IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Strasburgu, 8.3.2022
COM(2022) 107 final
KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWOPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI
Solidarjetà Ewropea mar-refuġjati u dawk li qed jaħarbu mill-gwerra fl-Ukrajna
1.IS-SOLIDARJETÀ TAL-UNJONI EWROPEA MAL-UKRAJNA
L-aggressjoni u l-invażjoni militari mhux provokati tal-Ukrajna mir-Russja xxokkjaw id-dinja. Il-kundanna fuq skala globali ġiet ikkonfermata mill-maġġoranza l-kbira tal-istati fin-Nazzjonijiet Uniti 1 . Ir-Russja kisret l-ordni internazzjonali bbażat fuq ir-regoli u l-azzjonijiet tagħha huma maħsuba biex jiddestabbilizzaw l-arkitettura tas-sigurtà Ewropea. L-attakki indiskriminati fuq nies ċivili wasslu għal telf kbir ta’ ħajjiet, b’għadd kbir ta’ traġedji għall-familji u l-qerda ta’ komunitajiet paċifiċi. Id-determinazzjoni tal-poplu Ukrajn li jagħmel dak kollu li jista’ biex jiddefendi d-demokrazija u n-nazzjon tiegħu kienet notevoli.
L-UE u l-Istati Membri tagħha, flimkien mas-sħab tagħha kienu fuq quddiem nett fl-isforzi biex jiġi evitat it-tixrid tad-demm u mbagħad biex jirrispondu għall-attakk ta’ Putin fuq in-nazzjon sovran u paċifiku tal-Ukrajna, b’sanzjonijiet bla preċedent fuq il-Federazzjoni Russa u l-Belarussja 2 . Dan jirrifletti wkoll bażi ta’ qawmien mill-ġdid madwar id-dinja għad-disprezz li ntwera għall-ħajja tal-bniedem, id-drittijiet tal-bniedem, id-dritt internazzjonali u l-valuri li ngħożżu.
Din it-taħlita ta’ appoġġ komprensiv u magħqud mill-UE u s-solidarjetà ta’ ispirazzjoni tal-Ewropej individwali hija evidenti fl-appoġġ għal dawk kollha li qed jaħarbu mill-gwerra. L-għadd ta’ persuni spostati minn djarhom u mġiegħla jaħarbu mill-Ukrajna issa laħaq il-miljuni u l-għadd qed jikber bis-siegħa. L-UE qed tmexxi l-ħidma biex twassal għajnuna umanitarja diretta lill-vittmi tal-aggressjoni. L-isforzi notevoli tal-Istati Membri taħt pressjoni qed jiġu appoġġati mill-UE permezz tal-għoti dirett ta’ kenn, ikel u kura tas-saħħa u billi n-nies li qed jaħarbu mill-gwerra fl-Ukrajna jingħataw status ċar permezz ta’ offerta bla preċedent ta’ protezzjoni temporanja.
L-impatt ta’ dan ir-rispons politiku dinamiku qed jiġi mmultiplikat bil-kompassjoni personali ta’ miljuni ta’ Ewropej għas-sitwazzjoni mwiegħra tar-refuġjati 3 . Kemm il-familji kienu lesti li jilqgħu lir-refuġjati fi djarhom, il-komunitajiet li jipprovdu ikel u kenn, negozji li joffru servizzi u impjiegi, nies madwar l-UE u lil hinn minnha li joffru provvisti u appoġġ hija dimostrazzjoni vivaċi tal-valuri Ewropej fl-azzjoni. Dan juri impenn li għandu jibqa’ jiżdied hekk kif l-iskala dejjem tikber tal-kriżi tar-refuġjati tikkombina mal-ħtieġa li tiġi pprovduta stabbiltà għan-nies wara t-trawma tal-gwerra. Il-Kummissjoni se tinkludi informazzjoni fuq is-sit web Europa biex tgħin liċ-ċittadini u lis-settur privat jiżguraw li l-appoġġ tagħhom lil dawk li qed jaħarbu mill-gwerra jkun jista’ jgħaddi minn organizzazzjonijiet fdati u jkun kapaċi jissodisfa l-ħtiġijiet 4 . Huwa importanti wkoll li jiġi żgurat li tiġi pprovduta informazzjoni ta’ kwalità għolja biex tiġi miġġielda d-diżinformazzjoni bil-għan li tiddgħajjef is-solidarjetà tal-Ewropa.
