondiviżjoni ta’ infrastruttura attiva, jew ftehimiet ta’ aċċess għal roaming lokalizzat, huma jistgħu, madankollu, wkoll ikunu msejħa biex jikkunsidraw ir-riskju possibbli għall-parteċipanti tas-suq f’żoni li mhumiex moqdijin tajjeb.

(159)

Ir-regoli tal-kompetizzjoni weħidhom jistgħu ma jkunux dejjem suffiċjenti biex jiżguraw id-diversità kulturali u l-pluraliżmu fix-xandir fil-qasam tat-televiżjoni diġitali. L-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq jagħmlu meħtieġa r-reviżjoni tal-obbligi sabiex jingħata aċċess kondizzjonali fuq termini ġusti, raġonevoli u nondiskriminatorji fuq bażi regolari, minn Stat Membru għas-suq nazzjonali tiegħu, b’mod partikolari biex jiġi stabbilit jekk huwiex ġustifikat li jestendi l-obbligi għall-EPGs u l-APIs, sa fejn huwa meħtieġ biex tiġi żgurata l-aċċessibbiltà għall-utenti finali ta’ servizzi ta’ xandir diġitali speċifikati. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jispeċifikaw is-servizzi ta’ xandir diġitali li għalihom l-aċċess mill-utenti finali għandu jiġi żgurat b’kull mezz leġislattiv, regolatorju jew amministrattiv li huma jqisu meħtieġ.

(160)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jippermettu wkoll lill-awtorità regolatorja nazzjonali tagħhom li tirrevedi l-obbligi fir-rigward tal-aċċess kondizzjonat għal servizzi ta’ xandir diġitali sabiex issir stima permezz ta’ analiżi tas-suq jekk jirtirawx jew jemendawx il-kondizzjonijiet għall-impriżi li ma jkollhomx saħħa sinifikanti fis-suq rilevanti. Dan l-irtirar jew emenda jenħtieġ li ma jolqotx ħażin l-aċċess għall-utenti finali ta’ dawn is-servizzi jew il-prospetti għal kompetizzjoni effettiva.

(161)

Hemm ħtieġa ta’ obbligi ex ante f’ċerti ċirkostanzi sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp ta’ suq kompetittiv, li l-kondizzjonijiet tiegħu jiffavorixxu introduzzjoni u adozzjoni ta’ netwerks u servizzi b’kapaċità kbira ħafna, u l-massimizzazzjoni tal-benefiċċji tal-utent finali. It-tifsira ta’ saħħa sinifikanti fis-suq f a f’din id-Direttiva hija ekwivalenti għall-kunċett ta’ dominanza kif definit fil-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja.

(162)

Żewġ impriżi jew aktar jistgħu jinstabu li jkunu jgawdu pożizzjoni konġunta dominanti mhux biss fejn jeżistu rabtiet strutturali jew oħrajn bejniethom iżda wkoll fejn l-istruttura tas-suq rilevanti tiffavorixxi effetti koordinati, jiġifieri, tinkoraġġixxi mġiba antikompetittiva parallela jew allinjata fis-suq.

(163)

Huwa essenzjali li obbligi regolatorji ex ante jiġu imposti f’suq bl-ingrossa fi swieq biss fejn ikun hemm impriża waħda jew aktar b’saħħa sinifikanti fis-suq, bil-ħsieb li tiġi żgurata kompetizzjoni sostenibbli u fejn ir-rimedji tal-liġi tal-Unjoni u nazzjonali dwar il-kompetizzjoni ma jkunux suffiċjenti biex jindirizzaw dik il-problema. Il-Kummissjoni għandha ħejjiet linji gwida fil-livell tal- Unjoni skont il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni biex l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jsegwu fl-istima jekk il-kompetizzjoni hijiex effettiva f’suq partikolari u fl-istima tas-saħħa sinifikanti fis-suq. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jenħtieġ li janalizzaw jekk is-suq fi prodott partikolari jew servizz ikunx effettivament kompetittiv f’żona ġeografika partikolari, li tista’ tkun it-territorju kollu jew parti minnu tal-Istat Membru konċernat jew partijiet ġirien tat-territorji tal-Istati Membri meqjusa flimkien. Analiżi tal-kompetizzjoni effettiva jenħtieġ li jinkludi analiżi dwar jekk is-suq hux prospettivament kompetittiv, u b’hekk jekk xi nuqqas ta’ kompetizzjoni effettiva hijiex dejjiema. Dawk il-linji gwida jenħtieġ ukoll jindirizzaw il-kwistjoni ta’ swieq ġodda emerġenti, fejn fil-fatt il-mexxej tas-suq x’aktarx li jkollu sehem sostanzjali tas-suq iżda m’għandux jiġi soġġett għal obbligi mhux adattati. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tirrevedi regolarment il-linji gwida, b’mod partikolari fl-okkażjoni ta’ reviżjoni tal-liġi eżistenti, fil-waqt li jittieħed kont tal-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja, tal-ħsieb ekonomiku u tal-esperjenza preżenti tas-suq bil-ħsieb li tassigura li jibqgħu adattati f’suq li jiżviluppa b’mod mgħaġġel. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom il-ħtieġa li jikkooperaw ma xulxin fejn jinstab li s-suq rilevanti jkun transnazzjonali.

(164)

Biex jiġi stabbilit jekk impriża jkollhiex saħħa sinifikanti fis-suq f’suq speċifiku, l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jenħtieġ li jaġixxu skont il-liġi tal-Unjoni u jqisu kemm jista’ jkun il-linji gwida tal-Kummissjoni dwar l-analiżi tas-suq u l-valutazzjoni tas-saħħa sinifikanti tas-suq.

(165)

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jiddefinixxu s-swieq ġeografiċi rilevanti fit-territorju tagħhom filwaqt li jieħdu kont tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar is-swieq ta’ prodotti u servizzi rilevanti (ir-“Rakkomandazzjoni”) adottata skont din id-Direttiva u fil-waqt li jittieħed kont taċ-ċirkostanzi nazzjonali u lokali. Għaldaqstant, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom mill-inqas janalizzaw is-swieq li jinsabu fir-Rakkomandazzjoni, inklużi dawk is-swieq li huma elenkati iżda ma jkunux għadhom qed jiġu rregolati fil-kuntesti nazzjonali jew lokali speċifiċi. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li janalizzaw is-swieq li mhumiex inklużi f’din ir-Rakkomandazzjoni, iżda li huma rregolati fit-territorju ta’ ġurisdizzjoni tagħhom fuq il-bażi ta’ analiżi tas-swieq preċedenti, jew ta’ swieq oħra, jekk ikollhom raġunijiet suffiċjenti sabiex jikkunsidraw sodisfatti t-tliet kriterji pprovduti f’din id-Direttiva.

(166)

Is-swieq transnazzjonali jistgħu jiġu ddefiniti meta jkunu ġġustifikati permezz tad-definizzjoni tas-suq ġeografiku, filwaqt li jitqiesu l-fatturi kollha tal-provvista u tad-domanda skont il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni. Il-BEREC huwa l-aktar korp adattat biex iwettaq tali analiżi, billi jgawdi mill-esperjenza kollettiva estensiva ta’ awtoritajiet regolatorji nazzjonali meta jkun qed jiddefinixxi s-swieq fuq livell nazzjonali. Għandhom jitqiesu ċ-ċirkostanzi nazzjonali meta ssir analiżi tas-swieq transnazzjonali potenzjali. Jekk is-swieq transnazzjonali jiġu definiti u jkun iġġustifikat għalihom intervent regolatorju, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali konċernati għandhom jikkooperaw biex jidentifikaw reazzjoni regolatorja xierqa, inkluż fil-proċess ta’ notifika lill-Kummissjoni. Huma jistgħu wkoll jikkooperaw bl-istess mod fejn swieq transnazzjonali ma jkunux identifikati iżda li fit-territorji tagħhom il-kondizzjonijiet tas-suq ikunu biżżejjed omoġenji sabiex huma jibbenefikaw minn approċċ regolatorju koordinat, bħal pereżempju f’termini ta’ spejjeż simili, strutturi ta’ swieq jew operaturi fis-swieq, jew fil-każ ta’ domanda transnazzjonali jew komparabbli tal-utenti finali.

(167)

F’ċerti ċirkostanzi is-swieq ġeografiċi huma definiti bħala nazzjonali jew sottonazzjonali, pereżempju minħabba n-natura nazzjonali jew lokali tat-tifrix tan-netwerk, li tiddetermina l-limiti ta’ saħħa potenzjali fis-suq tal-impriżi f’termini ta’ provvista bl-ingrossa, iżda għad hemm domanda transnazzjonali sinifikanti minn waħda jew iżjed kategoriji ta’ utenti finali. Dan jista’ b’mod partikolari jkun il-każ għal talba minn utenti finali tan-negozju b’operazzjonijiet ta’ faċilitajiet f’iktar minn sit wieħed fi Stati Membri differenti. Jekk din it-talba transnazzjonali ma tiġix sodisfatta b’mod suffiċjenti min-naħa tal-fornituri, pereżempju jekk ikunu frammentati tul il-fruntieri nazzjonali jew lokali, jista’ jkun il-każ li jinqala’ x-xkiel fis-suq intern. Għaldaqstant, il-BEREC jenħtieġ li jingħata s-setgħa li jipprovdi linji gwida lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali dwar approċċi regolatorji komuni biex jiġi żgurat li d-domanda transnazzjonali tista’ tintlaħaq b’mod sodisfaċenti, filwaqt li jipprovdi bażi għall-interoperabbiltà ta’ prodotti ta’ aċċess għall-operaturi madwar l-Unjoni u li jippermetti effiċjenza u ekonomiji ta’ skala minkejja n-naħa tal-provvista frammentata. Il-linji gwida tal-BEREC jenħtieġ li jsawru l-għażliet tal-awtoritajiet nazzjonali regolatorji biex isegwu l-objettiv tas-suq intern meta jimponu l-obbligi regolatorji fuq impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq fil-livell nazzjonali filwaqt li jipprovdu gwida għall-armonizzazzjoni ta’ speċifikazzjonijiet tekniċi ta’ prodotti għall-aċċess bl-ingrossa li huma kapaċi li jissodisfaw tali domanda transnazzjonali identifikata, fl-interess tas-suq intern.

(168)

L-għan ta’ kwalunkwe intervent regolatorju ex ante huwa finalment biex jiġu prodotti benefiċċji għall-utenti finali f’termini ta’ prezz, kwalità u għażla billi jagħmel is-swieq tal-imnut kompetittivi fuq bażi sostenibbli. Huwa probabbli li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali gradwalment jibdew isibu li ħafna mis-swieq bl-imnut ikunu kompetittivi anke fin-nuqqas ta’ regolamentazzjoni tas-suq bl-ingrossa, speċjalment meta jitqies it-titjib mistenni fl-innovazzjoni u l-kompetizzjoni.

(169)

Għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, il-bidu tal-identifikazzjoni tas-swieq bl-ingrossa li huma suxxettibbli għar-regolamentazzjoni ex ante huwa l-analiżi tas-swieq bl-imnut korrispondenti. L-analiżi ta’ kompetizzjoni effettiva fil-livell bl-ingrossa u bl-imnut ssir minn perspettiva li tħares’ il quddiem fuq orizzont ta’ żmien partikolari, u hija mmexxija mil-liġi tal-kompetizzjoni, inkluża, kif xieraq, il-każistika rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja,. Jekk jiġi konkluż li s-swieq bl-imnut ikunu kompetittivi b’mod effettiv fin-nuqqas ta’ regolamentazzjoni ex ante tas-suq jew swieq rilevanti korrispondenti, jenħtieġ li dan iwassal lill-awtorità regolatorja nazzjonali biex tikkonkludi li r-regolamentazzjoni ma għadhiex meħtieġa fuq livell bl-ingrossa rilevanti.

(170)

Matul it-tranżizzjoni gradwali għal swieq deregolati, il-ftehimiet kummerċjali, inkluż dawk dwar koinvestiment u aċċess bejn l-operaturi ser isiru gradwalment iktar komuni, u jekk ikunu sostenibbli u jtejbu d-dinamiki kompetittivi, huma jistgħu jikkontribwixxu għall-konklużjoni li suq bl-ingrossa partikolari ma jeħtieġx regolamentazzjoni ex ante. L-istess loġika tapplika b’lura, sat-tmiem imprevedibbli ta’ ftehimiet kummerċjali fuq suq mhux regolat. L-analiżi ta’ tali ftehimiet għandhom jieħdu kont li l-prospett tar-Regolament jista’ jkun raġuni biex il-proprjetarji tan-netwerk jidħlu f’negozjati kummerċjali. Bil-ħsieb li tiġi żgurata kunsiderazzjoni adegwata tal-impatt tar-regolamentazzjoni imposta fuq swieq relatati sabiex jiġi determinat jekk suq partikolari jiġġustifikax regolamentazzjoni ex ante, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiżguraw li s-swieq jiġu analizzati b’mod konsistenti u fejn ikun possibbli, fl-istess żmien, jew kemm jista’ jkun qrib ta’ xulxin fiż-żmien.

(171)

Meta wieħed jivvaluta kemm ir-regolament tal-ingrossa isolvi problemi fil-livell ta’ bejgħ bl-imnut, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jieħdu kont tal-fatt li diversi swieq bl-ingrossa jistgħu jipprovdu inputs upstream bl-ingrossa għal suq bl-imnut partikolari, u, min-naħa l-oħra, li suq bl-ingrossa uniku jista’ jipprovdi inputs upstream bl-ingrossa għal diversi swieq ta’ bejgħ bl-imnut. Barra minn hekk, dinamiki kompetittivi f’suq partikulari jistgħu jiġu influwenzati minn swieq li huma kontigwi iżda mhux f’relazzjoni vertikali, bħalma jista’ jkun il-każ bejn ċerti swieq fissi u mobbli. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jwettqu dik il-valutazzjoni individwali għal kull suq bl-ingrossa li jiġi kkunsidrat għar-regolamentazzjoni, billi jibdew bir-rimedji għall-aċċess għall-infrastruttura ċivili, minħabba li dawn ir-rimedji normalment iwasslu għal kompetizzjoni iktar sostenibbli inkluż kompetizzjoni fl-infrastruttura, u wara jkomplu billi janalizzaw is-swieq tal-operaturi kollha li jitqiesu bħala suxxettibbli għal regolamentazzjoni ex ante skont l-ordni tal-idoneità probabbli tagħhom sabiex jindirizzaw il-problemi identifikati ta’ kompetizzjoni fil-livell tal-bejgħ bl-imnut. Meta jiddeċiedu dwar ir-rimedju speċifiku li għandu jiġi impost, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jivvalutaw il-vijabbiltà teknika tiegħu u jwettqu analiżi tal-benefiċċji mqabbla mal-ispejjeż, filwaqt li jqisu kemm hu adatt biex jindirizza l-problemi identifikati ta’ kompetizzjoni fil-livell tal-bejgħ bl-imnut, filwaqt li jippermetti kompetizzjoni bbażata fuq id-differenzazzjoni u n-newtralità tat-teknoloġija. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jikkunsidraw il-konsegwenzi li jiġi impost rimedju speċifiku li, jekk ikun fattibbli biss fuq ċerti tipoloġiji tan-netwerk, jista’ jikkostitwixxi diżinċentiv għall-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna, fl-interess tal-utenti finali.

(172)

Mingħajr preġudizzju għall-prinċipju ta’ newtralità tat-teknoloġija, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jipprovdu inċentivi permezz tar-rimedji imposti, u, meta jkun possibbli, qabel l-introduzzjoni gradwali tal-infrastruttura, għall-iżvilupp ta’ arkitettura tan-netwerk flessibbli u miftuħa, li eventwalment tnaqqas il-piż u l-kumplessità tar-rimedji li jiġu imposti fi stadju iktar ’il quddiem. F’kull stadju tal-valutazzjoni, qabel ma l-awtorità regolatorja nazzjonali tiddetermina jekk kwalunkwe rimedju addizzjonali, aktar ta’ piż, jenħtiġx li jiġi impost fuq l-impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq, jenħtieġ li din tfittex li tiddetermina jekk is-suq bl-imnut ikkonċernat ikunx effettivament kompetittiv, b’kont meħud ukoll ta’ kwalunkwe arranġamenti kummerċjali rilevanti jew ċirkostanzi tas-suq bl-ingrossa oħrajn, inklużi tipi ta’ regolamentazzjoni oħra diġà fis-seħħ, bħal pereżempju obbligi ġenerali ta’ aċċess għal assi mhux replikabbli jew obbligi imposti skont id-Direttiva 2014/61/UE, u ta’ kwalunkwe regolamentazzjoni diġà meqjusa xierqa mill-awtorità regolatorja nazzjonali għal impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq. Tali valutazzjoni, bl-għan li tiżgura li r-rimedji l-aktar adatti biss meħtieġa biex jindirizzaw b’mod effettiv kwalunkwe problema identifikata fl-analiżi tas-suq huma imposti, ma tipprekludix awtorità regolatorja nazzjonali milli ssib li taħlita ta’ tali rimedji flimkien, anke jekk ta’ intensità differenti, skont il-prinċipju ta’ proporzjonalità, toffri l-inqas mod intrużiv biex tiġi indirizzata l-problema. Anki jekk dawn id-differenzi ma jwasslux għad-definizzjoni ta’ swieq ġeografiċi distinti, jenħtieġ li dawn ikunu jistgħu jiġġustifikaw id-differenza bejn ir-rimedji xierqa imposti bl-intensità differenti tar-restrizzjonijiet kompetittivi.

(173)

Ir-regolamentazzjoni ex ante imposta fil-livell bl-ingrossa, li fil-prinċipju hija inqas intrużiva minn regolamentazzjoni fuq il-bejgħ bl-imnut, titqies bħala suffiċjenti biex tindirizza problemi potenzjali tal-kompetizzjoni dwar is-suq/swieq downstream għall-konsumatur. L-avvanzi fil-funzjonament tal-kompetizzjoni mindu ġie fis-seħħ il-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi qed jintwerew permezz tad-deregolamentazzjoni progressiva tas-swieq bl-imnut madwar l-Unjoni. Barra minn hekk, ir-regoli li jirrigwardaw l-impożizzjoni ta’ rimedji ex ante fuq l-impriżi b’saħħa sinifikanti fis-suq jenħtieġ li, fejn possibbli, jiġu simplifikati u jsiru iktar prevedibbli. Għalhekk, jenħtieġ li tipprevali l-impożizzjoni ta’ kontrolli regolatorji ex ante fuq il-bażi tad-deżinjazzjoni ta’ impriża bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-swieq bl-ingrossa.

(174)

Jenħtieġ li meta awtorità regolatorja nazzjonali tirtira regolamentazzjoni fuq il-bejgħ bl-ingrossa, hija tiddefinixxi perijodu xieraq ta’ notifika biex tiżgura transizzjoni sostenibbli għal suq deregolat. Meta tiddefinixxi tali perijodu ta’ notifika, jenħtieġ li l-awtorità regolatorja nazzjonali tieħu kont tal-ftehimiet eżistenti bejn il-fornituri ta’ aċċess u dawk li jfittxu l-aċċess li jkunu saru fuq il-bażi ta’ obbligi regolatorji imposti. B’mod partikolari, dawn il-ftehimiet jistgħu jipprovdu protezzjoni legali kuntrattwali lil min ifittex aċċess għal perijodu determinat. L-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tqis ukoll il-possibbiltà effettiva li parteċipanti tas-suq jibdew xi tip ta’ aċċess bl-ingrossa jew offerti ta’ koinvestiment kummerċjali li jistgħu jkunu preżenti fis-suq u l-ħtieġa li jiġi evitat perijodu estiż ta’ arbitraġġ regolatorju possibbli. L-arranġamenti ta’ tranżizzjoni stabbiliti mill-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li jieħdu kont tal-limitu u t-tul ta’ sorveljanza regolatorja ta’ ftehimiet preeżistenti, ladarba jibda l-perijodu ta’ preavviż.

(175)

Sabiex l-operaturi fis-suq ikollhom ċertezza rigward kondizzjonijiet regolatorji, jeħtieġ li jkun hemm skadenza għall-analiżijiet tas-suq. Huwa importanti li ssir analiżi tas-suq regolarment, u bi skeda ta’ żmien xierqa u raġonevoli. Hemm ir-riskju li meta awtorità regolatorja nazzjonali tonqos milli tanalizza s-suq fl-iskadenza speċifikata, dan jipperikola s-suq intern, u l-azzjonijiet normali kontra l-ksur ta’ liġi ma jħallux l-effett mixtieq f’waqtu. Alternattivament, l-awtorità regolatorja nazzjonali konċernata għandha tkun tista’ titlob l-assistenza tal-BEREC biex tikkompleta l-analiżi tas-suq. Tali assistenza tista’ pereżempju tieħu l-forma ta’ task force speċifika komposta minn rappreżentanti ta’ awtoritajiet regolatorji nazzjonali oħra.

(176)

Minħabba livell għoli ta’ innovazzjoni teknoloġika u swieq mill-aktar dinamiċi fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika, jeħtieġ li r-regolamentazzjoni tiġi adattata rapidament b’mod koordinat u armonizzat fil-livell tal-Unjoni. L-esperjenza wriet li d-diverġenza fil-mod kif l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jimplimentaw il-qafas regolatorju tista’ toħloq xkiel għas-suq intern.

(177)

Madankollu, fl-interess ta’ stabbiltà u prevedibbiltà akbar ta’ miżuri regolatorji, il-perijodu massimu permess bejn l-analiżijiet tas-suq jenħtieġ li jiġi estiż minn tlieta sa ħames snin, dejjem jekk il-bidliet fis-suq matul dan il-perijodu ta’ intervent ma jkunux jeħtieġu analiżi ġdida. Fid-determinazzjoni ta’ jekk awtorità regolatorja nazzjonali ma kkonformatx mal-obbligi tagħha biex tanalizza s-swieq u nnotifikat l-abbozz ta’ miżura korrispondenti mill-inqas kull ħames snin, notifika li tinkludi valutazzjoni ġdida tad- definizzjoni tas-suq u ta’ saħħa sinifikanti fis-suq biss ser titqies bħala l-bidu ta’ ċiklu ġdid ta’ ħames snin tas-suq. Is-sempliċi notifika ta’ rimedji regolatorji ġodda jew emendati, imposti abbażi ta’ analiżi tas-suq preċedenti u mhux riveduta mhux ser titqies li sodisfatt dan l-obbligu. In-nuqqas ta’ konformità minn awtorità regolatorja nazzjonali mal-obbligu li tagħmel analiżi tas-suq f’intervalli regolari kif stipulat f’din id-Direttiva jenħtieġ li ma jitqiesx, fih innifsu, bħala raġuni għall-invalidità jew l-inapplikabbiltà ta’ obbligi eżistenti imposti minn dik l-awtorità regolatorja nazzjonali fis-suq inkwistjoni.

(178)

L-impożizzjoni ta’ obbligu speċifiku fuq impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq ma teħtieġx analiżi addizzjonali tas-suq iżda pjuttost ġustifikazzjoni li l-obbligu in kwistjoni huwa xieraq u proporzjonat b’relazzjoni man-natura tal-problema identifikata dwar is-suq in kwistjoni, u dwar is-suq tal-bejgħ bl-imnut relatat.

(179)

Meta tiġi evalwata l-proporzjonalità tal-obbligi u l-kondizzjonijiet li għandhom jiġu imposti, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jqisu l-kondizzjonijiet kompetittivi differenti li jkun hemm fiż-żoni differenti fl-Istati Membri tagħhom fil-waqt li jieħdu kont b’mod partikolari tar-riżultati tal-istħarriġ ġeografiku mwettaq skont din id-Direttiva.

(180)

Meta jkunu qed iqisu jekk jimponux rimedji għall-kontroll tal-prezzijiet u, jekk ikun il-każ, f’liema forma, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jippruvaw jippermettu li min jinvesti jkollu qligħ ġust minn proġett partikolari ġdid ta’ investiment. B’mod partikolari, jista’ jkun hemm riskji marbuta ma’ proġetti ta’ investiment speċifiċi għal netwerks ta’ aċċess ġodda li jappoġġaw prodotti li ma jkunx hemm ċertezza dwar id-domanda għalihom fiż-żmien li jsir l-investiment.

