(1)

Η Ένωση έχει θέσει ως στόχο τη διατήρηση και την ανάπτυξη ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Για τη σταδιακή δημιουργία ενός τέτοιου χώρου, η Ένωση θα θεσπίσει μέτρα που σχετίζονται με τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις με βάση την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης δικαστικών αποφάσεων και διαταγών, η οποία, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Τάμπερε της 15ης και 16ης Οκτωβρίου 1999 και μετά, χαρακτηρίζεται συχνά ακρογωνιαίος λίθος της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις στην Ένωση.

(2)

Τα μέτρα για τη συλλογή και τη διατήρηση ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για τις ποινικές έρευνες και διώξεις σε ολόκληρη την Ένωση. Οι αποτελεσματικοί μηχανισμοί για τη συλλογή ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων έχουν καθοριστική σημασία για την καταπολέμηση του εγκλήματος, και οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να υπόκεινται σε προϋποθέσεις και εγγυήσεις που διασφαλίζουν την πλήρη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αρχές που αναγνωρίζονται στο άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»), ιδίως τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και τα δικαιώματα σε διαδικαστικές εγγυήσεις, στην προστασία της ιδιωτικότητας και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και στο απόρρητο των επικοινωνιών.

(3)

Στην κοινή δήλωση των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ένωσης και αντιπροσώπων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, της 24ης Μαρτίου 2016, για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες, τονίστηκε η ανάγκη, κατά προτεραιότητα, να εξασφαλίζονται και να λαμβάνονται με τρόπο πιο γρήγορο και αποτελεσματικό ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία και να προσδιοριστούν συγκεκριμένα μέτρα για τον σκοπό αυτό.

(4)

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2016 τονίστηκε η αυξανόμενη σημασία των ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων στις ποινικές διαδικασίες και η σημασία της προστασίας του κυβερνοχώρου από κατάχρηση και εγκληματικές δραστηριότητες προς όφελος των οικονομιών και των κοινωνιών και, ως εκ τούτου, η ανάγκη οι αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές να έχουν στη διάθεσή τους αποτελεσματικά εργαλεία για να διερευνούν και να διώκουν εγκλήματα που συνδέονται με τον κυβερνοχώρο.

(5)

Στην κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, με τίτλο «Ανθεκτικότητα, αποτροπή και άμυνα: Οικοδόμηση ισχυρής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για την ΕΕ», η Επιτροπή τόνισε ότι η αποτελεσματική διερεύνηση και δίωξη του κυβερνοεγκλήματος αποτελεί βασικό παράγοντα για την αποτροπή των κυβερνοεπιθέσεων και ότι το υφιστάμενο δικονομικό πλαίσιο πρέπει να προσαρμοστεί καλύτερα στην εποχή του διαδικτύου. Μερικές φορές, οι τρέχουσες διαδικασίες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στην ταχύτητα των κυβερνοεπιθέσεων, γεγονός που συνεπάγεται ιδιαίτερες ανάγκες για ταχεία διασυνοριακή συνεργασία.

(6)

Στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας (3) υπογραμμίζεται ότι είναι ανάγκη να εξευρεθούν μέσα για την ταχύτερη εξασφάλιση και λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων, και ότι είναι σημαντικό να υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, τρίτων χωρών και παρόχων υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στο ευρωπαϊκό έδαφος, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), καθώς και τις υφιστάμενες συμφωνίες αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής. Στο εν λόγω ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τονίζεται επίσης ότι το κατακερματισμένο αυτή τη στιγμή νομικό πλαίσιο μπορεί να θέτει εμπόδια σε παρόχους υπηρεσιών που επιθυμούν να ανταποκριθούν σε αιτήματα των αρχών επιβολής του νόμου, και καλείται η Επιτροπή να προτείνει ένα ενωσιακό νομικό πλαίσιο για τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία με επαρκείς διασφαλίσεις για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ενδιαφερόμενων, ενώ παράλληλα επικροτείται το έργο που επιτελεί η Επιτροπή για τη δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας με ασφαλή δίαυλο επικοινωνίας για ψηφιακές ανταλλαγές ευρωπαϊκών εντολών έρευνας (ΕΕΕ) σχετικά με ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία και απαντήσεις, μεταξύ των δικαστικών αρχών της Ένωσης.

(7)

Οι υπηρεσίες που βασίζονται σε δίκτυο μπορούν να παρέχονται από οπουδήποτε και δεν απαιτούν φυσικές υποδομές, εγκαταστάσεις ή προσωπικό στη χώρα όπου προσφέρεται η σχετική υπηρεσία. Επομένως, τα σχετικά ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία συχνά αποθηκεύονται εκτός του κράτους που διεξάγει την έρευνα ή από πάροχο υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένος εκτός του εν λόγω κράτους, γεγονός που δημιουργεί προκλήσεις όσον αφορά τη συλλογή ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων σε ποινικές διαδικασίες.

(8)

Λόγω του τρόπου με τον οποίο παρέχονται οι υπηρεσίες που βασίζονται σε δίκτυο, τα αιτήματα δικαστικής συνεργασίας συχνά απευθύνονται σε κράτη που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό παρόχων υπηρεσιών. Επιπλέον, ο αριθμός των αιτημάτων έχει πολλαπλασιαστεί λόγω του γεγονότος ότι οι υπηρεσίες που βασίζονται σε δίκτυο χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο. Η οδηγία 2014/41/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) προβλέπει τη δυνατότητα έκδοσης ΕΕΕ για σκοπούς συλλογής αποδεικτικών στοιχείων σε άλλο κράτος μέλος. Επιπλέον, η Σύμβαση που καταρτίζεται από το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 34 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (7) (η «Σύμβαση για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων») προβλέπει επίσης τη δυνατότητα να ζητούνται αποδεικτικά στοιχεία από άλλο κράτος μέλος. Ωστόσο, οι διαδικασίες και τα χρονοδιαγράμματα που προβλέπονται στην οδηγία 2014/41/ΕΕ για τη θέσπιση της ΕΕΕ και στη Σύμβαση για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων, ενδέχεται να μην είναι κατάλληλα για τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία είναι πιο ευμετάβλητα και μπορούν να διαγραφούν ευκολότερα και ταχύτερα. Η συλλογή ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων μέσω διαύλων δικαστικής συνεργασίας απαιτεί συχνά πολύ χρόνο, με αποτέλεσμα να προκύπτουν καταστάσεις όπου ενδέχεται να μην είναι πλέον διαθέσιμες οι επακόλουθες ενδείξεις. Περαιτέρω, δεν υπάρχει εναρμονισμένο πλαίσιο για τη συνεργασία με τους παρόχους υπηρεσιών, ενώ ορισμένοι πάροχοι τρίτων χωρών κάνουν δεκτά απευθείας αιτήματα για δεδομένα εκτός των δεδομένων περιεχομένου, όπως επιτρέπεται από το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιό τους. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη βασίζονται όλο και περισσότερο στους διαύλους της εθελοντικής άμεσης συνεργασίας με τους παρόχους υπηρεσιών, όπου αυτοί είναι διαθέσιμοι, και εφαρμόζουν διαφορετικά εθνικά εργαλεία, προϋποθέσεις και διαδικασίες. Ως προς τα δεδομένα περιεχομένου, ορισμένα κράτη μέλη έχουν προβεί σε μονομερείς ενέργειες, ενώ άλλα εξακολουθούν να βασίζονται στη δικαστική συνεργασία.

(9)

Το κατακερματισμένο νομικό πλαίσιο δημιουργεί προκλήσεις για τις αρχές επιβολής του νόμου και τις δικαστικές αρχές, καθώς και για τους παρόχους υπηρεσιών που επιθυμούν να συμμορφωθούν με τις νόμιμες αιτήσεις για ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία, καθώς αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά ανασφάλεια δικαίου και, ενδεχομένως, συγκρούσεις νόμων. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να προβλεφθούν ειδικοί κανόνες όσον αφορά τη διασυνοριακή δικαστική συνεργασία για τη διατήρηση και την υποβολή ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων, οι οποίοι να αφορούν την ειδική φύση των ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν την υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού να ανταποκρίνονται απευθείας σε αιτήματα που προέρχονται από αρχές άλλου κράτους μέλους. Επομένως, ο παρών κανονισμός θα συμπληρώσει το ισχύον δίκαιο της Ένωσης και θα αποσαφηνίσει τους κανόνες που ισχύουν για τις αρχές επιβολής του νόμου και τις δικαστικές αρχές, καθώς και για τους παρόχους υπηρεσιών στον τομέα των ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων, διασφαλίζοντας παράλληλα την πλήρη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα.

(10)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από το άρθρο 6 ΣΕΕ και από τον Χάρτη, από το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες στις οποίες είναι συμβαλλόμενα μέρη η Ένωση ή όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, καθώς και από τα συντάγματα των κρατών μελών, στα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής τους. Σε αυτά τα δικαιώματα και τις αρχές συμπεριλαμβάνονται, ειδικότερα, το δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια, ο σεβασμός της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η επιχειρηματική ελευθερία, το δικαίωμα ιδιοκτησίας, το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, το τεκμήριο αθωότητας και τα δικαιώματα της υπεράσπισης, οι αρχές της νομιμότητας και της αναλογικότητας, καθώς και το δικαίωμα του προσώπου να μη δικάζεται ή να μην τιμωρείται ποινικά δύο φορές για την ίδια αξιόποινη πράξη.

(11)

Καμία διάταξη του παρόντος κανονισμού δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι απαγορεύει την άρνηση ευρωπαϊκή εντολής υποβολής στοιχείων από αρχή εκτέλεσης, όταν υπάρχουν λόγοι, βάσει αντικειμενικών στοιχείων, οι οποίοι οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων εκδόθηκε με σκοπό τη δίωξη ή την τιμωρία προσώπου με βάση το φύλο, τη φυλετική ή την εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου, την ιθαγένεια, τη γλώσσα ή τις πολιτικές πεποιθήσεις του προσώπου αυτού, ή ότι το εν λόγω πρόσωπο ενδέχεται να περιέλθει σε δυσμενή θέση για οποιονδήποτε από τους λόγους αυτούς.

(12)

Ο μηχανισμός της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων και της ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων για ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία σε ποινικές διαδικασίες βασίζεται στην αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών και στο τεκμήριο συμμόρφωσης των κρατών μελών με το δίκαιο της Ένωσης, το κράτος δικαίου και, ιδίως, με τα θεμελιώδη δικαιώματα, που αποτελούν ουσιώδη στοιχεία του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης της Ένωσης. Ο εν λόγω μηχανισμός επιτρέπει στις εθνικές αρμόδιες αρχές να αποστέλλουν τέτοιες εντολές απευθείας στους παρόχους υπηρεσιών.

(13)

Ο σεβασμός της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και η προστασία των φυσικών προσώπων όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα. Σύμφωνα με το άρθρο 7 και το άρθρο 8 παράγραφος 1 του Χάρτη, κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και των επικοινωνιών του, και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν.

(14)

Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα προστατεύονται και ότι η επεξεργασία τους πραγματοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 και την οδηγία (ΕΕ) 2016/680, καθώς και την οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), μεταξύ άλλων και σε περίπτωση περαιτέρω χρήσης, διαβίβασης και περαιτέρω διαβίβασης.

(15)

Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία μόνο όταν αυτό είναι απαραίτητο και κατά τρόπο ανάλογο προς τους σκοπούς της πρόληψης, της διερεύνησης, της διαπίστωσης και της δίωξης εγκλημάτων ή της επιβολής ποινικών κυρώσεων και της άσκησης των δικαιωμάτων της υπεράσπισης. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται κατάλληλες πολιτικές και μέτρα για την προστασία των δεδομένων ως προς τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τις αρμόδιες αρχές προς τους παρόχους υπηρεσιών για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την ασφάλεια των δεδομένων. Οι πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι ίδιες εγγυήσεις ισχύουν για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς τις αρμόδιες αρχές. Μόνο εξουσιοδοτημένα πρόσωπα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που περιλαμβάνουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που μπορούν να συλλεχθούν μέσω διαδικασιών επαλήθευσης ταυτότητας.

(16)

Τα δικονομικά δικαιώματα στις ποινικές διαδικασίες, τα οποία προβλέπονται στις οδηγίες 2010/64/ΕΕ (9), 2012/13/ΕΕ (10), 2013/48/ΕΕ (11), (ΕΕ) 2016/343 (12), (ΕΕ) 2016/800 (13) και (ΕΕ) 2016/1919 (14) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου θα πρέπει να εφαρμόζονται, εντός του πεδίου εφαρμογής των εν λόγω οδηγιών, στις ποινικές διαδικασίες που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό όσον αφορά τα κράτη μέλη που δεσμεύονται από τις εν λόγω οδηγίες. Θα πρέπει επίσης να εφαρμόζονται οι διαδικαστικές εγγυήσεις βάσει του Χάρτη.

