(1)

Sna conclúidí ón gComhairle Eorpach an 19-20 Nollaig 2013, léiríodh gur díol mór sásaimh di na hullmhúcháin le haghaidh na chéad ghlúine eile den chumarsáid satailíte rialtais trí dhlúthchomhar idir na Ballstáit, an Coimisiún agus an Ghníomhaireacht Eorpach Spáis (GES). Lena chois sin, sainaithníodh cumarsáid satailíte rialtais mar cheann d’eilimintí na Straitéise Domhanda maidir le Beartas Eachtrach agus Slándála an Aontais Eorpaigh ó mhí an Mheithimh 2016. Beartaítear le cumarsáid satailíte rialtais rannchuidiú le freagairt an Aontais ar Bhagairtí Hibrideacha agus tacaíocht a thabhairt do Straitéis Slándála Muirí an Aontais agus do bheartas an Aontais maidir leis an Artach.

(2)

Cuireadh i dtábhacht sna conclúidí ón gComhairle Eorpach an 21-22 Márta 2019 gur gá don Aontas tuilleadh a dhéanamh chun geilleagar digiteach iomaíoch, slán, cuimsitheach agus eiticiúil a fhorbairt ag a mbeadh nascacht den chéad scoth.

(3)

Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 22 Feabhra 2021 dar teideal “Plean Gníomhaíochta maidir le sineirgí idir tionscail shibhialta, chosanta agus spáis”, luaitear go bhfuil sé mar aidhm aige “rochtain ar nascacht ardluais a chur ar fáil do gach duine san Eoraip, agus córas nascachta athléimneach a chur ar fáil a chuirfidh ar chumas na hEorpa fanacht nasctha cibé rud a tharlaíonn”.

(4)

Le “Compás Straitéiseach um Shlándáil agus Cosaint” a ghlac an Chomhairle an 21 Márta 2022, aithnítear go gcuireann bonneagar spáis an Aontais agus a Bhallstát lenár n-athléimneacht agus go gcuirtear ar fáil ann príomhsheirbhísí a ionadaíonn nó a chomhlánaíonn bonneagair ar talamh don teileachumarsáid. Dá bhrí sin, iarrann sí ar an Aontas obair a dhéanamh ar an togra le haghaidh córas cumarsáide slán domhanda spásbhunaithe de chuid an Aontais.

(5)

Ceann de na comhpháirteanna de Chlár Spáis an Aontais, arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/696 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2) ná GOVSATCOM, arb é is aidhm dó infhaighteacht fhadtéarmach seirbhísí cumarsáide satailíte atá iontaofa, slán, inscálaithe cost-éifeachtach a áirithiú d’úsáideoirí GOVSATCOM. Beartaítear le Rialachán (AE) 2021/696 go ndéanfaí an acmhainneacht atá ann cheana le linn na chéad chéime de chomhpháirt GOVSATCOM go dtí thart ar 2025 a chomhthiomsú agus a roinnt trí Mhol GOVSATCOM. Sa chomhthéacs sin, tá an Coimisiún le hacmhainneachtaí GOVSATCOM a fháil ó Bhallstáit a bhfuil córais agus acmhainneachtaí spáis náisiúnta acu agus ó sholáthraithe cumarsáide nó seirbhísí satailíte tráchtála, agus leasanna slándála bunriachtanacha an Aontais á gcur san áireamh.

Sa chéad chéim sin, tabharfar seirbhísí GOVSATCOM isteach ar bhonn cur chuige céim ar chéim, i bhfianaise an uas-scálaithe ar chumais bhonneagair Mhol GOVSATCOM. Tá an cur chuige sin bunaithe ar an tuiscint freisin, má léirítear i gcaitheamh na chéad chéime, in anailís mhionsonraithe ar an soláthar agus ar an éileamh a bheidh ann, nár leor é chun an t-éileamh athraitheach a chumhdach, go mbeidh sé riachtanach aistriú chuig an dara céim agus bonneagar nó cumais spáis shaincheaptha sa bhreis a fhorbairt trí chomhar leis an earnáil phríobháideach, mar shampla le hoibreoirí satailíte de chuid an Aontais.

