KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 30.6.2016

COM(2016) 411 final

2016/0190(CNS)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE RADY

w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę (wersja przekształcona)

{SWD(2016) 207 final}
{SWD(2016) 208 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Niniejszy wniosek stanowi przekształcenie rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (zwanego dalej „rozporządzeniem Bruksela II bis”).

Rozporządzenie Bruksela II bis jest podstawą współpracy sądowej w sprawach rodzinnych w Unii Europejskiej. Ustalono w nim jednolite zasady dotyczące jurysdykcji w sprawach rozwodu, separacji i unieważnienia małżeństwa oraz sporów dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej w sytuacjach o charakterze transgranicznym. Ułatwia ono swobodny obieg orzeczeń, dokumentów urzędowych i porozumień w Unii dzięki ustanowieniu przepisów dotyczących ich uznawania i wykonywania w innym państwie członkowskim. Rozporządzenie to stosuje się od dnia 1 marca 2005 r. w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich 1 z wyjątkiem Danii 2 .

Dziesięć lat po rozpoczęciu stosowania rozporządzenia Komisja oceniła jego funkcjonowanie w praktyce i w przyjętym w kwietniu 2014 r. sprawozdaniu z jego stosowania 3 uznała za niezbędne wprowadzenie zmian w tym akcie prawnym. Jest to inicjatywa w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT). Ponadto Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał dotychczas 24 wyroki dotyczące wykładni rozporządzenia, które zostały uwzględnione.

Celem przekształcenia jest dalszy rozwój europejskiej przestrzeni sprawiedliwości i praw podstawowych opierającej się na wzajemnym zaufaniu poprzez usunięcie pozostałych przeszkód dla swobodnego obiegu orzeczeń sądowych zgodnie z zasadą wzajemnego uznawania oraz lepsza ochrona dobra dziecka dzięki uproszczeniu procedur i zwiększeniu ich skuteczności.

W wytycznych politycznych Komisji pod przewodnictwem Jeana-Claude’a Junckera 4 podkreślono, że aby nadążyć za rzeczywistością, w której coraz więcej mobilnych Europejczyków zawiera związki małżeńskie i ma dzieci poza granicami swojego kraju, należy stopniowo usprawniać współpracę sądową państw członkowskich UE poprzez budowanie powiązań między poszczególnymi wymiarami sprawiedliwości i poprzez wzajemne uznawanie orzeczeń, co ma ułatwić obywatelom korzystanie z przysługujących im praw na terytorium całej Unii.

Choć generalnie uznaje się, że rozporządzenie funkcjonuje dobrze, w wyniku konsultacji z zainteresowanymi stronami oraz szeregu analiz ujawniono kilka mankamentów w jego obecnym działaniu, którym należy zaradzić. Stwierdzono, że spośród dwóch obszarów objętych zakresem rozporządzenia – spraw małżeńskich oraz dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej – ten drugi powoduje poważne problemy, które należy pilnie rozwiązać.

Jeżeli chodzi o sprawy małżeńskie, na obecnym etapie dostępne były zbyt ograniczone dowody (w tym dane statystyczne) na istnienie problemów, aby umożliwić precyzyjne określenie potrzeby interwencji i skali problemów oraz w pełni świadomy wybór jakiegokolwiek wariantu, który mógłby być brany pod uwagę. Ponadto od czasu przyjęcia rozporządzenia Bruksela II bis przyjęto jeszcze trzy instrumenty unijne ułatwiające rozpatrywanie spraw małżeńskich w przypadku rozwodu pary międzynarodowej. Rozporządzenie Rzym III 5 zawiera przepisy dotyczące prawa właściwego dla rozwodu, a rozporządzenie w sprawie zobowiązań alimentacyjnych 6 odnosi się do jurysdykcji i prawa właściwego w zakresie zobowiązań alimentacyjnych wobec małżonków i dzieci. Rada zatwierdziła poza tym ostatnio wzmocnioną współpracę w odniesieniu do aspektów majątkowych dotyczących par międzynarodowych 7 .

Zasadniczo udało się wyróżnić sześć głównych mankamentów dotyczących spraw odpowiedzialności rodzicielskiej:

Procedura powrotu dziecka

W przypadkach uprowadzenia dziecka przez jedno z rodziców czynnik czasu ma kluczowe znaczenie dla udanego przeprowadzenia procedury powrotu dziecka ustanowionej w rozporządzeniu. Okazało się jednak, że nie we wszystkich przypadkach można było zapewnić natychmiastowy powrót dziecka. Nieskuteczność postępowania w sprawie powrotu można przypisać kilku czynnikom. Sześciotygodniowy termin na wydanie zarządzenia powrotu okazał się w praktyce niewystarczający, ponieważ istnieją wątpliwości wśród sędziów i prawników, czy wspomniany termin dotyczy postępowania w jednej instancji, czy też obejmuje odwołania lub nawet wykonanie orzeczenia w sprawie powrotu. Ponadto w obecnym rozporządzeniu nie określono terminu na rozpatrzenie pozwu lub wniosku przez organ centralny, który go otrzymał. Co więcej, problemy z dotrzymaniem terminu przypisuje się w szczególności brakowi ograniczenia w prawie krajowym liczby odwołań, które można wnieść od zarządzenia powrotu. Opóźnienia w rozpatrywaniu spraw były również spowodowane brakiem wyspecjalizowania w sądach zajmujących się pozwami lub wnioskami o powrót dziecka w kilku państwach członkowskich. Transgraniczne przypadki uprowadzenia są złożone i mają delikatny charakter, lecz poszczególni sędziowie mają z nimi do czynienia jedynie sporadycznie, gdy są one rozpatrywane przez dany miejscowy sąd rodzinny. W rezultacie sędziowie są mniej obeznani z odpowiednimi procedurami i przepisami i mają mniej okazji, by współpracować rutynowo z organami innych jurysdykcji w UE w sposób sprzyjający budowaniu wzajemnego zaufania.

Poza tym tak zwany „mechanizm nadrzędny” stanowi dodatek w stosunku do rozwiązań przewidzianych w konwencji haskiej z 1980 r. 8 i uważa się, że ma on silniejszy skutek odstraszający wobec rodzica, który mógłby dokonać uprowadzenia. Zawiera on procedurę, którą stosuje się po wydaniu, na podstawie art. 13 konwencji haskiej z 1980 r., odmowy zarządzenia powrotu dziecka w państwie, do którego uprowadzono dziecko. Stosowanie w praktyce „mechanizmu nadrzędnego” okazało się trudne, ponieważ postępowanie dotyczące pieczy nad dzieckiem nie odbywa się w państwie członkowskim, w którym znajduje się dziecko, i ponieważ rodzic dokonujący uprowadzenia często nie współpracuje. W szczególności trudne jest często przeprowadzenie wysłuchania dziecka.

Umieszczenie dziecka poza rodziną w innym państwie członkowskim

Sąd lub organ planujący umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczej w innym państwie członkowskim musi skonsultować się z organami tego państwa, zanim zarządzi takie umieszczenie. Organy centralne, które są zobowiązane do pomocy sądom i organom w organizowaniu umieszczenia dziecka poza rodziną w innym państwie, regularnie zgłaszają, że ustalenie, czy w danym przypadku wymagana jest zgoda, zajmuje czasem kilka miesięcy. Jeżeli zgoda jest wymagana, musi po niej nastąpić procedura konsultacji jako taka, o której mówi się, że jest równie długa, ponieważ organy, do których się zwrócono, nie mają terminu na udzielenie odpowiedzi. W rezultacie wiele organów inicjujących postępowanie zarządza umieszczenie dziecka poza rodziną i wysyła dziecko do państwa przyjmującego, gdy procedura konsultacji wciąż trwa, lub nawet w chwili jej rozpoczęcia, ponieważ uznają one umieszczenie dziecka poza rodziną za sprawę pilną i zdają sobie sprawę z długości postępowania. Państwa przyjmujące skarżyły się w związku z tym, że dzieci są często umieszczane poza rodziną jeszcze przed udzieleniem zgody, co sprawia, że pozostają w sytuacji niepewności prawnej.

Wymóg exequatur

Procedura objęcia orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim stwierdzeniem wykonalności (exequatur) pozostaje przeszkodą dla swobodnego obiegu orzeczeń, pociągając za sobą zbędne koszty i opóźnienia dla rodziców i ich dzieci uczestniczących w postępowaniach o charakterze transgranicznym. Czas uzyskania exequatur różni się w poszczególnych państwach członkowskich: może to trwać od kilku dni do kilku miesięcy, w zależności od jurysdykcji i złożoności przypadku. Podany powyżej czas nie obejmuje czasu potrzebnego na zgromadzenie dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku i uzyskanie tłumaczeń. Jeżeli wniesiono odwołanie od postanowienia o przyznaniu lub odmowie exequatur, zwłoka jest znacznie większa – w niektórych państwach członkowskich postępowanie odwoławcze może trwać do dwóch lat. Jest to szczególnie frustrujące dla rodziców, którzy spodziewają się, że orzeczenia dotyczące ich dzieci staną się skuteczne bez zbędnej zwłoki.

Mogą również powstać sytuacje, w których zachodzi sprzeczność, jeżeli dane państwo członkowskie musi egzekwować prawo do osobistej styczności z dzieckiem wynikające z rozporządzenia, a jednocześnie może dojść do zaskarżenia i ewentualnej odmowy uznania lub wykonywania pieczy nad dzieckiem przyznanej w tym samym orzeczeniu, ponieważ orzeczenia dotyczące obu tych praw podlegają obecnie różnym procedurom na podstawie rozporządzenia.

Wysłuchanie dziecka

Istnieją rozbieżności w wykładni podstaw nieuznania orzeczeń wydanych w innych państwach członkowskich, w szczególności w odniesieniu do wysłuchania dziecka. Jedną z podstaw rozporządzenia jest zasada, zgodnie z którą należy uwzględnić poglądy dzieci w sprawach ich dotyczących, o ile jest to właściwe ze względu na wiek lub stopień dojrzałości dzieci i o ile jest to w ich interesie. Trudności spowodowane są tym, że państwa członkowskie mają różne przepisy regulujące wysłuchanie dziecka. Obecne przepisy skłaniają w szczególności te państwa członkowskie, których standardy w zakresie wysłuchania dziecka są bardziej rygorystyczne niż w państwie członkowskim, w którym wydano dane orzeczenie, do odmowy jego uznania i odmowy przyznania exequatur, jeżeli wysłuchanie dziecka nie spełnia ich własnych standardów. Ponadto znaczenie wysłuchania dzieci nie jest ogólnie wyeksponowane w rozporządzeniu w odniesieniu do wszystkich przypadków spraw dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, lecz jedynie w odniesieniu do postępowania w sprawie powrotu dziecka. Jeżeli dane orzeczenie zostanie wydane bez wysłuchania dziecka, istnieje niebezpieczeństwo, że takie orzeczenie może nie uwzględniać w wystarczającym stopniu dobra dziecka.

Faktyczne wykonywanie orzeczeń

Orzeczenia w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej są często wykonywane z opóźnieniem lub wcale. Skuteczne wykonanie zależy od struktur krajowych, które wprowadzono dla zapewnienia wykonywania orzeczeń. Prawne i praktyczne podejście do wykonywania orzeczeń w sprawach rodzinnych jest różne w poszczególnych państwach członkowskich, w szczególności, jeżeli chodzi o stosowane środki wykonawcze. Gdy zostanie wydane orzeczenie, ważne jest dysponowanie skutecznymi środkami jego wykonania, przy czym należy pamiętać, że w przypadku wykonywania orzeczeń dotyczących dzieci musi wciąż istnieć możliwość szybkiej reakcji na wszelkie tymczasowe lub stałe zagrożenia dla dobra dziecka, które mogłyby być spowodowane wykonaniem orzeczenia.

Współpraca między organami centralnymi

Opisana w art. 55 współpraca między organami centralnymi w sprawach specyficznych dla odpowiedzialności rodzicielskiej ma zasadnicze znaczenie dla skutecznego wspierania rodziców i dzieci uczestniczących w postępowaniach o charakterze transgranicznym dotyczących spraw dzieci. Problemem stwierdzonym przez wszystkie zainteresowane strony, w tym państwa członkowskie, jest niejasne brzmienie tego artykułu, w którym określono pomoc, jakiej mają udzielać organy centralne w sprawach specyficznych dla odpowiedzialności rodzicielskiej. Prowadzi to do opóźnień ze szkodą dla dobra dzieci. Jak pokazały wyniki konsultacji, wspomniany artykuł nie stanowi wystarczającej podstawy prawnej do podjęcia działań dla organów krajowych w niektórych państwach członkowskich, ponieważ według ich prawa krajowego potrzebna byłaby bardziej jednoznaczna niezależna podstawa prawna w rozporządzeniu.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

We wniosku uwzględniono inne instrumenty, w szczególności inne rozporządzenia unijne z dziedziny prawa rodzinnego i instrumenty międzynarodowe, takie jak konwencje haskie z 1980 r. 9 i 1996 r. 10 .

Jeżeli chodzi o sprawy dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej (pieczę nad dzieckiem, prawo do osobistej styczności z dzieckiem, ochronę dziecka), sądy państw członkowskich są związane przepisami rozporządzenia dotyczącymi jurysdykcji. Nie ma innych instrumentów unijnych dotyczących tej kwestii. Celem konwencji haskiej z 1980 r. jest ochrona jurysdykcji państwa zwykłego pobytu dziecka w przypadkach uprowadzenia dziecka za granicę. Zarówno w przypadkach wewnątrzunijnych, jak i w przypadkach dotyczących państw trzecich prawo właściwe w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej określa konwencja haska z 1996 r.

Jeżeli chodzi o sprawy małżeńskie, rozporządzenie Bruksela II bis reguluje kwestie jurysdykcji sądów państw członkowskich w sprawach rozwodu, separacji sądowej i unieważnienia małżeństwa. Zasady ustalania, które prawo jest właściwe w tych sprawach, określa się zgodnie z rozporządzeniem Rzym III, ustanowionym jako instrument wzmocnionej współpracy w stosujących go państwach członkowskich.

Uznawanie i wykonywanie orzeczeń wydanych w innym państwie członkowskim w sprawach małżeńskich i sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej regulowane jest przez rozporządzenie Bruksela II bis.

Istnieje pośrednie powiązanie z rozporządzeniem w sprawie zobowiązań alimentacyjnych, którego zakres obejmuje zobowiązania alimentacyjne wynikające ze stosunku rodzinnego, natomiast zobowiązania alimentacyjne są wyłączone z zakresu rozporządzenia Bruksela II bis. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie zobowiązań alimentacyjnych sądy posiadające jurysdykcję na mocy rozporządzenia Bruksela II bis będą zazwyczaj również mieć jurysdykcję dodatkową w sprawach zobowiązań alimentacyjnych.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Podstawę prawną działania Unii w sprawach rodzinnych stanowi art. 81 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Art. 81 ust. 1 stanowi, że Unia ma „(rozwijać) współpracę sądową w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne, w oparciu o zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i pozasądowych”.

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

Unia ma kompetencje dzielone na mocy art. 81 TFUE, z których już skorzystała, przyjmując rozporządzenie Bruksela II bis. Poszczególne elementy wniosku są zgodne z wymogami zasady pomocniczości. Nadrzędny mechanizm powrotu ustanowiony w rozporządzeniu ma zastosowanie wyłącznie do przypadków uprowadzenia dziecka za granicę. Ulepszenia wprowadzone dotychczas w poszczególnych państwach członkowskich okazały się nie mieć wpływu na procedurę powrotu jako całość, ponieważ warunkiem koniecznym sprawnego działania systemu jest skuteczność, ścisła współpraca i wzajemne zaufanie między oboma państwami członkowskimi zaangażowanymi w danym przypadku.

W odniesieniu do orzeczeń dotyczących umieszczenia dziecka poza rodziną Trybunał Sprawiedliwości orzekł w 2012 r., że „państwa członkowskie powinny (...) wprowadzić jasne normy i procedury do celów udzielania zgody, o której mowa w art. 56 rozporządzenia, tak aby zapewniona była pewność prawa i szybkość postępowania. W szczególności procedury powinny umożliwić sądowi, który rozważa umieszczenie dziecka poza rodziną, łatwe zidentyfikowanie właściwego organu, a właściwemu organowi – udzielenie bądź odmowę udzielenia zgody w krótkim terminie”. Pomimo to rozbieżne przepisy krajowe nie stanowią spójnego i jednolitego wdrożenia przepisu dotyczącego umieszczenia dziecka poza rodziną w innym państwie i jest mało prawdopodobne, aby doszło w przyszłości do takiego wdrożenia. Jednak nawet gdyby tak się stało, niezbędnej koordynacji przepisów krajowych nie da się osiągnąć na poziomie krajowym. Zatem jedynie ustanowienie w rozporządzeniu niezależnych norm minimalnych, mających zastosowanie do wszystkich przypadków umieszczenia dziecka poza rodziną w innym państwie zainicjowanych przez sąd lub organ w danym państwie członkowskim, może zaradzić temu problemowi.

Zniesienia procedury exequatur nie mogą dokonać poszczególne państwa członkowskie, ponieważ procedura ta została już zharmonizowana rozporządzeniem Bruksela II bis, a zatem może być zmieniona jedynie za pomocą rozporządzenia. To samo rozumowanie odnosi się do udoskonalenia obowiązujących przepisów dotyczących współpracy między organami centralnymi państw członkowskich.

W odniesieniu do wykonywania, które jako takie pozostaje w gestii państw członkowskich, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że stosowanie przepisów krajowych dotyczących wykonywania nie powinno odbywać się ze szkodą dla skuteczności (effet utile) rozporządzenia 11 . Art. 81 ust. 2 lit. f) umożliwia, na poziomie UE, usuwanie przeszkód utrudniających prawidłowy przebieg procedur cywilnych, wspierając w razie potrzeby zgodność zasad procedury cywilnej mających zastosowanie w państwach członkowskich. Ponadto minimalna harmonizacja jest uzasadniona potrzebą osiągnięcia celu, jakim jest wzajemne uznawanie orzeczeń. Jeżeli występują negatywne skutki wynikające z nieskutecznych procedur w zakresie wykonywania, należy im zaradzić na poziomie UE, tak by można było w równym stopniu zagwarantować pomyślny wynik we wszystkich państwach członkowskich.

•Proporcjonalność

Zgodnie z zasadą proporcjonalności stosowane środki muszą być proporcjonalne do skali i zakresu problemów.

Proponowane działanie będzie w pewnym stopniu wpływać na krajowe przepisy materialne, jako że proponowane są wspólne standardy wykonywania. Jest to jednak uzasadnione celem zapewnienia pełnej skuteczności rozporządzenia oraz tym, że aby osoby fizyczne były w stanie w pełni korzystać ze swych praw niezależnie od tego, gdzie się znajdują w Unii, muszą zostać usunięte niezgodności między systemami sądowniczymi i administracyjnymi państw członkowskich. Ocena wykazała w istocie, że krajowe powody odmowy wykonania mogą nakładać się na istniejące powody odmowy na mocy rozporządzenia. Ze względu na odmienne standardy stosowania takich powodów określone w rozporządzeniu i w prawie krajowym powody krajowe mogą w rzeczywistości osłabiać jednolite i sprawne stosowanie przepisów europejskich. Aby zapewnić jednolitość i stworzyć w ten sposób równe warunki dla wszystkich obywateli w Unii, konieczna jest zatem harmonizacja krajowych powodów odmowy w zakresie, w jakim są one powoływane przeciwko wykonaniu orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim.

Duża i wciąż rosnąca liczba obywateli UE odczuwa bezpośrednio i pośrednio skutki transgranicznych postępowań dotyczących dzieci. Koszty wniosku są niewielkie, a korzyści w porównaniu z nimi – bardzo duże. Wniosek zwiększa pewność prawa i elastyczność oraz zapewnia dostęp do sądu i skuteczne postępowanie, przy czym państwa członkowskie zachowują pełną suwerenność w odniesieniu do przepisów materialnych dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej.

•Wybór instrumentu

Wniosek ma postać przekształcenia rozporządzenia, ze zmianami, a przekształcone rozporządzenie ma zastąpić obowiązujące rozporządzenie.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post/kontrole sprawności obowiązującego prawodawstwa

Ocenę rozporządzenia przeprowadzono w świetle celów programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) 12 . Jest to program Komisji mający sprawić, by prawo UE było adekwatne do zakładanych celów i przynosiło rezultaty zamierzone przez unijnych prawodawców. Podstawą oceny rozporządzenia jest analiza jakościowa i ilościowa. Dane empiryczne zgromadzono w trakcie badania zewnętrznego (zob. końcowe sprawozdanie z oceny i załączniki analityczne 13 , w których poddano ocenie znaczenie, spójność, skuteczność, efektywność oraz unijną wartość dodaną i użyteczność rozporządzenia). Ponadto w 2015 r. rozpoczęto dwa badania w celu zgromadzenia szczegółowych danych dotyczących orzeczeń w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej.

Uważa się, że rozporządzenie ogólnie działa dobrze i przynosi korzyści obywatelom UE, jednak bieżące funkcjonowanie tego aktu prawnego jest czasami zakłócane przez szereg kwestii prawnych. Obecny tekst prawny jest niewystarczająco jasny lub w pewnych miejscach niepełny 14 . Odnosi się to w szczególności do procedury powrotu dziecka i do współpracy między organami centralnymi w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej 15 .

Ocena wykazała, że spośród dwóch głównych obszarów objętych zakresem rozporządzenia – spraw małżeńskich oraz dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej – ten drugi powoduje poważne problemy. Kwestionowano ogólną skuteczność niektórych aspektów postępowania dotyczącego dzieci 16 . W sprawach dotyczących uprowadzenia dziecka przez jedno z rodziców, umieszczania dzieci poza rodziną za granicą, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy między organami krajowymi (centralnymi i innymi) występują nadmierne i nieuzasadnione opóźnienia wynikające ze sposobu, w jaki są sformułowane lub stosowane obowiązujące procedury 17 . Ma to niekorzystny wpływ na stosunki między rodzicami i dziećmi oraz na dobro dziecka. Ponadto wymóg exequatur powodował w poszczególnych przypadkach średnio kilkumiesięczne opóźnienia i ponoszone przez obywateli koszty sięgające 4 000 euro 18 . Nieprecyzyjny opis współpracy między organami centralnymi często prowadził do opóźnień wynoszących kilka miesięcy lub nawet do nierealizowania wniosków 19 – co ma niekorzystny wpływ na dobro dziecka. Ustalono, że wykonywanie orzeczeń wydanych w innym państwie członkowskim sprawia problemy 20 ; orzeczenia są często niewykonywane lub wykonywane ze znaczną zwłoką. Co więcej, zatrudnienie wyspecjalizowanych prawników wiąże się dla rodziców z kosztami wynoszącymi w danym przypadku od 1 000 do 4 000 euro 21 . Z drugiej strony, dla państw członkowskich rozporządzenie powoduje bardzo ograniczone koszty, związane głównie z działaniem organów centralnych 22 .

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Niniejszy wniosek poprzedziły szeroko zakrojone konsultacje ze społeczeństwem, z państwami członkowskimi, instytucjami oraz ekspertami na temat istniejących problemów związanych z obowiązującym systemem oraz możliwymi ich rozwiązaniami. W dniu 15 kwietnia 2014 r. Komisja przyjęła sprawozdanie ze stosowania rozporządzenia 23 i rozpoczęła konsultacje publiczne, w ramach których wysunęła propozycje zmian. Otrzymano łącznie 193 odpowiedzi 24 . Z przeprowadzonych konsultacji wynika, że zainteresowane strony popierają potrzebę starannie ukierunkowanej reformy obowiązującego rozporządzenia.

W przypadkach dotyczących uprowadzenia dziecka przez jedno z rodziców większość podmiotów udzielających odpowiedzi w ramach konsultacji publicznych uważa, że natychmiastowy powrót dziecka w obrębie UE nie jest zapewniony we wszystkich przypadkach. Główne sugestie usprawnień dotyczyły bardziej rygorystycznego przestrzegania terminów i stosowania sankcji w przypadkach niedopełnienia obowiązku powrotu dziecka 25 .

Rodzice, a następnie sędziowie i prawnicy, stanowią najbardziej widoczną grupę domagającą się zniesienia w większym zakresie procedury exequatur, natomiast niektóre państwa członkowskie sygnalizowały, że procedury exequatur nie należy znosić bez zachowania pewnych zabezpieczeń. Zalecano, aby w przypadku zniesienia procedury exequatur wprowadzić zabezpieczenia w odniesieniu do takich obszarów jak prawa stron i dziecka do bycia wysłuchanym oraz właściwe doręczanie dokumentów 26 .

Znaczna liczba respondentów uznała wykonywanie wydanych w innym państwie członkowskim orzeczeń w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej za ważny obszar, w którym można wprowadzić usprawnienia. Główna sugestia ze strony prawników dotyczyła przyjęcia wspólnych minimalnych standardów obejmujących jednolitą procedurę wykonywania, zaś państwa członkowskie były sceptyczne wobec takiego rozwiązania 27 .

Ponadto rodzice wyrażali szczególne obawy w odniesieniu do współpracy między organami centralnymi, których rolą z mocy prawa jest wspieranie rodziców w transgranicznych postępowaniach dotyczących dzieci. Brak skutecznej współpracy był głównym elementem, na który wskazywano w większości odpowiedzi. Aby temu zaradzić, respondenci zalecali lepsze sprecyzowanie zadań w celu lepszego wsparcia rodziców. Respondenci popierali również włączenie organów działających na rzecz dzieci w system współpracy, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rozporządzenia 28 .

Wyniki konsultacji publicznych są w zasadzie potwierdzeniem ustaleń zawartych w sprawozdaniu Komisji ze stosowania rozporządzenia przyjętym w 2014 r.

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Dostępność i kompletność danych statystycznych na temat stosowania rozporządzenia są ograniczone i bardzo się różnią w poszczególnych państwach członkowskich. Analizę jakościową i ilościową funkcjonowania rozporządzenia przeprowadzono, zlecając wykonanie badania zewnętrznego. Oprócz tego badania rozpoczęto w 2015 r. dwa inne badania – jedno z udziałem organów centralnych powołanych na podstawie rozporządzenia, a drugie z udziałem państw członkowskich – w celu zgromadzenia szczegółowych danych dotyczących orzeczeń w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej. Utworzono ponadto odrębną grupę ekspertów w celu omówienia problemów i potencjalnych rozwiązań w ramach zmiany rozporządzenia. Funkcjonowanie rozporządzenia było również regularnie omawiane podczas szeregu posiedzeń organów centralnych zorganizowanych w ramach europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych.

•Ocena skutków

W towarzyszącej niniejszemu wnioskowi ocenie skutków warianty strategiczne i ocenę ich skutków rozpatrywano odrębnie w odniesieniu do każdej z kwestii zidentyfikowanych jako problematyczne w ramach oceny rozporządzenia. Dla wszystkich kwestii opracowano scenariusz odniesienia i warianty alternatywne. W sprawach małżeńskich i dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej rozpatrywano warianty strategiczne uwzględniające różny stopień interwencji. Jeżeli chodzi o procedurę w przypadku uprowadzenia dziecka, brano pod uwagę jedynie doprecyzowanie obecnego mechanizmu wraz z wariantem przewidującym wykaz środków wspomagających. Opracowano ponadto dwa warianty w celu oceny ewentualnych radykalnych zmian w mechanizmie powrotu (przywrócenie systemu „haskiego” i wyznaczenie jednego sądu w państwie członkowskim pochodzenia). Jeżeli chodzi o mechanizm umieszczania dziecka poza rodziną, zaproponowano dwa warianty, aby umożliwić wybór pomiędzy systemami przewidującymi domniemaną albo wyraźną zgodę. W odniesieniu do uznawania i wykonywania w obu głównych wariantach strategicznych przewiduje się likwidację wymogu exequatur lub proponuje nową procedurę, aby jak najlepiej zaradzić problemowi nieskuteczności. Nowy proponowany system został uzupełniony trzema podwariantami alternatywnymi dotyczącymi kwestii wysłuchania dziecka. Rozważano również dwa warianty uzupełniające mające na celu usprawnienie wykonywania – poprzez ustanowienie orientacyjnego terminu albo poprzez pełną harmonizację prawa w zakresie wykonywania orzeczeń dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej.

Ocenę kończą kompleksowe warianty preferowane dotyczące wszystkich kwestii przedstawionych w sprawozdaniu. W sprawach małżeńskich preferowanym wariantem strategicznym jest zachowanie status quo. Oznacza to, że małżonkowie w małżeństwie międzynarodowym będą nadal mieli możliwość połączenia różnych postępowań, tak jak to jest obecnie dozwolone na mocy rozporządzenia oraz innych aktów prawa rodzinnego (takich jak rozporządzenie w sprawie zobowiązań alimentacyjnych). Jednocześnie zachowana zostanie elastyczność umożliwiająca małżonkom wystąpienie o rozwód do jednego z sądów wskazanych w rozporządzeniu. Korzyści płynące z ograniczenia lub zlikwidowania tej elastyczności (za czym opowiadały się niektóre państwa członkowskie) zostałyby zniweczone przez wady wariantów mających stanowić reakcję na zjawisko prześcigania się małżonków przy wnoszeniu do sądu sprawy o rozwód (przekazanie jurysdykcji lub hierarchię podstaw), sygnalizowane przez inne państwa członkowskie. Również małżonkowie nieposiadający obywatelstwa tego samego państwa UE, którzy żyją w państwie trzecim, lecz zachowują więzi z określonym państwem członkowskim i chcą się rozwieść, będą nadal podlegać przepisom krajowym w zakresie dostępu do sądów UE lub uznania dotyczącego ich orzeczenia (uzyskanego w państwie trzecim) w UE.