(17)

Προκειμένου να διασφαλίζεται ο πλήρης σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η αποδεικτική αξία των αποδεικτικών στοιχείων που συλλέγονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αξιολογείται κατά τη δίκη από την αρμόδια δικαστική αρχή, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και με σεβασμό, ιδίως, στο δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και στο δικαίωμα υπεράσπισης.

(18)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τους κανόνες σύμφωνα με τους οποίους αρμόδια δικαστική αρχή στην Ένωση μπορεί, σε ποινικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των ποινικών ερευνών, ή για την εκτέλεση περιοριστικής της ελευθερίας ποινής ή στερητικού της ελευθερίας μέτρου ασφαλείας κατόπιν ποινικών διαδικασιών σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, να διατάξει έναν πάροχο υπηρεσιών που παρέχει υπηρεσίες στην Ένωση να υποβάλει ή να διατηρήσει ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία μέσω ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις διασυνοριακές περιπτώσεις στις οποίες η ορισθείσα εγκατάσταση ή ο νόμιμος εκπρόσωπος του παρόχου της υπηρεσίας βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τις εξουσίες των εθνικών αρχών να απευθύνονται σε παρόχους υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένοι ή εκπροσωπούνται στην επικράτειά τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωσή τους με παρεμφερή εθνικά μέτρα.

(19)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να ρυθμίζει τη συλλογή δεδομένων που είναι αποθηκευμένα από τον πάροχο υπηρεσιών μόνο τη στιγμή που αυτός παραλαμβάνει ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων. Δεν θα πρέπει να θεσπίζει γενική υποχρέωση διατήρησης δεδομένων για τους παρόχους υπηρεσιών και δεν θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα οποιαδήποτε γενική και χωρίς διακρίσεις διατήρηση δεδομένων. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει επίσης να επιτρέπει την υποκλοπή δεδομένων ή την απόκτηση δεδομένων που αποθηκεύονται μετά την παραλαβή ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων.

(20)

Η εφαρμογή του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη χρήση κρυπτογράφησης από τους παρόχους υπηρεσιών ή τους χρήστες τους. Τα δεδομένα που ζητούνται μέσω ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων θα πρέπει να παρέχονται ή να διατηρούνται ανεξάρτητα από το αν είναι κρυπτογραφημένα ή όχι. Ωστόσο, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να προβλέπει καμία υποχρέωση αποκρυπτογράφησης των δεδομένων για τους παρόχους υπηρεσιών.

(21)

Σε πολλές περιπτώσεις, τα δεδομένα δεν αποθηκεύονται ούτε υποβάλλονται πλέον σε άλλη επεξεργασία σε συσκευή του χρήστη, αλλά καθίστανται διαθέσιμα σε υποδομές υπολογιστικού νέφους που επιτρέπουν την πρόσβαση από οπουδήποτε. Οι πάροχοι υπηρεσιών δεν χρειάζεται να διαθέτουν εγκατάσταση ή διακομιστές σε συγκεκριμένη έννομη τάξη για να παρέχουν τις εν λόγω υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να εξαρτάται από την ακριβή τοποθεσία της εγκατάστασης του παρόχου υπηρεσιών ή της επεξεργασίας των δεδομένων ή της εγκατάστασης αποθήκευσης.

(22)

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τις εξουσίες έρευνας των αρχών σε αστικές ή διοικητικές διαδικασίες, μεταξύ άλλων και σε περιπτώσεις όπου οι εν λόγω διαδικασίες μπορούν να οδηγήσουν στην επιβολή κυρώσεων.

(23)

Δεδομένου ότι οι διαδικασίες αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής θα μπορούσαν να θεωρηθούν ποινικές διαδικασίες σύμφωνα με το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο στα κράτη μέλη, θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή η ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων δεν θα πρέπει να εκδίδονται για παροχή αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής σε άλλο κράτος μέλος ή τρίτη χώρα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το αίτημα αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής πρέπει να απευθύνεται προς το κράτος μέλος ή την τρίτη χώρα που μπορούν να παρέχουν αμοιβαία δικαστική συνδρομή σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο.

(24)

Στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων και η ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων θα πρέπει να εκδίδονται μόνο για συγκεκριμένες ποινικές διαδικασίες που αφορούν συγκεκριμένο ποινικό αδίκημα που έχει ήδη διαπραχθεί, μετά από εξατομικευμένη αξιολόγηση της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας των εν λόγω εντολών σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση, λαμβανομένων υπόψη των δικαιωμάτων του υπόπτου ή του κατηγορουμένου.

(25)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται σε διαδικασίες που κινούνται από αρχή έκδοσης για τον εντοπισμό καταδικασθέντος προσώπου που έχει διαφύγει από τη δικαιοσύνη, προκειμένου να εκτελεστεί περιοριστική της ελευθερίας ποινή ή στερητικό της ελευθερίας μέτρο ασφαλείας κατόπιν ποινικής διαδικασίας. Ωστόσο, σε περίπτωση που η περιοριστική της ελευθερίας ποινή ή το στερητικό της ελευθερίας μέτρο ασφαλείας επιβλήθηκε με απόφαση εκδοθείσα ερήμην, δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων, δεδομένου ότι το εθνικό δίκαιο των κρατών μελών σχετικά με τις δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται ερήμην παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση.

(26)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να ισχύει για τους παρόχους υπηρεσιών που παρέχουν υπηρεσίες στην Ένωση και οι εντολές που προβλέπονται σε αυτόν θα πρέπει να μπορούν να εκδίδονται μόνο για δεδομένα που σχετίζονται με υπηρεσίες οι οποίες προσφέρονται στην Ένωση. Υπηρεσίες που προσφέρονται αποκλειστικά εκτός της Ένωσης δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ακόμα και αν ο πάροχος υπηρεσιών είναι εγκατεστημένος στην Ένωση. Κατά συνέπεια, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να επιτρέπει την πρόσβαση σε δεδομένα πέραν των δεδομένων που σχετίζονται με τις υπηρεσίες οι οποίες προσφέρονται στον χρήστη στην Ένωση από τους εν λόγω παρόχους υπηρεσιών.

(27)

Οι πάροχοι υπηρεσιών που παίζουν σημαντικότερο ρόλο στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων στην ποινική διαδικασία είναι οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συγκεκριμένοι πάροχοι υπηρεσιών της κοινωνίας των πληροφοριών που διευκολύνουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών. Ως εκ τούτου, και οι δύο αυτές κατηγορίες παρόχων θα πρέπει να καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό. Οι υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/1972 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15) και συμπεριλαμβάνουν υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών όπως υπηρεσίες φωνής μέσω IP, άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται σε παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας των πληροφοριών, κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16), οι οποίοι δεν χαρακτηρίζονται πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, αλλά προσφέρουν στους χρήστες τους τη δυνατότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους ή προσφέρουν στους χρήστες τους υπηρεσίες οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποθήκευση ή άλλη επεξεργασία δεδομένων για λογαριασμό τους. Αυτό θα ήταν σύμφωνο με τους όρους που χρησιμοποιούνται στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο (ETS αριθ. 185), η οποία υπεγράφη στη Βουδαπέστη στις 23 Νοεμβρίου 2001 («Σύμβαση της Βουδαπέστης»). Η επεξεργασία των δεδομένων θα πρέπει να νοείται υπό την τεχνική έννοια του όρου, δηλαδή ως δημιουργία ή χειρισμός δεδομένων, ήτοι τεχνικές εργασίες για την παραγωγή ή την τροποποίηση δεδομένων μέσω της επεξεργαστικής ισχύος των υπολογιστών. Στις κατηγορίες παρόχων υπηρεσιών που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, οι επιγραμμικές αγορές που παρέχουν στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους, και άλλες υπηρεσίες φιλοξενίας, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω υπολογιστικού νέφους, καθώς και επιγραμμικές πλατφόρμες παιχνιδιών και επιγραμμικές πλατφόρμες τυχερών παιχνιδιών. Όταν ένας πάροχος υπηρεσιών της κοινωνίας των πληροφοριών δεν παρέχει στους χρήστες του τη δυνατότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά μόνο με τον πάροχο υπηρεσιών, ή δεν παρέχει δυνατότητα αποθήκευσης ή άλλης επεξεργασίας των δεδομένων, ή όταν η αποθήκευση των δεδομένων δεν αποτελεί καθοριστικό στοιχείο, δηλαδή ουσιώδες μέρος, της υπηρεσίας που παρέχεται στους χρήστες, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των νομικών, αρχιτεκτονικών και λογιστικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών μηχανικού που παρέχονται ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως, ο πάροχος αυτός δεν θα πρέπει να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ορισμού του «παρόχου υπηρεσιών» που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, ακόμη και αν οι υπηρεσίες που παρέχονται από τον εν λόγω πάροχο υπηρεσιών είναι υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535.

(28)

Οι πάροχοι υπηρεσιών υποδομής διαδικτύου που σχετίζονται με την εκχώρηση ονομάτων και αριθμών, όπως μητρώα και καταχωρητές ονομάτων χώρου και πάροχοι υπηρεσιών ιδιωτικότητας και διακομιστή μεσολάβησης, ή περιφερειακά μητρώα διαδικτύου για διευθύνσεις πρωτοκόλλου διαδικτύου («IP»), έχουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά την ταυτοποίηση των δραστών που βρίσκονται πίσω από κακόβουλους ή παραβιασμένους ιστότοπους. Τηρούν δεδομένα που θα μπορούσαν να καταστήσουν δυνατή την ταυτοποίηση του φυσικού προσώπου ή της οντότητας που βρίσκεται πίσω από ιστότοπο ο οποίος έχει χρησιμοποιηθεί σε εγκληματική δραστηριότητα, ή του θύματος εγκληματικής δραστηριότητας.

(29)

Προκειμένου να εξακριβωθεί αν ο πάροχος υπηρεσιών παρέχει υπηρεσίες στην Ένωση, θα πρέπει να αξιολογηθεί αν ο πάροχος υπηρεσιών δίνει τη δυνατότητα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του. Ωστόσο, η προσβασιμότητα και μόνο μιας επιγραμμικής διεπαφής στην Ένωση, όπως για παράδειγμα η προσβασιμότητα ενός ιστότοπου ή μιας διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άλλων στοιχείων επικοινωνίας ενός παρόχου υπηρεσιών ή ενός ενδιαμέσου, δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι επαρκεί από μόνη της για να διαπιστωθεί ότι ένας πάροχος υπηρεσιών προσφέρει υπηρεσίες στην Ένωση κατά την έννοια του παρόντος κανονισμού.

(30)

Για να διαπιστωθεί κατά πόσον ένας πάροχος υπηρεσιών προσφέρει υπηρεσίες στην Ένωση, θα πρέπει επίσης να εξετάζεται η ύπαρξη ουσιώδους σύνδεσης με την Ένωση. Η εν λόγω ουσιώδης σύνδεση θα πρέπει να θεωρείται ότι υπάρχει όταν ο πάροχος υπηρεσιών διαθέτει εγκατάσταση στην Ένωση. Ελλείψει τέτοιας εγκατάστασης, το κριτήριο της ουσιώδους σύνδεσης θα πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένα πραγματικά κριτήρια, όπως η ύπαρξη σημαντικού αριθμού χρηστών σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη ή η στόχευση δραστηριοτήτων προς ένα ή περισσότερα κράτη μέλη. Η στόχευση δραστηριοτήτων προς ένα ή περισσότερα κράτη μέλη θα πρέπει να προσδιορίζεται με βάση όλες τις σχετικές περιστάσεις, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων όπως η χρήση γλώσσας ή νομίσματος που χρησιμοποιείται γενικά στο οικείο κράτος μέλος ή η δυνατότητα παραγγελίας αγαθών ή υπηρεσιών. Η στόχευση δραστηριοτήτων προς ένα κράτος μέλος θα μπορούσε, επίσης, να συναχθεί από τη διαθεσιμότητα μιας εφαρμογής στο οικείο εθνικό κατάστημα εφαρμογών, από την παροχή τοπικών διαφημίσεων ή διαφημίσεων στη γλώσσα που χρησιμοποιείται γενικά στο εν λόγω κράτος μέλος ή από τον χειρισμό των σχέσεων με τους πελάτες, όπως η εξυπηρέτηση πελατών στη γλώσσα που χρησιμοποιείται γενικά στο εν λόγω κράτος μέλος. Ύπαρξη ουσιώδους σύνδεσης θα πρέπει να θεωρείται επίσης όταν ένας πάροχος υπηρεσιών κατευθύνει τις δραστηριότητές του σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17). Από την άλλη πλευρά, η παροχή της υπηρεσίας με σκοπό απλώς και μόνο τη συμμόρφωση με την απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/302 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18), δεν θα πρέπει, χωρίς πρόσθετη αιτιολόγηση, να θεωρείται κατεύθυνση ή στόχευση δραστηριοτήτων προς μια δεδομένη επικράτεια εντός της Ένωσης. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και όταν πρέπει να προσδιοριστεί αν ο πάροχος υπηρεσιών προσφέρει υπηρεσίες σε κράτος μέλος.