(6)

An 22 Márta 2017 d’fhormhuinigh Coiste Polaitiúil agus Slándála na Comhairle High Level Civil Military User Needs for Governmental Satellite Communications [Riachtanais Ardleibhéil Úsáideoirí Seirbhísí Sibhialta Míleata maidir le Cumarsáid Satailíte Rialtais] (GOVSATCOM) a d’ullmhaigh an tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí (SEGS) agus a ndéantar riachtanais na n-úsáideoirí míleata arna sainaithint ag an nGníomhaireacht Eorpach um Chosaint ina Comhsprioc maidir le Líon Ball Foirne a glacadh in 2013 agus riachtanais na n-úsáideoirí sibhialta arna mbailiú ag an gCoimisiún a chumasc leo. Léirigh na hanailísí a rinne an Coimisiún ina dhiaidh sin nach féidir le tairiscint cumarsáide satailíte reatha an Aontais, ar bhonn acmhainneachtaí na mBallstát a bhfuil córais náisiúnta acu chomh maith leis an earnáil phríobháideach, freastal ar riachtanais nua áirithe an éilimh rialtais atá ag bogadh i dtreo réitigh slándála níos airde, aga folaigh íseal agus clúdach domhanda. Ba cheart faireachán agus athmheasúnú tráthrialta a dhéanamh ar na riachtanais sin.

(7)

D’fhág an dul chun cinn teicniúil a rinneadh le déanaí go raibh buíonta cumarsáide fithise neamh-gheochobhsaí (NGSO) in ann teacht chun cinn agus seirbhísí nascachta ardluais agus aga folaigh a chur ar fáil de réir a chéile. Tá deis ann dá bhrí sin aghaidh a thabhairt ar riachtanais athraitheacha úsáideoirí atá údaraithe ag rialtas trí bhonneagar breise a fhorbairt agus a imscaradh mar chomhduithe le haghaidh na minicíochtaí leis an Aontas Idirnáisiúnta Teileachumarsáide a bhfuil gá leo chun na seirbhísí riachtanacha atá ar fáil laistigh den Aontas faoi láthair a sholáthar. Mura n-úsáidtear iad, beidh na comhduithe le haghaidh na minicíochtaí sin as feidhm agus tabharfar iad do ghníomhaithe eile. Ós rud é go bhfuil na minicíochtaí agus sliotáin fhithiseacha ag éirí níos teirce de réir a chéile, ba cheart don Choimisiún, trí phróiseas oscailte trédhearcach leis na Ballstáit, an deis seo a thapú chun comhaontuithe ceadúnaithe tiomnaithe comhduithe a thabhairt i gcrích, leis na Ballstáit a sholáthraíonn na comhduithe le haghaidh na minicíochtaí, chun seirbhísí rialtais a sholáthar agus sin bunaithe ar an mbonneagar rialtais. Tá an earnáil phríobháideach freagrach as na cearta a fháil maidir le comhduithe le haghaidh na minicíochtaí a theastaíonn chun seirbhísí tráchtála a sholáthar.

(8)

Tá méadú ag teacht ar éileamh ó ghníomhaithe rialtais an Aontais ar sheirbhísí cumarsáide satailíte spásbhunaithe atá slán agus iontaofa, go háirithe toisc gurb iad sin an rogha is inmharthana in éagmais córais chumarsáide ar an talamh, nó i gcás ina gcuirtear isteach orthu nó nach bhfuil siad iontaofa. Tá rochtain inacmhainne chostéifeachtach ar chumarsáid satailíte fíor-riachtanach freisin i limistéir nach bhfuil bonneagar trastíre iontu, lena n-áirítear thar aigéin, san aerspás, i limistéir iargúlta agus i gcás ina bhfuil baol go dtarlóidh éaradh tromchúiseach seirbhíse sa bhonneagar trastíre nó nach féidir brath air i ngéarchéimeanna. Is féidir le cumarsáid satailíte athléimneacht fhoriomlán na líonraí cumarsáide a mhéadú, mar shampla rogha mhalartach a chur ar fáil i gcás ionsaithe fisiciúla nó cibirionsaithe ar bhonneagar áitiúil talún, tionóiscí nó tubaistí nádúrtha nó tubaistí de dhéantús an duine.

(9)

Ba cheart don Aontas a áirithiú go gcuirfear réitigh cumarsáide satailíte atá athléimneach, domhanda, slán, cosanta, gan cur isteach, ráthaithe agus solúbtha ar fáil le haghaidh riachtanais agus ceanglais rialtais atá ag athrú, ar réitigh iad atá bunaithe ar bhonn teicneolaíoch agus tionsclaíoch de chuid an Aontais, chun athléimneacht oibríochtaí na mBallstát agus institiúidí an Aontais a mhéadú.

