(1)

Η εσωτερική αγορά αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της Ένωσης. Από την έναρξή της, έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση και θα πρέπει να εξακολουθήσει να ωφελεί εξίσου όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Έχει δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και οικονομίες κλίμακας για τις ενωσιακές επιχειρήσεις, ιδίως τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), και έχει ενισχύσει τη βιομηχανική τους ανταγωνιστικότητα. Έχει συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και έχει παράσχει στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε χαμηλότερες τιμές. Εξακολουθεί να αποτελεί την κινητήρια δύναμη για την οικοδόμηση μιας πιο ολοκληρωμένης αγοράς και μιας πιο ισχυρής, πιο ισορροπημένης και πιο δίκαιης οικονομίας. Συγκαταλέγεται στα κυριότερα επιτεύγματα της Ένωσης και αποτελεί το κυριότερο πλεονέκτημά της σε έναν ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένο κόσμο, ενώ παράλληλα αποτελεί βασικό στοιχείο για την επίτευξη του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού προς μια βιώσιμη οικονομία, καθώς και απάντηση στις αυξανόμενες πιέσεις της κλιματικής αλλαγής.

(2)

Είναι αναγκαίο η εσωτερική αγορά να προσαρμόζεται αδιάκοπα σε ένα ταχέως εξελισσόμενο περιβάλλον ψηφιακής επανάστασης και παγκοσμιοποίησης. Η νέα εποχή ψηφιακής καινοτομίας εξακολουθεί να προσφέρει ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες, δημιουργεί νέα προϊόντα, υπηρεσίες, διαδικασίες και επιχειρηματικά μοντέλα, και ευκαιρίες για την αποτελεσματική παραγωγή στατιστικών υψηλής ποιότητας. Αποτελεί επίσης πρόκληση ως προς τη ρύθμιση, την επιβολή, την προστασία των καταναλωτών και την ασφάλεια.

(3)

Σημαντικότατο τμήμα του ενωσιακού δικαίου στηρίζει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Αφορά, συγκεκριμένα, την ανταγωνιστικότητα, την τυποποίηση, την αμοιβαία αναγνώριση, την αξιολόγηση της συμμόρφωσης, την προστασία των καταναλωτών και την εποπτεία της αγοράς. Αποτελείται επίσης από κανόνες για επιχειρηματικές, εμπορικές και χρηματοοικονομικές συναλλαγές, για τον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, για την παραγωγή ευρωπαϊκών στατιστικών καθώς και για την προώθηση θεμιτού ανταγωνισμού. Το εν λόγω ουσιαστικό τμήμα του ενωσιακού δικαίου προβλέπει ίσους όρους ανταγωνισμού, οι οποίοι έχουν ζωτική σημασία για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς προς όφελος καταναλωτών και επιχειρήσεων.

(4)

Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν μεροληπτικοί, αδικαιολόγητοι ή δυσανάλογοι φραγμοί στην ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και προκύπτουν νέα εμπόδια. Η θέσπιση κανόνων αποτελεί μόνο ένα πρώτο βήμα, και η εφαρμογή τους στην πράξη είναι εξίσου σημαντική. Οι τρέχουσες προκλήσεις που συνδέονται με την επιβολή των υφιστάμενων κανόνων, οι φραγμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών, και τα χαμηλά επίπεδα των διασυνοριακών δημόσιων συμβάσεων περιορίζουν τις ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Από την αντιμετώπιση τέτοιων εμποδίων εξαρτάται σε τελική ανάλυση η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ένωση, καθώς επίσης και στην ικανότητά της να πετυχαίνει τους στόχους της, να δημιουργεί θέσεις εργασίας και ανάπτυξη και παράλληλα να προστατεύει το δημόσιο συμφέρον.

(5)

Στο παρελθόν, υπήρχαν ξεχωριστά προγράμματα για την ανάληψη ενωσιακής δράσης στους τομείς της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, της προστασίας των καταναλωτών, των πελατών και των τελικών χρηστών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, της χάραξης πολιτικής για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών. Ορισμένες πρόσθετες δραστηριότητες έχουν χρηματοδοτηθεί απευθείας από γραμμές του προϋπολογισμού για την εσωτερική αγορά. Είναι πλέον απαραίτητο να απλουστευτούν και να αξιοποιηθούν οι συνέργειες μεταξύ των διαφόρων δράσεων, καθώς και να εξασφαλιστεί έναν πιο ευέλικτο, διαφανές, απλοποιημένο και ευέλικτο πλαίσιο για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που επιδιώκουν την εύρυθμη λειτουργία και τη βιωσιμότητα της εσωτερικής αγοράς. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να θεσπιστεί νέο πρόγραμμα που θα συγκεντρώσει τις δραστηριότητες οι οποίες χρηματοδοτούνταν στο παρελθόν από τα εν λόγω προγράμματα και άλλες συναφείς γραμμές του προϋπολογισμού. Το εν λόγω πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει επίσης νέες πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, αποφεύγοντας παράλληλα την αλληλοκάλυψη με συναφή προγράμματα και δράσεις της Ένωσης.

(6)

Η ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) έχουν αποτελέσει αντικείμενο ξεχωριστού ευρωπαϊκού στατιστικού προγράμματος που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 99/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5). Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχεια στην παραγωγή και διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών, το νέο πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει δραστηριότητες που καλύπτονται από το προηγούμενο ευρωπαϊκό στατιστικό πρόγραμμα, παρέχοντας ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009. Το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να θεσπίσει το χρηματοδοτικό πλαίσιο για τις ευρωπαϊκές στατιστικές, έτσι ώστε να παρέχονται υψηλής ποιότητας, συγκρίσιμες και αξιόπιστες ευρωπαϊκές στατιστικές που θα στηρίζουν τη χάραξη, την εφαρμογή, την επιτήρηση και την αξιολόγηση όλων των πολιτικών της Ένωσης. Η επαγγελματική ανεξαρτησία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών.

(7)

Είναι επομένως σκόπιμο να θεσπιστεί ένα πρόγραμμα προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, η ανταγωνιστικότητα και ο βιώσιμος χαρακτήρας των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, η τυποποίηση, η εποπτεία της αγοράς και η προστασία των καταναλωτών, για τον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, καθώς και για τις ευρωπαϊκές στατιστικές (Πρόγραμμα για την ενιαία αγορά) (το «Πρόγραμμα»). Το Πρόγραμμα θα πρέπει να θεσπιστεί για περίοδο επτά ετών, ώστε η διάρκειά του να αντιστοιχεί στη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου (6).

(8)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει τη χάραξη, την εφαρμογή και την επιβολή της νομοθεσίας της Ένωσης υποστηρίζοντας την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών, ώστε να ενισχυθούν όλοι οι παράγοντες της εσωτερικής αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, των πολιτών, όπως και των καταναλωτών, και των εργαζόμενων, των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και των δημόσιων αρχών. Για το σκοπό αυτόν, το Πρόγραμμα θα πρέπει να στοχεύσει στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της ανάπτυξης ικανοτήτων και του βιώσιμου χαρακτήρα των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό κλάδο. Ο βιώσιμος χαρακτήρας των επιχειρήσεων είναι σημαντικός για τη διατήρηση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητάς τους και συμβάλλει στη μετάβαση προς μία περισσότερο βιώσιμη Ένωση από οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική άποψη, μία μετάβαση που θα πρέπει να συμβαδίζει με την ψηφιοποίηση και τη συμμετοχή σε βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές. Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να στηρίξει την επιβολή κανόνων για την προστασία των καταναλωτών και την ασφάλεια. Θα πρέπει επίσης να ευαισθητοποιήσει τις επιχειρήσεις και τα άτομα σχετικά με τα δικαιώματά τους, παρέχοντάς τους τα απαραίτητα εργαλεία, την κατάλληλη πληροφόρηση και βοήθεια που θα τους επιτρέψουν να λάβουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις και να ενισχύσουν τη συμμετοχή τους στη χάραξη πολιτικής της Ένωσης. Επιπλέον, το Πρόγραμμα θα πρέπει να έχει ως αποστολή την ενίσχυση της κανονιστικής και διοικητικής συνεργασίας, μέσω ιδίως προγραμμάτων κατάρτισης, της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και της οικοδόμησης βάσεων γνώσεων και ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης στρατηγικών δημόσιων συμβάσεων. Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να προωθεί την ανάπτυξη ενωσιακών και διεθνών προτύπων και κανόνων υψηλής ποιότητας, μεταξύ άλλων με την ευρεία συμμετοχή ενδιαφερόμενων μερών, που θα στηρίζουν την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ένωσης.

Αυτό θα πρέπει να καλύπτει τον τομέα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και της ελεγκτικής, συμβάλλοντας έτσι στη διαφάνεια και την εύρυθμη λειτουργία των κεφαλαιακών αγορών της Ένωσης και στη βελτίωση της προστασίας των επενδυτών. Ο στόχος του Προγράμματος θα πρέπει να είναι η στήριξη της εφαρμογής και της επιβολής της νομοθεσίας της Ένωσης που προωθεί την υψηλού επιπέδου υγεία του ανθρώπου, των ζώων και των φυτών, την προστασία της ευημερίας των πολιτών και της καλής διαβίωσης των ζώων, την ασφάλεια τροφίμων και ζωοτροφών, τηρώντας ταυτόχρονα τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και διασφαλίζοντας την υψηλού επιπέδου προστασία των καταναλωτών. Επιπλέον, το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει την παραγωγή υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκών στατιστικών σύμφωνα με τις στατιστικές αρχές που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 και αναλύονται διεξοδικότερα στον κώδικα ορθής πρακτικής για τις ευρωπαϊκές στατιστικές.

(9)

Μια σύγχρονη εσωτερική αγορά που βασίζεται στις αρχές της δικαιοσύνης, της διαφάνειας και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, προωθεί τον ανταγωνισμό και ωφελεί τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τους μισθωτούς. Η καλύτερη αξιοποίηση της συνεχώς εξελισσόμενης αγοράς υπηρεσιών θα πρέπει να βοηθήσει τις ενωσιακές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και να αναπτυχθούν στο εξωτερικό, να προσφέρουν μεγαλύτερες επιλογές υπηρεσιών σε προσφορότερες τιμές, και να διατηρήσουν υψηλά πρότυπα για τους καταναλωτές και τους εργαζομένους. Για να επιτευχθούν αυτά, το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην καλύτερη παρακολούθηση των εξελίξεων στην εσωτερική αγορά, καθώς και στον εντοπισμό και την άρση των υφιστάμενων αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων φραγμών και να διασφαλίσει ένα κανονιστικό πλαίσιο που να επιτρέπει όλες τις μορφές καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων νέων τεχνολογικών εξελίξεων και διαδικασιών, καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων στις υπηρεσίες, προτύπων συνεργατικής και κοινωνικής οικονομίας, κοινωνικών καινοτομιών και της μη τεχνολογικής καινοτομίας.

(10)

Τα κανονιστικά εμπόδια στην εσωτερική αγορά έχουν εξαλειφθεί για πολλά βιομηχανικά προϊόντα μέσω μηχανισμών πρόληψης, χάρη στην υιοθέτηση κοινών κανόνων και, όταν δεν υπάρχουν παρόμοιοι κανόνες στο επίπεδο της Ένωσης, με την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης. Σε τομείς στους οποίους δεν υφίσταται ενωσιακή νομοθεσία, ισχύει η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης, με αποτέλεσμα ότι τα αγαθά που διατίθενται νομίμως στην αγορά ενός κράτους μέλους έχουν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και μπορούν να πωληθούν στην αγορά κάποιου άλλου κράτους μέλους. Όταν το οικείο κράτος μέλος έχει λόγους να αντιταχθεί στην εμπορία των αγαθών, μπορεί να επιβάλει περιορισμό, υπό τον όρο ότι ο εν λόγω περιορισμός δεν εισάγει διακρίσεις, δικαιολογείται από θεμιτούς στόχους δημοσίου συμφέροντος, όπως ορίζονται στο άρθρο 36 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ή αναγνωρίζεται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως επιτακτικός λόγος δημοσίου συμφέροντος, και είναι ανάλογος προς τον επιδιωκόμενο στόχο. Η ανεπαρκής εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης, όπως για παράδειγμα η επιβολή αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων περιορισμών, καθιστά δυσχερέστερη την πρόσβαση των επιχειρήσεων στις αγορές άλλων κρατών μελών. Παρά τον υψηλό βαθμό ολοκλήρωσης της αγοράς αγαθών, η εν λόγω κατάσταση οδηγεί σε απώλεια ευκαιριών για την ευρύτερη οικονομία. Η έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/515 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) αναμένεται να ενισχύσει τα οικονομικά οφέλη σε αυτόν τον τομέα. Κατά συνέπεια, το Πρόγραμμα θα πρέπει να έχει σκοπό να βελτιώσει την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στον τομέα των αγαθών, ώστε να πραγματωθεί το πλήρες δυναμικό της. Θα πρέπει επίσης να αποσκοπεί στη μείωση του αριθμού των παράνομων και μη συμμορφούμενων προϊόντων που εισέρχονται στην αγορά, μέσω στοχευμένης ευαισθητοποίησης και κατάρτισης, μέσω της στήριξης των σημείων επαφής για τα προϊόντα, στην οποία αναφέρεται ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/515, και μέσω της καλύτερης συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών για την αμοιβαία αναγνώριση.

