(1)

Il-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tad-19 u l-20 ta Diċembru 2013 laqgħu t-tħejjijiet għall-ġenerazzjoni li jmiss ta’ komunikazzjoni governattiva bis-satellita permezz ta’ kooperazzjoni mill-qrib bejn l-Istati Membri, il-Kummissjoni u l-Aġenzija Spazjali Ewropea (ESA). Il-komunikazzjoni governattiva bis-satellita ġiet identifikata wkoll bħala waħda mill-elementi tal-Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta’ Sigurtà tal-Unjoni Ewropea ta’ Ġunju 2016. Il-komunikazzjoni governattiva bis-satellita għandha tikkontribwixxi għar-rispons tal-UE għat-Theddidiet Ibridi u tipprovdi appoġġ għall-Istrateġija tas-Sigurtà Marittima tal-UE u għall-politika tal-UE dwar l-Artiku.

(2)

Il-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-21 u t-22 ta’ Marzu 2019 enfasizzaw li l-Unjoni jeħtieġ li tkompli tiżviluppa ekonomija diġitali kompetittiva, sigura, inklużiva u etika b’konnettività ta’ klassi dinjija.

(3)

Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-22 ta’ Frar 2021, bit-titlu “Pjan ta’ Azzjoni dwar is-sinerġiji bejn l-industriji ċivili, tad-difiża u tal-ispazju” tgħid li l-għan hu jiġi ffaċilitat l-aċċess għal konnettività b’veloċità għolja għal kull persuna fl-Ewropa u li tiġi provduta sistema ta’ konnettività reżiljenti li permezz tagħha l-Ewropa tibqa’ konnessa jiġri x’jiġri.

(4)

“Boxxla Strateġika għal Sigurtà u Difiża” adottata mill-Kunsill fil-21 ta’ Marzu 2022 tirrikonoxxi li l-infrastruttura spazjali tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha tikkontribwixxi għar-reżiljenza tagħna u toffri servizzi ewlenin li jissostitwixxu jew jikkomplementaw l-infrastrutturi tal-art għat-telekomunikazzjoni. Għalhekk tappella lill-Unjoni biex taħdem fuq il-proposta għal sistema ta’ komunikazzjoni sigura globali tal-Unjoni bbażata fl-ispazju.

(5)

Wieħed mill-komponenti importanti tal-Programm Spazjali tal-Unjoni, stabbilit mir-Regolament (UE) 2021/696 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) huwa GOVSATCOM, li għandu l-għan li jiżgura d-disponibbiltà fit-tul ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni bis-satellita affidabbli, siguri, skalabbli u kosteffettivi għall-utenti ta’ GOVSATCOM. Ir-Regolament (UE) 2021/696 jipprevedi li fl-ewwel fażi tal-komponent ta’ GOVSATCOM, sa madwar l-2025, il-kapaċità eżistenti tiġi miġbura u kondiviża permezz taċ-Ċentru ta’ GOVSATCOM. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni għandha takkwista kapaċitajiet ta’ GOVSATCOM mill-Istati Membri b’sistemi nazzjonali u kapaċitajiet spazjali u minn fornituri tal-komunikazzjoni kummerċjali bis-satellita jew tas-servizzi, filwaqt li tqis l-interessi essenzjali tas-sigurtà tal-Unjoni.

F’dik l-ewwel fażi, is-servizzi ta’ GOVSATCOM għandhom jiġu introdotti abbażi ta’ approċċ gradwali, fid-dawl taż-żieda tal-kapaċitajiet tal-infrastruttura taċ-Ċentru ta’ GOVSATCOM. Dak l-approċċ huwa bbażat ukoll fuq il-premessa li jekk matul l-ewwel fażi, analiżi ddettaljata tal-provvista u tad-domanda fil-futur tiżvela li ma kienx biżżejjed biex ikopri d-domanda li tkun qed tevolvi, ser ikun neċessarju li tinbeda t-tieni fażi u li jiġu żviluppati infrastrutturi jew kapaċitajiet spazjali addizzjonali mfassla apposta permezz ta’ kooperazzjoni mas-settur privat, pereżempju mal-operaturi satellitari tal-Unjoni.

(6)

Fit-22 ta’ Marzu 2017, il-Kumitat Politiku u ta’ Sigurtà tal-Kunsill approva l-Ħtiġijiet tal-Utenti Militari Ċivili ta’ Livell Għoli għall-Komunikazzjoni Governattiva bis-Satellita (GOVSATCOM), li tħejjew mis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u li magħhom ġew integrati r-rekwiżiti tal-utenti militari identifikati mill-Aġenzija Ewropea għad-Difiża fl-Objettiv Komuni tal-Istat Maġġur tagħha adottata fl-2013 u l-ħtiġijiet tal-utenti ċivili miġbura mill-Kummissjoni. Analiżijiet sussegwenti mill-Kummissjoni wrew li l-offerta attwali tal-komunikazzjoni bis-satellita tal-Unjoni, abbażi tal-kapaċitajiet mill-Istati Membri b’sistemi nazzjonali kif ukoll tas-settur privat, ma tistax tissodisfa ċerti ħtiġijiet ġodda tad-domanda governattiva li qed jimxu lejn soluzzjonijiet ta’ sigurtà ogħla, latenza baxxa u kopertura globali. Jenħtieġ li dawk il-ħtiġijiet jiġu mmonitorjati u vvalutati mill-ġdid b’mod regolari.

(7)

Il-progress tekniku reċenti ppermetta li jitfaċċaw kostellazzjonijiet ta’ komunikazzjonijiet ta’ orbita mhux ġeostazzjonarja (NGSO) u gradwalment joffri servizzi ta’ konnettività b’veloċità għolja u b’latenza baxxa. Għalhekk hemm opportunità biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet li qed jevolvu tal-utenti awtorizzati mill gvernijiet billi tiġi żviluppata u implimentata infrastruttura addizzjonali peress li r-riżervi għall-frekwenzi mal-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni li huma neċessarji biex jiġu pprovduti s-servizzi meħtieġa bħalissa huma disponibbli fl-Unjoni Ewropea. Jekk ma jintużawx, dawk ir-riżervi għall-frekwenzi jsiru obsoleti u jiġu attribwiti lil atturi oħra. Peress li l-frekwenzi u s-slots orbitali huma riżorsa dejjem aktar skarsa, il-Kummissjoni, permezz ta’ proċess miftuħ u trasparenti mal-Istati Membri, jenħtieġ li taħtaf din l-opportunità biex tikkonkludi mal-Istati Membri li jipprovdu r-riżervi għall-frekwenzi, ftehimiet ta’ liċenzjar iddedikati għall-forniment ta’ servizzi governattivi bbażati fuq l-infrastruttura governattiva. Is-settur privat huwa responsabbli biex jikseb id-drittijiet fuq ir-riżervi għall-frekwenzi meħtieġa għall-forniment ta’ servizzi kummerċjali.

(8)

Hemm domanda dejjem akbar mill-atturi governattivi tal-Unjoni għal servizzi ta’ komunikazzjoni bis-satellita bbażati fl-ispazju li jkunu siguri u affidabbli, b’mod partikolari minħabba li jkunu l-aktar għażla vijabbli fin-nuqqas ta’ sistemi ta’ komunikazzjoni bbażati fuq l-art jew fejn jiġu mfixkla jew ma jkunux affidabbli. L-aċċess affordabbli u kosteffettiv għall-komunikazzjoni bis-satellita huwa indispensabbli wkoll f’żoni fejn ma hemm l-ebda infrastruttura terrestri, inkluż fuq l-oċeani, l-ispazju tal-ajru, f’żoni remoti u fejn l-infrastruttura terrestri tiffaċċa qtugħ serju jew ma tistax tiġi fdata f’sitwazzjonijiet ta’ kriżi. Il-komunikazzjoni bis-satellita tista’ żżid ir-reżiljenza ġenerali tan-networks ta’ komunikazzjoni, pereżempju billi toffri alternattiva fil-każ ta’ attakki fiżiċi jew attakki ċibernetiċi fuq infrastruttura terrestri lokali, inċidenti jew diżastri naturali jew ikkawżati mill-bniedem.

(9)

Jenħtieġ li l-Unjoni tiżgura l-forniment ta’ soluzzjonijiet ta’ komunikazzjoni bis-satellita li jkunu reżiljenti, globali, siguri, protetti, mingħajr interruzzjoni, garantiti u flessibbli għall-ħtiġijiet u r-rekwiżiti governattivi li qed jevolvu, mibnija fuq bażi teknoloġika u industrijali tal-Unjoni, sabiex tiżdied ir-reżiljenza tal-operazzjonijiet tal-Istati Membri u tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni.