(31)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καλύπτει τις κατηγορίες δεδομένων που αφορούν τα δεδομένα συνδρομητή, τα δεδομένα κίνησης και τα δεδομένα περιεχομένου. Αυτή η κατηγοριοποίηση ευθυγραμμίζεται με το δίκαιο πολλών κρατών μελών και με το δίκαιο της Ένωσης, όπως, για παράδειγμα, την οδηγία 2002/58/ΕΚ και τη νομολογία του Δικαστηρίου, καθώς και με το διεθνές δίκαιο, ιδίως τη Σύμβαση της Βουδαπέστης.

(32)

Οι διευθύνσεις IP καθώς και οι αριθμοί πρόσβασης και οι σχετικές πληροφορίες μπορούν να συνιστούν καθοριστικό σημείο εκκίνησης για τις ποινικές έρευνες στις οποίες δεν είναι γνωστή η ταυτότητα ενός υπόπτου. Κατά κανόνα αυτά καταγράφονται σε ένα αρχείο συμβάντων, γνωστό και ως αρχείο καταγραφής του διακομιστή, στο οποίο δηλώνονται η έναρξη και η λήξη της περιόδου πρόσβασης ενός χρήστη σε υπηρεσία. Συχνά, μια μεμονωμένη διεύθυνση IP, στατική ή δυναμική, ή άλλο αναγνωριστικό μπορεί να χρησιμεύσει για τον προσδιορισμό της διεπαφής δικτύου που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόσβασης. Απαιτούνται σχετικές πληροφορίες όσον αφορά την έναρξη και τη λήξη μιας περιόδου πρόσβασης ενός χρήστη σε υπηρεσία, όπως οι θύρες προέλευσης και η χρονοσφραγίδα, καθώς οι διευθύνσεις IP συχνά χρησιμοποιούνται από κοινού μεταξύ των χρηστών, για παράδειγμα όταν εφαρμόζεται μετάφραση διευθύνσεων δικτύου σε επίπεδο παρόχου (CGN) ή άλλη τεχνικά ισοδύναμη διαδικασία. Ωστόσο, σύμφωνα με το ενωσιακό κεκτημένο, οι διευθύνσεις IP πρέπει να θεωρούνται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και πρέπει να επωφελούνται από την πλήρη προστασία βάσει του κεκτημένου της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων. Επιπλέον, υπό ορισμένες συνθήκες, οι διευθύνσεις IP μπορούν να θεωρηθούν δεδομένα κίνησης. Επίσης, οι αριθμοί πρόσβασης και οι σχετικές πληροφορίες θεωρούνται δεδομένα κίνησης σε ορισμένα κράτη μέλη. Ωστόσο, για τους σκοπούς συγκεκριμένης ποινικής έρευνας, οι αρχές επιβολής του νόμου ενδέχεται να πρέπει να ζητήσουν τη διεύθυνση IP, καθώς και τους αριθμούς πρόσβασης και σχετικές πληροφορίες, με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, πριν να μπορούν να ζητήσουν από τον πάροχο υπηρεσιών δεδομένα συνδρομητή που σχετίζονται με το εν λόγω αναγνωριστικό. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται το ίδιο καθεστώς όπως και για τα δεδομένα συνδρομητή, όπως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό.

(33)

Όταν οι διευθύνσεις IP, οι αριθμοί πρόσβασης και οι σχετικές πληροφορίες δεν ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη σε μια συγκεκριμένη ποινική έρευνα, συνήθως ζητούνται για την απόκτηση πληροφοριών που θίγουν περισσότερο την ιδιωτικότητα, όπως οι επαφές και η θέση του χρήστη. Ως τέτοια θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου προφίλ για συγκεκριμένο άτομο, αλλά συγχρόνως μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία και ανάλυση ευκολότερα απ’ ό,τι τα δεδομένα περιεχομένου, καθότι παρουσιάζονται σε δομημένη και τυποποιημένη μορφή. Επομένως, είναι σημαντικό, σε τέτοιες περιπτώσεις, οι διευθύνσεις IP, οι αριθμοί πρόσβασης και οι σχετικές πληροφορίες που δεν ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη σε συγκεκριμένη ποινική έρευνα, να αντιμετωπίζονται ως δεδομένα κίνησης και να ζητούνται υπό το ίδιο καθεστώς με τα δεδομένα περιεχομένου, όπως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό.

(34)

Όλες οι κατηγορίες δεδομένων περιλαμβάνουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και επομένως καλύπτονται από τις εγγυήσεις του ενωσιακού κεκτημένου για την προστασία των δεδομένων. Ωστόσο, ο βαθμός των επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα διαφέρει από κατηγορία σε κατηγορία, ιδίως μεταξύ, αφενός, των δεδομένων συνδρομητή και των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, και, αφετέρου, των δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— και των δεδομένων περιεχομένου. Ενώ τα δεδομένα συνδρομητή, καθώς και οι διευθύνσεις IP, οι αριθμοί πρόσβασης και οι σχετικές πληροφορίες, όταν ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα για την απόκτηση πρώτων ενδείξεων σε μια έρευνα σχετικά με την ταυτότητα του υπόπτου, τα δεδομένα κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— και τα δεδομένα περιεχομένου είναι συχνά πιο σημαντικά ως αποδεικτικό υλικό. Ως εκ τούτου, είναι ουσιαστικής σημασίας να καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό όλες αυτές οι κατηγορίες δεδομένων. Δεδομένου του διαφορετικού βαθμού παρέμβασης στα θεμελιώδη δικαιώματα, θα πρέπει να επιβάλλονται κατάλληλες εγγυήσεις και προϋποθέσεις για τη συλλογή των δεδομένων αυτών.

(35)

Καταστάσεις στις οποίες υπάρχει επικείμενη απειλή για τη ζωή, τη σωματική ακεραιότητα ή την ασφάλεια προσώπου θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, θα πρέπει δε να προβλέπονται συντομότερες προθεσμίες για τον πάροχο υπηρεσιών και την αρχή εκτέλεσης. Όταν η διατάραξη ή η καταστροφή υποδομών ζωτικής σημασίας, όπως ορίζονται στην οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου (19), θα συνεπαγόταν τέτοια απειλή, μεταξύ άλλων μέσω σοβαρής βλάβης στην παροχή βασικών προμηθειών στον πληθυσμό ή στην άσκηση των βασικών λειτουργιών του κράτους, η κατάσταση αυτή θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίζεται ως περίπτωση έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης.

(36)

Όταν εκδίδεται ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων, θα πρέπει να συμμετέχει πάντα δικαστική αρχή είτε στη διαδικασία έκδοσης είτε στη διαδικασία έγκρισής της. Λόγω του πιο ευαίσθητου χαρακτήρα των δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— και των δεδομένων περιεχομένου, για την έκδοση ή την έγκριση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση των εν λόγω κατηγοριών δεδομένων απαιτείται δικαστικός έλεγχος. Καθώς τα δεδομένα συνδρομητή και τα δεδομένα που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, είναι λιγότερο ευαίσθητα, η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων για την απόκτηση των εν λόγω δεδομένων θα μπορεί επιπλέον να εκδίδεται ή να εγκρίνεται από τους αρμόδιους εισαγγελείς. Σύμφωνα με το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, όπως αυτό προστατεύεται από τον Χάρτη και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, οι εισαγγελείς πρέπει να ασκούν τις αρμοδιότητές τους αντικειμενικά και να λαμβάνουν την απόφασή τους σχετικά με την έκδοση ή την έγκριση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων αποκλειστικά βάσει των πραγματικών στοιχείων της δικογραφίας και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ενοχοποιητικά και απαλλακτικά στοιχεία.

(37)

Προκειμένου να διασφαλίζεται η πλήρης προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, πριν από την έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων θα πρέπει, καταρχήν, να εξασφαλίζεται η έγκριση της οικείας εντολής από τις δικαστικές αρχές. Εξαιρέσεις από την εν λόγω αρχή θα πρέπει να γίνονται μόνο σε δεόντως διαπιστωμένες περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης όταν ζητείται η υποβολή δεδομένων συνδρομητή ή δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, ή όταν ζητείται η διατήρηση δεδομένων, εάν δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί εγκαίρως εκ των προτέρων έγκριση από τη δικαστική αρχή, ιδίως επειδή δεν είναι δυνατή η επικοινωνία με την αρχή έγκρισης προς εξασφάλιση της έγκρισης και η απειλή είναι τόσο επικείμενη ώστε να πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα. Ωστόσο, τέτοιες εξαιρέσεις θα πρέπει να γίνονται μόνο όταν η αρχή που εκδίδει τη σχετική εντολή θα μπορούσε να εκδώσει εντολή σε παρόμοια εγχώρια υπόθεση βάσει του εθνικού δικαίου χωρίς προηγούμενη έγκριση.

(38)

Η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων θα πρέπει να εκδίδεται μόνο αν είναι αναγκαία, αναλογική, επαρκής και εφαρμόσιμη στην υπό εξέταση υπόθεση. Η αρχή έκδοσης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα του υπόπτου ή του κατηγορουμένου σε διαδικασίες που αφορούν ποινικό αδίκημα και θα πρέπει να εκδίδει ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων μόνο εάν η εν λόγω εντολή θα μπορούσε να έχει εκδοθεί υπό τους ίδιους όρους σε παρόμοια εγχώρια υπόθεση. Όταν εξετάζεται η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το αν η εν λόγω εντολή περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο για την επίτευξη του θεμιτού σκοπού της συλλογής δεδομένων που είναι συναφή και αναγκαία ως αποδεικτικά στοιχεία σε συγκεκριμένη υπόθεση.

(39)

Σε περιπτώσεις στις οποίες εκδίδεται ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων για τη λήψη διαφορετικών κατηγοριών δεδομένων, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι προϋποθέσεις και διαδικασίες, όπως είναι η κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης, πληρούνται για καθεμία από τις εν λόγω κατηγορίες δεδομένων αντίστοιχα.

(40)

Λόγω του πιο ευαίσθητου χαρακτήρα των δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— και των δεδομένων περιεχομένου, θα πρέπει να γίνεται μια διάκριση όσον αφορά το καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων συνδρομητή ή δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να είναι δυνατή για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα, ενώ η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή για την απόκτηση δεδομένων περιεχομένου θα πρέπει να υπόκειται σε αυστηρότερες απαιτήσεις, ούτως ώστε να αντικατοπτρίζεται η περισσότερο ευαίσθητη φύση των εν λόγω δεδομένων. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να προβλέπει ένα όριο όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής του, ώστε να εξασφαλίζεται μια αναλογική προσέγγιση, μαζί με μια σειρά άλλων εκ των προτέρων και εκ των υστέρων προϋποθέσεων και εγγυήσεων ώστε να διασφαλίζεται ο σεβασμός της αναλογικότητας και των δικαιωμάτων των θιγόμενων προσώπων. Ταυτόχρονα, το όριο αυτό δεν θα πρέπει να περιορίζει την αποτελεσματικότητα του παρόντος κανονισμού και της χρήσης του από τους επαγγελματίες του κλάδου. Εάν επιτρέπεται η έκδοση ευρωπαϊκών εντολών υποβολής στοιχείων σε ποινικές διαδικασίες μόνο για αδικήματα τα οποία επισύρουν μέγιστη περιοριστική της ελευθερίας ποινή τουλάχιστον τριών ετών, θα περιοριστεί το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού στα σοβαρότερα αδικήματα, χωρίς να επηρεαστούν υπερβολικά οι δυνατότητες της χρήσης του από τους επαγγελματίες του κλάδου. Ο εν λόγω περιορισμός θα εξαιρούσε από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού έναν σημαντικό αριθμό αδικημάτων που θεωρούνται λιγότερο σοβαρά από τα κράτη μέλη, κάτι που εκφράζεται με ποινή της οποίας το ανώτατο όριο είναι μικρότερο. Με τον εν λόγω περιορισμό θα είναι ευκολότερη και η εφαρμογή στην πράξη.

(41)

Υπάρχουν συγκεκριμένα αδικήματα για τα οποία τα αποδεικτικά στοιχεία κατά κανόνα είναι διαθέσιμα μόνο σε ηλεκτρονική μορφή, ο χαρακτήρας της οποίας είναι ιδιαίτερα παροδικός. Αυτό ισχύει για αδικήματα που συνδέονται με τον κυβερνοχώρο, ακόμα και όσα ενδέχεται να μη θεωρούνται καθαυτά σοβαρά, αλλά που θα μπορούσαν να προκαλέσουν εκτενείς ή σοβαρές ζημίες, συμπεριλαμβανομένων των αδικημάτων με χαμηλές μεμονωμένες επιπτώσεις αλλά μεγάλο όγκο και συνολική ζημία. Στις περισσότερες περιπτώσεις στις οποίες το αδίκημα έχει διαπραχθεί μέσω συστήματος πληροφορικής, η εφαρμογή του ίδιου ορίου όπως και για άλλα είδη αδικημάτων θα οδηγούσε σε μεγάλο βαθμό σε ατιμωρησία. Αυτό δικαιολογεί την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού για τα αδικήματα αυτά και στην περίπτωση που επισύρουν μέγιστη περιοριστική της ελευθερίας ποινή μικρότερη των τριών ετών. Για τα λοιπά αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία, κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20), καθώς και για τα αδικήματα που αφορούν τη σεξουαλική κακοποίηση και τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών, κατά την έννοια της οδηγίας 2011/93/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (21), δεν θα πρέπει να απαιτείται το ελάχιστο ανώτατο όριο των τριών ετών για την περιοριστική της ελευθερίας ποινή.

(42)

Κατ’ αρχήν, η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων θα πρέπει να απευθύνεται στον πάροχο υπηρεσιών, ο οποίος ενεργεί ως υπεύθυνος επεξεργασίας. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολο να προσδιοριστεί κατά πόσον ένας πάροχος υπηρεσιών έχει τον ρόλο του υπευθύνου επεξεργασίας ή του εκτελούντος την επεξεργασία, ιδίως όταν στην επεξεργασία δεδομένων συμμετέχουν περισσότεροι του ενός πάροχοι υπηρεσιών ή όταν οι πάροχοι υπηρεσιών επεξεργάζονται τα δεδομένα για λογαριασμό φυσικού προσώπου. Για τη διάκριση μεταξύ των ρόλων του υπευθύνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία όσον αφορά ένα συγκεκριμένο σύνολο δεδομένων δεν απαιτείται μόνο εξειδικευμένη γνώση του νομικού πλαισίου, αλλά θα μπορούσε επίσης να χρειάζεται και η ερμηνεία συμβατικών πλαισίων που συχνά είναι ιδιαίτερα περίπλοκα και τα οποία προβλέπουν, σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, την ανάθεση σε διάφορους παρόχους υπηρεσιών διαφορετικών καθηκόντων και ρόλων όσον αφορά ένα συγκεκριμένο σύνολο δεδομένων. Όταν οι πάροχοι υπηρεσιών επεξεργάζονται δεδομένα για λογαριασμό φυσικού προσώπου, ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας, ακόμη και όταν εμπλέκεται μόνο ένας πάροχος υπηρεσιών. Όταν τα εν λόγω δεδομένα αποθηκεύονται ή υποβάλλονται σε άλλη επεξεργασία από πάροχο υπηρεσιών και δεν υπάρχει σαφήνεια ως προς το ποιος είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας, παρά τις εύλογες προσπάθειες της αρχής έκδοσης, θα πρέπει να είναι δυνατή η αποστολή ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων απευθείας στον εν λόγω πάροχο υπηρεσιών. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αποστολή της εντολής στον υπεύθυνο επεξεργασίας θα μπορούσε να είναι επιζήμια για την έρευνα στη συγκεκριμένη υπόθεση, για παράδειγμα επειδή ο υπεύθυνος επεξεργασίας είναι ύποπτος ή κατηγορούμενος ή καταδικασθείς ή υπάρχουν ενδείξεις ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας θα μπορούσε να ενεργεί προς το συμφέρον του προσώπου που αποτελεί αντικείμενο της έρευνας. Επίσης, στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να είναι δυνατή η αποστολή ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων απευθείας στον πάροχο υπηρεσιών που επεξεργάζεται τα δεδομένα για λογαριασμό του υπευθύνου επεξεργασίας. Αυτό δεν θα πρέπει να θίγει το δικαίωμα της αρχής έκδοσης να διατάξει τον πάροχο υπηρεσιών να διατηρήσει τα δεδομένα.

(43)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679, ο εκτελών την επεξεργασία που αποθηκεύει ή επεξεργάζεται με άλλον τρόπο τα δεδομένα για λογαριασμό του υπευθύνου επεξεργασίας θα πρέπει να ενημερώσει τον υπεύθυνο επεξεργασίας σχετικά με την υποβολή των δεδομένων, εκτός εάν η αρχή έκδοσης έχει ζητήσει από τον πάροχο υπηρεσιών να μην ενημερώνει τον υπεύθυνο επεξεργασίας, για όσο διάστημα είναι αναγκαίο και αναλογικό, προκειμένου να μην παρεμποδιστεί η σχετική ποινική διαδικασία. Στην περίπτωση αυτή, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να αναφέρει στον φάκελο της υπόθεσης τους λόγους της καθυστέρησης στην ενημέρωση του υπευθύνου επεξεργασίας και θα πρέπει επίσης να προστίθεται σύντομη αιτιολόγηση στο συνοδευτικό πιστοποιητικό που διαβιβάζεται στον αποδέκτη.

(44)

Όταν τα δεδομένα αποθηκεύονται ή υποβάλλονται σε άλλη επεξεργασία στο πλαίσιο υποδομής που παρέχεται από πάροχο υπηρεσιών σε δημόσια αρχή, θα πρέπει να είναι δυνατή η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων μόνον όταν η δημόσια αρχή για λογαριασμό της οποίας αποθηκεύονται ή υποβάλλονται σε άλλη επεξεργασία τα δεδομένα βρίσκεται στο κράτος έκδοσης.

(45)

Σε περιπτώσεις όπου δεδομένα που προστατεύονται από επαγγελματικό απόρρητο σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους έκδοσης αποθηκεύονται ή υποβάλλονται σε άλλη επεξεργασία από πάροχο υπηρεσιών στο πλαίσιο υποδομής που παρέχεται σε επαγγελματίες που καλύπτονται από το επαγγελματικό απόρρητο («επαγγελματίας υπό καθεστώς απορρήτου»), υπό την επαγγελματική τους ιδιότητα, η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή για την απόκτηση δεδομένων περιεχομένου θα πρέπει να είναι δυνατή μόνο όταν ο επαγγελματίας υπό καθεστώς απορρήτου διαμένει στο κράτος έκδοσης, όταν η επικοινωνία με τον επαγγελματία υπό καθεστώς απορρήτου ενδέχεται να είναι επιζήμια για την έρευνα, ή όταν το απόρρητο έχει αρθεί σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο.

(46)

Η αρχή ne bis in idem είναι θεμελιώδης αρχή δικαίου στην Ένωση, όπως αναγνωρίζεται στον Χάρτη και διαμορφώνεται με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε περίπτωση που η αρχή έκδοσης έχει λόγους να πιστεύει ότι θα μπορούσε να βρίσκεται σε εξέλιξη παράλληλη ποινική διαδικασία σε άλλο κράτος μέλος, θα πρέπει να συμβουλεύεται τις αρχές του εν λόγω κράτους μέλους σύμφωνα με την απόφαση-πλαίσιο 2009/948/ΔΕΥ του Συμβουλίου (22). Σε κάθε περίπτωση, δεν εκδίδεται ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων, όταν η αρχή έκδοσης έχει λόγους να πιστεύει ότι αυτό θα αντέβαινε στην αρχή ne bis in idem.

(47)

Οι ασυλίες και τα προνόμια, που ενδέχεται να αφορούν κατηγορίες προσώπων, όπως οι διπλωμάτες, ή ειδικά προστατευόμενες σχέσεις, όπως το δικηγορικό απόρρητο ή το δικαίωμα των δημοσιογράφων να μην αποκαλύπτουν τις πηγές των πληροφοριών τους, αναφέρονται και σε άλλες πράξεις αμοιβαίας αναγνώρισης, όπως στην οδηγία 2014/41/ΕΕ για τη θέσπιση της ΕΕΕ. Το εύρος και ο αντίκτυπος των ασυλιών και των προνομίων διαφέρουν ανάλογα με την εφαρμοστέα εθνική νομοθεσία που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά το χρόνο έκδοσης ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων, καθώς η αρχή έκδοσης θα πρέπει να μπορεί να εκδώσει την εντολή μόνο εάν αυτή θα μπορούσε να έχει εκδοθεί υπό τους ίδιους όρους σε παρόμοια εγχώρια υπόθεση. Δεν υφίσταται κοινός ορισμός της ασυλίας ή του προνομίου στο δίκαιο της Ένωσης. Κατά συνέπεια, ο ακριβής ορισμός των εν λόγω όρων εναπόκειται στο εθνικό δίκαιο, και ο ορισμός μπορεί να περιλαμβάνει μέτρα προστασίας που ισχύουν, για παράδειγμα, για τα ιατρικά και νομικά επαγγέλματα, μεταξύ άλλων όταν χρησιμοποιούνται εξειδικευμένες πλατφόρμες στα εν λόγω επαγγέλματα. Ο ακριβής ορισμός των ασυλιών και των προνομίων μπορεί επίσης να περιλαμβάνει κανόνες για τον καθορισμό και τον περιορισμό της ποινικής ευθύνης που συνδέονται με την ελευθερία του τύπου και την ελευθερία της έκφρασης σε άλλα μέσα.

(48)

Όταν η αρχή έκδοσης επιδιώκει να αποκτήσει δεδομένα κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή να αποκτήσει δεδομένα περιεχομένου, εκδίδοντας ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων, και έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι τα ζητούμενα δεδομένα προστατεύονται από ασυλίες ή προνόμια που χορηγούνται δυνάμει του δικαίου του κράτους εκτέλεσης, ή ότι τα εν λόγω δεδομένα υπόκεινται, σε αυτό το κράτος, σε κανόνες για τον καθορισμό και τον περιορισμό της ποινικής ευθύνης που συνδέονται με την ελευθερία του τύπου και την ελευθερία της έκφρασης σε άλλα μέσα, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να είναι σε θέση να ζητήσει διευκρινίσεις πριν από την έκδοση της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων, μεταξύ άλλων μέσω διαβούλευσης με τις αρμόδιες αρχές του κράτους εκτέλεσης, είτε απευθείας είτε μέσω της Eurojust ή του ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου.

(49)

Η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων θα πρέπει να είναι δυνατή για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα. Η αρχή έκδοσης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα του υπόπτου ή του κατηγορουμένου σε διαδικασίες που αφορούν ποινικό αδίκημα και θα πρέπει να εκδίδει ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων μόνο εάν η εν λόγω εντολή θα μπορούσε να έχει εκδοθεί υπό τους ίδιους όρους σε παρόμοια εγχώρια υπόθεση και εφόσον αυτή είναι αναγκαία, αναλογική, επαρκής και εφαρμόσιμη στην υπό εξέταση υπόθεση. Όταν εξετάζεται η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το αν η εν λόγω εντολή περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο προκειμένου να επιτευχθεί ο θεμιτός σκοπός να προληφθεί η αφαίρεση, η διαγραφή ή η αλλοίωση δεδομένων που είναι συναφή και αναγκαία ως αποδεικτικά στοιχεία σε συγκεκριμένη υπόθεση, σε περιπτώσεις που θα μπορούσε να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να διασφαλιστεί η υποβολή των εν λόγω δεδομένων.

(50)

Οι ευρωπαϊκές εντολές υποβολής στοιχείων και οι ευρωπαϊκές εντολές διατήρησης στοιχείων θα πρέπει να απευθύνονται απευθείας στην ορισθείσα εγκατάσταση ή στον νόμιμο εκπρόσωπο που ορίζεται από τον πάροχο υπηρεσιών σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2023/1544 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23). Κατ’ εξαίρεση, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, όταν η ορισθείσα εγκατάσταση ή ο νόμιμος εκπρόσωπος παρόχου υπηρεσιών δεν ανταποκρίνεται στο συνοδευτικό πιστοποιητικό ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων (πιστοποιητικό ΕΕΥ) ή πιστοποιητικό ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων (πιστοποιητικό ΕΕΔ) εντός των προθεσμιών ή δεν έχει οριστεί εντός των προθεσμιών που ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2023/1544, θα πρέπει να είναι δυνατή η αποστολή του πιστοποιητικού ΕΕΥ ή του πιστοποιητικού ΕΕΔ σε οποιαδήποτε άλλη εγκατάσταση ή νόμιμο εκπρόσωπο του παρόχου υπηρεσιών στην Ένωση, είτε παράλληλα προς την εκτέλεση της αρχικής εντολής σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό είτε αντί της εκτέλεσης της αρχικής εντολής. Δεδομένων αυτών των διαφόρων πιθανών σεναρίων, ο γενικός όρος «αποδέκτης» χρησιμοποιείται στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

(51)

Λόγω του πιο ευαίσθητου χαρακτήρα της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή για την απόκτηση δεδομένων περιεχομένου, είναι σκόπιμο να προβλέπεται ένα μηχανισμός κοινοποίησης που να εφαρμόζεται στις ευρωπαϊκές εντολές υποβολής στοιχείων για την απόκτηση των εν λόγω κατηγοριών δεδομένων. Ο εν λόγω μηχανισμός κοινοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνει μια αρχή εκτέλεσης και να συνίσταται στη διαβίβαση του πιστοποιητικού ΕΕΥ στην εν λόγω αρχή ταυτόχρονα με τη διαβίβαση του πιστοποιητικού ΕΕΥ στον αποδέκτη. Ωστόσο, όταν εκδίδεται ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων για την απόκτηση ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων σε ποινικές διαδικασίες με ουσιώδεις και ισχυρούς δεσμούς με το κράτος έκδοσης, δεν θα πρέπει να απαιτείται κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης. Η ύπαρξη τέτοιων δεσμών θα πρέπει να τεκμαίρεται όταν, κατά τον χρόνο έκδοσης της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων, η αρχή έκδοσης έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι το αδίκημα έχει διαπραχθεί, διαπράττεται ή είναι πιθανό να διαπραχθεί στο κράτος έκδοσης, και όταν το πρόσωπο του οποίου τα δεδομένα ζητούνται διαμένει στο κράτος έκδοσης.