(11)

Υπάρχουν νέες κανονιστικές προκλήσεις και προκλήσεις στην επιβολή που σχετίζονται με τις ταχείες εξελίξεις στο περιβάλλον της ψηφιακής επανάστασης και, συγκεκριμένα, σε θέματα όπως είναι, για παράδειγμα, η κυβερνοασφάλεια, η προστασία των δεδομένων και η ιδιωτικότητα, το διαδίκτυο των πραγμάτων ή η τεχνητή νοημοσύνη και τα σχετικά δεοντολογικά πρότυπα. Η ύπαρξη αυστηρών κανόνων σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων και η σαφήνεια όσον αφορά την ευθύνη έχουν καίρια σημασία, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών και των επιχειρήσεων, είναι σε θέση να επωφελούνται κατάλληλης προστασίας σε περίπτωση ζημίας. Το Πρόγραμμα θα πρέπει συνεπώς να συμβάλει στην ταχεία προσαρμογή και την καλύτερη εφαρμογή ενός ενωσιακού συστήματος για την ευθύνη των προϊόντων το οποίο να προωθεί την καινοτομία.

(12)

Η διάθεση στην αγορά προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με την ενωσιακή νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που εισάγονται από τρίτες χώρες, θέτει σε κίνδυνο τους πολίτες της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών, καθώς και άλλους τελικούς χρήστες. Οι οικονομικοί φορείς που πωλούν συμμορφούμενα προϊόντα με παραδοσιακά μέσα ή μέσω διαδικτύου αντιμετωπίζουν στρέβλωση του ανταγωνισμού από εκείνους που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες λόγω έλλειψης γνώσεων, εσκεμμένα προκειμένου να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ή ως συνέπεια του κατακερματισμού της εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση. Οι αρχές εποπτείας της αγοράς συχνά δεν διαθέτουν επαρκή χρηματοδότηση και η αρμοδιότητά τους περιορίζεται στα εθνικά σύνορα. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις συναλλάσσονται σε ενωσιακό ή σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι αρχές εποπτείας της αγοράς προσκρούουν σε τεράστιες δυσκολίες στην προσπάθειά τους να ανιχνεύσουν τα μη συμμορφούμενα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες προκειμένου να εντοπίσουν τους υπεύθυνους οικονομικούς φορείς εντός της δικαιοδοσίας τους.

Προσκρούουν επίσης σε δυσκολίες ως προς τη διενέργεια εκτιμήσεων και δοκιμών κινδύνου λόγω της έλλειψης φυσικής πρόσβασης στα προϊόντα. Κατά συνέπεια, το Πρόγραμμα θα πρέπει να επιδιώκει την ενίσχυση της συμμόρφωσης των προϊόντων, με την ευαισθητοποίηση ως προς τους εφαρμοστέους ενωσιακούς κανόνες για την ασφάλεια των προϊόντων, την εντατικοποίηση των ελέγχων συμμόρφωσης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1020 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), και με την προώθηση στενότερης διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου. Επίσης, το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην ενοποίηση του υπάρχοντος πλαισίου σχετικά με τις δραστηριότητες εποπτείας της αγοράς, να ενθαρρύνει τις κοινές δράσεις των αρχών εποπτείας της αγοράς από διαφορετικά κράτη μέλη, να βελτιώσει την ανταλλαγή πληροφοριών και να προωθήσει τη σύγκλιση και τη στενότερη ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων εποπτείας της αγοράς. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να επιτευχθεί ιδίως διασφαλίζοντας ότι οι νέες απαιτήσεις που εισήγαγε ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1020 τηρούνται αυστηρά προκειμένου να αποτρέπεται η πώληση μη συμμορφούμενων προϊόντων στους καταναλωτές, καθώς και σε άλλους τελικούς χρήστες. Ως εκ τούτου, το Πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχύσει την ικανότητα των αρχών εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση, να συμβάλει σε μία πιο ομοιόμορφη εφαρμογή των κανόνων μεταξύ των κρατών μελών και να επιτρέψει στα κράτη μέλη να επωφελούνται εξίσου από την εσωτερική αγορά όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα.

(13)

Μολονότι το Πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει στόχους και δράσεις υπέρ της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, θα πρέπει ωστόσο να λαμβάνεται υπόψη ότι τα προϊόντα παραποίησης/απομίμησης συχνά δεν συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις που ορίζει η ενωσιακή νομοθεσία σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων και την προστασία των καταναλωτών, και εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών, ιδίως όταν τα εν λόγω προϊόντα αγοράζονται μέσω διαδικτύου. Κατά συνέπεια, το Πρόγραμμα θα πρέπει να αυξήσει τις συνέργειες με άλλα ενωσιακά προγράμματα στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, ιδίως το Μέσο χρηματοδοτικής στήριξης για τον εξοπλισμό τελωνειακών ελέγχων που θεσπίζεται δυνάμει κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση, στο πλαίσιο του ταμείου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, του μέσου χρηματοδοτικής στήριξης για τον εξοπλισμό τελωνειακών ελέγχων.

(14)

Για τη διευκόλυνση της συμμόρφωσης των κατηγοριών εναρμονισμένων προϊόντων με υψηλότερο εγγενή κίνδυνο, η Ένωση δημιούργησε ένα σύστημα διαπίστευσης για τους φορείς αξιολόγησης της συμμόρφωσης, με το οποίο επαληθεύεται η επάρκεια, η αμεροληψία και η ανεξαρτησία τους. Είναι ζωτικής σημασίας οι φορείς αξιολόγησης της συμμόρφωσης να είναι αξιόπιστοι και ικανοί, καθώς επαληθεύουν κατά πόσον τα προϊόντα ικανοποιούν τις απαιτήσεις ασφάλειας πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά. Η κύρια πρόκληση την παρούσα στιγμή είναι να εξασφαλιστεί ο συνεχής εκσυγχρονισμός του συστήματος διαπίστευσης και η εφαρμογή με την ίδια αυστηρότητα σε όλη την Ένωση. Το Πρόγραμμα θα πρέπει, συνεπώς, να στηρίξει μέτρα που θα εξασφαλίσουν ότι οι φορείς αξιολόγησης της συμμόρφωσης εξακολουθούν να ικανοποιούν τις κανονιστικές τους απαιτήσεις, όπως είναι η αμεροληψία και η ανεξαρτησία, ιδίως μέσω της χρήσης διαπίστευσης. Παρομοίως, το Πρόγραμμα θα πρέπει, επίσης, να υποστηρίζει μέτρα για τη βελτίωση του ευρωπαϊκού συστήματος διαπίστευσης, ιδίως στους νέους τομείς πολιτικής, στηρίζοντας την Ευρωπαϊκή Συνεργασία για τη Διαπίστευση που αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 765/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9).

(15)

Καθώς, με την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και των ταξιδιωτικών υπηρεσιών, οι καταναλωτικές αγορές δεν περιορίζονται πλέον από τα σύνορα, αποτελεί αδήριτη ανάγκη να παρέχεται στους καταναλωτές που διαμένουν στην Ένωση εξίσου υψηλό επίπεδο προστασίας κατά την εισαγωγή αγαθών και υπηρεσιών από οικονομικούς παράγοντες με έδρα τρίτες χώρες, ακόμη και όταν πωλούνται μέσω διαδικτύου. Θα πρέπει, συνεπώς, να υπάρχει η δυνατότητα, το Πρόγραμμα να υποστηρίζει τη συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς σε τρίτες χώρες, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, για παράδειγμα όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών για μη συμμορφούμενα προϊόντα.

(16)

Οι δημόσιες συμβάσεις χρησιμοποιούνται από τις δημόσιες αρχές για να εξασφαλίσουν την καλύτερη δυνατή χρήση των δημόσιων πόρων και για να συμβάλουν σε μια πιο καινοτόμο, περισσότερο βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς και ανταγωνιστική εσωτερική αγορά. Αυτό περιλαμβάνει την εφαρμογή κριτηρίων αξιολόγησης με τα οποία προσδιορίζεται όχι μόνο η πλέον συμφέρουσα προσφορά από οικονομικής απόψεως αλλά και η πλέον συμφέρουσα προσφορά, με όρους απόδοσης της μεγαλύτερης δημόσιας αξίας, όταν ο γνώμονας για την ανάθεση συμβάσεων είναι η καλύτερη σχέση τιμής-ποιότητας. Υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται το ισχύον ενωσιακό δίκαιο, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές πτυχές, καθώς και η πτυχή του δίκαιου εμπορίου, και θα πρέπει να προωθείται η κατάτμηση των διαγωνισμών σε μέρη, προκειμένου για μεγάλες υποδομές. Οι οδηγίες 2014/23/ΕΕ (10), 2014/24/ΕΕ (11) και 2014/25/ΕΕ (12) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου παρέχουν το νομικό πλαίσιο για την ολοκλήρωση και την αποτελεσματική λειτουργία των αγορών δημοσίων συμβάσεων που αντιπροσωπεύουν το 14 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Ένωσης, προς όφελος των δημόσιων αρχών, των επιχειρήσεων και των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών. Οι ορθά εφαρμοζόμενοι κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις αποτελούν καίριο εργαλείο για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς και για την τόνωση της ανάπτυξης των εταιρειών της Ένωσης και των θέσεων εργασίας στην Ένωση. Συνεπώς, το Πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει μέτρα που θα εξασφαλίζουν μια ευρύτερη υιοθέτηση των δημοσίων συμβάσεων στρατηγικής φύσης, την επαγγελματοποίηση των δημοσίων αγοραστών, τη διευκόλυνση και βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές των δημοσίων συμβάσεων, ιδίως μέσω συμβουλευτικών υπηρεσιών και κατάρτισης, την αύξηση της διαφάνειας, την ακεραιότητα και τη βελτίωση των στοιχείων, την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των δημοσίων συμβάσεων και των κοινών διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων με μια ισχυρότερη προσέγγιση εταιρικής σχέσης με τα κράτη μέλη, τη βελτίωση της συλλογής και ανάλυσης στοιχείων, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη ειδικών εργαλείων πληροφορικής, και που θα εξασφαλίζουν επίσης τη στήριξη της ανταλλαγής εμπειριών και ορθών πρακτικών, την παραπομπή σε ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, την παροχή συμβουλών, την επιδίωξη επωφελών εμπορικών συμφωνιών, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών και την υλοποίηση πιλοτικών έργων.

(17)

Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του Προγράμματος και να διευκολυνθεί η ζωή των επιχειρήσεων και των πολιτών, θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή ολοένα και πιο ψηφιοποιημένες και πλήρως προσβάσιμες, υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες με επίκεντρο τον χρήστη. Οι προσπάθειες ως προς την ηλεκτρονική διοίκηση και διακυβέρνηση θα πρέπει να ενταθούν, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την κατάλληλη προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής. Κατά συνέπεια, οι δημόσιες διοικήσεις θα πρέπει να συμμετέχουν στη συνδημιουργία αυτών των δημόσιων υπηρεσιών με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, η αδιάλειπτη και σταθερή αύξηση των διασυνοριακών δραστηριοτήτων στην εσωτερική αγορά απαιτεί τη διαθεσιμότητα επικαιροποιημένων, επακριβών και εύληπτων πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματα των επιχειρήσεων και των πολιτών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναρτώνται απλουστευμένες πληροφορίες που εξηγούν τις διοικητικές διαδικασίες. Εξάλλου, η παροχή νομικών συμβουλών και βοήθειας για την επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν σε διασυνοριακό επίπεδο είναι ζωτικής σημασίας. Επιπλέον, οι δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να λαμβάνουν στήριξη προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους αυτούς, για παράδειγμα μέσω της σύνδεσης εθνικών διοικήσεων με τρόπο απλό και αποτελεσματικό, καθώς και με την παροχή πληροφοριών και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η εσωτερική αγορά στην πράξη. Τα υφιστάμενα μέσα διακυβέρνησης της εσωτερικής αγοράς κατέχουν ήδη σημαντικό ρόλο ως προς αυτό και η ποιότητα, η ορατότητα, η διαφάνεια και η αξιοπιστία τους θα πρέπει να βελτιωθούν περαιτέρω. Συνεπώς, τα ακόλουθα υφιστάμενα εργαλεία διακυβέρνησης της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να λάβουν στήριξη από το Πρόγραμμα: η δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου», η οποία θα πρέπει να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά της επικείμενης ενιαίας ψηφιακής πύλης, η υπηρεσία «Η Ευρώπη σου – Συμβουλές», το δίκτυο «SOLVIT», η υπηρεσία πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά και ο πίνακας αποτελεσμάτων για την ενιαία αγορά.