(10)

Għalhekk, huwa importanti li jiġi stabbilit programm ġdid, jiġifieri l-Programm tal-Unjoni għall-Konnettività Sigura (“il-Programm”) biex jipprevedi infrastruttura ta’ komunikazzjoni tal-Unjoni multiorbitali bbażata fuq is-satellita għall-użu governattiv, filwaqt li jiġu integrati u komplementati l-kapaċitajiet nazzjonali u Ewropej eżistenti u futuri fil-qafas tal-komponent ta’ GOVSATCOM, u tiġi żviluppata aktar u tiġi integrata gradwalment l-inizjattiva tal-Infrastruttura Ewropea ta’ Komunikazzjoni Kwantistika (EuroQCI) fis-sistema ta’ konnettività sigura.

(11)

Jenħtieġ li l-Programm jissodisfa l-ħtiġijiet governattivi ġodda għal soluzzjonijiet ta’ sigurtà ogħla, latenza baxxa u kopertura globali. Jenħtieġ li jiżgura l-forniment u d-disponibbiltà fit-tul ta’ aċċess globali mingħajr interruzzjoni għal servizzi ta’ komunikazzjoni governattivi bis-satellita siguri, awtonomi, affidabbli u kosteffettivi, li jappoġġaw ir-reżiljenza u l-protezzjoni tal-infrastruttura kritika, l-għarfien tas-sitwazzjoni, l-azzjonijiet esterni, il-ġestjoni tal-kriżijiet, kif ukoll applikazzjonijiet li huma kritiċi għall-ekonomija, is-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri, li jintegra u jikkomplementa l-kapaċitajiet ta’ GOVSATCOM. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Programm jipprijoritizza t-twassil ta’ servizzi governattivi u jippermetti l-forniment ta’ servizzi kummerċjali mis-settur privat Ewropew, b’kunsiderazzjoni għal stħarriġ tas-suq li jkun jinkludi konsultazzjoni tal-utenti awtorizzati mill-gvernijiet, permezz ta’ infrastruttura kummerċjali.

(12)

Id-Deċiżjoni (UE) 2022/2481 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) tistabbilixxi serje ta’ objettivi u miri biex tippromwovi l-iżvilupp ta’ infrastrutturi diġitali reżiljenti, siguri, effiċjenti u sostenibbli fl-Unjoni filwaqt li tinkludi mira diġitali għall-Kummissjoni u għall-Istati Membri li tinkiseb konnettività tal-gigabits għal kulħadd sal-2030. Jenħtieġ li l-Programm jiffaċilita l-konnettività madwar l-Unjoni u madwar id-dinja, għaċ-ċittadini u n-negozji, inkluż, iżda mhux biss, l-għoti ta’ aċċess għal broadband b’veloċità għolja affordabbli li jista’ jgħin biex jitneħħew ż-żoni mejta għall-komunikazzjoni u tiżdied il-koeżjoni madwar l-Unjoni, inkluż fir-reġjuni ultraperiferiċi, iż-żoni rurali, periferiċi, remoti u iżolati tagħha u l-gżejjer. Is-servizzi satellitari attwalment ma jistgħux jissostitwixxu l-prestazzjoni tan-networks ibbażati fuq l-art iżda jistgħu jnaqqsu d-distakk diġitali u saħansitra jikkontribwixxu, fejn applikabbli, għall-objettivi ġenerali tad-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4).

(13)

Għalhekk, jenħtieġ li l-Programm jikkonsisti fid-definizzjoni, it-tfassil, l-iżvilupp, il-validazzjoni u l-attivitajiet ta’ implimentazzjoni relatati għall-kostruzzjoni tal-infrastruttura spazjali u tal-art inizjali, meħtieġa għall-forniment tal-ewwel servizzi governattivi. Jenħtieġ li l-Programm imbagħad ikun jinvolvi attivitajiet ta’ implimentazzjoni gradwali mmirati lejn it-tlestija kemm tal-infrastruttura spazjali kif ukoll dik tal-art meħtieġa għall-forniment ta’ servizzi governattivi avvanzati, li bħalissa mhumiex disponibbli u li huma lil hinn mill-ogħla livell ta’ żvilupp tekniku tas-servizzi Ewropej eżistenti ta’ komunikazzjoni bis-satellita. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Programm jippromwovi l-iżvilupp ta’ terminals tal-utenti li jkunu kapaċi jisfruttaw is-servizzi ta’ komunikazzjoni avvanzati. Jenħtieġ li l-attivitajiet ta’ sfruttament jibdew mill-aktar fis possibbli bil-forniment tal-ewwel servizzi governattivi mmirati sal-2024, sabiex il-ħtiġijiet tal-utenti awtorizzati mill-gvernijiet jiġu ssodisfati kemm jista’ jkun malajr. Jenħtieġ li l-Programm imbagħad jinvolvi attivitajiet mmirati lejn it-tlestija kemm tal-infrastruttura spazjali kif ukoll dik tal-art meħtieġa għal kapaċità operazzjonali sħiħa sal-2027. Jenħtieġ li l-forniment ta’ servizzi governattivi, l-operat, il-manutenzjoni u t-titjib kontinwu tal-infrastruttura spazjali u tal-art, ladarba implimentata, kif ukoll l-iżvilupp tal-ġenerazzjonijiet futuri tas-servizzi governattivi, ikunu parti mill-attivitajiet ta’ sfruttament.

(14)

F’Ġunju 2019, l-Istati Membri ffirmaw id-Dikjarazzjoni dwar l-Infrastruttura Ewropea ta’ Komunikazzjoni Kwantistika (EuroQCI) (id-“Dikjarazzjoni”), fejn qablu li jaħdmu flimkien, mal-Kummissjoni u bl-appoġġ tal-ESA, lejn l-iżvilupp ta’ infrastruttura ta’ komunikazzjoni kwantistika li tkopri l-Unjoni kollha. F’konformità mad-Dikjarazzjoni, l-EuroQCI għandha l-għan li timplimenta infrastruttura ta’ komunikazzjoni kwantistika sigura ċċertifikata minn tarf sa tarf, li tippermetti li l-informazzjoni u d-data jiġu trażmessi u maħżuna u li tkun kapaċi tgħaqqad l-assi kritiċi ta’ komunikazzjoni pubblika madwar l-Unjoni. Il-Programm ser jikkontribwixxi biex jintlaħqu l-objettivi tad-Dikjarazzjoni billi jiżviluppa infrastruttura spazjali u tal-art tal-EuroQCI integrata fl-infrastruttura governattiva tal-Programm, kif ukoll billi jiżviluppa u jimplimenta l-infrastruttura terrestri tal-EuroQCI, li ser tkun proprjetà tal-Istati Membri. Jenħtieġ li l-infrastruttura spazjali, tal-art u dik terrestri tal-EuroQCI tiġi żviluppata fi ħdan il-Programm f’żewġ fażijiet prinċipali, fażi ta’ validazzjoni preliminari, li tista’ tinvolvi l-iżvilupp u l-validazzjoni ta’ diversi teknoloġiji u protokolli ta’ komunikazzjoni differenti, u fażi sħiħa ta’ implimentazzjoni, li tinkludi soluzzjonijiet xierqa għall-konnettività intersatellitari u t-trażmissjoni tad-data bejn is-satelliti, l-art u l-infrastruttura terrestri.

(15)

Waħda mill-funzjonijiet ewlenin tal-EuroQCI ser tkun li tippermetti d-distribuzzjoni kwantistika ta’ kjavi kriptografiċi (QKD). Sal-lum, it-teknoloġija u l-prodotti tal-QKD mhumiex maturi biżżejjed biex jintużaw għall-protezzjoni ta’ informazzjoni klassifikata tal-UE (IKUE). Il-kwistjonijiet ewlenin li jikkonċernaw is-sigurtà tal-QKD, bħall-istandardizzazzjoni tal-protokolli tal-QKD, l-analiżi tal-kanali laterali u l-metodoloġija tal-evalwazzjoni, għadhom iridu jiġu solvuti. Għalhekk, jenħtieġ li l-Programm jappoġġa l-EuroQCI u jippermetti l-inklużjoni ta’ prodotti kriptografiċi approvati fl-infrastruttura meta jkunu disponibbli.

(16)

Sabiex l-IKUE tiġi protetta b’mod sodisfaċenti u sigur, jenħtieġ li s-soluzzjonijiet primarji biex jiġi miġġieled it-theddid maħluq mill-computing kwantistiku jkunu l-kombinazzjoni ta’ soluzzjonijiet konvenzjonali, kriptografija postkwantistika u possibbilment QKD f’approċċi ibridi. Għalhekk, jenħtieġ li l-Programm juża tali approċċi, bl-għan li jiżgura kemm kriptografija tal-ogħla livell kif ukoll distribuzzjoni ta’ kjavi.