(10)

Dá bhrí sin, tá sé tábhachtach clár nua, is é sin Clár an Aontais um Nascacht Shlán (“an Clár”), a bhunú chun foráil a dhéanamh do bhonneagar cumarsáide satailítbhunaithe, ilfhithiseach de chuid an Aontais lena úsáid ag an rialtas, agus acmhainneachtaí náisiúnta agus Eorpacha atá ann cheana agus a bheidh ann amach anseo á gcomhtháthú agus á gcomhlánú faoi chuimsiú chomhpháirt GOVSATCOM, agus an tionscnamh maidir le Bonneagar Cumarsáide Candamaí na hEorpa (EuroQCI) a fhorbairt a thuilleadh agus a chomhtháthú sa chóras nascachta sláine de réir a chéile.

(11)

Leis an gClár, ba cheart freastal ar riachtanais rialtasacha nua maidir le réitigh slándála níos airde, aga folaigh íseal agus clúdach domhanda. Ba cheart soláthar agus infhaighteacht fhadtéarmach na rochtana domhanda gan bhriseadh ar sheirbhísí cumarsáide rialtais satailíte slána, uathrialaitheacha, iontaofa agus costéifeachtacha a áirithiú leis, lena dtacófar le hathléimneacht agus cosaint an bhonneagair chriticiúil, feasacht staide, gníomhaíochtaí seachtracha, an bhainistithe géarchéime, mar aon le feidhmeanna atá bunriachtanach do gheilleagar, slándáil agus cosaint an Aontais agus na mBallstát, trí bhonneagar tiomnaithe rialtais, lena ndéantar comhtháthú agus comhlánú ar acmhainneachtaí GOVSATCOM. Thairis sin, leis an gClár ba cheart tús áite a thabhairt do sheirbhísí rialtais chun go bhféadfadh earnáil phríobháideach na hEorpa seirbhísí tráchtála a sholáthar, agus suirbhé margaidh á chur san áireamh, lena n-áirítear comhairliúchán le húsáideoirí atá údaraithe ag rialtas, trí bhonneagar tráchtála.

(12)

Leagtar síos le Cinneadh (AE) 2022/2481 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) sraith cuspóirí agus spriocanna chun forbairt bonneagar digiteach athléimneach, slán, feidhmiúil agus inbhuanaithe a chur chun cinn san Aontas, lena n-áirítear sprioc dhigiteach don Choimisiún agus do na Ballstáit nascacht ghigighiotáin a bhaint amach do chách faoi 2030. Leis an gClár ba cheart nascacht a bheith ar fáil ar fud an Aontais agus ar fud an domhain, do shaoránaigh agus do ghnólachtaí, lena n-áirítear, ach gan a bheith teoranta do, rochtain a sholáthar ar leathanbhanda ardluais inacmhainne a d’fhéadfadh cabhrú le deireadh a chur le limistéir atá marbh ó thaobh cumarsáide de agus comhtháthú a mhéadú ar fud an Aontais, lena n-áirítear sna réigiúin is forimeallaí, limistéir thuaithe, fhorimeallacha, iargúlta agus oileáin iargúlta. Ní féidir leis na seirbhísí satailíte teacht in ionad fheidhmíocht na líonraí ar talamh faoi láthair ach is féidir leo an deighilt dhigiteach a dhúnadh agus fiú, i gcás inarb infheidhme, rannchuidiú le cuspóirí ginearálta Threoir (AE) 2018/1972 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(13)