(18)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίξει την ανάπτυξη του ενωσιακού κανονιστικού πλαισίου στους τομείς του εταιρικού δικαίου και της εταιρικής διακυβέρνησης, και του δικαίου περί συμβάσεων, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις, ιδίως οι ΜΜΕ, να καταστούν πιο αποτελεσματικές και ανταγωνιστικές και, παράλληλα, να παρέχει προστασία στα ενδιαφερόμενα μέρη που υπόκεινται στις επιπτώσεις των επιχειρηματικών ενεργειών και με σκοπό να διατυπώνει τις κατάλληλες απαντήσεις στις αναδυόμενες προκλήσεις πολιτικής. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσει την κατάλληλη αξιολόγηση, εφαρμογή και επιβολή του σχετικού κεκτημένου, να ενημερώνει και να συνδράμει τα ενδιαφερόμενα μέρη και να προάγει την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίξει περαιτέρω τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την υποστήριξη ενός σαφούς και προσαρμοσμένου πλαισίου για την οικονομία και την καινοτομία όσον αφορά τα δεδομένα. Οι πρωτοβουλίες αυτές είναι απαραίτητες προκειμένου να κατοχυρωθεί η ασφάλεια δικαίου αναφορικά με τις συμβατικές και εξωσυμβατικές υποχρεώσεις, ιδίως όσον αφορά τα θέματα ευθύνης, ασφάλειας, δεοντολογίας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής, στο πλαίσιο των αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως το διαδίκτυο των πραγμάτων, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική και οι τρισδιάστατες εκτυπώσεις. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να αποσκοπεί στην ενθάρρυνση της ανάπτυξης επιχειρήσεων που βασίζονται σε δεδομένα, καθώς οι επιχειρήσεις αυτές θα επηρεάσουν αποφασιστικά την επίδοση της οικονομίας της Ένωσης στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

(19)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να προωθεί την ορθή και πλήρη εφαρμογή και επιβολή από τα κράτη μέλη του νομικού πλαισίου της Ένωσης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και την ανάπτυξη μελλοντικών πολιτικών για την εξεύρεση απαντήσεων στις νέες προκλήσεις στους εν λόγω τομείς. Θα πρέπει επίσης να υποστηρίξει σχετικές δραστηριότητες διεθνών οργανισμών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, όπως η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση μέτρων κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας του Συμβουλίου της Ευρώπης.

(20)

Ο στόχος της εφαρμογής και της ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, και ιδίως της βιώσιμης χρηματοδότησης, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τεκμηριωμένα μέτρα πολιτικής που λαμβάνει η Ένωση. Η Επιτροπή θα πρέπει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην επίτευξη του εν λόγω στόχου, επιτηρώντας συνεχώς τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αξιολογώντας την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ένωσης από τα κράτη μέλη, όπως επίσης και τον βαθμό στον οποίο η υφιστάμενη νομοθεσία ανταποκρίνεται στους στόχους της και, όταν αναδύονται νέοι κίνδυνοι, εντοπίζοντας δυνητικούς τομείς δράσης, πάντοτε με τη συνεχή συμμετοχή ενδιαφερόμενων μερών από την αρχή έως το τέλος του κύκλου χάραξης πολιτικής. Οι δραστηριότητες αυτές βασίζονται στην παραγωγή αναλύσεων, μελετών, υλικού κατάρτισης, ερευνών, αξιολογήσεων συμμόρφωσης, αξιολογήσεων και υψηλής ποιότητας στατιστικών και στηρίζονται από συστήματα πληροφορικής και εργαλεία επικοινωνίας.

(21)

Η ΣΛΕΕ περιλαμβάνει ένα σύστημα κανόνων για την καταπολέμηση στρεβλώσεων του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να συνεισφέρει στην πολιτική ανταγωνισμού της Ένωσης, μεταξύ άλλων με βελτιώνοντας και ενισχύοντας τη συνεργασία με δίκτυα, και με τις εθνικές αρχές και δικαστήρια, και ενισχύοντας τη διεθνή συνεργασία όπως επίσης και την επικοινωνία με μια ευρύτερη ομάδα ενδιαφερόμενων μερών, ώστε να γνωστοποιηθούν και να εξηγηθούν τα δικαιώματα, τα οφέλη και οι υποχρεώσεις σχετικά με την πολιτική ανταγωνισμού της Ένωσης. Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να συμβάλει στην ενίσχυση της ανάλυσης και της αξιολόγησης των εξελίξεων στην αγορά, μεταξύ άλλων με χρήση τομεακών ερευνών και άλλων μέσων διερεύνησης της αγοράς, καθώς και με συστηματική ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ανταγωνισμού. Αυτό θα πρέπει να συμβάλει στον θεμιτό ανταγωνισμό και στους ισότιμους όρων ανταγωνισμού, μεταξύ άλλων σε παγκόσμιο επίπεδο, και στην ενδυνάμωση των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, και των καταναλωτών, προκειμένου να αποκομίσουν τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς.

(22)

Το Πρόγραμμα χρειάζεται ιδίως να αντιμετωπίσει τις ριζικές επιπτώσεις για τον ανταγωνισμό και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς από τη συνεχή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, και συγκεκριμένα μέσω της γεωμετρικής αύξησης του πλήθους των δεδομένων και της χρήσης τους, λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη προσφυγή στην τεχνητή νοημοσύνη, τους αλγορίθμους μαζικών δεδομένων και σε άλλα εργαλεία πληροφορικής και στην εμπειρογνωμοσύνη από τις εταιρείες. Έχει επίσης ζωτική σημασία το Πρόγραμμα να στηρίξει τα δίκτυα και να ενισχύσει την ευρύτερη και βαθύτερη συνεργασία με τα κράτη μέλη, τις αρχές και τα δικαστήριά τους, καθώς η εξάλειψη των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού και η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς συνδέονται άρρηκτα με τη δράση των οργάνων αυτών. Υπό το πρίσμα του ιδιαίτερου ρόλου της πολιτικής ανταγωνισμού στην πρόληψη δυσλειτουργιών της εσωτερικής αγοράς από συμπεριφορές που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό πέρα από τα σύνορα της Ένωσης, το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να στηρίξει τη συνεργασία με τις αρχές τρίτων χωρών, όπου αυτό κρίνεται κατάλληλο. Τέλος, η διεύρυνση των δραστηριοτήτων επικοινωνίας είναι απαραίτητη, έτσι ώστε περισσότεροι πολίτες και επιχειρήσεις να μπορέσουν να επωφεληθούν πλήρως από τα πλεονεκτήματα του υγιούς ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα πρέπει να στηριχθούν οι προσπάθειες για την καλύτερη προβολή των οφελών της ενωσιακής πολιτικής ανταγωνισμού στους πολίτες της Ένωσης, μεταξύ άλλων μέσω της συνεργασίας με εκπροσώπους ομάδων της κοινωνίας των πολιτών και οικείους ενδιαφερόμενους φορείς. Αναμένεται ότι θα απαιτηθεί ευελιξία για την υλοποίηση του μέρους του Προγράμματος που αφορά τον ανταγωνισμό, ώστε να αντιμετωπιστούν οι μεταβαλλόμενες ανάγκες που επηρεάζονται από δυναμικές και ταχείες εξελίξεις στους όρους ανταγωνισμού της εσωτερικής αγοράς των οποίων ο ρυθμός και το μέγεθος είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Οι εν λόγω εξελίξεις σχετίζονται ιδίως με την ψηφιοποίηση, την τεχνητή νοημοσύνη, τους αλγόριθμους, τα μαζικά δεδομένα, την κυβερνοασφάλεια και την εγκληματολογική τεχνολογία.

(23)

Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και του βιώσιμου χαρακτήρα των ενωσιακών επιχειρήσεων και, συγχρόνως, η εξασφάλιση πραγματικά ισότιμων όρων ανταγωνισμού και μιας ανοιχτής και ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς έχουν κομβική σημασία. Οι ΜΜΕ αποτελούν τον κινητήρα της ενωσιακής οικονομίας. Αντιπροσωπεύουν το 99,8 % όλων των επιχειρήσεων στην Ένωση, παρέχουν τα δύο τρίτα των θέσεων εργασίας και συμβάλλουν καίρια στη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας σε όλους τους τομείς με τοπική και περιφερειακή διάσταση και, συνεπώς, στη δημιουργία κοινωνικής συνοχής. Οι ΜΜΕ κατέχουν καθοριστικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας και στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας. Ως εκ τούτου, το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειές τους για αποδοτικότερη χρήση των πόρων και για να αναπτύξουν φιλικά προς το περιβάλλον και υψηλής ποιότητας προϊόντα και υπηρεσίες. Με αυτόν τον τρόπο, το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει επίσης στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ στην παγκόσμια αγορά.

(24)

Οι ΜΜΕ καλούνται να αντιμετωπίσουν κοινές προκλήσεις που δεν επηρεάζουν τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στον ίδιο βαθμό. Μεταξύ των κοινών αυτών προκλήσεων περιλαμβάνεται η εξασφάλιση χρηματοδότησης, η πρόσληψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, η ελάφρυνση του διοικητικού φόρτου, η υιοθέτηση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, μεταξύ άλλων μέσω δημοσίων συμβάσεων, και η πρόσβαση σε παγκόσμιες αγορές και αλυσίδες αξίας για να αναπτύξουν τις διεθνείς δραστηριότητές τους. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να αντιμετωπίσει παρόμοιες ανεπάρκειες της αγοράς με τρόπο αναλογικό, χωρίς όμως να προκαλέσει στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να λάβει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες συγκεκριμένων μορφών ΜΜΕ, όπως είναι οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των υπηρεσιών και οι ΜΜΕ που ασκούν βιοτεχνική δραστηριότητα, καθώς και ΜΜΕ που αποτελούνται από αυτοαπασχολούμενους, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας. Οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας στην Ένωση περιλαμβάνουν διαφορετικά είδη επιχειρήσεων και οντοτήτων που υπάγονται στην κοινωνική οικονομία, όπως οι συνεταιρισμοί, τα ταμεία αλληλασφάλισης, οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, τα ιδρύματα, οι κοινωνικές επιχειρήσεις και άλλες μορφές επιχειρήσεων. Δεδομένου ότι δεν εστιάζονται πρωτίστως στην αποκόμιση κερδών αλλά στη δημιουργία κοινών αξιών και κοινωνικού αντικτύπου για τους ανθρώπους, μπορούν να δράσουν ως κινητήρια δύναμη για την κοινωνική καινοτομία, τη διαφανή διακυβέρνηση και την αλληλεγγύη, μέσω της επανεπένδυσης του μεγαλύτερου μέρους των κερδών και των πλεονασμάτων τους στους στόχους τους. Θα πρέπει επίσης να δοθεί προσοχή στις ιδιαίτερες ανάγκες δυνητικών νέων επιχειρηματιών, όπως οι νέοι και οι γυναίκες επιχειρηματίες, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρία.

(25)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ΜΜΕ σύμφωνα με όσα ορίζονται στη σύσταση της Επιτροπής 2003/361/ΕΚ (13). Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, όσον αφορά τις ΜΜΕ, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται με όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ και των οργανισμών προώθησης του εμπορίου των κρατών μελών.

(26)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει και να προωθεί μια νοοτροπία καινοτομίας, με την ανάπτυξη βιομηχανικών οικοσυστημάτων ικανών να ευνοήσουν τις νεοφυείς επιχειρήσεις και την ανάπτυξη των ΜΜΕ, με εστίαση σε όλες τις ΜΜΕ που μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καθώς και ενός όλο και πιο ανταγωνιστικού και ταχέως εξελισσόμενου περιβάλλοντος. Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να επιδιώξει τη στήριξη της διαδικασίας υιοθέτησης καινοτομιών προωθώντας νέα συνεργατικά επιχειρηματικά μοντέλα, τη δικτύωση και την κοινή χρήση γνώσεων και πόρων, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ ευρωπαϊκών συμπράξεων συνεργατικών σχηματισμών και οργανώσεων επιχειρηματικών δικτύων.

(27)

Κατά την κατάρτιση προγραμμάτων εργασίας για την παροχή στήριξης σε ΜΜΕ, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι στρατηγικές διατάξεις της στρατηγικής για τις ΜΜΕ και η πρωτοβουλία «Small Business Act», καθώς και το πλαίσιο στο οποίο δραστηριοποιούνται οι ΜΜΕ, όπως περιγράφεται στην επισκόπηση των επιδόσεων των ΜΜΕ. Θα πρέπει επίσης να δοθεί προσοχή στο δίκτυο απεσταλμένων των ΜΜΕ.

(28)

Πολλά από τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της Ένωσης έχουν να κάνουν με τις δυσχέρειες πρόσβασης σε πηγές χρηματοδότησης των ΜΜΕ. Οι εν λόγω δυσκολίες προκύπτουν διότι οι ΜΜΕ δυσκολεύονται να αποδείξουν την πιστοληπτική τους ικανότητα και διαθέτουν ανεπαρκή περιουσιακά στοιχεία ως ασφάλεια στους δανειστές (εξασφαλίσεις/εγγυήσεις), ή επειδή δεν έχουν γνώση των ήδη υφιστάμενων μηχανισμών για τη στήριξη των δραστηριοτήτων τους σε ενωσιακό, εθνικό ή τοπικό επίπεδο. Οι πρόσθετες προκλήσεις χρηματοδότησης οφείλονται στην ανάγκη των ΜΜΕ να διατηρούν την ανταγωνιστικότητά τους, αναλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων δραστηριότητες υιοθέτησης καινοτομίας, ψηφιακού μετασχηματισμού και διεθνοποίησης, καθώς και προβαίνοντας στην αναβάθμιση και τον αναπροσανατολισμό των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού τους. Η περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση επηρεάζει αρνητικά τη σύσταση επιχειρήσεων, τα ποσοστά ανάπτυξης και επιβίωσής τους, καθώς και την ετοιμότητα των νέων επιχειρηματιών να εξαγοράζουν βιώσιμες εταιρείες στο πλαίσιο της επιχειρηματικής διαδοχής.