(17)

Sabiex jiġu estiżi l-kapaċitajiet ta’ komunikazzjoni bis-satellita tal-Unjoni, jenħtieġ li l-infrastruttura tal-Programm tkun ibbażata fuq, tintegra u tikkumplimenta l-infrastruttura żviluppata għall-finijiet tal-komponent ta’ GOVSATCOM. B’mod partikolari, jenħtieġ li l-infrastruttura tal-art tal-Programm tkun ibbażata fuq iċ-Ċentri ta’ GOVSATCOM, kif miżjuda progressivament abbażi tal-ħtiġijiet tal-utenti permezz ta’ assi oħra tas-segment tal-art, inkluż dawk tal-Istati Membri li lesti jikkontribwixxu addizzjonalment, abbażi ta’ rekwiżiti operazzjonali u ta’ sigurtà.

(18)

Jenħtieġ li l-Programm itejjeb il-konnettività sigura fuq żoni ġeografiċi ta’ interess strateġiku, bħall-Afrika u l-Artiku, kif ukoll il-Baltiku, il-Baħar l-Iswed, ir-reġjuni tal-Mediterran u l-Atlantiku. Jenħtieġ li s-servizzi pprovduti skont il-Programm jikkontribwixxu wkoll għar-reżiljenza ġeopolitika billi joffru konnettività addizzjonali f’konformità mal-miri ta’ politika f’dawk ir-reġjuni u mal-Komunikazzjoni Konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta’ Sigurtà tal-1 ta’ Diċembru 2021 bit-titlu “Il-Global Gateway”.

(19)

Mingħajr preġudizzju għas-servizz ta’ komunikazzjoni, is-satelliti mibnija għall-finijiet tal-Programm jistgħu jiġu mgħammra b’subsistemi, inkluż tagħbijiet utli, li jistgħu jippermettu ż-żieda tal-kapaċità u s-servizzi tal-komponenti tal-Programm Spazjali tal-Unjoni, biex b’hekk jiġi ffaċilitat l-iżvilupp tas-servizzi mhux ta’ komunikazzjoni addizzjonali li għandhom jiġu deċiżi mill-kumitat tal-Programm li jiltaqa’ fil-konfigurazzjoni rilevanti, kif stabbilit fir-Regolament (UE) 2021/696, u implimentati taħt il-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan ir-Regolament. Jekk il-benefiċċju għall-komponenti tal-Programm Spazjali tal-Unjoni jiġi stabbilit kif xieraq, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-utenti u r-restrizzjonijiet baġitarji, dawk is-subsistemi jistgħu jiġu żviluppati biex joffru servizzi alternattivi ta’ pożizzjonament, navigazzjoni u kronometraġġ li jikkomplementaw lil Galileo, biex jiġi żgurat ix-xandir ta’ messaġġi bis-Sistema Ewropea ta’ Navigazzjoni b’Kopertura Ġeostazzjonarja (EGNOS) b’latenza aktar baxxa, jiġu pprovduti sensuri bbażati fuq l-ispazju għas-sorveljanza spazjali u jiġi appoġġat it-tisħiħ tal-kapaċitajiet attwali ta’ Copernicus, b’mod partikolari għas-servizzi ta’ emerġenza u ta’ sigurtà ċivili. Barra minn hekk, dawk is-subsistemi jistgħu jipprovdu servizzi mhux ta’ komunikazzjoni lis-sistemi tal-Istati Membri, bil-kondizzjoni li dan ma jkollux impatt fuq is-sigurtà u l-baġit tal-Programm.

(20)

Meta titqies l-importanza għall-Programm tal-infrastruttura governattiva tal-art tiegħu u l-impatt tagħha fuq is-sigurtà tiegħu, jenħtieġ li l-pożizzjoni ta’ tali infrastruttura tiġi ddeterminata mill-Kummissjoni, f’konformità mar-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà u wara proċess miftuħ u trasparenti, bil-ħsieb li tiġi żgurata distribuzzjoni bbilanċjata fost l-Istati Membri. L-implimentazzjoni tal-infrastruttura governattiva tal-art tal-Programm, li tintegra wkoll l-infrastruttura żviluppata taħt il-komponent ta’ GOVSATCOM, tista’ tinvolvi lill-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Programm Spazjali (“l-Aġenzija”) jew, fejn xieraq u fi ħdan il-qasam ta’ kompetenza tagħha, lill-ESA.

(21)

Huwa vitali għas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha u għall-iżgurar tas-sigurtà u l-integrità tas-servizzi governattivi, li l-assi spazjali tal-Programm jiġu mnedija mit-territorju tal-Unjoni. F’ċirkostanzi eċċezzjonali u sostanzjati kif xieraq, jenħtieġ li jkun possibbli li tali llanċjar isir mit-territorju ta’ pajjiż terz. Minbarra lanċjaturi tqal u medji, lanċjaturi żgħar u mikrolanċjaturi jistgħu jipprovdu flessibbiltà addizzjonali biex jippermettu skjerament rapidu tal-assi spazjali.

(22)

Huwa importanti li l-Unjoni jkollha fil-pussess tagħha l-assi tanġibbli u intanġibbli kollha relatati mal-infrastruttura governattiva żviluppata taħt il-Programm, ħlief l-infrastruttura terrestri tal-EuroQCI, filwaqt li tiżgura l-konformità tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, inkluż l-Artikolu 17 tagħha. Jenħtieġ li minkejja s-sjieda mill-Unjoni ta’ dawk l-assi, ikun possibbli għall-Unjoni, f’konformità ma’ dan ir-Regolament u, fejn jitqies xieraq fuq valutazzjoni ta’ każ b’każ, li dawk l-assi jsiru disponibbli għal partijiet terzi jew li jiġu mneħħija.

(23)

Inizjattivi fl-Unjoni kollha, bħall-inizjattiva ta’ konnettività sigura, huma msawra mill-parteċipazzjoni wiesgħa ta’ intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), negozji ġodda u intrapriżi kbar mis-settur spazjali upstream u downstream madwar l-Unjoni. F’dawn l-aħħar snin, xi atturi spazjali sfidaw is-settur spazjali, b’mod partikolari n-negozji ġodda u l-SMEs li żviluppaw teknoloġiji u applikazzjonijiet spazjali innovattivi u mmexxija mis-suq, xi drabi b’mudelli ta’ negozju differenti. Sabiex tiġi żgurata l-kompetittività tal-ekosistema spazjali tal-Unjoni, jenħtieġ li l-Programm jimmassimizza l-użu ta’ teknoloġiji innovattivi u fixkiela, kif ukoll mudelli ta’ negozju ġodda żviluppati mill-ekosistema spazjali Ewropea, inkluż New Space, b’mod partikolari minn SMEs, minn kumpaniji b’kapitalizzazzjoni medja u minn negozji ġodda li jiżviluppaw teknoloġiji u applikazzjonijiet spazjali ġodda xprunati mis-suq, filwaqt li tkun koperta l-katina tal-valur spazjali kollha li tinkludi s-segment upstream u dak downstream.

(24)

Huwa essenzjali li jiġi mħeġġeġ l-investiment mis-settur privat permezz ta’ akkwist u aggregazzjoni xierqa ta’ kuntratti ta’ servizz, biex b’hekk titnaqqas l-inċertezza u jiġu pprovduti viżibilità u prevedibbiltà fit-tul tal-ħtiġijiet tas-servizzi tas-settur pubbliku. Sabiex tiġi żgurata l-kompetittività tal-industrija spazjali Ewropea fil-futur, jenħtieġ ukoll li l-Programm jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ ħiliet avvanzati f’oqsma relatati mal-ispazju u jappoġġa lill-attivitajiet ta’ edukazzjoni u taħriġ, kif ukoll jippromwovi opportunitajiet indaqs, l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u t-tisħiħ tal-pożizzjoni tan-nisa, sabiex jintlaħaq il-potenzjal sħiħ taċ-ċittadini tal-Unjoni f’dak il-qasam.

(25)

F’konformità mal-objettivi stipulati fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta’ Diċembru 2019 bit-titlu “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew”, jenħtieġ li l-Programm jimminimizza, sa fejn ikun possibbli, l-impatt ambjentali tiegħu. Filwaqt li l-assi fl-ispazju huma nfushom ma jarmux gassijiet serra waqt li jkunu qed jintużaw, il-manifattura tagħhom u l-faċilitajiet tal-art assoċjati għandhom impatt ambjentali. Jenħtieġ li jiġu adottati miżuri biex jiġi mitigat dak l-impatt. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-akkwist imsemmi taħt il-Programm jinkludi prinċipji u miżuri dwar is-sostenibbiltà, bħal dispożizzjonijiet biex jiġu minimizzati u kkumpensati l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra ġġenerati mill-iżvilupp, il-produzzjoni u l-implimentazzjoni tal-infrastruttura, u miżuri għall-prevenzjoni tat-tniġġis tad-dawl, bħall-impatt fuq osservazzjonijiet astronomiċi bbażati fuq l-art.