Dá bhrí sin, ba cheart sainiú, dearadh, forbairt, bailíochtú agus gníomhaíochtaí gaolmhara imscartha chun an bonneagar tosaigh spáis agus an bonneagar tosaigh ar talamh atá de dhíth chun na chéad seirbhísí rialtais a sholáthar, a thógáil a bheith sa Chlár. Ina dhiaidh sin, ba cheart gníomhaíochtaí imscartha de réir a chéile a bheith i gceist leis an gClár arb é is aidhm dóibh an bonneagar spáis agus ar talamh araon is gá chun ardseirbhísí rialtais a sholáthar, nach bhfuil ar fáil faoi láthair agus atá níos fearr ná na seirbhísí cumarsáide satailíte Eorpacha úrscothacha atá ann cheana, a chur i gcrích. Thairis sin, leis an gClár ba cheart forbairt críochfort úsáideoirí a chur chun cinn, ar críochfoirt iad atá in ann leas a bhaint as na seirbhísí cumarsáide ardleibhéil. Ba cheart tús a chur leis na gníomhaíochtaí saothraithe a luaithe is féidir leis an aidhm na chéad seirbhísí rialtais a sholáthar faoi 2024, ionas go gcomhlíonfar riachtanais na n-úsáideoirí atá údaraithe ag rialtas a luaithe is féidir. Ba cheart gníomhaíochtaí a bheith i gceist leis an gClár dá bhrí sin a bheidh dírithe ar an mbonneagar spáis agus ar an mbonneagar ar talamh is gá a chur i gcrích chun go mbeidh cumas oibríochtúil iomlán ann faoi 2027. Ba cheart soláthar seirbhísí rialtais, oibriú, coinneáil ar bun agus feabhsú leanúnach an bhonneagair spáis agus an bhonneagair ar an talamh, a luaithe a imscarfar é, mar aon le forbairt na nglúnta de sheirbhísí rialtais atá le teacht, a bheith mar chuid de na gníomhaíochtaí saothraithe.

(14)

I mí an Mheithimh 2019 ann, shínigh na Ballstáit an Dearbhú maidir le Bonneagar Cumarsáide Candamaí na hEorpa EuroQCI, (“an Dearbhú”) inar chomhaontaigh siad go n-oibreodh siad le chéile, leis an gCoimisiún agus le tacaíocht ó GES, chun bonneagar cumarsáide candamaí a fhorbairt lena gcumhdófaí an tAontas ar fad. I gcomhréir leis an Dearbhú sin, tá sé d’aidhm ag EuroQCI bonneagar cumarsáide candamaí, a dheimhnítear a bheith slán ó cheann go ceann a imscaradh, lena bhféadfar faisnéis agus sonraí a tharchur agus a stóráil, agus lena bhféadfar sócmhainní criticiúla cumarsáide poiblí a nascadh ar fud an Aontais. Leis an gClár, rannchuideofar le cuspóirí an Dearbhaithe a bhaint amach trí bhonneagar spáis agus trastíre EuroQCI a fhorbairt a bheidh comhtháite i mbonneagar rialtais an Chláir, agus trí bhonneagar trastíre EuroQCI a fhorbairt agus a imscaradh, a bheidh faoi úinéireacht na mBallstát. Ba cheart bonneagar spáis, ar talamh agus trastíre EuroQCI a fhorbairt in dhá phríomhchéim laistigh den Chlár, is iad sin réamhchéim bhailíochtaithe, a bhféadfadh forbairt agus bailíochtú roinnt teicneolaíochtaí agus prótacal cumarsáide éagsúil a bheith i gceist léi, agus céim imscartha iomlán, lena n-áirítear réitigh iomchuí le haghaidh nascacht idirshatailíte agus athsheachadadh sonraí idir satailítí, an bonneagar ar talamh agus trastíre.

(15)

Ceann de phríomhfheidhmeanna EuroQCI is ea dáileadh candamach eochracha cripteagrafacha (QKD) a cheadú. Go dtí seo, níl teicneolaíocht agus táirgí QKD aibí go leor chun go n-úsáidfear iad chun faisnéis rúnaicmithe AE (FRAE) a chosaint. Ní mór na príomh-shaincheisteanna a bhaineann le slándáil QKD, ar nós caighdeánú prótacal QKD, anailís ar thaobhchainéil agus modheolaíocht mheastóireachta, a réiteach fós. Dá bhrí sin, leis an gClár ba cheart tacú le EuroQCI agus áireamh táirgí cripteagrafacha formheasta a cheadú sa bhonneagar nuair a bheidh siad ar fáil.

(16)

D’fhonn FRAE a chosaint ar bhealach slán sásúil, ba cheart réitigh phríomha chun bagairtí ón ríomhaireacht chandamach a chomhrac a bheith ina meascán de ghnáthréitigh, de chripteagrafaíocht iar-chandamach agus, b’fhéidir, de QKD i bhfoirm bealaí cur chuige hibrideacha. Dá bhrí sin, leis an gClár ba cheart cineálacha cur chuige den sórt sin a úsáid chun cripteagrafaíocht úrscothach agus príomhdháileadh araon a áirithiú.