(29)

Η έλλειψη δεξιοτήτων αποτελεί μείζον εμπόδιο για την επιχειρηματική ανάπτυξη στην Ένωση. Προκειμένου να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα στην Ένωση και να στηριχθεί η ανάπτυξη των ΜΜΕ και της ψηφιακής και πράσινης μετάβασής τους, το Πρόγραμμα θα πρέπει να προωθήσει και να διευκολύνει την πρόσβαση σε δεξιότητες και προγράμματα καθοδήγησης για τις ΜΜΕ, και ειδικότερα για την ανάπτυξη τεχνολογικών, επιχειρηματικών και διευθυντικών δεξιοτήτων. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να συντονιστεί με πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο άλλων ενωσιακών, εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων ώστε να αυξηθούν οι συνέργειες και να αποφευχθούν επικαλύψεις.

(30)

Προκειμένου να ξεπεραστούν οι ανεπάρκειες της αγοράς και να εξασφαλιστεί ότι οι ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών και επεκτεινόμενων επιχειρήσεων, θα συνεχίσουν να παίζουν τον θεμελιώδη ρόλο τους για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Ένωσης, οι ΜΜΕ χρειάζονται πρόσθετη στήριξη με τη μορφή μηχανισμών δανειοδότησης και χρηματοδότησης στο πλαίσιο του σκέλους πολιτικής του Ταμείου InvestEU για τις ΜΜΕ, το οποίο θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14). Ο μηχανισμός του για την εγγύηση δανείων που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1287/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15) διαθέτει αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία και αναμένεται να έχει θετική συνεισφορά σε τουλάχιστον 500 000 ΜΜΕ. Θα μπορούσε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή ώστε να αυξηθεί η ενημέρωση των δυνητικών δικαιούχων σχετικά με τη διαθεσιμότητα του Προγράμματος InvestEU για τις ΜΜΕ.

(31)

Οι δράσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος θα πρέπει να επιδιώκουν την επίτευξη των πολιτικών στόχων του όχι μόνο μέσω επιχορηγήσεων, αλλά επίσης με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδοτικά μέσα και εγγυήσεις του προϋπολογισμού που θεσπίστηκαν βάσει του σκέλους πολιτικής του ταμείου InvestEU για τις ΜΜΕ και θα πρέπει να βελτιώσουν τις συνέργειες με άλλα ενωσιακά προγράμματα. Οι δράσεις θα πρέπει να διαθέτουν σαφή ενωσιακή προστιθέμενη αξία.

(32)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να προσπορίζει αποτελεσματική στήριξη για τις ΜΜΕ κατά τη συνολική διάρκεια του κύκλου ζωής τους, με την παροχή βοήθειας που κυμαίνεται από την παροχή βοήθειας σε ΜΜΕ προκειμένου να βρουν εταίρους για κοινά έργα έως την εμπορική αξιοποίηση και την πρόσβαση στην αγορά, την ανάπτυξη ικανοτήτων και την ενθάρρυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο συνεργατικών σχηματισμών και οργανώσεων επιχειρηματικών δικτύων. Θα πρέπει επίσης να στηρίζει την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση των ΜΜΕ και να βασίζεται στον μοναδικό πλούτο γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης που έχει αναπτυχθεί όσον αφορά τον τομέα των ΜΜΕ, καθώς και στη μακρά εμπειρία συνεργασίας με ενδιαφερόμενα μέρη σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Η εν λόγω στήριξη θα πρέπει να βασίζεται στην εμπειρία του δικτύου «Enterprise Europe Network» (EEN) ως σημείου ενιαίας εξυπηρέτησης που έχει την αποστολή να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ και να συμβάλει στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους στην εσωτερική αγορά και εκτός αυτής. Το EEN εξακολουθεί να παρέχει τις υπηρεσίες του για λογαριασμό άλλων προγραμμάτων της Ένωσης, ιδίως του «Ορίζων Ευρώπη» που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16), χρησιμοποιώντας τους χρηματοδοτικούς πόρους των προγραμμάτων αυτών. Το ΕΕΝ θα πρέπει επίσης να διευκολύνει την ενισχυμένη συμμετοχή των ΜΜΕ στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών σε τομείς της πολιτικής της εσωτερικής αγοράς, όπως οι δημόσιες συμβάσεις και οι διαδικασίες τυποποίησης. Το EEN θα πρέπει να βελτιώσει τη συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς κόμβους ψηφιακής καινοτομίας βάσει του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/694 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17) και τον συμβουλευτικό κόμβο InvestEU. Επιπλέον, το επιτυχημένο πρόγραμμα καθοδήγησης - Erasmus για νεαρούς επιχειρηματίες - θα πρέπει να παραμείνει το εργαλείο που επιτρέπει σε νέους ή δυνητικούς επιχειρηματίες να αποκτούν επιχειρηματική και διευθυντική πείρα μέσω της επαφής τους με έμπειρους επιχειρηματίες από άλλες χώρες και των γνώσεων που μπορούν να αποκομίσουν από αυτήν, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτόν τις επιχειρηματικές τους ικανότητες. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να διευρύνει τη γεωγραφική κάλυψη, προσφέροντας έτσι μεγαλύτερα περιθώρια σύζευξης επιχειρηματιών και λειτουργώντας συμπληρωματικά με άλλες ενωσιακές πρωτοβουλίες, όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο.

(33)

Θα πρέπει να καταβληθεί επιπλέον προσπάθεια για τη μείωση του διοικητικού φόρτου και για την αύξηση της προσβασιμότητας σε πρωτοβουλίες του Προγράμματος με τη μείωση του κόστους που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ λόγω των περίπλοκων διαδικασιών υποβολής αίτησης και προϋποθέσεων συμμετοχής. Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΕΝ θα πρέπει να αποτελεί το κύριο σημείο πληροφόρησης για τις ΜΜΕ που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε κονδύλια της Ένωσης, λειτουργώντας ως υπηρεσία μίας στάσης και παρέχοντάς τους εξατομικευμένη καθοδήγηση. Μολονότι είναι σημαντική η αξιοποίηση των εμπειριών που αποκομίστηκαν από τα υφιστάμενα μέτρα στήριξης των ΜΜΕ, είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει δεκτικότητα απέναντι στην προσαρμογή των μέτρων αυτών υπό το φως των μεταβαλλόμενων συνθηκών με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι ΜΜΕ στην εσωτερική αγορά, ιδίως όσων αφορούν την ψηφιοποίηση και τον κανονιστικό φόρτο.

(34)

Δεδομένου ότι οι συνεργατικοί σχηματισμοί προσφέρουν ευνοϊκά και ανθεκτικά επιχειρηματικά περιβάλλοντα, αποτελούν στρατηγικό εργαλείο για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας και την αναβάθμιση των ΜΜΕ. Μπορούν να διευκολύνουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών, και να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών μέσω της τόνωσης της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Είναι σημαντικό οι κοινές πρωτοβουλίες συνεργατικών σχηματισμών να συγκεντρώνουν μια κρίσιμη μάζα αφού αυτό θα επιταχύνει την ανάπτυξη των ΜΜΕ. Χάρη στη σύνδεση ειδικευμένων βιομηχανικών οικοσυστημάτων, οι συνεργατικοί σχηματισμοί δημιουργούν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για τις ΜΜΕ και τις εντάσσουν καλύτερα στις στρατηγικές αλυσίδες αξίας σε ενωσιακό και παγκόσμιο επίπεδο. Θα πρέπει να παρέχεται στήριξη για την ανάπτυξη διασυνοριακών και διαπεριφερειακών στρατηγικών εταιρικής σχέσης, και για την εφαρμογή κοινών δραστηριοτήτων, με τη στήριξη της ευρωπαϊκής πλατφόρμας συνεργασίας συνεργατικών σχηματισμών και του υπαγόμενου σε αυτήν Ευρωπαϊκού Κέντρου Γνώσεων για την Αποδοτική Χρήση των Πόρων. Η στήριξη θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει την παροχή βοήθειας στις ΜΜΕ ούτως ώστε να συνεργάζονται και με ΜΜΕ από τρίτες χώρες. Οι βιώσιμες συμπράξεις θα πρέπει να ενθαρρύνονται με τη συνέχιση της χρηματοδότησης, εάν εκπληρώνονται ορισμένοι στόχοι επιδόσεων και συμμετοχής. Η άμεση στήριξη προς τις ΜΜΕ θα πρέπει να διοχετεύεται από οργανώσεις συνεργατικών σχηματισμών για τα εξής: προώθηση της υιοθέτησης προχωρημένων τεχνολογιών, νέα επιχειρηματικά μοντέλα, λύσεις χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αποτελεσματικής αξιοποίησης των πόρων, δημιουργικότητα και σχεδιασμός, αναβάθμιση δεξιοτήτων, προσέλκυση ταλαντούχων εργαζομένων, επιτάχυνση της επιχειρηματικότητας και διεθνοποίηση. Άλλοι παράγοντες ειδικευμένης στήριξης ΜΜΕ θα πρέπει να συνδεθεί με την εν λόγω άμεση στήριξη στις ΜΜΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί ο βιομηχανικός μετασχηματισμός και η εφαρμογή έξυπνων στρατηγικών εξειδίκευσης. Κατά συνέπεια, το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στη δημιουργία και τη διασύνδεση με τα ενωσιακά κέντρα καινοτομίας, ιδίως τα ψηφιακά της κέντρα καινοτομίας, και τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», καθώς και να δημιουργήσει δεσμούς με αυτά. Συνέργειες με το πρόγραμμα Erasmus+ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) ΧΧΧΧ/ΧΧΧ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18) θα μπορούσαν επίσης να διερευνηθούν.

(35)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση της σχέσης που διατηρούν οι επιχειρήσεις, και ιδίως οι ΜΜΕ, με τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα και με άλλους οργανισμούς που σχετίζονται με τη δημιουργία και τη διάδοση της γνώσης. Αυτή η σχέση θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της ικανότητας των επιχειρήσεων να αντιμετωπίσουν τις στρατηγικές προκλήσεις που θέτει το νέο διεθνές περιβάλλον.

(36)

Λόγω του μικρότερου μεγέθους τους, οι ΜΜΕ έρχονται αντιμέτωπες με συγκεκριμένα εμπόδια για την ανάπτυξη. Είναι ιδιαιτέρως δύσκολο για αυτές να αναπτυχθούν και να επεκτείνουν ορισμένες από τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Με βάση την επιτυχία, τα διδάγματα και τις εμπειρίες που απορρέουν από τον μηχανισμό για τις ΜΜΕ και τα συνεργατικά έργα της Ένωσης για νέες βιομηχανικές αλυσίδες αξίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19), το Πρόγραμμα θα πρέπει να παρέχει στήριξη στις ΜΜΕ ώστε να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε όλα τα στάδια της ανάπτυξής τους, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης δραστηριοτήτων διεθνοποίησης, υιοθέτησης καινοτομιών και εμπορικής αξιοποίησης. Η εν λόγω στήριξη θα συμπληρώνει την προερχόμενη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας στήριξη στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», που θα επικεντρωθεί κυρίως στη ρηξικέλευθη και ανατρεπτική καινοτομία, και κατά συνέπεια τις καινοτόμες ΜΜΕ, ιδίως με στόχο την καινοτομία που δημιουργεί αγορές, ενώ παράλληλα θα στηρίξει όλα τα είδη καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της επαυξητικής καινοτομίας.

(37)

Η δημιουργικότητα και όλες οι μορφές καινοτομίας, μεταξύ άλλων και η καινοτομία για την αποδοτικότερη χρήση πόρων και ενέργειας, είναι υψίστης σημασίας για την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανικών αλυσίδων αξίας της Ένωσης. Λειτουργούν ως καταλύτες για τον εκσυγχρονισμό του επιχειρηματικού και του βιομηχανικού τομέα και συμβάλλουν στην έξυπνη, χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, η υιοθέτηση από τις ΜΜΕ παρουσιάζει καθυστέρηση. Το Πρόγραμμα θα πρέπει, κατά συνέπεια, να στηρίξει στοχευμένες δράσεις, δίκτυα και συμπράξεις για την οδηγούμενη από τη δημιουργικότητα καινοτομία με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα στις ΜΜΕ να ελέγξουν την πράσινης και ψηφιακή μετάβαση στο σύνολο των βιομηχανικών αξιακών αλυσίδων και οικοσυστημάτων.

(38)

Τα ευρωπαϊκά πρότυπα παίζουν σημαντικό ρόλο στην εσωτερική αγορά. Έχουν ουσιαστική σημασία για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ. Τα ευρωπαϊκά πρότυπα αποτελούν επίσης ένα ζωτικό εργαλείο για τη στήριξη της ενωσιακής νομοθεσίας και πολιτικών σε πληθώρα βασικών τομέων με στόχο την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, όπως είναι η ενέργεια, η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος, η τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας, η βιώσιμη χρήση και η ανακύκλωση των πόρων, η καινοτομία, η ασφάλεια των προϊόντων, η προστασία των καταναλωτών, η ασφάλεια των εργαζομένων και οι εργασιακές συνθήκες και η γήρανση του πληθυσμού, συμβάλλοντας έτσι θετικά στο σύνολο της κοινωνίας. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η συνεισφορά τους, η πείρα έχει δείξει ότι πρέπει να βελτιωθεί η ταχύτητα και η επικαιρότητα της επεξεργασίας προτύπων και πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την καλύτερη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εκπροσωπούν τους καταναλωτές.

(39)

Οι ευρωπαϊκές δραστηριότητες τυποποίησης διέπονται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1025/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) και εφαρμόζονται μέσω της εδραιωμένης σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που έχει θεμελιώδη σημασία για την επίτευξη των στόχων που ορίζονται στον κανονισμό, καθώς και εκείνων που περιέχονται σε γενικές και τομεακές πολιτικές τυποποίησης της Ένωσης.

(40)

Ένα εύρυθμο κοινό πλαίσιο για τη χρηματοοικονομική και τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση έχει κομβική σημασία για την εσωτερική αγορά, για την αποτελεσματική λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών και την υλοποίηση της ολοκληρωμένης αγοράς των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών.

(41)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1606/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (21), τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ) που θεσπίστηκαν από την Επιτροπή Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης και οι συναφείς ερμηνείες από την επιτροπή ερμηνείας των ΔΠΧΠ πρέπει να ενσωματωθούν στην ενωσιακή νομοθεσία, έτσι ώστε να εφαρμόζονται από τις επιχειρήσεις με τίτλους εγγεγραμμένους σε οργανωμένη αγορά στην Ένωση, μόνον εάν τα ΔΠΧΠ τηρούν τις απαιτήσεις που ορίζονται στον εν λόγω κανονισμό, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης οι λογαριασμοί να παρέχουν την πραγματική εικόνα, όπως προβλέπεται στην οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22), και να συμβάλλουν στο ευρωπαϊκό δημόσιο συμφέρον. Παρόμοια διεθνή λογιστικά πρότυπα πρέπει να αναπτυχθούν με τρόπο διαφανή που να υπόκειται σε δημοκρατικούς κανόνες λογοδοσίας. Κατά συνέπεια, τα ΔΠΧΠ παίζουν ουσιαστικό ρόλο για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και γι’ αυτό το ενδιαφέρον της Ένωσης να εξασφαλίσει ότι η διαδικασία με την οποία θα αναπτυχθούν και θα εγκριθούν τα ΔΠΧΠ θα οδηγήσει στην κατάρτιση προτύπων που θα συνάδουν με τις απαιτήσεις του νομικού πλαισίου της εσωτερικής αγοράς. Είναι λοιπόν σημαντικό να θεσπιστούν στο Πρόγραμμα οι κατάλληλες ρυθμίσεις χρηματοδότησης του ιδρύματος ΔΠΧΠ.

(42)

Δεδομένου του ρόλου της ευρωπαϊκής συμβουλευτικής ομάδας για τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση (European Financial Reporting Advisory Group - «ΕFRAG») στην αξιολόγηση σχετικά με το κατά πόσο τα ΔΠΧΠ συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας και πολιτικής, όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1606/2002, κρίνεται επίσης αναγκαίο για την Ένωση να εξασφαλίσει τη σταθερή χρηματοδότηση της εν λόγω ομάδας και για τον λόγο αυτό να συνεισφέρει σε αυτή μέσω του Προγράμματος. Οι τεχνικές εργασίες της ομάδας αυτής θα πρέπει να επικεντρωθούν στην παροχή τεχνικών συμβουλών προς την Επιτροπή όσον αφορά την έγκριση των ΔΠΧΠ καθώς και το κατάλληλο επίπεδο συμμετοχής της Ένωσης στη διαδικασία κατάρτισης των εν λόγω ΔΠΧΠ και θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα συμφέροντα της Ένωσης λαμβάνονται δεόντως υπόψη στη διαδικασία καθορισμού των διεθνών προτύπων. Τα συμφέροντα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν την έννοια της «σύνεσης», τη διατήρηση της απαίτησης «πραγματικής εικόνας», όπως ορίζονται στην οδηγία 2013/34/ΕΕ, και του ευρωπαϊκού δημόσιου συμφέροντος, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1606/2002, λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο των ΔΠΧΠ για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την οικονομία. Το ευρωπαϊκό εργαστήριο εταιρικής πληροφόρησης ιδρύθηκε ως μέρος της EFRAG για την προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά την εταιρική πληροφόρηση. Παρέχει ένα φόρουμ στο οποίο οι εταιρείες και οι επενδυτές μπορούν να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές, ιδίως στον τομέα της πληροφόρησης για μη χρηματοοικονομικά θέματα και για θέματα βιωσιμότητας. Με βάση το έργο αυτό, η EFRAG θα πρέπει επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη μη χρηματοοικονομικών προτύπων υποβολής εκθέσεων.

(43)

Στον τομέα του υποχρεωτικού οικονομικού ελέγχου, το Συμβούλιο Εποπτείας Δημοσίου Συμφέροντος (PIOB) συστάθηκε το 2005 από την ομάδα παρακολούθησης (Monitoring Group), έναν διεθνή οργανισμό αρμόδιο για την παρακολούθηση της μεταρρύθμισης όσον αφορά τη διακυβέρνηση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Λογιστών (IFAC). Ο ρόλος του εν λόγω Συμβουλίου είναι να επιτηρεί τη διαδικασία που οδηγεί στην έγκριση των Διεθνών Ελεγκτικών Προτύπων (ΔΕΠ), καθώς και άλλες δραστηριότητες δημόσιου συμφέροντος της IFAC. Είναι δυνατόν τα ΔΕΠ να μπορούν να εγκρίνονται για εφαρμογή στην Ένωση με τη συγκεκριμένη προϋπόθεση να έχουν καταρτιστεί σύμφωνα με τη δέουσα διαδικασία, υπό δημόσια εποπτεία και με διαφάνεια, όπως απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 26 της οδηγίας 2006/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23). Δεδομένης της εισαγωγής των εν λόγω προτύπων στην Ένωση και του καίριου ρόλου που παίζει το PIOB ώστε να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2006/43/ΕΚ, είναι συνεπώς σημαντικό να καθοριστούν στο Πρόγραμμα οι κατάλληλες ρυθμίσεις χρηματοδότησης του PIOB.

(44)

Η Ένωση συμβάλλει στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, στην ενδυνάμωση των καταναλωτών και στην τοποθέτηση των καταναλωτών στο επίκεντρο της εσωτερικής αγοράς, υποστηρίζοντας και συμπληρώνοντας τις πολιτικές των κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλίζει, αφενός, ότι οι πολίτες αποκομίζουν όλα τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς και, αφετέρου, ότι, όταν ενεργούν ως καταναλωτές, η ασφάλεια και τα νομικά και τα οικονομικά συμφέροντά τους προστατεύονται κατάλληλα μέσω συγκεκριμένων δράσεων. Είναι επίσης απαραίτητο η Ένωση να εξασφαλίσει ότι η νομοθεσία για την ασφάλεια των προϊόντων και των καταναλωτών εφαρμόζεται ορθά και ομοιόμορφα στην πράξη και ότι οι επιχειρήσεις απολαμβάνουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού και ότι, κατά συνέπεια, υφίσταται θεμιτός ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά. Επιπλέον, είναι αναγκαίο να ενδυναμωθούν, να ενθαρρυνθούν και να υποβοηθηθούν οι καταναλωτές ώστε να προβαίνουν σε βιώσιμες και εμπεριστατωμένες επιλογές, συμβάλλοντας έτσι σε μια βιώσιμη και αποδοτική, ως προς τη χρήση ενέργειας και πόρων, κυκλική οικονομία.

(45)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών, των επιχειρήσεων, των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και των αρχών σχετικά με την ενωσιακή νομοθεσία για την ασφάλεια και τους καταναλωτές. Θα πρέπει επίσης να αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των καταναλωτών και των αντιπροσωπευτικών οργανώσεών τους σε εθνικό επίπεδο και σε ενωσιακό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει, ιδίως, να στηρίζει το Ευρωπαϊκό Γραφείο Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC) -την από μακρού εδραιωμένη και αναγνωρισμένη ΜΚΟ που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των καταναλωτών σε σχέση με όλες τις συναφείς ενωσιακές πολιτικές, γεγονός που έχει επιτρέψει στην εν λόγω οργάνωση να δημιουργήσει βελτιωμένες συνέργειες ώστε να ενισχύσει την υπεράσπιση των καταναλωτών. Για τον ίδιο σκοπό θα πρέπει, επίσης, ιδίως να στηρίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον Συντονισμό της Εκπροσώπησης των Καταναλωτών στην Τυποποίηση (ANEC), η οποία εκπροσωπεί το συμφέρον των καταναλωτών για θέματα τυποποίησης. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε νέες ανάγκες της αγοράς όσον αφορά την προαγωγή της βιώσιμης κατανάλωσης, ειδικότερα εστιάζοντας σε δράσεις για την καταπολέμηση παραπλανητικών πρακτικών προσχεδιασμένης βραχυβιότητας και άλλων παραπλανητικών πρακτικών όπως οι ψευδείς περιβαλλοντικοί ισχυρισμοί, παρέχοντας καλύτερες πληροφορίες στους καταναλωτές σχετικά με την ανθεκτικότητα και τη δυνατότητα επισκευής των προϊόντων. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί, επίσης, στην πρόληψη της δημιουργίας τρωτών σημείων αλλά και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που δημιουργούνται λόγω της ψηφιοποίησης της οικονομίας, για παράδειγμα όσον αφορά συνδεδεμένα προϊόντα, το διαδίκτυο των πραγμάτων, την τεχνητή νοημοσύνη και τη χρήση αλγορίθμων, και λόγω της ανάπτυξης νέων τρόπων κατανάλωσης και επιχειρηματικών μοντέλων. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει δράσεις για την ανάπτυξη των σχετικών πληροφοριών για τις αγορές, περιλαμβανομένης της δημοσίευσης των πινάκων αποτελεσμάτων της Ένωσης.

(46)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει τις εθνικές αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι αρμόδιες για την παρακολούθηση της ασφάλειας των προϊόντων, που συνεργάζονται ιδίως μέσω του ενωσιακού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για επικίνδυνα προϊόντα. Θα πρέπει επίσης να υποστηρίζει την εφαρμογή της οδηγίας 2001/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24) και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 765/2008 αναφορικά με την προστασία των καταναλωτών και την ασφάλεια των προϊόντων, και το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών και τη διεθνή συνεργασία μεταξύ των σχετικών αρχών σε τρίτες χώρες και στην Ένωση. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να αποσκοπεί επίσης στη διασφάλιση της πρόσβασης για όλους τους καταναλωτές και τους εμπόρους σε ποιοτική εξωδικαστική επίλυση διαφορών, ηλεκτρονική επίλυση διαφορών, καθώς και σε πληροφορίες για τη διαδικασία συμμετοχής σε προσφυγές.

(47)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να στηρίζει το Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών, το οποίο βοηθά τους καταναλωτές να επωφεληθούν από τα δικαιώματά τους στην Ένωση, όταν αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες διασυνοριακά στην εσωτερική αγορά και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, είτε διαδικτυακά είτε όταν ταξιδεύουν. Το δίκτυο, που διαθέτει δύναμη 29 κέντρων και το οποίο χρηματοδοτείται από κοινού από ενωσιακά προγράμματα καταναλωτών εδώ και περισσότερο από 15 χρόνια, απέδειξε την προστιθέμενη αξία του στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των εμπόρων στην εσωτερική αγορά. Ασχολείται με περισσότερα από 120 000 αιτήματα καταναλωτών ετησίως και φτάνει σε εκατομμύρια πολίτες μέσω του Τύπου και διαδικτυακών ενημερωτικών δραστηριοτήτων. Πρόκειται για ένα από τα πλέον πολύτιμα δίκτυα παροχής βοήθειας στους πολίτες της Ένωσης και τα περισσότερα κέντρα υποδοχής του φιλοξενούν σημεία επαφής που προσφέρουν συμβουλές επί πτυχών του δικαίου της εσωτερικής αγοράς, όπως η οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (25). Οι αξιολογήσεις υπογραμμίζουν τη σημασία που έχει η συνέχιση της λειτουργίας των κέντρων. Το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών μπορεί επίσης να αποτελέσει σημαντική πηγή πληροφοριών σχετικά με τις προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές σε τοπικό επίπεδο, κάτι που έχει σημασία για τη χάραξη πολιτικής της Ένωσης και για την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών. Σχεδιάζεται επίσης το δίκτυο να αναπτύξει ρυθμίσεις αμοιβαιότητας με παρόμοιους οργανισμούς σε τρίτες χώρες.

(48)

Οι οδηγίες 98/6/ΕΚ (26), 2005/29/ΕΚ (27), 2011/83/ΕΕ (28), (ΕΕ) 2019/2161 (29) και (ΕΕ) 2020/1828 (30) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου εκδόθηκαν προκειμένου να διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων, η ίση μεταχείριση των καταναλωτών σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά ως προς διασυνοριακά ζητήματα, όπως είναι η πώληση μη συμμορφούμενων προϊόντων στον τομέα των μηχανοκίνητων οχημάτων, τα διττά πρότυπα ποιότητας των προϊόντων, ή τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιβάτες σε περίπτωση ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης πτήσεων. Στόχος τους είναι επίσης η ενισχυμένη ικανότητα επιβολής των κρατών μελών, η ενισχυμένη ασφάλεια των προϊόντων, η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και οι νέες δυνατότητες έννομης προστασίας, ιδίως μέσω αντιπροσωπευτικών ενεργειών από ειδικευμένους φορείς. Το Μάιο του 2017, η Επιτροπή πραγματοποίησε έλεγχο καταλληλότητας της ενωσιακής νομοθεσίας για τους καταναλωτές και την εμπορία, ο οποίος αποκάλυψε την ανάγκη αποτελεσματικότερης επιβολής κανόνων και διευκόλυνσης της έννομης προστασίας όταν καταναλωτές έχουν υποστεί ζημία από παραβάσεις της νομοθεσίας για τους καταναλωτές. Δεδομένου του εν λόγω ελέγχου καταλληλότητας, η στήριξη της πλήρους εφαρμογής των εν λόγω οδηγιών και ενεργειών και η προώθηση της διασυνοριακής επιβολής τους θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.

(49)

Οι πολίτες επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών και, για αυτόν τον λόγο, θα πρέπει να ενημερώνονται περαιτέρω για τα σχετικά δικαιώματα και οφέλη και τους συναφείς κινδύνους. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αποτελούν βασική συνιστώσα της εσωτερικής αγοράς και απαιτούν ένα άρτιο πλαίσιο κανονιστικής ρύθμισης και εποπτείας, το οποίο όχι μόνο εξασφαλίζει χρηματοπιστωτική σταθερότητα και διατηρήσιμη οικονομία, αλλά και παρέχει υψηλό επίπεδο προστασίας στους καταναλωτές και τους λοιπούς τελικούς χρήστες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτών επενδυτών, των αποταμιευτών, των κατόχων ασφαλιστηρίων συμβολαίων, των μελών και των δικαιούχων συνταξιοδοτικών ταμείων, των ιδιωτών μετόχων, των δανειοληπτών και των ΜΜΕ. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση της ικανότητας των καταναλωτών και των λοιπών τελικών χρηστών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών να συμμετέχουν στη χάραξη πολιτικής, μεταξύ άλλων μέσω της παραγωγής και διάδοσης σαφών, πλήρων και φιλικών προς τον χρήστη πληροφοριών για προϊόντα που διατίθενται στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

(50)

Επομένως, το Πρόγραμμα θα πρέπει να εξακολουθήσει να υποστηρίζει τις συγκεκριμένες δραστηριότητες που καλύπτονται από το «Πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων» της περιόδου 2017-2020 με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής των καταναλωτών και άλλων τελικών χρηστών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στη διαμόρφωση της πολιτικής της Ένωσης, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2017/826 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (31), που συνέχισε το πιλοτικό σχέδιο και την προπαρασκευαστική δράση της περιόδου 2012-2017. Αυτό είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί ότι οι φορείς χάραξης πολιτικής γνωρίζουν τις απόψεις άλλων ενδιαφερομένων, πέραν των επαγγελματιών του χρηματοπιστωτικού τομέα και για να εξασφαλιστεί καλύτερη εκπροσώπηση των συμφερόντων των καταναλωτών και άλλων τελικών χρηστών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να αναπτύσσει συνεχώς τη μεθοδολογία του και βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τον τρόπο αύξησης της συμμετοχής των καταναλωτών και των τελικών χρηστών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, προκειμένου να εντοπίζονται ζητήματα που αφορούν τη χάραξη πολιτικής της Ένωσης, και να διασφαλίζεται η προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Τούτο θα πρέπει να βελτιώσει τις πολιτικές για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ειδικά εκείνες που αποσκοπούν στην προώθηση της καλύτερης κατανόησης του κοινού σχετικά με τα ζητήματα που διακυβεύονται κατά τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα και τη βελτίωση των χρηματοοικονομικών γνώσεων.

(51)

Στο πλαίσιο του πιλοτικού σχεδίου και προπαρασκευαστικής δράσης των ετών 2012-2017, η Επιτροπή ενέκρινε επιχορηγήσεις σε δύο οργανώσεις, μετά από ετήσια ανοικτή πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Οι δύο οργανώσεις είναι η Finance Watch, που συστάθηκε με επιχορηγήσεις της Ένωσης το 2011 ως διεθνής μη κερδοσκοπική ένωση βελγικού δικαίου, και η Better Finance, η οποία αποτελεί αποτέλεσμα διαδοχικών αναδιοργανώσεων και μετονομασιών ήδη υφιστάμενων ευρωπαϊκών ομοσπονδιών επενδυτών και μετόχων από το 2009. Το πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων, που συστάθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/826, προσδιορίζει τις δύο αυτές οργανώσεις ως μοναδικούς δικαιούχους. Συνεπώς, είναι αναγκαία η συνέχιση της συγχρηματοδότησής τους στο πλαίσιο του παρόντος Προγράμματος. Ωστόσο, η χρηματοδότηση αυτή θα πρέπει να υπόκειται σε ενδελεχή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και του αντικτύπου που επιτυγχάνεται ως προς την υλοποίηση των επιδιωκόμενων στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, εάν εμφανιστούν άλλοι δυνητικοί δικαιούχοι, των οποίων οι πρωταρχικοί στόχοι και δραστηριότητες περιλαμβάνουν την εκπροσώπηση των συμφερόντων καταναλωτών και τελικών χρηστών σε επίπεδο Ένωσης και των οποίων τα μέλη, λόγω της σύνθεσής τους, επιτρέπουν ευρεία γεωγραφική κάλυψη και εκπροσώπηση ευρέως φάσματος συμφερόντων, μια πρόσκληση υποβολής προτάσεων θα πρέπει να είναι ανοικτή σε αυτούς.

(52)

Προκειμένου να προστατεύονται οι πολίτες και η εσωτερική αγορά να είναι σε θέση να λειτουργεί αποτελεσματικά είναι αναγκαίο να υπάρχει υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών. Η ασφαλής και βιώσιμη αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων αποτελεί προαπαιτούμενο για τη λειτουργία της κοινωνίας και για την εσωτερική αγορά. Η πρόληψη διασυνοριακών κρίσεων στον τομέα της υγείας και επισιτιστικών απειλών είναι υψίστης σημασίας, καθώς διαταράσσουν τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, περιορίζοντας τις μετακινήσεις προσώπων και εμπορευμάτων και αποδιοργανώνοντας την παραγωγή και την κατανάλωση. Κατά συνέπεια, το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει συγκεκριμένες δράσεις, όπως η θέσπιση έκτακτων μέτρων σε περίπτωση καταστάσεων κρίσης που επηρεάζουν την υγεία των ζώων και των φυτών.

(53)

Ο γενικός στόχος του δικαίου της Ένωσης στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών είναι να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο υγείας για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας, να υποστηρίξει τη βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων, να συμβάλει σε υψηλό επίπεδο προστασίας και να συνεισφέρει πληροφορίες για τους καταναλωτές και υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της βιοποικιλότητας και λαμβάνοντας υπόψη καταστάσεις που έχουν προκληθεί από δυνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα κράτη μέλη, με ταυτόχρονη βελτίωση του βιώσιμου χαρακτήρα της παραγωγής τροφίμων και ζωοτροφών και συνεισφορά στην ασφάλεια των τροφίμων και στην οικονομική προσιτότητα, μείωση των απορριμμάτων τροφίμων, αύξηση των προτύπων ποιότητας των προϊόντων σε ολόκληρη την Ένωση, και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας τροφίμων και ζωοτροφών της Ένωσης και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, μεταξύ άλλων μέσω της τόνωσης της έρευνας και της καινοτομίας.

(54)

Λόγω της ειδικής φύσης των δράσεων σχετικά με ένα υψηλό επίπεδο υγείας για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά, στον παρόντα κανονισμό πρέπει να καθορίζονται ειδικά κριτήρια επιλεξιμότητας όσον αφορά την παροχή επιχορηγήσεων και τη χρήση των δημόσιων συμβάσεων. Ειδικότερα, κατ’ εξαίρεση από την αρχή της μη αναδρομικότητας του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (32) («δημοσιονομικός κανονισμός»), οι δαπάνες για τα επείγοντα μέτρα, λόγω της επείγουσας και απρόβλεπτης φύσης τους, θα πρέπει να είναι επιλέξιμες, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που απορρέουν από την ύποπτη εκδήλωση μιας νόσου ή την παρουσία ενός επιβλαβούς οργανισμού υπό τον όρο ότι η εκδήλωση επιβεβαιώνεται στη συνέχεια και κοινοποιείται στην Επιτροπή. Οι αντίστοιχες δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων και η πληρωμή των επιλέξιμων δαπανών θα πρέπει να γίνονται από την Επιτροπή, μετά την υπογραφή των νόμιμων αναλήψεων υποχρεώσεων και έπειτα από αξιολόγηση των αιτήσεων πληρωμής που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη. Οι δαπάνες θα πρέπει επίσης να είναι επιλέξιμες για μέτρα επιτήρησης, πρόληψης και προστασίας που λαμβάνονται σε περίπτωση άμεσης απειλής για την κατάσταση της υγείας της Ένωσης λόγω της εκδήλωσης ή της εξέλιξης, στο έδαφος τρίτης χώρας ή κράτους μέλους ή υπερπόντιων χωρών και εδαφών του, ορισμένων νοσημάτων των ζώων και ζωοανθρωπονόσων, καθώς επίσης και για μέτρα προστασίας που λαμβάνονται ή άλλες συναφείς δραστηριότητες που υλοποιούνται προς στήριξη της φυτοϋγειονομικής κατάστασης της Ένωσης.

(55)

Λόγω της αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης του τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, οι επίσημοι έλεγχοι που διενεργούνται από τα κράτη μέλη αποτελούν απαραίτητο εργαλείο για την επαλήθευση και την παρακολούθηση της εφαρμογής, της τήρησης και της επιβολής των σχετικών ενωσιακών απαιτήσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις εισαγωγές. Η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των επίσημων συστημάτων ελέγχου έχουν ζωτική σημασία για τη διατήρηση υψηλού επιπέδου ασφάλειας σε όλη την τροφική αλυσίδα, καθώς και για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, εξασφαλίζοντας, παράλληλα, υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της ορθής μεταχείρισης των ζώων. Θα πρέπει να προβλέπεται χρηματοδοτική στήριξη της Ένωσης για τα εν λόγω μέτρα ελέγχου. Ειδικότερα, θα πρέπει να διατίθεται χρηματοδοτική συνεισφορά στα εργαστήρια αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να βοηθηθούν να καλύψουν τις δαπάνες που προκύπτουν από την εφαρμογή των προγραμμάτων εργασίας που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή, και μπορεί να διατίθεται στα εθνικά εργαστήρια αναφοράς για την υγεία των φυτών και των ζώων, τα οποία, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/625 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (33), θα πρέπει να επωφελούνται από επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους που παρέχονται από τα κράτη μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι μπορεί να αποδειχθεί σαφώς ότι οι δράσεις που υλοποιούνται αντιπροσωπεύουν ενωσιακή προστιθέμενη αξία και ότι είναι διαθέσιμη επαρκής χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Προγράμματος για τη στήριξη των εν λόγω δράσεων. Επιπλέον, καθώς η αποτελεσματικότητα των επίσημων ελέγχων εξαρτάται επίσης από τη στελέχωση των αρχών ελέγχου με καλά εκπαιδευμένο προσωπικό με κατάλληλη γνώση του δικαίου της Ένωσης, η Ένωση θα πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλει στην κατάρτιση των ατόμων αυτών και στην εφαρμογή σχετικών προγραμμάτων ανταλλαγών που οργανώνονται από τις αρμόδιες αρχές.

(56)

Η μικροβιακή αντοχή συνιστά ένα ολοένα και σοβαρότερο πρόβλημα υγείας στην Ένωση και παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να είναι δυνατή στο πλαίσιο του Προγράμματος η συγχρηματοδότηση μέτρων για την υποστήριξη της καταπολέμησης της μικροβιακής αντοχής.

(57)

Οι ευρωπαϊκές στατιστικές υψηλής ποιότητας που αναπτύσσονται, παράγονται και διαδίδονται στο πλαίσιο του Προγράμματος δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009 είναι απαραίτητες για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων, γι’ αυτό οι ευρωπαϊκές στατιστικές θα πρέπει να είναι διαθέσιμες εγκαίρως και θα πρέπει να συμβάλουν στην εφαρμογή των πολιτικών της Ένωσης που αναφέρονται στη ΣΛΕΕ, ιδίως δε για την ενισχυμένη και ολοκληρωμένη οικονομική διακυβέρνηση, την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη γεωργική πολιτική, την κοινωνική διάσταση της Ευρώπης και την παγκοσμιοποίηση.

(58)

Οι ευρωπαϊκές στατιστικές είναι απολύτως απαραίτητες για τη λήψη αποφάσεων της Ένωσης και για τη μέτρηση της απόδοσης και των επιπτώσεων των πρωτοβουλιών της Ένωσης. Συνεπώς, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η συνεχής παροχή και ανάπτυξη των ευρωπαϊκών στατιστικών, αναλαμβάνοντας μια προσέγγιση σε επίπεδο Ένωσης η οποία υπερβαίνει την οπτική γωνία της εσωτερικής αγοράς, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι δραστηριότητες και οι τομείς πολιτικής της Ένωσης, στους οποίους περιλαμβάνονται η ενδυνάμωση των επιχειρήσεων και των πολιτών να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις.

(59)

Δεδομένου του οριζόντιου χαρακτήρα του, το πλαίσιο για την ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση ευρωπαϊκών στατιστικών κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009, υπόκειται σε συγκεκριμένες απαιτήσεις, και ιδίως αυτές που καθορίζονται στον εν λόγω κανονισμό, όσον αφορά την τήρηση των στατιστικών αρχών, καθώς και τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος και τη διακυβέρνησή του, μεταξύ των οποίων ο ρόλος και τα καθήκοντα που ανατίθενται στην επιτροπή του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος και στην Επιτροπή (Eurostat), την κατάρτιση και την εκτέλεση του προγραμματισμού των στατιστικών δραστηριοτήτων.

(60)

Το σχέδιο μέρους του Προγράμματος που αφορά το πλαίσιο για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών έχει υποβληθεί για προκαταρκτική εξέταση στην επιτροπή του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009.

(61)

Η Ένωση και τα κράτη μέλη δεσμεύονται να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή του θεματολογίου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Συμβάλλοντας στην επίτευξη του θεματολογίου για το 2030, η Ένωση και τα κράτη μέλη θα προωθήσουν μια ισχυρότερη, πιο αειφόρο, χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλή και ευημερούσα Ευρώπη. Το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην εφαρμογή του θεματολογίου για το 2030, μεταξύ άλλων με την εξισορρόπηση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών διαστάσεων της αειφόρου ανάπτυξης, παρέχοντας, για τον σκοπό αυτό, σαφή και εμφανή δέσμευση για την ενσωμάτωση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

(62)

Λαμβανομένης υπόψη της σημασίας της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού που εγκρίθηκε βάσει της σύμβασης πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το παρόν Πρόγραμμα προορίζεται να συμβάλει στην ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα και στην επίτευξη του συνολικού στόχου το 30 % των δαπανών του προϋπολογισμού της Ένωσης να υποστηρίζουν στόχους που συνδέονται με το κλίμα. Σχετικές δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια εκπόνησης και εφαρμογής του Προγράμματος και θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης. Στο πλαίσιο αυτό, το Πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει δραστηριότητες οι οποίες σέβονται τα κλιματικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και τις προτεραιότητες της Ένωσης και οι οποίες δεν θα έβλαπταν σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (34).

(63)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει το δημοσιονομικό κονδύλιο του Προγράμματος το οποίο θα αποτελέσει το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 18 της διοργανικής συμφωνίας της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός χάρτη πορείας για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (35), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(64)

Η συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (36) προβλέπει συνεργασία στους τομείς που υπάγονται στο Πρόγραμμα αφενός μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών της, και αφετέρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Θα πρέπει επίσης να υπάρχει η δυνατότητα να συμμετάσχουν στο Πρόγραμμα υπό προσχώρηση χώρες, υποψήφιες χώρες και δυνητικοί υποψήφιοι, χώρες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και άλλες τρίτες χώρες. Επιπλέον, στον τομέα των ευρωπαϊκών στατιστικών, το Πρόγραμμα θα πρέπει να είναι ανοιχτό και στην Ελβετία, σύμφωνα με τη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για τη συνεργασία στον τομέα της στατιστικής (37).

(65)

Τρίτες χώρες που είναι μέλη του ΕΟΧ μπορούν να συμμετέχουν σε ενωσιακά προγράμματα στο πλαίσιο της συνεργασίας που εγκαθιδρύεται από τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, η οποία προβλέπει την υλοποίηση των προγραμμάτων με βάση απόφαση που λαμβάνεται βάσει της εν λόγω συμφωνίας. Τρίτες χώρες μπορούν επίσης να συμμετάσχουν βάσει άλλων νομικών μέσων. Στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εισαχθεί ειδική διάταξη που θα υποχρεώνει τρίτες χώρες να παρέχουν στον αρμόδιο διατάκτη, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης (OLAF) και στο Ελεγκτικό Συνέδριο τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση, ώστε να ασκούν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους.

(66)

Ο δημοσιονομικός κανονισμός εφαρμόζεται στο παρόν Πρόγραμμα. Ο δημοσιονομικός κανονισμός θεσπίζει κανόνες για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ένωσης, μεταξύ των οποίων κανόνες για τις επιχορηγήσεις, τα βραβεία, τις προμήθειες, την έμμεση διαχείριση, τα χρηματοδοτικά μέσα, τις εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό, τη χρηματοδοτική συνδρομή και την αμοιβή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων.

(67)

Οι δράσεις που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο των προγενέστερων προγραμμάτων και γραμμών του προϋπολογισμού αποδείχθηκαν κατάλληλες και θα πρέπει να διατηρηθούν. Οι νέες δράσεις που θεσπίζονται δυνάμει του Προγράμματος αποσκοπούν ιδίως στην ενίσχυση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Προκειμένου να παρασχεθεί μεγαλύτερη απλούστευση και ευελιξία κατά την εκτέλεση του Προγράμματος και, ως εκ τούτου, να επιτευχθούν καλύτερα οι στόχοι του, οι δράσεις θα πρέπει να ορίζονται μόνο ως συνολικές, γενικές κατηγορίες. Στο Πρόγραμμα θα πρέπει να συμπεριληφθούν κατάλογοι ενδεικτικών δραστηριοτήτων σχετικά με συγκεκριμένους στόχους στον τομέα της ανταγωνιστικότητας, της προστασίας των καταναλωτών ή ειδικών δραστηριοτήτων που απορρέουν από τις κανονιστικές απαιτήσεις, όπως ειδικών δραστηριοτήτων στους τομείς της τυποποίησης, της εποπτείας της αγοράς, στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών και στον τομέα των ευρωπαϊκών στατιστικών.

(68)

Είναι αναγκαίο να καθοριστούν ορισμένες κατηγορίες επιλέξιμων οντοτήτων για χρηματοδότηση, καθώς και οι οντότητες εκείνες που θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση χωρίς πρόσκληση υποβολής προτάσεων.

(69)

Λαμβάνοντας υπόψη την όλο και μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα και ψηφιοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας, το Πρόγραμμα θα πρέπει να εξακολουθήσει να προσφέρει τη δυνατότητα σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, όπως υπαλλήλους τρίτων χωρών, εκπροσώπους διεθνών οργανισμών ή οικονομικούς παράγοντες, να συμμετέχουν σε ορισμένες δραστηριότητες.

(70)

Είναι αναγκαίο να προσδιοριστούν συγκεκριμένα κριτήρια σχετικά με τους κανόνες συγχρηματοδότησης και τις επιλέξιμες δαπάνες. Δεδομένου ότι, για κάποιους από τους ειδικούς στόχους, ενδέχεται να είναι απαραίτητο να χρηματοδοτηθούν πλήρως οι επιλέξιμες δαπάνες, θα πρέπει να είναι δυνατή παρέκκλιση από το άρθρο 190 του δημοσιονομικού κανονισμού.

(71)

Δυνάμει του άρθρου 193 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) του δημοσιονομικού κανονισμού, μπορεί να χορηγηθεί επιχορήγηση για δράση η οποία έχει ήδη αρχίσει, υπό την προϋπόθεση ότι ο αιτών μπορεί να αποδείξει την ανάγκη έναρξης της δράσης πριν από την υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης. Ενώ στις περιπτώσεις αυτές οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιχορήγησης δεν είναι καταρχήν επιλέξιμες, η δυνατότητα αυτή θα πρέπει να υφίσταται κατ’ εξαίρεση λαμβανομένης υπόψη της καθυστερημένης έναρξης ισχύος του παρόντος Προγράμματος και προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή στην παροχή στήριξης από την Ένωση η οποία θα μπορούσε να είναι επιζήμια για τα συμφέροντα της Ένωσης. Κατά συνέπεια, όταν είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η συνέχεια και κατά περιορισμένο χρονικό διάστημα κατά την έναρξη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, οι δαπάνες σε σχέση με δράση που έχει ήδη αρχίσει θα πρέπει να είναι επιλέξιμες από την 1η Ιανουαρίου 2021, ακόμη και αν οι εν λόγω δαπάνες πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιχορήγησης. Για τους ίδιους λόγους και υπό τις ίδιες προϋποθέσεις και κατά παρέκκλιση από το άρθρο 193 παράγραφος 4 του δημοσιονομικού κανονισμού, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιχορήγησης θα πρέπει να είναι επιλέξιμες στην περίπτωση επιχορηγήσεων λειτουργίας.

(72)

Σύμφωνα με τη δέσμευση της Επιτροπής που περιλαμβάνεται στην ανακοίνωσή της, της 19ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Η επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ», καθώς και για λόγους συνοχής και απλούστευσης των προγραμμάτων χρηματοδότησης, οι πόροι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από κοινού με άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης, εάν οι προβλεπόμενες δράσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος επιδιώκουν στόχους κοινούς σε διάφορα χρηματοδοτικά μέσα, εξαιρουμένης ωστόσο της διπλής χρηματοδότησης.

(73)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στη συνολική στήριξη για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των εξόχως απόκεντρων περιοχών και την ενσωμάτωσή τους στην εσωτερική αγορά, όπως επιβεβαιώθηκε εκ νέου προσφάτως στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μια ενισχυμένη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ».

(74)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να προωθεί συνέργειες με συναφή προγράμματα και δράσεις της Ένωσης, αποφεύγοντας παράλληλα τις αλληλεπικαλύψεις. Οι δράσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος θα πρέπει να είναι συμπληρωματικές προς αυτές των προγραμμάτων «Τελωνεία» και Fiscalis που θεσπίστηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/444 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (38) και τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση του προγράμματος «Fiscalis» για τη συνεργασία στον τομέα της φορολογίας αντίστοιχα, δράσεις οι οποίες επίσης αποσκοπούν στη στήριξη και τη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.

(75)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να προωθεί συνέργειες, συμπληρωματικότητες και την προσθετικότητα αναφορικά με τη στήριξη των ΜΜΕ και της επιχειρηματικότητας δυνάμει του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και με το Ταμείο Συνοχής. Επιπλέον, το σκέλος πολιτικής για τις ΜΜΕ του Ταμείου InvestEU θα εξασφαλίσει δανειακά και ίδια κεφάλαια στήριξης για να αυξηθεί η πρόσβαση και η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ. Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να επιδιώκει συνέργειες με το διαστημικό πρόγραμμα που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/696 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (39) όσον αφορά την ενθάρρυνση των ΜΜΕ να επωφεληθούν από τις επαναστατικές καινοτομίες και άλλες λύσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος.

(76)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να προωθεί συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», σκοπός του οποίου είναι να προωθήσει την έρευνα και την καινοτομία. Αυτό θα πρέπει να αφορά ιδίως τη συμπληρωματικότητα με τις δράσεις του μελλοντικού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας για τις καινοτόμες επιχειρήσεις, καθώς και την υποστήριξη των υπηρεσιών για τις ΜΜΕ, ιδίως μέσω του EEN.

(77)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να προωθεί συνέργειες και συμπληρωματικότητες σε σχέση με το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», σκοπός του οποίου είναι να προωθήσει την ψηφιοποίηση της οικονομίας της Ένωσης και του δημόσιου τομέα, ενισχύοντας παράλληλα την κυβερνοασφάλεια.

(78)

Επιπλέον, το Πρόγραμμα θα πρέπει να επιδιώξει επίσης συνέργειες με το Πρόγραμμα Δικαιοσύνη που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/693 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (40), σκοπός του οποίου είναι να στηρίξει την περαιτέρω ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού χώρου δικαιοσύνης για την αποτελεσματικότητα των εθνικών συστημάτων δικαιοσύνης, καθώς τούτο αποτελεί κύριο παράγοντα για τη δημιουργία μιας δίκαιης και αποδοτικής ενωσιακής οικονομίας.

(79)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει να προωθεί συνέργειες με το πρόγραμμα Erasmus+, το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) ΧΧΧΧ/ΧΧΧ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (41), και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) στον τομέα της κινητικότητας της εργασίας και των νέων που είναι ουσιώδους σημασίας για την καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

(80)

Τέλος, οι δράσεις όπως τα κτηνιατρικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα σε περίπτωση υγειονομικών κρίσεων που αφορούν ζώα και φυτά θα μπορούσαν να συμπληρωθούν με αγορακεντρικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο του προγραμματισμού της κοινής γεωργικής πολιτικής της Ένωσης.

(81)

Οι δράσεις που υλοποιούνται βάσει του Προγράμματος θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν σαφή ενωσιακή προστιθέμενη αξία και να χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπιστούν ανεπάρκειες της αγοράς ή επενδυτικές καταστάσεις που επιδέχονται βελτίωσης, κατά τρόπο αναλογικό, χωρίς να επικαλυφθεί ή να παραγκωνισθεί η ιδιωτική χρηματοδότηση.