(26)

Minħabba l-għadd dejjem jikber ta’ inġenji spazjali u residwi spazjali fl-orbita, jenħtieġ li l-kostellazzjoni Ewropea l-ġdida tissodisfa wkoll il-kriterji tas-sostenibbiltà tal-ispazju u tkun eżempju ta’ prattiki tajba fil-ġestjoni tat-traffiku spazjali u fis-sorveljanza u insegwiment fl-ispazju (SST), sabiex jitnaqqas l-ammont ta’ residwi spazjali, jiġu evitati ħsarat fl-orbita u kolliżjoni fl-orbita, u jiġu pprovduti miżuri xierqa għat-tmiem tal-ħajja tal-inġenji spazjali. Peress li tħassib leġittimu dwar il-protezzjoni tal-ambjent spazjali li qed jiġi diskuss f’fora internazzjonali, bħal fil-Kumitat tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Użu Paċifiku tal-Ispazju, huwa ta’ importanza assoluta li l-Unjoni turi tmexxija fis-sostenibbiltà spazjali. Jenħtieġ li l-kuntratti akkwistati taħt il-Programm jiżguraw li t-teknoloġija użata tippermetti l-ogħla standards possibbli f’dak li għandu x’jaqsam mas-sostenibbiltà, kif ukoll l-effiċjenza fl-enerġija u fir-riżorsi.

(27)

Jenħtieġ li r-rekwiżiti operazzjonali għas-servizzi governattivi jkunu bbażati fuq il-valutazzjoni tal-ħtiġijiet tal-utenti awtorizzati mill-gvernijiet, filwaqt li jitqiesu wkoll il-kapaċitajiet tal-offerti attwali tas-suq. Meta jiġu vvalutati dawk ir-rekwiżiti jenħtieġ li l-kapaċitajiet attwali tas-suq jintużaw kemm jista’ jkun possibbli. Minn dawk ir-rekwiżiti operazzjonali, flimkien mar-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà u d-domanda li qed tevolvi tas-servizzi governattivi, jenħtieġ li jiġi żviluppat il-portafoll għas-servizzi governattivi. Jenħtieġ li dak il-portafoll tas-servizzi jistabbilixxi l-linja bażi applikabbli għas-servizzi governattivi. Jenħtieġ li jidentifika wkoll il-kategoriji tas-servizzi li jikkomplementaw il-portafoll tas-servizzi ta-servizzi ta’ GOVSATCOM stabbilit fil-qafas tar-Regolament (UE) 2021/696. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura l-konsistenza u l-koerenza tar-rekwiżiti operazzjonali u tas-sigurtà bejn il-komponent ta’ GOVSATCOM u l-Programm. Sabiex tinżamm l-aqwa konkordanza possibbli bejn id-domanda u s-servizzi pprovduti, jenħtieġ li l-portafoll tas-servizzi għas-servizzi governattivi jiġi identifikat fl-2023 u jenħtieġ li jkun jista’ jiġi aġġornat regolarment, wara konsultazzjoni tal-Istati Membri, abbażi ta’ dawk ir-rekwiżiti operazzjonali u ta’ sigurtà.

(28)

Il-komunikazzjonijiet bis-satellita mhumiex riżorsa infinita u huma limitati mill-kapaċità satellitari, mill-frekwenza u mill-kopertura ġeografika. Għaldaqstant, sabiex ikun kosteffettiv u jikkapitalizza fuq l-ekonomiji ta’ skala, jenħtieġ li l-Programm jottimizza l-konkordanza bejn il-provvista u d-domanda tas-servizzi governattivi u jevita kapaċità żejda. Peress li d-domanda u l-provvista potenzjali t-tnejn jinbidlu maż-żmien, jenħtieġ li l-Kummissjoni timmonitorja l-ħtiġijiet biex taġġusta l-portafoll għas-servizzi governattivi kull meta dan jidher li jkun meħtieġ.

(29)

Jenħtieġ li l-Istati Membri, il-Kunsill, il-Kummissjoni u s-SEAE, kif ukoll l-aġenziji u l-korpi tal-Unjoni jkunu jistgħu jsiru parteċipanti tal-Programm, skont ma jagħżlu li jawtorizzaw utenti ta’ servizzi governattivi jew jipprovdu kapaċitajiet, siti jew faċilitajiet. Meta wieħed iqis li hija f’idejn l-Istati Membri li jiddeċiedi jekk jawtorizzax utenti nazzjonali tas-servizzi governattivi, jenħtieġ li l-Istati Membri ma jkunux obbligati jikkontribwixxu għall-Programm jew jospitaw l-infrastruttura tal-Programm.

(30)

Jenħtieġ li kull parteċipant tal-Programm jiddeżinja awtorità kompetenti għal konnettività sigura biex timmonitorja jekk l-utenti, u entitajiet nazzjonali oħra li għandhom rwol fil-Programm, jikkonformawx mar-regoli u l-proċeduri ta’ sigurtà applikabbli, kif stabbilit fir-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà. Il-parteċipanti tal-Programm jistgħu jassenjaw il-funzjonijiet ta’ tali awtorità lil awtorità eżistenti.

(31)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għat-tul kollu tal-Programm, li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarja, skont it-tifsira tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprji ġodda, inkluż pjan direzzjonali lejn l-introduzzjoni ta’ riżorsi proprji ġodda (5), għall-Parlament Ewropew u għall-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(32)

L-objettivi tal-Programm huma konsistenti u komplementari ma’ dawk ta’ programmi oħra tal-Unjoni, b’mod partikolari Orizzont Ewropa, stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) u d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2021/764 (7), il-Programm Ewropa Diġitali, stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/694 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), l-Istrument ta’ Viċinat, ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta’ Kooperazzjoni Internazzjonali — Ewropa Globali, stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/947 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, stabbilita bir-Regolament (UE) 2021/1153 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10) u, b’mod partikolari, il-Programm Spazjali tal-Unjoni.

(33)

Orizzont Ewropa ser jalloka sehem dedikat mill-komponenti tiegħu tar-Raggruppament “Diġitali, Industrija u Spazju” għall-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni relatati mal-iżvilupp u l-validazzjoni tas-sistema ta’ konnettività sigura, inkluż għat-teknoloġiji potenzjali li jiġu żviluppati taħt l-ekosistema spazjali, inkluż Spazju Ġdid. L-Istrument ta’ Viċinat, ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta’ Kooperazzjoni Internazzjonali — Ewropa Globali (NDICI) ser jalloka sehem dedikat tal-fondi ta’ Ewropa Globali tiegħu għal attivitajiet relatati mal-operat tas-sistema ta’ konnettività sigura. u mal-forniment ta’ servizzi mad-dinja kollha, u dan ser jagħmilha possibbli li jiġu offruti firxa ta’ servizzi lis-sħab internazzjonali. Il-Programm Spazjali tal-Unjoni ser jalloka sehem dedikat tal-komponent ta’ GOVSATCOM għall-attivitajiet relatati mal-iżvilupp taċ-Ċentru ta’ GOVSATCOM li ser jifforma parti mill-infrastruttura tal-art tas-sistema ta’ konnettività sigura. Jenħtieġ li l-finanzjament li joriġina minn dawn il-programmi jiġi implimentat f’konformità mar-regoli ta’ dawn il-programmi.

(34)

Minħabba l-implikazzjonijiet inerenti tiegħu fuq is-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, il-Programm jikkondividi wkoll objettivi u prinċipji mal-Fond Ewropew għad-Difiża, stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/697 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11). Jenħtieġ li għalhekk, parti mill-finanzjament mill-Fond Ewropew għad-Difiża tiġi pprovduta biex tiffinanzja l-attivitajiet taħt il-Programm, b’mod partikolari l-attivitajiet relatati mal-implimentazzjoni tal-infrastruttura tiegħu.

(35)

Sabiex jiġi żgurat li l-Programm jiġi implimentat b’suċċess, huwa importanti li jiġi żgurat li jkun hemm riżorsi biżżejjed disponibbli. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jikkontribwixxu bil-kompetenza teknika, bl-għarfien espert u bl-assistenza tagħhom, b’mod partikolari fl-oqsma tas-sikurezza u s-sigurtà, jew, fejn xieraq u possibbli, billi jagħmlu disponibbli għall-Programm id-data, l-informazzjoni, is-servizzi u l-infrastruttura li jinsabu fit-territorju tagħhom. Jenħtieġ li l-Programm ikun kapaċi jirċievi kontribuzzjonijiet finanzjarji addizzjonali jew kontribuzzjonijiet in natura minn partijiet terzi, inkluż aġenziji u korpi tal-Unjoni, Stati Membri, pajjiżi terzi li jipparteċipaw fil-Programm jew organizzazzjonijiet internazzjonali, f’konformità mal-ftehimiet rilevanti.

(36)

Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) (ir-“Regolament Finanzjarju”) japplika għall-Programm. Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premjijiet, akkwist pubbliku, ġestjoni indiretta, strumenti finanzjarji, garanziji baġitarji, assistenza finanzjarja u r-rimborż ta’ esperti esterni.