W odniesieniu do spraw dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej preferowanym wariantem jest interwencja UE, za którą przemawia skala i pilność problemu. Dokładniej rzecz ujmując, należy usprawnić procedurę powrotu dziecka dzięki wariantowi polegającemu na doprecyzowaniu obecnego mechanizmu i wprowadzeniu nowych środków, takich jak skoncentrowanie jurysdykcji i możliwość zarządzenia przez sąd państwa, do którego uprowadzono dziecko, pilnych środków ochronnych, które w razie potrzeby mogą również „podróżować wraz z dzieckiem” do państwa zwykłego pobytu, aby umożliwić bezpieczny powrót. Nowe przepisy umożliwiłyby dotrzymanie terminu powrotu dzięki odrębnemu określeniu ram czasowych postępowania przed sądami pierwszej i drugiej instancji. Postępowanie uległoby skróceniu dzięki wprowadzeniu terminu również dla wezwanego organu centralnego i dzięki ograniczeniu do jednego liczby dopuszczalnych odwołań od orzeczenia o powrocie lub odmowie powrotu. Preferowanym wariantem byłoby wyraźne zachęcenie sędziów do rozważenia, czy orzeczenie powinno być tymczasowo wykonalne.

Jeżeli chodzi o orzeczenia w sprawie umieszczenia dziecka poza rodziną, ustanowiona zostałaby niezależna procedura zgody mająca zastosowanie we wszystkich przypadkach umieszczenia dziecka poza rodziną za granicą, uzupełniona terminem udzielenia odpowiedzi na wniosek ze strony wezwanego państwa członkowskiego.

Procedura exequatur zostałaby zniesiona przy zachowaniu odpowiednich zabezpieczeń (podstaw nieuznania oraz zaskarżenia wykonania jako takiego i określonych środków wykonawczych) powoływanych łącznie przez pozwanego rodzica na etapie wykonania w państwie członkowskim wykonania, co skracałoby łączny czas trwania postępowania. Aby ograniczyć problemy wynikające z różnych krajowych praktyk w zakresie wysłuchania dzieci i z orzeczeń wydanych przez sądy niemające bliskiego związku z dzieckiem w chwili wydania orzeczenia oraz z odmów uznania wydanych w ten sposób orzeczeń, w preferowanym wariancie państwa członkowskie byłyby zobowiązane do wzajemnego poszanowania swoich przepisów krajowych i jednocześnie do umożliwienia dziecku wyrażenia jego opinii oraz do należytego uwzględnienia tychże opinii, a także do dostosowania jurysdykcji do naczelnej zasady bliskości wobec dziecka poprzez zniuansowane stosowanie zasady perpetuatio fori. Jeżeli chodzi o wykonanie, w preferowanym wariancie zagwarantowano by, że odmowa wykonania byłaby możliwa jedynie w oparciu o jednolity i ograniczony wykaz podstaw odmowy. Wyznaczony zostałby również termin na wykonanie z towarzyszącym mu obowiązkiem zgłoszenia jego przekroczenia oraz stworzona zostałaby możliwość ogłoszenia przez sąd państwa pochodzenia tymczasowej wykonalności orzeczenia bez względu na wszelkie odwołania od orzeczenia, przy czym pozostawiono by pewną swobodę pozwalającą reagować na nagłe zagrożenia dla dobra dziecka na etapie wykonania, co z kolei wyraźnie zwiększyłoby skuteczność postępowania i ochronę dobra dziecka.

W odniesieniu do współpracy dzięki doprecyzowaniu odnośnego artykułu powinno zostać określone: 1) kto może się zwracać 2) o jaką pomoc lub informacje 3) do kogo i 4) na jakich warunkach. Wyznaczony zostałby termin na udzielenie odpowiedzi przez wezwany organ. Zostałoby sprecyzowane, że również sądy i organy działające na rzecz dzieci mogą zwracać się o pomoc do organów centralnych. Ponadto nadal byłyby stosowane ugruntowane środki z zakresu „miękkiego prawa”, aby zapewnić ciągłą strukturę wspomagającą dla podmiotów rozpatrujących wnioski złożone na podstawie rozporządzenia. Dodanie proponowanego artykułu o odpowiednich zasobach sprawiłoby, że obecny domniemany wymóg, który jest aktualnie spełniany jedynie w przypadku niektórych organów centralnych, obowiązywałby wprost, zwiększając w ten sposób wzajemne zaufanie.

Preferowany pakiet wariantów strategicznych dotyczących spraw z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej spełniałby cele dotyczące uproszczenia dzięki zmniejszeniu opóźnień związanych z powrotem dziecka, orzeczeniami w sprawie umieszczenia dziecka poza rodziną i współpracą między organami centralnymi oraz dzięki wyeliminowaniu zbędnych opóźnień i kosztów związanych z wymogiem exequatur. Jednocześnie stanowiłby również odpowiedź na pilną potrzebę zaradzenia bieżącym problemom w tej dziedzinie, w której kluczowe znaczenie ma działanie i przygotowanie gruntu pod zmiany z myślą o sytuacji dzieci, rodzin i ich dobru.

Poprawie uległaby efektywność postępowania, jeżeli chodzi o procedurę powrotu dziecka, dzięki ograniczeniu liczby instancji odwoławczych, zapewnieniu w stosownych przypadkach tymczasowej wykonalności orzeczeń, precyzyjniejszemu określeniu roli i obowiązków organów centralnych i zobowiązaniu państw członkowskich do skoncentrowania jurysdykcji w ramach ograniczonej liczby sądów w sposób spójny ze strukturą ich odpowiednich systemów prawnych. Jeżeli chodzi o orzeczenia w sprawie umieszczenia dziecka poza rodziną, opóźnienia w uzyskaniu zgody zostaną zmniejszone dzięki ustanowieniu niezależnej procedury zgody i dzięki terminowi (wynoszącemu maksymalnie osiem tygodni w przeciwieństwie do obecnych 6 miesięcy i więcej) na udzielenie odpowiedzi na wniosek przez wezwane państwo członkowskie. Co się tyczy uznawania i wykonywania, opóźnienia związane z uzyskaniem exequatur (sięgające kilku miesięcy) zostaną wyeliminowane. Ponieważ zabezpieczenia (podstawy nieuznania oraz zaskarżenie wykonania jako takiego lub określonych środków wykonawczych) byłyby stosowane łącznie przez pozwanego na etapie wykonania, łączny czas trwania postępowania zostałby skrócony. Preferowany wariant zmniejszyłby również opóźnienia (w niektórych przypadkach większe niż rok) podczas faktycznego wykonania dzięki ustanowieniu maksymalnych ram czasowych wynoszących sześć tygodni. Ponadto ogólne sprecyzowanie roli organów centralnych zmniejszy opóźnienia występujące w ramach ich wzajemnej współpracy.

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

Wykorzystanie legislacyjnej techniki przekształcenia, usprawnienie bieżącego działania aktu prawnego dzięki jego doprecyzowaniu i uzupełnieniu oraz uproszczenie i lepsza skuteczność przyczynią się również do sprawności regulacyjnej. W szczególności ustanowienie niezależnej procedury zgody oraz terminu na udzielenie odpowiedzi na wniosek przez wezwane państwo członkowskie skróci czas potrzebny na uzyskanie zgody w ramach procedur umieszczenia dziecka poza rodziną do maksymalnie 8 tygodni zamiast obecnych 6 miesięcy lub więcej. Wraz ze zniesieniem exequatur wyeliminowane zostaną opóźnienia (sięgające kilku miesięcy) i koszty (wynoszące do 4 000 euro) związane z jego uzyskaniem. Proponowana zmieniona procedura dotycząca powrotu dziecka w przypadku uprowadzenia pozwoli zmniejszyć ponoszone przez rodziców koszty specjalistycznej pomocy prawnej (wynoszące od 1 000 do 4 000 euro) 29 .

•Prawa podstawowe

Żaden z elementów reformy nie narusza praw ustanowionych w Karcie praw podstawowych, a w szczególności prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu, zagwarantowanego w art. 47 Karty. Z uwagi na przedmiot rozporządzenia, a zwłaszcza stosunki między rodzicami i ich dziećmi, preferowane warianty strategiczne dotyczące spraw z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej będą umacniać prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7). Proponowane zmiany wzmocnią również prawa dziecka (art. 24) i bardziej dostosują rozporządzenie do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka poprzez ściślejsze powiązanie jego przepisów z konwencją.

4.WPŁYW NA BUDŻET

Wniosek pociąga za sobą względnie niewielkie koszty przestrzegania przepisów. Zniesienie procedury exequatur i skoncentrowanie jurysdykcji spowoduje, że państwa członkowskie będą musiały ponieść koszty szkoleń w celu zaznajomienia prawników z nowymi procedurami. Szkolenia są jednak już teraz niezbędne. Ponadto, jako że w rozporządzeniu przewiduje się skoncentrowanie jurysdykcji w przyszłości, konieczne będzie przeszkolenie mniejszej liczby sędziów. Z drugiej strony, doświadczenia państw członkowskich, które przeprowadziły skoncentrowanie jurysdykcji, wykazały, że sędziowie prowadzący więcej spraw dotyczących uprowadzenia są bardziej skłonni uczestniczyć we wszelkich oferowanych szkoleniach, a orzeczenia wydane przez takie wyspecjalizowane i doświadczone sądy pierwszej instancji są rzadziej przedmiotem odwołań, co przynosi oszczędności w indywidualnych przypadkach i ogólnie dla wymiaru sprawiedliwości. Państwa członkowskie są również już obecnie zobowiązane do wyznaczenia i zapewnienia właściwego funkcjonowania swoich organów centralnych, aby umożliwić im wypełnianie obowiązków przypisanych na mocy rozporządzenia. Doprecyzowanie obowiązków tych organów może spowodować dodatkowe koszty (zwłaszcza w zakresie zasobów ludzkich) w niektórych państwach członkowskich, jeżeli ich organy centralne nie są obecnie należycie wyposażone.

Pozostałe przewidziane zmiany są względnie prostymi zmianami obowiązujących przepisów niewymagającymi stworzenia nowych procedur, a stosowanie ich przez organy powinno być możliwe bez potrzeby przeprowadzania specjalnych szkoleń.

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

W celu monitorowania skutecznego stosowania zmienionego rozporządzenia Komisja będzie regularnie składać sprawozdania i przeprowadzać oceny ex post, a także prowadzić konsultacje z państwami członkowskimi, zainteresowanymi stronami i ekspertami zewnętrznymi. W ramach europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych organizowane będą regularne spotkania ekspertów w celu omawiania problemów związanych ze stosowaniem rozporządzenia i wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi. Współpraca z siecią będzie szczególnie użyteczna, jeżeli chodzi o określenie potrzeby gromadzenia szczegółowych danych, dzięki którym wszelki przyszłe wnioski mogłyby opierać się na danych statystycznych.

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

Wprowadzenie środków zwiększających skuteczność i poprawa funkcjonowania „mechanizmu nadrzędnego”.

Proponuje się szereg istotnych modyfikacji mających na celu poprawę skuteczności procedury powrotu uprowadzonego dziecka i rozwiązanie problemów wynikających ze złożoności „mechanizmu nadrzędnego” ustanowionego w rozporządzeniu.

Po pierwsze, we wniosku uściśla się termin wydania wykonalnego zarządzenia powrotu zgodnie z poglądem przeważającym w tych państwach członkowskich, które najszybciej rozpatrują sprawy dotyczące powrotu na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. Odrębny sześciotygodniowy termin miałby odpowiednio zastosowanie do postępowania przed sądem pierwszej instancji i sądem apelacyjnym. Ponadto zgodnie z wnioskiem również organy centralne byłyby zobowiązane do pracy w sześciotygodniowym terminie nad przyjęciem i rozpatrzeniem wniosku, zlokalizowaniem pozwanego i dziecka, popieraniem mediacji przy jednoczesnym upewnieniu się, że nie opóźni to postępowania, oraz skierowaniem wnioskodawcy do wykwalifikowanego prawnika lub wniesieniem sprawy do sądu (w zależności od krajowego systemu prawnego). Obecnie organy centralne nie są związane żadnym terminem. Zgodnie z tym nowym terminem „6 + 6 + 6”przewiduje się zatem, że wszystkie ewentualne etapy trwałyby łącznie maksymalnie 18 tygodni zamiast postępowania trwającego obecnie średnio do 165 dni 30 . Sprawiłoby to, że termin przyznany sądom byłby bardziej realistyczny z uwagi na ochronę prawa pozwanego do rzetelnego procesu, przy czym byłby to realnie najkrótszy możliwy termin.

Co więcej, proponowane środki obejmują zobowiązanie państw członkowskich do skoncentrowania jurysdykcji w sprawach uprowadzenia dziecka w ograniczonej liczbie sądów, bez naruszania struktury danego systemu prawnego. Dzięki temu w sprawach dotyczących wniosków o powrót dziecka orzekaliby sędziowie z doświadczeniem w zakresie tej bardzo specyficznej procedury..

We wniosku ogranicza się do jednego liczbę dopuszczalnych odwołań od orzeczenia w sprawie powrotu i wprost zachęca sędziów do rozważenia, czy orzeczenie o zarządzeniu powrotu powinno być tymczasowo wykonalne.

Wniosek zawiera ponadto szereg uściśleń mających na celu umożliwienie lepszego wykonywania obecnych przepisów: zobowiązuje się w nim państwo członkowskie, w którym dziecko miało miejsce zwykłego pobytu bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem, do dokładnego rozważenia dobra dziecka przed wydaniem ostatecznego orzeczenia w sprawie pieczy nad dzieckiem, które może pociągać za sobą powrót dziecka. W związku z powyższym, gdy ma miejsce rozważanie dobra dziecka, każde dziecko, które jest w stanie formułować swoje własne poglądy, ma prawo być wysłuchanym, nawet jeżeli nie jest fizycznie obecne, z użyciem w stosownych przypadkach środków alternatywnych, np. wideokonferencji.

Współpraca między organami centralnymi lub bezpośrednie porozumienie sędziego z odpowiednim sądem w państwie członkowskim pochodzenia powinny zostać ułatwione w celu oceny środków („stosownych działań”) wprowadzonych w państwie członkowskim, do którego dziecko ma powrócić.

Jeżeli dziecku mogłaby grozić poważna szkoda lub mogłoby się ono znaleźć w innej niedopuszczalnej sytuacji w przypadku powrotu bez żadnych zabezpieczeń do państwa zwykłego pobytu dziecka, sąd państwa członkowskiego, do którego uprowadzono dziecko, powinien również mieć możliwość zarządzenia pilnych środków ochronnych wymaganych w tym państwie, które w razie potrzeby mogą również „podróżować wraz z dzieckiem” do państwa zwykłego pobytu, gdzie ma zostać wydane ostateczne orzeczenie co do istoty sprawy. Taki pilny środek byłby uznawany z mocy prawa w państwie członkowskim, w którym dziecko miało miejsce zwykłego pobytu bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem, lecz traciłby moc obowiązującą, gdy tylko sądy tego państwa zastosowałyby środki wymagane w danej sytuacji. Przykładowo, sąd, przed którym toczy się postępowanie w sprawie powrotu, będzie mógł przyznać prawo do osobistej styczności z dzieckiem jednemu z rodziców, które to prawo będzie również wykonalne w państwie członkowskim zwykłego pobytu dziecka, dopóki sąd tego państwa nie wyda ostatecznego orzeczenia w odniesieniu do prawa do osobistej styczności z dzieckiem.

Ustanowienie niezależnej procedury zgody mającej zastosowanie we wszystkich przypadkach umieszczenia dziecka poza rodziną za granicą, uzupełnionej ośmiotygodniowym terminem odpowiedzi na wniosek ze strony wezwanego państwa członkowskiego

W zakresie, w jakim wniosek dotyczy umieszczenia dziecka poza rodziną za granicą, przewidziano wprowadzenie następujących nowych zasad:

–uczynienie obowiązkową zgody państwa przyjmującego we wszystkich przypadkach umieszczenia dziecka poza rodziną za granicą zainicjowanych przez sąd lub organ państwa członkowskiego,

–wprowadzenie jednolitych wymagań dotyczących dokumentów, które należy przedkładać wraz z wnioskiem o zgodę: organ występujący z wnioskiem musi przedłożyć sprawozdanie dotyczące dziecka i przedstawić powody rozważanego umieszczenia dziecka poza rodziną za granicą,

–wprowadzenie zasady dotyczącej wymagań w zakresie tłumaczenia: wnioskowi musi towarzyszyć tłumaczenie na język wzywanego państwa członkowskiego,

–kierowanie wszystkich wniosków poprzez organy centralne,

–wprowadzenie ośmiotygodniowego terminu na podjęcie przez wezwane państwo decyzji w sprawie wniosku.

Zniesienie procedury exequatur oraz wprowadzenie odpowiednich zabezpieczeń stosowanych na etapie wykonania, tj. zaskarżenia uznania lub wykonania orzeczenia wydanego w państwie pochodzenia lub zaskarżenia konkretnych środków wykonawczych zarządzonych w państwie, w którym dochodzi się wykonania – w ramach jednej i tej samej procedury w państwie, w którym dochodzi się wykonania

Współpraca sądowa i poziom zaufania między państwami członkowskimi osiągnęły obecnie taki stopień zaawansowania, że możliwe jest przejście do prostszego i mniej kosztownego systemu obiegu orzeczeń z usunięciem istniejących formalności w relacjach między państwami członkowskimi. Takie zniesienie exequatur miało już miejsce w szeregu dziedzin, również w dziedzinie prawa rodzinnego (prawo do osobistej styczności z dzieckiem, niektóre zarządzenia powrotu, zobowiązania alimentacyjne). Jako istotną zmianę we wniosku wprowadza się zatem zniesienie procedury exequatur w odniesieniu do wszystkich orzeczeń objętych zakresem rozporządzenia. Zniesieniu exequatur towarzyszyć będą zabezpieczenia proceduralne zapewniające odpowiednią ochronę przysługującego pozwanemu prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu, zagwarantowanego w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Zniesienie exequatur pozwoli obywatelom europejskim zaangażowanym w spory transgraniczne zaoszczędzić znaczną część obecnych kosztów procedury (średnio 2 200 euro do zapłacenia za rozpatrzenie wniosku) i uniknąć zwłoki, która w niektórych przypadkach może sięgać kilku miesięcy.

Pozwany rodzic dysponowałby środkami zaskarżenia, dzięki którym mógłby w wyjątkowych okolicznościach zapobiec temu, by orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim stało się skuteczne w innym państwie członkowskim. Gdy zachodzi obawa, że mogłyby mieć zastosowanie którekolwiek z podstaw nieuznania lub podstawy zaskarżenia konkretnych środków wykonawczych, pozwany mógłby w ramach jednej i tej samej procedury złożyć wniosek w sprawie zaskarżenia uznania lub wykonania w państwie członkowskim wykonania.

Wniosek zawiera jednolite przepisy służące do określania, w których sytuacjach można się sprzeciwić nie tylko możliwości wykonania transgranicznego, lecz również wykonaniu jako takiemu. Przepisy dotyczące tego drugiego przypadku regulowałyby na przykład sytuację, w której nastąpiła zmiana okoliczności. Ponadto w przepisach uregulowano w jednolity sposób sytuacje, w których dziecko sprzeciwia się wykonaniu lub wykonania nie można przeprowadzić ze względu na tymczasowe przeszkody faktyczne.

Czas i koszty związane z procedurą exequatur zostaną jako takie zaoszczędzone, przy czym zachowana zostanie niezbędna ochrona pozwanych.

Podobnie jak ma to już miejsce na mocy obowiązującego rozporządzenia, wniosek również zawiera szereg standardowych zaświadczeń, które mają ułatwiać uznawanie lub wykonywanie zagranicznych orzeczeń przy braku procedury exequatur. Zaświadczenia te ułatwią wykonanie orzeczenia przez właściwe organy i zmniejszą zapotrzebowanie na tłumaczenia orzeczeń.

Wprowadzenie obowiązku umożliwienia dziecku wyrażenia swoich poglądów

Wniosek nie zmienia niczego w stosowanych przez państwa członkowskie zasadach i praktykach dotyczących wysłuchania dzieci, lecz wprowadza wymóg wzajemnego uznawania pomiędzy systemami prawnymi. Oznacza to, że obowiązek umożliwienia wyrażenia swoich własnych poglądów dziecku, które jest w stanie je sformułować, zostałby wprost określony w rozporządzeniu, z uwagi na to, że wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka, która zobowiązuje je już do wysłuchiwania dzieci spełniających wyżej wymieniony warunek we wszelkich dotyczących ich postępowaniach krajowych i transgranicznych. Czyni się wyraźne rozróżnienie, podobnie jak ma to miejsce w stosownym artykule Karty praw podstawowych, między, z jednej strony, tym, czy w danych okolicznościach należy umożliwić dziecku bycie wysłuchanym (tj. wtedy, gdy jest ono w stanie formułować i wyrażać swoje własne poglądy), a z drugiej strony – kwestią wagi, jaką sędzia powinien przypisać poglądom dziecka (co zależy od jego wieku i dojrzałości). To rozróżnienie musi być udokumentowane w orzeczeniu i w załączonym do niego zaświadczeniu. Dla rodzica ubiegającego się o uznanie orzeczenia w innym państwie członkowskim oznacza to, że sąd tego państwa nie odmówi uznania jedynie z tego względu, że wysłuchanie dziecka w innym państwie zostało przeprowadzone odmiennie w stosunku do standardów stosowanych przez ten sąd.

Wprowadzenie ukierunkowanych środków mających na celu poprawę skuteczności faktycznego wykonania

We wniosku wprowadza się szereg środków służących rozwiązaniu problemu nieskutecznego wykonania. Przewidziano w nim, że wniosek o wykonanie należy składać do sądu w państwie członkowskim wykonania, lecz ogólną procedurę, środki wykonawcze i sposób ich stosowania pozostawiono regulacjom prawa państwa członkowskiego wykonania, np. to, który konkretny środek wykonawczy należy zarządzać w danych okolicznościach. Jeżeli orzeczenie wydane w innym państwie członkowskim należy dodatkowo doprecyzować lub dostosować, aby umożliwić jego wykonanie na gruncie prawa krajowego państwa członkowskiego wykonania, właściwy sąd tego państwa członkowskiego powinien dokonać niezbędnych uściśleń lub dostosowań, respektując zasadnicze elementy orzeczenia.

Strona zaskarżająca wykonanie orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim powinna, w miarę możliwości i zgodnie z systemem prawnym państwa członkowskiego, do którego się zwraca, być w stanie powołać się w ramach tej samej procedury – oprócz przesłanek odmowy uznania – na przesłanki odmowy wykonania jako takiego. Niezgodność z interesem dziecka spowodowaną przez zmianę okoliczności (taką jak poważna choroba dziecka) lub przez siłę zastrzeżeń dziecka będącego w wystarczającym wieku i wystarczająco dojrzałego należy uwzględniać jedynie wtedy, gdy osiąga znaczenie porównywalne z klauzulą porządku publicznego.

We wniosku przewidziano również orientacyjny termin dotyczący faktycznego wykonania orzeczenia. W przypadku gdy wykonanie nie nastąpiło po upływie 6 tygodni od chwili wszczęcia postępowania w sprawie wykonania, sąd państwa członkowskiego wykonania musi poinformować o tym fakcie i o powodach braku terminowego wykonania wnioskujący organ centralny w państwie członkowskim pochodzenia (lub wnioskodawcę, jeżeli postępowanie prowadzono bez pomocy organu centralnego).

We wniosku postanowiono ponadto, że sąd państwa pochodzenia mógłby ogłosić tymczasową wykonalność orzeczenia, nawet jeżeli taka możliwość nie istnieje w jego prawie krajowym. Jest to użyteczne w systemach, w których orzeczenie nie jest jeszcze wykonalne, gdy wciąż można się od niego odwołać. W rezultacie jedno z rodziców mogłoby mieć osobistą styczność z dzieckiem w oparciu o orzeczenie, któremu nadano tymczasową wykonalność, w czasie gdy na wniosek drugiego z rodziców toczyłoby się postępowanie odwoławcze dotyczące tego orzeczenia.

Sprecyzowanie zadań organów centralnych i innych wezwanych organów oraz dodanie artykułu o odpowiednich zasobach

We wniosku doprecyzowuje się następujące kwestie: 1) kto może się zwracać 2) o jaką pomoc lub informacje 3) do kogo i 4) na jakich warunkach. Określa się w nim jasno, że również sądy i organy działające na rzecz dzieci mogą zwracać się o pomoc do organów centralnych. Ponadto w odniesieniu do przekazywania sprawozdań na temat sytuacji społecznej we wniosku sprecyzowano, że obejmuje to również sprawozdania dotyczące dorosłych i rodzeństwa, które mają znaczenie w prowadzonych na podstawie rozporządzenia postępowaniach związanych z dziećmi, jeżeli sytuacja dziecka tego wymaga. Jasno określono, że (dla sądów) jest to nieodpłatna alternatywa (z wyjątkiem ewentualnych kosztów tłumaczenia) w stosunku do rozwiązań przewidzianych w rozporządzeniu w sprawie przeprowadzania dowodów, i stworzono dla organów działających na rzecz dzieci podstawę prawną do uzyskania niezbędnych informacji od innych państw członkowskich za pośrednictwem organów centralnych. Wnioskowi musi towarzyszyć tłumaczenie na język państwa wzywanego. Podobnie w niniejszym wniosku ustanowiono minimalne wymagania dotyczące wystąpienia o sprawozdanie na temat sytuacji społecznej, a mianowicie wymagany jest opis postępowania, w którym sprawozdanie to jest potrzebne, i sytuacji faktycznej, która spowodowała wszczęcie postępowania. We wniosku ustanawia się termin na udzielenie odpowiedzi przez wezwany organ. Jeżeli chodzi o wezwany organ krajowy, np. gdy wystąpiono o sprawozdanie na temat sytuacji społecznej, w rozporządzeniu jasno określono, że rozporządzenie stwarza dla wezwanego organu niezależny obowiązek przedstawienia takiego sprawozdania, bez obowiązku spełnienia żadnych dodatkowych wymagań obowiązujących na mocy prawa krajowego wezwanego państwa. Przykładowo, sąd w państwie członkowskim, przed wydaniem orzeczenia w sprawie objęcia opieką dziecka aktualnie przebywającego w obrębie jego jurysdykcji, może za pośrednictwem organu centralnego dowiedzieć się, czy w innym państwie toczy się postępowanie, i zwrócić się o kopie wszelkich orzeczeń zarządzających środki ochronne wobec innych dzieci z tej samej rodziny oraz o wszelkie sprawozdania na temat sytuacji społecznej dotyczące rodzeństwa i łączących je związków, lub dotyczące rodziców, które mają znaczenie dla toczącego się postępowania.

Ponadto we wniosku stwierdza się, że państwa członkowskie mają zapewnić posiadanie przez organy centralne odpowiednich zasobów finansowych i kadrowych umożliwiających im wykonywanie obowiązków przydzielonych na mocy niniejszego rozporządzenia.

Wniosek nie zawiera żadnych zmian dotyczących zakresu i spraw małżeńskich, w odniesieniu do których zachowane zostaje status quo. Oznacza to, że rozdział I (z wyjątkiem zwykłego doprecyzowania definicji) oraz rozdział II sekcja 1 (z wyjątkiem doprecyzowania art. 6 i 7) pozostają niezmienione.

W rezultacie małżonkowie w małżeństwie międzynarodowym będą nadal mieli możliwość połączenia różnych postępowań, tak jak to jest przewidziane w rozporządzeniu oraz innych aktach prawa rodzinnego (takich jak rozporządzenie w sprawie zobowiązań alimentacyjnych). Jednocześnie zachowana zostanie elastyczność umożliwiająca małżonkom wystąpienie o rozwód do jednego z sądów wskazanych w rozporządzeniu. Małżonkowie nieposiadający obywatelstwa tego samego państwa UE, którzy żyją w państwie trzecim, lecz zachowują więzi z określonym państwem członkowskim i chcą się rozwieść, będą nadal podlegać przepisom krajowym w zakresie dostępu do sądów UE lub uznania dotyczącego ich orzeczenia (uzyskanego w państwie trzecim) w UE.

Ponadto następujące artykuły pozostają niezmienione w rozumieniu przekształcenia: art. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, art. 8 ust. 2, art. 9, 10, art. 11 ust. 1, 2, 3, 5 i 7, art. 12 ust. 2 i 4, art. 13, 14, art. 15 ust. 1–5, art. 16, 17, 18, 19, art. 20 ust. 2, art. 21 ust. 1, 2 i 4, art. 22, art. 23 lit. a) i lit. c)–f), art. 24, 25, 26, 27, art. 41 ust. 2, art. 42 ust. 2, art. 44, 48, 49, 51, 53, 54, art. 55 lit. b)–e), art. 56 ust. 2 i 3, art. 58, art. 59 ust. 1, art. 60 lit. a)–d), art. 63, 66, art. 67 lit. a) i b).