(181)

Jenħtieġ li r-reviżjonijiet tal-obbligi imposti fuq impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq matul il-perijodu ta’ żmien ta’ analiżi tas-suq jippermettu lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex jieħdu kont tal-impatt fuq kondizzjonijiet kompetittivi ta’ żviluppi ġodda, pereżempju ta’ ftehimiet volontarji li jkunu għadhom kif ġew konklużi bejn impriżi, bħal ftehimiet dwar aċċess u koinvestiment, u b’hekk jipprovdu l-flessibbiltà li hija partikolarment meħtieġa fil-kuntest ta’ ċikli regolatorji itwal. Jenħtieġ li tiġi applikata loġika simili fil-każ ta’ ksur jew terminazzjoni mhux prevedibbli ta’ ftehim kummerċjali, jew jekk tali ftehim ikollu effetti diverġenti mill-analiżi tas-suq. Jekk it-tmiem ta’ ftehim eżistenti iseħħ f’suq mhux regolat, għandu mnejn ikun hemm bżonn ta’ analiżi ġdida tas-suq. Fin-nuqqas ta’ bidla importanti unika fis-suq iżda fil-każ ta’ swieq dinamiċi, jista’ jkun meħtieġ li titwettaq analiżi tas-suq aktar ta’ spiss minn kull ħames snin, pereżempju mhux aktar kmieni minn kull tliet snin kif kien il-każ sad-data tal-applikazzjoni ta’ din id-Direttiva. Jenħtieġ li s-swieq jitqiesu bħala dinamiċi jekk l-evoluzzjoni teknoloġika u x-xejriet tad-domanda tal-utent finali x’aktarx jevolvu b’tali mod li l-konklużjonijiet tal-analiżi jkunu ġew sostitwiti fuq perijodu ta’ żmien medju għal grupp sinifikanti ta’ żoni ġeografiċi jew ta’ utenti finali fis-suq ġeografiku jew dak tal-prodotti ddefiniti mill-awtorità regolatorja nazzjonali.

(182)

It-trasparenza tat-termini u l-kondizzjonijiet għall-aċċess u l-interkonnessjoni, inkluż il-prezzijiet, isservi biex jitħaffu n-negozjati, jiġi evitat tilwim u tingħata kunfidenza lill-parteċipanti tas-suq li servizz mhux qed jiġi fornut b’kondizzjonijiet diskriminatorji. Iċ-ċarezza u t-trasparenza tal-interfaċċi tekniċi jistgħu jkunu partikolarment importanti biex tiġi żgurata l-interoperabilità. Fejn awtorità regolatorja nazzjonali timponi obbligi li l-informazzjoni ssir pubblika, jenħtieġ li hija tkun tista’ wkoll tispeċifika l-mod li bih l-informazzjoni għandha ssir disponibbli, u jekk tkunx bla ħlas, waqt li jittieħed kont tan-natura u l-għan tal-informazzjoni kkonċernata.

(183)

Fid-dawl tal-varjetà ta’ topoloġiji ta’ netwerks, prodotti ta’ aċċess u ċirkostanzi tas-suq li kien hemm sa mill-2002, l-għanijiet tal-Anness II tad-Direttiva 2002/19/KE, li jikkonċerna l-aċċess disassoċjat għal-linja lokali, u l-prodotti għall-aċċess għall-fornituri ta’ servizzi tat-televiżjoni diġitali u tar-radju, jistgħu jintlaħqu aħjar u b’mod aktar flessibbli, billi jiġu pprovduti linji gwida dwar il-kriterji minimi għal offerta ta’ referenza li għandhom jiġu żviluppati u aġġornati perjodikament mill-BEREC. Għalhekk dak l-Anness II jenħtieġ li jitħassar.

(184)

Il-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni jiżgura li impriżi li għandhom is-saħħa fis-suq ma jfixklux il-kompetizzjoni, b’mod partikolari fejn ikunu impriżi vertikalment integrati li jfornu servizzi lill-impriżi li magħhom jikkompetu fi swieq downstream.

(185)

Sabiex tiġi indirizzata u pprevenuta mġiba diskriminatorja mhux relatata mal-prezz, l-ekwivalenza tal-inputs (EoI) hi normalment l-aktar mod żgur biex tinkiseb protezzjoni effettiva mid-diskriminazzjoni. Min-naħa l-oħra, jekk jingħataw inputs bl-ingrossa regolati abbażi ta’ EoI, x’aktarx iwasslu għal spejjeż ogħla tal-konformità milli jwasslu l-forom oħra ta’ obbligi ta’ nondiskriminazzjoni. Dawn l-ispejjeż ogħla tal-konformità jenħtieġ li jitkejlu skont il-benefiċċji ta’ kompetizzjoni downstream aktar qawwija, u tar-rilevanza ta’ nondiskriminazzjoni garanziji f’ċirkostanzi fejn l-operatur b’saħħa sinifikanti fis-suq ma jkunx soġġett għal kontrolli ta’ prezz dirett. B’mod partikolari, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jikkunsidraw li l-forniment ta’ inputs tal-ingrossa permezz ta’ sistemi ġodda fuq il-bażi ta’ EoI hu aktar probabbli li joħloq biżżejjed benefiċċji netti, u għalhekk ikun proporzjonat, meta jitqies li l-ispejjeż inkrementali ta’ konformità jkunu aktar baxxi, b’mod komparattiv, biex jiġi żgurat li sistemi mibnijin ġodda jkunu konformi mal-EoI. Min-naħa l-oħra, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jqisu wkoll jekk l-obbligi humiex proporzjonati għal impriżi milquta, pereżempju, billi jqisu l-ispejjeż tal-implimentazzjoni u jevalwaw id-diżinċentivi possibbli għall-introduzzjoni ta’ sistemi ġodda, meta mqabbel ma’ titjib aktar inkrementali, fil-każ li dawn ta’ qabel ikunu soġġetti għal obbligi regolatorji aktar restrittivi. Fi Stati Membri b’għadd kbir ta’ impriżi, fuq skala żgħira, deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, l-impożizzjoni tal-EoI fuq kull waħda minn dawk l-impriżi tista’ tkun sproporzjonata.

(186)

Is-separazzjoni tal-kontabbiltà tippermetti li l-prezzijiet tat-trasferimenti interni jsiru viżibbli, u tippermetti lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jivverifikaw il-konformità mal-obbligi għan-nondiskriminazzjoni fejn applikabbli. F’dan ir-rigward il-Kummissjoni ppubblikat ir-Rakkomandazzjoni 2005/698/KE (35).

(187)

L-assi tal-inġinerija ċivili li jistgħu jospitaw netwerk ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi huma kruċjali għas-suċċess tat-tifrix ta’ netwerks ġodda minħabba l-ispiża għolja biex jiġu duplikati, u l-iffrankar sinifikanti li jista’ jsir meta jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw. Għalhekk, minbarra r-regoli dwar l-infrastruttura fiżika stabbiliti fid-Direttiva 2014/61/UE, huwa neċessarju rimedju speċifiku f’dawk iċ-ċirkostanzi fejn l-assi tal-inġinerija ċivili jkunu l-proprjetà ta’ impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq. Meta l-assi tal-inġinerija ċivili jeżistu u jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw, l-effett pożittiv tal-ksib ta’ aċċess effettiv għalihom fuq it-tifrix ta’ infrastruttura ta’ kompetizzjoni jkun għoli ħafna, u għalhekk ikun meħtieġ li jiġi żgurat li l-aċċess għal dawn l-assi jista jintuża bħala rimedju awtonomu bl-għan li jitjiebu d-dinamika kompetittiva u d-dinamika tal-introduzzjoni fi kwalunkwe suq downstream, li għandhom jiġu kkunsidrati qabel ma tiġi vvalutata l-ħtieġa li jiġu imposti rimedji potenzjali oħra, u mhux biss bħala rimedju anċillari għal prodotti jew servizzi oħra bl-ingrossa jew bħala rimedju limitat għall-impriżi li jagħmlu użu minn tali prodotti jew servizzi oħra bl-ingrossa. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jivvalutaw l-assi storiċi tal-inġinerija ċivili li jistgħu jerġgħu jintużaw fuq il-bażi tal-valur nett tal-kontabbiltà regolatorja tad-deprezzar akkumulat meta jsir il-kalkolu, indiċjat b’indiċi tal-prezz xieraq, bħall-indiċi tal-prezz bl-imnut, u bl-esklużjoni ta’ dawk l-assi li jkunu deprezzati għalkollox matul perijodu ta’ mhux inqas minn 40 sena, iżda li jkunu għadhom qed jintużaw.

(188)

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li, meta jimponu obbligi ta’ aċċess għal infrastrutturi ġodda u mtejba, jiżguraw li l-kondizzjonijiet ta’ aċċess jirriflettu ċ-ċirkustanzi li jimmotivaw id-deċiżjoni għal investiment, filwaqt li jitqiesu, fost l-oħrajn, l-ispejjeż ta’ tnedija, ir-rata mistennija ta’ kemm ser jintlaqgħu l-prodotti u s-servizzi l-ġodda u l-livelli mistennija tal-prezz bl-imnut. Barra minn hekk, sabiex min jinvesti jingħata ċ-ċertezza rigward l-ippjanar, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jistabbilixxu, jekk ikun japplika, it-termini u l-kondizzjonijiet għall-aċċess li jkunu konformi rigward perjodi xierqa ta’ analiżi. Fil-każ li l-kontrolli tal-prezzijiet jitqiesu xierqa, tali termini u kondizzjonijiet jistgħu jinkludu arranġamenti dwar l-ipprezzar li jiddependu mill-volumi jew mit-tul tal-kuntratt skont il-liġi tal-Unjoni u sakemm ma jkollhomx effett diskriminatorju. Kull kondizzjoni ta’ aċċess li tiġi imposta jenħtieġ li tħares il-ħtieġa li tinżamm il-kompetizzjoni effettiva fis-servizzi lill-konsumaturi u lin-negozji.

(189)

L-obbligu tal-aċċess għall-infrastruttura tan-netwerks jista’ jkun ġustifikat bħala mezz biex tiżdied il-kompetizzjoni, iżda hu meħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jibbilanċjaw id-drittijiet ta’ sid tal-infrastruttura li jisfrutta l-infrastruttura tiegħu għall-benefiċċju tiegħu stess, u d-drittijiet ta’ fornituri oħra ta’ servizzi li jkollhom aċċess għall-faċilitajiet li huma essenzjali għall-forniment ta’ servizzi kompetituri.

(190)

Fi swieq fejn għadd ikbar ta’ netwerks ta’ aċċess jistgħu jkunu mistennija fuq bażi li tħares ’il quddiem, hu aktar probabbli li l-utenti finali jibbenefikaw minn titjib fil-kwalità tan-netwerks, bis-saħħa ta’ kompetizzjoni bbażata fuq l-infrastruttura, meta mqabbla ma’ swieq fejn għad hemm biss netwerk wieħed. L-adegwatezza ta’ kompetizzjoni fuq parametri oħra, bħal pereżempju prezz u għażla, x’aktarx li tiddependi fuq iċ-ċirkostanzi kompetittivi nazzjonali u lokali. Fil-valutazzjoni tal-adegwatezza ta’ kompetizzjoni fuq tali parametri u l-ħtieġa għal intervent regolatorju, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jqisu wkoll jekk l-aċċess bl-ingrossa ikunx disponibbli għal kwalunkwe impriża interessata fuq termini kummerċjali raġonevoli li jippermettu riżultati kompetittivi sostenibbli għall-utenti finali fis-suq bl-imnut. L-applikazzjoni tar-regoli ġenerali ta’ kompetizzjoni fi swieq ikkaratterizzati minn kompetizzjoni sostenibbli u effettiva bbażata fuq infrastruttura jenħtieġ li tkun biżżejjed.

(191)

Fejn huma imposti obbligi fuq impriżi li jeħtieġu minnhom li jissodisfaw talbiet raġonevoli għall-aċċess għall-elementi ta’ netwerks u faċilitajiet assoċjati u l-użu tagħhom, jenħtieġ li dawk it-talbiet jiġu rifjutati biss fuq il-bażi ta’ kriterji oġġettivi bħalma huma l-fattibbiltà teknika jew il-ħtieġa li tinżamm l-integrità tan-netwerk. Fejn l-aċċess jiġi rifjutat, jenħtieġ li l-parti milquta tkun tista tissottometti l-każ għall-proċeduri ta’ soluzzjoni ta’ tilwim taħt din id-Direttiva. Impriża li jkollha imposti fuqha obbligi ta’ aċċess ma tistax tkun meħtieġa li tforni tipi ta’ aċċess li ma jkunx fis-setgħa tagħha li tforni. L-impożizzjoni mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ta’ obbligu ta’ aċċess li jżid il-kompetizzjoni fuq medda qasira ta’ żmien jenħtieġ li ma tnaqqasx l-inċentivi biex il-kompetituri jinvestu f’faċilitajiet alternattivi li jiżguraw aktar kompetizzjoni sostenibbli jew prestazzjoni aħjar u aktar benefiċċji għall-utenti finali fuq medda twila ta’ żmien. Meta jintgħażel l-inqas intervent regolatorju intrużiv u skont il-prinċipju ta’ proporzjonalità, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu, pereżempju, jiddeċiedu li jeżaminaw mill-ġdid l-obbligi imposti fuq impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq u jemendaw kwalunkwe deċiżjoni preċedenti, inkluż, bl-irtirar tal-obbligi, billi jimponu jew ma jimponux obbligi ta’ aċċess ġodda jekk dan ikun fl-interessi tal-utenti u l-kompetizzjoni sostenibbli fis-servizzi. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu jimponu kondizzjonijiet tekniċi u operazzjonali fuq il-fornitur u/jew il-benefiċjarji ta’ aċċess obbligatorju skont il-liġi tal-Unjoni. B’mod partikolari l-impożizzjoni ta’ standards tekniċi jenħtieġ li tikkonforma mad-Direttiva (UE) 2015/1535.

(192)

Il-kontroll tal-prezzijiet jista’ jkun meħtieġ meta l-analiżi tas-suq f’suq partikolari turi kompetizzjoni ineffiċjenti. B’mod partikolari, l-impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq jenħtieġ li jevitaw il-kompressjoni tal-prezzijiet b’mod li d-differenza bejn il-prezz tagħhom bl-imnut u l-prezzijiet għall-interkonnessjoni jew għall-aċċess mitluba lill-kompetituri li jfornu servizzi bl-imnut simili ma tkunx adegwata biex tiżgura kompetizzjoni sostenibbli. Fejn awtorità regolatorja nazzjonali tikkalkula l-ispejjeż magħmula fl-istabbiliment ta’ servizz obbligatorju taħt din id-Direttiva, huwa xieraq li jiġi permess qligħ raġonevoli fuq il-kapital investit inkluż l-ispejjeż adatti għall-ħaddiema u l-bini, bil-valur tal-kapital aġġustat fejn meħtieġ biex jirrifletti l-valur kurrenti tal-assi u l-effiċjenza tal-operazzjonijiet. Il-metodu tal-irkupru tal-ispejjeż jenħtieġ li jkun xieraq għaċ-ċirkostanzi filwaqt li titqies il-ħtieġa li jiġu promossi l-effiċjenza, il-kompetizzjoni sostenibbli u l-introduzzjoni ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna u b’hekk jiġu massimizzati l-benefiċċji għall-utenti finali, u jenħtieġ li jqis il-ħtieġa ta’ prezzijiet bl-ingrossa prevedibbli u stabbli għall-benefiċċju ta’ kull operatur li jixtieq jintroduċi netwerks ġodda u mtejba, f’konformità mar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2013/466/UE (36).

(193)

Minħabba l-inċertezza rigward ir-rata ta’ materjalizzazzjoni ta’ domanda għall-forniment ta’ servizzi tal-broadband tal-ġenerazzjoni li jmiss huwa importanti sabiex jiġu promossi l-investiment u l-innovazzjoni effiċjenti li dawn l-operaturi li jinvestu f’netwerks ġodda jew imtejba jitħallew ċertu livell ta’ flessibbiltà fl-ipprezzar. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu jiddeċiedu li jżommu jew li ma jimponux prezzijiet regolati ta’ aċċess bl-ingrossa fuq netwerks tal-ġenerazzjoni li jmiss jekk ikunu preżenti biżżejjed salvagwardji għall-kompetizzjoni. Aktar speċifikament, biex timpedixxi prezzijiet eċċessivi fi swieq fejn hemm impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, il-flessibbiltà fl-ipprezzar jenħtieġ li tkun akkumpanjata minn salvagwardji addizzjonali biex titħares il-kompetizzjoni u l-interessi tal-utenti finali, bħal obbligi stretti ta’ nondiskriminazzjoni, miżuri li jiżguraw ir-replikabbiltà teknika u ekonomika ta’ prodotti downstream, u restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur li tirriżulta minn kompetizzjoni tal-infrastruttura jew prezz ankra li jkun ġej minn prodotti tal-aċċess regolati oħra, jew it-tnejn li huma. Dawk is-salvagwardji kompetittivi ma jippreġudikawx l-identifikazzjoni mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ta’ ċirkostanzi oħra li fihom ikun xieraq li ma jiġux imposti prezzijiet tal-aċċess regolati għal ċerti inputs bl-ingrossa, bħal fejn l-elastiċità kbira tal-prezzijiet tad-domanda tal-utent finali twassal biex ma jkunx ser ikun hemm qligħ jekk impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq timponi prezzijiet ferm ogħla mil-livell kompetittiv jew meta densità aktar baxxa tal-popolazzjoni tnaqqas l-inċentivi għall-iżvilupp ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna u l-awtorità regolatorja nazzjonali tistabbilixxi li l-aċċess effettiv u nondiskriminatorju jkun żgurat permezz ta’ obbligi imposti b’konformità ma’ din id-Direttiva.

(194)

Fejn awtorità regolatorja nazzjonali timponi obbligi li tiġi implimentata sistema ta’ kontabbiltà tal-ispejjeż sabiex jiġu appoġġati l-kontrolli tal-prezzijiet, jenħtieġ li hija tkun tista’ twettaq awditu annwali biex tiżgura l-konformità ma dik is-sistema ta’ kontabbiltà tal-ispejjeż, sakemm ikollha l-persunal kwalifikat meħtieġ, jew li tkun tista’ teżiġi li l-awditu jitwettaq minn korp ieħor kwalifikat, indipendenti mill-impriża kkonċernata.

(195)

Fl-Unjoni, is-sistema ta’ ħlas għat-terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi bl-ingrossa hija bbażata fuq il-prinċipju Tħallas in-Netwerk tal-Parti li Tagħmel it-Telefonata (Calling Party Network Pays). Analiżi ta’ kemm jista’ jkun hemm tibdil fid-domanda u fil-provvista turi li attwalment jew fil-futur prevedibbli, ma hemm ebda sostituti fil-livell bl-ingrossa li jistgħu jirrestrinġu l-iffissar tat-tariffi għat-terminazzjoni f’netwerk partikolari. Jekk wieħed iqis in-natura tal-aċċess b’żewġ possibbiltajiet tas-swieq ta’ terminazzjoni, problemi potenzjali oħra ta’ kompetizzjoni jinkludu l-kontrosussidjar bejn l-operaturi. Dawk il-problemi potenzjali ta’ kompetizzjoni huma komuni kemm għas-swieq ta’ terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi fuq linji fissi kif ukoll fuq dawk mobbli. Għalhekk, fid-dawl tal-kapaċità u l-inċentivi tal-operaturi li jipprovdu s-servizz ta’ terminazzjoni li jgħollu l-prezzijiet sostanzjalment ogħla mill-ispejjeż, l-orjentazzjoni tal-ispejjeż titqies bħala l-intervent l-aktar adatt biex jiġi indirizzat dan it-tħassib f’tul ta’ żmien medju. Żviluppi futuri tas-suq jistgħu jbiddlu d-dinamika ta’ dawk is-swieq sal-punt fejn ir-regolamentazzjoni ma tkunx meħtieġa aktar.

(196)

Sabiex jitnaqqas il-piż regolatorju biex jiġu indirizzati l-problemi tal-kompetizzjoni relatati ma’ terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi bl-ingrossa b’mod konsistenti fl-Unjoni kollha, il-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi, permezz ta’ att delegat, rata massima unika ta’ terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi għal servizzi mobbli u rata massima unika ta’ terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi għal servizzi fissi li japplikaw madwar l-Unjoni kollha.

(197)

Din id-Direttiva jenħtieġ li tistabbilixxi l-kriterji u l-parametri dettaljati li fuq il-bażi tagħhom jiġu ffissati l-valuri tar-rati ta’ terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi. Ir-rati ta’ terminazzjoni madwar l-Unjoni naqsu b’mod konsistenti u mistennija li jkomplu jagħmlu dan. Meta l-Kummissjoni tiddetermina r-rati massimi ta’ terminazzjoni fl-ewwel att delegat li tadotta skont din id-Direttiva, jenħtieġ li tinjora kwalunkwe devjazzjoni nazzjonali eċċezzjonali mhux ġustifikata min dik ix-xejra.

(198)

Minħabba l-inċertezza attwali dwar ir-rata ta’ materjalizzazzjoni ta’ domanda għal servizzi tal-broadband b’kapaċità kbira ħafna kif ukoll ekonomiji ta’ skala u ta’ densità ġenerali, ftehimiet ta’ koinvestiment joffru benefiċċji sinifikanti f’termini ta’ qsim ta’ spejjeż u riskji, li jippermettu lill-impriżi fuq skala iżgħar li jinvestu b’termini ekonomikament razzjonali u b’hekk jippromwovu kompetizzjoni sostenibbli u fit-tul, inkluż f’oqsma fejn il-kompetizzjoni bbażata fuq l-infrastruttura tista’ ma tkunx effiċjenti. Tali investimenti konġunti jistgħu jieħdu forom differenti, inkluż sjieda konġunta tal-assi tan-netwerk jew qsim tar-riskju fit-tul permezz ta’ kofinanzjament jew permezz ta’ ftehimiet ta’ xiri. F’dak il-kuntest, ftehimiet ta’ xiri li jikkostitwixxu investimenti konġunti jinvolvu l-akkwist ta’ drittijiet speċifiċi għal kapaċità ta’ natura strutturali, li jinvolvu livell ta’ kodeterminazzjoni u jippermettu lill-koinvestituri jikkompetu b’mod effettiv u sostenibbli fit-tul fi swieq downstream fejn tkun attiva l-impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq. B’kuntrast, ftehimiet ta’ aċċess kummerċjali li huma limitati għall-kiri tal-kapaċità ma jwasslux għal tali drittijiet u b’hekk jenħtieġ li ma jitqisux bħala investimenti konġunti.

(199)

Fejn impriża deżinjata bħala li għandha saħħa sinifikanti fis-suq tagħmel offerta għal koinvestiment fuq termini ġusti, raġonevoli u nondiskriminatorji f’netwerks b’kapaċità kbira ħafna li jikkonsistu minn elementi ta’ fibra ottika sal-bini jew l-istazzjon bażi tal-utenti finali, u b’hekk tipprovdi opportunità għal impriżi ta’ daqsijiet u kapaċitajiet finanzjarji differenti biex isiru koinvestituri fl-infrastruttura, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tkun tista’ żżomm lura milli timponi obbligi skont din id-Direttiva fuq in-netwerk il-ġdid b’kapaċità kbira ħafna jekk mill-inqas koinvestitur potenzjali wieħed ikun daħal fi ftehim ta’ koinvestiment ma’ dik l-impriża. Fejn awtorità regolatorja nazzjonali tiddeċiedi li tagħmel offerta vinkolanti ta’ koinvestiment li ma tkunx għadha wasslet għal ftehim, u tiddeċiedi, li ma timponix obbligi regolatorji addizzjonali, tista’ tagħmel dan, dejjem jekk il-kondizzjoni għal tali ftehim tkun trid tiġi konkluża qabel tieħu effett il-miżura deregolatorja. Fejn ma jkunx teknikament prattikabbli li jintużaw elementi ta’ fibra ottika sal-fond tal-utenti finali, jenħtieġ li n-netwerks b’kapaċità kbira ħafna, magħmula minn elementi ta’ fibra ottika sal-prossimità immedjata ta’, jiġifieri eżatt barra, dan il-bini, jkunu jistgħu wkoll jibbenefikaw mill-istess trattament regolatorju.