(37)

F’konformità mal-Artikolu 191(3) tar-Regolament Finanzjarju, fl-ebda ċirkostanza ma għandhom jiġu ffinanzjati darbtejn l-istess kostijiet mill-baġit tal-Unjoni.

(38)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tirrikorri, kif meħtieġ u sa fejn ikun neċessarju, għall-assistenza teknika ta’ ċerti partijiet esterni, dment li l-interessi tas-sigurtà tal-Unjoni jiġu ppreżervati. Jenħtieġ li entitajiet oħra involuti fil-governanza pubblika tal-Programm ikunu jistgħu ukoll jużaw l-istess assistenza teknika fit-twettiq tal-kompiti inkarigati lilhom skont dan ir-Regolament.

(39)

Jenħtieġ li l-kuntratti pubbliċi konklużi taħt il-Programm għall-attivitajiet iffinanzjati mill-Programm jikkonformaw mar-regoli tal-Unjoni. Jenħtieġ li f’dak il-kuntest, l-Unjoni tkun responsabbli wkoll għad-definizzjoni tal-objettivi li jridu jintlaħqu fir-rigward tal-akkwist pubbliku.

(40)

Il-Programm jiddependi fuq teknoloġiji kumplessi u li jinbidlu b’mod kostanti. Id-dipendenza fuq tali teknoloġiji tirriżulta f’inċertezza u f’riskji għall-kuntratti pubbliċi konklużi taħt il-Programm, peress li dawk il-kuntratti jinvolvu impenji fit-tul għat-tagħmir jew is-servizzi. Għalhekk, minbarra r-regoli stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju, huma meħtieġa miżuri speċifiċi li jikkonċernaw il-kuntratti pubbliċi. Jenħtieġ, għalhekk, li jkun possibbli li jiġi impost livell minimu ta’ sottokuntrattar. Jenħtieġ li fir-rigward ta’ dan tal-aħħar, tingħata prijorità, fejn possibbli, lin-negozji ġodda u lill-SMEs, b’mod partikolari sabiex tkun faċilitata l-parteċipazzjoni transfruntiera tagħhom.

(41)

Sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-Programm, huwa importanti li, fejn ikun xieraq, wieħed ikun jista’ jibbaża fuq il-kapaċitajiet offruti mill-entitajiet pubbliċi u privati tal-Unjoni li jkunu attivi fil-qasam spazjali, u li jkun jista’ jaħdem ukoll fil-livell internazzjonali ma’ pajjiżi terzi jew ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali. Għal dik ir-raġuni, jeħtieġ li tiġi prevista l-possibbiltà li jintużaw l-għodod u l-metodi ta’ ġestjoni rilevanti kollha previsti mit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u mir-Regolament Finanzjarju u proċeduri konġunti tal-akkwist.

(42)

Il-kooperazzjoni pubblika-privata hija l-aktar skema xierqa biex biha jiġi żgurat li l-objettivi tal-Programm ikunu jistgħu jiġu segwiti. Jenħtieġ li tippermetti li wieħed jibni fuq il-bażi teknoloġika u industrijali eżistenti tal-komunikazzjoni bis-satellita tal-Unjoni, inkluż l-assi privati, u tipprovdi servizzi governattivi robusti u innovattivi, u tippermetti lis-sħab privati jikkomplementaw l-infrastruttura tal-Programm b’kapaċitajiet addizzjonali biex joffru servizzi kummerċjali bil-kundizzjonijiet tas-suq permezz ta’ investimenti proprji addizzjonali. Barra minn hekk, jenħtieġ li skema bħal din tottimizza l-ispejjeż tal-implimentazzjoni u tal-operat billi tikkondividi l-ispejjeż tal-iżvilupp u tal-implimentazzjoni fuq komponenti komuni kemm għall-infrastrutturi governattivi kif ukoll għal dawk kummerċjali, kif ukoll għall-ispejjeż operazzjonali billi tippermetti livell għoli ta’ mutwalizzazzjoni tal-kapaċità. Jenħtieġ li tistimula wkoll l-innovazzjoni fl-ekosistema spazjali Ewropea, inkluż Spazju Ġdid, billi tippermetti l-kondiviżjoni tar-riskji tar-riċerka u l-iżvilupp bejn is-sħab pubbliċi u dawk privati.

(43)

Għall-implimentazzjoni tal-Programm, jenħtieġ li l-kuntratti ta’ konċessjoni, il-provvista, is-servizzi, il-kuntratti ta’ xogħlijiet jew il-kuntratti mħallta jsegwu l-prinċipji ewlenin. Jenħtieġ li tali kuntratti jistabbilixxi distribuzzjoni ċara tal-kompiti u tar-responsabbiltajiet bejn is-sħab pubbliċi u privati, inkluż allokazzjoni ċara tar-riskji bejniethom, bil-ħsieb li jiġi żgurat li l-kuntratturi jassumu r-responsabbiltà għall-konsegwenzi ta’ kwalunkwe nuqqas li huma responsabbli għalih. Jenħtieġ li l-kuntratti jiżguraw li l-kuntratturi ma jirċevux kumpens żejjed għall-forniment ta’ servizzi governattivi, jippermettu li l-forniment ta’ servizzi kummerċjali jiġi stabbilit mis-settur privat u jiżguraw prijoritizzazzjoni xierqa tal-ħtiġijiet tal-utenti awtorizzati mill-gvernijiet. Jenħtieġ li l-kuntratti jiżguraw li l-forniment ta’ servizzi bbażati fuq infrastruttura kummerċjali jippreżerva l-interessi essenzjali tal-Unjoni u l-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-Programm. Huwa għalhekk importanti li jkun hemm miżuri fis-seħħ biex jiżguraw li dawk l-interessi essenzjali u l-objettivi jiġu ppreżervati. B’mod partikolari, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tieħu l-miżuri meħtieġa biex tiżgura l-kontinwità tas-servizz fil-każ li l-kuntrattur ma jkunx jista’ jaqdi l-obbligi tiegħu.

Jenħtieġ li l-kuntratti jinkludu salvagwardji adegwati biex jipprevjenu, fost l-oħrajn, kunflitti ta’ interess u distorsjonijiet potenzjali tal-kompetizzjoni li jirriżultaw mill-forniment ta’ servizzi kummerċjali, diskriminazzjoni bla bżonn jew kwalunkwe vantaġġ indirett moħbi ieħor. Tali salvagwardji jistgħu jinkludu s-separazzjoni tal-kontijiet bejn is-servizzi governattivi u kummerċjali, inkluż l-istabbiliment ta’ entità strutturalment u legalment separata mill-operatur integrat vertikalment għall-forniment ta’ servizzi governattivi, kif ukoll aċċess miftuħ, ġust, raġonevoli u mhux diskriminatorju għall-infrastruttura meħtieġ għall-forniment ta’ servizzi kummerċjali. Jenħtieġ li għalhekk, is-servizzi kummerċjali jkunu disponibbli għall-fornituri tas-servizzi terrestri eżistenti b’kondizzjonijiet trasparenti u mhux diskriminatorji. Jenħtieġ li l-kuntratti jrawmu l-parteċipazzjoni ta’ negozji ġodda u SMEs tul il-katina tal-valur kollha u fl-Istati Membri.

(44)

Objettiv importanti tal-Programm huwa li jiżgura s-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri u li jsaħħaħ ir-reżiljenza fit-teknoloġiji ewlenin u fil-ktajjen tal-valur, filwaqt li jippreżerva ekonomija miftuħa. F’każijiet speċifiċi, dak l-objettiv jirrikjedi li jiġu stabbiliti kondizzjonijiet għall-eliġibbiltà u l-parteċipazzjoni, sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-integrità, is-sigurtà u r-reżiljenza tas-sistemi operazzjonali tal-Unjoni. Jenħtieġ li dan ma jdgħajjifx il-ħtieġa ta’ kompetittività u kosteffettività.

(45)

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) u r-Regolamenti tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2988/95 (14), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (15) u (UE) 2017/1939 (16), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jridu jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inkluż miżuri relatati mal-prevenzjoni, is-sejbien, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet inkluż frodi, l-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett, u, fejn xieraq, l-impożizzjoni ta’ penali amministrattivi. B’mod partikolari, skont ir-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013 l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inkluż kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-ħsieb li jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17).

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess neċessarji lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa, lill-UPPE skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(46)

Sabiex tiġi żgurata l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, jeħtieġ li pajjiżi terzi jintalbu jagħtu d-drittijiet u l-aċċess meħtieġa għall-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, għall-OLAF u għall-Qorti tal-Awdituri biex jeżerċitaw b’mod komprensiv il-kompetenzi rispettivi tagħhom.