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

2016/0190 (CNS)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE RADY

dotyczące Ö w sprawie Õ jurysdykcji, oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz Ö i Õ w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, Ö oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę Õ uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (wersja przekształcona)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską  o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Õ , w szczególności jego art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1  81 ust. 3 Õ ,

uwzględniając wniosek Komisji  Europejskiej Õ 31 ,

ðpo przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym, ï

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego 32 ,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 33 ,

stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

ò nowy

(1)Rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 34 zostało znacząco zmienione 35 . Ze względu na konieczność dalszych zmian, dla zachowania przejrzystości, rozporządzenie to powinno zostać przekształcone.

(2)Niniejsze rozporządzenie ustanawia jednolite przepisy dotyczące jurysdykcji w przypadku rozwodu, separacji i unieważnienia małżeństwa, a także przepisy dotyczące sporów z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej, w których występuje aspekt międzynarodowy. Ułatwia ono swobodny obieg orzeczeń w Unii poprzez ustanowienie przepisów regulujących ich uznawanie i wykonywanie w innych państwach członkowskich.

ê 2201/2003 motyw 1 (dostosowany)

ð nowy

(3)ðSprawne i prawidłowe funkcjonowanie unijnego obszaru sprawiedliwości z poszanowaniem różnych systemów i tradycji prawnych państw członkowskich ma zasadnicze znaczenie dla Unii.  W tym względzie państwa członkowskie powinny dalej budować wzajemne zaufanie do swoich systemów wymiaru sprawiedliwości. ï Wspólnota Europejska  Unia Õ ustanowiła  sobie Õ cel, jakim jest utworzenie,  utrzymanie i rozwijanie Õ przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w ramach której zapewniony jest swobodny przepływ osób  oraz dostęp do wymiaru sprawiedliwości Õ. ðZ myślą o realizacji tych celów należy wzmocnić prawa osób, a zwłaszcza dzieci, w postępowaniach, aby ułatwić współpracę organów sądowych i administracyjnych oraz wykonywanie orzeczeń w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, które mają transgraniczne konsekwencje. Należy zwiększyć poziom wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach cywilnych, uprościć dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz usprawnić wymianę informacji między organami państw członkowskich. ï

(4)W tym celu Wspólnota  Unia Õ przyjmuje między innymi środki w zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych ð mających transgraniczne konsekwencje, zwłaszcza wówczas, gdy jest to ï niezbędne dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

ò nowy

(5)W celu osiągnięcia celu, jakim jest swobodny obieg orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej konieczne i właściwe jest zadbanie o to, by przepisy regulujące jurysdykcję oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń uregulowano instrumentem prawnym Unii, który jest wiążący i bezpośrednio stosowany.

ê 2201/2003 motyw 2 (dostosowany)

Rada Europejska w Tampere zatwierdziła zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych jako podstawę dla stworzenia prawdziwej przestrzeni sprawiedliwości oraz określiła jako priorytet prawo do odwiedzin.

ê 2201/2003 motyw 3 (dostosowany)

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1347/2000 36 ustanawia przepisy o jurysdykcji, uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej za dzieci obojga małżonków wydanych przy okazji spraw małżeńskich. Treść tego rozporządzenia została w znacznej mierze przejęta z mającej ten sam przedmiot konwencji z dnia 28 maja 1998 r. 37 .

ê 2201/2003 motyw 4 (dostosowany)

W dniu 3 lipca 2000 r. Francja wystąpiła z inicjatywą wydania przez Radę rozporządzenia o wzajemnym wykonywaniu orzeczeń dotyczących prawa do osobistej styczności z dzieckiem 38 .

ê 2201/2003 motyw 5 (dostosowany)

ð nowy

(6)W celu zapewnienia równego traktowania wszystkich dzieci niniejsze rozporządzenie  powinno Õ obejmować wszystkie orzeczenia w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej, łącznie ze środkami mającymi na celu ochronę dziecka  dzieci Õ, niezależnie od jakiegokolwiek związku z postępowaniem w sprawach małżeńskich ð lub innymi postępowaniami ï .

ê 2201/2003 motyw 6 (dostosowany)

(7)Ponieważ przepisy o odpowiedzialności rodzicielskiej znajdują często zastosowanie w sprawach małżeńskich, właściwsze  właściwe Õ jest  zatem Õ uregulowanie w jednym akcie prawnym kwestii spraw małżeńskich oraz odpowiedzialności rodzicielskiej.

ê 2201/2003 motyw 7 (dostosowany)

Zakres stosowania niniejszego rozporządzenia obejmuje sprawy cywilne, bez względu na rodzaj sądu.

ê 2201/2003 motyw 8

(8)W odniesieniu do orzeczeń rozwodowych, o separacji lub unieważnieniu małżeństwa niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie wyłącznie w stosunku do rozwiązania małżeństwa, a nie takich kwestii, jak przyczyny rozwodu, skutki majątkowe małżeństwa lub inne możliwe kwestie uboczne.

ê 2201/2003 motyw 9 (dostosowany)

(9)W odniesieniu do majątku dziecka niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do środków mających na celu ochronę dziecka, to znaczy (i)  a mianowicie Õ wyznaczenia oraz zakresu zadań osoby lub jednostki, której powierzono zarząd majątkiem dziecka, reprezentowanie dziecka i udzielanie mu pomocy;, oraz (ii) zarządu, zabezpieczenia lub rozporządzania majątkiem dziecka. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie na przykład do tych przypadków, w których rodzice pozostają w sporze o zarząd  przedmiotem postępowania jest wyznaczenie osoby lub jednostki zarządzającej Õ majątkiem dziecka. Środki odnoszące się do majątku dziecka niezwiązane z ochroną dziecka powinny nadal być regulowane rozporządzeniem Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych 39 rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 40 .

ê 2201/2003 motyw 10 (dostosowany)

(10)Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania w sprawach dotyczących zabezpieczenia społecznego, środków prawa publicznego o charakterze ogólnym w sprawach edukacji lub zdrowia, ani w stosunku do decyzji dotyczących prawa azylu lub imigracji. Ponadto nie ma ono zastosowania  nie powinno mieć zastosowania Õ do ustalenia rodzicielstwa, ponieważ stanowi to kwestię odrębną od przyznania odpowiedzialności rodzicielskiej, ani do innych kwestii związanych ze stanem cywilnym. Nie ma także zastosowania do środków podejmowanych w wyniku przestępstw popełnionych przez dzieci.

ê 2201/2003 motyw 11 (dostosowany)

(11)Obowiązki alimentacyjne są wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, ponieważ  te obowiązki Õ są już uregulowane w rozporządzeniu  Rady Õ (WE) nr 44/2001 4/2009 41 . Sądy  Organy Õ mające jurysdykcję według niniejszego rozporządzenia z reguły będą miały jurysdykcję w sprawach  dotyczących dodatkowych obowiązków Õ alimentacyjnych na podstawie art. 5 ust. 2 3 lit. d)  tego Õ rozporządzenia (WE) nr 44/2001.

ò nowy

(12)Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do wszystkich dzieci w wieku poniżej 18 lat, podobnie jak ma to miejsce w przypadku Konwencji haskiej z dnia 19 października 1996 r. o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej i środków ochrony dzieci („konwencja haska z 1996 r.”). Dzięki temu zakres niniejszego rozporządzenia nie będzie pokrywał się z zakresem Konwencji haskiej z dnia 13 stycznia 2000 r. o międzynarodowej ochronie dorosłych, która ma zastosowanie do osób powyżej 18. roku życia. Konwencja haska z dnia 25 października 1980 r. dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę („konwencja haska z 1980 r.”), a w konsekwencji również rozdział III niniejszego rozporządzenia, którego przepisy regulują stosowanie konwencji haskiej z 1980 r. w stosunkach między państwami członkowskimi, powinny nadal mieć zastosowanie do dzieci w wieku poniżej 16 lat.

ê 2201/2003 motyw 12 (dostosowany)

ð nowy

(13)Podstawy jurysdykcji w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej ustanowione w niniejszym rozporządzeniu ukształtowane są zgodnie z zasadą dobra dziecka ð i należy je stosować w myśl tej zasady. Każde odwołanie do dobra dziecka należy interpretować w świetle art. 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r. ï

(14) , w szczególności  W celu ochrony dobra dziecka jurysdykcję należy w pierwszej kolejności ustalać Õ według kryterium bliskości. Oznacza to, że  Dlatego też Õ jurysdykcja powinna należeć w pierwszej kolejności do sądów państwa członkowskiegoch zwykłego pobytu dziecka, z wyjątkiem niektórych przypadków , gdy dochodzi do Õ zmiany miejsca pobytu dziecka, lub w następstwie porozumienia zawartego między podmiotami odpowiedzialności rodzicielskiej.

ò nowy

(15)Jeżeli miejsce zwykłego pobytu dziecka ulegnie zmianie w wyniku legalnej przeprowadzki, jurysdykcja powinna ulec zmianie stosownie do miejsca pobytu dziecka, aby spełnić kryterium bliskości. Zasada ta powinna obowiązywać w przypadku, gdy nie toczy się jeszcze żadne postępowanie, a także wtedy, gdy postępowanie jest już w toku. W przypadku toczącego się postępowania strony mogą jednak uzgodnić przez wzgląd na skuteczność wymiaru sprawiedliwości, że do czasu wydania prawomocnego orzeczenia jurysdykcję zachowują sądy państwa członkowskiego, w którym toczy się postępowanie, pod warunkiem że jest to zgodne z dobrem dziecka. Możliwość ta ma szczególne znaczenie w przypadku, gdy postępowanie zmierza ku końcowi, a jeden z rodziców pragnie przenieść się wraz z dzieckiem do innego państwa członkowskiego.

(16)Pod pewnymi warunkami oraz gdy jest to zgodne z dobrem dziecka jurysdykcję w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej można również ustanowić w państwie członkowskim, w którym toczy się postępowanie w sprawie o rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa między rodzicami, lub w innym państwie członkowskim, z którym dziecko ma istotny związek i na które strony wyraziły zgodę, nawet jeśli dziecko nie ma zwykłego pobytu w tym państwie członkowskim. Jurysdykcja ta stanowiąca wyjątek od zasady bliskości, której przejawem jest jurysdykcja państwa członkowskiego zwykłego pobytu dziecka, dla którego nie istnieje utrwalona jurysdykcja (perpetuatio fori), powinna przestać obowiązywać najpóźniej z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w tym postępowaniu dotyczącym kwestii odpowiedzialności rodzicielskiej, aby w kontekście wszelkich przyszłych postępowań można było spełnić kryterium bliskości.

ê 2201/2003 motyw 16 (dostosowany)

ð nowy

(17)Niniejsze rozporządzenie nie powinno wyłączać zarządzania środków tymczasowych przez sądy  organy Õ państwa członkowskiego  niemającego jurysdykcji do rozpoznania sprawy co do istoty Õ – w przypadkach niecierpiących zwłoki – w tym środków ochronnych  zabezpieczających Õ, w stosunku do osoóby lub przedmiotów majątkowych ð dziecka ï znajdujących się w tym państwie  członkowskim Õ. ðŚrodki te powinny podlegać uznawaniu i wykonywaniu we wszystkich pozostałych państwach członkowskich, w tym w państwie członkowskim mającym jurysdykcję na podstawie niniejszego rozporządzenia, do czasu zastosowania przez właściwy organ tego państwa członkowskiego środków, które uzna za stosowne. Środki zarządzone przez sąd w jednym państwie członkowskim powinny jednak być zmieniane lub zastępowane wyłącznie środkami zarządzonymi również przez sąd w państwie członkowskim mającym jurysdykcję dla rozpoznania sprawy co do istoty. Organ, który ma jurysdykcję wyłącznie do zarządzenia tymczasowych środków, w tym środków zabezpieczających, powinien – w przypadku wniesienia do niego wniosku dotyczącego istoty sprawy – stwierdzić z urzędu brak swojej jurysdykcji. O ile wymaga tego ochrona dobra dziecka, organ ten powinien informować o zarządzonych środkach, bezpośrednio lub za pośrednictwem organu centralnego, organ państwa członkowskiego mającego na podstawie niniejszego rozporządzenia jurysdykcję do rozpoznania sprawy co do istoty. Niepoinformowanie organu innego państwa członkowskiego nie powinno jednak samo w sobie stanowić podstawy nieuznania danego środka. ï

ê 2201/2003 motyw 13 (dostosowany)

ð nowy

(18)ðW wyjątkowych przypadkach organy państwa członkowskiego zwykłego pobytu dziecka mogą nie być najodpowiedniejszymi organami do rozpoznania sprawy. ï W interesie  Dla dobra Õ dziecka, niniejsze rozporządzenie pozwala – wyjątkowo i w określonych okolicznościach, – na przekazanie sprawy przez sąd  organ Õ mający jurysdykcję  może przekazać swoją jurysdykcję w konkretnej sprawie Õ sądowi  organowi Õ innego państwa członkowskiego, jeżeli ten jest lepiej umiejscowiony  może lepiej Õ dla osądzićenia sprawęy. Jednakże drugi sąd  organ Õ nie powinien być uprawniony do przekazania sprawy  jurysdykcji Õ trzeciemu sądowi  organowi Õ.

ò nowy

(19)Każdorazowe odniesienie w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej do „jurysdykcji na podstawie niniejszego rozporządzenia” powinno obejmować art. 7–14, a mianowicie także pozostałą jurysdykcję na podstawie prawa krajowego, dopuszczoną na mocy art. 13 niniejszego rozporządzenia, i jurysdykcje ustanowione w drodze przekazania jurysdykcji.

ê 2201/2003 motyw 14 (dostosowany)

(20)Niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać stosowania międzynarodowego prawa publicznego w zakresie immunitetów  immunitetu Õ dyplomatycznegoych. Jeżeli sąd nie może wykonać jurysdykcji z uwagi na immunitet dyplomatyczny zgodny z prawem międzynarodowym, jurysdykcja powinna być wykonywana zgodnie z prawem krajowym w państwie członkowskim, w którym dana osoba nie posiada takiego immunitetu.

ê 2201/2003 motyw 15 (dostosowany)

(21)Do doręczeń dokumentów w postępowaniu wszczętym na podstawie niniejszego rozporządzenia zastosowanie ma rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie doręczania w państwach członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych lub handlowych 42   rozporządzenie (WE) nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady 43  Õ.

ò nowy

(22)Jeżeli wynik postępowania przed organem państwa członkowskiego niemającego jurysdykcji na podstawie niniejszego rozporządzenia uzależniony jest od rozstrzygnięcia kwestii wpadkowej wchodzącej w zakres niniejszego rozporządzenia, niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać temu organowi rozstrzygnięcia tej kwestii. Jeżeli zatem przedmiotem postępowania jest na przykład spór dotyczący dziedziczenia, w który zaangażowane jest dziecko, i istnieje konieczność wyznaczenia kuratora procesowego do reprezentowania dziecka w tym postępowaniu, organ mający jurysdykcję do rozpoznania tego sporu dotyczącego dziedziczenia powinien mieć prawo wyznaczyć kuratora na potrzeby toczącego się przed nim postępowania, bez względu na to, czy ma jurysdykcję do rozpoznania spraw dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej na podstawie niniejszego rozporządzenia. Wszelkie takie rozstrzygnięcie kwestii wpadkowej powinno wywierać skutek wyłącznie w danym postępowaniu.

ê 2201/2003 motyw 18

Jeżeli sąd odmówił zarządzenia powrotu dziecka na podstawie art. 13 konwencji haskiej z 1980 r., powinien o tym poinformować sąd mający jurysdykcję lub organ centralny państwa członkowskiego, w którym dziecko miało zwykły pobyt przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem. O ile nie wszczęto jeszcze postępowania przed tym sądem, sąd ten albo organ centralny powinien powiadomić strony. Obowiązek ten nie powinien być przeszkodą dla organu centralnego w powiadomieniu także właściwych organów zgodnie z prawem krajowym.

ê 2201/2003 motyw 19 (dostosowany)

ð nowy

(23)ðPostępowania w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej na podstawie niniejszego rozporządzenia, jak również postępowania w sprawie powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. powinny przebiegać z poszanowaniem prawa dziecka do swobodnego wyrażania swoich poglądów, a przy ocenie dobra dziecka poglądom tym należy nadawać należytą wagę. ï Wysłuchanie dziecka ð zgodnie z art. 24 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 12 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka ï odgrywa ważną rolę w stosowaniu niniejszego rozporządzenia,. przy czym  Niniejsze rozporządzenie Õ nie ma ono jednak na celu zmiany postępowań krajowych mających zastosowanie w tym zakresie ð określenia trybu wysłuchania dziecka, na przykład w kwestii tego, czy wysłuchanie dziecka przeprowadza sędzia osobiście czy też odpowiednio przeszkolony specjalista, który składa następnie sądowi sprawozdanie, lub czy wysłuchanie dziecka ma miejsce w sądzie czy też w innym miejscu ï .

ê 2201/2003 motyw 20 (dostosowany)

(24)Wysłuchanie dziecka w innym państwie członkowskim może nastąpić  , w stosownych przypadkach, Õ zgodnie z warunkami rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie współpracy pomiędzy sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych 44 .

ê 2201/2003 motyw 17 (dostosowany)

(25)W przypadku bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania dziecka powinno się niezwłocznie zarządzić jego powrót; w tym celu nadal powinna mieć zastosowanie konwencja haska z dnia 24 października 1980 r., którą uzupełniają przepisy niniejszego rozporządzenia, w szczególności jej art. 11 jego rozdział III.

ò nowy

(26)Aby postępowania w sprawie powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. mogły kończyć się jak najszybciej, państwa członkowskie powinny skoncentrować jurysdykcję w odniesieniu do tych postępowań w jednym sądzie lub większej ich liczbie, z należytym uwzględnieniem wewnętrznej struktury wymiaru sprawiedliwości. Koncentracja jurysdykcji w ograniczonej liczbie sądów w państwie członkowskim jest istotnym i skutecznym narzędziem pozwalającym przyśpieszyć postępowanie w sprawach związanych z uprowadzeniem dziecka w kilku państwach członkowskich, gdyż sędziowie prowadzący większą liczbę tego rodzaju spraw nabywają szczególnej specjalistycznej wiedzy. W zależności od struktury systemu prawnego jurysdykcja w sprawach związanych z uprowadzeniem dziecka mogłaby koncentrować się w jednym sądzie dla całego kraju lub w ograniczonej liczbie sądów, wykorzystując na przykład sądy apelacyjne jako punkt wyjścia i koncentrując jurysdykcję do rozpoznawania spraw dotyczących uprowadzenia dziecka za granicę w jednym sądzie pierwszej instancji na każdym obszarze podlegającym właściwości sądu apelacyjnego. Każda instancja powinna wydawać swoje orzeczenia w terminie nie dłuższym niż sześć tygodni od daty wniesienia do niej wniosku lub środka zaskarżenia. Państwa członkowskie powinny ograniczyć do jednego liczbę przysługujących środków zaskarżenia orzeczenia zarządzającego powrót dziecka lub odmawiającego zarządzenia powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej dotyczącej uprowadzenia dziecka z 1980 r.

(27)W przypadku gdy organy centralne wszczynają lub mają udział we wszczęciu postępowania sądowego w sprawie powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r., powinny zapewnić skompletowanie akt sprawy w terminie sześciu tygodni, chyba że jest to niemożliwe ze względu na wyjątkowe okoliczności. Aby organ centralny, do którego skierowano wniosek, mógł dochować tego terminu, wnioskujący organ centralny powinien ściśle współpracować z wnioskodawcą i niezwłocznie udzielać odpowiedzi na wszelkie zapytania organu centralnego, do którego skierowano wniosek, o udzielenie dodatkowych informacji lub przekazanie brakujących dokumentów.

(28)We wszystkich sprawach dotyczących dzieci, a zwłaszcza w sprawach dotyczących uprowadzenia dziecka za granicę, organy sądowe i administracyjne powinny brać pod uwagę możliwość osiągnięcia polubownego rozstrzygnięcia w drodze mediacji i przy użyciu innych stosownych środków, przy wsparciu, w stosownych przypadkach, istniejących sieci i struktur wsparcia na potrzeby mediacji w transgranicznych sporach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej. Tego rodzaju starania nie powinny jednak prowadzić do nadmiernego wydłużenia postępowań w sprawie powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r.

ê 2201/2003 motyw 17 (dostosowany)

ð nowy

(29)Sądy państwa członkowskiego, do którego dziecko zostało bezprawnie uprowadzone lub w którym zostało bezprawnie zatrzymane, powinny mieć w szczególnych, należycie uzasadnionych przypadkach możliwość sprzeciwienia się  odmowy zarządzenia Õ jego powrotuowi., ð jak dopuszczono w konwencji haskiej z 1980 r. Zanim sąd odmówi zarządzenia powrotu dziecka, powinien mimo wszystko rozważyć, czy zastosowano lub można zastosować odpowiednie środki zabezpieczające w celu wyeliminowania wszelkiego ryzyka zagrażającego dobru dziecka, które to ryzyko mogłoby uniemożliwić powrót dziecka zgodnie z art. 13 ust. 1 lit. b) konwencji haskiej z 1980 r. W tym celu sąd powinien skonsultować się z właściwymi organami sądowymi i administracyjnymi państwa członkowskiego zwykłego pobytu dziecka, przy wsparciu organów centralnych lub europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ustanowionej decyzją Rady 2001/470/WE z dnia 28 maja 2001 r. 45 , a w stosownych przypadkach zarządzić wszelkie środki ochrony, które są niezbędne w myśl art. 12 niniejszego rozporządzenia, aby zapewnić bezpieczny powrót dziecka. Środki te powinny podlegać uznawaniu i wykonywaniu we wszystkich pozostałych państwach członkowskich, w tym w państwie członkowskim mającym jurysdykcję na podstawie niniejszego rozporządzenia, do czasu podjęcia przez właściwy sąd tego państwa członkowskiego środków, które uzna za stosowne. ï

(30)ðW przypadku gdy sąd państwa członkowskiego, do którego dziecko zostało bezprawnie uprowadzone lub w którym zostało bezprawnie zatrzymane, postanowi o odmowie wydania dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r., w swoim orzeczeniu powinien wyraźnie wskazać odpowiednie artykuły konwencji haskiej z 1980 r. stanowiące podstawę odmowy. ï Powinno być jednak możliwe zastąpienie takiego orzeczenia przez późniejsze orzeczenie ð , wydane w postępowaniu dotyczącym pieczy na dzieckiem, po dokładnym rozważeniu dobra dziecka ï  przez Õ sądu państwa członkowskiego, w którym dziecko miało zwykły pobyt przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem. Jeżeli takie orzeczenie wymaga powrotu dziecka, powrót powinien nastąpić bez potrzeby przeprowadzenia szczególnego postępowania w sprawie uznania i wykonania tego orzeczenia w państwie członkowskim, do którego dziecko zostało bezprawnie uprowadzone.

ê 2201/2003 motyw 21

Uznawanie i wykonywanie orzeczeń wydanych w państwie członkowskim powinno opierać się na zasadzie wzajemnego zaufania, a podstawy nieuznania orzeczenia powinny być ograniczone do niezbędnego minimum.

ê 2201/2003 motyw 22

Dokumenty urzędowe oraz porozumienia stron, które są wykonalne w jednym państwie członkowskim, powinny być równoważne z „orzeczeniami” na potrzeby stosowania przepisów o uznawaniu i wykonywaniu.

ê 2201/2003 motyw 23 (dostosowany)

ð nowy

(31)Rada Europejska w Tampere uznała w swoich wnioskach końcowych (pkt 34), że ð Wzajemne zaufanie do wymiaru sprawiedliwości w Unii usprawiedliwia zasadę ï  , zgodnie z którą Õ orzeczenia w postępowaniu w sprawach rodzinnych  wydawane w państwie członkowskim Õ powinny być „automatycznie uznawane w całej Unii  we wszystkich państwach członkowskich Õ, bez  konieczności stosowania Õ jakiejkolwiekgokolwiek postępowania  procedury uznawania Õ przejściowego albo podawania przyczyn odmowy wykonania”. Z tego względu orzeczenia w sprawach prawa do osobistej styczności z dzieckiem oraz w sprawach powrotu dziecka, dla których  W szczególności, właściwe organy wnioskującego państwa członkowskiego, którym przedstawiono orzeczenie wydane w innym państwie członkowskim, stwierdzające rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa, które nie podlega już zaskarżeniu Õ, w państwie członkowskim pochodzenia zostały wydane zaświadczenia zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia, powinny być uznawane i wykonywane we wszystkich innych państwach członkowskich  , uznają to orzeczenie z mocy prawa Õ bez potrzeby dalszego  przeprowadzania Õ postępowania  i odpowiednio aktualizują swoje akta stanu cywilnego Õ. Warunki wykonywania tych orzeczeń nadal podlegają prawu krajowemu.

ò nowy

(32)Uznania orzeczenia można odmówić tylko wówczas, gdy występują przesłanka lub przesłanki odmowy uznania przewidziane w art. 37 i 38. Podobnie jak w myśl przepisów rozporządzenia (WE) nr 2201/2003, na przesłanki, o których mowa w art. 38 ust. 1 lit. a)–c), nie można się jednak powoływać w odniesieniu do orzeczeń dotyczących prawa do osobistej styczności z dzieckiem i orzeczeń dotyczących powrotu dziecka na podstawie art. 26 ust. 4 akapit drugi, dla których w państwie członkowskim pochodzenia wydano zaświadczenia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(33)Ponadto cel, jakim jest skrócenie czasu trwania transgranicznych sporów sądowych dotyczących dzieci i ograniczenie ich kosztów, uzasadnia zniesienie w stosunku do wszystkich orzeczeń w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej wymogu stwierdzenia wykonalności przed ich wykonaniem w państwie członkowskim wykonania. Podczas gdy rozporządzeniem (WE) nr 2201/2003 wymóg ten zniesiono wyłącznie w odniesieniu do orzeczeń przyznających prawo do osobistej styczności z dzieckiem i niektórych orzeczeń zarządzających powrót dziecka, w niniejszym rozporządzeniu przewidziano jedną procedurę regulującą transgraniczne wykonywanie wszystkich orzeczeń w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej. Orzeczenie wydane przez organy państwa członkowskiego należy zatem traktować, z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia, tak, jakby wydano je w państwie członkowskim wykonania.

(34)Dokumenty urzędowe oraz porozumienia stron, które są wykonalne w jednym państwie członkowskim, należy traktować jako równoważne „orzeczeniom” do celów stosowania przepisów o uznawaniu i wykonywaniu.

(35)W gestii sądu państwa członkowskiego wykonania pozostaje zarządzenie konkretnych środków wykonania, dokonanie wszelkich koniecznych rozstrzygnięć dodatkowych, które mogą być wymagane na mocy krajowych przepisów regulujących wykonywanie orzeczeń, a także polecenie właściwemu organowi egzekucyjnemu przystąpienie do wykonania orzeczenia. Jeżeli orzeczenie wydane w innym państwie członkowskim należy doprecyzować poprzez podanie dodatkowych informacji lub dostosować, aby umożliwić jego wykonanie na gruncie prawa krajowego państwa członkowskiego wykonania, właściwy organ tego państwa członkowskiego powinien dokonać niezbędnych doprecyzowań lub dostosowań, respektując zasadnicze elementy orzeczenia. W szczególności, jeżeli orzeczenie przyznające prawo do osobistej styczności z dzieckiem nie jest wystarczająco konkretne lub brakuje w nim niezbędnych ustaleń praktycznych, uzupełnienie orzeczenia o te elementy powinien zarządzić sąd w państwie członkowskim wykonania. Jeżeli orzeczenie zawiera środek lub zarządzenie, które są nieznane w prawie państwa członkowskiego, w którym orzeczenie ma być wykonane, ten środek lub to zarządzenie, w tym wszelkie prawa w nich przewidziane, należy w miarę możliwości dostosować do środka lub zarządzenia, które w świetle prawa tego państwa członkowskiego wywierają równoważny skutek i realizują podobne cele.

(36)Bezpośrednie wykonanie w państwie członkowskim orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim bez stwierdzenia wykonalności nie powinno stać w sprzeczności z poszanowaniem prawa do obrony. Osoba, przeciwko której wnosi się o wykonanie orzeczenia, powinna zatem mieć możliwość wystąpienia z wnioskiem o odmowę uznania lub wykonania orzeczenia, jeżeli uzna, że występuje jedna z przesłanek odmowy uznania lub wykonania orzeczenia przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.

(37)Strona zaskarżająca wykonanie orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim powinna, w miarę możliwości i zgodnie z systemem prawnym państwa członkowskiego wykonania, być w stanie powołać się w ramach tej samej procedury na przesłanki odmowy wykonania takie jak te, które określono w art. 40 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, oprócz przesłanek odmowy uznania lub wykonania określonych w art. 37 i 38 niniejszego rozporządzenia. Sprzeczność wykonania orzeczenia z dobrem dziecka, której przyczyną jest siła sprzeciwu dziecka w odpowiednim wieku i o wystarczającym stopniu dojrzałości lub inna zmiana okoliczności, która nastąpiła po wydaniu orzeczenia, należy uwzględnić tylko wówczas, gdy nabierze znaczenia porównywalnego z przesłankami zastosowania klauzuli porządku publicznego. Nie można powoływać się na przesłanki odmowy wykonania przewidziane w prawie krajowym. Jeżeli podstawę odmowy wykonania orzeczenia stanowi sprzeciw dziecka w odpowiednim wieku i o wystarczającym stopniu dojrzałości, właściwe organy państwa członkowskiego wykonania, zanim odmówią wykonania orzeczenia, powinny jednak podjąć wszelkie stosowne kroki, aby przygotować dziecko do wykonania orzeczenia i nakłonić je do współpracy.