(82)

Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίες συνθήκες για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (42). Για την έγκριση προγραμμάτων εργασίας με τα οποία υλοποιούνται οι δράσεις που συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των καταναλωτών θα πρέπει να χρησιμοποιείται η συμβουλευτική διαδικασία. Η διαδικασία εξέτασης θα πρέπει να χρησιμοποιείται αντίστοιχα για την έκδοση εκτελεστικών πράξεων που σχετίζονται με δράσεις που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ, και για την έκδοση εκτελεστικών πράξεων που σχετίζονται με τα προγράμματα εργασίας που υλοποιούν τις δράσεις που συμβάλλουν σε υψηλό επίπεδο υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών και που καθορίζουν χαμηλότερα ποσοστά συγχρηματοδότησης όπου αρμόζει για δράσεις σχετικά με κτηνιατρικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα έκτακτης ανάγκης και τα ετήσια και πολυετή εθνικά κτηνιατρικά και φυτοϋγειονομικά προγράμματα, καθώς επίσης και για την έκδοση εκτελεστικών πράξεων που σχετίζονται με τα προγράμματα εργασίας που υλοποιούν τις δράσεις που συμβάλλουν στην ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών.

(83)

Όπου μπορούν να επιτευχθούν συνέργειες μεταξύ των ειδικών στόχων του Προγράμματος, οι αναγκαίες διατάξεις θα μπορούσαν να εφαρμόζονται σε κοινό πρόγραμμα εργασίας.

(84)

Οι μορφές ενωσιακής χρηματοδότησης και οι μέθοδοι εφαρμογής του Προγράμματος θα πρέπει να επιλέγονται με βάση την ικανότητά τους να επιτύχουν τους συγκεκριμένους στόχους των δράσεων και να επιφέρουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ειδικότερα, της ενωσιακής προστιθέμενης αξίας, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Μεταξύ άλλων θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο χρήσης εφάπαξ ποσών, κατ’ αποκοπή συντελεστών και μοναδιαίων δαπανών, καθώς και χρηματοδότησης που δεν σχετίζεται με δαπάνες, όπως αναφέρεται στο άρθρο 125 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού.

(85)

Για να διασφαλιστεί η τακτική παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί και με την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του Προγράμματος, θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ήδη από την αρχή ένα κατάλληλο πλαίσιο για την παρακολούθηση των δράσεων και των αποτελεσμάτων του Προγράμματος. Αυτή η παρακολούθηση και η υποβολή εκθέσεων θα πρέπει να βασίζονται σε δείκτες, οι οποίοι μετρούν τα αποτελέσματα των δράσεων στο πλαίσιο του Προγράμματος έναντι προκαθορισμένων βασικών γραμμών.

(86)

Δυνάμει των σημείων 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (43), το παρόν Πρόγραμμα θα πρέπει να αξιολογείται με βάση πληροφορίες που θα συλλέγονται σύμφωνα με ειδικές απαιτήσεις παρακολούθησης, ενώ παράλληλα θα αποφεύγεται ο διοικητικός φόρτος, ιδίως για τα κράτη μέλη, και η υπερβολική ρύθμιση. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει, εφόσον συντρέχει περίπτωση, να περιλαμβάνουν μετρήσιμους δείκτες ως βάση για την αξιολόγηση των επιπτώσεων που θα έχει το Πρόγραμμα στην πράξη. Η Επιτροπή θα πρέπει να εκπονήσει ενδιάμεση έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την επίτευξη των στόχων των δράσεων που υποστηρίζονται στο πλαίσιο του Προγράμματος, σχετικά με τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο, την αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων και την προστιθέμενη αξία της για την Ένωση, καθώς και μια τελική έκθεση αξιολόγησης σχετικά με τον πιο μακροπρόθεσμο αντίκτυπο, τα αποτελέσματα και τη βιωσιμότητα των δράσεων, καθώς και τις συνέργειες με άλλα προγράμματα.

(87)

Για την παρακολούθηση της στήριξης προς τις ΜΜΕ, το Πρόγραμμα θα πρέπει να χρησιμοποιεί μετρήσιμους δείκτες επιδόσεων. Αναλόγως της διαθεσιμότητας πληροφοριών και όπου αρμόζει, οι εν λόγω δείκτες θα πρέπει να μετρούν τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο που επιτυγχάνονται από το Πρόγραμμα όσον αφορά ειδικούς στόχους και σε συγκεκριμένες ομάδες-στόχους (για παράδειγμα γυναίκες, νέους και ηλικιωμένους). Ειδικότερα, κατά την παρακολούθηση, είναι σημαντικό να μετρηθεί η στήριξη που παρέχεται στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, τη διεθνοποίηση και την καινοτομία. Επιπλέον, η παρακολούθηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη δείκτες συγκυρίας που δεν μετρούν τις επιδόσεις του Προγράμματος, αλλά παρέχουν μια γενική εικόνα του περιβάλλοντος εντός του οποίου λειτουργούν οι ΜΜΕ.

(88)

Θα πρέπει να καθορίζεται ένας μη εξαντλητικός κατάλογος των νοσημάτων των ζώων και των ζωοανθρωπονόσων που είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο των επειγόντων μέτρων και για χρηματοδότηση στο πλαίσιο προγραμμάτων εκρίζωσης, ελέγχου και επιτήρησης, με βάση τα νοσήματα των ζώων που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 999/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (44), στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2160/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (45), στην οδηγία 2003/99/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (46) και στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/429 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (47).

(89)

Προκειμένου να ληφθούν υπόψη καταστάσεις που προκύπτουν από νοσήματα των ζώων που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγή ή στο εμπόριο ζωικού κεφαλαίου, η ανάπτυξη ζωοανθρωπονόσων που αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο ή οι νέες επιστημονικές ή επιδημιολογικές εξελίξεις, καθώς και νοσήματα των ζώων που είναι πιθανόν να αποτελούν νέα απειλή για την Ένωση, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά την τροποποίηση του καταλόγου των νοσημάτων των ζώων και των ζωοανθρωπονόσων. Προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι μελλοντικές εξελίξεις αναφορικά με τις οντότητες στις οποίες μπορεί να χορηγηθεί επιχορήγηση στο πλαίσιο του Προγράμματος σχετικά με την εκπροσώπηση των συμφερόντων των καταναλωτών σε επίπεδο Ένωσης, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά την τροποποίηση του καταλόγου των εν λόγω οντοτήτων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική αξιολόγηση της προόδου του Προγράμματος ως προς την επίτευξη των στόχων του, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά την τροποποίηση, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, του καταλόγου των δεικτών που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της επίτευξης των ειδικών στόχων, καθώς επίσης και τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τον καθορισμό ενός πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διενεργεί η Επιτροπή κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι δε διαβουλεύσεις να διενεργούνται σύμφωνα με τις αρχές που προβλέπονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Θα πρέπει επίσης να ζητείται η γνώμη ενδιαφερομένων μερών και ενώσεων καταναλωτών. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ισότιμη συμμετοχή στην κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και οι εμπειρογνώμονες των εν λόγω οργάνων έχουν συστηματική πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(90)

Δυνάμει της απόφασης 2013/755/ΕΕ του Συμβουλίου (48), τα άτομα και οι οντότητες που είναι εγκατεστημένα σε υπερπόντιες χώρες ή εδάφη είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση, με την επιφύλαξη των κανόνων και στόχων του Προγράμματος και των ενδεχόμενων ρυθμίσεων που ισχύουν στο κράτος μέλος με το οποίο είναι συνδεδεμένη η οικεία υπερπόντια χώρα ή το έδαφος.

(91)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (49) και τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (50), (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 (51) και (ΕΕ) 2017/1939 (52) του Συμβουλίου, τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων σχετικά με την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διόρθωση και τη διερεύνηση παρατυπιών, μεταξύ των οποίων απάτες, την ανάκτηση των απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 και (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, η OLAF έχει την εξουσία να διενεργεί διοικητικές έρευνες, μεταξύ των οποίων και επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις, με στόχο να διαπιστωθεί αν υπήρξε απάτη, διαφθορά ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει την εξουσία, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2017/1939 να διερευνά και να διώκει αξιόποινες πράξεις που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης κατά τα οριζόμενα στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (53). Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης υποχρεούται να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, στην OLAF, στο Ελεγκτικό Συνέδριο και, όσον αφορά τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, και να διασφαλίζει ότι κάθε τρίτος που συμμετέχει στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης παρέχει ισοδύναμα δικαιώματα.

(92)

Οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες, που εγκρίνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ, ισχύουν στον παρόντα κανονισμό. Οι εν λόγω κανόνες θεσπίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και καθορίζουν ιδίως τη διαδικασία κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, βραβείων, έμμεσης εκτέλεσης, χρηματοπιστωτικών μέσων, εγγυήσεων του προϋπολογισμού, οικονομικής βοήθειας και της αποζημίωσης των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων και προβλέπουν ελέγχους της ευθύνης των οικονομικών φορέων. Οι κανόνες που θεσπίζονται βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ περιλαμβάνουν επίσης γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης.

(93)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (54) διέπει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πραγματοποιείται στα κράτη μέλη στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού και υπό την εποπτεία των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (55) διέπει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πραγματοποιείται από την Επιτροπή στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού και υπό την εποπτεία του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων. Κάθε ανταλλαγή ή διαβίβαση πληροφοριών από τις αρμόδιες αρχές πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 και κάθε ανταλλαγή ή διαβίβαση πληροφοριών από την Επιτροπή πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725.

(94)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 223/2009 θεσπίζει τους κανόνες για την παραγωγή στατιστικών σύμφωνα με την αρχή του στατιστικού απόρρητου και ορίζει ότι οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες, οι άλλες εθνικές αρχές και η Επιτροπή (Eurostat) πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί η ευθυγράμμιση των αρχών και των κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά τη φυσική και λογική προστασία των απόρρητων στοιχείων.

(95)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι η θέσπιση ενός προγράμματος για τη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, της ανταγωνιστικότητας και του βιώσιμου χαρακτήρα των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, και της προστασίας των καταναλωτών, για τον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, και για το πλαίσιο προγραμματισμού και χρηματοδότησης για την ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των ευρωπαϊκών στατιστικών για την περίοδο 2021-2027, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη εξαιτίας της διασυνοριακής φύσης των σχετικών ζητημάτων, μπορεί όμως, λόγω του ότι η ενωσιακή δράση προσφέρει μεγαλύτερες δυνατότητες, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(96)

Το Πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να διασφαλίζει μεγαλύτερη προβολή και συνοχή της εσωτερικής αγοράς της Ένωσης, της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, και των δράσεων για τις ευρωπαϊκές στατιστικές έναντι των πολιτών, των επιχειρήσεων και των δημοσίων διοικήσεων της Ένωσης.

(97)

Δεδομένου ότι οι τροποποιητικές διατάξεις νομικών πράξεων εξαντλούν τα αποτελέσματά τους τη στιγμή της έναρξης ισχύος τους και οι τροποποιήσεις που εισάγουν σε άλλες νομικές πράξεις γίνονται μέρος των εν λόγω νομικών πράξεων την ίδια χρονική στιγμή, η κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 652/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (56) δεν επηρεάζει τις τροποποιήσεις που έχουν ήδη εισαχθεί με τις τροποποιητικές διατάξεις του σε άλλες νομικές πράξεις και ιδίως στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (57) και στην οδηγία 2008/90/ΕΚ του Συμβουλίου (58) όσον αφορά τη σύσταση της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών, η οποία εξακολουθεί να ισχύει παρά την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 652/2014.

(98)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια στην παροχή στήριξης μεταξύ των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 στους τομείς της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, και ιδίως των ΜΜΕ, της προστασίας των καταναλωτών, των πελατών και τελικών χρηστών σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, της χάραξης πολιτικής σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, και των ευρωπαϊκών στατιστικών, που θεσπίστηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1287/2013, τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 254/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (59), τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/826, τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 258/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (60), τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 652/2014, τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 99/2013 και του παρόντος Προγράμματος, ιδίως όσον αφορά τη συνέχιση των πολυετών μέτρων και την αξιολόγηση των επιτυχιών των προηγουμένων προγραμμάτων, και για να μπορεί να ξεκινήσει η υλοποίηση από την αρχή του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ επειγόντως και θα πρέπει να εφαρμόζεται, με αναδρομική ισχύ, από την 1η Ιανουαρίου 2021. Από την 1η Ιανουαρίου 2028, η τεχνική και διοικητική βοήθεια θα πρέπει να καλύπτει, εάν χρειάζεται, τις δαπάνες που συνδέονται με τη διαχείριση των δράσεων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του Προγράμματος.

(99)

Λόγω της καθυστερημένης έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού, δεν είναι δυνατόν να τηρηθούν οι προθεσμίες για την έγκριση των προγραμμάτων εργασίας στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών και για την υποβολή από τα κράτη μέλη των κτηνιατρικών και φυτοϋγειονομικών προγραμμάτων τους του 2021 και του 2022, ούτε είναι δυνατόν η Επιτροπή να τηρήσει την προθεσμία για την έγκριση των εν λόγω προγραμμάτων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή υλοποίηση των δράσεων στον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών το 2021 και το 2022, οι εν λόγω προθεσμίες δεν θα πρέπει να ισχύουν για τα έτη 2021 και 2022.

(100)

Οι κανονισμοί (ΕΕ) αριθ. 99/2013, (ΕΕ) αριθ. 1287/2013, (ΕΕ) αριθ. 254/2014 και (ΕΕ) αριθ. 652/2014 θα πρέπει, επομένως, να καταργηθούν με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021,