(47)

Jenħtieġ li sabiex jiġu ottimizzati l-effiċjenza u l-impatt tal-Programm, jittieħdu azzjonijiet li jippromwovu l-użu u l-iżvilupp ta’ standards miftuħa, teknoloġiji b’sors miftuħ u l-interoperabbiltà fl-arkitettura tas-sistema ta’ konnettività sigura. Kunċett aktar miftuħ ta’ dik is-sistema jista’ jippermetti sinerġiji aħjar ma’ komponenti oħra tal-Programm Spazjali tal-Unjoni jew servizzi u applikazzjonijiet nazzjonali, jottimizza l-ispejjeż billi jevita d-duplikazzjoni fl-iżvilupp tal-istess teknoloġija, itejjeb l-affidabbiltà, irawwem l-innovazzjoni u jaħsad il-benefiċċji ta’ kompetizzjoni wiesgħa.

(48)

Governanza pubblika tajba tal-Programm tirrikjedi d-distribuzzjoni ċara tar-responsabbiltajiet u tal-kompiti fost l-atturi differenti involuti biex tiġi evitata duplikazzjoni bla ħtieġa u biex jitnaqqsu l-kostijiet li jaqbżu l-baġit u d-dewmien. Jenħtieġ li l-atturi kollha tal-governanza jsostnu, fi ħdan il-qasam ta’ kompetenza tagħhom u skont ir-responsabbiltajiet tagħhom, il-kisba tal-objettivi tal-Programm.

(49)

L-Istati Membri ilhom attivi fil-qasam tal-ispazju. Għandhom sistemi, infrastruttura, aġenziji u korpi nazzjonali f’dak il-qasam. Għalhekk, jistgħu jagħtu kontribut kbir għall-Programm, speċjalment għall-implimentazzjoni tiegħu. Huma jistgħu jikkooperaw mal-Unjoni biex jippromwovu s-servizzi u l-applikazzjonijiet tal-Programm u jiżguraw koerenza bejn l-inizjattivi nazzjonali rilevanti u l-Programm. Il-Kummissjoni tista’ tkun f’pożizzjoni li timmobilizza l-mezzi għad-dispożizzjoni tal-Istati Membri, tibbenefika mill-assistenza tagħhom u, soġġett għal kondizzjonijiet maqbula reċiprokament, tinkariga lill-Istati Membri b’kompiti fl-implimentazzjoni tal-Programm. Fejn rilevanti, jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom l-għan li jiżguraw il-koerenza u l-komplementarjetà tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza tagħhom mal-Programm. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw il-protezzjoni tal-infrastruttura tal-art li tinsab fit-territorji tagħhom. Minbarra dan, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiżguraw li l-frekwenzi meħtieġa għall-Programm ikunu disponibbli u protetti fil-livell adegwat sabiex ikun hemm lok għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni sħaħ tal-applikazzjonijiet abbażi tas-servizzi offruti, f’konformità mad-Deċiżjoni Nru 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18). Jenħtieġ li l-frekwenzi disponibbli għall-Programm ma jkollhom l-ebda impatt finanzjarju fuq il-Programm.

(50)

F’konformità mal-Artikolu 17 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u bħala promotur tal-interess ġenerali tal-Unjoni, hija r-responsabbiltà tal-Kummissjoni li timplimenta l-Programm, tassumi responsabbiltà ġenerali u tippromwovi l-użu tiegħu. Jenħtieġ li sabiex tottimizza r-riżorsi u l-kompetenzi tad-diversi partijiet ikkonċernati, il-Kummissjoni f’ċirkostanzi ġustifikabbli tkun tista’ tinkariga lil entitajiet oħra b’ċerti kompiti. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tistabbilixxi r-rekwiżiti tekniċi u operazzjonali prinċipali meħtieġa biex tiġi implimentata l-evoluzzjoni tas-sistemi u tas-servizzi. Jenħtieġ li tagħmel dan wara li tikkonsulta lill-esperti tal-Istati Membri, lill-utenti u lil partijiet ikkonċernati pubbliċi jew privati rilevanti oħra. Fl-aħħar nett, f’konformità mal-Artikolu 4(3) TFUE, l-eżerċizzju tal-kompetenza mill-Unjoni ma jirriżultax f’impediment għall-Istati Membri milli jeżerċitaw il-kompetenzi rispettivi tagħhom. Madankollu, biex isir użu tajjeb mill-fondi tal-Unjoni, huwa xieraq li l-Kummissjoni tiżgura, kemm jista’ jkun, il-konsistenza tal-attivitajiet imwettqa fil-kuntest tal-Programm, ma’ dawk tal-Istati Membri, mingħajr ma toħloq kwalunkwe duplikazzjoni bla bżonn tal-isforzi.

(51)

L-Artikolu 154 tar-Regolament Finanzjarju jipprevedi li, abbażi tar-riżultati ta’ valutazzjoni ex ante, il-Kummissjoni trid tkun tista’ tiddependi fuq is-sistemi u l-proċeduri tal-persuni jew tal-entitajiet inkarigati bl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni. Jekk ikun meħtieġ, jenħtieġ li fil-ftehim ta’ kontribuzzjoni korrispondenti jiġu definiti aġġustamenti speċifiċi għal dawk is-sistemi u l-proċeduri (miżuri ta’ superviżjoni), kif ukoll l-arranġamenti għall-kuntratti eżistenti.

(52)

Minħabba l-kopertura tiegħu mad-dinja kollha, il-Programm għandu dimensjoni internazzjonali b’saħħitha. Is-sħab internazzjonali, il-gvernijiet u ċ-ċittadini tagħhom ser ikunu riċevituri tal-firxa ta’ servizzi tal-Programm b’benefiċċji akkumulati għall-kooperazzjoni internazzjonali tal-Unjoni u tal-Istati Membri ma’ dawk is-sħab. Għal kwistjonijiet relatati mal-Programm, il-Kummissjoni tista’ tikkoordina, fi ħdan il-qasam ta’ kompetenza tagħha u f’isem l-Unjoni, l-attivitajiet fix-xena internazzjonali.

(53)

Filwaqt li tibni fuq l-għarfien espert żviluppat f’dawn l-aħħar snin fil-ġestjoni, fl-operat u fil-forniment ta’ servizzi relatati mal-komponenti Galileo u EGNOS tal-Programm Spazjali tal-Unjoni, l-Aġenzija hija l-aktar korp xieraq biex jimplimenta, taħt is-superviżjoni tal-Kummissjoni, il-kompiti relatati mal-operat tal-infrastruttura governattiva u l-forniment ta’ servizzi governattivi. Għalhekk jenħtieġ li tiżviluppa aktar kapaċitajiet rilevanti għal dak l-għan. Jenħtieġ li l-Aġenzija mbagħad tiġi inkarigata bil-forniment ta’ servizzi governattivi u jenħtieġ li tkun tista’ tiġi inkarigata bit-tmexxija operattiva kollha tal-infrastruttura governattiva jew ta’ parti minnha.

(54)

Fir-rigward tas-sigurtà, u minħabba l-esperjenza tagħha f’dan il-qasam, jenħtieġ li l-Aġenzija tkun responsabbli biex tiżgura, permezz tal-Bord għall-Akkreditazzjoni tas-Sigurtà tagħha, l-akkreditazzjoni tas-sigurtà tas-servizzi u l-infrastruttura governattivi. Barra minn hekk, soġġett għall-prontezza operattiva tal-Aġenzija, b’mod partikolari f’termini ta’ livelli adegwati ta’ riżorsi umani, jenħtieġ li l-Aġenzija twettaq il-kompiti inkarigati lilha mill-Kummissjoni. Fejn possibbli, jenħtieġ li l-Aġenzija tisfrutta l-għarfien espert tagħha, pereżempju, fl-attivitajiet tas-Sistema Ewropea ta’ Navigazzjoni Globali bis-Satellita (EGNSS). Meta l-Aġenzija tiġi inkarigata b’kompiti, jenħtieġ li jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tagħha r-riżorsi umani, amministrattivi u finanzjarji adegwati biex l-Aġenzija tkun tista’ twettaq kompletament il-kompiti u l-missjonijiet tagħha.

(55)

Sabiex jiġi żgurat l-operat tal-infrastruttura governattiva u jiġi ffaċilitat il-forniment tas-servizzi governattivi, jenħtieġ li l-Aġenzija titħalla tinkariga, permezz ta’ ftehimiet ta’ kontribuzzjoni, attivitajiet speċifiċi lil entitajiet oħra, fi ħdan l-oqsma ta’ kompetenza rispettiva tagħhom, skont il-kondizzjonijiet tal-ġestjoni indiretta li japplikaw għall-Kummissjoni kif stabbilit fir-Regolament Finanzjarju.

