(1)

Le Rialachán (CE) Uimh. 2023/915 (2) ón gCoimisiún socraítear uasleibhéil le haghaidh éilleáin áirithe i mbia.

(2)

Míceatocsainí is ea iad tocsainí T-2 agus HT-2 arna dtáirgeadh ag speicis éagsúla Fusarium. Meitibilítear an tocsain T-2 chuig líon mór táirgí go tapa, agus príomhmheitibilít is ea an tocsain HT-2.

(3)

In 2018 ghlac an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (‘an tÚdarás’) tuairim eolaíoch maidir leis na rioscaí a d'fhéadfadh a bheith i gceist do shláinte ainmhithe agus do shláinte an phobail de bharr láithreacht tocsainí T-2 agus HT-2 i mbeatha agus i mbia. (3). Bhunaigh an tÚdarás iontógáil laethúil infhulaingthe (TDI) grúpa ina bhfuil 0,1 μg/kg de mheáchan coirp (bw) do shuim thocsainí T-2 agus HT-2. Tugtar le fios le meastacháin maidir le teagmháil chothúcháin ainsealach an duine le suim tocsainí T-2 agus HT-2, meastacháin atá bunaithe ar na sonraí tarluithe atá ar fáil, go raibh daoine i ngach aoisghrúpa faoin TDI grúpa, agus dá bhrí sin níorbh ábhar imní láithreach iad ó thaobh na sláinte de.

(4)

Agus conclúidí thuairim eolaíoch2011 á gcur san áireamh, glacadh Moladh 2013/165/AE ón gCoimisiún (4) chun tuilleadh sonraí a bhailiú maidir le tocsainí T-2 agus HT-2 i ngránaigh agus i dtáirgí gránach, chun tuiscint níos fearr a fháil ar an athrú sa mhinicíocht ó bhliain go bliain agus chun tuilleadh faisnéise a bhailiú maidir le tionchar na próiseála bia (e.g. cócaireacht) agus tosca agranamaíocha ar láithreacht tocsainí T-2 agus HT-2.

(5)

In 2017, ghlac an tÚdarás tuairim eolaíoch maidir lena iomchuí a bhí sé luach treoraíochta grúpa sláintebhunaithe a shocrú do thocsainí T-2 agus HT-2 agus a bhfoirmeacha modhnaithe (5). Socraíodh géardháileog thagartha ghrúpa (ARfD) arb é atá inti 0,3 μg/kg de mheáchan coirp do shuim thocsainí T-2 agus HT-2 agus a bhfoirmeacha modhnaithe. Ina theannta sin, socraíodh TDI grúpa do shuim thocsainí T-2 agus HT-2 agus a bhfoirmeacha modhnaithe arb é atá ann 0,02 μg/kg de mheáchan coirp , a tháinig in ionad an TDI grúpa a bhí ann roimhe sin (0,1 μg/kg de mheáchan coirp).

(6)

Ina theannta sin, d'fhoilsigh an tÚdarás tuarascáil eolaíoch in 2017 maidir le teagmháil chothúcháin daoine agus ainmhithe le tocsainí T-2 agus HT-2 (6). Níor tugadh le fios sa mheastachán ar an ngéartheagmháil chothúcháin go raibh an ARfD grúpa arna bhunú ag an Údarás á shárú. I gcásanna áirithe a bhain le teagmháil chothúcháin ainsealach bia, bhí sárú beag ann ar an TDI grúpa i gcás naíonán, lapadán agus leanaí eile, áfach, agus ag leibhéil arda teagmhála i measc déagóirí, rud a léiríonn go bhfuil imní féideartha ann don tsláinte.

(7)

Chun leibhéal ard cosanta sláinte poiblí a áirithiú, dá bhrí sin, tá sé iomchuí uasleibhéil a bhunú maidir le láithreacht tocsainí T-2 agus HT-2 i mbia, agus na sonraí tarluithe is déanaí á gcur san áireamh. Ní bhaineann na huasleibhéil reatha ach le suim foirmeacha modhnaithe tocsainí T-2 agus HT-2, áfach, toisc nach bhfuil ach sonraí tarluithe an-srianta ar fáil, agus toisc nach bhfuil aon ghnáthmhodh anailíse ar fáil chun anailís a dhéanamh orthu.

(8)

Chun a áirithiú go gcuirfear dea-chleachtais talmhaíochta i bhfeidhm chun láithreacht tocsainí T-2 agus HT-2 a laghdú i ngránaigh, tá sé tábhachtach uasleibhéal a leagan síos do ghránaigh neamhphróiseáilte. Ós rud é go gcuirtear coirce neamhphróiseáilte ar an margadh agus an crotal air roimh an muilleáil, nó sula gcuirtear le táirgí gránaigh é lena gcur ar an margadh don tomhaltóir deiridh, ba cheart na huasleibhéil do thocsainí T-2 agus HT-2 i ngráinní coirce neamhphróiseáilte a chur i bhfeidhm maidir le gráinní coirce neamhphróiseáilte a bhfuil an crotal orthu, fiú amháin mura bhfuil an crotal inite.

(9)

Ós rud é go bhfuil na rátaí tarluithe tocsainí T-2 agus HT-2 is airde ann i ngráinní coirce, tá sé tábhachtach go ndéanfar iarrachtaí breise láithreacht tocsainí T-2 agus HT-2 i ngráinní coirce a laghdú a thuilleadh agus go gcuirfear an Coimisiún ar an eolas maidir leis an dul chun cinn a dhéantar agus maidir leis na sonraí tarluithe nua, d'fhonn uasleibhéil tocsainí T-2 agus HT-2 a laghdú a thuilleadh i ngráinní coirce agus táirgí grán coirce sa todhchaí.

(10)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (AE) 2023/195 a leasú dá réir.

(11)

Is iomchuí foráil a dhéanamh maidir le hidirthréimhse do bhia a cuireadh ar an margadh go dleathach roimh dháta chur i bhfeidhm an Rialacháin seo agus é á chur san áireamh go bhfuil seilfré fhada ag bianna áirithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo.

(12)

Chun é a chur ar a gcumas d'oibreoirí eacnamaíocha ullmhú do na rialacha nua arna dtabhairt isteach leis an Rialachán seo, is iomchuí foráil a dhéanamh maidir le tréimhse réasúnach go dtí go mbeidh na huasleibhéil nua i bhfeidhm.

(13)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,

(1)

In Airteagal 8, cuirtear mír 5 seo a leanas leis:

(2)

Leasaítear Iarscríbhinn I i gcomhréir leis an Iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo.