European flag

Dziennik Urzędowy
Unii Europejskiej

PL

Seria L


2024/1038

10.4.2024

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2024/1038

z dnia 9 kwietnia 2024 r.

zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów toksyn T-2 i HT-2 w żywności

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (1), w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

W rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 (2) ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w żywności.

(2)

Toksyny T-2 i HT-2 są mikotoksynami wytwarzanymi przez różne gatunki Fusarium. Toksyna T-2 jest szybko metabolizowana, w wyniku czego powstaje szereg produktów, z których najważniejszym metabolitem jest toksyna HT-2.

(3)

W 2011 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) przyjął opinię naukową dotyczącą ryzyka dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego związanego z obecnością toksyn T-2 i HT-2 w żywności i paszy (3). Urząd ustalił grupowe tolerowane dzienne pobranie (TDI) na poziomie 0,1 μg/kg masy ciała dla sumy toksyn T-2 i HT-2. Dokonane w oparciu o dostępne dane o występowaniu szacunkowe obliczenia chronicznego, związanego z dietą narażenia człowieka na sumę toksyn T-2 i HT-2 wykazały wartości leżące poniżej grupowego TDI dla populacji wszystkich grup wiekowych i nie stanowią w związku z tym bezpośredniego powodu do obaw związanych ze zdrowiem.

(4)

Z uwzględnieniem wniosków zawartych w opinii naukowej z 2011 r., przyjęto zalecenie Komisji 2013/165/UE (4) w celu zebrania większej ilości danych na temat toksyn T-2 i HT-2 w zbożach i produktach zbożowych, lepszego zrozumienia corocznej zmienności występowania oraz uzyskania większej ilości informacji na temat wpływu przetwarzania żywności (np. gotowania) i czynników agronomicznych na obecność toksyn T-2 i HT-2.

(5)

W 2017 r. Urząd przyjął opinię naukową w sprawie stosowności ustanowienia grupowej wartości orientacyjnej bezpiecznej dla zdrowia w odniesieniu do toksyn T-2 i HT-2 oraz ich zmodyfikowanych postaci (5). Ustalono grupową ostrą dawkę referencyjną (ARfD) wynoszącą 0,3 μg/kg masy ciała dla sumy toksyn T-2 i HT-2 oraz ich zmodyfikowanych postaci. Ponadto ustanowiono grupowe TDI dla sumy toksyn T-2 i HT-2 oraz ich zmodyfikowanych postaci wynoszące 0,02 μg/kg masy ciała i zastępujące poprzednie grupowe TDI wynoszące 0,1 μg/kg masy ciała.

(6)

Również w 2017 r. Urząd opublikował sprawozdanie naukowe na temat narażenia z dietą ludzi i zwierząt na toksyny T-2 i HT-2 (6). Oszacowania dotyczące ostrego narażenia z dietą zawarte w tym sprawozdaniu nie wskazywały na przekroczenie określonej przez Urząd grupowej ARfD. Niektóre scenariusze chronicznego narażenia z dietą przekroczyły jednak grupowe TDI u niemowląt, małych dzieci i innych dzieci, a przy wysokim narażeniu również u nastolatków, co wskazuje na potencjalne zagrożenie dla zdrowia.

(7)

W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia publicznego należy zatem ustanowić najwyższe dopuszczalne poziomy obecności w żywności toksyn T-2 i HT-2 z uwzględnieniem najnowszych danych o ich występowaniu. Ponieważ jednak dostępne są bardzo ograniczone dane o występowaniu zmodyfikowanych postaci toksyn T-2 i HT-2 i nie ma rutynowych metod ich analizy, najwyższe dopuszczalne poziomy ustala się obecnie jedynie dla sumy toksyn T-2 i HT-2.

(8)

W celu zapewnienia stosowania dobrych praktyk rolniczych, które pozwolą zminimalizować obecność toksyn T-2 i HT-2 w zbożach, ważne jest ustanowienie ich najwyższego dopuszczalnego poziomu dla nieprzetworzonych zbóż. Ponieważ nieprzetworzony owies przed mieleniem lub przed użyciem w produktach zbożowych wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego jest wprowadzany do obrotu z łuską, najwyższy dopuszczalny poziom toksyn T-2 i HT-2 w nieprzetworzonych ziarnach owsa powinien mieć zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren owsa wraz z łuską, nawet jeśli łuska jest niejadalna.

(9)

Ponieważ poziomy występowania toksyn T-2 i HT-2 są najwyższe w ziarnach owsa, ważne jest podjęcie dodatkowych starań w celu dalszego obniżenia obecności toksyn T-2 i HT-2 w ziarnach owsa oraz poinformowanie Komisji o poczynionych postępach i nowych danych o ich występowaniu, aby w przyszłości obniżyć najwyższy dopuszczalny poziom toksyn T-2 i HT-2 w ziarnach owsa i produktach z ziaren owsa.

(10)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2023/915.

(11)

Należy przewidzieć okres przejściowy dla żywności wprowadzonej do obrotu zgodnie z prawem przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, z uwagi na fakt, że niektóre środki spożywcze objęte niniejszym rozporządzeniem mają długi okres przydatności do spożycia.

(12)

Aby umożliwić podmiotom gospodarczym przygotowanie się do nowych przepisów wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem, należy ustanowić rozsądny termin rozpoczęcia stosowania nowych najwyższych dopuszczalnych poziomów.

(13)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W rozporządzeniu (UE) 2023/915 wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 8 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

„5.   Państwa członkowskie i zainteresowane strony przekazują Komisji do dnia 1 stycznia 2028 r. wyniki przeprowadzonych badań i informacje o postępach poczynionych w stosowaniu środków zapobiegawczych w celu zmniejszenia zanieczyszczenia owsa i produktów z owsa toksynami T-2 i HT-2.

Państwa członkowskie i zainteresowane strony regularnie zgłaszają Urzędowi dane dotyczące występowania toksyn T-2 i HT-2 w owsie i produktach z owsa.”

;

2)

w załączniku I wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

Środki >spożywcze wymienione w załączniku, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 lipca 2024 r., mogą pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.

Artykuł 3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2024 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 9 kwietnia 2024 r.

W imieniu Komisji

Przewodnicząca

Ursula VON DER LEYEN


(1)   Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1.

(2)  Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych zanieczyszczeń w żywności oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 (Dz.U. L 119 z 5.5.2023, s. 103).

(3)  Opinia naukowa w sprawie zagrożeń dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego związanych z obecnością toksyn T-2 i HT-2 w żywności i paszy (Dziennik EFSA 2011;9(12):2481. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2011.2481).

(4)  Zalecenie Komisji 2013/165/UE z dnia 27 marca 2013 r. w sprawie obecności toksyn T-2 i HT-2 w zbożach i produktach zbożowych (Dz.U. L 91 z 3.4.2013, s. 12).

(5)  Opinia naukowa w sprawie stosowności ustanowienia grupowej wartości orientacyjnej bezpiecznej dla zdrowia dla toksyn T2 i HT2 oraz ich zmodyfikowanych postaci (Dziennik EFSA 2017;15(1):4655. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2017.4655).

(6)  Sprawozdanie naukowe na temat narażenia ludzi i zwierząt z dietą na toksynę T-2 i HT-2 (Dziennik EFSA 2017;15(8):4972. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2017.4972).


ZAŁĄCZNIK

W sekcji 1 (Mikotoksyny) załącznika I do rozporządzenia (UE) 2023/915 dodaje się pozycję 1.9 (Toksyny T-2 i HT-2) w brzmieniu:

„1.9

Toksyny T-2 i HT-2

Najwyższy dopuszczalny poziom (μg/kg)

Uwagi

 

 

Suma toksyn T-2 i HT-2

Dla sumy toksyn T2 i HT-2 najwyższe dopuszczalne poziomy odnoszą się do dolnych granic stężeń, które są obliczane przy założeniu, że wszystkie wartości poniżej granicy oznaczalności wynoszą zero.

1.9.1

Nieprzetworzone ziarna zbóż, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.1.1, 1.9.1.2, 1.9.1.3 i 1.9.1.4

50

Z wyjątkiem nieprzetworzonych ziaren kukurydzy przeznaczonych do mielenia na mokro oraz z wyjątkiem ryżu.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren zbóż wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6).

1.9.1.1

Nieprzetworzone ziarna jęczmienia browarnego

200

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren jęczmienia browarnego wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6).

1.9.1.2

Nieprzetworzone ziarna jęczmienia inne niż ziarna jęczmienia browarnego

150

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren jęczmienia wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6).

1.9.1.3

Nieprzetworzone ziarna kukurydzy i nieprzetworzone ziarna pszenicy durum

100

Z wyjątkiem nieprzetworzonych ziaren kukurydzy, w przypadku których jest oczywiste (np. przez oznakowanie lub miejsce przeznaczenia), że są przeznaczone do stosowania tylko w procesie mielenia na mokro (produkcji skrobi).

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren kukurydzy i nieprzetworzonych ziaren pszenicy durum wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6).

1.9.1.4

Nieprzetworzone ziarna owsa z niejadalną łuską

1 250

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do nieprzetworzonych ziaren owsa z łuską wprowadzonych do obrotu tuż przed przetwarzaniem wstępnym (6).

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do ziaren owsa wraz z niejadalną łuską.

1.9.2

Zboża wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.2.1 i 1.9.2.2

20

Z wyjątkiem ryżu.

1.9.2.1

Owies wprowadzany do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego

100

 

1.9.2.2

Jęczmień, kukurydza i pszenica durum wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego

50

 

1.9.3

Produkty mielenia zbóż z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.3.1 i 1.9.3.2

20

Z wyjątkiem produktów mielenia ryżu.

1.9.3.1

Produkty mielenia owsa (w tym otręby owsiane)

100

 

1.9.3.2

Otręby ze zbóż innych niż owies i produkty mielenia kukurydzy

50

 

1.9.4

Wyroby piekarnicze z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.5, makarony, przekąski zbożowe i śniadaniowe przetwory zbożowe z wyjątkiem produktów wymienionych w pkt 1.9.6, 1.9.7 i 1.9.8

20

Z wyjątkiem produktów z ryżu.

W tym małe wyroby piekarnicze.

Makaron oznacza makaron (suchy) o zawartości wody ok. 12 %.

1.9.5

Wyroby piekarnicze zawierające co najmniej 90 % produktów mielenia owsa

100

Z wyjątkiem produktów z ryżu.

W tym małe wyroby piekarnicze.

1.9.6

Płatki owsiane

100

 

1.9.7

Płatki śniadaniowe składające się w co najmniej 50 % z otrębów zbożowych, produktów mielenia ziaren owsa, produktów mielenia ziaren kukurydzy, całych ziaren owsa, ziaren jęczmienia, ziaren kukurydzy lub ziaren pszenicy durum, oraz składające się w mniej niż 40 % z produktów mielenia ziaren owsa i całych ziaren owsa

50

 

1.9.8

Płatki śniadaniowe składające się w co najmniej 50 % z otrębów zbożowych, produktów mielenia ziaren owsa, produktów mielenia ziaren kukurydzy, całych ziaren owsa, ziaren jęczmienia, ziaren kukurydzy lub ziaren pszenicy durum, oraz składające się w co najmniej 40 % z produktów mielenia ziaren owsa i całych ziaren owsa

75

 

1.9.9

Żywność dla dzieci i przetworzona żywność na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci (3)

10

Z wyjątkiem produktów z ryżu.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do suchej masy (5) produktu wprowadzonego do obrotu.

1.9.10

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci (3)

10

Z wyjątkiem produktów z ryżu.

Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do suchej masy (5) produktu wprowadzonego do obrotu.”


ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1038/oj

ISSN 1977-0766 (electronic edition)