(56)

L-ESA hija organizzazzjoni internazzjonali b’għarfien espert estensiv fil-qasam tal-ispazju, inkluż fil-komunikazzjoni bis-satellita, u għalhekk hija sieħeb importanti fl-implimentazzjoni tal-aspetti differenti tal-politika spazjali tal-Unjoni. F’dak ir-rigward, jenħtieġ li l-ESA tkun tista’ tipprovdi għarfien espert lill-Kummissjoni, inkluż għat-tħejjija tal-ispeċifikazzjonijiet u l-implimentazzjoni tal-aspetti tekniċi tal-Programm. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-ESA tiġi inkarigata bis-superviżjoni tal-attivitajiet ta’ żvilupp u validazzjoni tal-Programm, u tappoġġa l-evalwazzjoni tal-kuntratti konklużi fil-kuntest tal-implimentazzjoni tal-Programm.

(57)

Minħabba l-importanza tal-attivitajiet marbuta mal-ispazju għall-ekonomija tal-Unjoni u għall-ħajja taċ-ċittadini tal-Unjoni, jenħtieġ li l-kisba u ż-żamma ta’ livell għoli ta’ sigurtà jkunu prijorità ewlenija għall-Programm, b’mod partikolari sabiex jiġu ssalvagwardjati l-interessi tal-Unjoni u tal-Istati Membri, inkluż fir-rigward ta’ informazzjoni klassifikata u informazzjoni sensittiva mhux klassifikata.

(58)

Minħabba l-għarfien espert speċifiku tas-SEAE u l-kuntatt regolari tiegħu mal-awtoritajiet ta’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali, jenħtieġ li s-SEAE jassisti lill-Kummissjoni fit-twettiq ta’ ċerti kompiti relatati mas-sigurtà tal-Programm fil-qasam tar-relazzjonijiet esterni, f’konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/427/UE (19).

(59)

Jenħtieġ li mingħajr preġudizzju għar-responsabbiltà esklużiva tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali, kif previst fl-Artikolu 4(2) tat-TUE, u għad-dritt tal-Istati Membri li jipproteġu l-interessi essenzjali tas-sigurtà tagħhom f’konformità mal-Artikolu 346 TFUE, tiġi stabbilita governanza speċifika ta’ sigurtà li tiżgura implimentazzjoni bla xkiel tal-Programm. Jenħtieġ li dik il-governanza tkun ibbażata fuq tliet prinċipji ewlenin. L-ewwel nett, huwa importanti li l-esperjenza unika u estensiva tal-Istati Membri fi kwistjonijiet ta’ sigurtà titqies kemm jista’ jkun. It-tieni, sabiex ikun hemm prevenzjoni tal-kunflitti ta’ interess u ta’ kwalunkwe nuqqas fl-applikazzjoni tar-regoli dwar is-sigurtà, jenħtieġ li l-funzjonijiet operazzjonali jkunu segregati mill-funzjonijiet ta’ akkreditazzjoni tas-sigurtà. It-tielet, l-entità responsabbli għall-ġestjoni tal-infrastruttura kollha tal-Programm jew ta’ parti minnha hija wkoll l-aktar waħda adattata biex tiġġestixxi s-sigurtà tal-kompiti inkarigati lilha. Is-sigurtà tal-Programm tibni fuq l-esperjenza miksuba fl-implimentazzjoni tal-Programm Spazjali tal-UE matul is-snin li għaddew. Governanza tajba tas-sigurtà tirrikjedi wkoll li r-rwoli jiġu distribwiti b’mod xieraq fost id-diversi atturi. Minħabba li hija responsabbli għall-Programm, jenħtieġ li l-Kummissjoni, mingħajr preġudizzju għall-prerogattivi tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali, tiddetermina flimkien mal-Istati Membri r-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà applikabbli għall-Programm. B’mod partikolari fil-qasam tal-informazzjoni klassifikata, jenħtieġ li l-governanza tas-sigurtà tal-Programm tirrifletti r-rwoli u l-oqsma ta’ kompetenza rispettivi tal-Kunsill u tal-Istati Membri fl-evalwazzjoni u l-approvazzjoni ta’ prodotti kriptografiċi għall-protezzjoni ta’ IKUE.

(60)

Iċ-ċibersigurtà u s-sigurtà fiżika tal-infrastruttura tal-Programm, kemm tal-art kif ukoll spazjali, kif ukoll ir-ridondanza fiżika tiegħu, huma kruċjali biex tiġi żgurata l-kontinwità tas-servizz u tal-operazzjonijiet tas-sistema. Meta jiġu stabbiliti r-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà jenħtieġ għalhekk li titqies b’mod xieraq il-ħtieġa li jiġu protetti s-sistema u s-servizzi tagħha kontra attakki ċibernetiċi u theddid għas-satelliti, inkluż permezz tal-użu ta’ teknoloġiji ġodda u billi jiġu appoġġati ir-rispons għal tali attakki u l-irkupru minnhom.

(61)

Fejn xieraq, wara l-analiżi tar-riskju u tat-theddid, jenħtieġ li l-Kummissjoni tidentifika struttura ta’ monitoraġġ tas-sigurtà. Jenħtieġ li dik l-istruttura ta’ monitoraġġ tas-sigurtà tkun l-entità li twieġeb għall-istruzzjonijiet żviluppati fl-ambitu tad-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2021/698 (20).

(62)

Mingħajr preġudizzju għall-prerogattivi tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali, il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli, it-tnejn li huma fil-qasam rispettiv ta’ kompetenza tagħhom, jenħtieġ li jiżguraw is-sigurtà tal-Programm f’konformità ma’ dan ir-Regolament u, fejn ikun rilevanti, mad-Deċiżjoni (PESK) 2021/698.

(63)

Is-servizzi governattivi pprovduti mill-Programm ser jintużaw mill-atturi governattivi tal-Unjoni f’missjonijiet u operazzjonijiet kritiċi għas-sigurtà, id-difiża u s-sikurezza, kif ukoll għall-protezzjoni ta’ infrastruttura kritika. Għalhekk, jenħtieġ li tali servizzi u infrastruttura jkunu soġġetti għal akkreditazzjoni tas-sigurtà.

(64)

Huwa indispensabbli li l-attivitajiet ta’ akkreditazzjoni tas-sigurtà jitwettqu abbażi ta’ responsabbiltà kollettiva għas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, billi kull attur jagħmel l-almu tiegħu biex jibni kunsens u billi jiġu involuti dawk kollha kkonċernati bil-kwistjoni tas-sigurtà, u li titpoġġa fis-seħħ proċedura għall-monitoraġġ permanenti tar-riskju. Huwa wkoll neċessarju li l-attivitajiet tal-akkreditazzjoni teknika tas-sigurtà jiġu mwettqa minn professjonisti li huma kwalifikati kif xieraq fil-qasam tal-akkreditazzjoni tas-sistemi kumplessi u li għandhom livell adegwat ta’ approvazzjoni tas-sigurtà.

(65)

Skont l-Artikolu 17 TUE, il-Kummissjoni hija responsabbli għall-ġestjoni ta’ programmi li, f’konformità mar-regoli stipulati fir-Regolament Finanzjarju, jistgħu jiġu sottodelegati lil partijiet terzi, taħt ġestjoni indiretta. F’dak il-kuntest, huwa neċessarju li l-Kummissjoni tiżgura li l-kompiti mwettqa minn partijiet terzi għall-implimentazzjoni tal-Programm taħt ġestjoni indiretta ma jdgħajfux is-sigurtà tal-Programm, b’mod partikolari fir-rigward tal-kontroll ta’ informazzjoni klassifikata. Għalhekk jenħtieġ li jiġi ċċarat li fejn il-Kummissjoni tinkariga lill-ESA biex twettaq kompiti skont il-Programm, il-ftehimiet ta’ kontribuzzjoni korrispondenti jridu jiżguraw li l-informazzjoni klassifikata ġġenerata mill-ESA titqies bħala IKUE f’konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/488/UE (21) u d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE, Euratom) 2015/444 (22) u maħluqa taħt l-awtorità tal-Kummissjoni.

(66)

Is-servizzi governattivi tal-Programm jistgħu jintużaw f’missjonijiet u f’operazzjonijiet kritiċi tas-sigurtà u s-sikurezza mill-atturi tal-Unjoni u tal-Istati Membri. Għalhekk, sabiex jiġu protetti l-interessi essenzjali tas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, huma meħtieġa miżuri biex jiġi żgurat livell neċessarju ta’ nondipendenza fuq partijiet terzi (pajjiżi terzi u entitajiet minn pajjiżi terzi), li jkopru l-elementi kollha tal-Programm. Tali miżuri jistgħu jinkludu teknoloġiji spazjali u terrestri fil-livell tal-komponenti, tas-subsistemi jew tas-sistemi, l-industriji tal-manifattura, is-sidien u l-operaturi tas-sistemi spazjali, u l-post fiżiku tal-komponenti tas-sistema terrestri.