(200)

Meta tagħmel determinazzjoni li żżomm lura milli timponi obbligi, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tieħu tali passi wara li tiżgura li l-offerti ta’ koinvestiment jikkonformaw mal-kriterji meħtieġa u jsiru b’rieda tajba. It-trattament regolatorju differenzjat ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna jenħtieġ li jkun soġġett għal rieżami f’analiżijiet sussegwenti tas-suq li, b’mod partikolari wara li jkun għadda xi żmien, jaf jitlob aġġustamenti għat-trattament regolatorju. F’ċirkostanzi ġustifikati kif mistħoqq, jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu jimponu obbligi fuq dawn l-elementi ġodda tan-netwerk meta jistabbilixxu li ċerti swieq, fin-nuqqas ta’ intervent regolatorju, iħabbtu wiċċhom ma’ problemi ta’ kompetizzjoni sinifikanti. B’mod partikolari, meta jkun hemm bosta swieq downstream li ma laħqux l-istess livell ta’ kompetizzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jeħtieġu rimedji asimmetriċi speċifiċi biex jippromwovu kompetizzjoni effettiva, pereżempju, iżda mhux limitat għal, swieq speċifiċi bl-imnut, bħal prodotti ta’ komunikazzjoni elettronika għal utenti finali tan-negozju. Biex iżommu l-kompetittività tas-swieq, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ ukoll li jħarsu d-drittijiet ta’ dawk li jridu aċċess u li ma jipparteċipawx f’koinvestiment partikolari. Dan għandu jinkiseb billi jinżammu prodotti ta’ aċċess eżistenti jew, fejn l-elementi tan-netwerks antiki jitneħħew fi żmien debitu, permezz tal-impożizzjoni ta’ prodotti ta’ aċċess b’mill-inqas funzjonalità u kwalità komparabbli għal dawk li kienu diġà disponibbli fuq l-infrastruttura antika, fiż-żewġ każijiet soġġett għal mekkaniżmu xieraq li jista’ jiġi adattat validat mill-awtorità regolatorja nazzjonali li ma jdgħajjifx l-inċentivi għall-koinvestituri.

(201)

Sabiex tittejjeb il-prattika regolatorja konsistenti fl-Unjoni kollha, fejn l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jikkonkludu li l-kondizzjonijiet l-offerta ta’ koinvestiment ġew sodisfatti, il-Kummissjoni jenħtieġ li tkun tista’ titlob lill-awtorità regolatorja nazzjonali tirtira l-abbozz ta’ miżuri tagħha jew billi ma timponix obbligi jew billi tintervjeni b’obbligi regolatorji biex tindirizza problemi sinifikanti ta’ kompetizzjoni, fejn il-BEREC jikkondividi d-dubji serji tal-Kummissjoni dwar il-kompatibbiltà tal-abbozz ta’ miżura mal-liġi tal-Unjoni u b’mod partikolari mal-għanijiet regolatorji ta’ din id-Direttiva. Fl-interess tal-effiċjenza, awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tkun tista’ tressaq notifika unika lill-Kummissjoni ta’ abbozz ta’ miżura li tkun marbuta ma’ skema ta’ koinvestiment li tissodisfa l-kondizzjonijiet rilevanti. Fejn il-Kummissjoni ma tħaddimx is-setgħat tagħha li titlob l-irtirar tal-abbozz ta’ miżura, ikun sproporzjonat għal notifiki simplifikati sussegwenti ta’ abbozzi ta’ deċiżjonijiet individwali tal-awtorità regolatorja nazzjonali fuq il-bażi tal-istess skema, inkluż barra minn hekk evidenza ta’ konklużjoni attwali ta’ ftehim ma’ mill-inqas koinvestitur wieħed, li jkunu soġġetti għal deċiżjoni li titlob tneħħija fin-nuqqas ta’ bidla fiċ-ċirkostanzi. Barra minn hekk, obbligi imposti fuq impriżi irrispettivament mid-deżinjazzjoni tagħhom bħala li għandhom, jew le, saħħa sinifikanti fis-suq, skont din id-Direttiva jew id-Direttiva 2014/61/UE jibqgħu japplikaw. Obbligi b’rabta ma’ ftehimiet ta’ koinvestiment huma mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni.

(202)

L-iskop tas-separazzjoni funzjonali, li biha l-impriża integrata vertikalment tkun meħtieġa tistabbilixxi entitajiet ta’ negozju li joperaw b’mod separat, huwa li jkun żgurat il-forniment ta’ prodotti għall-aċċess kompletament ekwivalenti lill-operaturi kollha li jieħdu servizz mingħandha, inklużi d-diviżjonijiet tal-impriża stess li jkunu integrati vertikalment u li jieħdu servizz mingħandha. Is-separazzjoni funzjonali għandha l-kapaċità li ttejjeb il-kompetizzjoni f’diversi swieq rilevanti billi tnaqqas b’mod sinifikanti l-inċentiv għad-diskriminazzjoni u billi tiffaċilita l-verifika u l-infurzar tal-konformità mal-obbligi kontra d-diskriminazzjoni. F’każijiet eċċezzjonali, jenħtieġ li jkun possibbli li s-separazzjoni funzjonali tkun ġustifikata bħala rimedju fejn f’bosta mis-swieq konċernati jkun hemm falliment persistenti biex titnaqqas kemm jista’ jkun id-diskriminazzjoni, jew fejn ftit li xejn jkun hemm prospetti ta’ kompetizzjoni fl-infrastruttura f’perijodu ta’ żmien raġonevoli wara li wieħed ikun dar għal wieħed jew iktar rimedji li qabel kienu kkunsidrati xierqa. Madankollu, huwa importanti ħafna li wieħed jiżgura li l-impożizzjoni tagħha tippreżerva l-inċentivi tal-impriża kkonċernata biex tinvesti fin-netwerk tagħha, u li ma twassal għall-ebda effett negattiv potenzjali fuq il-benessri tal-konsumatur. L-impożizzjoni tagħha titlob analiżi koordinata tas-swieq rilevanti differenti li jkunu relatati man-netwerk ta’ aċċess, skont il-proċedura tal-analiżi tas-suq. Meta jagħmlu l-analiżi tas-suq u jfasslu d-dettalji ta’ dak ir-rimedju, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jagħtu attenzjoni partikolari lill-prodotti li jridu jkunu ġestiti mill-entitajiet tan-negozju li joperaw b’mod separat, waqt li jingħata każ tal-punt sa fejn tasal il-firxa tan-netwerk u l-livell ta’ progress teknoloġiku, li jistgħu jaffettwaw is-sostitwibbiltà tas-servizzi fissi u tar-radju. Sabiex tiġi evitata d-distorsjoni tal-kompetizzjoni fis-suq intern, il-proposti għas-separazzjoni funzjonali jenħtieġ li jiġu approvati minn qabel mill-Kummissjoni.

(203)

Jenħtieġ li l-implimentazzjoni tas-separazzjoni funzjonali ma xxekkilx il-mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni xierqa bejn l-entitajiet differenti ta’ negozju separati sabiex jiġi żgurat li jitħarsu d-drittijiet ta’ sorveljanza ekonomika u tal-ġestjoni tal-kumpannija omm.

(204)

Fejn impriża integrata vertikalment tagħżel li tittrasferixxi parti sostanzjali tal-proprjetà tagħha, jew parti minnha, fin-netwerk għall-aċċess lokali favur entità ġuridika separata li tkun proprjetà ta’ ħaddieħor jew billi tistabbilixxi entità ta’ negozju separata biex tinnegozja l-prodotti għall-aċċess, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tevalwa l-effett tat-tranżazzjoni maħsuba, inkluż kull impenn tal-aċċess offrut minn din l-impriża, fuq l-obbligi regolatorji kollha eżistenti li jkunu imposti fuq l-impriża integrata vertikalment sabiex jiġi żgurat li kull arranġament ġdid ikun kompatibbli ma’ din id-Direttiva. L-awtorità regolatorja nazzjonali konċernata jenħtieġ li tagħmel analiżi ġdida tas-swieq li fihom tkun topera l-entità segregata, u timponi, iżżomm, temenda jew tirtira l-obbligi skont kif ikun xieraq. Għal dak il-għan, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tkun tista’ titlob informazzjoni mill-impriża.

(205)

Huwa diġà possibbli llum f’xi swieq li bħala parti mill-analiżi tas-suq l-impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq jistgħu joffru impenji li jkollhom l-għan li jindirizzaw problemi ta’ kompetizzjoni identifikati mill-awtorità regolatorja nazzjonali u li l-awtorità regolatorja nazzjonali mbagħad tqis meta tiddeċiedi dwar l-obbligi regolatorji xierqa. Kwalunkwe żvilupp ġdid fis-suq jenħtieġ li jitqies fid-deċiżjoni dwar l-aktar rimedji xierqa. Madankollu, u mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet dwar trattament regolatorju ta’ koinvestimenti, in-natura tal-impenji offruti fiha nnifisha ma tillimitax id-diskrezzjoni mogħtija lill-awtorità regolatorja nazzjonali biex timponi rimedji fuq impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq. Sabiex tittejjeb it-trasparenza u tingħata ċertezza legali fl-Unjoni kollha, il-proċedura biex l-impriżi joffru impenji u biex l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jivvalutawhom, filwaqt li l-fehmiet tal-parteċipanti tas-suq jitqiesu permezz ta’ test tas-suq, u jekk xieraq isiru vinkolanti fuq l-impriża li tieħu l-impenn u infurzabbli mill-awtorità regolatorja nazzjonali, jenħtieġ li tiġi stipulata f’din id-Direttiva. Ħlief jekk l-awtorità regolatorja nazzjonali tkun għamlet vinkolanti l-impenji dwar koinvestimenti u ddeċidiet li ma timponix obbligi, dik il-proċedura hi mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tal-proċedura ta’ analiżi tas-suq u l-obbligu li jiġu imposti rimedji xierqa u proporzjonati biex jindirizzaw il-falliment tas-suq identifikat.

(206)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu jagħmlu l-impenji vinkolanti, kollha kemm huma jew parzjalment, għal perijodu speċifiku li jenħtieġ li ma jaqbiżx il-perijodu li għalih jiġu offruti, wara li jkunu għamlu test tas-suq permezz ta’ konsultazzjoni pubblika ta’ partijiet interessati. Fejn l-impenji jkunu saru vinkolanti, l-awtorità regolatorja nazzjonali jenħtieġ li tqis il-konsegwenzi ta’ din id-deċiżjoni fl-analiżi tas-suq tagħha u tqishom meta tagħżel l-aktar miżuri regolatorji xierqa. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jikkunsidraw l-impenji li jkunu saru minn perspettiva ta’ sostenibbiltà li tħares ’l quddiem, b’mod partikolari meta jagħżlu l-perijodu li għalih ikunu qed jimpenjaw rwieħhom, u jenħtieġ li jqisu l-valur stabbilit mill-partijiet interessati fil-konsultazzjoni pubblika dwar kondizzjonijiet tas-suq stabbli u prevedibbli. Impenji vinkolanti marbuta mas-separazzjoni volontarja minn impriża integrata vertikalment li ġew identifikati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, f’suq rilevanti wieħed jew iktar jistgħu jżidu l-prevedibbiltà u t-trasparenza għall-proċess tal-implimentazzjoni tas-separazzjoni ppjanata, pereżempju billi jiġi pprovdut pjan direzzjonali għall-implimentazzjoni b’miri ċari u konsegwenzi prevedibbli fil-każ li ma’ jintlaħqux ċerti miri.

(207)

L-impenji jistgħu jinkludu l-ħatra ta’ fiduċjarju tal-monitoraġġ, li l-identità u l-mandat tiegħu jenħtieġ li jiġu approvati mill-awtorità regolatorja nazzjonali, u l-obbligu fuq l-impriża li toffrihom biex tipprovdi rapporti perjodiċi ta’ implimentazzjoni.

(208)

Sidien tan-netwerk li l-mudell ta’ negozju tagħhom huwa limitat għall-forniment ta’ servizzi bl-ingrossa għal oħrajn, jistgħu jkunu ta’ benefiċċju għall-ħolqien ta’ suq bl-ingrossa b’saħħtu, b’effetti pożittivi fuq il-kompetizzjoni downstream bl-imnut. Barra minn hekk, il-mudell ta’ negozju tagħhom jista’ jkun attraenti għal investituri potenzjali b’assi inqas volatili tal-infrastruttura u b’perspettiva fit-tul dwar l-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna. Madankollu, il-preżenza ta’ impriża bl-ingrossa biss ma twassalx neċessarjament għal swieq tal-bejgħ bl-imnut effettivament kompetittivi, u l-impriżi bl-ingrossa biss jistgħu jiġu deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, partikolarment fis-swieq ġeografiċi u fis-swieq tal-prodotti. Ċerti riskji ta’ kompetizzjoni li jirriżultaw mill-imġiba ta’ impriżi li jsegwu mudelli ta’ negozju bl-ingrossa biss jistgħu jkunu aktar baxxi minn dawk għal impriżi integrati vertikalment, sakemm il-mudell bl-ingrossa biss ikun ġenwin u ma jeżistu ebda inċentivi biex issir diskriminazzjoni bejn il-fornituri downstream. Ir-reazzjoni regolatorja għalhekk jenħtieġ li tkun proporzjonalment inqas intrużiva, iżda jenħtieġ li tippreżerva b’mod partikolari l-possibbiltà li jiġu introdotti obbligi b’rabta ma’ prezzijiet ġusti u raġonevoli. Min-naħa l-oħra, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu jistgħu jintervjenu jekk jinqalgħu problemi ta’ kompetizzjoni li jkunu ta’ detriment għall-utenti finali. Impriża attiva f’suq bl-ingrossa li tipprovdi servizzi bl-imnut lil utenti tan-negozju akbar minn intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju biss jenħtieġ li titqies bħala impriża bl-ingrossa biss.

(209)

Biex tiġi ffaċilitata l-migrazzjoni minn netwerks antiki tar-ram għal netwerks tal-ġenerazzjoni li jmiss, li tkun fl-interess tal-utenti finali, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu jistgħu jissorveljaw l-inizjattivi proprji tal-operaturi tan-netwerk f’dan ir-rigward u jistabbilixxu, fejn meħtieġ, il-kondizzjonijiet għal proċess xieraq ta’ migrazzjoni, pereżempju permezz ta’ avviż minn qabel, trasparenza u disponibbiltà ta’ prodotti alternattivi ta’ aċċess ta’ mill-inqas kwalità komparabbli, ladarba sid in-netwerk ikun wera l-ħsieb u r-rieda li jaqleb għal netwerks aħjar. Sabiex jiġi evitat dewmien mhux ġustifikat għall-migrazzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkollhom is-setgħa li jirtiraw obbligi ta’ aċċess għan-netwerk tar-ram ladarba jkun ġie stabbilit proċess ta’ migrazzjoni adegwat u tkun ġiet żgurata konformità mal-kondizzjonijiet u l-proċess għall-migrazzjoni mill-infrastruttura antika. Madankollu, sid in-netwerk jenħtieġ li jkun jista’ jiddekummissjona netwerks antiki. Dawk li jridu aċċess li jkunu qed jagħmlu migrazzjoni minn prodott ta’ aċċess ibbażat fuq infrastruttura antika għal prodott ta’ aċċess ibbażat fuq teknoloġija jew mezz aktar avvanzat jenħtieġ li jkunu jistgħu jtejbu l-aċċess tagħhom għal kwalunkwe prodott regolat b’kapaċità akbar, iżda jenħtieġ li ma jkunux mitluba jagħmlu dan. Fil-każ ta’ titjib, dawk li jridu aċċess għandhom iħarsu l-kondizzjonijiet regolatorji għall-aċċess għall-prodott ta’ aċċess b’kapaċità ikbar, kif determinat mill-awtorità regolatorja nazzjonali fl-analiżi tas-suq tagħha.

(210)

Il-liberalizzazzjoni tas-settur tat-telekomunikazzjonijiet u l-kompetizzjoni dejjem tikber u l-għażla għal servizzi ta’ komunikazzjonijiet jimxu id f’id ma’ azzjoni parallela biex jinħoloq qafas regolatorju armonizzat li jassigura t-twassil ta’ servizz universali. Il-kunċett ta’ servizz universali jenħtieġ li jevolvi biex jirrifletti l-avvanzi fit-teknoloġija, fl-iżviluppi tas-suq u fil-bidliet fit-talba tal-utent.

(211)

Taħt l-Artikolu 169 tat-TFUE, l-Unjoni għandha tikkontribwixxi għall-ħarsien tal-konsumaturi.

(212)

Is-servizz universali huwa xibka ta’ sigurtà li tiżgura li jkun disponibbli sett ta’ mill-inqas is-servizzi minimi lill-utenti finali kollha u bi prezz li jista’ jintlaħaq għall-konsumaturi, fejn riskju ta’ esklużjoni soċjali minħabba n-nuqqas ta’ tali aċċess iżomm liċ-ċittadini milli jkollhom parteċipazzjoni soċjali u ekonomika sħiħa fis-soċjetà.

(213)

L-aċċess għall-internet broadband bażiku huwa kważi universalment disponibbli fl-Unjoni kollha u użat b’mod wiesa’ ħafna għal firxa wiesgħa ta’ attivitajiet. Madankollu, ir-rata tal-adozzjoni ġenerali hija inqas mid-disponibbiltà billi għad hemm dawk li mhumiex konnessi minħabba raġunijiet relatati mal-għarfien, l-ispiża, il-ħiliet u minħabba l-għażla. L-aċċess adegwat bi prezz li jista’ jintlaħaq għall-internet broadband sar ta’ importanza kruċjali għas-soċjetà u għall-ekonomija b’mod ġenerali. Huwa jipprovdi l-bażi għal parteċipazzjoni f’ekonomija u soċjetà diġitali permezz ta’ servizzi online essenzjali.

(214)

Ħtieġa speċjali ta’ servizz universali hija li jiġi żgurat li l-konsumaturi kollha jkollhom aċċess bi prezz affordabbli għal aċċess adegwat għall-internet broadband u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi, f’post fiss. L-Istati Membri jenħtieġ li jkollhom ukoll il-possibbiltà li jiżguraw l-affordabbiltà ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet broadband u ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi minbarra f’post fiss liċ-ċittadini li ma joqogħdux f’post wieħed, meta dawn iqisu li dan ikun neċessarju biex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni soċjali u ekonomika sħiħa tal-konsumaturi fis-soċjetà. Jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari f’dak il-kuntest biex jiġi żgurat li l-utenti finali b’diżabbiltà jkollhom aċċess ekwivalenti. Jenħtieġ li ma jkun hemm ebda limitazzjoni fuq il-mezzi tekniċi li bihom il-konnessjoni tiġi fornuta, hekk li jippermettu għal teknoloġiji bil-fili jew bla fili, u lanqas limitazzjoni fuq il-kategorija ta’ fornituri li jipprovdu l-obbligi kollha ta’ servizz universali jew parti minnhom.

(215)

Il-veloċità tal-aċċess tal-internet esperjenzata minn utent partikolari tista’ tiddependi minn għadd ta’ fatturi inkluż il-fornitur(i) tal-konnettività tal-internet kif ukoll l-applikazzjoni partikolari li għaliha qed tintuża konnessjoni. Huwa f’idejn l-Istati Membri, filwaqt li jqisu r-rapport ta’ BEREC dwar l-aħjar prattika, li jiddefinixxu l-aċċess adegwat għall-internet broadband fid-dawl tal-kondizzjonijiet nazzjonali u l-bandwidth minima li tgawdi l-maġġoranza tal-konsumaturi fi ħdan it-territorju ta’ Stat Membru sabiex ikun hemm livell adegwat ta’ inklużjoni soċjali u parteċipazzjoni fl-ekonomija u s-soċjetà diġitali fit-territorju tagħhom. Is-servizz ta’ aċċess adegwat affordabbli għall-internet broadband jenħtieġ li jkollu biżżejjed bandwidth biex jappoġġa l-aċċess għal u l-użu ta’ mill-inqas sett minimu ta’ servizzi bażiċi li jirriflettu s-servizzi użati mill-maġġoranza tal-utenti finali. Għal dak il-għan, il-Kummissjoni jenħtieġ li tissorvelja l-iżvilupp fl-użu tal-internet biex tidentifika dawk is-servizzi online użati mill-maġġoranza ta’ utenti finali madwar l-Unjoni u meħtieġa għal parteċipazzjoni soċjali u ekonomika fis-soċjetà u taġġorna l-lista kif meħtieġ. Ir-rekwiżiti tal-liġi tal-Unjoni dwar l-aċċess għal internet miftuħ, b’mod partikolari tar-Regolament (UE) 2015/2120, jenħtieġ li japplikaw għal kull servizz tal-aċċess adegwat għall-internet broadband.

(216)

Il-konsumaturi jenħtieġ li ma jkunux obbligati li jkollhom aċċess għal servizzi li ma jridux u għalhekk jenħtieġ li jkun possibbli għal konsumaturi eliġibbli biex jirrestrinġu, fuq talba, is-servizz universali affordabbli għas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi.

(217)

L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jestendu miżuri marbutin mal-affordabbiltà u l-kontroll tal-miżuri għan-nefqa għal impriżi mikro u impriżi żgħar u ta’ daqs medju u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ, dejjem jekk jissodisfaw il-kondizzjonijiet rilevanti.

(218)

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħra jenħtieġ li jkunu jistgħu jissorveljaw l-evoluzzjoni u l-livell tat-tariffi bl-imnut għal dawk is-servizzi li jaqgħu fl-ambitu tal-obbligi ta’ servizz universali. Tali monitoraġġ jenħtieġ li jitwettaq b’tali mod li ma jirrappreżentax piż amministrattiv eċċessiv la għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u oħrajn kompetenti u lanqas għal fornituri ta’ dawn is-servizzi.

(219)

Prezz affordabbli jfisser prezz definit mill-Istati Membri fuq livell nazzjonali fid-dawl ta’ kondizzjonijiet nazzjonali speċifiċi. Fejn l-Istati Membri jistabbilixxu li l-prezzijiet bl-imnut għal aċċess adegwat għall-internet broadband u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi mhumiex affordabbli għal konsumaturi bi dħul baxx jew bżonnijiet soċjali speċjali, fosthom anzjani, utenti finali b’diżabilità u konsumaturi li jgħixu f’żoni rurali jew ġeografikament iżolati, jenħtieġ li jieħdu miżuri xierqa. Għal dak il-għan, l-Istati Membri jistgħu jipprovdu lil dawk il-konsumaturi b’appoġġ dirett għal skopijiet ta’ komunikazzjoni, li jistgħu jkunu parti minn allowances soċjali jew vouchers għal, jew pagamenti diretti lil, dawk il-konsumaturi. Din tista’ tkun alternattiva xierqa filwaqt li titqies il-ħtieġa li jiġu minimizzati d-distorsjonijiet tas-suq. Alternattivament, jew addizzjonalment, l-Istati Membri jistgħu jeżiġu li l-fornituri ta’ tali servizzi joffru għażliet jew pakketti ta’ tariffi bażiċi lil dawk il-konsumaturi.

(220)

Biex tkun żgurata l-affordabbiltà jistgħu jkunu meħtieġa għażliet jew pakketti ta’ tariffi speċjali biex jittrattaw il-ħtiġijiet ta’ utenti bi dħul baxx jew utenti bi ħtiġijiet soċjali speċjali. Tali offerti jenħtieġ li jingħataw b’karatteristiċi bażiċi, sabiex tiġi evitata d-distorsjoni tal-funzjonament tas-suq. L-affordabbiltà għall-konsumaturi individwali jenħtieġ li tissejjes fuq id-dritt tagħhom li jagħmlu kuntratti ma’ fornitur, id-disponibbiltà ta’ numru, il-konnessjoni kontinwa tas-servizz u l-abbiltà tagħhom li jissorveljaw u jikkontrollaw in-nefqa tagħhom.

(221)

Fejn Stat Membru jirrikjedi li l-fornituri joffru lill-konsumaturi bi dħul baxx jew ħtiġijiet soċjali speċjali għażliet jew pakketti ta’ tariffi differenti minn dawk provduti skont kondizzjonijiet kummerċjali normali, dawk l-għażliet jew pakketti ta’ tariffi jenħtieġ li jingħataw mill-fornituri kollha ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet u ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi. Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità, ir-rekwiżit li l-fornituri kollha ta’ servizzi tal-aċċess għall-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi joffru għażliet ta’ tariffi jew pakketti jenħtieġ li ma jirriżultax f’piż amministrattiv jew finanzjarju eċċessiv għal dawk il-fornituri jew l-Istati Membri. Fejn Stat Membru juri li hemm tali piż amministrattiv jew finanzjarju eċċessiv, fuq il-bażi ta’ valutazzjoni oġġettiva, huwa jista’ jiddeċiedi b’eċċezzjoni li jimponi l-obbligu li jiġu offruti għażliet jew pakketti speċifiċi ta’ tariffi biss lil fornituri deżinjati. Il-valutazzjoni oġġettiva jenħtieġ li tqis ukoll il-benefiċċji li jinħolqu għal konsumaturi bi dħul baxx jew bi ħtiġijiet soċjali speċjali minn għażla ta’ fornituri u l-benefiċċji għall-fornituri kollha li jistgħu jgawdu milli jkunu fornitur ta’ servizz universali. Fejn Stat Membru jiddeċiedi b’eċċezzjoni li jimponi l-obbligu li joffri għażliet jew pakketti speċifiċi ta’ tariffi biss fuq fornituri magħżula, jenħtieġ li jiżgura li konsumaturi bi dħul baxx jew ħtiġijiet soċjali speċjali jkollhom għażla ta’ fornituri li joffru tariffi soċjali. Madankollu, f’ċerti sitwazzjonijiet jista’ jkun li l-Istati Membri ma jkunux jistgħu jiggarantixxu għażla ta’ fornituri, pereżempju fejn impriża waħda biss tipprovdi servizzi fiż-żona tar-residenza tal-benefiċjarju, jew jekk l-għoti ta’ għażla toħloq piż organizzattiv u finanzjarju addizzjonali li jkun eċċessiv fuq l-Istat Membru.

(222)

Jenħtieġ li l-affordabbiltà ma tibqax aktar ostaklu għall-aċċess tal-konsumaturi għas-sett minimu ta’ servizzi ta’ konnettività. Dritt għal kuntratt ma’ fornitur jenħtieġ li jfisser li l-konsumaturi li jistgħu jiffaċċjaw ċaħda, b’mod partikolari dawk bi dħul baxx jew bi ħtiġijiet soċjali speċjali, jenħtieġ li jkollhom il-possibbiltà li jidħlu f’kuntratt għall-forniment ta’ servizz ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband bi prezz affordabbli u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi mill-inqas f’post fiss ma’ kwalunkwe fornitur ta’ servizzi bħal dawn f’dak il-post jew il-fornitur magħżul, fejn Stat Membru jkun iddeċieda b’eċċezzjoni li jagħżel fornitur wieħed jew aktar biex joffru dawn l-għażliet jew pakketti ta’ tariffi. Sabiex jiġu minimizzati r-riskji finanzjarji bħan-nuqqas ta’ ħlas ta’ kontijiet, il-fornituri jenħtieġ li jkunu ħielsa li jagħtu l-kuntratt skont termini ta’ ħlas minn qabel, fuq il-bażi ta’ unitajiet individwali bi prezz affordabbli mħallsa minn qabel.

(223)

Sabiex jiġi żgurat li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jiġu kkuntattjati minn servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw id-disponibbiltà ta’ numru għal perijodu raġonevoli, anke f’perijodi ta’ nuqqas ta’ użu ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi. Il-fornituri jenħtieġ li jkunu jistgħu jimplimentaw mekkaniżmi biex jivverifikaw l-interess kontinwu tal-konsumatur biex in-numru jinżamm disponibbli.

(224)

Il-fatt li jingħata kumpens lill-fornituri ta’ tali servizzi f’tali ċirkostanzi ma jfissirx li dan għandu jirriżulta f’distorsjoni tal-kompetizzjoni, sakemm dawn il-fornituri jiġu kumpensati għall-ispiża netta speċifika involuta u sakemm il-piż tal-ispiża netta jiġi rkuprat b’mod newtrali fir-rigward tal-kompetizzjoni.

(225)

Sabiex jivvalutaw il-ħtieġa għal miżuri ta’ affordabbiltà, jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħra, jkunu jistgħu jissorveljaw l-evoluzzjoni u d-dettalji ta’ offerti ta’għażliet ta’ tariffi jew pakketti ta’ tariffi għall-konsumaturi bi dħul baxx u utenti finali bi bżonnijiet soċjali speċjali.

(226)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jdaħħlu miżuri biex jippromwovu l-ħolqien ta’ suq għal prodotti u servizzi affordabbli li jinkorporaw faċilitajiet għal konsumaturi b’diżabbiltà, inkluż tagħmir b’teknoloġiji ta’ assistenza. Dan jista’ jinkiseb, fost l-oħrajn, billi ssir referenza għall-istandards Ewropej, jew billi jingħata appoġġ għall-implimentazzjoni ta’ rekwiżiti skont il-liġi tal-Unjoni li tarmonizza r-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà għal prodotti u servizzi. Jenħtieġ li l-Istati Membri jintroduċu miżuri xierqa skont iċ-ċirkostanzi nazzjonali, li jagħtu flessibbiltà biex l-Istati Membri jieħdu miżuri speċifiċi bħal per eżempju jekk is-suq ma jkunx qed joffri prodotti affordabbli u servizzi li jinkorporaw faċilitajiet għal konsumaturi b’diżabbiltà f’kondizzjonijiet ekonomiċi normali. Dawn il-miżuri jistgħu jinkludu appoġġ finanzjarju dirett lill-utenti finali. Jenħtieġ li l-ispiża ta’ servizzi ta’ trażmissjoni għal konsumaturi b’diżabbiltà tkun ekwivalenti għall-ispiża medja tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi.

(227)

Is-servizzi ta’ trażmissjoni jirreferu għal servizzi li jippermettu komunikazzjoni fiż-żewġ direzzjonijiet bejn utenti finali remoti ta’ modi differenti ta’ komunikazzjoni, (pereżempju, test, sinjal, diskors) billi tiġi pprovduta konverżjoni bejn dawk il-modi ta’ komunikazzjoni, normalment minn operatur uman. Test f’ħin reali huwa definit skont il-liġi tal-Unjoni li tarmonizza r-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u s-servizzi u jirreferi għal konverżazzjoni fl-għamla ta’ test f’sitwazzjonijiet minn punt għal punt jew f’konferenzjar multiplu fejn it-test li jiddaħħal jintbagħat b’tali mod li l-komunikazzjoni titqies mill-utent bħala kontinwa skont il-karattru.

(228)

Għal komunikazzjoni ta’ data b’rati ta’ data li huma biżżejjed biex jippermettu aċċess adegwat għall-internet broadband, il-konnessjonijiet tat-telefonija fissa huma kważi universalment disponibbli u użati mill-maġġoranza taċ-ċittadini tal-Unjoni. Il-kopertura tal-broadband fiss standard u d-disponibbiltà fl-Unjoni fl-2015 kienet ta’ 97 % tad-djar, b’rata medja ta’ 72 % ta’ adozzjoni, u s-servizzi bbażati fuq it-teknoloġiji bla fili għandhom użu saħansitra usa’. Madankollu, hemm differenzi bejn l-Istati Membri rigward id-disponibbiltà u l-affordabbiltà ta’ broadband fiss bejn iż-żoni urbani u dawk rurali.

(229)

Is-suq għandu rwol ewlieni x’jaqdi biex jiżgura d-disponibbiltà ta’ aċċess għall-internet bil-broadband b’kapaċità li kull ma tmur dejjem tikber. F’oqsma fejn is-suq ma jiflaħx jagħti s-servizz mixtieq, jibdew jidhru għodda oħra ta’ politika pubblika biex jappoġġaw id-disponibbiltà ta’ konnessjonijiet ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband, fil-prinċipju, aktar kosteffettivi u b’inqas distorsjoni tas-suq meta mqabbla ma’ obbligi ta’ servizz universali, pereżempju l-użu ta’ strumenti finanzjarji bħal dawk disponibbli taħt il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, l-użu tal-finanzjament pubbliku mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej, li jorbtu l-obbligi ta’ kopertura mad-drittijiet tal-użu tal-ispektrum tar-radju biex jappoġġjaw l-introduzzjoni ta’ netwerks tal-broadband f’żoni anqas popolati u l-investiment pubbliku f’konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat.

(230)

Jekk, wara li tkun twettqet valutazzjoni xierqa, meta jitqiesu r-riżultati tal-istħarriġ ġeografiku tal-introduzzjoni tan-netwerks immexxija mill-awtorità kompetenti, jew l-aħħar informazzjoni disponibbli għall-Istati Membri qabel ma jkunu disponibbli r-riżultati tal-ewwel stħarriġ ġeografiku, jintwera li la s-suq u lanqas il-mekkaniżmi ta’ intervent pubbliku m’huma x’aktarx kapaċi jipprovdu l-utenti finali f’ċerti żoni b’konnessjoni kapaċi li tipprovdi servizz ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband hekk kif iddefinit mill-Istati Membri u s-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss, l-Istat Membru jenħtieġ li jkun jista’ jagħżel b’eċċezzjoni fornituri differenti jew settijiet ta’ fornituri ta’ dawk is-servizzi fil-partijiet rilevanti differenti tat-territorju nazzjonali. Minbarra l-istħarriġ ġeografiku, l-Istati Membri jeħtieġ li jkunu jistgħu jużaw, fejn meħtieġ, kull evidenza addizzjonali biex jistabbilixxu sa liema punt huma disponibbli servizzi ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband u komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss. Din l-evidenza addizzjonali tista’ tinkludi data disponibbli għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali permezz tal-proċedura ta’ analiżi tas-suq u data miġbura mingħand l-utenti. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jirrestrinġu l-obbligi ta’ servizz universali li jsostnu d-disponibbiltà ta’ servizzi ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband għall-post jew residenza primarja tal-utent finali. M’għandu jkun hemm ebda limitazzjoni fuq il-mezzi tekniċi li bihom l-aċċess adegwat għall-internet broadband u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss jkunu fornuti, b’mod li jkunu permessi teknoloġiji bil-fili jew bla fili, u lanqas xi limitazzjoni rigward liema impriżi jfornu l-obbligi kollha ta’ servizz universali jew parti minnhom.

(231)

F’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, għandhom ikunu l-Istati Membri li jiddeċiedu abbażi ta’ kriterji oġġettivi liema impriżi jkunu deżinjati bħala fornituri tas-servizz universali, fejn xieraq waqt li jieħdu kont tal-kapaċità u r-rieda ta’ impriżi li jaċċettaw l-obbligi tas-servizz universali kollha jew parti minnhom. Dan ma jipprekludix l-Istati Membri milli jinkludu, fil-proċess tad-deżinjazzjoni, kondizzjonijiet speċifiċi ġustifikati fuq raġunijiet ta’ effiċjenza, inklużi r-raggruppament ta’ żoni ġeografiċi jew komponenti jew l-iffissar ta’ perijodi minimi għad-deżinjazzjoni.

(232)

L-ispejjeż biex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta’ konnessjoni li kapaċi tagħti servizz ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband kif identifikat skont din id-Direttiva u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss bi prezz affordabbli fi ħdan l-obbligi ta’ servizz universali jenħtieġ li jiġu stmati, b’mod partikolari billi ssir valutazzjoni tal-piżijiet finanzjarji mistennija għall-fornituri u għall-utenti fis-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

(233)

A priori, rekwiżiti biex tiġi żgurata kopertura territorjali nazzjonali imposta fil-proċedura tad-deżinjazzjoni x’aktarx li teskludi jew tiskoraġġixxi ċerti impriżi milli japplikaw biex jiġu maħtura bħala fornituri ta’ servizz universali. Id-deżinjazzjoni ta’ fornituri b’obbligi ta’ servizz universali għal perijodu eċċessiv jew indefinit jista’ jwassal ukoll għal esklużjoni a priori ta’ ċerti fornituri. Fejn Stat Membru jiddeċiedi li jagħżel fornitur wieħed jew aktar għal raġunijiet ta’ affordabbiltà, jeħtieġ li jkun possibbli għal dawk il-fornituri li jkunu differenti minn dawk magħżulin għall-element tad-disponibbiltà tas-servizz universali.

(234)

Meta fornitur li jkun, fuq bażi eċċezzjonali, iddeżinjat biex jipprovdi għażliet jew pakketti ta’ tariffi differenti minn dawk provduti taħt kondizzjonijiet kummerċjali normali, kif identifikati taħt din id-Direttiva jew biex jiżgura d-disponibbiltà fl-lok fiss ta’ servizz ta’ aċċess adegwat tal-internet broadband jew ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi, kif identifikati taħt din id-Direttiva, jagħżel li jċedi l-attivitajiet kollha tiegħu fin-netwerk tal-aċċess lokali fit-territorju nazzjonali, jew parti sostanzjali minnhom, meqjusa fid-dawl tal-obbligi tiegħu ta’ servizz universali, lil entità legali separata li tkun proprjetà effettiva ta’ entità differenti, l-awtorità kompetenti jenħtieġ li tevalwa l-effetti tat-tranżazzjoni biex tiżgura l-kontinwità tal-obbligi tas-servizz universali fit-territorju nazzjonali kollu jew f’partijiet minnu. Għal dak l-għan, l-awtorità kompetenti li imponiet l-obbligi tas-servizz universali jenħtieġ li tiġi infurmata mill-fornitur qabel iċ-ċessjoni. L-evalwazzjoni tal-awtorità kompetenti m’għandhiex tippreġudika t-tlestija tat-tranżazzjoni.

(235)

Sabiex tiġi pprovduta stabbiltà u jiġi appoġġat it-trasferiment gradwali, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jkomplu jiggarantixxu l-provvista ta’ servizzi universali fit-territorju tagħhom, minbarra l-aċċess adegwat għall-internet broadband u għas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss, li huma inklużi fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ obbligi ta’ servizzi universali tagħhom fuq il-bażi tad-Direttiva 2002/22/KE fid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ din id-Direttiva, sakemm is-servizzi jew servizzi simili ma jkunux disponibbli taħt ċirkostanzi kummerċjali normali. Li tiġi permessa l-kontinwazzjoni tal-forniment ta’ telefons pubbliċi bi ħlas lill-pubbliku ġenerali bl-użu ta’ muniti, karti ta’ kreditu jew debitu, jew kards imħallsin minn qabel, fosthom kards għall-użu bi prefissi tat-telefon, direttorji u servizzi ta’ konsultazzjoni tad-direttorju skont is-sistema tas-servizz universali, sakemm tkun qed tintwera’ l-ħtieġa, tista’ tagħti lill-Istati Membri l-flessibbiltà meħtieġa biex iqisu kif xieraq iċ-ċirkostanzi nazzjonali differenti. Dan jista’ jinkludi l-provvediment ta’ telefons pubbliċi bi ħlas fil-punti tad-dħul ewlenin tal-pajjiż, bħall-ajruporti jew l-istazzjonijiet tal-ferrovija u tal-karozzi tal-linja, kif ukoll postijiet li jintużaw min-nies f’każ ta’ emerġenza, bħal sptarijiet, għases tal-pulizija u żoni ta’ emerġenza fl-awtostrada, sabiex jissodisfaw il-bżonnijiet raġonevoli tal-utenti finali, inklużi b’mod partikolari utenti finali b’diżabbiltà.

(236)

L-Istati Membri jenħtieġ li jissorveljaw is-sitwazzjoni tal-konsumaturi fir-rigward tal-użu tagħhom ta’ aċċess adegwat tal-internet broadband u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi u b’mod partikolari fir-rigward tal-affordabbiltà. L-affordabbiltà ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband u ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi hija relatata mal-informazzjoni li l-utenti jirċievu fir-rigward tal-ispejjeż tal-użu kif ukoll tal-ispiża relattiva tal-użu mqabbla ma’ servizzi oħra, u hija wkoll relatata mal-kapaċità tagħhom li jikkontrollaw l-infiq. L-affordabbiltà għalhekk tfisser l-għoti tas-setgħa lill-konsumaturi permezz ta’ obbligi imposti fuq il-fornituri. Dawk l-obbligi jinkludu livell speċifiku ta’ kontijiet dettaljati, il-possibbiltà tal-konsumaturi li selettivament jimblukkaw ċerti sejħiet, per eżempju sejħiet bi prezz għoli lil servizzi primjum, li jikkontrollaw l-infieq permezz ta’ mezzi ta’ ħlas minn qabel, u li jpaċu tariffi ta’ konnessjoni minn qabel. Dawn il-miżuri jistgħu jeħtieġu li jiġu riveduti u mibdula fid-dawl tal-iżviluppi tas-suq. Kontijiet dettaljati fuq l-użu tal-aċċess għall-internet jenħtieġ li jindikaw biss il-ħin, it-tul u l-ammont tal-konsum matul sessjoni ta’ użu iżda ma jindikawx is-siti web jew il-punti ta’ tmiem tal-internet konnessi matul tali sessjoni ta’ użu.

(237)

Ħlief fil-każi ta’ ħlas tard persistenti tal-kontijiet jew nuqqas ta’ ħlas tal-kontijiet, jenħtieġ li l-konsumaturi intitolati għal tariffi affordabbli jkunu, sa meta t-tilwim jissolva, protetti mill-qtugħ immedjat min-netwerk għal raġuni ta’ kont mhux imħallas, u, b’mod partikolari fil-każ ta’ tilwim dwar kontijiet għolja għall-servizzi b’rati primjum, jibqgħu jkollhom aċċess għas-servizzi essenzjali ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi u livell minimu ta’ servizz ta’ aċċess għall-internet kif definit mill-Istati Membri. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeċiedu li dak l-aċċess jibqa’ jiġi fornut biss jekk l-abbonat ikompli jħallas it-tariffi tal-kiri tal-linja jew tal-aċċess għall-internet bażiku.

(238)

Fejn il-forniment ta’ aċċess adegwat għall-internet broadband u tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi jew il-forniment ta’ servizzi oħra skont din id-Direttiva jwassal għal piż inġust fuq fornitur, filwaqt li jitqiesu l-ispejjeż u d-dħul kif ukoll il-benefiċċji intanġibbli li jirriżultaw mill-forniment tas-servizzi kkonċernati, dak il-piż inġust jista’ jiġi inkluż fi kwalunkwe kalkolu tal-ispiża netta tal-obbligi ta’ servizzi universali.

(239)

L-Istati Membri jenħtieġ li, fejn neċessarju, jistabbilixxu mekkaniżmi għall-iffinanzjar tal-ispiża netta ta’ obbligi ta’ servizz universali fejn jintwera li l-obbligi jistgħu biss jiġu fornuti b’telf jew bi spiża netta li jaqgħu barra li-standards kummerċjali normali. Huwa importanti li jiġi żgurat li l-ispiża netta ta’ obbligi ta’ servizz universali tiġi kkalkolata kif imiss u li kull iffinanzjar jitwettaq b’distorsjoni minima għas-suq u għall-impriżi, u jkun kompatibbli mal-Artikoli 107 u 108 tat-TFUE.

(240)

Kwalunkwe kalkolu ta’ spiża netta ta’ obbligi ta’ servizz universali jenħtieġ li jieħu kont debitu tal-ispejjeż u d-dħul, kif ukoll tal-benefiċċji intanġibbli li jirriżultaw mill-forniment tas-servizz universali, iżda jenħtieġ li ma jfixkilx l-għan ġenerali li jiġi assigurat li l-istrutturi tal-prezzijiet jirriflettu l-ispejjeż. Kwalunkwe spiża netta ta’ obbligi ta’ servizz universali jenħtieġ li tiġi kkalkolata fuq il-bażi ta’ proċeduri trasparenti.

(241)

Li jittieħed kont tal-benefiċċji intanġibbli tfisser li estimu f’termini monetarji, tal-benefiċċji indiretti li impriża tikseb minħabba l-pożizzjoni tagħha bħala fornitur ta’ servizz universali, jenħtieġ li jitnaqqas mill-ispiża netta diretta tal-obbligi ta’ servizz universali sabiex jiġi stabbilit il-piż globali tal-ispiża.

(242)

Meta obbligu ta’ servizz universali jirrappreżenta piż inġust fuq fornitur, huwa xieraq li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistabbilixxu mekkaniżmi għall-irkupru effiċjenti tal-ispejjeż netti. L-irkupru permezz ta’ fondi pubbliċi jikkostitwixxi metodu wieħed ta’ rkupru tal-ispejjeż netti tal-obbligi ta’ servizz universali. Il-kondiviżjoni tal-ispejjeż netti tal-obbligi tas-servizz universali bejn il-fornituri ta’ netwerks u servizzi ta’ komunikazzjoni elettroniċi huwa metodu ieħor. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jiffinanzjaw l-ispejjeż netti ta’ elementi differenti ta’ servizz universali permezz ta’ mekkaniżmi differenti, jew li jiffinanzjaw l-ispejjeż netti ta’ xi wħud mill-elementi jew kollha minn xi wieħed mill-mekkaniżmi jew minn kombinazzjoni tat-tnejn. Aċċess adegwat għall-internet broadband huwa ta’ benefiċċju mhux biss għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi iżda wkoll għall-ekonomija diġitali usa’ u għas-soċjetà kollha kemm hi. Li tiġi pprovduta konnessjoni li tappoġġa l-veloċitajiet broadband għal għadd ikbar ta’ utenti finali tippermettilhom jużaw servizzi online u b’hekk jipparteċipaw b’mod attiv fis-soċjetà diġitali. Li jiġu żgurati konnessjonijiet bħal dawn abbażi ta’ obbligi ta’ servizz universali sservi kemm l-interess pubbliku kif ukoll l-interessi tal-fornituri tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Dawk il-fatti jenħtieġ li jiġu kkunsidrati mill-Istati Membri meta jagħżlu u jfasslu mekkaniżmi għall-irkupru tal-ispejjeż netti.

(243)

Fil-każ tal-irkupru tal-ispejjeż permezz tal-kondiviżjoni tal-ispiża netta tal-obbligu tas-servizz universali bejn il-fornituri ta’ netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li dak il-metodu ta’ allokazzjoni fost il-fornituri jkun ibbażat fuq kriterji oġġettivi u nondiskriminatorji u jkun skont il-prinċipju ta’ proporzjonalità. Dan il-prinċipju ma jwaqqafx lill-Istati Membri milli jeżentaw operaturi ġodda li ma jkunux kisbu preżenza sinifikanti fis-suq. Kwalunnkwe mekkaniżmu ta’ finanzjament jenħtieġ li jiżura li l-parteċipanti fis-suq jikkontribwixxu biss għall-iffinanzjar ta’ obbligi ta’ servizz universali u mhux għal attivitajiet oħra li mhumiex direttament marbuta mal-forniment ta’ obbligi ta’ servizz universali. Jenħtieġ li l-mekkaniżmi tal-irkupru jirrispettaw il-prinċipji tal-liġi tal-Unjoni, u b’mod partikolari fil-każ ta’ mekkaniżmi ta’ kondiviżjoni, dawk tan-nondiskriminazzjoni u l-proporzjonalità. Kwalunkwe mekkaniżmu ta’ finanzjament jenħtieġ li jiżgura li l-utenti fi Stat Membru wieħed ma jikkontribwixxux għall-ispejjeż tal-forniment ta’ servizz universali fi Stat Membru ieħor. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-ispiża netta ta’ obbligi ta’ servizz universali tinqasam bejn il-fornituri kollha jew ċerti klassijiet speċifikati tagħhom. L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-mekkaniżmu ta’ kondiviżjoni jirrispetta l-prinċipji ta’ trasparenza, l-anqas distorsjoni tas-suq, in-nondiskriminazzjoni u l-proporzjonalità. L-anqas distorsjoni fis-suq tfisser li l-kontribuzzjonijiet jenħtieġ li jkunu rkuprati b’mod li sa fejn possibbli jimminimizza l-impatt tal-piż finanzjarji li jaqa’ fuq l-utenti finali, pereżempju billi l-kontribuzzjonijiet jitqassmu bl-aktar mod wiesa’ possibbli.

(244)

Il-fornituri li jibbenefikaw minn finanzjar ta’ servizz universali jenħtieġ li jipprovdu lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali livell suffiċjenti ta’ dettal tal-elementi speċifiċi li jeħtieġu dak l-iffinanzjar sabiex jiġġustifikaw it-talba tagħhom. L-iskemi tal-Istati Membri għal-istima u l-iffinanzjar ta’ obbligi ta’ servizzi universali jenħtieġ li jiġu komunikati lill-Kummissjoni għall-verifikazzjoni tal-kompatibbiltà mat-TFUE. L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw trasparenza u kontroll effettivi tal-ammonti mitluba biex jiffinanzjaw obbligi ta’ servizz universali. Il-kalkolu tal-ispejjeż netti tal-forniment tas-servizz universali jenħtieġ li jkun ibbażat fuq metodoloġija oġġettiva u trasparenti biex jiżgura l-iktar dispożizzjonijiet kosteffettivi tas-servizzi universali u jippromwovi kondizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni għall-parteċipanti tas-suq. Li ssir magħrufa l-metodoloġija maħsuba biex tintuża biex jiġu kkalkulati l-ispejjeż netti tal-elementi tas-servizz universali individwali minn qabel ma jkun implimentat il-kalkolu jista’ jgħin biex tinkiseb iktar trasparenza.

(245)

L-Istati Membri mhumiex permessi jimponu fuq il-parteċipanti tas-suq kontribuzzjonijiet finanzjarji li jirrelataw ma’ miżuri li mhumiex parti mill-obbligi ta’ servizz universali. L-Istati Membri individwali jibqgħu ħielsa li jimponu miżuri speċjali (barra mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ obbligi ta’ servizz universali) u jiffinanzjawhom b’konformità mal-liġi tal-Unjoni iżda mhux permezz ta’ kontribuzzjonijiet mill-parteċipanti tas-suq.