L-impenn tal-UE biex tgħin lil dawk fil-bżonn huwa sod. Se nilħqu l-valuri tagħna u nirċievu lil kull min qed jaħrab mill-aggressjoni Russa b’rispett u bl-umanità. Ser inkomplu nintensifikaw it-twassil effettiv tal-appoġġ umanitarju. Is-solidarjetà se tkompli tkun il-pedament għall-UE hekk kif nilqgħu l-isfida tar-refuġjati fix-xhur li ġejjin.
|
·Sas-6 ta’ Marzu 2022, 1.8 miljun persuna ħarbu mill-gwerra fl-Ukrajna. ·Il-Polonja, l-Ungerija, is-Slovakkja u r-Rumanija raw għadd kbir ta’ wasliet, ġurnata wara l-oħra. Il-Wasliet fil-Polonja, fl-Ungerija, fis-Slovakkja u fir-Rumanija ·Minbarra l-wasliet fil-ġirien diretti tal-Ukrajna, ħafna nies issa wkoll qed imorru jgħixu fi Stati Membri oħra: xi Stati Membri taw stimi (bħaċ-Ċekja 100 000, aktar minn 40 000 għall-Bulgarija, aktar minn 17 000 għall-Italja), u dawn in-numri għadhom qed jinbidlu aktar hekk kif in-nies ikomplu jgħaddu minn tranżitu lejn Stati Membri oħra. ·L-Ukreni jirrappreżentaw madwar mill-anqas erbgħa minn kull ħamsa tan-nies li qed jaħarbu mill-gwerra fl-Ukrajna. Flimkien maċ-ċittadini tal-UE li jirritornaw, nazzjonalitajiet oħra jinkludu dawk Indjani, Niġerjani u Torok. ·Hemm fluttwazzjonijiet ta’ kuljum u konġestjoni okkażjonali fil-fruntiera bejn l-Ukrajna u l-UE, bil-Frontex tirrapporta dewmien fuq in-naħa tal-UE ta’ madwar siegħa fil-biċċa l-kbira tal-punti ta’ qsim tal-fruntieri (6 ta’ Marzu). Aktar sostanzjali jekk id-dewmien imnaqqas jkun għadu qed jiġi rrappurtat min-naħa tal-Ukraina. ·Il-kapaċità ta’ akkoljenza bħalissa hija adegwata, peress li ħafna li jaslu, jitilqu malajr biex jingħaqdu ma’ familja jew ħbieb. Il-Polonja, ir-Rumanija, l-Ungerija u s-Slovakkja għadhom jirrappurtaw il-kapaċità disponibbli. ·Mit-28 ta’ Frar sat-6 ta’ Marzu, iċ-ċittadini Ukreni ppreżentaw 8 467 applikazzjoni ta’ ażil fil-pajjiżi EU+ 5 . 39 % tal-applikazzjonijiet ġew irreġistrati fl-erba’ Stati Membri ġirien tal-Ukrajna. |
2. APPOĠĠ UMANITARJU
L-iskala tal-katastrofi umanitarja fl-Ukrajna għadha qed tiżvolġi. L-Ewropa qed tara l-qerda u l-ispostament fuq skala li qatt ma rajna sa mill-agħar żminijiet tas-seklu li għadda. L-UE qed iżżid sforz kbir biex twassal għajnuna umanitarja ta’ emerġenza, filwaqt li taħdem id f’id mal-Istati Membri, l-aġenziji tal-għajnuna u l-alleati fil-komunità internazzjonali. Mill-inqas EUR 500 miljun mill-baġit tal-UE qed jiġu diretti biex jittrattaw il-konsegwenzi umanitarji ta’ din il-gwerra traġika, kemm fl-Ukrajna kif ukoll lil hinn minnha.
L-UE qed tipprovdi appoġġ massiv lill-Ukrajna nnifisha biex tgħinha tirreżisti l-kriżi, inkluża assistenza makrofinanzjarja ta’ emerġenza ta’ EUR 1.2 biljun fil-forma ta’ self, u EUR 120 miljun addizzjonali lill-Ukrajna f’appoġġ baġitarju. Barra minn hekk, il-Bank Ewropew tal-Investiment, bil-qbil tal-Kummissjoni Ewropea, ħabbar l-għoti ta’ skop ġdid immedjat ta’ EUR 668 miljun ta’ self bħala appoġġ ta’ likwidità għall-awtoritajiet Ukreni. L-appoġġ ikompli jingħata lis-sħab ewlenin tas-soċjetà ċivili fl-Ukrajna.
Katastrofi umanitarja fl-Ukrajna….
L-imwiet ċivili qed jiżdiedu kuljum fl-Ukrajna. Anke għal dawk li jipproteġu minn attakk, il-ħsara lill-akkomodazzjoni, il-provvista tal-ilma u l-elettriku tħalli ħafna f’riskju reali. L-ostilitajiet qed jagħmlu l-provvista tal-ikel dejjem aktar diffiċli. Is-servizzi kritiċi tal-isptarijiet jiffaċċjaw qtugħ kostanti tal-enerġija u r-riskju li l-ambulanzi u l-ħaddiema tas-saħħa jinqabdu f’każ ta’ nirien. L-aġenziji tal-għajnuna qed isibuha dejjem aktar diffiċli biex ifornu lin-nies fil-bżonn, b’din il-problema ssir aktar akuta hekk kif il-kunflitt jinfirex.
.... titlob aċċess umanitarju
Il-gwerra m’għandhiex titħalla tipprevjeni l-għajnuna biex jintlaħqu dawk fil-bżonn. L-għajnuna umanitarja meħtieġa b’mod iddisprat trid tkun tista’ tilħaq il-partijiet kollha tal-Ukrajna. Iċ-ċivili, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, għandhom ukoll jitħallew jaħarbu bliet taħt assedju. Għalhekk, l-iżgurar tal-aċċess umanitarju, inkluż permezz tal-istabbiliment ta’ kurituri umanitarji, huwa prijorità urġenti. Li jkun permess aċċess sikur u mingħajr xkiel għall-ħaddiema u l-provvisti umanitarji huwa obbligu legali skont id-dritt umanitarju internazzjonali. L-UE ser taħdem ma’ organizzazzjonijiet u sħab internazzjonali biex il-kurituri umanitarji jsiru operattivi malajr kemm jista’ jkun.
L-appoġġ qed jasal minn mal-ewwel pakketti tal-UE…..
Il-pakkett immedjat ta’ finanzjament umanitarju tal-UE ta’ EUR 85 miljun għal dawk affettwati mill-gwerra fl-Ukrajna jinsab għaddej biex jipprovdi ikel, ilma, mediċini, kapaċità tal-kura tas-saħħa, kenn u protezzjoni. L-UE tappoġġa wkoll lir-refuġjati fil-Moldova b’EUR 5 miljun biex ikopru l-ħtiġijiet bażiċi. B’mod parallel, 27 pajjiż qed jaħdmu biex iwasslu aktar minn EUR 100 miljun fi provvisti permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili (UCPM). L-ewwel konsenji diġà laħqu lil dawk fil-bżonn fl-Ukrajna, b’aktar minn 4 miljun oġġett inklużi vetturi, kits mediċi, tined, kutri, u sleeping bags. It-tagħmir mediku speċjalizzat issa jinsab fi triqtu inklużi r-respiraturi u l-ossiġenu mir-riżerva medika strateġika ta’ rescEU.
….u l-isfida tat-twettiq
L-UE taħdem man-Nazzjonijiet Uniti, is-Salib l-Aħmar u organizzazzjonijiet mhux governattivi internazzjonali biex tiżgura l-aktar twassil rapidu possibbli ta’ appoġġ umanitarju. Il-Kummissjoni tinsab f’kuntatt kostanti mal-awtoritajiet Ukreni biex tgħin biex il-merkanzija taqsam il-fruntiera lejn l-Ukrajna. Permezz tal-UCPM, il-Kummissjoni qed tħaffef it-twassil tal-assistenza lill-Ukrajna permezz ta’ ċentri stabbiliti fil-Polonja, fis-Slovakkja u fir-Rumanija.
Appoġġ lill-Istati Membri taħt l-akbar pressjoni …..
Serje ta’ żjarat fuq il-post mill-Kummissjoni 6 setgħu jaraw direttament il-programmi ta’ appoġġ sostanzjali ħafna stabbiliti mill-Polonja, is-Slovakkja, l-Ungerija u r-Rumanija, kif ukoll l-isforzi tal-pajjiż ġar tal-Moldova, għar-refuġjati li jaslu fil-fruntieri tagħhom. Il-kombinazzjoni ta’ din il-ħidma mal-ġenerożità u l-kompassjoni tal-poplu tagħhom ġabet magħha kumdità immedjata għar-refuġjati u l-persuni spostati li qed jiffaċċjaw it-trawma li jaħarbu minn djarhom.
….b’għajnuna diretta għall-isforz ta’ solidarjetà
Din il-ħidma teħtieġ kull appoġġ possibbli mill-UE. Il-Polonja u s-Slovakkja attivaw il-UCPM u qed jibdew jirċievu kenn u assistenza medika. Wasliet f’numri bħal dawn ifissru sfidi speċifiċi għas-saħħa u kontrolli bażiċi tas-saħħa għandhom jiġu pprovduti mal-wasla. Dawk li jaslu jistgħu jweġġgħu, jew jista’ jkollhom kundizzjonijiet kroniċi li jeħtieġu kura medika immedjata. Il-COVID-19 tibqa’ sfida addizzjonali. Il-Kummissjoni u l-aġenziji tagħha qed jaħdmu b’mod intensiv mal-Istati Membri biex jiżguraw l-aċċess għall-kura tas-saħħa u l-mediċini, jidentifikaw il-ħtiġijiet u jqabblu l-għajnuna operazzjonali inkluż għas-sodod tal-isptarijiet, il-kapaċitajiet kirurġiċi għall-kura tal-ħruq, u t-trasport tal-pazjenti fil-bżonn.
F’din is-sitwazzjoni fejn l-Istati Membri jista’ jkollhom bżonn jipprovdu kenn, provvisti u servizzi malajr ħafna, ir-regoli previsti għal akkwist pubbliku urġenti jistgħu jintużaw bħal matul il-kriżi tal-migrazzjoni tal-2015–2016 u l-pandemija tal-COVID-19 7 .
Il-finanzjament tal-UE huwa immedjatament disponibbli għall-Istati Membri permezz tal-programmi nazzjonali tagħhom dwar l-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni 2014–2020 li xorta jistgħu jintużaw biex joffru appoġġ finanzjarju biex ikopru elementi bħall-kenn, l-ikel, u l-kura tas-saħħa, inkluż permezz ta’ persunal addizzjonali. Il-Kummissjoni se tagħmel l-almu tagħha biex tiżgura li l-fondi eżistenti jkunu disponibbli faċilment u malajr, u jkunu jistgħu jintefqu kompletament. Il-Kummissjoni qed tipproponi li jittawwal il-perjodu ta’ implimentazzjoni ta’ dawn l-istrumenti 8 biex l-Istati Membri jingħataw iktar flessibbiltà: l-adozzjoni rapida mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill tirrilaxxa madwar EUR 420 miljun f’appoġġ addizzjonali. B’mod parallel, l-appoġġ lill-Istati Membri milquta se jkun prijorità għall-finanzjament ta’ emerġenza disponibbli taħt il-Fond għall-Asil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni 2021–2027.
3. L-ISFIDA FIL-FRUNTIERA
Il-kriżi qed tpoġġi pressjoni estrema fuq il-fruntiera tal-UE mal-Ukrajna. Il-persuni li jaslu jeħtieġ li jiġu rreġistrati, megħjuna bil-ħtiġijiet immedjati tagħhom u diretti b’mod sikur lejn il-post ta’ kenn li jmiss tagħhom. Dan il-proċess jeħtieġ li jseħħ malajr, filwaqt li jżomm l-ordni u jippermetti kontrolli ta’ sigurtà essenzjali. L-UE għandha responsabbiltà komuni li tgħin lill-fruntiera komuni tagħha billi tappoġġa lill-Istati Membri li qed jiffaċċjaw dawn il-pressjonijiet żejda.
Appoġġ għall-ġestjoni tal-fruntieri fl-Ukrajna
L-ewwel restrizzjoni hija l-konġestjoni fuq in-naħa Ukrena tal-fruntiera. L-awtoritajiet tal-fruntieri Ukreni jridu jimplimentaw ir-regoli tagħhom fid-dawl ta’ nuqqas ta’ persunal, problemi bis-sistemi tal-IT u l-għadd kbir ta’ karozzi abbandunati. L-Ukrajna ilha tipprova timmaniġġja l-flussi b’mod effettiv billi tirridirezzjona n-nies u tissimplifika l-proċeduri. L-Istati Membri qed jaħdmu mal-awtoritajiet Ukreni biex jgħinu jindirizzaw il-konġestjonijiet. Huwa partikolarment importanti li ssir ħidma biex il-provvisti ta’ għajnuna jibqgħu għaddejjin bla xkiel ta’ xejn lejn l-Ukrajna.
Il-biċċa l-kbira ta’ dawk li jaslu fil-fruntieri bejn l-Ukrajna u l-Istati Membri huma ċittadini Ukreni, li, jekk ikollhom passaporti bijometriċi, igawdu minn dħul mingħajr viża fl-UE għal perjodu ta’ 90 jum u jistgħu saħansitra jgħaddu mill-użu ta’ punti ta’ dħul elettroniċi minflok minn gwardji tal-fruntiera. Ħafna qed jerġgħu jingħaqdu mal-familja u l-ħbieb, u xi wħud se jiċċaqalqu mill-pajjiż tal-ewwel dħul biex jerġgħu jingħaqdu f’kuntatti fi Stati Membri oħra. Huwa importanti li l-qsim tal-fruntieri bejn l-Istati Membri jippermetti li tali movimenti jseħħu kemm jista’ jkun mingħajr xkiel. Iżda hemm ħafna kategoriji differenti ta’ parteċipanti ġodda. Dawn jinkludu ċittadini tal-UE li jirritornaw, dawk li ngħataw protezzjoni internazzjonali mill-Ukrajna, inklużi ħafna Belarussi li kienu ħarbu mir-reġim ta’ Lukashenko, u studenti u ħaddiema minn pajjiżi madwar id-dinja. Huwa ta’ importanza kbira li dawk li jaħarbu mill-aggressjoni tar-Russja fl-Ukrajna, mingħajr eċċezzjoni, jiġu ttrattati b’rispett u kura sħiħa.
….biex il-flussi sikuri jibqgħu jiċċaqalqu…
Dawn in-nies kollha jeħtieġu trattament partikolari u l-Istati Membri ffaċċjaw l-isfida ta’ għadd kbir ta’ wasliet, b’madwar 100 000 wasla kuljum fil-fruntiera Pollakka biss. L-Istati Membri wieġbu b’persunal imsaħħaħ u proċeduri simplifikati. Huwa essenzjali li jiġi żgurat dħul ordnat fl-UE bbażat fuq standards komuni, li l-fruntiera tinżamm miftuħa għal persuni li ħarbu minn żoni ta’ kunflitt armat u li jistgħu jeħtieġu aċċess għall-UE għal raġunijiet umanitarji jew protezzjoni internazzjonali. Il-Kummissjoni diġà ħarġet linji gwida operazzjonali 9 biex tgħin lill-gwardji tal-fruntiera tal-Istati Membri jiġġestixxu l-wasliet b’mod effiċjenti, filwaqt li żżomm livell għoli ta’ sigurtà. Dawn il-linji gwida jistabbilixxu kif għodod bħall-korsiji ta’ appoġġ ta’ emerġenza jistgħu jgħinu biex jitħaffef l-appoġġ għall-persuni vulnerabbli u kif xi proċeduri jistgħu jiġu ssimplifikati.
….permezz ta’ appoġġ finanzjarju u l-aġenziji tal-UE
L-UE qed iżżid ukoll l-appoġġ finanzjarju għall-Istati Membri taħt l-Istrument għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u tal-Viżi, biex tgħin fil-ġestjoni tal-fruntieri bħall-identifikazzjoni tal-wasliet, kif ukoll l-ewwel akkoljenza u l-kura medika.
L-aġenziji tal-UE qed jipprovdu wkoll aktar ħaddiema u għarfien espert biex jappoġġaw lill-Istati Membri. L-ewwel grupp ta’ 49 membru tal-persunal tal-Frontex li bħalissa huma skjerati fil-fruntieri bejn l-UE u l-Ukrajna u l-fruntiera mal-Moldova qed jiġu ssupplimentati minn 162 membru tal-persunal li qed jiġu skjerati fir-Rumanija. Il-Frontex tinsab lesta li żżid l-appoġġ għal aktar minn 2 600 uffiċjal għall-fruntieri bejn l-UE u l-Ukrajna. L-Aġenzija tal-UE għall-Asil EUAA hija lesta li tappoġġa l-iskrinjar, ir-reġistrazzjoni, l-għoti ta’ informazzjoni u l-ipproċessar tal-ażil b’massimu ta’ 130 espert. Il-Europol qed tipprovdi appoġġ essenzjali għas-sitwazzjoni, inkluż dwar il-preżenza possibbli ta’ ġellieda barranin jew theddid ieħor magħruf għas-sigurtà. L-Europol huwa preżenti fuq il-post fis-Slovakkja u l-Polonja u huwa ppjanat li dalwaqt ikun fir-Rumanija u fl-Ungerija. Aġenziji oħra tal-UE bħall-eu-LISA 10 u l-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali 11 malajr ukoll irridirezzjonaw il-ħidma tagħhom biex jappoġġaw lill-Istati Membri.