(67)

Abbażi biss ta’ ftehim li għandu jiġi konkluż’ f’konformità mal-Artikolu 218 TFUE, Membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), pajjiżi aderenti, pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali kif ukoll il-pajjiżi tal-Politika Ewropea tal-Viċinat u pajjiżi terzi oħra jistgħu jitħallew jipparteċipaw fil-Programm.

(68)

Skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2021/1764 (23), persuni u entitajiet stabbiliti f’pajjiżi jew f’territorji ekstra-Ewropej huma eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u għall-objettivi tal-Programm u għal arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li miegħu huwa marbut il-pajjiż jew territorju ekstra-Ewropew rilevanti.

(69)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (24), jenħtieġ li l-Programm jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura f’konformità ma’ rekwiżiti speċifiċi ta’ monitoraġġ, filwaqt li jiġi evitat piż amministrattiv, b’mod partikolari fuq l-Istati Membri, u regolamentazzjoni żejda. Jenħtieġ li dawk ir-rekwiżiti, fejn xieraq, jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu bħala bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti tal-Programm. Jenħtieġ li l-evalwazzjoni ta’ dan il-Programm tqis is-sejbiet tal-evalwazzjoni tal-Programm Spazjali tal-Unjoni li jappartjenu għall-komponent ta’ GOVSATCOM imwettaq fil-qafas tar-Regolament (UE) 2021/696.

(70)

Sabiex tiġi żgurata l-adegwatezza kontinwa tal-indikaturi biex jirrapportaw dwar il-progress tal-Programm, kif ukoll tal-qafas ta’ monitoraġġ u ta’ evalwazzjoni tal-Programm, is-setgħa ta’ adozzjoni ta’ atti f’konformità mal-Artikolu 290 TFUE jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni fir-rigward tal-emendar tal-Anness għal dan ir-Regolament f’dak li għandu x’jaqsam mal-indikaturi, tas-supplementar ta’ dan ir-Regolament b’dispożizzjonijiet dwar l-istabbiliment ta’ qafas ta’ monitoraġġ u ta’ evalwazzjoni u tas-supplimentar ta’ dan ir-Regolament billi jiġu speċifikati l-karatteristiċi ta’ bażi ta’ data tal-assi spazjali tal-Programm, kif ukoll il-metodoloġija u l-proċessi biex jinżamm u jiġi aġġornat. Huwa partikularment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol ta’ tħejjija tagħha, inkluż fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jitwettqu f’konformità mal-prinċipji stabbilit fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċievuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(71)

Fl-interess ta’ governanza pubblika tajba u minħabba s-sinerġiji bejn il-Programm u l-komponent ta’ GOVSATCOM, jenħtieġ li l-kumitat tal-Programm stabbilit fil-qafas tar-Regolament (UE) 2021/696 fil-konfigurazzjoni ta’ GOVSATCOM iservi wkoll bħala l-kumitat għall-finijiet tal-Programm. Għal kwistjonijiet li għandhom x’jaqsmu mas-sigurtà tal-Programm, jenħtieġ li l-kumitat tal-Programm jiltaqa’ f’konfigurazzjoni speċifika ta’ sigurtà.

(72)

Peress li l-governanza pubblika tajba tirrikjedi ġestjoni uniformi tal-Programm, teħid aktar rapidu tad-deċiżjonijiet u aċċess ugwali għall-informazzjoni, ir-rappreżentanti tal-entitajiet inkarigati b’kompiti relatati mal-Programm jistgħu jieħdu sehem bħala osservaturi fil-ħidma tal-kumitat tal-Programm stabbilit bl-applikazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25). Għall-istess raġunijiet, ir-rappreżentanti ta’ pajjiżi terzi u ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali li kkonkludew ftehim internazzjonali mal-Unjoni, relatat mal-Programm, jistgħu jieħdu sehem fil-ħidma tal-kumitat tal-Programm, soġġett għall-obbligi ta’ sigurtà u kif previst fit-termini ta’ tali ftehim. Ir-rappreżentanti ta’ entitajiet inkarigati b’kompiti marbuta mal-Programm, ta’ pajjiżi terzi u ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali jenħtieġ li ma jkunux intitolati jieħdu sehem fil-proċeduri tal-votazzjoni tal-kumitat tal-Programm. Il-kondizzjonijiet għall-parteċipazzjoni ta’ osservaturi u parteċipanti ad hoc jenħtieġ li jkunu stabbiliti fir-regoli ta’ proċedura tal-kumitati tal-Programm.

(73)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni relatati mal-adozzjoni ta’: ir-regoli dettaljati dwar il-forniment ta’ servizzi governattivi, ir-rekwiżiti operazzjonali għas-servizzi governattivi, il-portafoll tas-servizzi għas-servizzi governattivi, id-deċiżjonijiet ta’ kontribuzzjoni rigward il-ftehimiet ta’ kontribuzzjoni u l-programmi ta’ ħidma, kif ukoll l-istabbiliment ta’ rekwiżiti addizzjonali għall-parteċipazzjoni ta’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali fil-Programm. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(74)

Jenħtieġ li s-servizzi governattivi li huma bbażati fuq l-infrastruttura governattiva, bħala regola ġenerali, jiġu pprovduti mingħajr ħlas lill-utenti awtorizzati mill-gvernijiet. Madankollu, il-kapaċità għal dawk is-servizzi hija limitata. Jekk, wara analiżi, il-Kummissjoni tikkonkludi li hemm nuqqas ta’ kapaċitajiet, jenħtieġ li jkun permess li tiġi adottata politika tal-ipprezzar f’każijiet debitament ġustifikati fejn id-domanda taqbeż il-kapaċità ta’ aċċess, bħala parti minn dawk ir-regoli dettaljati dwar il-forniment tas-servizz, sabiex jiġu mqabbla l-provvista u d-domanda tas-servizzi. Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li s-setgħat ta’ implimentazzjoni relatati mal-adozzjoni ta’ tali politika tal-ipprezzar jiġu kkonferiti lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(75)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li s-setgħat ta’ implimentazzjoni relatati mal-istabbiliment ta’ miżuri meħtieġa biex jiġi ddeterminat il-post taċ-ċentri li jappartjenu għall-infrastruttura governattiva tal-art jiġu kkonferiti lill-Kummissjoni. Għall-għażla ta’ tali postijiet, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tqis ir-rekwiżiti operazzjonali u tas-sigurtà, kif ukoll l-infrastruttura eżistenti. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011.

(76)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jiġu kkonferiti setgħat ta’ implimentazzjoni relatati mal-istabbiliment ta’ miżuri meħtieġa biex jiġu ddeterminati rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011. L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jeżerċitaw kontroll massimu fuq ir-rekwiżiti ġenerali tas-sigurtà tal-Programm. Meta tadotta atti ta’ implimentazzjoni fil-qasam tas-sigurtà tal-Programm, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun assistita minn kumitat tal-Programm, li jiltaqa’ f’konfigurazzjoni ta’ sigurtà ddedikata. Minħabba s-sensittività ta’ kwistjonijiet ta’ sigurtà, jenħtieġ li l-presidenza tal-kumitat tal-Programm tagħmel ħilitha biex issib soluzzjonijiet li jkunu jgawdu l-akbar appoġġ possibbli fi ħdan il-kumitat tal-Programm. Jenħtieġ li l-Kummissjoni ma tadottax atti ta’ implimentazzjoni li jiddeterminaw ir-rekwiżiti tas-sigurtà ġenerali tal-Programm f’każijiet fejn il-kumitat tal-Programm ma jagħti l-ebda opinjoni. Fejn l-involviment tal-konfigurazzjoni tas-sigurtà tal-kumitat tal-Programm ikun previst mod ieħor, tali involviment jenħtieġ li jsir f’konformità mar-regoli ta’ proċedura tal-kumitat tal-Programm.

(77)

Il-Programm jikkomplementa l-Programm Spazjali tal-Unjoni eżistenti billi jintegra u jestendi l-objettivi u l-azzjonijiet tiegħu biex tinħoloq sistema ta’ konnettività sigura u bbażata fl-ispazju għall-Unjoni. Jenħtieġ li l-evalwazzjoni tal-Programm tqis dan.

(78)

Ladarba l-objettivi ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jintlaħqu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni li jmorru lil hinn mill-kapaċitajiet finanzjarji u tekniċi ta’ kwalunkwe Stat Membru uniku, jistgħu jintlaħqu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stipulat fl-Artikolu 5 TUE. F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stipulat f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-objettivi.

(79)

Jenħtieġ li l-Programm jiġi stabbilit għal perjodu ta’ ħames snin biex id-durata tiegħu tiġi allinjata ma’ dik tal-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2021 sal-2027 stabbilit fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2093 (26) (“QFP 2021-2027”).

(80)

Sabiex l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament tkun tista’ tibda malajr kemm jista’ jkun, bil-ħsieb li jintlaħqu l-objettivi tiegħu, jenħtieġ li huwa jidħol fis-seħħ b’urġenza,