(52)

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ένα αδίκημα θα πρέπει να θεωρείται ότι έχει διαπραχθεί, διαπράττεται ή ενδέχεται να διαπραχθεί στο κράτος έκδοσης, εάν η συγκεκριμένη πράξη αναγνωρίζεται ως αδίκημα από το εθνικό δίκαιο του κράτους έκδοσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως στον τομέα του κυβερνοεγκλήματος, ορισμένα πραγματικά στοιχεία, όπως ο τόπος διαμονής του θύματος, αποτελούν συνήθως σημαντικές ενδείξεις που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του τόπου τέλεσης του αδικήματος. Για παράδειγμα, τα εγκλήματα λυτρισμικού μπορεί συχνά να θεωρείται ότι έχουν διαπραχθεί στον τόπο όπου διαμένει το θύμα ενός τέτοιου εγκλήματος, ακόμη και όταν δεν είναι γνωστός ο ακριβής τόπος από τον οποίο εκτελέστηκε το λυτρισμικό. Οποιοσδήποτε προσδιορισμός του τόπου τέλεσης του αδικήματος δεν θα πρέπει να θίγει τους κανόνες δικαιοδοσίας για τα σχετικά αδικήματα σύμφωνα με το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο.

(53)

Εναπόκειται στην αρχή έκδοσης να αξιολογήσει, κατά τον χρόνο έκδοσης της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή για την απόκτηση δεδομένων περιεχομένου, και βάσει του υλικού που έχει στη διάθεσή της, κατά πόσον υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται ότι το πρόσωπο του οποίου τα δεδομένα ζητούνται διαμένει στο κράτος έκδοσης. Στο πλαίσιο αυτό ενδέχεται να έχουν σημασία διάφορες αντικειμενικές περιστάσεις από τις οποίες θα μπορούσε να συναχθεί ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο έχει εγκαταστήσει το σύνηθες κέντρο των συμφερόντων του σε συγκεκριμένο κράτος μέλος ή προτίθεται να το πράξει. Από την ανάγκη ομοιόμορφης εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης και από την αρχή της ισότητας προκύπτει ότι η έννοια της «διαμονής» στο συγκεκριμένο πλαίσιο θα πρέπει να ερμηνεύεται ομοιόμορφα σε ολόκληρη την Ένωση. Θα μπορούσαν να υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται ότι ένα πρόσωπο διαμένει σε ένα κράτος έκδοσης, ιδίως όταν το πρόσωπο αυτό είναι καταχωρισμένο ως κάτοικος στο κράτος έκδοσης, όπως προκύπτει από την κατοχή δελτίου ταυτότητας ή άδειας διαμονής ή από την καταχώρισή του σε επίσημο μητρώο διαμονής. Ελλείψει καταχώρισης στο κράτος έκδοσης, η διαμονή θα μπορούσε να προκύπτει από το γεγονός ότι ένα πρόσωπο έχει εκδηλώσει την πρόθεσή του να εγκατασταθεί στο εν λόγω κράτος μέλος ή έχει αποκτήσει, μετά από σταθερή περίοδο παρουσίας στο εν λόγω κράτος μέλος, ορισμένους δεσμούς με το κράτος αυτό, ανάλογους με εκείνους που προκύπτουν από την καθιέρωση επίσημης διαμονής σε αυτό το κράτος μέλος. Για να διαπιστωθεί αν, σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχουν επαρκείς δεσμοί μεταξύ του ενδιαφερόμενου προσώπου και του κράτους έκδοσης, βάσει των οποίων μπορεί ευλόγως να θεωρηθεί ότι το εν λόγω πρόσωπο διαμένει στο κράτος αυτό, θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη διάφοροι αντικειμενικοί παράγοντες που χαρακτηρίζουν την κατάσταση του προσώπου αυτού, στους οποίους περιλαμβάνονται, ιδίως, η διάρκεια, η φύση και οι συνθήκες της παρουσίας του προσώπου στο κράτος έκδοσης ή οι οικογενειακοί ή οικονομικοί δεσμοί που έχει το πρόσωπο αυτό με το εν λόγω κράτος μέλος. Ένα ταξινομημένο όχημα, ένας τραπεζικός λογαριασμός, το γεγονός ότι το πρόσωπο διαμένει αδιαλείπτως στο κράτος έκδοσης ή άλλοι αντικειμενικοί παράγοντες θα μπορούσαν να έχουν σημασία για να διαπιστωθεί ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται ότι το εν λόγω πρόσωπο διαμένει στο κράτος έκδοσης. Μια σύντομη επίσκεψη, μια διαμονή για διακοπές, ακόμη και σε εξοχική κατοικία, ή παρόμοια διαμονή στο κράτος έκδοσης χωρίς περαιτέρω ουσιώδη δεσμό δεν είναι επαρκείς λόγοι για την καθιέρωση διαμονής στο εν λόγω κράτος μέλος. Σε περιπτώσεις στις οποίες, κατά τον χρόνο έκδοσης της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή για την απόκτηση δεδομένων περιεχομένου, η αρχή έκδοσης δεν έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι το πρόσωπο του οποίου τα δεδομένα ζητούνται διαμένει στο κράτος έκδοσης, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να ενημερώνει την αρχή εκτέλεσης.

(54)

Για την ταχεία διεκπεραίωση της διαδικασίας, το κρίσιμο χρονικό σημείο προκειμένου να διαπιστωθεί αν είναι αναγκαίο να ενημερωθεί η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να είναι η χρονική στιγμή κατά την οποία εκδίδεται η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων. Οποιαδήποτε μεταγενέστερη αλλαγή του τόπου διαμονής δεν θα πρέπει να έχει καμία επίπτωση στη διαδικασία. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο θα πρέπει να μπορεί να επικαλείται τα δικαιώματά του, καθώς και τους κανόνες για τον καθορισμό και τον περιορισμό της ποινικής ευθύνης που συνδέονται με την ελευθερία του τύπου και την ελευθερία της έκφρασης σε άλλα μέσα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, και η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να είναι σε θέση να προβάλει λόγο άρνησης όταν, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται, βάσει συγκεκριμένων και αντικειμενικών αποδεικτικών στοιχείων, ότι η εκτέλεση της εντολής θα συνεπαγόταν, υπό τις ιδιαίτερες περιστάσεις της υπόθεσης, πρόδηλη παραβίαση σχετικού θεμελιώδους δικαιώματος, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 ΣΕΕ και στον Χάρτη. Επιπλέον, θα πρέπει επίσης να είναι δυνατή η επίκληση των λόγων αυτών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εκτέλεσης.

(55)

Η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων θα πρέπει να διαβιβάζεται μέσω πιστοποιητικού ΕΕΥ και η ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων θα πρέπει να διαβιβάζεται μέσω πιστοποιητικού ΕΕΔ. Αν απαιτείται, το πιστοποιητικό ΕΕΥ ή το πιστοποιητικό ΕΕΔ θα πρέπει να μεταφράζεται σε επίσημη γλώσσα της Ένωσης την οποία αποδέχεται ο αποδέκτης. Αν δεν έχει προσδιοριστεί γλώσσα από τον πάροχο υπηρεσιών, το πιστοποιητικό ΕΕΥ ή το πιστοποιητικό ΕΕΔ θα πρέπει να μεταφράζεται σε επίσημη γλώσσα του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η ορισθείσα εγκατάσταση ή ο νόμιμος εκπρόσωπος του παρόχου υπηρεσιών, ή σε άλλη επίσημη γλώσσα την οποία έχει δηλώσει ότι θα κάνει αποδεκτή η ορισθείσα εγκατάσταση ή ο νόμιμος εκπρόσωπος του παρόχου υπηρεσιών. Όταν απαιτείται κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, το πιστοποιητικό ΕΕΥ που διαβιβάζεται στην εν λόγω αρχή θα πρέπει να μεταφράζεται σε επίσημη γλώσσα του κράτους εκτέλεσης ή σε άλλη επίσημη γλώσσα της Ένωσης την οποία αποδέχεται το εν λόγω κράτος. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ενθαρρύνεται να αναφέρει, ανά πάσα στιγμή, σε γραπτή δήλωση που υποβάλλεται στην Επιτροπή, εάν, και σε ποια ή ποιες επίσημες γλώσσες της Ένωσης, εκτός από την επίσημη γλώσσα ή γλώσσες του εν λόγω κράτους μέλους, θα δεχόταν μεταφράσεις πιστοποιητικών ΕΕΥ και πιστοποιητικών ΕΕΔ. Η Επιτροπή θα πρέπει να θέτει τις δηλώσεις αυτές στη διάθεση όλων των κρατών μελών και του ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου.

(56)

Όταν έχει εκδοθεί πιστοποιητικό ΕΕΥ και δεν απαιτείται κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης βάσει του παρόντος κανονισμού, ο αποδέκτης θα πρέπει να διασφαλίζει, μετά την παραλαβή του πιστοποιητικού ΕΕΥ, ότι τα ζητούμενα δεδομένα διαβιβάζονται απευθείας στην αρχή έκδοσης ή στις αρχές επιβολής του νόμου, όπως αναφέρεται στο πιστοποιητικό ΕΕΥ, το αργότερο εντός 10 ημερών από την παραλαβή του πιστοποιητικού ΕΕΥ. Όταν απαιτείται κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης δυνάμει του παρόντος κανονισμού, μετά την παραλαβή του πιστοποιητικού ΕΕΥ, ο πάροχος υπηρεσιών θα πρέπει να ενεργεί ταχέως για τη διατήρηση των δεδομένων. Εάν η αρχή εκτέλεσης δεν προβάλει λόγο άρνησης σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό εντός 10 ημερών από την παραλαβή του πιστοποιητικού ΕΕΥ, ο αποδέκτης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα ζητούμενα δεδομένα διαβιβάζονται απευθείας στην αρχή έκδοσης ή στις αρχές επιβολής του νόμου, όπως αναφέρονται στο πιστοποιητικό ΕΕΥ, στο τέλος της εν λόγω περιόδου 10 ημερών. Εάν η αρχή εκτέλεσης, ήδη πριν από τη λήξη της προθεσμίας των 10 ημερών, επιβεβαιώσει στην αρχή έκδοσης και στον αποδέκτη ότι δεν θα προβάλει λόγο άρνησης, ο αποδέκτης θα πρέπει να ενεργήσει το συντομότερο δυνατόν μετά την επιβεβαίωση αυτή και το αργότερο στο τέλος της εν λόγω περιόδου 10 ημερών. Οι συντομότερες προθεσμίες που ισχύουν σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να τηρούνται από τον αποδέκτη και, κατά περίπτωση, από την αρχή εκτέλεσης. Ο αποδέκτης και, κατά περίπτωση, η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να εκτελούν το πιστοποιητικό ΕΕΥ το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο εντός των προθεσμιών που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, λαμβάνοντας όσο το δυνατόν πληρέστερα υπόψη τις διαδικαστικές και άλλες προθεσμίες που ορίζονται από το κράτος έκδοσης.

(57)

Όταν ο αποδέκτης θεωρεί, με βάση αποκλειστικά τις πληροφορίες που περιέχονται στο πιστοποιητικό ΕΕΥ ή στο πιστοποιητικό ΕΕΔ, ότι η εκτέλεση του πιστοποιητικού ΕΕΥ ή του πιστοποιητικού ΕΕΔ θα μπορούσε να επηρεάσει ασυλίες ή προνόμια, ή κανόνες για τον καθορισμό ή τον περιορισμό της ποινικής ευθύνης που συνδέονται με την ελευθερία του τύπου ή την ελευθερία έκφρασης σε άλλα μέσα, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους εκτέλεσης, ο αποδέκτης θα πρέπει να ενημερώνει την αρχή έκδοσης και την αρχή εκτέλεσης. Όσον αφορά τα πιστοποιητικά ΕΕΥ, όταν δεν έχει πραγματοποιηθεί κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να συνεκτιμά τις πληροφορίες που λαμβάνει από τον αποδέκτη και θα πρέπει να αποφασίζει, με δική της πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήματος της αρχής εκτέλεσης, αν θα ανακαλέσει, θα προσαρμόσει ή θα διατηρήσει την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων. Όταν έχει πραγματοποιηθεί κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να συνεκτιμά τις πληροφορίες που λαμβάνει από τον αποδέκτη και να αποφασίζει αν θα ανακαλέσει, θα προσαρμόσει ή θα διατηρήσει την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων. Η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει επίσης να έχει τη δυνατότητα να προβάλει τους λόγους άρνησης που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.

(58)

Για να δοθεί η δυνατότητα στον αποδέκτη να αντιμετωπίζει τυπικά προβλήματα σε σχέση με ένα πιστοποιητικό ΕΕΥ ή ένα πιστοποιητικό ΕΕΔ, είναι απαραίτητο να προβλεφθεί μια διαδικασία για την επικοινωνία μεταξύ του αποδέκτη και της αρχής έκδοσης, καθώς και, όταν έχει πραγματοποιηθεί κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, μεταξύ του αποδέκτη και της αρχής εκτέλεσης, σε περιπτώσεις όπου το πιστοποιητικό ΕΕΥ ή το πιστοποιητικό ΕΕΔ είναι ελλιπές ή περιέχει πρόδηλα σφάλματα ή δεν περιέχει επαρκείς πληροφορίες για την εκτέλεση της σχετικής εντολής. Επιπλέον, αν ο αποδέκτης δεν παράσχει τις πληροφορίες με εξαντλητικό τρόπο ή εγκαίρως για οποιονδήποτε άλλο λόγο, για παράδειγμα επειδή θεωρεί ότι υπάρχει σύγκρουση με υποχρέωση που απορρέει από το δίκαιο τρίτης χώρας ή επειδή θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή η ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων δεν εκδόθηκε σύμφωνα με τους όρους του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ενημερώσει την αρχή έκδοσης, καθώς και την αρχή εκτέλεσης, όταν έχει πραγματοποιηθεί κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης, και να τους παράσχει εγκαίρως την αιτιολόγηση για τη μη εκτέλεση του πιστοποιητικού ΕΕΥ ή του πιστοποιητικού ΕΕΔ. Κατά συνέπεια, η διαδικασία επικοινωνίας θα πρέπει να επιτρέπει τη διόρθωση ή την επανεξέταση της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή της ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων από την αρχή έκδοσης σε πρώιμο στάδιο. Για να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα των ζητούμενων δεδομένων, ο αποδέκτης θα πρέπει να διατηρεί τα εν λόγω δεδομένα αν ο εν λόγω αποδέκτης μπορεί να τα εντοπίσει.

(59)

Ο αποδέκτης δεν θα πρέπει να υποχρεούται να συμμορφωθεί με την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή με την ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων σε περίπτωση πραγματικής αδυναμίας λόγω περιστάσεων για τις οποίες δεν ευθύνεται ο αποδέκτης ή, εάν πρόκειται περί διαφορετικού προσώπου, ο πάροχος υπηρεσιών κατά τον χρόνο παραλαβής της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή της ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων. Θα πρέπει να θεωρείται ότι συντρέχει πραγματική αδυναμία όταν το πρόσωπο του οποίου τα δεδομένα ζητούνται, δεν είναι πελάτης του παρόχου υπηρεσιών ή δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί ως πελάτης ακόμη και μετά από αίτημα στην αρχή έκδοσης για περαιτέρω πληροφορίες, ή εάν τα δεδομένα έχουν διαγραφεί νομίμως πριν από την παραλαβή της σχετικής εντολής.

(60)

Κατά την παραλαβή του πιστοποιητικού ΕΕΔ, ο αποδέκτης θα πρέπει να διατηρεί τα ζητούμενα δεδομένα για μέγιστο διάστημα 60 ημερών, εκτός αν η αρχή έκδοσης επιβεβαιώσει ότι έχει εκδοθεί επακόλουθο αίτημα υποβολής στοιχείων, οπότε και θα πρέπει να συνεχιστεί η διατήρηση των εν λόγω δεδομένων. Η αρχή έκδοσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να παρατείνει τη διάρκεια της διατήρησης κατά 30 επιπλέον ημέρες, όταν αυτό είναι αναγκαίο για να καταστεί δυνατή η έκδοση επακόλουθου αιτήματος υποβολής στοιχείων, χρησιμοποιώντας το έντυπο που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό. Εάν η αρχή έκδοσης επιβεβαιώσει, κατά την περίοδο διατήρησης, ότι έχει εκδοθεί επακόλουθο αίτημα υποβολής στοιχείων, ο αποδέκτης θα πρέπει να διατηρεί τα δεδομένα για όσο χρόνο απαιτείται προκειμένου να υποβληθούν τα δεδομένα μόλις παραληφθεί το επακόλουθο αίτημα υποβολής στοιχείων. Η επιβεβαίωση αυτή θα πρέπει να αποστέλλεται στον αποδέκτη εντός της σχετικής προθεσμίας, σε επίσημη γλώσσα του κράτους εκτέλεσης ή σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα την οποία αποδέχεται ο αποδέκτης, με χρήση του εντύπου που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό. Για να προληφθεί η παύση της διατήρησης, θα πρέπει να αρκεί να έχει εκδοθεί το επακόλουθο αίτημα υποβολής στοιχείων και να έχει σταλεί η επιβεβαίωση από την αρχή έκδοσης· δεν θα πρέπει να απαιτείται η διεκπεραίωση περαιτέρω αναγκαίων διατυπώσεων για τη διαβίβαση, όπως η μετάφραση εγγράφων, κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Αν η διατήρηση δεν είναι πλέον αναγκαία, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να ενημερώνει τον αποδέκτη χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και η διατήρηση βάσει της ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων θα πρέπει να παύει.

(61)

Παρά την αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προβάλει λόγους για την άρνηση εκτέλεσης ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων, όταν έχει πραγματοποιηθεί κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης δυνάμει του παρόντος κανονισμού, βάσει του καταλόγου των λόγων άρνησης που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό. Όταν η κοινοποίηση στην αρχή εκτέλεσης, ή η εκτέλεση, πραγματοποιείται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, το κράτος εκτέλεσης θα μπορούσε με βάση το εθνικό του δίκαιο να προβλέψει ότι για την εκτέλεση ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ενδέχεται να απαιτείται να συμμετάσχει στη διαδικασία δικαστήριο του κράτους εκτέλεσης.

(62)

Όταν κοινοποιείται στην αρχή εκτέλεσης ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων για την απόκτηση δεδομένων κίνησης —εξαιρουμένων των δεδομένων που ζητούνται με αποκλειστικό σκοπό την ταυτοποίηση του χρήστη, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό— ή για την απόκτηση δεδομένων περιεχομένου, η αρχή αυτή θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να αξιολογήσει τις πληροφορίες που ορίζονται στην εντολή και, κατά περίπτωση, να αρνηθεί να εκτελέσει την εντολή όταν, βάσει υποχρεωτικής και δέουσας ανάλυσης των πληροφοριών που περιέχονται στην εν λόγω εντολή και σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες του πρωτογενούς δικαίου της Ένωσης, ιδίως τον Χάρτη, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν να προβληθούν ένας ή περισσότεροι από τους λόγους άρνησης που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Η ανάγκη σεβασμού της ανεξαρτησίας των δικαστικών αρχών απαιτεί να παρέχεται κάποια διακριτική ευχέρεια στις εν λόγω αρχές κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους λόγους άρνησης.

(63)

Η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, όταν λαμβάνει κοινοποίηση σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, να αρνηθεί να εκτελέσει ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων, όταν τα ζητούμενα δεδομένα προστατεύονται από ασυλίες ή προνόμια που χορηγούνται βάσει του δικαίου του κράτους εκτέλεσης, τα οποία εμποδίζουν την εκτέλεση ή την επιβολή της εκτέλεσης της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων, ή όταν τα ζητούμενα δεδομένα καλύπτονται από κανόνες για τον καθορισμό ή τον περιορισμό της ποινικής ευθύνης που συνδέονται με την ελευθερία του τύπου ή την ελευθερία της έκφρασης σε άλλα μέσα, και οι οποίοι εμποδίζουν την εκτέλεση ή την επιβολή της εκτέλεσης της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων.

(64)

Η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί να εκτελέσει μια εντολή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται, βάσει συγκεκριμένων και αντικειμενικών αποδεικτικών στοιχείων, ότι η εκτέλεση της ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων θα συνεπαγόταν, υπό τις ιδιαίτερες περιστάσεις της υπόθεσης, πρόδηλη παραβίαση σχετικού θεμελιώδους δικαιώματος, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 ΣΕΕ και στον Χάρτη. Ειδικότερα, κατά την αξιολόγηση αυτού του λόγου άρνησης, όταν η αρχή εκτέλεσης έχει στη διάθεσή της αποδεικτικά στοιχεία ή υλικό όπως αυτά που εκτίθενται σε αιτιολογημένη πρόταση του ενός τρίτου των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ, από τα οποία προκύπτει ότι υπάρχει σαφής κίνδυνος, σε περίπτωση εκτέλεσης της εντολής, σοβαρής παραβίασης του θεμελιώδους δικαιώματος πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου σύμφωνα με το άρθρο 47 παράγραφος 2 του Χάρτη, λόγω συστημικών ή γενικευμένων ελλείψεων όσον αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στο κράτος έκδοσης, η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να προσδιορίσει συγκεκριμένα και επακριβώς αν —λαμβάνοντας υπόψη την προσωπική κατάσταση του ενδιαφερόμενου προσώπου, καθώς και τη φύση του αδικήματος για το οποίο διεξάγεται η ποινική διαδικασία, και το πραγματικό πλαίσιο στο οποίο βασίζεται η εντολή, και υπό το πρίσμα των πληροφοριών που παρέχει η αρχή έκδοσης— υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται ότι υπάρχει κίνδυνος προσβολής του δικαιώματος του προσώπου σε δίκαιη δίκη.

(65)

Η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί να εκτελέσει μια εντολή όταν η εκτέλεση της εντολής αυτής αντίκειται στην αρχή ne bis in idem.

(66)

Η αρχής εκτέλεσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, όταν λαμβάνει κοινοποίηση σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, να αρνηθεί να εκτελέσει ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων, σε περίπτωση που η συμπεριφορά για την οποία έχει εκδοθεί η εντολή δεν συνιστά αδίκημα κατά τη νομοθεσία του κράτους εκτέλεσης, εκτός εάν αφορά αδίκημα περιλαμβανόμενο στις κατηγορίες αδικημάτων που ορίζονται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, όπως αναφέρεται από την αρχή έκδοσης στο πιστοποιητικό ΕΕΥ, αν τιμωρείται στο κράτος έκδοσης με περιοριστική της ελευθερίας ποινή ή στερητικό της ελευθερίας μέτρο ασφαλείας μέγιστης διάρκειας τουλάχιστον τριών ετών.

(67)

Δεδομένου ότι η ενημέρωση του προσώπου του οποίου τα δεδομένα ζητούνται αποτελεί ουσιώδες στοιχείο όσον αφορά τα δικαιώματα προστασίας των δεδομένων και τα δικαιώματα υπεράσπισης, καθότι επιτρέπει τον αποτελεσματικό έλεγχο και την προσφυγή στη δικαιοσύνη, σύμφωνα με το άρθρο 6 ΣΕΕ και τον Χάρτη, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να ενημερώνει το πρόσωπο του οποίου τα δεδομένα ζητούνται, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, σχετικά με την υποβολή των δεδομένων βάσει ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων. Ωστόσο, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, να καθυστερεί ή να περιορίζει την ενημέρωση του προσώπου του οποίου τα δεδομένα ζητούνται ή να μην το ενημερώνει, εφόσον και καθόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680, στην οποία περίπτωση η αρχή έκδοσης θα πρέπει να αναφέρει στον φάκελο της υπόθεσης τους λόγους για τους οποίους καθυστερεί ή περιορίζει την ενημέρωση του εν λόγω προσώπου —ή δεν το ενημερώνει— και να προσθέτει σύντομη αιτιολόγηση στο πιστοποιητικό ΕΕΥ. Οι αποδέκτες και, αν πρόκειται περί διαφορετικών προσώπων, οι πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία προηγμένα επιχειρησιακά και τεχνικά μέτρα ώστε να διασφαλίζουν το απόρρητο, τη μυστικότητα και την ακεραιότητα του πιστοποιητικού ΕΕΥ ή του πιστοποιητικού ΕΕΔ και των υποβαλλόμενων ή διατηρούμενων δεδομένων.

(68)

Ο πάροχος υπηρεσιών θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από το κράτος έκδοσης την απόδοση των δαπανών που πραγματοποίησε για να ανταποκριθεί σε ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή σε ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων, εάν η δυνατότητα αυτή προβλέπεται στο εθνικό δίκαιο του κράτους έκδοσης για εγχώριες εντολές σε παρόμοιες καταστάσεις, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο του εν λόγω κράτους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τους εθνικούς κανόνες απόδοσης δαπανών, και η Επιτροπή θα πρέπει να τους δημοσιοποιεί. Ο παρών κανονισμός προβλέπει χωριστούς κανόνες για την απόδοση των δαπανών που σχετίζονται με το αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ.