…u appoġġ lill-pajjiżi ġirien
Il-Moldova kellha timmaniġġja aktar minn 368 000 wasla mill-24 ta’ Frar. Il-pakkett ta’ assistenza immedjata u l-appoġġ permezz tal-UCPM lill-Moldova ser ikunu akkumpanjati minn azzjoni ulterjuri biex tiġi indirizzata s-sitwazzjoni li qed tevolvi, inkluż EUR 15-il miljun biex jgħinu fil-ġestjoni tal-kriżi tar-refuġjati.
Il-Kummissjoni se tipprovdi appoġġ għal passaġġ sikur u ripatrijazzjoni ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi lejn il-pajjiżi ta’ oriġini tagħhom minn pajjiżi ġirien permezz ta’ azzjoni ġdida li toffri appoġġ operazzjonali u bini ta’ kapaċità. Il-Kummissjoni se tivvaluta malajr jekk il-proġetti attwali fil-Moldova jeħtiġux li jiżdiedu u se tipprovdi appoġġ inkluż permezz tal-aġenziji tal-UE kif xieraq.
4. L-UE TILQA’ LIR-REFUĠJATI U LILL-PERSUNI SPOSTATI
Il-kriżi attwali tar-refuġjati ser teħtieġ li l-UE tuża l-kapaċitajiet kollha tagħha biex taġixxi malajr u b’mod deċiżiv biex tgħin biex tintlaħaq l-isfida. Din l-isfida se tinħass madwar l-UE, u l-Istati Membri kollha se jkollhom bżonn jisfruttaw il-kapaċitajiet tagħhom biex jappoġġaw il-wasliet il-ġodda. Dan għandu jinkludi appoġġ finanzjarju iżda wkoll li jlaqqgħu flimkien gruppi fil-livelli kollha li jistgħu jgħinu mis-soċjetà ċivili u l-komunitajiet tad-dijaspora. Irridu nimpenjaw ruħna wkoll ma’ sħab madwar id-dinja fi sforz komuni. L-UE qed tistabbilixxi malajr sistemi inkluż f’koordinazzjoni mas-sħab, biex toffri ambjenti stabbli u akkoljenti għal dawk li qed jaħarbu mill-gwerra u biex tgħin lill-amministrazzjonijiet nazzjonali jżommu l-ħidma essenzjali taħt pressjoni kbira. Għandha tingħata attenzjoni partikolari għall-ħtiġijiet ta’ dawk l-aktar vulnerabbli, dawk li jirriskjaw li jiġu emarġinati, iżda wkoll dawk li jinsabu fl-akbar riskju. In-nisa, l-minorenni mhux akkumpanjati u tfal oħra jiffurmaw proporzjon kbir ta’ wasliet. L-iżgurar ta’ informazzjoni u akkomodazzjoni xierqa, il-prevenzjoni tal-isfruttament abbażi tal-ġeneru, l-appoġġ għall-indukrar tat-tfal u l-iżgurar ta’ aċċess rapidu għall-edukazzjoni se jkunu fost il-prijoritajiet immedjati.
Status legali ċar …..
B’reazzjoni għan-numri enormi li qed jaħarbu mill-aggressjoni militari Russa, l-UE qed tagħmel offerta bla preċedent ta’ protezzjoni temporanja, li ġġib ċarezza u sigurtà għan-nies fi bżonn kbir 12 . Dan se jiżgura li l-Ukreni u l-familji tagħhom ikollhom status sigur li se japplika madwar l-UE, inkluż wara li l-istatus ħieles mill-viża jispiċċa wara 90 jum. Dan japplika wkoll għal ħafna ċittadini oħra ta’ pajjiżi terzi li qed jaħarbu mill-gwerra, inklużi dawk li ngħataw protezzjoni internazzjonali fl-Ukrajna u dawk li ma jistgħux jirritornaw b’mod sikur lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħhom. Dawk kollha li qed jaħarbu mill-gwerra jingħataw merħba fl-Ewropa: dawk li mhumiex koperti mill-protezzjoni temporanja se jirċievu protezzjoni u kenn, u mbagħad jiġu megħjuna biex isibu l-aktar mod sikur biex imorru lura d-dar 13 . Qed jiġu żviluppati modi biex iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi jiġu megħjuna jirritornaw lura d-dar għall-aktar każijiet vulnerabbli. Xi pajjiżi terzi diġà ħadmu mal-Istati Membri biex jappoġġaw ir-ripatrijazzjoni taċ-ċittadini tagħhom 14 , u għandha tingħata attenzjoni partikolari lil dawk l-aktar vulnerabbli.