(38)W celu poinformowania osoby, przeciwko której wystąpiono o wykonanie orzeczenia, o wykonaniu orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim osobie tej należy doręczyć zaświadczenie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu w rozsądnym terminie przed zastosowaniem pierwszego środka wykonania oraz, w razie konieczności, dołączyć do niego orzeczenie. W tym kontekście pierwszy środek wykonania należy rozumieć jako pierwszy środek wykonania zastosowany po wspomnianym doręczeniu.

ê 2201/2003 motyw 24 (dostosowany)

ð nowy

(39)Na zaświadczenie, które zostało wydane w celu ułatwienia wykonania orzeczenia, nie powinien przysługiwać żaden środek zaskarżenia. Zaświadczenie powinno być jedynie przedmiotem sprostowania  jedynie Õ w przypadku omyłki, tzn.  a mianowicie wówczas, gdy Õ jeżeli w zaświadczeniu nie została poprawnie odzwierciedlona treść orzeczenia. ðZaświadczenie to należy cofnąć, jeżeli w oczywisty sposób zostało wydane nieprawidłowo w świetle wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu. ï

ò nowy

(40)W przypadku zarządzenia środków tymczasowych, w tym środków zabezpieczających, przez organ mający jurysdykcję do rozpoznania sprawy co do istoty należy zapewnić ich swobodny obieg na mocy niniejszego rozporządzenia. To samo dotyczy środków tymczasowych, w tym środków zabezpieczających, zarządzonych w przypadkach niecierpiących zwłoki na podstawie art. 12 niniejszego rozporządzenia przez organ państwa członkowskiego niemającego jurysdykcji do rozpoznania sprawy co do istoty. Środki te powinny mieć zastosowanie, dopóki właściwy organ państwa członkowskiego mającego jurysdykcję do rozpoznania sprawy co do istoty na podstawie niniejszego rozporządzenia nie zastosuje środków, które uzna za stosowne.

Na podstawie niniejszego rozporządzenia uznaniu i wykonaniu nie powinny jednak podlegać środki tymczasowe, w tym środki zabezpieczające, które zarządzono bez wezwania strony przeciwnej do stawiennictwa.

ê 2201/2003 motyw 25 (dostosowany)

(41)W sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej należy wyznaczyć Õ Oorgany centralne   we wszystkich państwach członkowskich. Õ Ppowinny  one wspierać rodziców i właściwe organy w postępowaniach transgranicznych oraz Õ współpracować zarówno w zakresie  sprawach Õ ogólnychm, jak i w  konkretnych sprawach Õ przypadkach szczególnych, łącznie z dążeniem do polubownego zakończenia sporów rodzinnych w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej. W tym celu organy centralne  powinny uczestniczyć Õ biorą udział w Eeuropejskiej Ssieci Ssądowej w sprawach cywilnych i handlowych, utworzonej decyzją Rady 2001/470/WE z dnia 28 maja 2001 r. ustanawiającą Europejską Sieć Sądową w sprawach cywilnych i handlowych 46 .

ò nowy

(42)W szczególnych przypadkach w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej, które wchodzą w zakres niniejszego rozporządzenia, organy centralne powinny ze sobą współpracować przy udzielaniu pomocy organom krajowym oraz podmiotom odpowiedzialności rodzicielskiej. Taka pomoc powinna w szczególności obejmować ustalanie miejsca pobytu dziecka, samodzielnie lub za pośrednictwem innych właściwych organów, gdy jest to konieczne, aby zrealizować wniosek na podstawie niniejszego rozporządzenia, a także udostępnianie informacji na temat dziecka wymaganych na potrzeby postępowania.

(43)Do przetwarzania danych osobowych przez państwa członkowskie w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy rozporządzenia (UE) 2016/679 47 .

(44)Wnioskujący organ, bez uszczerbku dla wszelkich wymogów krajowego prawa procesowego, powinien mieć swobodę wyboru różnych dostępnych mu kanałów pozyskiwania niezbędnych informacji, na przykład w przypadku sądów – w drodze zastosowania przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001, skorzystania z pomocy europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, zwłaszcza organów centralnych ustanowionych niniejszym rozporządzeniem, sędziów i punktów kontaktowych należących do tej sieci, lub w przypadku organów sądowych i administracyjnych – poprzez występowanie z wnioskami o udzielenie informacji za pośrednictwem wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych działających w tym obszarze.

(45)W przypadku gdy wystąpiono z uzasadnionym wnioskiem o przekazanie informacji o sytuacji dziecka, o wszelkich toczących się postępowaniach lub o orzeczeniach wydanych w odniesieniu do dziecka, właściwe organy państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, powinny zrealizować ten wniosek bez stosowania żadnych dodatkowych wymagań, które mogą istnieć na gruncie ich prawa krajowego. Wniosek powinien zawierać w szczególności opis postępowania, na potrzeby którego wymagane są informacje oraz stan faktyczny, który doprowadził do wszczęcia tego postępowania.

(46)Organ państwa członkowskiego rozważający wydanie orzeczenia w sprawie odpowiedzialności rodzicielskiej powinien mieć prawo wystąpienia do organów innego państwa członkowskiego z wnioskiem o przekazanie informacji istotnych dla ochrony dziecka, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. W zależności od okoliczności informacje te mogą obejmować informacje na temat postępowań i orzeczeń dotyczących rodzica lub rodzeństwa dziecka lub zdolności rodzica do opieki nad dzieckiem lub utrzymywania osobistej styczności z dzieckiem.

(47)Jeżeli osoba, którą z dzieckiem łączą faktyczne więzy rodzinne w rozumieniu orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, przebywa w jednym państwie członkowskim i chce wszcząć postępowanie o przyznanie prawa do osobistej styczności z dzieckiem w innym państwie członkowskim, w którym dziecko ma zwykłe miejsce pobytu, osobie tej należy zezwolić na bezpośredni kontakt z właściwymi organami w państwie członkowskim, w którym przebywa, i uzyskanie ustalenia na temat swojej zdolności do wykonywania prawa do osobistej styczności oraz na temat warunków, pod jakimi można by rozważyć przyznanie prawa do osobistej styczności, z myślą o wykorzystaniu tych ustaleń w postępowaniu w państwie członkowskim mającym jurysdykcję na podstawie niniejszego rozporządzenia. Te same informacje powinny również być przekazywane przez właściwe organy państwa członkowskiego, w którym przebywa osoba wnioskująca o przyznanie prawa do osobistej styczności z dzieckiem, jeżeli ze stosownym wnioskiem wystąpią organy innego państwa członkowskiego mające jurysdykcję na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(48)Ponieważ w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej czas odgrywa zasadniczą rolę, odpowiedzi na wszelkie wnioski wystosowane na podstawie art. 64 i 65 należy przekazywać w terminie dwóch miesięcy.

(49)Jeżeli organ państwa członkowskiego wydał już orzeczenie w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej lub rozważa wydanie takiego orzeczenia, a jego wykonanie ma nastąpić w innym państwie członkowskim, organ ten może zwrócić się z wnioskiem do organów tego drugiego państwa członkowskiego o udzielenie pomocy w wykonaniu tego orzeczenia. Powinno to dotyczyć, na przykład, orzeczeń przyznających prawo do nadzorowanej osobistej styczności z dzieckiem, które mają być wykonane w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, w którym mieści się organ zarządzający osobistą styczność, lub przewidujących zastosowanie jakichkolwiek innych środków dodatkowych przez właściwe organy w państwie członkowskim, w którym orzeczenie ma podlegać wykonaniu.

(50)Jeżeli organ państwa członkowskiego rozważa umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub w placówce w innym państwie członkowskim, przed umieszczeniem dziecka w tej rodzinie lub placówce należy przeprowadzić procedurę konsultacji za pośrednictwem organów centralnych obu zainteresowanych państw członkowskich. Organ rozważający umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce powinien – przed zarządzeniem umieszczenia – uzyskać zgodę właściwego organu państwa członkowskiego, w którym dziecko powinno zostać umieszczone. Ponieważ umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce stanowi najczęściej środek stosowany w trybie pilnym, który jest niezbędny, aby wyrwać dziecko z sytuacji, która zagraża jego dobru, w przypadku orzeczeń tego rodzaju czas odgrywa istotną rolę. Aby przyśpieszyć przebieg procedury konsultacji, w niniejszym rozporządzeniu wyczerpująco określono zatem wymogi dotyczące wniosku i terminu udzielenia odpowiedzi przez państwo członkowski, w którym dziecko powinno zostać umieszczone. Warunki udzielania lub odmawiania zgody powinny jednak nadal być regulowane przez prawo krajowe państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek.

(51)Każde długoterminowe umieszczenie dziecka za granicą powinno przebiegać zgodnie z art. 24 ust. 3 Karty praw podstawowych UE (prawo do utrzymywania osobistego kontaktu z rodzicami) oraz postanowieniami Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka, a zwłaszcza art. 8, 9 i 20. Rozważając możliwe rozwiązania, należytą uwagę należy w szczególności zwrócić na pożądaną ciągłość w wychowaniu dziecka oraz na pochodzenie etniczne dziecka, jego wyznanie oraz uwarunkowania kulturowe i językowe.

ê 2201/2003 motyw 26 (dostosowany)

(52)Komisja powinna udostępnić publicznie oraz aktualizować wykazy  informacje na temat Õ właściwych sądów oraz środków zaskarżenia przekazane przez państwa członkowskie.

ê 2201/2003 motyw 27

Przepisy niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 48 .

ò nowy

(53)W celu zapewnienia, aby zaświadczenia stosowane w związku z uznawaniem lub wykonywaniem orzeczeń, dokumentów urzędowych i porozumień były aktualizowane, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmian załączników I–III niniejszego rozporządzenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz by te konsultacje prowadzono zgodnie z zasadami określonymi w porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić równy udział w przygotowaniu aktów delegowanych, Rada otrzymuje wszystkie dokumenty w tym samym czasie, co eksperci państw członkowskich, a ich eksperci mają regularny dostęp do posiedzeń powołanych przez Komisję grup ekspertów zajmujących się opracowaniem aktów delegowanych.

ê 2201/2003 motyw 28 (dostosowany)

Niniejsze rozporządzenie zastępuje rozporządzenie (WE) nr 1347/2000, które tym samym zostaje uchylone.

ê 2201/2003 motyw 29 (dostosowany)

(54)W celu zapewnienia właściwego funkcjonowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać przeglądu  oceny Õ jego stosowania i w razie potrzeby zaproponować niezbędne zmiany.

ê 2201/2003 motyw 30 (dostosowany)

ð nowy

(55)ð[Zgodnie z art. 1 i 2 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej oraz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz nie naruszając przepisów art. 4 tego protokołu, Zjednoczone Królestwo i Irlandia nie uczestniczą w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie są nim związane ani go nie stosują.] ï [Zjednoczone Królestwo i Irlandia poinformowały, Zzgodnie z art. 3  i art. 4a ust. 1 Õ Protokołu  nr 21 Õ w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii  w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego Õ dołączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu  o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Õ ustanawiającego Wspólnotę Europejską,  Zjednoczone Królestwo i Irlandia poinformowały, Õ że chciałyby uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.]

ê 2201/2003 motyw 31 (dostosowany)

(56)Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu  nr 22 Õ w sprawie stanowiska Danii, dołączonego  załączonego Õ do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu  o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Õ ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, które nie jest dla tego państwa wiążące i nie stosuje się do niego  i nie jest nim związana ani go nie stosuje Õ.

ê 2201/2003 motyw 32 (dostosowany)

ð nowy

(57)Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ð ze względu na różnice w przepisach krajowych regulujących jurysdykcję oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń ï, natomiast możliwe jest ð , ze względu na bezpośrednie stosowanie i wiążący charakter niniejszego rozporządzenia, ï lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty  Unii Õ, Wspólnota  Unia Õ może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu  o Unii Europejskiej Õ. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.,

ê 2201/2003 motyw 33 (dostosowany)

Niniejsze rozporządzenie uznaje prawa podstawowe i jest zgodne z zasadami przyjętymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. W szczególności zmierza do zapewnienia przestrzegania podstawowych praw dziecka określonych w art. 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

ê 2201/2003 (dostosowany)

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE

Artykuł 1

Zakres stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie, bez względu na rodzaj  organu sądowego lub administracyjnego Õ sądu, w sprawach cywilnych dotyczących:

a)rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa;

b)przyznawania, wykonywania, przekazywania, pełnego lub częściowego pozbawienia odpowiedzialności rodzicielskiej.

2. Sprawy, o których mowa w ust. 1 lit. b), dotyczą  obejmują Õ w szczególności:

a)pieczęy nad dzieckiem i prawoa do osobistej styczności z dzieckiem;

b)opiekęi, kuratelęi i podobneych instytucjei prawneych;

c) wyznaczeniea i zakresu zadań osoby lub jednostki, która jest odpowiedzialna za osobę lub majątek dziecka, reprezentuje go lub udziela mu pomocy;

d)umieszczeniea dziecka w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczej;

e)środkiów mająceych na celu ochronę dziecka w odniesieniu do zarządu, zabezpieczenia lub rozporządzania majątkiem dziecka.

3. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:

a)ustalenia i zaprzeczenia rodzicielstwa;

b)orzeczeń w sprawach adopcji, środków przygotowujących do adopcji, jak również unieważnienia i odwołania adopcji;

c)nazwiska i imion dziecka;

d)upełnoletnienia;

e)obowiązków alimentacyjnych;

f)powiernictwa oraz dziedziczenia;

g)środków podejmowanych w wyniku przestępstw popełnionych przez dzieci.

Artykuł 2

Definicje

Na użytek niniejszego rozporządzenia  stosuje się następujące definicje Õ :

1. „sąd”  „organ” Õ obejmuje  oznacza Õ wszelkie organy  dowolny organ sądowy lub administracyjny Õ państw członkowskich, które są właściwe w sprawach, które zgodnie z art. 1 wchodzą w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia;

2. „sędzia” oznacza sędziego albo osobę pełniącą urząd równoważny kompetencjom sędziego w sprawach, które wchodzą w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia;

3. „państwo członkowskie” oznacza każde państwo członkowskie z wyjątkiem Danii;

4. „orzeczenie” oznacza każde wydane przez sąd państwa członkowskiego orzeczenie  postanowienie, zarządzenie lub wyrok organu państwa członkowskiego Õ orzekające rozwód, separację, albo unieważnienie małżeństwa, jak również każde orzeczenie  lub Õ dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej, niezależnie od tego, w jaki sposób nazywane jest dane orzeczenie, w tym wyrok lub postanowienie;

5. „państwo członkowskie pochodzenia” oznacza państwo członkowskie, w którym wydano orzeczenie, które ma być wykonane;

6. „państwo członkowskie wykonania” oznacza państwo członkowskie, w którym wystąpiono o wykonanie orzeczenia;

ò nowy

7. „dziecko” oznacza każdą osobę poniżej 18. roku życia;

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

78. „odpowiedzialność rodzicielska” oznacza ogół praw i obowiązków, które zostały przyznane osobie fizycznej lub prawnej orzeczeniem, z mocy prawa lub poprzez prawnie wiążące porozumienie, dotyczących osoby lub majątku dziecka.,  w tym Õ w szczególności pieczę na dzieckiem oraz prawo do osobistej styczności z dzieckiem;

89. „podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej” oznacza każdą osobę  , instytucję lub inny organ Õ , na którychej spoczywa odpowiedzialność rodzicielska za dziecko;

910. „piecza na dzieckiem” obejmuje  oznacza Õ prawa i obowiązki związane z opieką nad osobą dziecka, w szczególności prawo do określania miejsca pobytu dziecka  , w tym sytuacje, gdy na podstawie zarządzenia, z mocy prawa lub w drodze porozumienia wywierającego skutek prawny w świetle prawa państwa członkowskiego, w którym dziecko ma zwykły pobyt, jeden podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej nie może decydować o miejscu pobytu dziecka bez zgody drugiego podmiotu odpowiedzialności rodzicielskiej Õ ;

1011. „prawo do osobistej styczności z dzieckiem” obejmuje w szczególności  oznacza prawo do osobistej styczności z dzieckiem, w tym Õ prawo do zabrania dziecka na czas ograniczony do innego miejsca niż miejsce zwykłego pobytu;

1112. „bezprawne uprowadzenie albo zatrzymanie dziecka” oznacza uprowadzenie lub zatrzymanie dziecka, jeżeli:

a) narusza to prawo do pieczęy nad dzieckiem, które  uzyskaną Õ na mocy orzeczenia, z mocy prawa lub poprzez prawnie wiążące porozumienie  wywierające skutek prawny w świetle Õ prawaem państwa członkowskiego, w którym dziecko bezpośrednio przed uprowadzeniem lub zatrzymaniem miało zwykły pobyt; oraz

b) pod warunkiem, że prawo pieczay nad dzieckiem byłao, wspólnie lub samemu  samodzielnie Õ, faktycznie wykonywanae w czasie uprowadzenia lub zatrzymania dziecka lub byłaoby wykonywanae, gdyby uprowadzenie lub zatrzymanie nie nastąpiło. Za wspólne wykonywanie pieczy nad dzieckiem uznaje się sytuację, gdy jeden podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej na mocy orzeczenia lub z mocy prawa nie może stanowić o miejscu pobytu dziecka bez zgody innego podmiotu odpowiedzialności rodzicielskiej.

ROZDZIAŁ II

JURYSDYKCJA

SEKCJA 1

Rozwód, separacja i unieważnienie małżeństwa

Artykuł 3

Jurysdykcja ogólna

1. W sprawach orzeczeń dotyczących rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa jurysdykcję mają sądy  organy Õ państwa członkowskiego:,

a) na którego terytorium:

–oboje małżonkowie mają zwykły pobyt, lub

–małżonkowie mieli ostatnio oboje zwykły pobyt, o ile jedno z nich ma tam nadal zwykły pobyt  przebywa Õ, lub

–strona przeciwna ma zwykły pobyt, lub

–w przypadku wspólnego pozwu lub wniosku jedno z małżonków ma zwykły pobyt, lub

–powód lub wnioskodawca ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam od przynajmniej roku bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub wniosku, lub

–powód lub wnioskodawca ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam przynajmniej od sześciu miesięcy bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub wniosku i jest obywatelem tego państwa członkowskiego lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, ma tam swój „domicile”;

b) którego obywatelstwo posiadają oboje małżonkowie lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, w którym  oboje małżonkowie Õ mają swój wspólny „domicile”.

2. Pojęcie „domicile” na potrzeby niniejszego rozporządzenia określa się według prawa brytyjskiego i irlandzkiego.

Artykuł 4

Powództwo wzajemne

Sąd  Organ Õ, przed którym toczy się postępowanie na podstawie art. 3, ma również jurysdykcję w odniesieniu do powództwa wzajemnego w zakresie, w jakim  to powództwo wzajemne Õ jest ono objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 5

Zmiana separacji w rozwód

Bez uszczerbku dla  Nie naruszając przepisów Õ art. 3, sąd  organ Õ państwa członkowskiego, który wydał orzeczenie o separacji, ma również jurysdykcję w sprawie zmiany tego orzeczenia na orzeczenie rozwodowe, jeżeli jest to przewidziane w prawie tego państwa członkowskiego.

Artykuł 7 6

Pozostałe jurysdykcje

1. Jeżeli żaden sąd  organ Õ państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji zgodnie z art. 3, 4 i 5, jurysdykcję określa się w każdym państwie członkowskim według jego własnego prawa  tego państwa członkowskiego Õ.

Artykuł 6

Wyłączny charakter jurysdykcji na podstawie art. 3, 4 i 5

 2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do strony przeciwnej Õ Przeciwko małżonkowi, któray:

a) ma zwykły pobyt na terytorium państwa członkowskiego; lub

b) jest obywatelem państwa członkowskiego lub – w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii – ma swój „domicile” na terytorium jednego z tych państw członkowskich;.

postępowanie przed sądami innego państwa członkowskiego może być prowadzone tylko zgodnie z art. 3, 4 i 5.

23. Każdy obywatel państwa członkowskiego, który ma zwykły pobyt na terytorium innego państwa członkowskiego, może, tak jak obywatele tego państwa  członkowskiego Õ, powoływać się na przepisy jurysdykcyjne mające w tym państwie  członkowskim Õ zastosowanie wobec strony przeciwnej, która nie ma ani zwykłego pobytu na terytorium państwa członkowskiego, ani nie posiada obywatelstwa państwa członkowskiego lub – w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii – nie ma swojego „domicile” na terytorium jednego z tych państw członkowskich.

SEKCJA 2

Odpowiedzialność rodzicielska

Artykuł 8 7

Jurysdykcja ogólna

1. W sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej jurysdykcję mają sądy  organy Õ państwa członkowskiego, w którym w chwili wniesienia pozwu lub wniosku dziecko ma zwykły pobyt. ðW przypadku zgodnego z prawem przeprowadzenia się dziecka z jednego państwa członkowskiego do innego i uzyskania przez nie w tym państwie nowego zwykłego pobytu jurysdykcję mają organy państwa członkowskiego nowego zwykłego pobytu. ï

2.  Przepisy Õ Uust. 1 mają zastosowanie z zastrzeżeniem przepisów art. 8, 9, 10 i 10 12.

Artykuł 9 8

Utrzymanie jurysdykcji wynikającej z poprzedniego miejsca zwykłego pobytu dziecka  w odniesieniu do prawa do osobistej styczności z dzieckiem Õ

1. W przypadku zgodnego z prawem przeprowadzenia się dziecka z jednego państwa członkowskiego do innego i uzyskania przez nie  w tym państwie Õ nowego zwykłego pobytu, jurysdykcja sądów  organów Õ poprzedniego zwykłego pobytu dziecka zostaje utrzymana, w drodze wyjątku od art. 8, przez okres trzech miesięcy po przeprowadzce, w celu dokonania  do celów Õ zmiany wydanego w tym państwie członkowskim orzeczenia dotyczącego prawa do osobistej styczności z dzieckiem wydanego w tym państwie członkowskim przed przeprowadzeniem się dziecka, jeżeli osoba  , której przyznano prawo do osobistej styczności z dzieckiem Õ uprawniona zgodnie z tym  na podstawie tego Õ orzeczeniaem do osobistej styczności z dzieckiem, nadal zwykle przebywa w państwie członkowskim poprzedniego zwykłego pobytu dziecka.

2.  Przepisy Õ Uust. Ö 1 Õ 2 nie mają zastosowania, jeżeli osoba uprawniona do osobistej styczności w rozumieniu ust. 1 uznała jurysdykcję sądów  organów Õ państwa członkowskiego nowego zwykłego pobytu dziecka poprzez udział w postępowaniu przed tymi sądami  organami Õ, nie kwestionując ich jurysdykcji.

Artykuł 10 9

Jurysdykcja w przypadkach uprowadzenia dziecka

W przypadku bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania dziecka jurysdykcja sądów  organów Õ państwa członkowskiego, w którym dziecko bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem miało zwykły pobyt, zostaje utrzymana do chwili uzyskania przez dziecko zwykłego pobytu w innym państwie członkowskim oraz:

a) każda z osób, instytucji lub innych jednostek sprawujących pieczę nad dzieckiem przyzwoliła na uprowadzenie lub zatrzymanie;

lub

b) dziecko przebywało w tym innym państwie członkowskim przez co najmniej rok od chwili, w której osoba, instytucja lub inna jednostka sprawująca pieczę nad dzieckiem dowiedziała się lub powinna była się dowiedzieć o miejscu jego pobytu,  i Õ dziecko zadomowiło się w swoim nowym otoczeniu oraz spełniony jest jeden z następujących warunków:

(i) w ciągu roku od chwili, w której sprawujący pieczę nad dzieckiem dowiedział się lub powinien był się dowiedzieć o miejscu pobytu dziecka, nie został złożony żaden pozew lub wniosek o powrót dziecka do właściwych organów państwa członkowskiego, do którego dziecko zostało uprowadzone lub w którym jest zatrzymane;

(ii) pozew lub wniosek o powrót wniesiony przez sprawującego pieczę nad dzieckiem został cofnięty, a żaden nowy wniosek nie został złożony w terminie określonym w ppkt (i);

ò nowy

(iii) pozew lub wniosek o powrót wniesiony przez sprawującego pieczę odrzucono w oparciu o przesłanki inne niż art. 13 konwencji haskiej z 1980 r.;

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

(iii iv) postępowanie przed sądem w państwaie członkowskiegom, w którym dziecko miało zwykły pobyt bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem, zostało zakończone zgodnie z art. 11 ust. 7 26 ust. 3 akapit drugi;

(iv v) sądy  organy Õ państwa członkowskiego, w którym dziecko miało zwykły pobyt bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem, wydały orzeczenie o prawie do pieczy nad dzieckiem, w którym nie zarządziły powrotu dziecka.

Artykuł 12 10

Pozostałe jurysdykcje  Wybór sądu na potrzeby postępowań ubocznych i samoistnych Õ

1. Sądy państwa członkowskiego mające jurysdykcję w przypadku pozwu lub wniosku o rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa na podstawie art. 3 mają jurysdykcję w każdej sprawie dotyczącej odpowiedzialności rodzicielskiej związanej z pozwem lub wnioskiem, jeżeli  spełnione są następujące warunki Õ:

a) na co najmniej jednym z małżonków spoczywa odpowiedzialność rodzicielska w odniesieniu do dziecka; oraz

b) jurysdykcja tych sądów została wyraźnie lub w inny jednoznaczny sposób uznana przez małżonków lub podmioty odpowiedzialności rodzicielskiej ð najpóźniej ï w chwili wszczęcia postępowania ð lub w toku tego postępowania, gdy tak stanowią przepisy prawa tego państwa członkowskiego; ï oraz

c) jurysdykcja Õ jest zgodna z dobrem dziecka.

2. Jurysdykcja wykonywana zgodnie z ust. 1 ustaje:

a) gdy orzeczenie uwzględniające albo oddalające  w sprawie pozwu lub Õ wnioseku o rozwód, separację albo unieważnienie małżeństwa stało się prawomocne; lub Õ

b)  gdy orzeczenie Õ w przypadkach, w których postępowaniue dotyczącyme odpowiedzialności rodzicielskiej  stało się prawomocne, w przypadkach, w których postępowanie to Õ jeszcze się toczy w chwili  , gdy orzeczenie, o którym mowa Õ określonej w lit. a) – gdy orzeczenie w tym postępowaniu stało się prawomocne; lub Õ

c) gdy postępowania, o których mowa w lit. a) i b), zostały zakończone z innej przyczyny.

3. Sądy państwa członkowskiego mają również jurysdykcję w odniesieniu do odpowiedzialności rodzicielskiej w postępowaniach innych niż te, o których mowa w ust. 1, jeżeli  spełnione są następujące warunki Õ:

a) dziecko ma istotny związek z tym państwem członkowskim, w szczególności z uwagi na fakt, że jeden z podmiotów odpowiedzialności rodzicielskiej ma zwykły pobyt w tym państwie członkowskim lub dziecko posiada obywatelstwo tego państwa członkowskiego; oraz

b) jurysdykcja sądów została wyraźnie lub w inny jednoznaczny sposób uznana przez wszystkie strony postępowania ð najpóźniej ï w chwili wszczęcia postępowania ð lub w trakcie tego postępowania, gdy tak stanowią przepisy prawa tego państwa członkowskiego; ï oraz

c) jurysdykcja Õ jest zgodna z dobrem dziecka.

ò nowy

4.    Jurysdykcja przyznana na podstawie ust. 3 ustaje, gdy postępowanie rozstrzygnięto prawomocnym orzeczeniem.

5.    Jeżeli wszystkie strony postępowania dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej uznają jurysdykcję, o której mowa w ust. 1–3, w toku tego postępowania, porozumienie stron odnotowuje się w sądzie zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym mieści się sąd.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

46. Jeżeli dziecko ma zwykły pobyt w państwie trzecim, które nie jest stroną Konwencji haskiej z dnia 19 października 1996 r. o jurysdykcji, właściwym prawie  właściwym Õ,  uznawaniu, Õ wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dziecka  („konwencja haska z 1996 r.”) Õ,  za zgodną z dobrem dziecka Õ należy uznać jurysdykcję na podstawie niniejszego artykułu za zgodną z dobrem dziecka, w szczególności jeśli przeprowadzenie postępowania w danym państwie trzecim okazuje się niemożliwe.

Artykuł 13 11

Jurysdykcja w oparciu o obecność dziecka

1. Jeżeli nie można ustalić zwykłego pobytu dziecka i nie można określić jurysdykcji na podstawie art. 12 10, jurysdykcję mają sądy  organy Õ państwa członkowskiego, w którym dziecko się znajduje.

2.  Przepisy Õ Uust. 1 mają zastosowanie także wobec dzieci, które są uchodźcami lub które zostały wysiedlone za granicę z powodu niepokojów w swoim kraju.

Artykuł 20 12

Środki tymczasowe włącznie ze środkami zabezpieczającymi

1. W przypadkach niecierpiących zwłoki sądy  organy Õ państwa członkowskiego stosują, niezależnie od przepisów niniejszego rozporządzenia, ð , w którym znajduje się dziecko lub należący do dziecka majątek, mają jurysdykcję do zastosowania ï środkówi tymczasowyche przewidziane w prawie tego państwa członkowskiego, włącznie ze środkami zabezpieczającymi, w odniesieniu do osób ð tego dziecka ï lub  majątku Õ mienia znajdujących się w tym państwie, nawet jeśli na podstawie niniejszego rozporządzenia rozpoznanie sprawy co do istoty należy do jurysdykcji sądu innego państwa członkowskiego.

ò nowy

Jeżeli wymaga tego ochrona dobra dziecka, organ, który zastosował środki zabezpieczające, informuje o tym organ państwa członkowskiego, który ma jurysdykcję na podstawie niniejszego rozporządzenia do rozpoznania sprawy co do istoty, bezpośrednio lub za pośrednictwem organu centralnego wyznaczonego zgodnie z art. 60.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

2. Środki, o których mowa w  zastosowane na podstawie Õ ust. 1, tracą moc, gdy  tylko Õ sąd  organ Õ państwa członkowskiego, do którego jurysdykcji należy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem rozpoznanie sprawy co do istoty, podjął  zastosował Õ środki, które uważa za właściwe.

Artykuł 14 13

Pozostałe jurysdykcje

Jeżeli żaden sąd  organ Õ państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji zgodnie z art. 87–1311, jurysdykcję określa się w każdym państwie członkowskim według prawa tego państwa  członkowskiego Õ.

Artykuł 15 14

Przekazanie do sądu  państwa członkowskiego Õ lepiej umiejscowionego  odpowiedniejszego Õ dla osądzenia sprawy

1. W drodze wyjątku, sądy  organy Õ państwa członkowskiego, do których jurysdykcji należy rozpoznanie sprawy co do istoty, jeżeli uznają, że sąd  organ Õ innego państwa członkowskiego, z którym dziecko ma szczególny związek, mógłby lepiej osądzić sprawę lub jej określoną część, oraz jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka:

a) zawieszają rozpoznanie sprawy  postępowanie Õ lub odnośnąej jegoj częśćci i wzywają strony do wniesienia pozwu lub wniosku do sądu  właściwego organu Õ tego innego państwa członkowskiego zgodnie z ust. 4; lub

b) wzywają sąd  właściwy organ Õ innego państwa członkowskiego do uznania swojej jurysdykcji zgodnie z ust. 5.

2.  Przepisy Õ Uust. 1 mają zastosowanie:

a) na wniosek jednej ze stron; lub

b) z urzędu; lub

c) na wniosek sądu  organu Õ innego państwa członkowskiego, z którym dziecko ma szczególny związek, zgodnie z ust. 3.

Przekazanie z urzędu lub na wniosek sądu  organu Õ innego państwa członkowskiego musi zostać zaakceptowane przez co najmniej jedną ze stron.

3. Przyjmuje się, że dziecko ma szczególny związek z państwem członkowskim, w rozumieniu  o którym mowa w Õ ust. 1, jeżeli:

a) dziecko uzyskało w tym państwie członkowskim zwykły pobyt po wszczęciu postępowania przed sądem  organem Õ, o którym mowa w ust. 1; lub

b) dziecko miało wcześniej zwykły pobyt w tym państwie członkowskim; lub

c) dziecko posiada obywatelstwo tego państwa członkowskiego; lub

d) podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej ma zwykły pobyt w tym państwie członkowskim; lub

e) majątek dziecka znajduje się na terytorium tego państwa członkowskiego, a sprawa dotyczy środków ochrony dziecka w związku z zarządem, zabezpieczeniem lub rozporządzaniem tym majątkiem.

4. Sąd  Organ Õ państwa członkowskiego, do którego jurysdykcji należy rozpoznanie sprawy co do istoty, określa termin, w którym wszczyna się postępowanie przed sądami  organami Õ innego państwa członkowskiego zgodnie z ust. 1.

Jeżeli postępowanie przed tymi sądami  organami Õ nie zostanie wszczęte przed upływem tego terminu, sąd  organ Õ rozpoznający sprawę ma nadal jurysdykcję zgodnie z art. 87–1411 i art. 13.

5. Sądy  Organy Õ tego innego państwa członkowskiego, z uwagi na szczególne okoliczności sprawy, o ile jest to zgodne z dobrem dziecka, mogą uznać swoją jurysdykcję w ciągu sześciu tygodni po wszczęciu postępowania  otrzymaniu wniosku Õ zgodnie z ust. 1 lit. a) lub b). W tym przypadku sąd  organ Õ, przed którym wcześniej wszczęto postępowanie, uznaje brak swej jurysdykcji. W przeciwnym razie sąd  organ Õ, przed którym wcześniej wszczęto postępowanie, ma nadal jurysdykcję zgodnie z art. 87–1411 i 13.

6. Sądy  Organy Õ współpracują dla celów niniejszego artykułu, bezpośrednio, lub za pośrednictwem organów centralnych wyznaczonych zgodnie z art. 53 60 ð lub za pośrednictwem europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ï .

SEKCJA 3

Przepisy wspólne

Artykuł 16 15

Wszczęcie postępowania przed sądem

1. Uznaje się, że postępowanie przed sądem zostało wszczęte:

a) w chwili, w której pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne jest wniesione do sądu, pod warunkiem że powód lub wnioskodawca nie zaniechał następnie podjęcia czynności, do których podjęcia był obowiązany celem doręczenia pisma stronie przeciwnej; lub

b) jeżeli pismo musi być doręczone przed wniesieniem do sądu, w chwili, w której organ odpowiedzialny za doręczenie otrzymał pismo, pod warunkiem że powód lub wnioskodawca nie zaniechał następnie podjęcia czynności, do których podjęcia był obowiązany celem wniesienia pisma do sądu.

ò nowy

Artykuł 16

Kwestia wpadkowa

Jeżeli wynik postępowania toczącego się przed organem państwa członkowskiego zależy od rozstrzygnięcia kwestii wpadkowej wchodzącej w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia, organ ten może dokonać rozstrzygnięcia tej kwestii.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 17

Badanie jurysdykcji

Sąd  Organ Õ państwa członkowskiego stwierdza z urzędu brak swojej jurysdykcji, jeżeli postępowanie zostało wszczęte przed tym sądem  organem Õ w sprawie, w której nie ma jurysdykcji na podstawie niniejszego rozporządzenia i w której sąd  organ Õ innego państwa członkowskiego ma jurysdykcję na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 18

Badanie dopuszczalności

1. Jeżeli strona przeciwna, która nie ma zwykłego pobytu w państwie członkowskim, w którym wszczęto postępowanie, nie stawia się w sądzie, sąd mający jurysdykcję zawiesza postępowanie do czasu ustalenia, że strona przeciwna miała możliwość otrzymania pisma wszczynającego postępowanie lub pisma równorzędnego w czasie umożliwiającym jej przygotowanie obrony albo że podjęte zostały wszelkie niezbędne do tego czynności.

2.  Przepisy Õ Aart. 19 rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000 1393/2007 mają zastosowanie zamiast ust. 1, jeżeli pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne miało być przekazane z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego zgodnie z tym rozporządzeniem.

3. Jeżeli przepisy rozporządzeniea (WE) nr 1348/2000 1393/2007 nie mają zastosowania, stosuje się art. 15 Konwencji haskiej z 15 listopada 1965 r. o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych, jeżeli pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne miało być przekazane za granicę zgodnie z tą konwencją.

Artykuł 19

Zawisłość sprawy i postępowania zależne

1. Jeżeli  wszczęto postępowanie w sprawie Õ pozwy lub wnioski o rozwód, separację albo unieważnienie małżeństwa między tymi samymi stronami zostały wniesione do sądów  przed organami Õ różnych państw członkowskich, sąd  organ Õ, do którego pozew lub wniosek wniesiono później, zawiesza z urzędu postępowanie do czasu ustalenia jurysdykcji sądu  organu Õ, do którego najpierw wniesiono pozew lub wniosek.

2. Jeżeli pozwy lub wnioski dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej w odniesieniu do tego samego dziecka oraz na tej samej podstawie roszczenia zostały wniesione do sądów  organów Õ różnych państw członkowskich, sąd  organ Õ, do którego pozew lub wniosek wniesiono później, zawiesza z urzędu postępowanie do czasu ustalenia jurysdykcji sądu  organu Õ, do którego najpierw wniesiono pozew lub wniosek.

3. Jeżeli ustalona została jurysdykcja sądu  organu Õ, do którego najpierw wniesiono pozew lub wniosek, sąd  organ Õ, do którego pozew lub wniosek wniesiono później, stwierdza brak swej jurysdykcji na rzecz tego sądu  organu Õ.

W takim przypadku strona, która wniosła pozew lub wniosek  wszczęła postępowanie Õ do sądu  przed organem Õ, przed którym wszczęto postępowanie później, może wnieść ten pozew lub wniosek  wszcząć to postępowanie Õ do sądu  przed organem Õ, do  przed Õ którymego najpierw wniesiono pozew lub wniosek  wszczęto postępowanie Õ.

ò nowy

Artykuł 20

Prawo dziecka do wyrażenia swoich poglądów

Sprawując jurysdykcję na podstawie sekcji 2 niniejszego rozdziału, organy państw członkowskich zapewniają, aby dziecku, które jest w stanie formułować swoje własne poglądy, zapewniono rzeczywistą i skuteczną możliwość swobodnego wyrażenia tych poglądów w trakcie postępowania.

Organ nadaje poglądom dziecka należytą wagę stosownie do wieku i dojrzałości dziecka oraz dokumentuje w orzeczeniu fakt ich uwzględnienia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ROZDZIAŁ III

UPROWADZENIE DZIECKA Õ

Artykuł 11 21

Powrót dziecka  na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. Õ

1. Jeżeli osoba, instytucja lub inna jednostka sprawująca  zarzucająca naruszenie Õ pieczyę nad dzieckiem wnosi pozew lub wniosek do właściwych organów  sądu Õ państwa członkowskiego o wydanie orzeczenia na podstawie Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę (dalej zwana „konwencjaą haskaą z 1980 r.”), w celu doprowadzenia do  zarządzającego Õ powrótotu dziecka bezprawnie uprowadzonego lub zatrzymywanego w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym dziecko bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem miało zwykły pobyt, stosuje się ust. 2–8 art. 22–26.

ò nowy

Artykuł 22

Koncentracja jurysdykcji

Państwa członkowskie zapewniają, aby jurysdykcja w zakresie pozwów lub wniosków o powrót dziecka, o których mowa w art. 21, była skoncentrowana w ograniczonej liczbie sądów. Każde państwo członkowskie informuje Komisję o tych sądach zgodnie z art. 81.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 23

Postępowanie przyśpieszone i mediacja Õ

31. Sąd, do którego wniesiono pozew lub wniosek o powrót dziecka  , o którym mowa w art. 21, Õ zgodnie z ust. 1, w ramach postępowania dotyczącego takiego pozwu lub wniosku działa szybko, stosując najszybsze procedury przewidziane w prawie krajowym.

Bez uszczerbku  Nie naruszając przepisów akapitu pierwszego Õ, sąd ð każda instancja ï wydaje swoje orzeczenie nie później niż  w terminie Õ sześciuć tygodni od wniesienia  do niej Õ pozwu lub wniosku ð lub środka zaskarżenia ï , chyba że na skutek nadzwyczajnych okoliczności nie jest to możliwe.

ò nowy

2.    Sąd bada na jak najwcześniejszym etapie postępowania, czy strony są gotowe podjąć mediację w celu znalezienia, ze względu na dobro dziecka, zgodnego rozwiązania, pod warunkiem że nie opóźni to nadmiernie postępowania.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 24

Wysłuchanie dziecka w postępowaniu w sprawie powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. Õ

2. W przypadku zastosowania art. 12 i 13 konwencji haskiej z 1980 r.  sąd Õ zapewniać dziecku możliwość  wyrażenia swoich poglądów zgodnie z art. 20 niniejszego rozporządzenia Õ bycia wysłuchanym w toku postępowania, o ile nie wydaje się to niewłaściwe ze względu na jego wiek lub stopień dojrzałości.

Artykuł 25

Postępowanie w sprawie powrotu dziecka Õ

41. Sąd nie może odmówić powrotu dziecka na podstawie art. 13 akapit pierwszy lit. b) konwencji haskiej z 1980 r., jeżeli ustalono, że zostały podjęte stosowne działania w celu zapewnienia ochrony dziecka po jego powrocie.

ò nowy

W tym celu sąd:

a)    współpracuje z właściwymi organami państwa członkowskiego, w którym dziecko miało zwykły pobyt bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem, bezpośrednio, przy pomocy organów centralnych lub za pośrednictwem europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, oraz

b)    stosuje, w stosownych przypadkach, środki tymczasowe, w tym środki zabezpieczające, zgodnie z art. 12 niniejszego rozporządzenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

52. Sąd nie może odmówić zarządzenia powrotu dziecka jeżeli  tylko wówczas, gdy Õ osoba, która wniosła pozew lub wniosek o powrót dziecka, nie miała możliwośćci bycia wysłuchaną.

ò nowy

3.    Sąd może nadać orzeczeniu zarządzającemu powrót dziecka klauzulę tymczasowej wykonalności, bez względu na możliwość wniesienia środka zaskarżenia, nawet jeśli prawo krajowe nie przewiduje takiej tymczasowej wykonalności.

4.    Na orzeczenie zarządzające powrót dziecka lub odmawiające zarządzenia powrotu dziecka przysługuje tylko jeden środek zaskarżenia.

5.    Do wykonywania orzeczeń dotyczących powrotu dziecka wydanych na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. stosuje się odpowiednio art. 32 ust. 4.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 26

Odmowa zarządzenia powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r. Õ

ò nowy

1.    W orzeczeniu odmawiającym zarządzenia powrotu dziecka sąd wskazuje artykuł lub artykuły konwencji haskiej z 1980 r., które stanowią podstawę odmowy.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

62. Jeżeli sąd wydał orzeczenie odmawiające zarządzenia powrotu dziecka  oparto na przynajmniej jednej z przesłanek, o których mowa w Õ na podstawie art. 13 konwencji haskiej z 1980 r., sąd ten musi natychmiast, bezpośrednio, lub za pośrednictwem swojego organu centralnego ð lub europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ï , przekazujeać odpis  tego Õ orzeczenia odmawiającego zarządzenia powrotu dziecka oraz  innych Õ odpowiednich dokumentów, w szczególności protokołu rozpraw przed sądem, sądowi właściwemu lub organowi centralnemu w państwie członkowskim, w którym dziecko bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem miało zwykły pobyt, zgodnie z prawem krajowym.

ðDo orzeczenia dołącza się tłumaczenie zgodnie z art. 69 na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych tego państwa członkowskiego lub na dowolny inny język, który to państwo członkowskie wyraźnie dopuszcza.  ï Wszystkie wymienione  te Õ dokumenty zostają przedłożone  przekazuje się Õ sądowi  mającemu jurysdykcję Õ w ciągu miesiąca od daty orzeczenia odmawiającego zarządzenia powrotu dziecka.

73. O ile jedna ze stron postępowania nie wszczęła postępowania przed sądami państwa członkowskiego, w którym dziecko bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem miało zwykły pobyt, sąd albo organ centralny, który otrzymuje informacje wymienione  dokumenty, o których mowa Õ w ust. 6 2, musi  przekazuje te informacje Õ powiadomić o tym stronomy i wezwać  wzywa Õ je do przedstawienia obserwacji sądowi, zgodnie z prawem krajowym, w terminie trzech miesięcy od daty powiadomienia, aby sąd mógł zbadać kwestię pieczy nad dzieckiem.

Bez uszczerbku dla  Nie naruszając Õ przepisów jurysdykcyjnych zawartych w niniejszym rozporządzeniu, sąd zamyka sprawę, jeżeli w przewidzianym terminie nie wpłyną do sądu żadne obserwacje.

84. Niezależnie od orzeczenia odmawiającego zarządzenia powrotu dziecka ð Jeżeli sąd, o którym mowa w ust. 3, otrzyma obserwacje w określonym terminie lub jeżeli postępowanie w sprawie pieczy nad dzieckiem już się toczy w tym państwie członkowskim, sąd bada kwestię pieczy nad dzieckiem, uwzględniając dobro dziecka oraz uzasadnienie orzeczenia odmawiającego zarządzenia powrotu dziecka i dowody, w oparciu o które wydano to orzeczenie, ï na podstawie art. 13 konwencji haskiej z 1980 r.,. 

Kkażde późniejsze orzeczenie  w sprawie pieczy na dzieckiem wydane w postępowaniu, o którym mowa w akapicie pierwszym, Õ zarządzające powrót dziecka, wydane przez sąd mający jurysdykcję zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jest wykonalne  we wszystkich pozostałych państwach członkowskich Õ zgodnie z przepisami rozdziału III sekcja 4, w celu zapewnienia powrotu dziecka  , niezależnie od wcześniejszego orzeczenia odmawiającego zarządzenia powrotu dziecka na podstawie art. 13 konwencji haskiej z 1980 r. Õ.

ROZDZIAŁ III IV

UZNAWANIE I WYKONYWANIE

SEKCJA 1

Uznawanie

Artykuł 21 27

Uznawanie orzeczeń

1. Orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim jest uznawane w innych państwach członkowskich bez potrzeby przeprowadzania specjalnego Ö żadnego Õ postępowania.

2. W szczególności, oraz bez uszczerbku dla  nie naruszając przepisów Õ ust. 3, nie wymaga się przeprowadzania specjalnego postępowania dla celów dokonywania wpisów w księgach stanu cywilnego państwa członkowskiego na podstawie wydanego w innym państwie członkowskim orzeczenia o rozwodzie, separacji lub unieważnieniu małżeństwa, od którego zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego nie mogą zostać wniesione  przysługują Õ żadne dalsze środki zaskarżenia.

3. Bez uszczerbku dla sekcji 4, kKażda zainteresowana strona może wystąpić w trybie postępowania przewidzianego w sekcji 2 z wnioskiem o  wydanie orzeczenia stwierdzającego brak przesłanek odmowy uznania orzeczenia, o których mowa w art. 37 i 38 Õ ustalenie, że orzeczenie podlega lub nie podlega uznaniu. ð Przepisy sekcji 3 podsekcja 2 niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio. ï

Właściwość miejscową sądu znajdującego się w wykazie przekazanym Komisji zgodnie z art. 68 przez każde z państw członkowskich określana jest przez prawo krajowe państwa członkowskiego, w którym wniesiono wniosek o uznanie albo nieuznanie orzeczenia.

4. Jeżeli kwestia uznania orzeczenia zostaje podniesiona przed  organem Õ sądem państwa członkowskiego jako kwestia wstępna  wpadkowa Õ, sąd  organ Õ ten może ją rozstrzygnąć.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 37 28

Dokumenty  przedkładane do celów uznawania Õ

1. Strona, która występuje o uznanie albo nieuznanie orzeczenia lub stwierdzenie wykonalności  pragnie powołać się w państwie członkowskim na orzeczenie wydane w innym państwie członkowskim Õ, przedstawia  przedkłada Õ:

a) a) odpis orzeczenia, który spełnia warunki niezbędne do ustalenia jego autentyczności; oraz

b) b)  odpowiednie Õ zaświadczenie, o którym mowa w  wydane na podstawie Õ art. 5339.

2. Ponadto w przypadku orzeczenia wydanego w postępowaniu zaocznym strona, która występuje o uznanie orzeczenia lub stwierdzenie jego wykonalności, przedstawia:

a) oryginał lub uwierzytelniony odpis dokumentu, z którego wynika, że pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne zostało doręczony stronie, która nie stawiła się w sądzie;

lub

b) dokumentu wskazującego, że strona przeciwna jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem.

ò nowy

2.    Organ, przed którym strona powołuje się na orzeczenie wydane w innym państwie członkowskim, może w razie konieczności zobowiązać stronę, która się na nie powołuje, do przedstawienia, zgodnie z art. 69, tłumaczenia lub transliteracji istotnej treści zaświadczenia, o którym mowa ust. 1 lit. b).

Organ może zobowiązać stronę do przedstawienia tłumaczenia orzeczenia zamiast tłumaczenia istotnej treści zaświadczenia tylko wówczas, gdy nie jest w stanie kontynuować postępowania bez tego tłumaczenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 27 29

Zawieszenie postępowania

1. Sąd państwa członkowskiego, do którego wystąpiono o uznanie  Organ, przed którym powołano się na Õ orzeczeniea wydanego w innym państwie członkowskim, może zawiesić postępowanie  , w całości lub w części, w następujących przypadkach: Õ, 

a)    jeżeli od orzeczeniea został wniesiony zwyczajny środek zaskarżenia.  zaskarżono w państwie członkowskim pochodzenia; Õ

ò nowy

b)    wystąpiono z wnioskiem o wydanie orzeczenia stwierdzającego brak przesłanek odmowy uznania orzeczenia, o których mowa w art. 37 i 38, lub orzeczenia o odmowie uznania na podstawie jednej z tych przesłanek; lub

c)    w przypadku orzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej w państwie członkowskim mającym na podstawie niniejszego rozporządzenia jurysdykcję do rozpoznania sprawy co do istoty toczy się postępowanie o zmianę orzeczenia lub o wydanie nowego orzeczenia w tym samym przedmiocie.

ê 2201/2003 (dostosowany)

2. Sąd państwa członkowskiego, do którego wystąpiono o uznanie orzeczenia wydanego w Irlandii lub w Zjednoczonym Królestwie, może zawiesić postępowanie, jeżeli wykonanie orzeczenia zostało wstrzymane w państwie członkowskim pochodzenia z powodu wniesienia środka zaskarżenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

SEKCJA 2

Wniosek o stwierdzenie wykonalności ð Wykonywanie orzeczeń ï

Artykuł 28 30

Orzeczenia podlegające wykonaniu

1. Orzeczenie w sprawie wykonywania  sprawach dotyczących Õ odpowiedzialności rodzicielskiej wobec dziecka wydane w jednym państwie członkowskim oraz  , które jest w tym państwie wykonalne Õ i które zostało doręczone, jest wykonywane  podlega wykonaniu Õ w innychm państwie członkowskim  państwach członkowskich Õ, jeżeli jego wykonalność w tym państwie została stwierdzona na wniosek którejkolwiek zainteresowanej strony ð bez konieczności uzyskania stwierdzenia wykonalności ï .

2. Jednakże w Zjednoczonym Królestwie orzeczenie takie jest wykonywane w Anglii i Walii, w Szkocji lub w Irlandii Północnej tylko wtedy, jeżeli na wniosek którejkolwiek zainteresowanej strony zostało zarejestrowane do wykonania w tej części Zjednoczonego Królestwa.

2. Nawet jeżeli prawo krajowe nie przewiduje wykonalności   Do celów wykonania w innym państwie członkowskim Õ orzeczenia przyznającego prawo do osobistej styczności  z dzieckiem Õ z mocy samego prawa, sąd państwa członkowskiego pochodzenia może stwierdzić wykonalność  nadać Õ orzeczeniua  klauzulę tymczasowej wykonalności Õ, niezależnie od wniesienia jakiegokolwiek środka zaskarżenia  , nawet jeżeli prawo krajowe nie przewiduje takiej tymczasowej wykonalności Õ.

Artykuł 30 31

Postępowanie

1. Do postępowania w sprawie wnoszenia wniosku  wykonania orzeczeń wydanych w innym państwie członkowskim Õ stosuje się prawo państwa członkowskiego wykonania ð , w zakresie, w jakim nie uregulowano go w niniejszym rozporządzeniu ï . ð Nie naruszając przepisów art. 40, orzeczenie wydane w państwie członkowskim, które jest wykonalne w państwie członkowskim wykonania, podlega w nim wykonaniu na tych samych warunkach jak orzeczenie wydane w państwie członkowskim wykonania. ï

ò nowy

2.    Od strony wnioskującej o wykonanie orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim nie można wymagać posiadania adresu do doręczeń w państwie członkowskim wykonania.

Strona ta zobowiązana jest posiadać pełnomocnika w państwie członkowskim wykonania tylko wówczas, gdy posiadanie takiego pełnomocnika jest obowiązkowe bez względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania stron.

ê 2201/2003

2. Wnioskodawca wskazuje do celów doręczenia adres w okręgu sądu, do którego wnosi wniosek. Jeżeli jednak prawo państwa członkowskiego wykonania nie przewiduje wskazywania takiego adresu, wnioskodawca ustanawia pełnomocnika do doręczeń.

3. Do wniosku dołącza się dokumenty, o których mowa w art. 37 i 39.

ò nowy

Artykuł 32

       Właściwe sądy i postępowanie w sprawie wykonania orzeczenia

1.    Wniosek o wykonanie orzeczenia składa się do sądu właściwego w sprawach o wykonanie orzeczeń na mocy prawa krajowego państwa członkowskiego wykonania. O tych sądach każde państwo członkowskie informuje Komisję zgodnie z art. 81.

2.    Sąd podejmuje wszystkie niezbędne kroki, aby zapewnić wykonanie orzeczenia, w tym:

a)    zarządza zastosowanie konkretnych środków egzekucyjnych;

b)    dostosowuje, w razie konieczności, orzeczenie zgodnie z art. 33;

c)    zleca czynności komornikowi.

3.    Na tym etapie nie wolno badać żadnych przesłanek odmowy uznania lub wykonania orzeczenia, chyba że złożono wniosek o odmowę uznania lub wykonania orzeczenia na podstawie art. 39 lub art. 41.

4.    Jeżeli orzeczenia nie wykonano w terminie sześciu tygodni od chwili wszczęcia postępowania w sprawie wykonania orzeczenia, sąd państwa członkowskiego wykonania informuje o tym fakcie i o powodach niewykonania wnioskujący organ centralny w państwie członkowskim pochodzenia lub wnioskodawcę, jeżeli postępowanie wszczęto bez pomocy organu centralnego.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 48 33

Warunki wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem  Dostosowanie orzeczenia Õ

ò nowy

1.    W razie konieczności sądy państwa członkowskiego wykonania mogą doprecyzować szczegóły niezbędne do wykonania orzeczenia i dokonać wszelkich dostosowań wymaganych w celu wykonania orzeczenia, pod warunkiem że nie naruszy to istotnych elementów orzeczenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

1. W szczególności Õ Ssądy państwa członkowskiego wykonania mogą określać warunki wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem, jeżeli niezbędne ustalenia nie zostały lub nie zostały dostatecznie określone w orzeczeniu wydanym przez sądy  organy Õ państwa członkowskiego mającego jurysdykcję dla  do Õ rozpoznania sprawy co do istoty i pod warunkiem, że nie naruszy to istotnych elementów orzeczenia.

2. Warunki określone zgodnie z ust. 1 akapitem drugim tracą moc na podstawie późniejszego orzeczenia sądów państwa członkowskiego, do których jurysdykcji należy rozpoznanie sprawy co do istoty.

ò nowy

2.     Jeżeli w orzeczeniu przewidziano środek lub zarządzenie, które są nieznane w prawie państwa członkowskiego wykonania, sądy tego państwa członkowskiego dostosowują w miarę możliwości ten środek lub to zarządzenie do środka lub zarządzenia znanego w prawie tego państwa członkowskiego, które wywierają równoważny skutek i realizują podobne cele i interesy.

Takie dostosowanie nie może rodzić skutków wykraczających poza skutki przewidziane w prawie państwa członkowskiego pochodzenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 45 34

Dokumenty  przedkładane wraz z wnioskiem o wykonanie orzeczenia Õ

1. Strona, która wnosi o wykonanie  w państwie członkowskim Õ orzeczenia  wydanego w innym państwie członkowskim Õ, przedstawia  przedkłada Õ:

a) odpis orzeczenia, który spełnia warunki niezbędne do ustalenia jego autentyczności; oraz

b)  odpowiednie Õ zaświadczenie, o którym mowa w art. 41 ust. 1 lub w art. 42 ust. 1 ð wydane na podstawie art. 53, poświadczające, że orzeczenie jest wykonalne, oraz zawierające stosowny wyciąg z orzeczenia, w którym określono obowiązek jego wykonania ï .

2. Na potrzeby niniejszego artykułu:

–do zaświadczenia, o którym mowa w art. 41 ust. 1, dołącza się tłumaczenie pkt 12 dotyczącego warunków wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem,

–do zaświadczenia, o którym mowa w art. 42 ust. 1, dołącza się tłumaczenie pkt 14 dotyczącego warunków wdrażania środków podjętych w celu zapewnienia powrotu dziecka.

Tłumaczenie dokonane jest w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego wykonania, bądź w jakimkolwiek innym języku wyraźnie przez państwo członkowskie wykonania dopuszczonym. Tłumaczenie jest uwierzytelnione przez osobę do tego uprawnioną w jednym z państw członkowskich.

ò nowy

2.    Sąd może w razie konieczności zobowiązać wnioskodawcę do przedstawienia, zgodnie z art. 69, tłumaczenia lub transliteracji istotnej treści zaświadczenia, w którym określono obowiązek wykonania orzeczenia.

3.    Sąd może zobowiązać wnioskodawcę do przedstawienia tłumaczenia orzeczenia tylko wówczas, gdy nie jest w stanie kontynuować postępowania bez tego tłumaczenia.

Artykuł 35

Doręczenie zaświadczenia i orzeczenia

1.    W przypadku gdy wystąpiono z wnioskiem o wykonanie orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim, zaświadczenie wydane na podstawie art. 53 doręcza się osobie, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, przed zastosowaniem pierwszego środka wykonania. Do zaświadczenia dołącza się orzeczenie, chyba że doręczono je już tej osobie.