(17)

Chun acmhainneachtaí cumarsáide satailíte de chuid an Aontais a mhéadú, ba cheart bonneagar an Chláir a bheith bunaithe ar an mbonneagar a forbraíodh chun críocha chomhpháirt GOVSATCOM, chomh maith lena bheith á chomhtháthú agus á chomhlánú. Go háirithe, ba cheart bonneagar an Chláir ar talamh a bheith bunaithe ar Mhoil GOVSATCOM, de réir mar a mhéadaítear iad de réir a chéile ar bhonn riachtanais úsáideoirí trí shócmhainní eile den chuid ar talamh, lena n-áirítear sócmhainní na mBallstát atá toilteanach rannchuidiú breise a dhéanamh, ar bhonn ceanglais oibríochtúla agus slándála.

(18)

Leis an gClár, ba cheart nascacht shlán a fheabhsú thar limistéir gheografacha a bhfuil leas straitéiseach ag baint leo, amhail an Afraic agus an tArtach chomh maith le réigiúin Mhuir Bhailt, na Mara Duibhe, na Meánmhara, agus an tAtlantach. Leis na seirbhísí a sholáthraítear faoin gClár, ba cheart rannchuidiú leis an athléimneacht gheopholaitiúil freisin trí nascacht bhreise a chur ar fáil i gcomhréir le spriocanna beartais sna réigiúin sin agus le Teachtaireacht Chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála an 1 Nollaig 2021 dar teideal The Global Gateway [An Tairseach Dhomhanda].

(19)

Gan dochar do na seirbhísí cumarsáide, d’fhéadfaí na satailítí a thógtar chun críocha an Chláir a fheistiú le fochórais, lena n-áirítear pálastaí, lenar féidir acmhainneacht agus seirbhísí chomhpháirteanna Chlár Spáis an Aontais a mhéadú, rud a d’fhágfadh go bhféadfaí seirbhísí nach seirbhísí cumarsáide breise iad a fhorbairt a bheidh le cinneadh ag coiste an Chláir ag teacht le chéile dó san fhoirmíocht ábhartha, mar a leagtar amach i Rialachán (AE) 2021/696, agus a chuirfear chun feidhme faoi na coinníollacha a leagtar amach sa Rialachán seo. Má bhunaítear an tairbhe do chomhpháirteanna Chlár Spáis an Aontais go cuí, agus aird á tabhairt ar riachtanais na n-úsáideoirí cuntais agus na srianta buiséadacha, d’fhéadfaí na fochórais sin a fhorbairt chun seirbhísí eile suite, loingseoireachta agus uainiúcháin a chur ar fáil leis lena gcomhlánófaí Galileo, chun craoladh teachtaireachtaí Bhreis-seirbhís na hEorpa um Loingseoireacht Gheochobhsaí (EGNOS) le haga folaigh níos ísle a áirithiú, chun braiteoirí spásbhunaithe a sholáthar le haghaidh faireachas spáis agus chun tacú le feabhas a chur ar chumais reatha Copernicus, go háirithe i gcás seirbhísí éigeandála agus slándála sibhialta. Ina theannta sin, leis na fochórais sin d’fhéadfaí seirbhísí nach seirbhísí cumarsáide iad a sholáthar do na Ballstáit, ar choinníoll nach mbeidh tionchar aige sin ar shlándáil ná buiséad an Chláir.

(20)

I bhfianaise a thábhachtaí atá sé don Chlár a bhonneagar rialtais ar talamh agus an tionchar atá aige sin ar a shlándáil, ba cheart don Choimisiún suíomh an bhonneagair sin a chinneadh i gcomhréir leis na ceanglais slándála ghinearálta agus tar éis próiseas oscailte agus trédhearcach, d’fhonn dáileadh cothrom idir na Ballstáit a áirithiú. D’fhéadfadh Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um an gClár Spáis (“an Ghníomhaireacht”) nó, i gcás inarb iomchuí, agus laistigh dá réimse inniúlachta, GSE, a bheith bainteach le himscaradh bonneagair rialtasaigh ar talamh an Chláir, lena gcomhtháthaítear freisin an bonneagar arna fhorbairt faoin gcomhpháirt GOVSATCOM.