(246)

Sabiex jkun appoġġat b’mod effettiv il-moviment liberu ta’ merkanzija, servizzi u persuni fl-Unjoni, jenħtieġ li jkun possibbli li jintużaw ċerti riżorsi ta’ numerazzjoni nazzjonali, b’mod partikolari ċerti numri mhux ġeografiċi, b’mod ekstraterritorjali, jiġifieri barra t-territorju tal-Istat Membru li qed jassenja. Fid-dawl tar-riskji konsiderevoli ta’ frodi fil-qasam tal-komunikazzjonijiet interpersonali, tali użu extraterritorjali jenħtieġ li jkun permess biss għall-forniment ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali. L-infurzar tal-liġijiet nazzjonali rilevanti, b’mod partikolari regoli għall-protezzjoni tal-konsumaturi u regoli oħrajn marbutin mal-użu ta’ riżorsi ta’ numerazzjoni jenħtieġ li jiġi żgurat mill-Istati Membri indipendentement minn fejn ikunu ingħataw id-drittijiet ta’ użu u fejn ir-riżorsi ta’ numerazzjoni jkunu qed jintużaw fi ħdan l-Unjoni. L-Istati Membri jibqgħu kompetenti li japplikaw il-liġi nazzjonali tagħhom għar-riżorsi ta’ numerazzjoni użati fit-territorju tagħhom, inkluż fejn id-drittijiet ikunu ngħataw fi Stat Membru ieħor.

(247)

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħrajn tal-Istati Membri fejn jintużaw ir-riżorsi ta’ numerazzjoni minn Stat Membru ieħor, ma għandhomx kontroll fuq dawk ir-riżorsi ta’ numerazzjoni. Għaldaqstant hu essenzjali li l-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorità kompetenti oħra tal-Istat Membru li jagħti d-drittijiet ta’ użu extraterritorjali tiżgura wkoll il-protezzjoni effettiva tal-utenti finali fl-Istati Membri fejn jintużaw dawn in-numri. Bil-ħsieb li tinkiseb protezzjoni effettiva, l-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtorià kompetenti oħra li tagħti d-drittijiet ta’ użu extraterritorjali jenħtieġ li tallaċċja kondizzjonijiet skont din id-Direttiva fir-rigward tar-rispett mill-fornitur ta’ regoli tal-protezzjoni tal-konsumaturi u regoli oħrajn marbutin mal-użu tar-riżorsi tan-numerazzjoni f’dawk l-Istati Membri fejn ikunu ser jintużaw dawk ir-riżorsi.

(248)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħrajn ta’ dawk l-Istati Membri fejn jintużaw ir-riżorsi ta’ numerazzjoni jkunu jistgħu jitolbu l-appoġġ tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħrajn li jkunu taw id-drittijiet ta’ użu għar-riżorsi ta’ numerazzjoni biex jgħinuhom fl-infurzar tar-regoli tagħha. Il-miżuri ta’ infurzar mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħrajn li jkunu taw id-drittijiet ta’ użu jenħtieġ li jinkludu penali dissważivi, b’mod partikolari fil-każ ta’ ksur serju tal-irtirar tad-dritt ta’ użu extraterritorjali għar-riżorsi tan-numerazzjoni assenjati lill-impriża kkonċernata. Ir-rekwiżiti dwar l-użu exstraterritorjali jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-Istati Membri biex jimblukkaw, skont il-każ, l-aċċess għal numri jew servizzi meta dan ikun iġġustifikat għal raġunijiet ta’ frodi jew użu ħażin. L-użu extraterritorjali ta’ riżorsi ta’ numerazzjoni jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għal regoli tal-Unjoni relatati mal-forniment ta’ servizzi tar-roaming, inkluż dawk relattivi għall-prevenzjoni ta’ użu anomalu jew abbużiv tas-servizzi tar-roaming li huma soġġetti għal regolamentazzjoni tal-prezzijiet għall-bejgħ bl-imnut u li jibbenefikaw minn rati ta’ roaming bl-ingrossa. L-Istati Membri jenħtieġ li jkomplu jkunu jistgħu jidħlu fi ftehimiet speċifiċi dwar l-użu extraterritorjali ta’ riżorsi tan-numerazzjoni ma’ pajjiżi terzi.

(249)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jippromwovu servizzi ta’ proviżjonament “over-the-air” ta’ riżorsi għall-innumerar sabiex jiġi faċilitat il-bdil ta’ fornituri tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Il-proviżjonament “over-the-air” tar-riżorsi tan-numerazzjoni jippermetti għall-programmazzjoni mill-ġdid tal-identifikaturi tat-tagħmir tat-telekomunikazzjoni mingħajr aċċess fiżiku għal apparati kkonċernati. Din il-karatteristika hija partikolarment rilevanti għal servizzi bejn magna u oħra, jiġifieri servizzi li jinvolvu trasferiment awtomatizzat ta’ data u informazzjoni bejn l-apparati u l-applikazzjonijiet ibbażati fuq software bi ftit jew mingħajr interazzjoni umana. Il-fornituri ta’ tali servizzi bejn magna u oħra jista’ ma jkollhomx rikors għal aċċess fiżiku għall-apparati tagħhom minħabba l-użu tagħhom f’kondizzjonijiet remoti, jew minħabba l-għadd kbir ta’ apparati introdotti jew il-modi tal-użu tagħhom. Fid-dawl tas-suq bejn magna u oħra emerġenti u t-teknoloġiji l-ġodda, l-Istati Membri għandhom jistinkaw biex jiżguraw in-newtralità tat-teknoloġija fil-promozzjoni tal-proviżjonament tas-servizzi “over-the-air”.

(250)

L-aċċess għar-riżorsi tan-numerazzjoni fuq il-bażi ta’ kriterji trasparenti, oġġettivi u nondiskriminatorji huwa essenzjali għall-impriżi biex jikkompetu fis-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħtu d-drittijiet tal-użu ta’ riżorsi ta’ numerazzjoni lill-impriżi minbarra l-fornituri tan-netwerks jew is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi fid-dawl tar-rilevanza li kull ma tmur dejjem tikber tan-numri għal-servizzi varji tal-Internet tal-Oġġetti. L-elementi kollha għall-pjani nazzjonali ta’ numerazzjoni jenħtieġ li jkunu amministrati mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħrajn, inkluż il-kodiċi tal-punti użati fl-indirizzar tan-netwerks. Fejn ikun hemm il-ħtieġa tal-armonizzazzjoni tar-riżorsi tan-numerazzjoni fl-Union biex isostnu l-iżvilupp ta’ servizzi pan-Ewropew jew servizzi transfruntieri, b’mod partikolari servizzi ġodda bbażati fuq magna għal magna bħalma huma karozzi konnessi, u fejn id-domanda ma tistax tiġi sodisfatta abbażi tar-riżorsi eżistenti ta’ numerazzjoni stabbiliti, il-Kummissjoni tista’ tieħu miżuri ta’ implimentazzjoni bl-assistenza tal-BEREC.

(251)

Jenħtieġ li jkun possibbli l-adempiment tar-rekwiżit li jiġu ppubblikati deċiżjonijiet dwar l-għoti ta’ drittijiet tal-użu għar-riżorsi ta’ numerazzjoni billi dawk id-deċiżjonijiet isiru pubblikament aċċessibbli permezz ta’ website.

(252)

Filwaqt li jitqiesu l-aspetti partikolari marbutin mar-rappurtar ta’ tfal neqsin, l-Istati Membri jenħtieġ li jżommu l-impenn tagħhom li jiżguraw li tassew ikun disponibbli fit-territorji tagħhom servizz li jaħdem tajjeb għar-rappurtar ta’ tfal neqsin bin-numru “116000”. Jenħtieġ li l-Istati Membri jieħdu miżuri xierqa biex jiżguraw li jintlaħaq livell suffiċjenti ta’ kwalità tas-servizz fit-tħaddim tan-numru “116 000”.

(253)

B’mod parallel mal-hotline għat-tfal neqsin “116000”, bosta Stati Membri jiżguraw ukoll li t-tfal ikollhom aċċess għal servizz faċli għat-tfal li jħaddem linja ta’ għajnuna li tgħin lit-tfal li jeħtieġu kura u protezzjoni bl-użu tan-numru “116111”. Dawn l-Istati Membri u l-Kummissjoni jenħtieġ li jiżguraw li titqajjem kuxjenza fost iċ-ċittadini, u b’mod partikolari fost it-tfal u fost is-sistemi nazzjonali għall-protezzjoni tat-tfal, dwar l-eżistenza tal-linja ta’ għajnuna “116111”.

(254)

Suq intern jimplika li l-utenti finali jista’ jkollhom aċċess għan-numri kollha inklużi fil-pjani nazzjonali ta’ numerazzjoni ta’ Stati Membri oħra, u għas-servizzi, li jużaw numri li mhumiex ġeografiċi, inklużi n-numri tal-freephone u tar-rata primjum, fl-ambitu tal- Unjoni, ħlief fejn l-utent finali msejjaħ ikun għażel, għal raġunijiet kummerċjali, li jillimita l-aċċess minn ċerti żoni ġeografiċi. L-utenti finali jenħtieġ li wkoll ikunu jistgħu jaċċessaw numri mit Telefonati Bla Ħlas Internazzjonali Universali (UIFN). Jenħtieġ li l-aċċess transfruntier għar-riżorsi ta’ numerazzjoni u għas-servizzi assoċjati ma jiġix ostakolat, ħlief f’każi ġustifikati b’mod oġġettiv, pereżempju għall-ġlieda kontra l-frodi jew l-abbuż (pereżempju, f’konnessjoni ma’ ċerti servizzi ta’ rati primjum), meta n-numru jkun definit bħala li għandu ambitu nazzjonali biss (pereżempju, kodiċi qasir nazzjonali), jew meta mhuwiex ekonomikament fattibbli. It-tariffi imposti fuq partijiet li jagħmlu sejħa minn barra l-Istat Membru konċernat mhux meħtieġa li jkunu l-istess bħal dawk tal-partijiet li jagħmlu sejħa minn ġewwa dak l-Istat Membru. Jenħtieġ li l-utenti jingħataw informazzjoni sħiħa bil-quddiem b’mod ċar dwar kwalunkwe ħlasijiet applikabbli għan-numri ta’ telefonati bla ħlas, bħall-ħlasijiet għal sejħiet internazzjonali aċċessibbli permezz ta’ kodiċi standard ta’ ddajljar internazzjonali. Fejn id-dħul mill-interkonnessjoni jew minn servizzi oħrajn jinżammu mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika għal raġunijiet ta’ frodi jew użu ħażin, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li d-dħul miżmum minn servizzi jitħallas lura lill-utenti finali milqutin mill-frodi jew użu ħażin rilevanti fejn possibbli.

(255)

F’konformità mal-prinċijpu ta’ proporzjonalità, jenħtieġ li numru ta’ dispożizzjonijiet tad-drittijiet tal-utenti finali f’din id-Direttiva ma japplikawx għal impriżi mikro li jipprovdu biss servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali indipendenti min-numru. Skont il-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja, id-definizzjoni ta’ impriżi żgħar u ta’ daqs medju, li tinkludi impriżi mikro, għandha tiġi interpretata strettament. Sabiex jiġu inklużi biss l-intrapriżi li huma impriżi mikro ġenwinament indipendenti, jeħtieġ li tiġi eżaminata l-istruttura tal-impriżi mikro li jiffurmaw grupp ekonomiku, li s-setgħa tiegħu tissupera s-setgħa ta’ impriża mikro, u li jiġi żgurat li d-definizzjoni ta’ impriżi mikro ma tiġix evitata b’mezzi purament formali.

(256)

It-tlestija tas-suq intern għall-komunikazzjonijiet elettroniċi teħtieġ it-tneħħija tal-ostakli għall-utenti finali biex ikollhom aċċess transfruntier għal servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi madwar l-Unjoni kollha. Il-fornituri tal-komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku jenħtieġ li ma jċaħħdux jew ma jillimitawx l-aċċess jew ma jiddiskriminawx kontra l-utenti finali abbażi tan-nazzjonalità, jew tal-Istat Membru ta’ residenza jew ta’ stabbiliment tagħhom. Madankollu, id-differenzjazzjoni jenħtieġ li tkun tista’ ssir skont differenzi ġustifikati oġġettivament fl-ispejjeż u r-riskji, mhux limitati għall-miżuri previsti fir-Regolament (UE) Nru 531/2012 fir-rigward tal-użu abbużiv jew anomalu tas-servizzi regolati ta’ roaming bl-imnut.

(257)

L-implimentazzjoni diverġenti tar-regoli dwar il-protezzjoni tal-utenti finali ħolqot ostakli sinifikanti tas-suq intern li jaffetwaw kemm il-fornituri ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi kif ukoll l-utenti finali. Dawn l-ostakli jenħtieġ li jitnaqqsu billi jiġu applikati l-istess regoli li jiżguraw livell komuni għoli ta’ protezzjoni madwar l-Unjoni kollha. L-armonizzazzjoni sħiħa kkalibrata tad-drittijiet tal-utenti finali koperti minn din id-Direttiva jenħtieġ li żżid konsiderevolment iċ-ċertezza legali kemm għall-utenti finali kif ukoll għall-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, u jenħtieġ li tnaqqas b’mod sinifikanti l-ostakli għad-dħul u l-piż ta’ konformità mhux neċessarju li jirriżultaw mill-frammentazzjoni tar-regoli. L-armonizzazzjoni sħiħa tgħin biex jingħelbu l-ostakoli għall-funzjonament tas-suq intern li jirriżultaw minn tali dispożizzjonijiet nazzjonali li jikkonċernaw drittijiet tal-utenti finali li fl-istess ħin jipproteġu l-fornituri nazzjonali kontra l-kompetizzjoni minn Stati Membri oħra. Sabiex jintlaħaq livell komuni għoli ta’ protezzjoni, f’din id-Direttiva jenħtieġ li jiġu msaħħa diversi dispożizzjonijiet li jikkonċernaw drittijiet tal-utenti finali, fid-dawl tal-aħjar prattiki fl-Istati Membri. L-armonizzazzjoni sħiħa tad-drittijiet tagħhom iżżid il-fiduċja tal-utenti finali fis-suq intern peress li jibbenefikaw minn livell daqstant għoli ta’ protezzjoni meta jużaw is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, mhux biss fl-Istat Membru tagħhom iżda wkoll filwaqt li jgħixu, jaħdmu u jivvjaġġaw fi Stati Membri oħrajn. L-armonizzazzjoni sħiħa jenħtieġ li testendi biss għas-suġġetti koperti mid-dispożizzjonijiet dwar l-utenti finali f’din id-Direttiva. Għaldaqstant, jenħtieġ li ma taffettwax il-liġi nazzjonali b’rabta ma’ dawk l-aspetti ta’ protezzjoni tal-utenti finali, fosthom xi aspetti ta’ miżuri ta’ trasparenza li mhumiex koperti minn dawk id-dispożizzjonijiet. Pereżempju, miżuri marbutin ma’ obbligi ta’ trasparenza li mhumiex koperti minn din id-Direttiva jenħtieġ li jitqiesu kompatibbli mal-prinċipju ta’ armonizzazzjoni sħiħa filwaqt li rekwiżiti addizzjonali marbutin mat-trasparenza koperti minn din id-Direttiva, bħall-pubblikazzjoni ta’ informazzjoni, jenħtieġ li jitqiesu inkompatibbli. Barra minn hekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jżommu jew jintroduċu dispożizzjonijiet nazzjonali dwar kwistjonijiet mhux indirizzati b’mod speċifiku f’din id-Direttiva, b’mod partikolari sabiex jiġu indirizzati kwistjonijiet emerġenti ġodda.

(258)

Il-kuntratti huma għodda importanti għall-utenti finali biex jiġu żgurati t-trasparenza ta’ informazzjoni u ċ-ċertezza legali. Il-parti ’l kbira tal-fornituri tas-servizzi f’ambjent kompetittiv jikkonkludu kuntratti mal-klijenti tagħhom għal raġunijiet ta’ xewqat kummerċjali. B’żieda ma’ din id-Direttiva, ir-rekwiżiti tal-liġi eżistenti tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tal-konsumatur li tirrelata mal-kuntratti, b’mod partikolari d-Direttiva tal-Kunsill 93/13/KEE (37) u d-Direttiva 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (38), japplikaw għal transazzjonijiet tal-konsumatur li jirrelataw man-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-inklużjoni ta’ rekwiżiti ta’ informazzjoni f’din id-Direttiva, li jistgħu jkunu meħtieġa wkoll skont id-Direttiva 2011/83/UE, jenħtieġ li ma twassalx għal duplikazzjoni tal-informazzjoni f’dokumenti prekuntrattwali u kuntrattwali. L-informazzjoni rilevanti pprovduta fir-rigward ta’ din id-Direttiva, inkluż kwalunkwe rekwiżit ta’ informazzjoni aktar preskrittiv u aktar dettaljat, jenħtieġ li titqies bħala li tissodisfa r-rekwiżiti korrispondenti skont id-Direttiva 2011/83/UE.

(259)

Xi wħud minn dawk id-dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tal-utenti finali li a priori japplikaw biss għall-konsumaturi, jiġifieri dawk dwar l-informazzjoni dwar il-kuntratti, it-tul massimu tal-kuntratti u l-pakketti, jenħtieġ li jibbenefikaw minnhom mhux biss il-konsumaturi, iżda wkoll impriżi mikro u impriżi żgħar, u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ kif definiti fil-liġi nazzjonali. Il-pożizzjoni ta’ negozjar ta’ dawk il-kategoriji ta’ intrapriżi u organizzazzjonijiet hija komparabbli ma’ dik tal-konsumaturi u għaldaqstant jenħtieġ li jibbenefikaw mill-istess livell ta’ protezzjoni sakemm b’mod espliċitu ma jirrinunzjawx għal dawk id-drittijiet. L-obbligi dwar l-informazzjoni dwar il-kuntratti f’din id-Direttiva, fosthom dawk tad-Direttiva 2011/83/UE li huma msemmijin f’din id-Direttiva, jenħtieġ li japplikaw irrispettivament minn jekk isirx pagament u mill-ammont tal-pagament li għandu jsir mill-konsumatur. L-obbligi marbutin mal-informazzjoni dwar il-kuntratti, inkluż dawk li jinsabu fid-Direttiva 2011/83/UE, jenħtieġ li japplikaw awtomatikament għal impriżi mikro, impriżi żgħar u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ sakemm ma jippreferux jinnegozjaw termini kuntrattwali individwalizzati mal-fornituri tas-servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika. Għall-kuntrarju tal-impriżi mikro, impriżi żgħar u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ, impriżi akbar normalment ikollhom setgħa akbar ta’ negozjar u, għalhekk, ma jkunux jiddependu fuq l-istess rekwiżiti kuntrattwali ta’ informazzjoni bħall-konsumaturi. Dispożizzjonijiet oħrajn, bħall-portabbiltà tan-numri, li huma importanti wkoll għall-impriżi akbar jenħtieġ li jibqgħu japplikaw għall-utenti finali kollha. L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ huma entitajiet ġuridiċi li ma jagħmlux qligħ għas-sidien jew għall-membri tagħhom. Tipikament, organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ ikunu organizzazzjonijiet tal-karità jew tipi oħra ta’ organizzazzjoni ta’ interess pubbliku. Għalhekk, fid-dawl tas-sitwazzjoni komparabbli, huwa leġittimu li dawn l-organizzazzjonijiet jiġu ttrattati bl-istess mod bħal impriżi mikro jew impriżi żgħar taħt din id-Direttiva, sa fejn huma kkonċernati d-drittijiet tal-utenti finali.

(260)

L-ispeċifiċitajiet tas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jeħtieġu, lil hinn mir-regoli kuntrattwali orizzontali, għadd limitat ta’ dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tal-utenti finali. B’mod partikolari, l-utenti finali jenħtieġ li jkunu infurmati, fost l-oħrajn, bi kwalunkwe livelli ta’ kwalità tas-servizz offruti, il-kondizzjonijiet għal promozzjonijiet u t-terminazzjoni ta’ kuntratti, il-pjanijiet ta’ tariffi applikabbli u t-tariffi għal servizzi soġġetti għal kondizzjonijiet ta’ prezzar partikolari. Dik l-informazzjoni hi rilevanti għall-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli pubblikament għajr servizzi ta’ trażmissjoni użati għall-forniment ta’ servizzi minn magna għal magna. Mingħajr preġudizzju għar-regoli applikabbli dwar il-protezzjoni tad-data personali, fornitur ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli pubblikament jenħtieġ li ma jkunx soġġett għall-obbligi dwar rekwiżiti ta’ informazzjoni għal kuntratti fejn dak il-fornitur, u persuni jew kumpaniji affiljati, ma jirċievu l-ebda remunerazzjoni marbuta direttament jew indirettament mal-forniment ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bħal fejn università tagħti lill-viżitaturi aċċess b’xejn għan-netwerk tal-Wi-Fi tagħha fuq il-kampus mingħajr ma tirċievi ebda remunerazzjoni kemm jekk permezz ta’ pagament mingħand l-utenti kif ukoll permezz ta’ dħul pubbliċitarju.

(261)

Sabiex l-utent finali jkun jista’ jagħmel għażla infurmata sew, hu essenzjali li l-informazzjoni rilevanti meħtieġa tiġi pprovduta qabel il-konklużjoni tal-kuntratt u b’lingwaġġ ċar u li jinftiehem u b’mezz li jservi għal żmien twil jew, fejn dan ma jkunx fattibbli u mingħajr preġudizzju għad-definizzjoni ta’ mezz li jservi għal żmien twil mogħtija fid-Direttiva 2011/83/UE, f’dokument, li jsir disponibbli mill-fornitur u li tingħata notifika dwaru lill-utent, li jkun faċli li jitniżżel, jinfetaħ u jiġi kkonsultat fuq apparat, użat b’mod komuni mill-konsumaturi. Sabiex tiġi ffaċilitata l-għażla, il-fornituri jenħtieġ ukoll li jippreżentaw sommarju tat-termini essenzjali tal-kuntratt. Sabiex tiġi ffaċilitata l-komparabbiltà u jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità, il-Kummissjoni, wara li tikkonsulta lill-BEREC, jenħtieġ li tadotta kuntratt mudell għal tali sommarji ta’ kuntratti. L-informazzjoni pprovduta qabel jiġi konkluż il-kuntratt kif ukoll il-mudell tas-sommarju jenħtieġ li jikkostitwixxu parti integrali mill-kuntratt finali. Is-sommarju tal-kuntratt jenħtieġ li jkun konċiż u jkun jista’ jinqara faċilment, idealment mhux itwal mill-ekwivalenti ta’ naħa waħda ta’ paġna tad-daqs A4 jew, fejn għadd ta’ servizzi differenti jinġabru flimkien f’kuntratt waħdieni, l-ekwivalenti ta’ mhux aktar minn tliet paġni, ta’ naħa waħda u tad-daqs A4.

(262)

Wara l-adozzjoni tar-Regolament (UE) Nru 2015/2120, id-dispożizzjonijiet f’din id-Direttiva fir-rigward ta’ informazzjoni dwar il-kondizzjonijiet li jillimitaw l-aċċess għal, jew l-użu ta’, servizzi u applikazzjonijiet kif ukoll informazzjoni dwar it-tfassil tat-traffiku saru obsoleti u għandhom jitħassru.

(263)

Fir-rigward ta’ tagħmir terminali, il-kuntratt tal-konsumatur għandu jispeċifika kwalunkwe kondizzjoni imposta mill-fornitur fuq l-użu tat-tagħmir, bħal permezz ta’ “SIM-locking” ta’ apparati ċellulari, jekk tali kondizzjonijiet mhumiex projbiti taħt il-liġi nazzjonali, u kwalunkwe ħlas dovut mat-terminazzjoni tal-kuntratt, kemm qabel jew fid-data tal-iskadenza miftiehma, inkluż kwalunkwe spiża imposta sabiex jinżamm it-tagħmir. Fejn l-utent finali jagħżel li jżomm it-tagħmir terminali inkluż fil-kuntratt fil-mument meta dan ġie konkluż, kwalunkwe kumpens dovut jenħtieġ li ma jaqbiżx il-valur pro rata temporis tiegħu kkalkulat fuq il-bażi tal-valur fil-mument meta jiġi konkluż il-kuntratt, jew fuq il-parti li jkun fadal mit-tariffa tas-servizz sa tmiem il-kuntratt, skont liema ammont ikun l-iżgħar. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħżlu metodi oħra għall-kalkolu tar-rata tal-kumpens, fejn din ir-rata tkun daqs dak il-kumpens ikkalkulat jew inqas minnu. Jenħtieġ li l-fornitur ineħħi, bla ħlas, kwalunkwe restrizzjoni għall-użu tat-tagħmir terminali fuq netwerks oħrajn, sa mhux aktar tard minn meta jitħallas dan il-kumpens.

(264)

Mingħajr preġudizzju għall-obbligu sostantiv fuq il-fornitur marbut mas-sigurtà bis-saħħa ta’ din id-Direttiva, il-kuntratt jenħtieġ li jispeċifika t-tip ta’ azzjoni li l-fornitur jista’ jieħu fil-każ ta’ inċidenti ta’ sigurtà, theddid jew vulnerabbiltajiet. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-kuntratt jispeċifika wkoll kwalunkwe arranġamenti ta’ kumpens u rifużjoni jekk fornitur jagħti rispons mhux adegwat għal inċident ta’ sigurtà, inkluż jekk inċident ta’ sigurtà, li tingħata notifika dwaru lill-fornitur, iseħħ minħabba vulnerabbiltajiet magħrufin fis-software jew fil-hardware, li għalihom ikun inħareġ software korrettiv mill-manifattur jew l-iżviluppatur u l-fornitur tas-servizz ma jkunx applika dak is-software korrettiv u ma jkun ħa ebda kontromiżura xierqa oħra.

(265)

Id-disponibbiltà ta’ informazzjoni trasparenti, aġġornata u komparabbli dwar offerti u servizzi hija element ewlieni għall-konsumaturi fi swieq kompetittivi fejn diversi fornituri joffru s-servizzi. Utenti finali jenħtieġ li jkunu jistgħu jqabblu l-prezzijiet ta’ diversi servizzi offruti fis-suq faċilment abbażi ta’ informazzjoni pubblikata f’forma faċilment aċċessibbli. Sabiex ikunu jistgħu iqabblu faċilment il-prezzijiet u s-servizz, l-awtoritajiet kompetenti f’koordinazzjoni, fejn rilevanti, mal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li jkunu jistgħu jitolbu, mingħand il-fornituri ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet jew servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali disponibbli pubblikament, għal trasparenza akbar marbuta mal-informazzjoni, inklużi tariffi, il-kwalità tas-servizz, il-kondizzjonijiet marbutin mat-tagħmir terminali fornut, u statistika rilevanti oħra. Kwalunkwe rekwiżit bħal dan għandu jqis kif xieraq il-karatteristiċi ta’ dawk in-netwerks u s-servizzi. Jenħtieġ li dawn ukoll jiżguraw li partijiet terzi jkollhom id-dritt li jużaw mingħajr ħlas informazzjoni pubblikament disponibbli li tkun ippubblikata minn dawn l-impriżi, bil-ħsieb li jipprovdu għodda ta’ tqabbil.

(266)

L-utenti finali ta’ spiss mhumiex konxji tal-kost tal-imġiba tal-konsum tagħhom jew ikollhom xi diffikultajiet biex jikkalkulaw il-konsum ta’ ħin tagħhom jew il-konsum tad-data tagħhom meta jużaw is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Sabiex tiżdied it-trasparenza u sabiex jippermettu kontroll aħjar tal-baġit tal-komunikazzjonijiet tagħhom, huwa importanti li l-utenti finali jiġu pprovduti b’faċilitajiet li jippermettulhom li jsegwu l-konsum tagħhom fil-waqt. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jżommu jew jintroduċu dispożizzjonijiet dwar limiti ta’ konsum li jipproteġu lill-utenti finali minn “xokkijiet meta jasal il-kont”, inkluż b’rabta mas-servizzi b’rati primjum u servizzi oħrajn soġġetti għal kondizzjonijiet ta’ pprezzar partikolari. Dan jippermetti lill-awtoritajiet kompetenti jirrikjedu li l-informazzjoni dwar dawn il-prezzijiet tingħata qabel jingħata s-servizz u ma jippreġudikax il-possibbiltà tal-Istati Membri li jżommu jew jintroduċu obbligi ġenerali għal servizzi b’rata primjum biex tiġi żgurata l-protezzjoni effettiva tal-utenti finali.

(267)

L-għodod tat-tqabbil indipendenti, bħal websajts, huma mezz effettiv għall-utenti finali sabiex jivvalutaw il-merti ta’ fornituri differenti ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali, fejn jiġu fornuti għal pagamenti monetarji diretti rikorrenti jew ibbażati fuq il-konsum, u sabiex jiksbu informazzjoni imparzjali, b’mod partikolari billi jqabblu l-prezzijiet, it-tariffi u l-parametri tal-kwalità f’post wieħed. Tali għodod jenħtieġ li jkunu operazzjonalment indipendenti mill-fornituri tas-servizz u jenħtieġ li ebda fornitur tas-servizz ma jingħata trattament favorevoli fir-riżultati tat-tfittxijiet. Tali għodod jenħtieġ li jimmiraw li jipprovdu informazzjoni li tkun kemm ċara u konċiża, kif ukoll sħiħa u komprensiva. Jenħtieġ li huma jkollhom l-għan li jinkludu l-usa’ firxa possibbli ta’ offerti, sabiex tagħti ħarsa ġenerali rappreżentattiva u tkopri parti sinifikanti tas-suq. L-informazzjoni mogħtija f’tali strumenti jenħtieġ li tkun affidabbli, imparzjali u trasparenti. L-utenti finali jenħtieġ li jkunu infurmati dwar id-disponibbiltà ta’ tali għodod. L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-utenti finali jkollhom aċċess b’xejn għal mill-anqas waħda minn dawn l-għodod fit-territorji rispettivi tagħhom. Fejn ikun hemm biss għodda waħda fi Stat Membru u din l-għodda tieqaf topera jew ma tibqax konformi mal-kriterji tal-kwalità, l-Istat Membru jenħtieġ li jiżgura li l-utenti finali jkollhom aċċess fi żmien raġonevoli għal għodda oħra ta’ tqabbil fil-livell nazzjonali.

(268)

Għodod ta’ tqabbil indipendenti jistgħu jiġu operati minn impriżi privati, jew mill-awtoritajiet kompetenti jew f’isimhom, madankollu dawn għandhom jiġu operati f’konformità ma’ kriterji ta’ kwalità speċifikati inkluż ir-rekwiżit li jipprovdu dettalji tas-sidien tagħhom, li jipprovdu informazzjoni preċiża u aġġornata, jiddikjaraw il-ħin tal-aħħar aġġornament, jistabbilixxu kriterji ċari u oġġettivi li fuqhom se jkun ibbażat it-tqabbil u jinkludu firxa wiesgħa ta’ offerti li jkopru parti sinifikanti tas-suq. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jistabbilixxu kemm il-darba l-għodod ta’ tqabbil għandhom jirrevedu u jaġġornaw l-informazzjoni li jagħtu lill-utenti finali, filwaqt li jqisu l-frekwenza li biha l-fornituri ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet u ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali disponibbli pubblikament, ġeneralment jaġġornaw l-informazzjoni tagħhom dwar it-tariffi u l-kwalità.

(269)

Sabiex jiġu indirizzati kwistjonijiet ta’ interess pubbliku fir-rigward tal-użu tas-servizzi ta’ aċċess għall-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri disponibbli pubblikament, u biex tiġi mħeġġa l-protezzjoni tad-drittijiet u l-libertajiet ta’ oħrajn, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jipproduċu u jxerrdu, jew jieħdu ħsieb li tixxerred, bl-għajnuna ta’ fornituri ta’ tali servizzi, informazzjoni ta’ interess pubbliku relatata mal-użu ta’ tali servizzi. Jenħtieġ li jkun possibbli li tali informazzjoni tinkludi informazzjoni ta’ interess pubbliku fir-rigward tal-ksur l-aktar komuni u l-konsegwenzi legali tagħhom, pereżempju rigward ksur ta’ dritt tal-awtur, użu illegali ieħor u d-disseminazzjoni ta’ kontenut dannuż, u parir u mezzi ta’ protezzjoni kontra riskji għas-sigurtà personali, pereżempju dawk li jirriżultaw mill-iżvelar ta’ informazzjoni personali f’ċerti ċirkostanzi, kif ukoll riskji għall-privatezza u għad-data personali, u d-disponibbiltà ta’ software li hu faċli biex tużah u li jista’ jiġi kkonfigurat jew għażliet ta’ software li jippermettu l-protezzjoni tat-tfal jew ta’ persuni vulnerabbli. L-informazzjoni tista’ tiġi kkoordinata permezz tal-proċedura ta’ kooperazzjoni stabbilita f’din id-Direttiva. Tali informazzjoni ta’ interess pubbliku jenħtieġ li tiġi aġġornata meta neċessarju u jenħtieġ li tiġi ppreżentata f’formati faċilment komprensibbli, kif determinat minn kull Stat Membru, u fuq kwalunkwe websajt ta’ awtorità pubblika nazzjonali. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jobbligaw lill-fornituri ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri disponibbli pubblikament jiddisseminaw din l-informazzjoni standardizzata lill-konsumaturi tagħhom kollha b’mod li jitqies xieraq mill- awtoritajiet pubbliċi nazzjonali. It-tixrid ta’ informazzjoni bħal din, madankollu, jenħtieġ li ma jimponix piż eċċessiv fuq il-fornituri. Jekk jagħmel dan, l-Istati Membri jenħtieġ li jirrikjedu li tali tixrid isir bil-mezzi użati mill-fornituri fil-komunikazzjonijiet mal-utenti finali magħmula waqt l-attivitajiet ordinarji tan-negozju.

(270)

Fin-nuqqas ta’ regoli rilevanti tal-liġi tal-Unjoni, il-kontenut, l-applikazzjonijiet u s-servizzi huma meqjusa legali jew dannużi f’konformità mal-liġi sostantiva u proċedurali nazzjonali. Huwa kompitu tal-Istati Membri, u mhux tal-fornituri tan-netwerks jew servizzi elettroniċi ta’ komunikazzjoni, biex jiddeċiedu, waqt li jiġu segwiti l-proċeduri dovuti, jekk il-kontenut, l-applikazzjonijiet jew servizzi humiex legali jew dannużi. Din id-Direttiva u d-Direttiva 2002/58/KE huma mingħajr preġudizzju għad-Direttiva 2000/31/KE, li, fost l-oħrajn, fiha regola ta’ “mere conduit” għal fornituri ta’ servizzi intermedjarji, kif definit fiha.

(271)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħrajn, jew, fejn rilevanti, awtoritajiet kompetenti oħrajn f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet regolatorji nazzjonali, jingħataw is-setgħa li jissorveljaw il-kwalità tas-servizzi u jiġbru sistematikament informazzjoni dwar il-kwalità tas-servizzi offruti mill-fornituri ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet u ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali disponibbli pubblikament, sakemm dawn tal-aħħar ikunu jistgħu joffru livelli minimi ta’ kwalità tas-servizz permezz tal-kontroll ta’ mill-inqas xi wħud mill-elementi tan-netwerk jew inkella bis-saħħa ta’ ftehim fil-livell ta’ servizz għal dak il-għan, inkluż il-kwalità marbuta mal-forniment ta’ servizzi lil utenti finali b’diżabbiltà. Din l-informazzjoni jenħtieġ li tinġabar fuq il-bażi ta’ kriterji li jippermettu l-komparabbiltà bejn il-fornituri tas-servizzi u bejn l-Istati Membri. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi bħal dawn, li joperaw f’ambjent kompetittiv, aktarx li jagħtu nformazzjoni adegwata u aġġornata dwar is-servizzi tagħhom pubblikament disponibbli għal raġunijiet ta’ vantaġġ kummerċjali. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħrajn, jew, fejn rilevanti, awtoritajiet kompetenti oħrajn f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet regolatorji nazzjonali, ikunu jistgħu jeżiġu l-pubblikazzjoni ta’ din l-informazzjoni fejn jiġi muri li din l-informazzjoni mhijiex effettivament disponibbli għall-pubbliku. Fejn il-kwalità tas-servizz ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali disponibbli pubblikament tiddependi minn kwalunkwe fattur estern, bħall-kontroll tat-trażmissjoni tas-sinjali jew il-konnettività tan-netwerk, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħrajn jenħtieġ li jkunu jistgħu jesiġu li l-fornituri ta’ tali servizzi jinfurmaw lill-konsumaturi tagħhom kif meħtieġ.

(272)

Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħrajn jistabbilixxu wkoll il-metodi ta’ kejl li jridu jiġu applikati mill-fornituri tas-servizz biex jittejjeb it-tqabbil tad-data provduta. Sabiex tiġi faċilitata l-paragunabbiltà madwar l-Unjoni u biex jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità, il-BEREC jenħtieġ li jadotta linji gwida dwar parametri rilevanti tal-kwalità tas-servizz li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali f’koordinazzjoni ma’ awtoritajiet kompetenti oħrajn jenħtieġ li jqisu bl-aktar reqqa.

(273)

Sabiex jieħdu vantaġġ sħiħ mill-ambjent kompetittiv, il-konsumaturi jenħtieġ li jkunu jistgħu jagħmlu għażliet infurmati u jibdlu minn fornitur għal ieħor meta jkun fl-aħjar interess tagħhom li jagħmlu dan. Huwa essenzjali li jiġi żgurat li dawn ikunu kapaċi jagħmluh mingħajr ma jiġu mfixkla minn ostakli legali, tekniċi jew metodi prattiċi, inkluż kondizzjonijiet kuntrattwali, proċeduri u ħlasijiet. Dak ma jipprekludix lill-fornituri milli jistabbilixxu perijodi kuntrattwali minimi raġonevoli sa 24 xahar fil-kuntratti tal-konsumaturi. Madankollu, jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom il-possibbiltà li jżommu jew jintroduċu dispożizzjonijiet għal tul ta’ żmien massimu iqsar u li jippermettu lill-konsumaturi jibdlu l-pjanijiet ta’ tariffi jew itemmu l-kuntratt waqt il-perijodu tal-kuntratt mingħajr ma jġarrbu spejjeż addizzjonali fid-dawl tal-kondizzjonijiet nazzjonali, bħal-livelli ta’ kompetizzjoni u l-istabbiltà tal-investimenti fin-netwerks. Indipendentement minn dan il-kuntratt ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi, il-konsumaturi jistgħu jippreferu u jibbenefikaw minn perijodu itwal ta’ rimborż għal konnessjonijiet fiżiċi. Tali impenji tal-konsumatur jistgħu jkunu fattur importanti li jiffaċilita l-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna sal-bini tal-utent finali jew qrib ħafna tiegħu, inkluż permezz ta’ skemi ta’ aggregazzjoni tad-domanda li jippermettu lill-investituri tan-netwerk biex inaqqsu r-riskji tal-użu inizjali. Madankollu, id-drittijiet tal-konsumaturi li jibdlu l-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, kif stabbilit f’din id-Direttiva, jenħtieġ li ma jkunux ristretti b’tali perijodi ta’ rimborż f’kuntratti dwar konnessjonijiet fiżiċi u jenħtieġ li tali kuntratti ma jkoprux tagħmir terminali jew ta’ aċċess għall-internet, bħal handsets, routers jew modems. L-Istati Membri għandhom jiżguraw it-trattament ugwali ta’ entitajiet, inkluż l-operaturi, li jiffinanzjaw l-użu ta’ konnessjoni fiżika ta’ kapaċità għolja ħafna mal-istabbiliment tal-utenti finali, inkluż fejn tali finanzjament huwa permezz ta’ kuntratt li jitħallas permezz ta’ rati.

(274)

L-estensjoni awtomatika ta’ kuntratti għal servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi hija wkoll possibbli. F’dawk il-każijiet, l-utenti finali jenħtieġ li jkunu jistgħu jtemmu l-kuntratt tagħhom bla ma jġarrbu spejjeż wara l-iskadenza tat- termini kuntrattwali.

(275)

Jenħtieġ li kwalunkwe bidla fil-kondizzjonijiet kuntrattwali proposti mill-fornituri ta’ servizzi pubblikament disponibbli ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali independenti min-numri, li ma jkunux għall-benefiċċju tal-utent finali, pereżempju rigward it-taxxi, it-tariffi, il-limitazzjonijiet fil-volum tad-data, il-veloċitajiet tad-data, il-kopertura jew l-ipproċessar tad-data personali, tagħti d-dritt lill-utent finali biex itemm il-kuntratt mingħajr ma jġarrab spejjeż, anke jekk dawn ikunu kkombinati ma’ xi bidliet ta’ benefiċċju. Kwalunkwe bidla fil-kondizzjonijiet kuntrattwali mill-fornitur jenħtieġ li għaldaqstant tagħti d-dritt lill-utent finali biex itemm il-kuntratt sakemm kull bidla ma tkunx fiha nfisha ta’ ġid għall-utent finali, jew sakemm il-bidliet ma jkunux ta’ natura purament amministrattiva, bħal bidla fl-indirizz tal-fornitur, u ma jkollhom ebda effett negattiv fuq l-utent finali, jew sakemm il-bidliet ma jkunux strettament imposti minn bidliet leġislattivi jew regolatorji, bħal rekwiżiti ġodda marbutin mal-informazzjoni dwar il-kuntratti imposti mil-liġi tal-Unjoni jew dik nazzjonali. Jekk bidla tkunx esklużivament għall-ġid tal-utent finali jenħtieġ li jiġi vvalutat fuq il-bażi ta’ kriterji oġġettivi. Id-dritt tal-utent finali li jtemm il-kuntratt jenħtieġ li jiġi eskluż biss jekk il-fornitur ikun jista’ juri li l-bidliet kollha fil-kuntratt ikunu esklużivament ta’ ġid għall-utent finali jew ikunu ta’ natura purament amministrattiva mingħajr ebda effett negattiv fuq l-utent finali.

(276)

L-utenti finali jenħtieġ li jiġu notifikati dwar kull bidla fil-kondizzjonijiet kuntrattwali b’mezz li jservi għal żmien twil. Jenħtieġ li l-utenti finali minbarra konsumaturi, impriżi mikro jew impriżi żgħar, jew organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ ma jibbenefikawx mid-drittijiet imsemmijin hawn fuq li jtemmu l-kuntratt f’każ ta’ modifika ta’ kuntratt, sa fejn ikunu kkonċernati servizzi ta’ trażmissjoni użati għal servizzi minn magna għal magna. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipprevedu protezzjonijiet speċifiċi għal utenti finali b’rabta mat-terminazzjoni ta’ kuntratti meta l-utenti finali jbiddlu l-post ta’ residenza tagħhom. Id-dispożizzjonijiet dwar it-terminazzjoni ta’ kuntratti jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għal dispożizzjonijiet oħrajn tal-liġi tal-Unjoni jew nazzjonali dwar ir-raġunijiet li għalihom jistgħu jintemmu kuntratti jew li għalihom jistgħu jinbidlu t-termini u l-kondizzjonijiet kuntrattwali mill-fornitur tas-servizz jew mill-utent finali.

(277)

Il-possibbiltà tal-bdil tal-fornituri hija importanti biex ikun hemm kompetizzjoni effettiva f’ambjent kompetittiv. Id-disponibbiltà ta’ informazzjoni trasparenti, preċiża u f’waqtha dwar il-bidla minn fornitur għal ieħor, jenħtieġ li żżid il-kunfidenza tal-utenti finali fil-bdil u tagħmilhom aktar disposti li jieħdu sehem b’mod attiv fil-proċess kompetittiv. Il-fornituri tas-servizzi jenħtieġ li jiżguraw il-kontinwità tas-servizz sabiex l-utenti finali jkunu jistgħu jibdlu l-fornituri mingħajr ma jiġu mfixkla minħabba r-riskju ta’ telf ta’ servizz u fejn ikun teknikament possibbli jippermettu li ssir il-bidla fid-data mitluba mill-utenti finali.

(278)

Il-portabbiltà tan-numri huwa faċilitatur ewlieni tal-għażliet għad-dispożizzjoni tal-konsumaturi u l-kompetizzjoni effikaċi fis-swieq kompetittivi għas-swieq ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi. Jenħtieġ li l-utenti finali li jitolbu dan ikunu jistgħu jżommu n-numri tagħhom indipendentement mill-fornitur tas-servizz u għal żmien limitat fil-perijodu ta’ bdil bejn fornitur tas-servizz u ieħor. Il-forniment ta’ din il-faċilità bejn konnessjonijiet għan-netwerk pubbliku tat-telefon f’lok fiss u mhux fiss mhux kopert b’din id-Direttiva. Iżda, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu japplikaw dispożizzjonijiet għall-portabilità tan-numru bejn netwerks li jfornu servizzi f’lok fiss u netwerks mobbli.

(279)

L-impatt tal-portabilità tan-numri jissaħħaħ konsiderevolment meta jkun hemm informazzjoni trasparenti dwar it-tariffi, kemm għall-utenti finali li jġorru n-numru tagħhom kif ukoll għall-utenti finali li jagħmlu sejħa lil dawk li jkun ġarrew in-numru tagħhom. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jenħtieġ li, fejn possibbli, jiffaċilitaw it-trasparenza tat-tariffi adatta bħala parti mill-implimentazzjoni tal-portabilità tan-numri.

(280)

Meta jiġi assigurat li l-ipprezzar għal interkonnessjoni relatata mal-forniment ta’ portabilità tan-numri tkun orjentata mal-ispiża, jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu wkoll jieħdu kont tal-prezzijiet disponibbli fi swieq komparattivi.

(281)

Il-portabbiltà tan-numri huwa faċilitatur ewlieni tal-għażliet għad-dispożizzjoni tal-konsumaturi u l-kompetizzjoni effikaċi fis-swieq kompetittivi għall-komunikazzjonijiet elettroniċi u jenħtieġ li jiġi implimentat mingħajr dewmien żejjed, hekk li n-numru jkun funzjonalment attivat fi żmien ġurnata waħda tax-xogħol u l-utent finali ma jesperjenzax telf ta’ servizz li jdum aktar minn ġurnata waħda tax-xogħol mid-data miftiehma. Id-dritt ta’ portabbiltà tan-numru jenħtieġ li jiġi attribwit lill-utent finali li jkollu l-kuntratt rilevanti (imħallas minn qabel jew wara) mal-fornitur. Sabiex jiġi ffaċilitat f’punt uniku ta’ servizz li tippermetti biex jibdlu l-provditur bla intoppi għal utenti finali, il-proċess tal-bidla minn provditur għal ieħor jenħtieġ li jmexxih il-provditur riċeventi tal-komunikazzjoni elettronika lill-pubbliku. Jenħtieġ li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew, fejn rilevanti, awtoritajiet kompetenti oħra, ikunu jistgħu jippreskrivu l-proċess globali tal-bidla u tal-portabbiltà tan-numri, b’kont meħud tad-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar il-kuntratti u l-iżviluppi teknoloġiċi. Dan jenħtieġ li jinkludi, fejn disponibbli, rekwiżit għall-portabbiltà li sseħħ bi proviżjonament “over the air”, sakemm l-utent finali ma jitlobx mod ieħor. L-esperjenza miksuba f’ċerti Stati Membri wriet li hemm riskju li l-utenti finali jinbidlilhom il-fornitur mingħajr ma jkun ingħata l-kunsens tagħhom. Filwaqt li din hija kwistjoni li jenħtieġ li tiġi indirizzata l-ewwel nett mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jimponu miżuri proporzjonati minimi bħal dawn fir-rigward tal-proċess ta’ kommutazzjoni, inklużi penali xierqa, kif huma meħtieġa biex jitnaqqsu riskji bħal dawn u sabiex jiżguraw li l-utenti finali jkunu protetti matul il-proċess kollu ta’ bidla, mingħajr ma l-proċess isir inqas attraenti għalihom. Id-dritt tal-portabbiltà tan-numri jenħtieġ li ma jkunx ristrett minn kondizzjonijiet kuntrattwali.

(282)

Sabiex jiġi żgurat li l-bidla u l-portabbiltà jseħħu fil-limiti ta’ żmien previsti f’din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Istati Membri jipprovdu għall-kumpens tal-utenti finali minn fornituri b’mod faċli u f’waqtu fejn ftehim bejn fornitur u utent finali ma jiġix rispettat. Jenħtieġ li tali miżuri jkunu proporzjonati mad-dewmien li jkun hemm sabiex il-fornitur jikkonforma mal-ftehim. L-utenti finali jenħtieġ li mill-inqas jingħataw kumpens għal dewmien li jaqbeż jum wieħed tax-xogħol fl-attivazzjoni tas-servizz, il-portabbiltà ta’ numru, jew it-telf ta’ servizz, u fejn il-fornituri jitilfu appuntamenti miftiehma ta’ servizz jew installazzjoni. Kumpens addizzjonali jista’ jkun ukoll fl-għamla ta’ tnaqqis awtomatiku tar-remunerazzjoni fejn il-fornitur li qed jittrasferixxi jkollu jkompli jforni s-servizzi tiegħu sakemm jiġu attivati s-servizzi tal-fornitur riċeventi.