2.    Jeżeli osoba, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, ma miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie pochodzenia, może ona wystąpić z wnioskiem o udostępnienie tłumaczenia orzeczenia, aby móc zaskarżyć wykonanie orzeczenie, jeżeli orzeczenia nie sporządzono w jednym z następujących języków lub nie dołączono do niego tłumaczenia na jeden z następujących języków:

a)    język, który osoba ta rozumie; lub

b)    język urzędowy państwa członkowskiego, w którym osoba ta ma miejsce zwykłego pobytu lub, jeżeli w tym państwie członkowskim istnieje kilka języków urzędowych, język urzędowy lub jeden z języków urzędowych miejsca jej zwykłego pobytu.

W przypadku gdy wystąpiono z wnioskiem o udostępnienie tłumaczenia orzeczenia na podstawie akapitu pierwszego, dopóki tłumaczenie nie zostanie przekazane osobie, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, nie można zastosować żadnych środków wykonania, z wyjątkiem środków zabezpieczających.

Przepisów niniejszego ustępu nie stosuje się, jeżeli osobie, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, doręczono już orzeczenie w jednym z języków, o których mowa w akapicie pierwszym.

3.    Przepisów niniejszego artykułu nie stosuje się do wykonania środków tymczasowych, w tym środków zabezpieczających.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 36

Zawieszenie postępowania w sprawie wykonania orzeczenia Õ

 1.    Nie naruszając przepisów art. 40, sąd w państwie członkowskim wykonania, na wniosek osoby, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, zawiesza postępowanie w sprawie wykonania orzeczenia Õ ð w przypadku zawieszenia wykonalności orzeczenia w państwie członkowskim pochodzenia. ï

ò nowy

2.    Na wniosek osoby, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, sąd w państwie członkowskim wykonania może zawiesić postępowanie w sprawie wykonania orzeczenia, jeżeli ze względu na przejściowe okoliczności, takie jak poważna choroba dziecka, wykonanie orzeczenia stanowiłoby poważne zagrożenie dla dobra dziecka. Wykonanie orzeczenia podejmuje się ponownie z chwilą ustania tej przeszkody.

ê 2201/2003 (dostosowany)

SEKCJA 3

 Odmowa uznania i wykonania orzeczenia Õ

Podsekcja 1

 Odmowa uznania orzeczenia Õ

Artykuł 22 37

Podstawy  Przesłanki Õ nieuznania orzeczenia dotyczącego rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa  w sprawach małżeńskich Õ

 Na wniosek zainteresowanej strony odmawia się uznania Õ Oorzeczenia dotyczącego rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa nie uznaje się:

a) jeżeli takie uznanie jest oczywiście sprzeczne z porządkiem publicznym państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie; lub Õ

b) jeżeli zostało wydane zaocznie, jeśli stronie przeciwnej nie doręczono pisma wszczynającego postępowanie lub pisma równorzędnego w czasie i w sposób umożliwiający jej przygotowanie obrony, chyba że zostanie ustalone, że strona przeciwna jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem; lub Õ

c) jeżeli orzeczenia nie da się pogodzić z orzeczeniem wydanym w postępowaniu między tymi samymi stronami w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie; lub

d) jeżeli orzeczenia nie da się pogodzić z wcześniejszym orzeczeniem wydanym w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim między tymi samymi stronami, o ile to wcześniejsze orzeczenie spełnia warunki niezbędne do jego uznania w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie.

Artykuł 23 38

Podstawy  Przesłanki Õ nieuznania orzeczenia dotyczącego  w sprawach dotyczących Õ odpowiedzialności rodzicielskiej

 1.    Na wniosek zainteresowanej strony odmawia się uznania Õ Oorzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej nie uznaje się:

a) jeżeli takie uznanie jest oczywiście sprzeczne z porządkiem publicznym państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie, biorąc pod uwagę dobro dziecka;  lub Õ

b) jeżeli orzeczenie, z wyjątkiem przypadków niecierpiących zwłoki, zostało wydane bez zapewnienia dziecku możliwości bycia wysłuchanym, z naruszeniem podstawowych zasad postępowania w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie;

cb) jeżeli zostało wydane zaocznie, jeśli osobie nieobecnej nie doręczono pisma wszczynającego postępowanie lub pisma równorzędnego w czasie i w sposób umożliwiający jej przygotowanie obrony, chyba że zostanie ustalone, że taka osoba jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem;  lub Õ

dc) na wniosek jakiejkolwiek osoby twierdzącej, że orzeczenie stanowi naruszenie jej odpowiedzialności rodzicielskiej, jeżeli orzeczenie zostało wydane bez zapewnienia tej osobie możliwości bycia wysłuchaną;  lub Õ

ed) jeżeli orzeczenia nie da się pogodzić z późniejszym orzeczeniem dotyczącym odpowiedzialności rodzicielskiej, wydanym w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie;  lub Õ

fe) jeżeli orzeczenia nie da się pogodzić z późniejszym orzeczeniem dotyczącym odpowiedzialności rodzicielskiej, wydanym w innym państwie członkowskim lub w kraju trzecim, w którym dziecko ma zwykły pobyt, o ile to późniejsze orzeczenie spełnia warunki niezbędne do jego uznania w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie;

lub

g) jeżeli nie przestrzegano procedur określonych w art. 56.

 2.    Na przesłanki odmowy, o których mowa w ust. 1 lit. a)–c), nie można się powoływać w odniesieniu do orzeczenia przyznającego prawo do osobistej styczności z dzieckiem lub zarządzającego powrót dziecka na podstawie art. 26 ust. 4 akapit drugi. Õ

ò nowy

Artykuł 39

Postępowanie w sprawie odmowy uznania orzeczenia

Procedury przewidziane w art. 41–47 oraz, w stosownych przypadkach, w sekcjach 4 i 6 oraz w rozdziale VI stosuje się odpowiednio do wniosku o odmowę uznania orzeczenia.

Podsekcja 2

Odmowa wykonania orzeczenia

Artykuł 40

Przesłanki odmowy wykonania orzeczenia w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej

1.    Wykonania orzeczenia odmawia się na wniosek osoby, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, w przypadku stwierdzenia, że występuje jedna z przesłanek nieuznania orzeczenia, o których mowa w art. 38 ust. 1.

Na przesłanki nieuznania orzeczenia, o których mowa w art. 38 ust. 1 lit. a)–c), nie można się powoływać w odniesieniu do orzeczenia przyznającego prawo do osobistej styczności z dzieckiem lub zarządzającego powrót dziecka na podstawie art. 26 ust. 4 akapit drugi.

2.    Wykonania orzeczenia można odmówić na wniosek osoby, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia, jeżeli, ze względu na zmianę okoliczności, jaka nastąpiła od czasu wydania orzeczenia, wykonanie orzeczenia byłoby w oczywisty sposób sprzeczne z porządkiem publicznym państwa członkowskiego wykonania, ze względu na istnienie jednej z następujących przesłanek:

a)    dziecko w odpowiednim wieku i o wystarczającym stopniu dojrzałości wyraża obecnie sprzeciw tego rodzaju, że wykonanie orzeczenia stałoby w oczywistej sprzeczności z dobrem dziecka;

b)    od momentu wydania orzeczenia nastąpiła zmiana innych okoliczności tego rodzaju, że wykonanie orzeczenia stałoby obecnie w oczywistej sprzeczności z dobrem dziecka.

3.    W przypadkach, o których mowa w ust. 2 lit. a), właściwe organy państwa członkowskiego, zanim odmówią wykonania orzeczenia, podejmują niezbędne kroki, aby zapewnić współpracę ze strony dziecka i zapewnić wykonanie orzeczenia zgodnie z dobrem dziecka.

4.    Nie można powoływać się na przesłanki odmowy wykonania orzeczenia inne niż te, które określono w niniejszym rozporządzeniu.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 29 41

Właściwość miejscowa sądu

1. Wniosek o stwierdzenie wykonalności ð odmowę wykonania orzeczenia ï wnosi się do sądu znajdującego się w wykazie przekazanym  właściwego w sprawach o wykonanie orzeczeń na mocy krajowego prawa państwa członkowskiego wykonania, podanego do wiadomości Õ Komisji zgodnie z art. 68 81 przez każde z państw członkowskich.

2. Właściwość miejscową sądu określa się na podstawie zwykłego pobytu osoby, przeciwko której ma być uzyskane wykonanie, lub na podstawie zwykłego pobytu dziecka, którego dotyczy wniosek.

Jeżeli żadne z miejsc, o których mowa w powyższym akapicie, nie znajduje się w państwie członkowskim wykonania, właściwość miejscową określa się na podstawie miejsca wykonania.

ò nowy

Artykuł 42

Postępowanie w sprawie odmowy wykonania orzeczenia

1.    Do postępowania w sprawie odmowy wykonania orzeczenia, w zakresie, w jakim nie zostało uregulowane w niniejszym rozporządzeniu, stosuje się przepisy prawa państwa członkowskiego wykonania.

2.    Wnioskodawca przedstawia sądowi odpis orzeczenia oraz, w razie konieczności, tłumaczenie orzeczenia zgodnie z art. 69 lub jego transliterację.

Sąd może zwolnić z obowiązku przedstawienia dokumentów, o których mowa w akapicie pierwszym, jeżeli już je posiada lub jeżeli wezwanie wnioskodawcy do ich przedstawienia uzna za nieuzasadnione.

Jeżeli sąd uzna wezwanie wnioskodawcy do przedstawienia dokumentów za nieuzasadnione, do przedstawienia tych dokumentów może wezwać drugą stronę.

3.    Od strony wnioskującej o odmowę wykonania orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim nie można żądać posiadania adresu do doręczeń w państwie członkowskim wykonania.

Strona ta zobowiązana jest posiadać pełnomocnika w państwie członkowskim wykonania tylko wówczas, gdy posiadanie takiego pełnomocnika jest obowiązkowe bez względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania stron.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 31 43

Orzeczenie sądu

1. Sąd, do którego wniesiono wniosek, niezwłocznie wydaje orzeczenie ð w sprawie odmowy wykonania orzeczenia ï . Ani osoba, przeciwko której ma być uzyskane wykonanie, ani dziecko, nie mają możliwości złożenia w tym stadium postępowania jakiegokolwiek oświadczenia dotyczącego wniosku.

2. Wniosek może być oddalony tylko z powodu jednej z przyczyn przewidzianych w art. 22, 23 i 24.

3. Orzeczenie nie może być w żadnym wypadku przedmiotem kontroli merytorycznej.

Artykuł 32

Zawiadomienie o orzeczeniu

Właściwy urzędnik sądowy niezwłocznie zawiadamia wnioskodawcę o orzeczeniu wydanym po rozpatrzeniu wniosku, zgodnie z procedurą przewidzianą przez prawo państwa członkowskiego wykonania.

Artykuł 33 44

Środek zaskarżenia

1. Każda ze stron może wnieść środek zaskarżenia od orzeczenia rozstrzygającego o wniosku o stwierdzenie wykonalności ð odmowę wykonania orzeczenia ï .

2. Środek zaskarżenia wnosi się do sądu znajdującego się w wykazie przekazanym  właściwego w świetle prawa krajowego do rozpoznawania środków zaskarżenia przeciwko orzeczeniom, o których mowa w art. 40, podanego do wiadomości Õ Komisji zgodnie z art. 68 81 przez każde z państw członkowskich.

3. Środek zaskarżenia jest rozpoznawany zgodnie z przepisami właściwymi dla postępowania spornego.

4. Jeżeli środek zaskarżenia wniesiony jest przez osobę, która wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie wykonalności, strona, przeciwko której ma być uzyskane wykonanie, zostaje wezwana do stawienia się w sądzie rozpoznającym środek zaskarżenia. Jeżeli taka osoba nie stawi się w sądzie, stosuje się przepisy art. 18.

5. Środek zaskarżenia przeciwko stwierdzeniu wykonalności musi zostać wniesiony w ciągu miesiąca od jego doręczenia. Jeżeli strona, przeciwko której ma być uzyskane wykonanie, ma zwykły pobyt w państwie członkowskim innym niż to, w którym nastąpiło stwierdzenie wykonalności, termin do wniesienia środka zaskarżenia wynosi dwa miesiące i biegnie od dnia doręczenia tej stronie stwierdzenia wykonalności osobiście lub w jej miejscu zamieszkania. Przedłużenie tego terminu z powodu dużej odległości jest wyłączone.

Artykuł 34 45

Sąd właściwy dla  Dalszy Õ środeka zaskarżenia oraz zaskarżenie orzeczenia rozstrzygającego o środku zaskarżenia  sądy właściwe Õ

Orzeczenie wydane w następstwie rozpoznania środka zaskarżenia może być zaskarżone ð tylko przed sądami oraz ï w drodze postępowań, o których mowa w wykazie przekazanym  podanych do wiadomości Õ Komisji zgodnie z art. 68 81 przez każde z państw członkowskich.

Artykuł 35 46

Zawieszenie postępowania

1. Sąd  , do którego skierowano wniosek o odmowę wykonania orzeczenia lub wniesiono Õ rozpoznający środek zaskarżenia zgodnie z art. 33 44 lub 34 45, może zawiesić postępowanie na wniosek strony, przeciwko której ma być uzyskane wykonanie,  z jednego z następujących powodów: Õ

jeżeli a) w państwie członkowskim pochodzenia został wniesiony od orzeczenia zwyczajny środek zaskarżenia;

lub jeżeli b) termin do wniesienia takiego środka zaskarżenia jeszcze nie upłynął.;

ò nowy

c) w przypadku orzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej w państwie członkowskim mającym na podstawie niniejszego rozporządzenia jurysdykcję do rozpoznania sprawy co do istoty toczy się postępowanie o zmianę orzeczenia lub o wydanie nowego orzeczenia w tym samym przedmiocie.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

W tym ostatnim przypadku  Jeżeli Õ sąd  zawiesi postępowanie z powodów, o których mowa w lit, b), Õ może wyznaczyć termin, w którym środek zaskarżenia powinien być wniesiony.

2. Jeżeli orzeczenie zostało wydane w Irlandii ð , na Cyprze ï lub  w Õ Zjednoczonym Królestwie, każdy środek zaskarżenia dopuszczalny w państwie członkowskim pochodzenia uważa się za zwyczajny środek zaskarżenia na potrzeby ust. 1 lit. a ).

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 36 47

Wykonanie częściowe

1. Jeżeli orzeczenie rozstrzygnęło o kilku dochodzonych roszczeniach i  odmówiono Õ wykonaniae orzeczenia w całości  odniesieniu do niektórych z tych roszczeń Õ, sąd zezwala na jego wykonanie  jest mimo wszystko możliwe Õ w odniesieniu do jednego lub kilku roszczeń  części orzeczenia, których nie dotyczy odmowa uznania orzeczenia Õ.

2. Wnioskodawca może także wnosić o częściowe wykonanie.

SEKCJA 3 4

Przepisy wspólne dla sekcji 1 i 2

ò nowy

Artykuł 48

Środki tymczasowe, w tym środki zabezpieczające

Przepisy niniejszego rozdziału mające zastosowanie do orzeczeń stosuje się do środków tymczasowych, w tym środków zabezpieczających, zarządzonych przez organ mający jurysdykcję na podstawie przepisów rozdziału II.

Nie stosuje się ich do środków tymczasowych, w tym środków zabezpieczających, zarządzonych przez organ bez wezwania strony przeciwnej do stawiennictwa.

Artykuł 49

Orzeczenia zarządzające powrót dziecka wydane na podstawie konwencji haskiej z 1980 r.

Przepisy niniejszego rozdziału dotyczące orzeczeń w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej, z wyjątkiem art. 35 i art. 38 ust. 2, stosuje się odpowiednio do orzeczeń wydanych w państwie członkowskim, zarządzających powrót dziecka do innego państwa członkowskiego na podstawie konwencji haskiej z 1980 r., które muszą zostać wykonane w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, w którym je wydano.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 24 50

Zakaz badania jurysdykcji  organu Õ państwa członkowskiego pochodzenia

Jurysdykcja sądu  organu Õ państwa członkowskiego pochodzenia orzeczenia nie może być badana. Badanie zgodności z porządkiem publicznym, o którym mowa w art. 22 37 lit. a) i art. 2338 lit. a), nie może rozciągać się na przepisy o jurysdykcji przewidziane w art. 3–14.

Artykuł 25 51

Różnice w prawie mającym zastosowanie

Uznania orzeczenia  w sprawach małżeńskich Õ nie można odmówić z tego powodu, że zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie, rozwód, separacja lub unieważnienie małżeństwa byłyby niedopuszczalne przy wzięciu za podstawę tego samego stanu faktycznego.

Artykuł 26 52

Wyłączenie kontroli merytorycznej

Orzeczenie  wydane w innym państwie członkowskim Õ nie może być w żadnym wypadku przedmiotem kontroli merytorycznej.

Artykuł 38

Brak dokumentów

1. Jeżeli dokumenty wskazane w art. 37 ust. 1 lit. b) lub ust. 2 nie są przedstawione, sąd może wyznaczyć termin do ich przedstawienia, poprzestać na dokumentach równorzędnych lub, jeśli uzna, że informacje, które otrzymał wcześniej, są wystarczające, zwolnić od obowiązku przedstawienia dokumentów.

2. Na żądanie sądu dostarcza się tłumaczenia tych dokumentów. Tłumaczenie jest uwierzytelnione przez osobę do tego uprawnioną w jednym z państw członkowskich.

Artykuł 39 53

Zaświadczenie dotyczące orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz orzeczeń w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej

1. Właściwy sąd albo właściwy Oorgan państwa członkowskiego pochodzenia  , który wydał orzeczenie w sprawach małżeńskich Õ wystawia zaświadczenie na wniosek uprawnionej strony, przy użyciu formularza znajdującego się w załączniku I (orzeczenia w sprawach małżeńskich) lub w załączniku II (orzeczenia w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej).

 2.    Sędzia, który wydał orzeczenie w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej, wystawia zaświadczenie przy użyciu formularza znajdującego się w załączniku II. Jeżeli w momencie wydania orzeczenie dotyczy sytuacji transgranicznej, sędzia wystawia zaświadczenie z urzędu, w momencie gdy decyzja staje się wykonalna, nawet jeśli tylko tymczasowo. Jeżeli sytuacja nabiera transgranicznego charakteru dopiero później, zaświadczenie wydaje się na wniosek jednej ze stron. Õ

SEKCJA 4

Wykonalność określonych orzeczeń dotyczących prawa do osobistej styczności z dzieckiem oraz określonych orzeczeń, w których zarządzono powrót dziecka

Artykuł 40

Zakres stosowania

1. Niniejsza sekcja ma zastosowanie do:

a) prawa do osobistej styczności z dzieckiem;

oraz

b) powrotu dziecka na skutek orzeczenia wydanego zgodnie z art. 11 ust. 8.

2. Podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej może bez naruszania przepisów niniejszej sekcji wnosić o uznanie i wykonanie orzeczenia zgodnie z przepisami sekcji 1 i 2 niniejszego rozdziału.

Artykuł 41

Prawo do osobistej styczności z dzieckiem

1. Prawo do osobistej styczności z dzieckiem, o którym mowa w art. 40 ust. 1 lit. a), przyznane w wykonalnym orzeczeniu wydanym w jednym państwie członkowskim jest uznawane i wykonalne w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzenia wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się uznaniu, jeżeli orzeczenie uzyskało zaświadczenie w państwie członkowskim pochodzenia zgodnie z ust. 2.

Nawet jeżeli prawo krajowe nie przewiduje wykonalności orzeczenia przyznającego prawo do osobistej styczności z mocy samego prawa, sąd państwa członkowskiego pochodzenia może stwierdzić wykonalność orzeczenia, niezależnie od wniesienia jakiegokolwiek środka zaskarżenia.

 3. Formularz wypełnia się w języku, w którym sporządzono orzeczenie. Õ ð W stosownych przypadkach uwzględnia się w nim również odpowiednie informacje na temat podlegających zwrotowi kosztów postępowania i naliczania odsetek. ï

24. Sędzia  lub organ państwa członkowskiego pochodzenia Õ wydaje zaświadczenie  zaświadczenia Õ, o którychm mowa w ust. 1 i 2, przy użyciu formularza znajdującego się w załączniku III (zaświadczenie dotyczące prawa do osobistej styczności z dzieckiem) tylko wtedy, gdy:

a)wszystkie strony, których to dotyczy, miały możliwość bycia wysłuchanymi; oraz Õ

ab) w przypadku  gdy orzeczenie wydano w Õ postępowaniua zaocznymego,:

(i) pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne zostało doręczone osobie, która nie stawiła się w sądzie, we właściwym czasie i w sposób umożliwiający jej przygotowanie obrony,; lub

(ii)  ustalono, że Õ pismo zostało doręczone osobaie  , która nie stawiła się w sądzie, jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem, nawet jeśli osobie tej doręczono pismo Õ, ale nie zachowano tych warunków, a ustalono jednak, że osoba jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem;  o których mowa w pkt (i). Õ

b) wszystkie strony, których to dotyczy, miały możliwość bycia wysłuchanymi;

oraz

c)  5. Nie naruszając przepisów ust. 4, sędzia, który wydał orzeczenie w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej, wystawia zaświadczenie, o którym mowa w ust. 2, tylko wówczas, gdy również Õ dziecko miało ð rzeczywistą i skuteczną ï możliwość  wyrażenia swoich poglądów zgodnie z art. 20 Õ bycia wysłuchanym, o ile nie uznano tego za niewłaściwe ze względu na jego wiek lub stopień dojrzałości.

Formularz wypełnia się w języku, w którym sporządzono orzeczenie.

3. Jeżeli prawo do osobistej styczności z dzieckiem dotyczy – w chwili ogłoszenia orzeczenia – sytuacji o charakterze transgranicznym, zaświadczenie wydaje się z urzędu, gdy tylko orzeczenie staje się wykonalne lub tylko tymczasowo wykonalne. Jeżeli charakter transgraniczny sytuacji pojawia się dopiero później, zaświadczenie wydaje się na wniosek jednej ze stron.

Artykuł 42

Powrót dziecka

1. Powrót dziecka, o którym mowa w art. 40 ust. 1 lit. b), zarządzony w wykonalnym orzeczeniu wydanym w jednym państwie członkowskim, jest uznawany i wykonalny w innym państwie członkowskim, bez potrzeby stwierdzenia wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się uznaniu, jeżeli orzeczenie uzyskało zaświadczenie w państwie członkowskim pochodzenia zgodnie z ust. 2.

Nawet jeżeli prawo krajowe nie przewiduje wykonalności orzeczenia zarządzającego powrót dziecka, o którym mowa w art. 11 lit. b) pkt 8, niezależnie od wniesienia jakiegokolwiek środka zaskarżenia, sąd państwa członkowskiego pochodzenia może stwierdzić wykonalność orzeczenia.

26.  Nie naruszając przepisów ust. 4 i 5 Õ Ssędzia, który wydał orzeczenie  w sprawie pieczy nad dzieckiem Õ , o którym mowa w art. 40 26 ust. 1 lit. b) 4 akapit drugi, wystawia zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1 2, tylko wtedy, gdy:

a) dziecko miało możliwość bycia wysłuchanym, o ile nie uznano tego za niewłaściwe ze względu na jego wiek lub stopień dojrzałości;

b) strony miały możliwość bycia wysłuchanymi; oraz

c) wydając orzeczenie, sąd  sędzia ten Õ uwzględnił podstawy  powody Õ i środki dowodowe, na podstawie których wydano  w innym państwie członkowskim wcześniejsze Õ orzeczenie zgodnie z art. 12 Ö 13 Õ konwencji haskiej z 1980 r.

W przypadku gdy sąd lub inny organ podejmuje środki mające na celu zapewnienie ochrony dziecka po jego powrocie do państwa  członkowskiego Õ zwykłego pobytu,  środki te Õ należy je wymienić w zaświadczeniu.

Sędzia wydaje zaświadczenie z urzędu, przy użyciu formularza znajdującego się w załączniku IV (zaświadczenie w sprawie powrotu dziecka).

Formularz wypełnia się w języku, w którym sporządzono orzeczenie.

Artykuł 44

Skuteczność zaświadczenia

7. Zaświadczenie jest skuteczne tylko w ramach wykonalności orzeczenia.

Artykuł 43 54

Sprostowanie  i cofnięcie Õ zaświadczenia

ò nowy

1.     Organ państwa członkowskiego pochodzenia, działając na wniosek, dokonuje sprostowania zaświadczenia, jeżeli w wyniku istotnego błędu istnieje rozbieżność między orzeczeniem a zaświadczeniem.

2.    Organ państwa członkowskiego pochodzenia, działając na wniosek, cofa zaświadczenie, jeżeli zostało w oczywisty sposób wydane nieprawidłowo w świetle wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

13. Do  postępowania w sprawie Õ sprostowania ð i cofnięcia ï zaświadczenia zastosowanie ma prawo państwa członkowskiego pochodzenia.

24. Na wystawienie zaświadczenia zgodnie z art. 41 ust. 1 lub art. 42 ust. 1 nie przysługują żadne środki zaskarżenia.

SEKCJA 5

Dokumenty urzędowe oraz porozumienia

Artykuł 46 55

 Dokumenty urzędowe oraz porozumienia Õ

Dokumenty urzędowe, które zostały sporządzone i są wykonalne w jednym państwie członkowskim, jak również porozumienia między stronami, które są wykonalne w państwie członkowskim, w którym zostały zawarte, uznaje się i stwierdza ich wykonalność ð wykonuje ï na tych samych warunkach jak orzeczenia.

ò nowy

Artykuł 56

Zaświadczenie

1.    Na wniosek każdej zainteresowanej strony właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia wystawia zaświadczenie na formularzu określonym w załączniku III.

Zaświadczenie zawiera streszczenie wykonalnego zobowiązania zapisanego w dokumencie urzędowym lub zawartego w porozumieniu między stronami.

2.    Formularz zaświadczenia wypełnia się w języku, w którym sporządzono dokument urzędowy lub porozumienie.

3.    Przepisy art. 54 stosuje się odpowiednio do sprostowania i cofnięcia zaświadczenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

SEKCJA 6

Pozostałe przepisy

Artykuł 47

Postępowanie w sprawie wykonania orzeczenia

1. Do postępowania w sprawie wykonania orzeczenia właściwe jest prawo państwa członkowskiego wykonania.

2. Każde orzeczenie wydane przez sąd innego państwa członkowskiego oraz którego wykonalność została stwierdzona zgodnie z przepisami sekcji 2 lub dla którego wydano zaświadczenie zgodnie z art. 41 ust. 1 lub z art. 42 ust. 1, podlega wykonaniu na tych samych warunkach, które stosuje się do orzeczeń wydanych w tym państwie członkowskim.

W szczególności, orzeczenie, dla którego wydano zaświadczenie zgodnie z art. 41 ust. 1 lub z art. 42 ust. 1, nie może podlegać wykonaniu, jeżeli nie da się go pogodzić z późniejszym wykonalnym orzeczeniem.

Artykuł 49 57

Koszty

Przepisy niniejszego rozdziału, z wyjątkiem przepisów sekcji 4, mają także zastosowanie do ustalania kosztów postępowania wszczętego zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz do wykonania postanowienia w sprawie takich kosztów.

Artykuł 50 58

Zwolnienie od kosztów procesowych

Powód lub wnioskodawca, który korzystał w państwie członkowskim pochodzenia z całkowitej lub częściowej pomocy prawnej lub ze zwolnienia od kosztów i opłat, ma prawo do korzystania w postępowaniach przewidzianych w art. 21 27 ust. 3, 28, 41, 42 i 48 ð art. 32, 39 i 42 ï z najkorzystniejszej pomocy prawnej lub ze zwolnienia od kosztów i opłat w najszerszym zakresie przewidzianym w prawie państwa członkowskiego wykonania.

Artykuł 51 59

Kaucja na zabezpieczenie kosztów procesu lub depozyt

Na stronę, która w jednym państwie członkowskim wnosi o wykonanie orzeczenia wydanego w innym państwie członkowskim, nie można nałożyć obowiązku złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu lub depozytu, niezależnie od ich nazwy, z następujących  tego powodu, że Õ powodów:

a)  jest obywatelem innego państwa lub Õ ponieważ nie ma ona  miejsca zamieszkania lub Õ zwykłego pobytu w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o wykonaniae;. lub

b) ponieważ nie ma ona obywatelstwa tego państwa członkowskiego albo, jeżeli wystąpiono o wykonanie w Zjednoczonym Królestwie lub Irlandii, nie ma swego „domicile” w jednym z tych państw członkowskich.

ROZDZIAŁ IV V

WSPÓŁPRACA MIĘDZY ORGANAMI CENTRALNYMI W SPRAWACH ODPOWIEDZIALNOŚCI RODZICIELSKIEJ

Artykuł 53 60

Wyznaczanie organów centralnych

Każde państwo członkowskie wyznacza jeden lub większą liczbę organów centralnych, które pomagają w stosowaniu niniejszego rozporządzenia  w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej Õ, oraz określa właściwość miejscową oraz rzeczową każdego z nich. Jeżeli państwo członkowskie wyznaczyło więcej niż jeden organ centralny, należy z zasady kontaktować się bezpośrednio z odpowiednim właściwym organem centralnym. Jeżeli skontaktowano się z organem centralnym, który nie jest właściwy, jest on odpowiedzialny za przekazanie wiadomości do właściwego organu centralnego i odpowiednio za powiadomienie o tym nadawcy.