Fil-qalba tal-approċċ hemm ukoll is-solidarjetà bejn l-Istati Membri: pjattaforma ta’ Solidarjetà se taqsam l-informazzjoni dwar il-kapaċità ta’ akkoljenza, l-għadd ta’ persuni li jgawdu minn protezzjoni temporanja fit-territorju tagħhom, u ħtiġijiet oħra għal appoġġ addizzjonali. Il-Kummissjoni flimkien mal-Aġenzija tal-UE għall-Ażil se tikkoordina r-rispons operazzjonali meħtieġ, inkluż it-trasferiment ta’ persuni madwar l-Istati Membri fl-UE u lejn pajjiżi terzi. Il-protezzjoni temporanja fl-ewwel istanza se ddum sena, u tista’ tiġġedded awtomatikament darbtejn għal sitt xhur kull darba.
Dan l-istatus se joffri protezzjoni inkluż permess ta’ residenza, appoġġ soċjali u kura tas-saħħa, aċċess għall-edukazzjoni u għas-suq tax-xogħol 15 . Hija prova ta’ merħba mill-UE u mill-Ewropej li se tippermetti lir-rifuġjati jkollhom rwol importanti fil-komunitajiet tagħna. Dan se jgħin ukoll biex jiġi evitat li s-sistemi tal-asil tal-Istati Membri jegħlbu, u jgħin lill-Istati Membri jiġġestixxu l-akkoljenza ta’ dawn il-wasliet ġodda b’mod armonizzat, organizzat u prevedibbli. Il-prijorità issa se tkun implimentazzjoni rapida, xierqa u kkoordinata tal-protezzjoni temporanja. Il-Kummissjoni se tippreżenta malajr gwida biex tgħin lill-Istati Membri, u mal-aġenziji tal-UE, se tgħin biex jiġu ffaċċjati dawn l-isfidi l-ġodda.
Appoġġ aktar fit-tul għall-Istati Membri….
Is-servizzi pubbliċi, inklużi s-servizzi tas-saħħa u l-edukazzjoni kif ukoll l-akkomodazzjoni u l-protezzjoni soċjali, jeħtieġ li jkunu f’pożizzjoni li jwieġbu għad-domandi l-ġodda tal-persuni li qed jaħarbu mill-Ukrajna, bi proporzjon dejjem akbar ta’ refuġjati li x’aktarx ma jkollhomx familja fl-UE li fuqha jiddependu. Ħafna servizzi pubbliċi diġà jinsabu taħt pressjoni kbira mill-pandemija. L-Ewropa teħtieġ li tisfrutta l-għodod kollha disponibbli, iżda wkoll il-kompassjoni u l-merħba taċ-ċittadini tagħha, biex tiżgura li tintlaħaq il-wegħda ta’ merħba lir-refuġjati.
…..permezz tal-użu tal-finanzjament tal-UE
Il-politika ta’ koeżjoni diġà tikkontribwixxi għall-ħidma tal-Istati Membri biex jindirizzaw l-isfidi tal-migrazzjoni taħt il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) u l-Fond Soċjali Ewropew (FSE), li t-tnejn li huma jistgħu jiffinanzjaw il-kapaċità ta’ akkoljenza u s-servizzi ta’ appoġġ. Iżda l-iskala tal-isfida titlob passi ġodda biex jiġi żgurat aċċess effettiv għall-appoġġ. Din hija r-raġuni għaliex il-Kummissjoni qed tipproponi li tagħmel użu mill-FEŻR, il-FSE u l-Fond għal Għajnuna Ewropea għall-Persuni l-Aktar fil-Bżonn (FEAD), aktar flessibbli taħt l-inizjattiva “Azzjoni ta’ Koeżjoni għar-Refuġjati fl-Ewropa” (CARE). Dan se jippermetti li partijiet mill-finanzjament li jifdal fil-programmi ta’ koeżjoni 2014–2020 jiġu mmirati mill-ġdid biex jindirizzaw l-isfidi li jinqalgħu mill-bidu tal-gwerra fl-Ukrajna. Biex tkompli tappoġġa lill-Istati Membri, ir-rata eċċezzjonali ta’ kofinanzjament ta’ 100 % applikata b’rispons għall-pandemija se tiġi estiża b’sena. Barra minn hekk, madwar EUR 10 biljun mill-fondi tal-Assistenza għall-Irkupru għall-Koeżjoni u għat-Territorji tal-Ewropa (“REACT-EU”) tal-2022 jistgħu jintużaw ukoll biex jiġu indirizzati dawn id-domandi ġodda fi ħdan l-għan ġenerali tal-irkupru ta’ wara l-pandemija.