(283)

Il-pakketti li jkunu jinkludu mill-inqas servizz ta’ aċċess għall-internet jew servizz ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri disponibbli pubblikament, kif ukoll servizzi oħrajn bħal servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri disponibbli pubblikament, xandir lineari u servizzi minn magna għal magna, jew tagħmir terminali qed isiru dejjem aktar mifruxin u huma element importanti tal-kompetizzjoni. Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li pakkett jitqies li jeżisti f’sitwazzjonijiet meta l-elementi tal-pakkett jiġu fornuti jew mibjugħin mill-istess fornitur fil-qafas tal-istess kuntratt jew kuntratt relatat jew marbut mill-qrib. Filwaqt li l-pakketti ħafna drabi jwasslu benefiċċji għall-konsumaturi, huma jistgħu jagħmlu l-bidla iktar diffiċli jew tiswa aktar flus u jżidu ir-riskji ta’ “lock-in” kuntrattwali. Fejn servizzi differenti u tagħmir terminali f’pakkett ikunu soġġetti għal regoli diverġenti dwar it-terminazzjoni ta’ kuntratt u l-bidla minn fornitur għal ieħor, jew dwar impenji kuntrattwali fir-rigward tal-akkwist ta’ tagħmir terminali, il-konsumaturi effettivament qed jiġu mxekkla fid-drittijiet tagħhom taħt din id-Direttiva li jagħmlu l-bidla għal offerti kompetittivi għall-pakkett kollu jew għal partijiet minnu. Ċerti dispożizzjonijiet essenzjali ta’ din id-Direttiva b’rabta mal-informazzjoni fil-qosor dwar il-kuntratt, it-trasparenza, it-tul ta’ żmien tal-kuntratt u t-terminazzjoni u l-bidla jenħtieġ li, għaldaqstant, japplikaw għall-elementi kollha ta’ pakkett, fosthom it-tagħmir terminali, servizzi oħrajn bħall-kontenut diġitali jew is-servizzi diġitali, u s-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi li mhumiex direttament koperti mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dawk id-dispożizzjonijiet. L-obbligi kollha tal-utenti finali applikabbli skont din id-Direttiva għal servizz ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi partikolari meta jiġi fornut jew mibjugħ bħala servizz separat jenħtieġ li jkunu applikabbli wkoll meta jkun parti minn pakkett b’mill-inqas servizz ta’ aċċess għall-internet jew servizz ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażat fuq in-numri disponibbli pubblikament. Kwistjonijiet kuntrattwali oħra, bħar-rimedji applikabbli fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità mal-kuntratt, jenħtieġ li jiġu rregolati bir-regoli applikabbli għal element rispettivi tal-pakkett, pereżempju permezz tar-regoli ta’ kuntratti għall-bejgħ ta’ oġġetti jew għall-forniment ta’ kontenut diġitali. Madankollu, dritt ta’ terminazzjoni ta’ kwalunkwe element ta’ pakkett li jinkludi mill-inqas servizz ta’ aċċess għall-internet jew servizz ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażat fuq in-numri disponibbli pubblikament qabel tmiem iż-żmien miftiehem tal-kuntratt minħabba nuqqas ta’ konformità jew nuqqas ta’ forniment jenħtieġ li jagħti lil konsumatur id-dritt li jtemm l-elementi kollha tal-pakkett. Barra minn hekk, sabiex il-konsumaturi jżommu l-kapaċità tagħhom li jibdlu l-fornituri faċilment, jenħtieġ li ma jkunux ristretti ma’ fornitur partikolari permezz ta’ estensjoni kuntrattwali de facto tal-perijodu tal-kuntratt tal-bidu.

(284)

Il-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri għandhom l-obbligu li jipprovdu aċċess lis-servizzi ta’ emerġenza permezz tal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza. F’ċirkostanzi eċċezzjonali, l-aktar minħabba nuqqas ta’ fattibbiltà teknika, dawn jaf ma jkunux jistgħu jipprovdu aċċess għal servizzi ta’ emerġenza jew għal-lok ta’ min qed jagħmel is-sejħa, jew it-tnejn l’huma. F’dawn il-każijiet, dawn jenħtieġ li jinfurmaw lill-klijenti tagħhom kif xieraq fil-kuntratt. Tali fornituri jenħtieġ li jipprovdu lill-konsumaturi tagħhom informazzjoni ċara u trasparenti fil-kuntratt inizjali u jaġġornawha fl-eventwalità ta’ kwalunkwe bidla fil-forniment, tal-aċċess tas-servizzi ta’ emerġenza, pereżempju bħala parti mill-informazzjoni fil-fatturi. Dik l-informazzjoni jenħtieġ li tinkludi kwalunkwe limitazzjonijiet rigward kopertura territorjali, abbażi tal-parametri tekniċi ta’ operat tas-servizz ta’ komunikazzjonijiet ippjanati u l-infrastruttura disponibbli. Meta s-servizz ma jiġix provdut b’konnessjoni mmexxija biex tagħti l-kwalità speċifikata tas-servizz, l-informazzjoni jenħtieġ li tinkludi wkoll il-livell ta’ affidabbiltà tal-aċċess u l-informazzjoni dwar minn fejn toriġina s-sejħa mqabbla ma’ servizz li huwa pprovdut b’din il-konnessjoni, b’kont meħud tat-teknoloġija attwali u l-istandards ta’ kwalità, kif ukoll kwalunkwe kwalità ta’ parametri ta’ servizz speċifikata taħt din id-Direttiva.

(285)

Jenħtieġ li l-utenti finali jkunu jistgħu jaċċessaw servizzi ta’ emerġenza permezz ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza mingħajr ħlas u mingħajr ma jkollhom għalfejn jużaw kwalunkwe mezz ta’ ħlas, minn kwalunkwe apparat li jippermetti servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali abbażi tan-numri, inkluż meta jużaw servizzi roaming fi Stat Membru. Il-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza huma mezz ta’ komunikazzjoni li tinkludi mhux biss servizzi ta’ komunikazzjonijiet tal-vuċi, iżda wkoll SMS, messaġġi, vidjo jew tipi oħra ta’ komunikazzjonijiet, pereżempju servizzi ta’ test f’ħin reali, konverżazzjoni totali u trażmissjoni. L-Istati Membri, filwaqt li jqisu l-kapaċitajiet u t-tagħmir tekniku tal-PSAPs, jenħtieġ li jkunu kapaċi jiddeterminaw liema servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri huma xierqa għas-servizzi ta’ emerġenza, inkluż il-possibbiltà li dawk l-għażliet jiġu limitati għal servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi u l-ekwivalenti tagħhom għal utenti finali b’diżabilitajiet jew li jiżdiedu għażliet addizzjonali kif miftiehem mal-PSAPs nazzjonali. Il-komunikazzjoni ta’ emerġenza tista’ tiġi adottata f’isem persuna permezz ta’ servizz ta’ sejħiet ta’ emerġenza jew servizz eCall immuntat fil-vettura kif definit fir-Regolament (UE) 2015/758.

(286)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jipprovdu aċċess affidabbli u preċiż għal servizzi ta’ emerġenza filwaqt li jiġu kkunsidrati l-kriterji u l-ispeċifikazzjonijiet nazzjonali u l-kapaċitajiet tal-PSAPs nazzjonali. L-Istati Membri jenħtieġ li jqisu l-kapaċità tal-PSAPs li jittrattaw komunikazzjonijiet ta’ emerġenza b’aktar minn lingwa waħda. Meta s-servizz ta’ komunikazzjonijiet interpersonali abbażi tan-numri ma jiġix ipprovdut permezz ta’ konnessjoni li tiġi ġestita biex tagħti kwalità speċifika ta’ servizz, il-fornitur tas-servizz jista’ ma jkunx jista jiżgura li s-sejħiet ta’ emerġenza magħmula permezz tas-servizz tagħhom ikunu trasferiti għall-aktar PSAP adatt bl-istess affidabbiltà. Għal tali fornituri indipendenti min-netwerk, jiġifieri fornituri li mhumiex integrati ma’ fornitur ta’ netwerks pubbliċi ta’ komunikazzjoniijiet elettroniċi, l-informazzjoni dwar il-post minn fejn issir is-sejħa mhux dejjem taf tkun fattibbli teknikament. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-istandards li ser jiżguraw trasferiment preċiż u affidabbli u konnessjoni għas-servizzi ta’ emerġenza jiġu implimentati malajr kemm jista’ jkun sabiex jippermettu li fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali jkunu indipendenti min-netwerk ibbażat fuq in-numri biex jissodisfaw l-obbligi li jirrigwardaw l-aċċess għal servizzi ta’ emerġenza u informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa f’livell komparabbli ma’ dak meħtieġ minn fornituri oħra ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet bħal dawn. Fejn tali standards u s-sistemi relatati tal-PSAP ma jkunux ġew implimentati, jenħtieġ li s-servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri u indipendenti min-netwerk ma jkunux mitluba jipprovdu aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza ħlief b’mod li jkun teknikament fattibbli jew ekonomikament vijabbli. Dan jista’, pereżempju, jinkludi l-għażla minn Stat Membru ta’ PSAP uniku u ċentrali għar-riċezzjoni ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza. Madankollu, jenħtieġ li dawn il-fornituri jgħarrfu lill-utenti finali meta l-aċċess għan-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112” jew għall-informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa ma jkunx appoġġat.

(287)

Sabiex jittejbu r-rappurtar u l-kejl tal-prestazzjoni mill-Istati Membri b’rabta mat-tweġib u t-trattament ta’ sejħiet ta’ emerġenza, il-Kummissjoni jenħtieġ li kull sentejn, tirrapporta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-effettività tal-implimentazzjoni tan-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112”.

(288)

L-Istati Membri jenħtieġ li jieħdu miżuri speċifiċi biex jiżguraw li s-servizzi ta’ emerġenza, inkluż in-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112”, ikunu aċċessibbli ugwalment għall- utenti finali b’diżabbiltà, b’mod partikolari għal dawk l-utenti finali torox, b’impediment fis-smigħ, b’impediment fid-diskors u dawk torox u għomja u f’konformità mal-liġi tal-Unjoni li tarmonizza r-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u s-servizzi. Dan jista’ jinvolvi l-forniment ta’ tagħmir terminali speċjali għal utenti finali b’diżabbiltà meta metodi ta’ komunikazzjoni oħrajn ma jkunux adattati għalihom.

(289)

Huwa importanti li jiżdied l-għarfien tan-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112” sabiex jittejjeb il-livell ta’ ħarsien u sigurtà għaċ-ċittadini waqt l-ivvjaġġar tagħhom fl-Unjoni. Għal dak il-għan, iċ-ċittadini jenħtieġ li jsiru konxji, meta jivvjaġġaw fi kwalunkwe Stat Membru, b’mod partikolari permezz ta’ informazzjoni pprovduta fil-vendi tal-karozzi tal-linja, fl-istazzjonijiet ferrovjarji, fil-portijiet jew l-ajruporti u fid-direttorji tat-telefon, fil-materjal u l-kontijiet mibgħuta lill-abbonati, li n-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112” jista’ jintuża bħala numru ta’ emerġenza uniku kullimkien ġewwa l- Unjoni. Din hija primarjament ir-responsabbiltà tal-Istati Membri, iżda l-Kummissjoni jenħtieġ li tkompli kemm tappoġġa kif ukoll tissupplimenta inizjattivi tal-Istati Membri biex tkompli żżid il-konoxxenza tan-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112” u perjodikament biex tevalwa l-kuxjenza tal-pubbliku dwar dan in-numru".

(290)

L-informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa, li tapplika għall-komunikazzjonijiet kollha ta’ emerġenza, ittejjeb il-livell ta’ protezzjoni u s-sigurtà tal-utenti finali u tgħin lis-servizzi ta’ emerġenza fil-qadi tad-dmirijiet tagħhom, sakemm it-trasferiment ta’ komunikazzjoni u data assoċjata għas-servizzi ta’ emerġenza konċernati jiġi garantit mis-sistema nazzjonali ta’ PSAPs. Ir-riċezzjoni u l-użu ta’ informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa, li tinkludi kemm informazzjoni dwar minn fejn toriġina s-sejħa bbażata fuq in-netwerk u, meta disponibbli, informazzjoni mtejba tal-post minn fejn toriġina s-sejħa bbażata fuq il-handset, jenħtieġ li jkunu konformi mal-liġi rilevanti tal-Unjoni dwar l-ipproċessar ta’ data personali u miżuri ta’ sigurtà. Impriżi li jipprovdu lokalizzazzjoni bbażata fuq netwerk, jenħtieġ li jagħmlu l-informazzjoni dwar il-post minn fejn issir is-sejħa disponibbli lil servizzi tal-emerġenza hekk kif is-sejħa tasal għand dak is-servizz indipendentement mit-teknoloġija użata. Madankollu, it-teknoloġiji tal-lokalizzazzjoni bbażati fuq il-handset urew li huma ferm aktar preċiżi u kosteffettivi minħabba d-disponibbiltà tad-data pprovduta mis-Sistema Ewropea ta’ Navigazzjoni b’Kopertura Ġeostazzjonarja u permezz tas-sistema tas-Satellita Galileo u Sistemi Globali ta’ Navigazzjoni bis-Satellita oħra u mid-data tal-wifi. Għalhekk informazzjoni meħuda mill-handset dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa jenħtieġ li tikkomplementa l-informazzjoni bbażata fuq netwerk dwar il-post tal-oriġini tas-sejħa anke jekk il-post minn fejn toriġina s-sejħa meħud mill-handset isir disponibbli biss wara li tkun ġiet stabbilita l-komunikazzjoni ta’ emerġenza. L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li, fejn tkun disponibbli, l-informazzjoni meħuda mill-handset dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa ssir disponibbli lill-aktar PSAP adatt. Jista’ jkun li dan mhux dejjem ikun possibbli, pereżempju meta l-post minn fejn toriġina s-sejħa ma jkunx disponibbli fuq il-handset jew permezz tas-servizz ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi interpersonali użat, jew meta ma jkunx teknikament fattibbli li dik l-informazzjoni tinkiseb. Barra minn hekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-PSAPs ikunu kapaċi jiġbru u jimmaniġġaw l-informazzjoni disponibbli dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa, meta jkun fattibbli. L-istabbiliment u t-trażmissjoni ta’ informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina s-sejħa għandhom ikunu bla ħlas kemm għall-utent finali kif ukoll għall-awtorità li tieħu ħsieb il-komunikazzjoni ta’ emerġenza irrispettivament mill-mezzi ta’ komunikazzjoni tal-istabbiliment, pereżempju permezz tat-telefon jew in-netwerk, jew il-mezzi ta’ trażmissjoni, pereżempju permezz tal-kanali awdjo, SMS jew ibbażati fuq IP.

(291)

Sabiex tirreaġixxi għall-iżviluppi teknoloġiċi li jikkonċernaw l-informazzjoni preċiża dwar il-post minn fejn issir is-sejħa, l-aċċess ekwivalenti għall- utenti finali b’diżabbiltà u routing tas-sejħiet lill-aktar PSAP adatt, il-Kummissjoni jenħtieġ li tingħata s-setgħa li tadotta, permezz ta’ att delegat, il-miżuri neċessarji biex jiġu żgurati l-kompatibbiltà, l-interoperabbiltà, il-kwalità, l-affidabbiltà u l-kontinwità ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza fl-Unjoni, bħal dispożizzjonijiet funzjonali dwar ir-rwol tad-diversi partijiet tal-katina ta’ komunikazzjoni, pereżempju, fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri, operaturi ta’ netwerks u PSAPs, kif ukoll dispożizzjonijiet tekniċi li jiddeterminaw il-mezzi tekniċi biex iwettqu d-dispożizzjonijiet funzjonali. Miżuri bħal dawn jenħtieġ li jkunu bla ħsara għall-organizzazzjoni tas-servizzi tal-emerġenza tal-Istati Membri.

(292)

Ċittadin fi Stat Membru wieħed li jkollu bżonn jikkuntattja lis-servizzi ta’ emerġenza fi Stat Membru ieħor ma jistax jagħmel dan għax is-servizzi ta’ emerġenza jista’ ma jkollhom ebda informazzjoni ta’ kuntatt għal servizzi ta’ emerġenza fi Stati Membri oħrajn. Jenħtieġ għalhekk li tiġi introdotta bażi ta’ data sikura ta’ numri mal-Unjoni kollha għal servizz ewlieni ta’ emerġenza f’kull pajjiż. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-BEREC iżomm bażi ta’ data sikura ta’ numri E.164 tan-numri tas-servizzi ta’ emerġenza tal-Istati Membri, jekk tali bażi ta’ data ma tinżammx minn organizzazzjoni oħra, sabiex jiġi żgurat li s-servizzi ta’ emerġenza fi Stat Membru wieħed ikunu jistgħu jiġu kkuntattjati mis-servizzi ta’ emerġenza fi Stat Membru ieħor.

(293)

Ġiet żviluppata liġi nazzjonali diverġenti fir-rigward tat-trażmissjoni minn servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika ta’ twissijiet pubbliċi dwar emerġenzi u diżastri kbar imminenti jew li qed jiżviluppaw. Sabiex tiġi approssimata l-liġi f’dak il-qasam, jenħtieġ li din id-Direttiva tipprevedi li, meta jkunu stabbiliti sistemi ta’ twissija pubblika, it-twissijiet pubbliċi għandhom jiġu trażmessi mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali mobbli bbażati fuq in-numri lill-utenti finali kollha kkonċernati. Jenħtieġ li l-utenti finali kkonċernati jitqiesu bħala li huma dawk l-utenti finali li jinsabu fiż-żoni ġeografiċi potenzjalment milquta minn emerġenzi u diżastri kbar imminenti jew li qed jiżviluppaw matul il-perijodu ta’ twissija, kif determinat mill-awtoritajiet kompetenti.

(294)

Fejn jiġi żgurat li jintlaħqu b’mod effettiv l-utenti finali kollha kkonċernati, irrispettivament mill-post jew Stat Membru ta’ residenza tagħhom, u jiġi sodisfatt l-ogħla livell ta’ sigurtà tad-data, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipprevedu t-trażmissjoni ta’ twissijiet pubbliċi permezz ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli pubblikament għajr servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali mobbli bbażati fuq in-numri u għajr is-servizzi ta’ trażmissjoni użati għax-xandir jew permezz ta’ applikazzjoni mobbli trażmessa permezz ta’ servizzi ta’ aċċess għall-internet. Sabiex l-utenti finali jiġu infurmati meta jidħlu fi Stat Membru dwar l-eżistenza ta’ tali sistema ta’ twissija pubblika, dak l-Istat Membru għandu jiżgura li dawk l-utenti finali jirċievu, b’mod awtomatiku permezz ta’ SMS, mingħajr dewmien u mingħajr ħlas, informazzjoni li tinftiehem faċilment dwar kif jirċievu twissijiet pubbliċi, inkluż permezz ta’ tagħmir terminali mobbli mhux attivat għal servizzi tal-aċċess tal-internet. Twissijiet pubbliċi għajr dawk li jiddependu minn servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali mobbli bbażati fuq in-numri jenħtieġ li jiġu trażmessi lill-utenti finali b’mod li jiġu riċevuti faċilment. Fejn sistema ta’ twissijiet pubbliċi tiddependi minn applikazzjoni, jenħtieġ li ma tirrikjedix li l-utenti finali jagħmlu login jew jirreġistraw mal-awtoritajiet jew il-fornitur tal-applikazzjoni. Jenħtieġ li data dwar fejn jinsabu l-utenti finali tiġi użata f’konformita’ mad-Direttiva 2002/58/KE. Jenħtieġ li t-trażmissjoni ta’ twissijiet pubbliċi tkun mingħajr ħlas għall-utenti finali. Fir-rieżami tagħha dwar l-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva, il-Kummissjoni tista’ tivvaluta wkoll jekk huwiex possibbli u fattibbli, f’konformità mal-liġi tal-Unjoni, li tiġi stabbilita sistema ta’ twissija pubblika unika għall-Unjoni kollha sabiex il-pubbliku jiġi mwissi fil-każ ta’ diżastru imminenti jew li qed jiżviluppa jew stat ta’ emerġenza maġġuri fi Stati Membri differenti.

(295)

L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jiddeterminaw jekk il-proposti għal sistemi alternattivi, għajr dawk permezz ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali mobbli bbażati fuq in-numri, humiex tassew ekwivalenti għal tali servizzi, bl-akbar kunsiderazzjoni tal-linji gwida korrispondenti tal-BEREC. Tali linji gwida jenħtieġ li jiġu żviluppati wara konsultazzjoni mal-awtoritajiet nazzjonali ta’ emerġenza sabiex jiġi żgurat li l-esperti dwar l-emerġenzi jkollhom rwol fl-iżvilupp tagħhom u li jkun hemm fehim komuni fost l-awtoritajiet ta’ emerġenza ta’ Stati Membri differenti dwar dak li hu meħtieġ biex tiġi żgurata implimentazzjoni sħiħa ta’ sistemi ta’ twissijiet pubbliċi bħal dawn fl-Istati Membri filwaqt li jiġi żgurat li ċ-ċittadini tal-Unjoni jkunu protetti waqt li jivvjaġġaw fi Stat Membru ieħor.

(296)

F’konformità mal-għanijiet tal-Karta u l-obbligi stabbiliti fil-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta’ Persuni b’Diżabbiltà, jenħtieġ li l-qafas regolatorju jiżgura li l-utenti finali kollha, inklużi utenti finali b’diżabbiltà, dawk aktar anzjani, u l-utenti bi bżonnijiet soċjali speċjali, ikollhom aċċess faċli u ekwivalenti għal servizzi ta’ kwalità għolja affordabbli, irrispettivament mill-post ta’ residenza tagħhom fl-Unjoni. Id-Dikjarazzjoni 22 annessa mal-Att finali ta’ Amsterdam tiddikjara li l-istituzzjonijiet tal-Unjoni għandhom iqisu l-bżonnijiet ta’ persuni b’diżabbiltà meta jfasslu miżuri taħt l-Artikolu 114 tat-TFUE.

(297)

Sabiex jiġi żgurat li utenti finali b’diżabbiltà jibbenefikaw mill-kompetizzjoni u l-għażla ta’ fornituri ta’ servizz li jgawdu l-maġġoranza ta’ utenti finali oħra, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jispeċifikaw, fejn xieraq u fid-dawl ta’ kondizzjonijiet nazzjonali, u wara li jikkonsultaw lill-utenti finali b’diżabbiltà, ir-rekwiżiti ta’ protezzjoni tal-konsumatur għal utenti finali b’diżabbiltà li għandhom jiġu sodisfatti minn fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli pubblikament. Dawn ir-rekwiżiti jistgħu jinkludu, b’mod partikolari, li l-fornituri jiżguraw li utenti finali b’diżabbiltà jieħdu vantaġġ mis-servizzi tagħhom b’termini u kondizzjonijiet ekwivalenti, inkluż prezzijiet, tariffi u kwalità, bħal dawk offruti lill-utenti finali l-oħrajn tagħhom, irrispettivament minn kwalunkwe spejjeż addizzjonali mġarrba minn dawk il-fornituri. Rekwiżiti oħra jistgħu jkunu relatati ma’ arranġamenti fil-livell tal-operaturi bejn il-fornituri. Sabiex jiġi evitat li jinħoloq piż eċċessiv fuq il-fornituri tas-servizz, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jivverifikaw jekk l-objettivi ta’ aċċess u għażla ekwivalenti jistgħux jinkisbu mingħajr tali miżuri.

(298)

Minbarra l-liġi tal-Unjoni li tarmonizza r-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u s-servizzi, din id-Direttiva tistipula rekwiżiti ġodda u msaħħa ta’ affordabbiltà u disponibbiltà għal tagħmir terminali relatat u tagħmir speċifiku u servizzi speċifiċi għal utenti finali b’diżabbiltà. Għaldaqstant, l-obbligu korrispondenti fid-Direttiva 2002/22/KE li jobbliga lill-Istati Membri biex iħeġġu d-disponibbiltà ta’ tagħmir terminali għal utenti finali b’diżabbiltà sar obsolet u jenħtieġ li jitħassar.

(299)

Ġiet żviluppata kompetizzjoni effettiva fil-forniment ta’ servizzi ta’ konsultazzjoni tad-direttorju u direttorji skont, fost oħrajn, l-Artikolu 5 tad-Direttiva tal-Kummissjoni 2002/77/KE (39). Sabiex tinżamm dik il-kompetizzjoni effettiva, il-fornituri kollha ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri li jattribwixxu numri minn pjan ta’ numerazzjoni lill-utenti finali tagħhom jenħtieġ li jibqgħu jkunu obbligati li jagħmlu l-informazzjoni rilevanti disponibbli, b’mod ġust, orjentat lejn l-ispiża u nondiskriminatorju.