ò nowy

Artykuł 61

Zasoby

Państwa członkowskie zapewniają, aby organy centralne posiadały odpowiednie zasoby finansowe i kadrowe, aby umożliwić im wykonywanie obowiązków powierzonych na podstawie niniejszego rozporządzenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

Artykuł 54 62

Zadania ogólne  organów centralnych Õ

Organy centralne udostępniają informacje o krajowych przepisach prawnych i postępowaniach oraz podejmują  odpowiednie Õ środki w celu poprawy stosowania niniejszego rozporządzenia i wzmocnienia współpracy między organami centralnymi. W tym celu wykorzystuje się Eeuropejską Ssieć Ssądową w sprawach cywilnych i handlowych utworzoną na mocy decyzji 2001/470/WE.

Artykuł 55 63

Współpraca w  konkretnych Õ sprawach specyficznych dla  dotyczących Õ odpowiedzialności rodzicielskiej

1. Organy centralne, na wniosek organu centralnego innego państwa członkowskiego albo podmiotu odpowiedzialności rodzicielskiej Ö organu Õ , współpracują w określonych  konkretnych Õ sprawach, aby osiągnąć cele niniejszego rozporządzenia. W tym celu podejmują, bezpośrednio lub za pośrednictwem organów publicznych lub innych podmiotów, zgodnie z przepisami państwa członkowskiego w zakresie ochrony danych osobowych, odpowiednie czynności, aby:

ò nowy

a)zapewnić, na wniosek organu centralnego innego państwa członkowskiego, pomoc w ustaleniu miejsca pobytu dziecka, jeżeli istnieją przesłanki sugerujące, że dziecko może przebywać na terytorium państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, a ustalenie miejsca pobytu dziecka jest konieczne, aby zrealizować wniosek na podstawie niniejszego rozporządzenia;

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

ab) zbierać  informacje Õ i wymieniać się  nimi Õ informacjami ð na podstawie art. 64; ï dotyczącymi:

(i) sytuacji dziecka;

(ii) toczących się postępowań; lub

(iii) wydanych orzeczeń dotyczących dziecka;

bc) dostarczać informacji i pomocy podmiotom odpowiedzialności rodzicielskiej, które na ich terytorium wnoszą o uznanie i wykonanie orzeczenia, w szczególności dotyczącego prawa do osobistej styczności z dzieckiem i powrotu dziecka;

cd) ułatwiać kontaktowanie się między sądami  organami Õ, w szczególności w celu zastosowania art. 11 ust. 6 i 7 oraz art. 15 14, ð art. 25 ust. 1 lit. a), ï art. 26 ust. 2 i art. 26 ust. 4 akapit drugi;

de) dostarczać informacje i pomoc, które są niezbędne sądom  organom Õ w celu zastosowania art. 56 65; oraz

ef) ułatwiać zawieranie porozumień między podmiotami odpowiedzialności rodzicielskiej poprzez mediację lub inne środki, oraz ułatwiać współpracę transgraniczną w tym celu;.  oraz Õ

ò nowy

g)    zapewnić, by, w przypadku gdy organy te wszczynają lub mają udział we wszczęciu postępowania sądowego w sprawie powrotu dziecka na podstawie konwencji haskiej z 1980 r., dokumentację opracowaną na potrzeby tego postępowania skompletowano w terminie sześciu tygodni, chyba że jest to niemożliwe ze względu na wyjątkowe okoliczności.

2.    Z wnioskami na podstawie ust. 1 lit. c) i f) mogą również występować podmioty odpowiedzialności rodzicielskiej.

3.    W obrębie swojego państwa członkowskiego organy centralne przekazują informacje, o których mowa w art. 63 i 64, właściwym organom, w tym organom właściwym, stosownie do przypadku, do doręczeń dokumentów i w sprawach o wykonanie orzeczenia.

Każdy organ, któremu przekazano informacje na podstawie art. 63 i 64, może wykorzystywać je do celów niniejszego rozporządzenia.

4.    Powiadomienia osoby, której dane dotyczą, o przekazaniu całości lub części zgromadzonych informacji dokonuje się zgodnie z przepisami prawa krajowego państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek.

Jeżeli istnieje ryzyko, że powiadomienie może stanąć na przeszkodzie skutecznej realizacji wniosku na podstawie niniejszego rozporządzenia, w związku z którym przekazano informacje, powiadomienie to można odroczyć do czasu zrealizowania wniosku.

Artykuł 64

Współpraca przy gromadzeniu informacji i ich wymianie

1.    Na uzasadniony wniosek organu centralnego lub organu państwa członkowskiego, z którym dziecko ma ścisły związek, organ centralny państwa członkowskiego, w którym dziecko ma zwykły pobyt i w którym jest obecne, może bądź bezpośrednio bądź przez organy publiczne lub inne jednostki:

a)    przekazać sprawozdanie dotyczące:

   (i)    sytuacji dziecka;

   (ii)    wszelkich toczących się postępowań dotyczących dziecka; lub

   (iii)    wydanych orzeczeń dotyczących dziecka;

b)    zwrócić się do właściwego organu w swoim państwie o zbadanie konieczności zastosowania środków zmierzających do ochrony osoby lub majątku dziecka.

2.    Jeżeli rozważane jest orzeczenie w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, gdy wymaga tego sytuacja dziecka organ państwa członkowskiego może wystąpić do dowolnego organu innego państwa członkowskiego, który posiada informacje istotne z punktu widzenia ochrony dziecka, o ich przekazanie.

3.    Organ państwa członkowskiego może wystąpić do organów innego państwa członkowskiego o udzielenie pomocy we wprowadzeniu w życie orzeczeń w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej wydanych na podstawie niniejszego rozporządzenia, w szczególności w zapewnieniu skutecznego wykonania prawa do osobistej styczności z dzieckiem, jak również prawa do regularnego utrzymywania bezpośrednich kontaktów.

4.    Do wniosków, o których mowa w ust. 1–3, oraz załączonych do nich dokumentów dołącza się tłumaczenie na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych państwa członkowskiego, które skierowało wniosek, lub na dowolny inny język, który państwo członkowskiego, do którego skierowano wniosek, wyraźnie dopuszcza. Państwa członkowskie informują Komisję o językach, które dopuszcza, zgodnie z art. 81.

5.    Organy państwa członkowskiego, w którym dziecko nie ma zwykłego pobytu, na wniosek osoby przebywającej w tym państwie członkowskim, która ubiega się o uzyskanie lub zachowanie prawa do osobistej styczności z dzieckiem, lub na wniosek organu centralnego innego państwa członkowskiego, gromadzą informacje lub dowody oraz mogą wypowiedzieć się o zdolności tej osoby do wykonywania prawa do osobistej styczności i o warunkach, na jakich prawo to powinno być wykonywane.

6.    Informacje, o które wystąpiono, przekazuje się organowi centralnemu lub właściwemu organowi państwa członkowskiego, które wystąpiło z wnioskiem, najpóźniej w terminie dwóch miesięcy od otrzymania wniosku, chyba że na skutek wyjątkowych okoliczności dotrzymanie tego terminu jest niemożliwe.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 56 65

Umieszczenie dziecka poza rodziną w innym państwie członkowskim

1. Jeżeli sąd  organ Õ mający jurysdykcję zgodnie z art. 8–15  na podstawie niniejszego rozporządzenia Õ rozważa umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczej lub w rodzinie zastępczej i jeżeli dziecko ma być umieszczone w innym państwie członkowskim, sąd  organ ten Õ konsultuje się uprzednio  najpierw Õ z organem centralnym lub z innym ð uzyskuje zgodę właściwego ï właściwym organuem w tym innym państwie członkowskim, o ile interwencja organu publicznego wymagana jest w tym państwie członkowskim w sprawach krajowych dotyczących umieszczenia dziecka poza rodziną. ð W tym celu organ ten, za pośrednictwem organu centralnego swojego państwa członkowskiego, kieruje do organu centralnego państwa członkowskiego, w którym dziecko ma zostać umieszczone, wniosek o wyrażenie zgody, obejmujący sprawozdanie na temat dziecka wraz z podaniem powodów, dla których wnioskuje się o umieszczenie dziecka poza rodziną lub objęcie go opieką. ï

ò nowy

2.    Do wniosku oraz załączonych do niego dokumentów, o których mowa w ust. 1, dołącza się tłumaczenie na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych państwa członkowskiego, które skierowało wniosek, lub na dowolny inny język, który państwo członkowskiego, do którego skierowano wniosek, wyraźnie dopuszcza. Państwa członkowskie informują Komisję o językach, które dopuszczają, zgodnie z art. 81.

ê 2201/2003 (dostosowany)

23. Orzeczenie w sprawie umieszczeniu dziecka poza rodziną, o którym mowa w ust. 1, może być wydane we wzywającym  wnioskującym Õ państwie członkowskim tylko wtedy, gdy właściwy organ państwa  członkowskiego, do którego skierowano wniosek Õ wezwanego zgodził się na takie umieszczenie.

ò nowy

4.    Organ centralny, do którego skierowano wniosek, przekazuje wnioskującemu organowi centralnemu orzeczenie udzielające zgodę lub odmawiające udzielenia zgody najpóźniej w terminie dwóch miesięcy od otrzymania wniosku, chyba że na skutek wyjątkowych okoliczności dotrzymanie tego terminu jest niemożliwe.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

35. Do procedur  postępowania w sprawie uzyskania Õ konsultacji lub zgody, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się przepisy prawa krajowego państwa  członkowskiego, do którego skierowano wniosek Õ wezwanego.

4. Jeżeli organ właściwy zgodnie z art. 8–15 postanawia o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej i jeżeli dziecko ma być umieszczone w innym państwie członkowskim, a interwencja organu publicznego nie jest wymagana w tym państwie członkowskim w sprawach krajowych dotyczących umieszczenia dziecka poza rodziną, organ właściwy powiadamia o tym organ centralny lub inny właściwy organ tego państwa członkowskiego.

Artykuł 57 66

Sposób pracy

1. Każdy podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej może zgodnie z art. 55 złożyć wniosek o pomoc ð Wnioski o pomoc można składać ï do każdego organu centralnego państwa członkowskiego, w którym  wnioskodawca Õ ma zwykły pobyt, albo do organu centralnego państwa członkowskiego, w którym dziecko ma zwykły pobyt lub w którym się znajduje. Wniosek zawiera na ogół wszelkie dostępne informacje mające znaczenie dla jego realizacji. Jeżeli wniosek o pomoc dotyczy uznania i  lub Õ wykonania orzeczenia lub ð dokumentu urzędowego ï dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej, które wchodząi w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia, podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej ð wnioskodawca ï dołącza do wniosku odpowiednie zaświadczenia przewidziane w art. 39, art. 41 ust. 1 lub art. 42 ust. 1 53 lub ð 56 ï .

2. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o języku lub językach urzędowych instytucji Wspólnoty  Unii Õ, innych niż własne języki urzędowe, które mogą dopuścić w kontaktach z organami centralnymi.

3. Pomoc udzielona przez organy centralne zgodnie z art. 55  niniejszym rozporządzeniem Õ jest nieodpłatna.

4. Każdy organ centralny ponosi swoje własne koszty.

Artykuł 58 67

Posiedzenia

1. W celu ułatwienia stosowania niniejszego rozporządzenia organy centralne zbierają się regularnie na posiedzeniach.

2. Posiedzenia te  organów centralnych Õ zwołuje się  w ramach europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych Õ zgodnie z decyzją 2001/470/WE ustanawiającą Europejską Sieć Sądową w sprawach cywilnych i handlowych.

ROZDZIAŁ VI

 PRZEPISY OGÓLNE Õ

Artykuł 52 68

Legalizacja lub inne podobne formalności

Dokumenty, o których mowa w art. 37, 38 i 45 ð 26, ï 28, 34, ð 42, 64 i 65 ï , oraz dokument pełnomocnictwa procesowego nie wymagają legalizacji ani innej podobnej formalności.

ò nowy

Artykuł 69

Tłumaczenia

1.    Nie naruszając przepisów art. 35 ust. 2 lit. a), jeżeli na podstawie niniejszego rozporządzenia wymaga się tłumaczenia lub transliteracji, takie tłumaczenie lub taką transliterację sporządza się na język urzędowy zainteresowanego państwa członkowskiego lub, jeżeli w tym państwie członkowskim obowiązuje kilka języków urzędowych, na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych postępowania sądowego prowadzonego w miejscu, w którym powołano się na orzeczenie wydane w innym państwie członkowskim lub wystąpiono z wnioskiem lub pozwem, zgodnie z przepisami prawa tego państwa członkowskiego.

2.    Tłumaczenie lub transliterację stosownej treści zaświadczeń, o których mowa w art. 53 i 56, można sporządzić na jakikolwiek inny język urzędowy lub jakiekolwiek inne języki urzędowe instytucji Unii, które to języki zainteresowane państwo członkowskie dopuszcza, o czym poinformowało zgodnie z art. 81.

3.     Sądy państwa członkowskiego wykonania mogą żądać tłumaczenia następującej stosownej treści:

a)    w zaświadczeniu dołączonym do orzeczenia przyznającego prawo do osobistej styczności z dzieckiem – pkt. 13.2 dotyczącego warunków wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem;

b)    w zaświadczeniu dołączonym do orzeczenia na podstawie art. 26 ust. 4 akapit drugi, w którym zarządzono powrót dziecka – pkt. 15 dotyczącego środków zastosowanych w celu zapewnienia ochrony dziecka po jego powrocie do państwa członkowskiego zwykłego pobytu;

c)    w zaświadczeniu dołączonym do każdego innego orzeczenia w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej – pkt. 17, w którym określono obowiązki podlegające wykonaniu.

4.    Każde tłumaczenie wymagane do celów rozdziału IV niniejszego rozporządzenia sporządza osoba uprawniona do wykonywania tłumaczeń w jednym z państw członkowskich.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

ROZDZIAŁ VII

ð AKTY DELEGOWANE ï 

Artykuł 69 70

Zmiany w załącznikówach

ð Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących ï Wszelkie zmiany formularzy znajdujących się w załącznikówach I, II–IV ð i III ï przyjmowane są zgodnie z procedurą doradczą określoną w art. 70 ust. 2 ð zgodnie z art. 71 ï.

Artykuł 70 71

Komitet  Wykonywanie przekazanych uprawnień Õ

1. Komisja jest wspierana przez komitet (dalej zwany „komitetem”).

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 3 i 7 decyzji 1999/468/WE.

3. Komitet przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

ò nowy

1.    Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2.    Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 70, powierza się Komisji na czas nieokreślony od dnia [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].

3.    Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 70, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.    Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.

5.    Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go Radzie.

6.    Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 70 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy Rada nie wyraziła sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, Rada poinformowała Komisję, że nie wniesie sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Rady.

7. Komisja informuje Parlament Europejski o przyjęciu aktów delegowanych, o zgłoszonych sprzeciwach lub o odwołaniu przez Radę przekazanych uprawnień.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

ROZDZIAŁ VIII

STOSUNEK DO INNYCH REGULACJI PRAWNYCH

Artykuł 59 72

Stosunek do innych regulacji prawnych

1. Z zastrzeżeniem przepisów art. 60, 63, 64 oraz ust. 2 niniejszego artykułu 73, 74, ð 75, 76, ï 77 i 78, niniejsze rozporządzenie zastępuje dla państw członkowskich konwencje istniejące w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia  (WE) nr 2201/2003 Õ, zawarte między dwoma lub większą ilością państw członkowskich i dotyczące spraw uregulowanych w niniejszym rozporządzeniu.

2. a) Finlandia i Szwecja mają możliwość złożenia oświadczenia, że Konwencja z dnia 6 lutego 1931 r. między Danią, Finlandią, Islandią, Norwegią i Szwecją zawierająca postanowienia z zakresu prawa międzynarodowego prywatnego dotyczące małżeństwa, adopcji i opieki wraz z Protokołem końcowym, będzie miała zastosowanie w ich wzajemnych stosunkach, w całości lub w części, w miejsce przepisów niniejszego rozporządzenia. Oświadczenia te są załączone do niniejszego rozporządzenia i opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Wymienione państwa członkowskie mogą w każdej chwili wycofać swoje oświadczenia, w całości lub w części.

b) Przestrzegana jest zasada niedyskryminacji obywateli Unii ze względu na przynależność państwową.

c) Zasady jurysdykcji w przyszłych umowach, które mają być zawarte między państwami członkowskimi, o których mowa w lit. a), dotyczących spraw uregulowanych w niniejszym rozporządzeniu, są zgodne z przepisami jurysdykcyjnymi określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

d) Orzeczenia wydane w którymkolwiek z państw nordyckich, które złożyły oświadczenie przewidziane w lit. a), w oparciu o podstawę jurysdykcji odpowiadającą jednej z podstaw jurysdykcji określonych w rozdziale II niniejszego rozporządzenia, są uznawane i wykonywane w innych państwach członkowskich zgodnie z przepisami określonymi w rozdziale III niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji:

a) kopie umów oraz jednolitych ustaw wykonawczych do tych umów, o których mowa w ust. 2 lit. a) i c);

b) każde wypowiedzenie lub zmianę tych umów lub jednolitych ustaw.

Artykuł 60 73

Stosunek do określonych konwencji wielostronnych

W stosunkach między państwami członkowskimi niniejsze rozporządzenie ma pierwszeństwo przed poniższymi konwencjami w zakresie, w jakim dotyczą one spraw uregulowanych w niniejszym rozporządzeniu:

a) Konwencją haską z dnia 5 października 1961 r. o właściwości organów i prawie właściwym w zakresie ochrony małoletnich;

b) Konwencją luksemburską z dnia 8 września 1967 r. o uznawaniu orzeczeń w sprawach małżeńskich;

c) Konwencją haską z dnia 1 czerwca 1970 r. o uznawaniu rozwodów i separacji;

d) Europejską konwencją z dnia 20 maja 1980 r. o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń dotyczących pieczy nad dzieckiem oraz o przywracaniu pieczy nad dzieckiem;.

oraz

e) Konwencją haską z dnia 25 października 1980 r. dotyczącą cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę.

ò nowy

Artykuł 74

Stosunek do Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę

W przypadku gdy dziecko zostało bezprawnie uprowadzone do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie, w którym dziecko miało zwykły pobyt bezpośrednio przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem, lub jest bezprawnie zatrzymane w tym państwie członkowskim, stosuje się przepisy konwencji haskiej z 1980 r. zgodnie z rozdziałem III niniejszego rozporządzenia.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 61 75

Stosunek do Konwencji haskiej z dnia 19 października 1996 r. o właściwości, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w dziedzinie odpowiedzialności rodzicielskiej i środków ochrony dzieci

1. W stosunku do Konwencji haskiej z  1996 r. Õ dnia 19 października 1996 r. o właściwości, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w dziedzinie odpowiedzialności rodzicielskiej i środków ochrony dzieci, niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie:

a) ð z zastrzeżeniem przepisów ust. 2, ï jeżeli dane dziecko ma zwykły pobyt na terytorium państwa członkowskiego;

b) w kwestiach uznawania i wykonywania orzeczeń wydanych przez właściwy sąd  organ Õ państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego, nawet jeśli dane dziecko ma zwykły pobyt na terytorium państwa trzeciego, które jest stroną wymienionej konwencji ð i w którym niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania ï .

ò nowy

2.    Niezależnie od przepisów ust. 1,

a)    w przypadku gdy strony zgodziły się na jurysdykcję organu w państwie-stronie konwencji haskiej z 1996 r., w którym niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania, stosuje się art. 10 tej konwencji;

b)    w odniesieniu do przekazania jurysdykcji między organem w państwie członkowskim a organem w państwie-stronie konwencji haskiej z 1996 r., w którym niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania, stosuje się art. 8 i 9 tej konwencji;

c)    w przypadku gdy przed organem państwa-strony konwencji haskiej z 1996 r., w którym niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania, toczy się postępowanie dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej w momencie, gdy przed organem w państwie członkowskim wszczęto postępowanie dotyczące tego samego dziecka i tej samej podstawy roszczenia, stosuje się art. 13 tej konwencji.

3.    Przy stosowaniu postanowień rozdziału III – Prawo właściwe konwencji haskiej z 1996 r. w postępowaniu przed organem państwa członkowskiego odniesienie w art. 15 ust. 1 tej konwencji do „postanowień rozdziału II” tej konwencji rozumie się jako odniesienie do „przepisów rozdziału II sekcja 2 niniejszego rozporządzenia”.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 62 76

Zakres skuteczności

1. Umowy i konwencje, o których mowa w art. 59 ust. 1, art. 60 i 61 72–75 pozostają w mocy w odniesieniu do spraw, których nie reguluje niniejsze rozporządzenie.

2. Konwencje wymienione  , o których mowa Õ w art. 60 73, 74 ð i 75 ï , w szczególności konwencjea haskiea z 1980 r. ð i z 1996 r. ï , pozostają w mocy między państwami członkowskimi, które są ich stronami, z zastrzeżeniem art. 60 73, 74 ð i 75 ï .

Artykuł 63 77

Traktaty ze Stolicą Apostolską

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie bez uszczerbku dla traktatu międzynarodowego (konkordatu) między Stolicą Apostolską a Portugalią, podpisanego w Watykanie w dniu 7 maja 1940 r.

2. Orzeczenie o nieważności małżeństwa wydane zgodnie z traktatem, o którym mowa w ust. 1, uznawane jest w państwach członkowskich na warunkach określonych w rozdziale III IV sekcja 1.

3. Przepisy ust. 1 i 2 mają również zastosowanie do następujących traktatów międzynarodowych (konkordatów) ze Stolicą Apostolską:

a) „Concordato lateranense” z dnia 11 lutego 1929 r. między Włochami a Stolicą Apostolską, zmienionego porozumieniem, wraz z Protokołem dodatkowym podpisanym w Rzymie w dniu 18 lutego 1984 r.;

b) Porozumienia z dnia 3 stycznia 1979 r. między Stolicą Apostolską a Hiszpanią dotyczącego spraw prawnych.;

ê 2116/2004 art. 1 ust. 1

c) Umowa między Stolicą Apostolską a Maltą z dnia 3 lutego 1993 r. w sprawie uznawania cywilnych skutków wynikających z małżeństw kanonicznych i z decyzji kościelnych władz i sądów dotyczących takich małżeństw, wraz z Protokołem w sprawie stosowania z tego samego dnia oraz z drugim Protokołem dodatkowym z dnia 6 stycznia 1995 r.

ê 2116/2004 art. 1 ust. 2

4. Uznawanie decyzji przewidzianych w ust. 2 może w Hiszpanii, we Włoszech i na Malcie podlegać tym samym procedurom i tym samym kontrolom, jakie mają zastosowanie w odniesieniu do decyzji sądów kościelnych, wydawanych zgodnie z traktatami międzynarodowymi, zawartymi ze Stolicą Apostolską, wymienionymi w ust. 3.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

5. Państwa członkowskie przekazują Komisji:

a) kopie traktatów, o których mowa w ust. 1 i 3;

b) każde wypowiedzenie lub zmianę tych traktatów.

ROZDZIAŁ VI IX

PRZEPISY  KOŃCOWE Õ PRZEJŚCIOWE

Artykuł 64 78

 Przepisy przejściowe Õ

1. Przepisy nNiniejszego rozporządzeniea mają zastosowanie jedynie do postępowań sądowych  wszczętych Õ, dokumentów urzędowych  formalnie sporządzonych lub zarejestrowanych Õ i porozumień między stronami, które zostały wszczęte, sporządzone lub ð zatwierdzonych lub ï zawartyche po  nie wcześniej niż dnia [ data  Õ rozpoczęciau stosowania niniejszego rozporządzenia  ] r. Õ zgodnie z art. 72.

ò nowy

2. Rozporządzenie (WE) nr 2201/2003 stosuje się nadal do orzeczeń wydanych w postępowaniach wszczętych, dokumentów urzędowych formalnie sporządzonych lub zarejestrowanych oraz porozumień zatwierdzonych lub zawartych przed dniem [data rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r., które wchodzą w zakres stosowania tego rozporządzenia.

2. Orzeczenia wydane po dniu rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia w postępowaniach wszczętych przed tym dniem, ale po dniu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1347/2000, są uznawane i wykonywane zgodnie z przepisami rozdziału III niniejszego rozporządzenia, jeżeli sąd miał jurysdykcję na podstawie zasad jurysdykcyjnych, które są zgodne z zasadami jurysdykcyjnymi przewidzianymi w rozdziale II niniejszego rozporządzenia lub w rozporządzeniu (WE) nr 1347/2000, lub w konwencji zawartej między państwem członkowskim pochodzenia i wezwanym państwem członkowskim, obowiązującej w chwili wszczęcia postępowania.

3. Orzeczenia wydane przed dniem rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia w postępowaniach wszczętych po wejściu w życie rozporządzenia (WE) nr 1347/2000 są uznawane i wykonywane zgodnie z przepisami rozdziału III niniejszego rozporządzenia, o ile ich przedmiotem jest rozwód, separacja lub unieważnienie małżeństwa, lub odpowiedzialność rodzicielska w odniesieniu do dzieci obojga małżonków przy okazji takich postępowań w sprawach małżeńskich.

4. Orzeczenia wydane przed dniem rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, ale po dniu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1347/2000 w postępowaniach wszczętych przed wejściem w życie rozporządzenia (WE) nr 1347/2000, są uznawane i wykonywane zgodnie z przepisami rozdziału III niniejszego rozporządzenia, o ile ich przedmiotem jest rozwód, separacja lub unieważnienie małżeństwa, lub odpowiedzialność rodzicielska w odniesieniu do dzieci obojga małżonków przy okazji takich postępowań w sprawach małżeńskich oraz o ile sąd miał jurysdykcję na podstawie zasad jurysdykcyjnych, które są zgodne z przepisami jurysdykcyjnymi przewidzianymi w rozdziale II niniejszego rozporządzenia lub w rozporządzeniu (WE) nr 1347/2000, lub w konwencji zawartej między państwem członkowskim pochodzenia i wezwanym państwem członkowskim, obowiązującej w chwili wszczęcia postępowania.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

ROZDZIAŁ VII

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 65 79

Przegląd  Monitorowanie i ocena Õ

Najpóźniej w dniu 1 stycznia 2012 r., a następnie co pięć lat, ð Do dnia [10 lat po dacie rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia] r. ï Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie ze stosowania  oceny ex post Õ niniejszego rozporządzenia,  sporządzone z wykorzystaniem Õ na podstawie informacji dostarczonych przez państwa członkowskie. W razie potrzeby  Do Õ sprawozdaniau  dołącza się, w razie potrzeby, wniosek ustawodawczy Õ towarzyszą propozycje dostosowania.

ò nowy

2.    Państwa członkowskie gromadzą i udostępniają Komisji na jej wniosek, w miarę możliwości za pośrednictwem sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, informacje dotyczące w szczególności:

a)    liczby orzeczeń w sprawach małżeńskich lub w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, w których podstawę jurysdykcji stanowiły przesłanki określone w niniejszym rozporządzeniu;

b)    w odniesieniu do wniosków o wykonania orzeczenia na podstawie art. 32 – liczby przypadków, w których wykonanie orzeczenia nie nastąpiło w terminie sześciu tygodni od momentu wszczęcia postępowania w sprawie wykonania orzeczenia;

c)    liczby wniosków o odmowę uznania orzeczenia na podstawie art. 39 oraz, jeżeli możliwe jest zgromadzenie tych informacji, liczby przypadków, w których orzeczono odmowę uznania orzeczenia;

d)    liczby wniosków o odmowę wykonania orzeczenia na podstawie art. 41 oraz, jeżeli możliwe jest zgromadzenie tych informacji, liczby przypadków, w których orzeczono odmowę wykonania orzeczenia;

e)    liczbę środków zaskarżenia wniesionych odpowiednio na podstawie art. 44 i 45.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Artykuł 66 80

Państwa członkowskie o dwóch lub więcej systemach prawnych  lub większej ich liczbie Õ

W stosunku do państwa członkowskiego, w którym dwa lub więcej systemów prawnych lub zbiorów przepisów dotyczących spraw uregulowanych w niniejszym rozporządzeniu mają zastosowanie na obszarze różnych jednostek terytorialnych:

a) każde odniesienie do zwykłego pobytu w tym państwie członkowskim dotyczy zwykłego pobytu w jednostce terytorialnej;

b) każde odniesienie do przynależności państwowej lub, w wypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, do „domicile” dotyczy jednostki terytorialnej określonej przez prawo tego państwa  członkowskiego Õ;

c) każde odniesienie do organu państwa członkowskiego dotyczy organu jednostki terytorialnej w ramach danego państwa  członkowskiego Õ;

d) każde odniesienie do przepisów wezwanego państwa członkowskiego dotyczy przepisów jednostki terytorialnej, w której odwołuje się do jurysdykcji, uznania lub wykonania.

Artykuł 67 81

Informacje o organach centralnych oraz dopuszczonych językach  przekazywane Komisji Õ

1. Państwa członkowskie przekazują Komisji w ciągu trzech miesięcy po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia  następujące informacje Õ:

a) nazwy i adresy organów centralnych oraz sposoby kontaktowania się z nimi, zgodnie z art. 5360;

b) informacje o językach dopuszczonych w kontaktach z organami centralnymi, zgodnie z art. 57 ust. 2 66 ust. 2;

oraz

c) informacje o językach dopuszczonych w przypadku zaświadczeń dotyczących prawa do osobistej styczności z dzieckiem, zgodnie z art. 45 ust. 2. ð tłumaczeń na podstawie art. 26 ust. 2 akapit drugi, art. 64 ust. 4, art. 65 ust. 2 i art. 69 ust. 2; ï

Artykuł 68

Informacje dotyczące sądów oraz środków zaskarżenia

d) Państwa członkowskie przekazują Komisji wykazy  informacje na temat Õ sądów  , o których mowa w Õ ð art. 16, art. 32 ust. 1, ï  art. 41 ust. 1, art. 44 ust. 2 i art. 45; Õ

e) oraz  informacje na temat Õ środków zaskarżenia, o których mowa w art. 21, 29, 33 i 34, 44 i 45 oraz wszelkie zmiany tych wykazów.