Il-ġenerazzjoni l-ġdida ta’ fondi tal-Affarijiet Interni għall-2021–27 tiftaħ il-bieb għal riżorsi żejda kbar għall-Istati Membri biex jiżguraw faċilitajiet ta’ akkoljenza effettivi inkluż appoġġ speċjalizzat għal persuni vulnerabbli, u biex jimmaniġġjaw il-proċeduri tal-asil. Dan se jkun essenzjali sabiex jiġu indirizzati l-isfidi l-ġodda hekk kif jevolvu, inkluż permezz tal-implimentazzjoni ta’ protezzjoni temporanja. Dan jista’ jintuża wkoll biex jappoġġja l-appoġġ tas-soċjetà ċivili lir-refuġjati. L-Istati Membri qed jiffinalizzaw il-programmi nazzjonali tagħhom għall-2021–2027 biex jagħtu spinta lill-appoġġ 16 . L-iskjerament rapidu ta’ programmi nazzjonali eżistenti u ġodda se jipprovdi riżorsi sostanzjali ġodda, u l-Kummissjoni se tgħin ukoll lill-Istati Membri jikkalibraw mill-ġdid il-pjanijiet u jiskjeraw assistenza ta’ emerġenza jekk ikun meħtieġ. Il-Kummissjoni beħsiebha wkoll tiffaċilita t-tisħiħ tas-solidarjetà bejn l-Istati Membri billi tipproponi l-possibbiltà tal-kontribuzzjonijiet volontarji tal-Istati Membri għall-pakkett AMIF 2021–2027.
… u billi jiġi kkatalizzat rispons sħiħ tas-soċjetà….
Eluf ta’ ċittadini, negozji u organizzazzjonijiet tas-settur privat qed juru solidarjetà u rieda bla preċedent li jaġixxu b’appoġġ għal dawk li qed jaħarbu mill-gwerra. Il-Kummissjoni se tappoġġa lill-Istati Membri, u lill-partijiet ikkonċernati fil-livell nazzjonali u lokali biex jidderieġu l-assistenza u jimmiraw l-azzjoni biex jissodisfaw il-ħtiġijiet emerġenti.
5. NILQGĦU GĦALL-ISFIDI
L-iskala sħiħa tal-isfida li għandna quddiemna għad trid toħroġ, iżda l-UNHCR tipproġetta sa 8 miljun persuna li qed jaħarbu mill-Ukrajna. L-UE u s-sħab madwar id-dinja qed jiġu ttestjati u jridu juru lil dawk li jixtiequ jarawna mifrudin jew dgħajfa, li aħna magħqudin. Il-prinċipji u l-valuri tagħna jridu jkunu l-pedament tagħna hekk kif niffaċċjaw l-isfida li ngħinu lil dawk fil-bżonn.
Jeħtieġ li nuru lilna nfusna li kapaċi għall-kompitu li nilqgħu dak li jista’ jkun ħafna aktar miljuni li qed jaħarbu mill-gwerra fil-viċinat tagħna. Fl-istess ħin, ser inkomplu nippromwovu bil-qawwa r-rispett tad-dritt umanitarju internazzjonali u l-aċċess effettiv għall-atturi umanitarji fl-Ukrajna. Id-determinazzjoni tagħna li nissodisfaw il-ħtiġijiet, u nipproteġu d-drittijiet, il-libertajiet u l-benesseri ta’ dawk li jfittxu l-għajnuna tagħna ser teħtieġ sforz kbir ta’ tħejjija u fokus fit-tul fuq it-twettiq fl-Istati Membri kollha. L-approċċ magħqud tagħna, bl-użu tal-għodod u l-appoġġ reċiproku kollha disponibbli permezz tal-UE, huwa essenzjali. Nistgħu nużaw il-ħafna punti ta’ saħħa tagħna: l-umanità tagħna, ir-reżiljenza tagħna, u l-inġenwità tagħna, biex niżguraw li nilqgħu din l-isfida bil-mezzi kollha meħtieġa.
Tliet pakketti suċċessivi ta’ sanzjonijiet ġew miftiehma bejn it-23 ta’ Frar u t-2 ta’ Marzu 2022.
L-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali qed iżżur il-Punti ta’ Qsim tal-Fruntiera u ċ-ċentri ta’ akkoljenza tal-Istati Membri taħt pressjoni.