(300)

L-utenti finali jenħtieġ li jkunu informati dwar id-dritt tagħhom li jiddeċiedu jekk iridux li jiġu inklużi f’direttorju. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali ibbażati fuq in-numri jenħtieġ li jirrispettaw d-deċiżjoni tal-utenti finali meta data titqiegħed għad-dispożizzjoni tal-fornituri tas-servizzi tad-direttorju. L-Artikolu 12 tad-Direttiva 2002/58/KE jiżgura d-dritt tal-utenti finali għall-privatezza fir-rigward tal-inklużjoni tal-informazzjoni personali tagħhom f’direttorju pubbliku.

(301)

Il-miżuri fil-livell bl-ingrossa li jiżguraw l-inklużjoni ta’ data ta’ utent finali f’bażijiet ta’ data jenħtieġ li jirrispettaw is-salvagwardji għall-protezzjoni ta’ data personali taħt ir-Regolament (UE) 2016/679 u l-Artikolu 12 tad-Direttiva 2002/58/KE. Il-provvista orjentata lejn l-ispiża tad-data lill-fornituri tas-servizz, bil-possibbiltà għall-Istati Membri li jistabbilixxu mekkaniżmu ċentralizzat biex jipprovdu informazzjoni aggregata komprensiva lill-fornituri tad-direttorju, u l-forniment ta’ aċċess għan-netwerk b’kondizzjonijiet raġonevoli u trasparenti, jenħtieġ li titlesta sabiex jiġi żgurat li utenti finali jibbenefikaw bis-sħiħ mill-kompetizzjoni, li ppermettiet b’mod wiesa’ li tkun tista’ titneħħa r-regolamentazzjoni tal-bejgħ bl-imnut minn fuq dawn is-servizzi u l-forniment ta’ offerti tas-servizzi tad-direttorju b’kondizzjonijiet raġonevoli u trasparenti.

(302)

Wara l-abolizzjoni tal-obbligu tas-servizz universali għas-servizzi tad-direttorju u b’kunsiderazzjoni tal-eżistenza ta’ suq li jiffunzjona għal dawn is-servizzi, id-dritt li jkollhom aċċess għas-servizzi ta’ konsultazzjoni tad-direttorju tat-telefon ma baqax neċessarju. Madankollu, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali xorta waħda jenħtieġ li jkunu jistgħu jimponu obbligi u kondizzjonijiet fuq l-impriżi li jikkontrollaw l-aċċess għall-utenti finali, sabiex jinżammu l-aċċess u l-kompetizzjoni f’dak is-suq.

(303)

L-utenti finali jenħtieġ li jkunu jistgħu jgawdu garanzija ta’ interoperabilità fir-rigward tat-tagħmir kollu mibjugħ fl-Unjoni għar-riċezzjoni tar-radju f’vetturi ġodda ta’ kategorija M u tat-televiżjoni diġitali. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jeħtieġu standards minimi armonizzati fir-rigward ta’ dak it-tagħmir. Dawn li-standards jistgħu jiġu adattati minn żmien għal żmien fid-dawl tal-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq.

304)

Fejn l-Istati Membri jiddeċiedu li jadottaw miżuri skont id-Direttiva (UE) 2015/1535 għall-interoperabbiltà ta’ riċevituri tar-radju tal-konsumatur, jenħtieġ li dawn ikunu kapaċi jirċievu u jirriproduċu s-servizzi tar-radju fornuti permezz tax-xandir bir-radju terrestri diġitali jew permezz ta’ netwerks tal-IP, sabiex jiġi żgurat li tinżamm l-interoperabbiltà. Dan jista’ jtejjeb ukoll is-sikurezza pubblika, billi jippermetti lill-utenti jiddependu fuq sett usa’ ta’ teknoloġiji biex jaċċessaw u jirċievu informazzjoni ta’ emerġenza fl-Istati Membri.

(305)

Huwa mixtieq li l-konsumaturi jkunu jistgħu jiksbu l-aktar konnettività sħiħa possibbli għas-settijiet tat-televiżjoni diġitali. L-interoperabilità hija kunċett li qiegħed jevolvi fis-swieq dinamiċi. Il-korpi tal-istandardizzazzjoni jenħtieġ li jagħmlu minn kollox biex jiżguraw li standards adatti jevolvu flimkien mat-teknoloġiji konċernati. Huwa daqstant ieħor importanti li jiġi zgurat li konnetturi jkunu disponibbli fuq settijiet tat-televiżjoni diġitali li jkunu kapaċi jgħaddu l-elementi kollha meħtieġa ta’ sinjal diġitali, inklużi faxex tas-smigħ u tal-video, informazzjoni dwar aċċess kondizzjonat, informazzjoni dwar is-servizz, informazzjoni API u informazzjoni dwar il-protezzjoni kontra l-ikkupjar. Jenħtieġ għalhekk li din id-Direttiva tiżgura li l-funzjonalità assoċjata mal-konnetturi, jew implimentata fil-konnetturi, ma tiġix limitata mill-operaturi tan-netwerk, fornituri tas-servizz jew manifatturi tat-tagħmir u tkompli tevolvi f’konformità mal-iżviluppi teknoloġiċi. Għat-turija u l-preżentazzjoni tas-servizzi tat-televiżjoni konnessi, ir-realizzazzjoni ta’ standard komuni permezz ta’ mekkaniżmu mmexxi mis-suq hija rikonoxxuta bħala benefiċċju għall-konsumatur. Jenħtieġ li l-Istati Membri u l-Kummissjoni jkunu jistgħu jieħdu inizjattivi ta’ politika, konsistenti mat-Trattati biex jinkoraġġixxu dan l-iżvilupp.

(306)

Id-dispożizzjonijiet dwar l-interoperabbiltà tat-tagħmir tar-radju u tat-televiżjoni tal-konsumaturi ma jimpedixxux lir-riċevituri tar-radju tal-karozzi f’vetturi ġodda tal-kategorija “M” milli jkunu kapaċi jirċievu u jirriproduċu servizzi tar-radju pprovduti permezz ta’ xandir bir-radju analogu terrestri u dawk id-dispożizzjonijiet lanqas ma jimpedixxu lill-Istati Membri milli jimponu obbligi biex jiżguraw li r-riċevituri tar-radju diġitali jkunu kapaċi jirċievu u jirriproduċu xandiriet bir-radju analogi terrestri.

(307)

Mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Unjoni, din id-Direttiva ma timpedixxix lill-Istati Membri milli jadottaw regolamenti tekniċi relatati mat-tagħmir tat-televiżjoni diġitali terrestri, biex titħejja l-migrazzjoni ta’ konsumaturi lejn standards tax-xandir terrestri ġodda, u tiġi evitata l-provvista ta’ tagħmir li ma jkunx konformi mal-istandards li għandhom jiġu introdotti.

(308)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistipulaw obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry” proporzjonati fuq impriżi taħt il-ġurisdizzjoni tagħhom, fl-interess ta’ konsiderazzjonijiet leġittimi ta’ politika pubblika, iżda dawk l-obbligi jenħtieġ li jkunu imposti biss fejn ikunu neċessarji biex jissodisfaw il-miri ta’ interess ġenerali definiti b’mod ċar mill-Istati Membri b’konformità mal-liġi tal-Unjoni u jenħtieġ li jkunu proporzjonati u trasparenti. Jenħtieġ li jkun possibbli li jiġu applikati obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry” għal servizzi speċifiċi ta’ radju u ta’ kanali ta’ trażmissjoni televiżiva u servizzi komplimentari forniti minn fornitur ta’ servizz tal-media speċifikat. L-obbligi imposti mill-Istati Membri jenħtieġ li jkunu raġonevoli, jiġifieri jenħtieġ li jkunu proporzjonati u trasparenti fid-dawl ta’ miri ta’ interess ġenerali definiti b’mod ċar, u jistgħu, fejn xieraq, jinvolvu dispożizzjoni għal remunerazzjoni proporzjonata. L-Istati Membri jenħtieġ li jipprovdu ġustifikazzjoni ċara għall-obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry” li huma jimponu fil-liġi nazzjonali tagħhom biex jiżguraw li dawn l-obbligi jkunu trasparenti, proporzjonati u definiti kif xieraq. L-obbligi jenħtieġ li jitfasslu b’mod li jiġu pprovduti inċentivi suffiċjenti għal investiment effiċjenti fl-infrastruttura.

(308)

L-obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry” jenħtieġ li jkunu suġġetti għal reviżjoni perjodika ta’ mill-inqas kull ħames snin, sabiex jinżammu aġġornati mal-evoluzzjoni teknoloġika u tas-suq biex jiġi żgurat li jkomplu jkunu proporzjonati mal-għanijiet li jridu jinkisbu. Tali obbligi jistgħu, fejn xieraq, jinvolvu dispożizzjoni għal remunerazzjoni proporzjonata li jenħtieġ li tkun stipulata fil-liġi nazzjonali. Fejn dak ikun il-każ, il-liġi nazzjonali jenħtieġ li tiddetermina wkoll il-metodoloġija applikabbli għall-kalkolu tar-remunerazzjoni xierqa. Dik il-metodoloġija jenħtieġ li tevita inkonsistenza mar-rimedji ta’ aċċess li jistgħu jiġu imposti mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali fuq il-fornituri ta’ servizzi ta’ trażmissjoni użati għax-xandir li jkunu ġew indikati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq. Madankollu, fejn kuntratt għal żmien determinat iffirmat qabel l-20 ta’ Diċembru 2018 jipprevedi metodoloġija differenti, jenħtieġ li jkun possibbli li dik il-metodoloġija tkompli tiġi applikata għat-tul ta’ żmien tal-kuntratt. Fin-nuqqas ta’ dispożizzjoni nazzjonali dwar ir-remunerazzjoni, il-fornituri ta’ kanali tax-xandir bir-radju jew tat-televiżjoni u l-fornituri ta’ netwerks ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi użati għat-trażmissjoni ta’ dawk il-kanali tax-xandir bir-radju jew bit-televiżjoni jenħtieġ li jkunu kapaċi jaqblu kuntrattwalment fuq remunerazzjoni proporzjonata.

(310)

In-netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi użati għad-distribuzzjoni ta’ xandir bir-radju jew bit-televiżjoni lill-pubbliku jinkludu netwerks ta’ xandir bil-cable, bl-IPTV, bis-satellita jew terrestri. Jistgħu wkoll jinkludu netwerks oħra sa fejn u sakemm n-numru sinifikanti ta’ utenti finali jużaw dawk in-netwerks bħala l-mezz prinċipali tagħhom biex jirċievu xandir bir-radju jew bit-televiżjoni. L-obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry” marbutin ma’ trażmissjonijiet ta’ xandiriet televiżivi analogi jenħtieġ li jiġu kkunsidrati biss fejn in-nuqqas ta’ tali obbligu jikkawża interruzzjoni sinifikanti għal għadd sinifikanti ta’ utenti finali jew meta ma jkun hemm l-ebda mezz ieħor ta’ trażmissjoni ta’ kanali ta’ xandir televiżiv speċifikati. L-obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry” jistgħu jinkludu t-trażmissjoni ta’ servizzi speċifikament maħsuba biex jippermettu aċċess ekwivalenti minn utenti finali b’diżabbiltà. Għaldaqstant is-servizzi komplementari jinkludu servizzi mfassla biex tittejjeb l-aċċessibbiltà għal utenti finali b’diżabilitajiet, bħat-test bil-vidjo, sottotitolar għall-utenti finali li huma torox jew neqsin mis-smigħ, deskrizzjoni awdjo, sottotitoli mitkellma u interpretazzjoni tal-lingwa tas-sinjali, u jistgħu jinkludu aċċess għal data mhux ipproċessata relatata fejn meħtieġ. Fid-dawl tal-forniment u tar-riċezzjoni dejjem jiżdiedu ta’ servizzi konnessi tat-televiżjoni u l-importanza kontinwa ta’ EPGs għall-għażla tal-utent finali, it-trażmissjoni ta’ data relatata mal-programmi meħtieġa biex tappoġġa l-funzjonalitajiet ta’ EPGs u tat-televiżjoni konnessi tista’ tiġi inkluża fl-obbligi ta’ trażmissjoni “must-carry”. Jenħtieġ li jkun possibbli li tali data relatata mal-programmi tinkludi informazzjoni dwar il-kontenut tal-programmi u kif taċċessah iżda mhux il-kontenut tal-programm innifsu.

(311)

Il-faċilitajiet tal-identifikazzjoni tal-linja li tagħmel is-sejħa huma normalment disponibbli fuq l-exchanges tat-telefon moderni u jistgħu għalhekk jiġu fornuti aktar u aktar bi spiża żgħira jew mingħajr ebda spiża. L-Istati Membri mhumiex meħtieġa li jimponu obbligi għall-forniment ta’ dawn il-faċilitajiet fejn huma digà disponibbli. Id-Direttiva 2002/58/KE tissalvagwarda l-privatezza tal-utenti fir-rigward ta’ kontijiet dettaljati, billi tagħtihom il-mezzi biex jipproteġu d-dritt tagħhom għall-privatezza meta l-identifikazzjoni tal-linja li tagħmel is-sejħa tiġi implimentata. L-iżvilupp ta’ dawk is-servizzi fuq bażi pan-Ewropew għandu jibbenefika lill-konsumaturi u huwa inkoraġġit b’din id-Direttiva. Prattika komuni tal-fornituri tas-servizzi ta’ aċċess għall-internet hija li jipprovdu indirizz elettroniku lill-klijenti bl-użu tal-isem kummerċjali jew it-trade mark tagħhom. Sabiex jiġi żgurat li l-utenti finali ma jsofrux minn effetti ta’ rbit relatati mar-riskju li jintilef l-aċċess għall-posta elettronika meta jibdlu s-servizzi ta’ aċċess għall-internet, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jimponu obbligi fuq fornituri ta’ tali servizzi biex, fuq talba, jew jaċċessaw il-posta elettronika tagħhom, jew jittrasferixxu l-posta elettronika mibgħuta lill-kont(ijiet) tal-posta elettronika rilevanti. Il-faċilità jenħtieġ li tingħata mingħajr ħlas u għal perijodu li jitqies xieraq mill-awtorità regolatorja nazzjonali.

(312)

Il-pubblikazzjoni tal-informazzjoni mill-Istati Membri għandha tiżgura li l-parteċipanti fis-suq u parteċipanti potenzjali ġodda fis-suq jifhmu d-drittijiet u l-obbligi tagħhom, u jkunu jafu fejn isibu l-informazzjoni dettaljata relevanti. Il-pubblikazzjoni fil-gazzetta nazzjonali tgħin lill-partijiet interessati fl-Istati Membri l-oħra jsibu l-informazzjoni relevanti.

(313)

Sabiex jiġi żgurat li s-suq pan-Ewropew fil-komunikazzjonijiet elettroniċi jkun effettiv u effiċjenti, il-Kummissjoni jenħtieġ li tissorvelja u tippubblika l-informazzjoni dwar il-ħlasijiet li jikkontribwixxu biex jiġu determinati l-prezzijiet għall-utenti finali.

(314)

Sabiex tiġi determinata l-applikazzjoni korretta tal-liġi tal-Unjoni, il-Kummissjoni jeħtieġ tkun taf liema impriżi ġew identifikati li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq u liema obbligi tqiegħdu fuq il-parteċipanti tas-suq mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Minbarra l-pubblikazzjoni ta’ dik l-informazzjoni fil-livell nazzjonali, għalhekk hemm bżonn li l-Istati Membri jippreżentaw dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni. Fejn l-Istati Membri huma meħtieġa jibagħtu l-informazzjoni lill-Kummissjoni, jenħtieġ li huma jkunu jistgħu jagħmlu dan b’mezzi elettroniċi, soġġett għal ftehim dwar il-proċeduri xierqa tal-awtentikazzjoni.

(315)

Sabiex jitqiesu l-iżviluppi teknoloġiċi, soċjali u tas-suq, fosthom l-evoluzzjoni tal-istandards tekniċi, biex jiġu indirizzati r-riskji għas-sigurtà tan-netwerks u tas-servizzi, u biex ikun żgurat aċċess effettiv għas-servizzi ta’ emerġenza permezz tal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata s-setgħa biex tadotta atti b’konformità mal-Artikolu 290 tat-TFUE fir-rigward tal-istabbiliment ta’ rata massima unika ta’ terminazzjoni ta’ sejħiet bil-vuċi fis-swieq tat-telefonija fissa u mobbli fl-Unjoni kolla; l-adozzjoni ta’ miżuri relatati mal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza fl-Unjoni; u l-adattament tal-Annessi ta’ din id-Direttiva. B’mod partikolari, hu importanti li l-Kummissjoni tagħmel konsultazzjonijiet xierqa waqt it-tħejjija tagħha, anke fil-livell ta’ esperti, u li dawn il-konsultazzjonijiet isiru b’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (40). B’mod partikolari, biex tkun żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin meta jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li għandhom x’jaqsmu mat-tħejjija tal-atti delegati.

(316)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni biex tadotta deċiżjonijiet li jsolvu interferenzi dannużi transfruntieri bejn l-Istati Membri; għall-identifikazzjoni ta’ approċċ armonizzat jew ikkoordinat bl-iskop li tiġi indirizzata l-implimentazzjoni inkonsistenti ta’ approċċi regolatorji ġenerali mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali dwar ir-regolamentazzjoni tas-swieq tal-komunikazzjonijiet elettroniċi kif ukoll in-numerazzjoni, inklużi firxiet tan-numri, il-portabilità tan-numri u tal-elementi ta’ identifikazzjoni, is-sistemi li jittraduċu n-numri u l-indirizzi, u l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza permezz tan-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza “112”; biex issir obbligatorja l-implimentazzjoni ta’ standards jew ta’ speċifikazzjonijiet, jew biex jitneħħew standards jew speċifikazzjonijiet mill-parti obbligatorja tal-lista tal-istandards; għall-adozzjoni tal-miżuri tekniċi u organizzattivi sabiex jiġu mmaniġġati adegwatament ir-riskji għas-sigurtà tan-netwerks u tas-servizzi, kif ukoll iċ-ċirkostanzi, il-format u l-proċeduri applikabbli għan-notifikar ta’ inċidenti ta’ sigurtà; għall-ispeċifikazzjoni tad-dettalji rilevanti relatati mad-drittijiet individwali kummerċjabbli, disponibbli għall-pubbliku, f’format elettroniku standardizzat meta jinħolqu d-drittijiet ta’ użu għall-ispektrum tar-radju; għall-ispeċifikazzjoni tal-karatteristiċi fiżiċi u tekniċi ta’ punti tal-aċċess bla fili f’żona żgħira; għall-awtorizzazzjoni ta’ awtorità regolatorja nazzjonali biex, jew għall-prevenzjoni ta’ awtorità regolatorja nazzjonali milli, timponi fuq impriżi deżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq obbligi biex jagħtu aċċess jew obbligi ta’ interkonnessjoni; għall-armonizzazzjoni ta’ numri speċifiċi jew firxiet ta’ numerazzjoni biex tindirizza d-domanda mhix issodisfatta transfruntiera jew pan-Ewropea għar-riżorsi tan-numerazzjoni; u għall-ispeċifikazzjoni ta’ kuntratt mudell għas-sommarji ta’ kuntratti li jrid jiġi pprovdut lill-konsumaturi. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (41).

(317)

Fl-aħħar nett, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tadotta, kif meħtieġ, wara li tqis sew l-opinjoni tal-BEREC, rakkomandazzjonijiet relatati mal-identifikazzjoni tas-swieq ta’ prodotti u servizzi rilevanti, relatati man-notifiki taħt il-proċedura għall-konsolidament tas-suq intern u relatati mal-applikazzjoni armonizzata tad-dispożizzjonijiet tal-qafas regolatorju.

(318)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li tirrevedi l-funzjonament ta’ din id-Direttiva perjodikament, b’mod partikolari bil-ħsieb li tiġi stabbilita l-ħtieġa ta’ emendi fid-dawl tal-kondizzjonijiet teknoloġiċi u tas-suq li jinbidlu.

(319)

Meta twettaq l-analiżi tagħha tal-funzjonament ta’ din id-Direttiva, il-Kummissjoni jenħtieġ li tevalwa jekk, fid-dawl ta’ żviluppi fis-suq u fir-rigward kemm tal-kompetizzjoni u kemm tal-ħarsien tal-konsumatur, hemmx ħtieġa kontinwa għad-dispożizzjonijiet dwar regolamentazzjoni ex ante speċifika skont is-setturi jew jekk dawk id-dispożizzjonijiet jenħtiġx li jiġu emendati jew imħassra. Peress li din id-Direttiva tintroduċi approċċi ġodda għar-regolamentazzjoni tas-setturi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bħall-possibbiltà tal-estensjoni ta’ obbligi simmetriċi lil hinn mill-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni jew ta’ distribuzzjoni u t-trattament regolatorju ta’ koinvestimenti, jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari fil-valutazzjoni ta’ kif jaħdmu.

(320)

L-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq futuri, b’mod partikolari bidliet fl-użu ta’ servizzi differenti ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u l-ħila tagħhom li jiżguraw aċċess effettiv għas-servizzi ta’ emerġenza, jistgħu jipperikolaw il-kisba tal-objettivi ta’ din id-Direttiva dwar id-drittijiet tal-utenti finali. Il-BEREC għaldaqstant jenħtieġ li jissorvelja dawk l-iżviluppi fl-Istati Membri u jippubblika regolarment opinjoni li tinkludi valutazzjoni tal-impatt ta’ żviluppi bħal dawn fuq l-applikazzjoni fil-prattika tad-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva marbutin mal-utenti finali. Il-Kummissjoni, filwaqt li tqis kemm jista’ jkun l-opinjoni tal-BEREC, jenħtieġ li tippubblika rapport u tippreżenta proposta leġislattiva fejn tqis meħtieġ li jiġi żgurat li jinkisbu l-objettivi ta’ din id-Direttiva.

(321)

Jenħtieġ li d-Direttivi 2002/19/KE, 2002/20/KE, 2002/21/KE, 2002/22/KE u l-Artikolu 5 tad-Deċiżjoni Nru 243/2012/UE jitħassru.

(322)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li tissorvelja t-tranżizzjoni mill-qafas eżistenti għall-qafas il-ġdid.

(323)

Minħabba li l-għan ta’ din id-Direttiva, jiġifieri li jinkiseb qafas armonizzat u simplifikat għar-regolamentazzjoni ta’ netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, tal-faċilitajiet assoċjati u tas-servizzi assoċjati, tal-kondizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni tan-netwerks u tas-servizzi, tal-użu tal-ispektrum tar-radju u r-riżorsi tan-numerazzjoni, tal-aċċess għan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u għall-faċilitajiet assoċjati, u l-interkonnessjoni tagħhom, u tal-protezzjoni tal-utent finali ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jista’, minħabba l-iskala u l-effetti ta’ din l-azzjoni, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri b’konformità mal-prinċipji ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Konformement mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-għan.

(324)

F’konformità mad-Dikjarazzjoni Politika Konġunta tat-28 ta’ Settembru 2011 tal-Istati Membri u l-Kummissjoni dwar id-dokumenti ta’ spjegazzjoni (42), l-Istati Membri impenjaw rwieħhom li jehmżu, f’każijiet ġustifikati, in-notifika tal-miżuri ta’ traspożizzjoni tagħhom ma’ dokument wieħed jew aktar li jispjegaw ir-relazzjoni bejn il-komponenti ta’ direttiva u l-partijiet korrispondenti ta’ strumenti ta’ traspożizzjoni nazzjonali. Fir-rigward ta’ din id-Direttiva, il-leġislatur iqis li t-trażmissjoni ta’ tali dokumenti hija ġustifikata.

(325)

Jenħtieġ li l-obbligu tat-traspożizzjoni ta’ din id-Direttiva fil-liġi nazzjonali jkun limitat għal dawk id-dispożizzjonijiet li jirrappreżentaw emenda sostanzjali meta mqabbel mad-Direttivi mħassra. L-obbligu li d-dispożizzjonijiet li ma nbidlux jiġu trasposti joħroġ mid-Direttivi preċedenti.

(326)

Jenħtieġ li din id-Direttiva tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligi tal-Istati Membri dwar il-limiti taż-żmien għat-traspożizzjoni fil-liġi nazzjonali u għad-dati tal-applikazzjoni tad-Direttivi stabbiliti fl-Anness XII, il-Parti B,