(69)

Με την επιφύλαξη της εθνικής νομοθεσίας για την επιβολή ποινικών κυρώσεων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίζουν κανόνες σχετικά με τις χρηματικές κυρώσεις που επισύρουν οι παραβάσεις του παρόντος κανονισμού και θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται η εφαρμογή τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι χρηματικές κυρώσεις που προβλέπονται στο εθνικό τους δίκαιο είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή, χωρίς καθυστέρηση, τους κανόνες και τα μέτρα αυτά και θα πρέπει να την ενημερώνουν, χωρίς καθυστέρηση, σχετικά με κάθε μεταγενέστερη τροποποίησή τους.

(70)

Κατά την εκτίμηση της ενδεδειγμένης χρηματικής κύρωσης σε συγκεκριμένη υπόθεση, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όλες τις σχετικές περιστάσεις, όπως τη φύση, τη βαρύτητα και τη διάρκεια της παράβασης, αν αυτή έχει διαπραχθεί εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, αν ο πάροχος υπηρεσιών έχει κριθεί υπεύθυνος για παρόμοιες προηγούμενες παραβάσεις, καθώς και την οικονομική ισχύ του ευθυνόμενου παρόχου υπηρεσιών. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η αρχή εκτέλεσης θα μπορούσε να αποφασίσει, βάσει της εκτίμησης αυτής, να μην επιβάλει χρηματική κύρωση. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις πολύ μικρές επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης λόγω έλλειψης ανθρώπινων πόρων εκτός του κανονικού ωραρίου λειτουργίας, εφόσον τα δεδομένα διαβιβάζονται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

(71)

Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων ως προς την προστασία των δεδομένων, οι πάροχοι υπηρεσιών δεν θα πρέπει να ευθύνονται στα κράτη μέλη για τυχόν βλάβη που προκαλείται στους χρήστες τους ή σε τρίτους και η οποία οφείλεται αποκλειστικά στην καλή τη πίστει συμμόρφωση με πιστοποιητικό ΕΕΥ ή πιστοποιητικό ΕΕΔ. Η ευθύνη για τη διασφάλιση της νομιμότητας της σχετικής εντολής, ειδικότερα όσον αφορά τον αναγκαίο και αναλογικό χαρακτήρα της, θα πρέπει να ανήκει στην αρχή έκδοσης.

(72)

Αν ο αποδέκτης δεν συμμορφωθεί με πιστοποιητικό ΕΕΥ εντός της προθεσμίας, ή με πιστοποιητικό ΕΕΔ, χωρίς να αναφέρει λόγους που γίνονται αποδεκτοί από την αρχή έκδοσης, και, κατά περίπτωση, αν η αρχή εκτέλεσης δεν έχει προβάλει κανέναν από τους λόγους άρνησης που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από την αρχή εκτέλεσης να εκτελέσει την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή την ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων. Για τον σκοπό αυτό, η αρχή έκδοσης θα πρέπει να διαβιβάσει τη σχετική εντολή, το σχετικό έντυπο που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, όπως έχει συμπληρωθεί από τον αποδέκτη, και κάθε σχετικό έγγραφο στην αρχή εκτέλεσης. Η αρχή έκδοσης θα πρέπει να μεταφράσει τη σχετική εντολή και κάθε έγγραφο που πρέπει να διαβιβαστεί σε μία από τις γλώσσες που είναι αποδεκτές από το κράτος εκτέλεσης, και θα πρέπει να ενημερώσει τον αποδέκτη σχετικά με τη διαβίβαση. Το εν λόγω κράτος θα πρέπει να εκτελέσει τη σχετική εντολή σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία του.

(73)

Η διαδικασία εκτέλεσης θα πρέπει να επιτρέπει στον αποδέκτη να προβάλει λόγους κατά της εκτέλεσης, βάσει καταλόγου συγκεκριμένων λόγων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, μεταξύ των οποίων το γεγονός ότι η σχετική εντολή δεν έχει εκδοθεί ή εγκριθεί από αρμόδια αρχή, όπως προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, ή το γεγονός ότι η εντολή δεν αφορά δεδομένα που είναι αποθηκευμένα από τον πάροχο υπηρεσιών ή για λογαριασμό του κατά τον χρόνο παραλαβής του σχετικού πιστοποιητικού. Η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί να αναγνωρίσει και να εκτελέσει ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων για τους ίδιους λόγους, καθώς και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, λόγω πρόδηλης παραβίασης σχετικού θεμελιώδους δικαιώματος, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 ΣΕΕ και στον Χάρτη. Η αρχή εκτέλεσης θα πρέπει να διαβουλεύεται με την αρχή έκδοσης προτού αποφασίσει να μην αναγνωρίσει ή να μην εκτελέσει την εντολή, με βάση αυτούς τους λόγους. Όταν ο αποδέκτης δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που υπέχει βάσει αναγνωρισμένης ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων ή ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων της οποίας η εκτελεστότητα έχει επιβεβαιωθεί από την αρχή εκτέλεσης, η εν λόγω αρχή θα πρέπει να επιβάλλει χρηματική κύρωση. Η εν λόγω κύρωση θα πρέπει να είναι αναλογική, λαμβανομένων ιδίως υπόψη ειδικών περιστάσεων, όπως η επανειλημμένη ή συστηματική μη συμμόρφωση.

(74)

Η συμμόρφωση με ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων ενδέχεται να έρχεται σε σύγκρουση με υποχρέωση που απορρέει από το εφαρμοστέο δίκαιο τρίτης χώρας. Για να διασφαλιστεί η διεθνής αβροφροσύνη όσον αφορά τα κυριαρχικά συμφέροντα τρίτων χωρών, να προστατευτεί το οικείο πρόσωπο και να αντιμετωπιστεί η σύγκρουση υποχρεώσεων των παρόχων υπηρεσιών, ο παρών κανονισμός προβλέπει ειδικό μηχανισμό δικαστικού ελέγχου για τις περιπτώσεις στις οποίες η συμμόρφωση με ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων θα εμπόδιζε έναν πάροχο υπηρεσιών από το να συμμορφωθεί με εκ του νόμου υποχρεώσεις που απορρέουν από το δίκαιο τρίτης χώρας.

(75)

Αν ο αποδέκτης θεωρεί ότι μια ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων σε συγκεκριμένη περίπτωση θα οδηγούσε σε παραβίαση εκ του νόμου υποχρέωσης που απορρέει από το δίκαιο τρίτης χώρας, θα πρέπει να ενημερώνει την αρχή έκδοσης και την αρχή εκτέλεσης σχετικά με τους λόγους μη εκτέλεσης της εντολής, με αιτιολογημένη ένσταση, χρησιμοποιώντας το έντυπο που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό. Η αρχή έκδοσης θα πρέπει να επανεξετάζει την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων βάσει της αιτιολογημένης ένστασης και τυχόν παρατηρήσεων που υποβάλλονται από το κράτος εκτέλεσης, λαμβάνοντας υπόψη τα ίδια κριτήρια τα οποία θα πρέπει να εξετάσει το αρμόδιο δικαστήριο του κράτους έκδοσης. Αν η αρχή έκδοσης προτίθεται να διατηρήσει την εντολή, θα πρέπει να ζητήσει έλεγχο από το αρμόδιο δικαστήριο του κράτους έκδοσης, το οποίο θα γνωστοποιείται από το οικείο κράτος μέλος και το οποίο θα πρέπει να ελέγξει την εντολή.

(76)

Προκειμένου να καθοριστεί αν υφίσταται σύγκρουση υποχρεώσεων στις συγκεκριμένες περιστάσεις της υπό εξέταση υπόθεσης, το αρμόδιο δικαστήριο θα μπορούσε να βασίζεται σε προσήκουσα εξωτερική πραγματογνωμοσύνη, όταν απαιτείται, για παράδειγμα ως προς την ερμηνεία της νομοθεσίας της οικείας τρίτης χώρας. Για τον σκοπό αυτό, το αρμόδιο δικαστήριο θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συμβουλεύεται την κεντρική αρχή της τρίτης χώρας, λαμβάνοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/680. Ειδικότερα, το κράτος έκδοσης θα πρέπει να ζητεί πληροφορίες από την αρμόδια αρχή της τρίτης χώρας όταν η σύγκρουση αφορά θεμελιώδη δικαιώματα ή άλλα θεμελιώδη συμφέροντα της τρίτης χώρας που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια και άμυνα.

(77)

Η πραγματογνωμοσύνη ως προς την ερμηνεία θα μπορούσε επίσης να παρέχεται από γνώμες πραγματογνωμόνων, εφόσον είναι διαθέσιμες. Πληροφορίες και νομολογία ως προς την ερμηνεία της νομοθεσίας τρίτης χώρας και τις διαδικασίες επίλυσης συγκρούσεων δικαίου στα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι διαθέσιμες σε κεντρική πλατφόρμα όπως η πλατφόρμα SIRIUS ή το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο, ώστε να είναι δυνατή η αξιοποίηση της εμπειρίας και της εμπειρογνωσίας που έχει συγκεντρωθεί σχετικά με τα ίδια ή παρόμοια ερωτήματα. Η διαθεσιμότητα των πληροφοριών αυτών σε κεντρική πλατφόρμα δεν θα πρέπει να εμποδίζει την εκ νέου διαβούλευση με την τρίτη χώρα, όπου απαιτείται.

(78)

Κατά την αξιολόγηση της ύπαρξης συγκρουόμενων υποχρεώσεων, το αρμόδιο δικαστήριο θα πρέπει να κρίνει κατά πόσον εφαρμόζεται το δίκαιο της τρίτης χώρας και, εάν αυτό ισχύει, κατά πόσον το δίκαιο της τρίτης χώρας απαγορεύει τη γνωστοποίηση των σχετικών δεδομένων. Σε περίπτωση που το αρμόδιο δικαστήριο διαπιστώσει ότι το δίκαιο της τρίτης χώρας απαγορεύει τη γνωστοποίηση των σχετικών δεδομένων, το εν λόγω δικαστήριο θα πρέπει να κρίνει εάν θα κάνει δεκτή ή θα άρει την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων, σταθμίζοντας μια σειρά στοιχείων που αποσκοπούν στο να εξακριβωθεί πόσο ισχυρό είναι το συνδετικό στοιχείο με οποιαδήποτε εκ των δύο οικείων έννομων τάξεων, τα αντίστοιχα συμφέροντα που σχετίζονται με τη γνωστοποίηση των δεδομένων ή με την αποτροπή της, και τις ενδεχόμενες συνέπειες που θα έχει για αποδέκτη ή για τον πάροχο υπηρεσιών η συμμόρφωσή του με την εντολή. Ιδιαίτερη σημασία και βάρος θα πρέπει να δοθεί στο κατά πόσον προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα από τη σχετική νομοθεσία της τρίτης χώρας και σε άλλα θεμελιώδη συμφέροντα, όπως είναι τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας της τρίτης χώρας, καθώς και ο βαθμός σύνδεσης της ποινικής υπόθεσης με οποιαδήποτε από τις δύο έννομες τάξεις κατά τη διεξαγωγή της αξιολόγησης. Αν το δικαστήριο αποφασίσει να άρει την εντολή, θα πρέπει να ενημερώσει την αρχή έκδοσης και τον αποδέκτη. Αν το αρμόδιο δικαστήριο κρίνει ότι η εντολή πρέπει να γίνει δεκτή, θα πρέπει να ενημερώσει την αρχή έκδοσης και τον αποδέκτη, και ο αποδέκτης θα πρέπει να προχωρήσει στην εκτέλεση της εν λόγω εντολής. Η αρχή έκδοσης θα πρέπει να ενημερώνει την αρχή εκτέλεσης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας ελέγχου.

(79)

Οι προϋποθέσεις του παρόντος κανονισμού για την εκτέλεση πιστοποιητικού ΕΕΥ θα πρέπει να ισχύουν και στην περίπτωση συγκρουόμενων υποχρεώσεων οι οποίες απορρέουν από το δίκαιο τρίτης χώρας. Κατά συνέπεια, εάν κατά τον δικαστικό έλεγχο διαπιστωθεί ότι η συμμόρφωση με ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων θα εμπόδιζε τους παρόχους υπηρεσιών να συμμορφωθούν με νομική υποχρέωση που απορρέει από το δίκαιο τρίτης χώρας, τα δεδομένα που ζητούνται με την εν λόγω εντολή θα πρέπει να διατηρούνται. Αν, μετά τον δικαστικό έλεγχο, το αρμόδιο δικαστήριο αποφασίσει να άρει μια ευρωπαϊκή εντολή υποβολής στοιχείων, θα πρέπει να είναι δυνατή η έκδοση ευρωπαϊκής εντολής διατήρησης στοιχείων, ώστε να μπορεί η αρχή έκδοσης να ζητήσει την υποβολή των δεδομένων μέσω άλλων διαύλων, όπως η αμοιβαία δικαστική συνδρομή.

(80)

Είναι σημαντικό όλα τα πρόσωπα των οποίων τα δεδομένα ζητούνται στο πλαίσιο ποινικής έρευνας ή διαδικασίας να έχουν το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής, σύμφωνα με το άρθρο 47 του Χάρτη. Σύμφωνα με την απαίτηση αυτή, και με την επιφύλαξη των περαιτέρω μέσων έννομης προστασίας που είναι διαθέσιμα κατά το εθνικό δίκαιο, κάθε πρόσωπο του οποίου τα δεδομένα ζητήθηκαν μέσω ευρωπαϊκής εντολής υποβολής στοιχείων θα πρέπει να έχει το δικαίωμα χρήσης μέσων αποτελεσματικής έννομης προστασίας κατά της εν λόγω εντολής. Όταν το πρόσωπο αυτό είναι ύποπτος ή κατηγορούμενος, θα πρέπει να έχει το δικαίωμα χρήσης μέσων αποτελεσματικής έννομης προστασίας κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας στην οποία χρησιμοποιούνται τα δεδομένα ως αποδεικτικά στοιχεία. Το δικαίωμα χρήσης μέσων αποτελεσματικής έννομης προστασίας θα πρέπει να ασκείται ενώπιον δικαστηρίου στο κράτος έκδοσης σύμφωνα με το εθνικό του δίκαιο και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα αμφισβήτησης της νομιμότητας του μέτρου, καθώς και της αναγκαιότητας και της αναλογικότητάς του, με την επιφύλαξη των εγγυήσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο κράτος εκτέλεσης, ή άλλων πρόσθετων μέσων έννομης προστασίας σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να περιορίζει τους πιθανούς λόγους αμφισβήτησης της νομιμότητας μιας εντολής. Το δικαίωμα χρήσης μέσων αποτελεσματικής έννομης προστασίας που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό δεν θα πρέπει να θίγει το δικαίωμα άσκησης μέσων έννομης προστασίας δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Θα πρέπει να παρέχονται εγκαίρως πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες που παρέχει το εθνικό δίκαιο για την άσκηση μέσων έννομης προστασίας και θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι αυτά μπορούν να ασκούνται με αποτελεσματικό τρόπο.

(81)

Θα πρέπει να αναπτυχθούν κατάλληλοι δίαυλοι για να διασφαλιστεί ότι όλα τα μέρη μπορούν να συνεργάζονται αποτελεσματικά με ψηφιακά μέσα, μέσω ενός αποκεντρωμένου συστήματος τεχνολογίας των πληροφοριών (ΤΠ) που να επιτρέπει την ταχεία, άμεση, διαλειτουργική, βιώσιμη, αξιόπιστη και ασφαλή διασυνοριακή ηλεκτρονική ανταλλαγή εντύπων, δεδομένων και πληροφοριών που σχετίζονται με υποθέσεις.

(82)

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική και ασφαλής γραπτή επικοινωνία μεταξύ των αρμόδιων αρχών και των ορισθεισών εγκαταστάσεων ή των νόμιμων εκπροσώπων των παρόχων υπηρεσιών δυνάμει του παρόντος κανονισμού, οι εν λόγω ορισθείσες εγκαταστάσεις ή οι νόμιμοι εκπρόσωποι θα πρέπει να διαθέτουν ηλεκτρονικά μέσα πρόσβασης στα εθνικά συστήματα ΤΠ, που αποτελούν μέρος του αποκεντρωμένου συστήματος Το και τελούν υπό τη διαχείριση των κρατών μελών.

(83)

Το αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ θα πρέπει να αποτελείται από τα συστήματα ΤΠ των κρατών μελών και των οργανισμών και οργάνων της Ένωσης, καθώς και από διαλειτουργικά σημεία πρόσβασης, μέσω των οποίων διασυνδέονται τα εν λόγω συστήματα ΤΠ. Τα σημεία πρόσβασης του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ θα πρέπει να βασίζονται στο σύστημα e-CODEX, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/850 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24).

(84)

Οι πάροχοι υπηρεσιών που χρησιμοποιούν εξειδικευμένες λύσεις ΤΠ για τους σκοπούς της ανταλλαγής πληροφοριών και δεδομένων που σχετίζονται με αιτήματα για ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία θα πρέπει να διαθέτουν αυτοματοποιημένα μέσα πρόσβασης στα αποκεντρωμένα συστήματα ΤΠ μέσω κοινού προτύπου ανταλλαγής δεδομένων.

(85)

Κατά κανόνα, κάθε γραπτή επικοινωνία μεταξύ των αρμόδιων αρχών ή μεταξύ των αρμόδιων αρχών και των ορισθεισών εγκαταστάσεων ή νόμιμων εκπροσώπων θα πρέπει να πραγματοποιείται μέσω του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ. Η χρήση εναλλακτικών μέσων θα πρέπει να είναι δυνατή μόνο όταν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ, για παράδειγμα επειδή υπάρχουν ειδικές εγκληματολογικές απαιτήσεις, ή οι τεχνικές δυνατότητες του συστήματος δεν επαρκούν για τη διαχείριση του όγκου των προς διαβίβαση δεδομένων, ή πρέπει να υπάρξει επικοινωνία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, με άλλη εγκατάσταση που δεν είναι συνδεδεμένη με το αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ. Στις περιπτώσεις αυτές, η διαβίβαση θα πρέπει να πραγματοποιείται με τα καταλληλότερα εναλλακτικά μέσα, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης διασφάλισης ταχείας, ασφαλούς και αξιόπιστης ανταλλαγής πληροφοριών.

(86)

Για να διασφαλιστεί ότι το αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ περιέχει πλήρη καταγραφή των γραπτών ανταλλαγών δυνάμει του παρόντος κανονισμού, κάθε διαβίβαση που πραγματοποιείται με εναλλακτικά μέσα θα πρέπει να καταγράφεται στο αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

(87)

Θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο χρήσης των μηχανισμών για τη διασφάλιση της αυθεντικότητας που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (25).

(88)

Οι πάροχοι υπηρεσιών, ιδίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, δεν θα πρέπει να εκτίθενται σε δυσανάλογο κόστος σε σχέση με τη δημιουργία και τη λειτουργία του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ. Κατά συνέπεια, στο πλαίσιο της δημιουργίας, της συντήρησης και της ανάπτυξης της εφαρμογής αναφοράς, η Επιτροπή πρέπει επίσης να καταστήσει διαθέσιμη μια διαδικτυακή διεπαφή που να επιτρέπει στους παρόχους υπηρεσιών να επικοινωνούν με ασφάλεια με τις αρχές χωρίς να χρειάζεται να δημιουργήσουν τη δική τους ειδική υποδομή για την πρόσβαση στο αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ.

(89)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν λογισμικό που έχει αναπτύξει η Επιτροπή, και συγκεκριμένα το λογισμικό εφαρμογής αναφοράς, αντί εθνικού συστήματος ΤΠ. Αυτό το λογισμικό εφαρμογής αναφοράς πρέπει να βασίζεται σε αρθρωτή διάταξη, πράγμα που σημαίνει ότι το λογισμικό χωρίζεται σε πακέτα και παραδίδεται χωριστά από τα δομικά στοιχεία του συστήματος e-CODEX που απαιτούνται για τη σύνδεσή του με το αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ. Η διάταξη αυτή αναμένεται να επιτρέψει στα κράτη μέλη να επαναχρησιμοποιούν ή να ενισχύσουν την εκάστοτε υφιστάμενη εθνική υποδομή δικαστικής επικοινωνίας με σκοπό τη διασυνοριακή χρήση.

(90)

Η Επιτροπή θα πρέπει να είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του λογισμικού εφαρμογής αναφοράς. Η Επιτροπή θα πρέπει να σχεδιάσει, να αναπτύξει και να συντηρεί το λογισμικό εφαρμογής αναφοράς σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τις αρχές για την προστασία των δεδομένων που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26), στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 και στην οδηγία (ΕΕ) 2016/680, ειδικότερα τις αρχές για την προστασία των δεδομένων ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού, καθώς και υψηλό επίπεδο κυβερνοασφάλειας. Είναι σημαντικό το λογισμικό εφαρμογής αναφοράς να περιλαμβάνει επίσης κατάλληλα τεχνικά μέτρα και να επιτρέπει τη λήψη των αναγκαίων οργανωτικών μέτρων για την εξασφάλιση κατάλληλου επιπέδου ασφάλειας και διαλειτουργικότητας.

(91)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (27).

(92)

Για τις ανταλλαγές δεδομένων που πραγματοποιούνται μέσω του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ ή καταγράφονται στο αποκεντρωμένο σύστημα ΤΠ, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να συλλέγουν στατιστικά στοιχεία για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους όσον αφορά την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων δυνάμει του παρόντος κανονισμού, μέσω των εθνικών τους πυλών.

(93)

Προκειμένου να παρακολουθούνται οι εκροές, τα αποτελέσματα και οι επιπτώσεις του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύει ετήσια έκθεση σχετικά με το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, με βάση τα στοιχεία που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν και να παρέχουν στην Επιτροπή πλήρη στατιστικά στοιχεία σχετικά με διάφορες πτυχές του παρόντος κανονισμού, ανά είδος ζητούμενων δεδομένων και αποδέκτη, καθώς και σχετικά με το εάν επρόκειτο για περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή όχι.

(94)

Η χρήση προμεταφρασμένων και τυποποιημένων εντύπων θα διευκόλυνε τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών δυνάμει του παρόντος κανονισμού, επιτρέποντας την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία με τρόπο φιλικό προς τον χρήστη. Χάρη στα έντυπα αυτά θα μπορούσε να μειωθεί το κόστος μετάφρασης και να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο επικοινωνίας. Τα απαντητικά έντυπα θα καθιστούσαν επίσης δυνατή την τυποποιημένη ανταλλαγή πληροφοριών, ιδίως όταν οι πάροχοι υπηρεσιών δεν είναι σε θέση να συμμορφωθούν είτε επειδή ο λογαριασμός χρήστη δεν υπάρχει είτε επειδή δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα. Τα έντυπα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό θα διευκόλυναν επίσης τη συλλογή στατιστικών στοιχείων.

(95)

Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η ενδεχόμενη ανάγκη βελτιώσεων όσον αφορά το περιεχόμενο των εντύπων του πιστοποιητικού ΕΕΥ και του πιστοποιητικού ΕΕΔ και των εντύπων που θα χρησιμοποιούνται για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την αδυναμία εκτέλεσης πιστοποιητικού ΕΕΥ ή πιστοποιητικού ΕΕΔ, για την επιβεβαίωση της έκδοσης αιτήματος υποβολής στοιχείων έπειτα από ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης στοιχείων, και για την παράταση της διατήρησης ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) όσον αφορά την τροποποίηση των εντύπων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (28). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να διασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(96)

Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θίγει τις ενωσιακές ή άλλες διεθνείς πράξεις, συμφωνίες και ρυθμίσεις σχετικά με τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων, η οποία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Οι αρχές των κρατών μελών θα πρέπει να επιλέξουν το εργαλείο που είναι περισσότερο προσαρμοσμένο στην εκάστοτε περίπτωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να προτιμούν να χρησιμοποιούν ενωσιακές και άλλες διεθνείς πράξεις, συμφωνίες και ρυθμίσεις όταν ζητούν ένα σύνολο ερευνητικών μέτρων διαφορετικών ειδών, που δεν περιορίζονται στην υποβολή ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων από άλλο κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή, το αργότερο τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, τις υφιστάμενες πράξεις, συμφωνίες και ρυθμίσεις που αναφέρονται στον παρόντα κανονισμό και τις οποίες θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να κοινοποιούν στην Επιτροπή, εντός τριών μηνών, την υπογραφή οποιασδήποτε νέας συμφωνίας ή ρύθμισης που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό.

(97)

Δεδομένων των τεχνολογικών εξελίξεων, σε μερικά χρόνια θα μπορούσαν να επικρατήσουν νέες μορφές εργαλείων επικοινωνίας ή θα μπορούσαν να προκύψουν κενά στην εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Συνεπώς, είναι σημαντικό να προβλεφθεί αξιολόγηση της εφαρμογής του.

(98)

Η Επιτροπή θα πρέπει να προβεί σε αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού, που θα πρέπει να βασίζεται στα πέντε κριτήρια της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας, της συνάφειας, της συνοχής και της ενωσιακής προστιθέμενης αξίας, και η οποία θα πρέπει να παρέχει τη βάση για τις εκτιμήσεις των επιπτώσεων των πιθανών περαιτέρω μέτρων. Η έκθεση αξιολόγησης θα πρέπει να περιλαμβάνει αξιολόγηση της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί όσον αφορά τους στόχους του, καθώς και αξιολόγηση του αντικτύπου του παρόντος κανονισμού στα θεμελιώδη δικαιώματα. Η Επιτροπή θα πρέπει να συλλέγει πληροφορίες, σε τακτική βάση, που να συμβάλλουν στην αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού.

(99)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η βελτίωση της διασφάλισης και της συλλογής ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων σε διασυνοριακό επίπεδο, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα επιμέρους κράτη μέλη λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα του, μπορεί όμως να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 ΣΕΕ. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(100)

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Ιρλανδία γνωστοποίησε την επιθυμία της να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

(101)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

(102)

Ζητήθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725, η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, που γνωμοδότησε στις 6 Νοεμβρίου 2019 (29),