ò nowy

2.    Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje, o których mowa w ust. 1, do dnia [trzy miesiące od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia – OPOCE, prosimy wstawić faktyczną datę] r.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ð nowy

Komisja aktualizuje te informacje i udostępnia je publicznie poprzez ich opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz w każdy inny właściwy sposób.

3. Państwa członkowskie zawiadamiają Komisję o wszelkich zmianach tych informacji.

4. Informacje te są podawane przez Komisję do publicznej wiadomości  za pomocą odpowiednich środków, Õ ð w tym za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość” ï .

Artykuł 71 82

Uchylenie rozporządzenia (WE) nr 1347/2000

1. ð Z zastrzeżeniem art. 78 ust. 2, ï Rrozporządzenie (WE) nr 1347/2000  2201/2003 Õ traci moc z dniem [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] r.

2. Wszelkie Oodniesienia do  uchylonego Õ rozporządzenia (WE) nr 1347/2000 traktuje się  odczytuje się Õ jako odniesienia do niniejszego rozporządzenia i odczytuje się je zgodnie z tabelą porównawczą  korelacji Õ zawartą w załączniku IV.

Artykuł 72 83

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 2004 r.  dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Õ .

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 marca 2005  […] Õ r., z wyjątkiem art. 67, 68, 69 i 70 70, 71 i 81, które stosuje się od dnia 1 sierpnia 2004  [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] Õ r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską  Traktatami Õ.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

ê 2201/2003 (dostosowany)

ZAŁĄCZNIK I

ZAŚWIADCZENIE, O KTÓRYM MOWA W ART. 39 53, DOTYCZĄCE ORZECZEŃ W SPRAWACH MAŁŻEŃSKICH 49   50

1. Państwo członkowskie pochodzenia

 □ Belgia (BE) □ Bułgaria (BG) □ Republika Czeska (CZ) □ Niemcy (DE) □ Estonia (EE) 

□ Irlandia (IE) □ Grecja (EL) □ Hiszpania (ES) □ Francja (FR) □ Chorwacja (HR) □ Włochy (IT) 

□ Cypr (CY) □ Łotwa (LV) □ Litwa (LT) □ Luksemburg (LU) □ Węgry (HU) 

□ Malta (MT) □ Niderlandy (NL) □ Austria (AT) □ Polska (PL) □ Portugalia (PT) 

□ Rumunia (RO) □ Słowenia (SI) □ Słowacja (SK) □ Finlandia (FI) □ Szwecja (SE) 

□ Zjednoczone Królestwo (UK) Õ

2. Sąd lub Oorgan wydający zaświadczenie

2.1. Oznaczenie

2.2. Adres

2.3. Telefon/Faks/E-mail

3. Dane dotyczące małżeństwa

3.1. Żona

3.1.1. Nazwisko, imiona

3.1.2. Adres

3.1.3. Państwo i miejsce urodzenia

3.1.4. Data urodzenia

3.2. Mąż

3.2.1. Nazwisko, imiona

3.2.2. Adres

3.2.3. Państwo i miejsce urodzenia

3.2.4. Data urodzenia

3.3. Państwo, miejsce (o ile znane) i data zawarcia małżeństwa

3.3.1. Państwo zawarcia małżeństwa

3.3.2. Miejsce zawarcia małżeństwa (o ile znane)

3.3.3. Data zawarcia małżeństwa

4. Sąd, który wydał orzeczenie

4.1. Oznaczenie sądu

4.2. Siedziba sądu

5. Orzeczenie

5.1. Data

5.2. Sygnatura akt

5.3. Rodzaj orzeczenia

5.3.1. Rozwód

5.3.2. Unieważnienie małżeństwa

5.3.3. Separacja

5.4. Czy orzeczenie zostało wydane w postępowaniu zaocznym?

5.4.1. Nie

5.4.2. Tak 51

6. Nazwiska stron, którym przyznano pomoc prawną

7. Czy według prawa państwa członkowskiego pochodzenia przeciwko orzeczeniu mogą być wniesione dalsze środki prawne?

7.1. Nie

7.2. Tak

8. Data skuteczności prawnej w państwie członkowskim, w którym orzeczenie zostało wydane

8.1. Rozwód

8.2. Separacja

 3.    Organ, który wydał orzeczenie

3.1.    Oznaczenie organu

3.2.    Siedziba organu

4.    Orzeczenie

4.1.    Data

4.2.    Sygnatura akt

4.3.    Rodzaj orzeczenia

4.3.1.    Rozwód

4.3.2.    Unieważnienie małżeństwa

4.3.3.    Separacja

4.4.    Czy orzeczenie zostało wydane w postępowaniu zaocznym?

4.4.1.    Nie

4.4.2.    Tak Õ

ò nowy

5.    W przypadku gdy orzeczenie zostało wydane w postępowaniu zaocznym:

   5.1.    Pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne zostało doręczone osobie, która nie stawiła się w sądzie, we właściwym czasie i w sposób umożliwiający jej przygotowanie obrony.

           5.1.1.    Tak

           5.1.2.    Nie

   5.2.    Pismo to doręczono osobie, ale nie zachowano tych warunków, przy czym ustalono jednak, że osoba ta jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem.

5.2.1.    Tak

5.2.2.    Nie 

ê 2201/2003 (dostosowany)

 6.    Dane dotyczące małżeństwa

6.1.    Żona

6.1.1.    Nazwisko, imiona

6.1.2.    Adres

6.1.3.    Państwo i miejsce urodzenia

6.1.4.    Data urodzenia

6.2.    Mąż

6.2.1.    Nazwisko, imiona

6.2.2.    Adres

6.2.3.    Państwo i miejsce urodzenia

6.2.4.    Data urodzenia

6.3.    Państwo, miejsce (o ile znane) i data zawarcia małżeństwa

6.3.1. Państwo zawarcia małżeństwa

6.3.2. Miejsce zawarcia małżeństwa (o ile znane)

6.3.3. Data zawarcia małżeństwa

7.    Nazwiska stron, którym przyznano pomoc prawną

8.    Czy według prawa państwa członkowskiego pochodzenia przeciwko orzeczeniu mogą być wniesione dalsze środki prawne?

8.1.    Nie

8.2.    Tak

9.    Data skuteczności prawnej w państwie członkowskim, w którym orzeczenie zostało wydane

9.1.    Rozwód

9.2.    Separacja Õ

ò nowy

10.    Koszty 52

10.1.    Waluta

□ euro (EUR) □ lew bułgarski (BGN) □ kuna chorwacka (HRK) □ korona czeska (CZK) □ forint węgierski (HUF) □ złoty polski (PLN) □ funt szterling (GBP) □ lej rumuński (RON) □ korona szwedzka (SEK) □ inna (proszę podać kod ISO):

10.2.    Koszty zasądzono od następującej osoby (następujących osób), przeciwko której (którym) dochodzi się wykonania orzeczenia:

10.2.1.    Nazwisko, imiona

10.2.2.    Jeżeli koszty zasądzono od więcej niż jednej osoby, cała kwota może być pobrana od dowolnej z tych osób:

10.2.2.1.    □ Tak

10.2.2.2.    □ Nie

10.3.    Występuje się o odzyskanie następujących kosztów 53 :

10.3.1.    □ Koszty zostały ustalone w orzeczeniu w postaci całkowitej kwoty (proszę określić kwotę):

10.3.2.    □ Koszty zostały ustalone w orzeczeniu w postaci odsetka kosztów całkowitych (proszę określić odsetek całej kwoty):

10.3.3.    □ Odpowiedzialność za koszty została określona w orzeczeniu i dokładne kwoty są następujące:

10.3.3.1.    □ Opłaty sądowe:

10.3.3.2.    □ Koszty zastępstwa procesowego:

10.3.3.3.    □ Koszty doręczenia dokumentów:

10.3.3.4.    □ Inne:

10.3.4.    □ Inne (proszę wskazać):

10.4.    Odsetki od kosztów:

10.4.1.    □ Nie dotyczy

10.4.2.    □ Odsetki określone w orzeczeniu

10.4.2.1.    □ Kwota:

lub

10.4.2.2.    □ Oprocentowanie …%

10.4.2.2.1.    Odsetki należne od … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) do … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) 54

10.4.3.    □ Odsetki ustawowe (jeśli dotyczy) do obliczenia zgodnie z (proszę podać odpowiednie przepisy ustawowe):

10.4.3.1.    Odsetki należne od … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) do … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) 55  

10.4.4.    □ Kapitalizacja odsetek (jeśli dotyczy, proszę podać szczegóły):

ê 2201/2003

Sporządzono w … dnia …

Podpis i/lub pieczęć służbowa

ê 2201/2003 (dostosowany)

ZAŁĄCZNIK II

ZAŚWIADCZENIE, O KTÓRYM MOWA W ART. 39 53, DOTYCZĄCE ORZECZEŃ W SPRAWACH ODPOWIEDZIALNOŚCI RODZICIELSKIEJ 56 57  , W TYM PRAWA DO OSOBISTEJ STYCZNOŚCI Z DZIECKIEM LUB POWROTU DZIECKA Õ

1. Państwo członkowskie pochodzenia

 □ Belgia (BE) □ Bułgaria (BG) □ Republika Czeska (CZ) □ Niemcy (DE) □ Estonia (EE) 

□ Irlandia (IE) □ Grecja (EL) □ Hiszpania (ES) □ Francja (FR) □ Chorwacja (HR) □ Włochy (IT) 

□ Cypr (CY) □ Łotwa (LV) □ Litwa (LT) □ Luksemburg (LU) □ Węgry (HU) 

□ Malta (MT) □ Niderlandy (NL) □ Austria (AT) □ Polska (PL) □ Portugalia (PT) 

□ Rumunia (RO) □ Słowenia (SI) □ Słowacja (SK) □ Finlandia (FI) □ Szwecja (SE) 

□ Zjednoczone Królestwo (UK) Õ

2. Sąd lub Oorgan wystawiający zaświadczenie

2.1. Oznaczenie

2.2. Adres

2.3. Telefon/Faks/E-mail

3. Podmiot prawa do osobistej styczności z dzieckiem

3.1. Nazwisko, imiona

3.2. Adres

3.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

58 4. Podmioty odpowiedzialności rodzicielskiej inne niż wymienione w pkt 3

4.1. 4.1.1. Nazwisko, imiona

4.1.2. Adres

4.1.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.2. 4.2.1. Nazwisko, imiona

4.2.2. Adres

4.2.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.3. 4.3.1. Nazwisko, imiona

4.3.2. Adres

4.3.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

5. Sąd, który wydał orzeczenie

5.1. Oznaczenie sądu

5.2. Siedziba sądu

6. Orzeczenie

6.1. Data

6.2. Sygnatura akt

6.3. Czy orzeczenie zostało wydane w postępowaniu zaocznym?

6.3.1. Nie

6.3.2. Tak 59

60 7. Dzieci, których dotyczy orzeczenie

7.1. Nazwisko, imiona i data urodzenia

7.2. Nazwisko, imiona i data urodzenia

7.3. Nazwisko, imiona i data urodzenia

7.4. Nazwisko, imiona i data urodzenia

8. Nazwiska stron, którym przyznano pomoc prawną

9. Zaświadczenie o wykonalności i doręczeniu

9.1. Czy orzeczenie jest wykonalne według prawa państwa członkowskiego pochodzenia?

9.1.1. Tak

9.1.2. Nie

9.2. Czy orzeczenie zostało doręczone stronie, przeciwko której ma być uzyskane wykonanie?

9.2.1. Tak

9.2.1.1. Nazwisko, imiona strony

9.2.1.2. Adres

9.2.1.3. Data doręczenia

9.2.2. Nie

10. Szczególne informacje w odniesieniu do orzeczeń dotyczących prawa do osobistej styczności z dzieckiem, jeżeli stwierdzenie wykonalności jest wymagane zgodnie z art. 28. Możliwość taką przewiduje art. 40 ust. 2:

10.1. Warunki wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem (w zakresie, w jakim określone w orzeczeniu)

10.1.1. Data, godzina

10.1.1.1. Początek

10.1.1.2. Koniec

10.1.2. Miejsce

10.1.3. Szczególne obowiązki podmiotów odpowiedzialności rodzicielskiej

10.1.4. Szczególne obowiązki uprawnionego do osobistej styczności z dzieckiem

10.1.5. Wszelkie ograniczenia prawa do osobistej styczności dzieckiem

11. Szczególne informacje w odniesieniu do orzeczeń dotyczących powrotu dziecka, jeżeli stwierdzenie wykonalności jest wymagane zgodnie z art. 28. Możliwość taką przewiduje art. 40 ust. 2:

11.1. W orzeczeniu zarządzono powrót dziecka.

11.2. Osoba, do której dziecko ma powrócić (w zakresie, w jakim określone w orzeczeniu)

11.2.1. Nazwisko, imiona

11.2.2. Adres

 3.    Organ, który wydał orzeczenie

3.1.    Oznaczenie organu

3.2.    Siedziba organu

4.    Orzeczenie

4.1.    Data

4.2.    Sygnatura akt

5.    Podmioty odpowiedzialności rodzicielskiej

5.1.    Rodzic 1

5.1.1.    Nazwisko, imiona

5.1.2.    Adres

5.1.3.    Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

5.2.    Rodzic 2

5.2.1.    Nazwisko, imiona

5.2.2.    Adres

5.2.3.    Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

5.3.    Inny podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej

5.3.1.    Nazwisko, imiona

5.3.2.    Adres

5.3.3.    Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

6.    Dzieci, których dotyczy orzeczenie 61

6.1.    Dziecko 1

   6.1.1    Nazwisko, imiona

6.1.2.    Data urodzenia

   6.1.3.    Adres

6.2.    Dziecko 2

   6.2.1.    Nazwisko, imiona

   6.2.2.    Data urodzenia

   6.2.3.    Adres

6.3.    Dziecko 3

   6.3.1.    Nazwisko, imiona

6.3.2.    Data urodzenia

6.3.3.    Adres

6.4.    Dziecko 4

   6.4.1.    Nazwisko, imiona

6.4.2.    Data urodzenia

6.4.3.    Adres

7.    Nazwiska stron, którym przyznano pomoc prawną

8.    Zaświadczenie o wykonalności i doręczeniu

8.1.    Czy orzeczenie jest wykonalne według prawa państwa członkowskiego pochodzenia?

8.1.1.    Tak

8.1.2.    Nie

8.2.    Czy orzeczenie zostało doręczone stronie, przeciwko której dochodzi się wykonania orzeczenia?

8.2.1.    Tak

8.2.1.1.    Nazwisko, imiona strony

8.2.1.2.    Adres

8.2.1.3.    Data doręczenia

8.2.2.    Nie

9.    W przypadku gdy orzeczenie zostało wydane w postępowaniu zaocznym:

   9.1.    Pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne zostało doręczone osobie, która nie stawiła się w sądzie, we właściwym czasie i w sposób umożliwiający jej przygotowanie obrony.

           9.1.1.    Tak

           9.1.2.    Nie

   9.2.    Pismo to doręczono osobie, ale nie zachowano tych warunków, przy czym ustalono jednak, że osoba ta jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem.

9.2.1.    Tak

9.2.2.    Nie

10.    Wszystkie strony, których to dotyczy, miały możliwość bycia wysłuchanymi.

   10.1.    Tak

   10.2.    Nie Õ

ò nowy

11.    Dziecku zapewniono rzeczywistą i skuteczną możliwość wyrażenia swoich poglądów.

11.1.    Tak

12.    Poglądom dziecka nadano stosowną wagę.

12.1.    Tak

ê 2201/2003 (dostosowany)

 13.    Szczegółowe informacje dotyczące orzeczeń przyznających prawo do osobistej styczności z dzieckiem

13.1.    Osoba (osoby), której (którym) przyznano prawo do osobistej styczności z dzieckiem 62

13.1.1.    Nazwisko, imiona

13.1.2.    Adres

13.1.3.    Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

13.2.    Warunki wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem (w zakresie, w jakim określone w orzeczeniu)

13.2.1.    Data, godzina

13.2.1.1.    Początek

13.2.1.2.    Koniec

13.2.2.    Miejsce

13.2.3.    Szczególne obowiązki podmiotów odpowiedzialności rodzicielskiej

13.2.4.    Szczególne obowiązki osoby uprawnionej do osobistej styczności z dzieckiem

13.2.5.    Wszelkie ograniczenia prawa do osobistej styczności dzieckiem

14.    Szczegółowe informacje dotyczące orzeczeń zarządzających powrót dziecka

14.1.    W orzeczeniu zarządzono powrót dziecka

14.2.    Osoba, do której dziecko ma powrócić (w zakresie, w jakim określone w orzeczeniu)

14.2.1.    Nazwisko, imiona

14.2.2.    Adres Õ

ò nowy

15.    W stosownych przypadkach, szczegółowe informacje dotyczące środków, które zostały zastosowane przez sądy lub organy w celu zapewnienia ochrony dziecka w trakcie jego powrotu lub po jego powrocie do państwa członkowskiego jego zwykłego pobytu:

16.    Podstawę orzeczenia stanowi art. 26 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia, a w orzeczeniu zarządzono powrót dziecka (dzieci), natomiast przy wydawaniu orzeczenia sąd uwzględnił powody i dowody stanowiące podstawę orzeczenia wydanego na podstawie art. 13 Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę:

   16.1.    Tak

   16.2.    Nie

17.    Szczegółowe informacje dotyczące wszelkich innych orzeczeń w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej:

17.1.    Opis obowiązku podlegającego wykonaniu:

18.    Koszty 63

18.1.    Waluta

□ euro (EUR) □ lew bułgarski (BGN) □ kuna chorwacka (HRK) □ korona czeska (CZK) □ forint węgierski (HUF) □ złoty polski (PLN) □ funt szterling (GBP) □ lej rumuński (RON) □ korona szwedzka (SEK) □ inna (proszę podać kod ISO):

18.2.    Koszty zasądzono od następującej osoby (następujących osób), przeciwko której (którym) dochodzi się wykonania orzeczenia:

18.2.1.    Nazwisko, imiona

18.2.2.    Jeżeli koszty zasądzono od więcej niż jednej osoby, cała kwota może być pobrana od dowolnej z tych osób:

18.2.2.1.    □ Tak

18.2.2.2.    □ Nie

18.3.    Występuje się o odzyskanie następujących kosztów 64 :

18.3.1.    □ Koszty zostały ustalone w orzeczeniu w postaci całkowitej kwoty (proszę określić kwotę):

18.3.2.    □ Koszty zostały ustalone w orzeczeniu w postaci odsetka kosztów całkowitych (proszę określić odsetek całej kwoty):

18.3.3.    □ Odpowiedzialność za koszty została określona w orzeczeniu i dokładne kwoty są następujące:

18.3.3.1.    □ Opłaty sądowe:

18.3.3.2.    □ Koszty zastępstwa procesowego:

18.3.3.3.    □ Koszty doręczenia dokumentów:

18.3.3.4.    □ Inne:

18.3.4.    □ Inne (proszę wskazać):

18.4.    Odsetki od kosztów:

18.4.1.    □ Nie dotyczy

18.4.2.    □ Odsetki określone w orzeczeniu

18.4.2.1.    □ Kwota:

lub

18.4.2.2.    □ Oprocentowanie …%

18.4.2.2.1.    Odsetki należne od … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) do … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) 65

18.4.3.    □ Odsetki ustawowe (jeśli dotyczy) do obliczenia zgodnie z (proszę podać odpowiednie przepisy ustawowe):

18.4.3.1.    Odsetki należne od … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) do … (dnia (dd.mm.rrrr) lub zdarzenia) 66  

18.4.4.    □ Kapitalizacja odsetek (jeśli dotyczy, proszę podać szczegóły):

ê 2201/2003

Sporządzono w … dnia …

Podpis i/lub pieczęć służbowa

ê 2201/2003 (dostosowany)

ZAŁĄCZNIK III

ZAŚWIADCZENIE, O KTÓRYM MOWA W ART. 42 UST. 1, DOTYCZĄCE ORZECZEŃ W SPRAWACH PRAWA DO OSOBISTEJ STYCZNOŚCI Z DZIECKIEM 67

1. Państwo członkowskie pochodzenia

2. Sąd lub organ wystawiający zaświadczenie

2.1. Oznaczenie

2.2. Adres

2.3. Telefon/Faks/E-mail

3. Podmiot prawa do osobistej styczności z dzieckiem

3.1. Nazwisko, imiona

3.2. Adres

3.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

68 69 4. Podmioty odpowiedzialności rodzicielskiej inne niż wymienione w pkt 3

4.1. 4.1.1. Nazwisko, imiona

4.1.2. Adres

4.1.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.2. 4.2.1. Nazwisko, imiona

4.2.2. Adres

4.2.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.3. Pozostałe

4.3.1. Nazwisko, imiona

4.3.2. Adres

4.3.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

5. Sąd, który wydał orzeczenie

5.1. Oznaczenie sądu

5.2. Siedziba sądu

6. Orzeczenie

6.1. Data

6.2. Sygnatura akt

70 7. Dzieci, których dotyczy orzeczenie

7.1. Nazwisko, imiona i data urodzenia

7.2. Nazwisko, imiona i data urodzenia

7.3. Nazwisko, imiona i data urodzenia

7.4. Nazwisko, imiona i data urodzenia

8. Czy orzeczenie jest wykonalne w państwie członkowskim pochodzenia?

8.1. Tak

8.2. Nie

9. Jeżeli orzeczenie zostało wydane zaocznie, pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne zostało doręczone osobie, która nie stawiła się w sądzie, we właściwym czasie i w sposób umożliwiający jej przygotowanie obrony, lub pismo zostało doręczone osobie, ale nie zachowano tych warunków, a ustalono jednak, że osoba jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem

10. Wszystkie strony, których to dotyczy, miały możliwość bycia wysłuchanymi.

11. Dzieci miały możliwość bycia wysłuchanymi, o ile nie uznano tego za niewłaściwe ze względu na ich wiek lub stopień dojrzałości

12. Warunki wykonywania prawa do osobistej styczności z dzieckiem (w zakresie, w jakim określone w orzeczeniu)

12.1. Data, godzina

12.1.1. Początek

12.1.2. Koniec

12.2. Miejsce

12.3. Szczególne obowiązki podmiotów odpowiedzialności rodzicielskiej

12.4. Szczególne obowiązki uprawnionego do osobistej styczności z dzieckiem

12.5. Wszelkie ograniczenia prawa do osobistej styczności dzieckiem

13. Nazwiska stron, którym przyznano pomoc prawną

Sporządzono w … dnia …

Podpis i/lub pieczęć służbowa

ê 2201/2003 (dostosowany)

ZAŁĄCZNIK IV

ZAŚWIADCZENIE, O KTÓRYM MOWA W ART. 42 UST. 1, DOTYCZĄCE ORZECZEŃ W SPRAWACH POWROTU DZIECKA 71

1. Państwo członkowskie pochodzenia

2. Sąd lub organ wystawiający zaświadczenie

2.1. Oznaczenie

2.2. Adres

2.3. Telefon/Faks/E-mail

3. Osoba, do której dziecko ma powrócić (w zakresie, w jakim określone w orzeczeniu)

3.1. Nazwisko, imiona

3.2. Adres

3.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

72 4. Pomioty odpowiedzialności rodzicielskiej

4.1. Matka

4.1.1. Nazwisko, imiona

4.1.2. Adres (jeżeli znany)

4.1.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.2. Ojciec

4.2.1. Nazwisko, imiona

4.2.2. Adres (jeżeli znany)

4.2.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.3. Pozostałe

4.3.1. Nazwisko, imiona

4.3.2. Adres (jeżeli znany)

4.3.3. Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

5. Strona pozwana/strona przeciwna (o ile znana)

5.1. Nazwisko, imiona

5.2. Adres (jeżeli znany)

6. Sąd, który wydał orzeczenie

6.1. Oznaczenie sądu

6.2. Siedziba sądu

7. Orzeczenie

7.1. Data

7.2. Sygnatura akt

73 8. Dzieci, których dotyczy orzeczenie

8.1. Nazwisko, imiona i data urodzenia

8.2. Nazwisko, imiona i data urodzenia

8.3. Nazwisko, imiona i data urodzenia

8.4. Nazwisko, imiona i data urodzenia

9. W orzeczeniu zarządzono powrót dziecka.

10. Czy orzeczenie jest wykonalne w państwie członkowskim pochodzenia?

10.1. Tak

10.2. Nie

11. Dzieci miały możliwość bycia wysłuchanymi, o ile nie uznano tego za niewłaściwe ze względu na ich wiek lub stopień dojrzałości

12. Strony miały możliwość być wysłuchane

13. W orzeczeniu zarządzono powrót dziecka, a sąd uwzględnił w swoim orzeczeniu podstawy i środki dowodowe, na których opiera się orzeczenie wydane zgodnie z art. 13 Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę

14. W stosownych przypadkach, szczegółowe informacje dotyczące środków, które zostały podjęte przez sądy lub organy w celu zapewnienia ochrony dziecka po jego powrocie do państwa członkowskiego swojego zwykłego pobytu

15. Nazwiska stron, którym przyznano pomoc prawną

Sporządzono w … dnia …

Podpis i/lub pieczęć służbowa

ò nowy

ZAŁĄCZNIK III

ZAŚWIADCZENIE, O KTÓRYM MOWA W ART. 56, DOTYCZĄCE DOKUMENTU URZĘDOWEGO LUB POROZUMIENIA 74

1.    ORGAN WYSTAWIAJĄCY ZAŚWIADCZENIE

1.1.    Oznaczenie:

1.2.    Adres:

1.2.1.    Ulica i numer/skrytka pocztowa:

1.2.2.    Miejscowość i kod pocztowy:

1.2.3.    Państwo członkowskie:

 □ Belgia (BE) □ Bułgaria (BG) □ Republika Czeska (CZ) □ Niemcy (DE) □ Estonia (EE) 

□ Irlandia (IE) □ Grecja (EL) □ Hiszpania (ES) □ Francja (FR) □ Chorwacja (HR) □ Włochy (IT) 

□ Cypr (CY) □ Łotwa (LV) □ Litwa (LT) □ Luksemburg (LU) □ Węgry (HU) 

□ Malta (MT) □ Niderlandy (NL) □ Austria (AT) □ Polska (PL) □ Portugalia (PT) 

□ Rumunia (RO) □ Słowenia (SI) □ Słowacja (SK) □ Finlandia (FI) □ Szwecja (SE) 

□ Zjednoczone Królestwo (UK)

1.3.    Telefon:

1.4.    Faks:

1.5.    E-mail (o ile jest dostępny):

2.    DOKUMENT URZĘDOWY

2.1.    Organ, który sporządził dokument urzędowy (jeśli inny niż organ, który wystawił zaświadczenie)

2.1.1.    Nazwa i oznaczenie organu:

2.1.2.    Adres:

2.2.    Data (dd.mm.rrrr) sporządzenia dokumentu urzędowego przez organ, o którym mowa w pkt 2.1:

2.3.    Numer referencyjny dokumentu urzędowego (jeżeli istnieje):

2.4.    Data (dd.mm.rrrr) zarejestrowania dokumentu urzędowego w państwie członkowskim pochodzenia (należy podać tylko wówczas, gdy data rejestracji decyduje o skutku prawnym dokumentu, a data ta jest inna niż data podana w pkt 2.2):

2.4.1.    Numer referencyjny w rejestrze (jeżeli istnieje):

3.    POROZUMIENIE

3.1.    Organ, który zatwierdził porozumienie lub przed którym zawarto porozumienie (jeżeli inny niż organ wystawiający zaświadczenie)

3.1.1.    Nazwa organu:

3.1.2.    Adres:

3.2.    Data (dd.mm.rrrr) porozumienia:

3.3.    Numer referencyjny porozumienia:

4.    STRONY DOKUMENTU URZĘDOWEGO/POROZUMIENIA

4.1.    Nazwisko, imiona pierwszej strony:

4.1.1.    Adres:

4.1.2    Data i miejsce urodzenia (o ile znane):

4.2.    Nazwisko, imiona drugiej strony:

4.2.1.    Adres:

4.2.2    Data i miejsce urodzenia (o ile znane)

4.3.    Nazwisko, imiona innej strony (jeżeli istnieje):

4.3.1.    Adres:

4.3.2    Data i miejsce urodzenia (o ile znane):

5.    WYKONALNOŚĆ DOKUMENTU URZĘDOWEGO/POROZUMIENIA W PAŃSTWIE CZŁONKOWSKIM POCHODZENIA

5.1.    Dokument urzędowy/porozumienie podlega wykonaniu w państwie członkowskim pochodzenia

5.1.1.    □ Tak

5.1.2.    □ Nie

5.2.    Warunki dokumentu urzędowego/porozumienia

5.2.1.    Krótki opis obowiązku podlegającego wykonaniu:

5.2.2.2.    Obowiązek, o którym mowa w pkt 5.2, podlega wykonaniu wobec następującej osoby (następujących osób) 75 (nazwisko, imiona):

Sporządzono w …

Podpis lub pieczęć organu państwa członkowskiego pochodzenia:

ê 2201/2003

ê 2201/2003 (dostosowany)

ZAŁĄCZNIK V

TABELA PORÓWNAWCZA Z ROZPORZĄDZENIEM (WE) NR 1347/2000