(21)

Tá sé ríthábhachtach le haghaidh shlándáil an Aontais agus a Bhallstát agus chun slándáil agus sláine na seirbhísí rialtais a áirithiú, go ndéanfaí sócmhainní spáis an Chláir a lainseáil ó chríoch an Aontais. In imthosca eisceachtúla cuí-réasúnaithe leo, ba cheart go bhféadfadh na lainseálaithe sin tarlú ó chríoch tríú tír. Sa bhreis ar lainseálaithe troma agus meánmhéide, d’fhéadfadh lainseálaithe beaga agus micrealainseálaithe solúbthacht bhreise a chur ar fáil chun go bhféadfaí na sócmhainní spáis a imscaradh go tapa.

(22)

Tá sé tábhachtach gur leis an Aontas na sócmhainní inláimhsithe agus doláimhsithe uile a bhaineann le bonneagar rialtais arna fhorbairt faoin gClár, cé is moite de bhonneagar trastíre EuroQCI, agus comhlíonadh na Cairte um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh á áirithiú aige ag an am céanna, lena n-áirítear Airteagal 17 di. D’ainneoin úinéireacht an Aontais ar na sócmhainní sin, ba cheart é a bheith indéanta don Aontas, i gcomhréir leis an Rialachán seo agus i gcás ina measfar gurb iomchuí sin ar bhonn measúnú de réir an cháis, na sócmhainní sin a chur ar fáil do thríú páirtithe nó iad a dhiúscairt.

(23)

Déantar tionscnaimh ar fud an Aontais, amhail an tionscnamh um nascacht shlán, a mhúnlú le rannpháirtíocht leathan fiontar beag agus meánmhéide (FBManna), gnólachtaí nuathionscanta agus fiontar mór nuálach ón earnáil spáis réamhtheachtach agus iartheachtach ar fud an Aontais. Le blianta beaga anuas, thug roinnt gníomhaithe spáis dúshlán d’earnáil an spáis, go háirithe gnólachtaí nuathionscanta agus FBManna a d’fhorbair teicneolaíochtaí agus feidhmchláir spáis atá nuálach agus margadhthiomáinte, uaireanta le samhlacha gnó éagsúla. Chun iomaíochas éiceachóras spáis an Aontais a áirithiú, leis an gClár ba cheart uasmhéadú a dhéanamh ar theicneolaíochtaí nuálacha agus suaiteacha, chomh maith le samhlacha gnó nua arna bhforbairt ag éiceachóras spáis na hEorpa, lena n-áirítear Spás Nua, a bheith á n-úsáid go háirithe ag FBManna, ag cuideachtaí meánchaipitlithe agus ag gnólachtaí nuathionscanta a fhorbraíonn teicneolaíochtaí agus feidhmchláir spáis atá margadhthiomáinte, agus an slabhra luacha spáis á chumhdach ina iomláine ag an am céanna, lena gcuimsítear na deighleoga réamhtheachtacha agus iartheachtacha.

(24)

Tá sé ríthábhachtach infheistíocht na hearnála príobháidí a spreagadh trí sholáthar agus comhiomlánú iomchuí conarthaí seirbhíse, rud a laghdóidh éiginnteacht agus a sholáthróidh infheictheacht agus intuarthacht fhadtéarmach maidir le riachtanais sheirbhísí na hearnála poiblí. Chun iomaíochas thionscal spáis na hEorpa a áirithiú amach anseo, leis an gClár ba cheart cur le forbairt ardscileanna i réimsí a bhaineann leis an spás agus tacú le gníomhaíochtaí oideachais agus oiliúna freisin, agus comhionannas deiseanna, comhionannas inscne agus cumhachtú na mban á gcur chun cinn, chun acmhainneacht iomlán shaoránaigh an Aontais sa réimse sin a bhaint amach.

(25)

I gcomhréir leis na cuspóirí a leagtar amach sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 dar teideal “An Comhaontú Glas don Eoraip”, leis an gClár, ba cheart, a mhéid is féidir, an tionchar atá aige ar an gcomhshaol a íoslaghdú. Cé nach n-astaíonn na sócmhainní spáis féin gáis ceaptha teasa agus iad in úsáid, bíonn tionchar ag a monarú agus ag a saoráidí talún gaolmhara ar an gcomhshaol. Ba cheart bearta a ghlacadh chun an tionchar sin a mhaolú. Chuige sin, ba cheart a áireamh sa soláthar dá dtagraítear faoin gClár prionsabail agus bearta maidir le hinbhuanaitheacht, amhail forálacha chun íoslaghdú agus fritháireamh a dhéanamh ar na hastaíochtaí gás ceaptha teasa arna nginiúint ag forbairt, táirgeadh agus imscaradh an bhonneagair agus bearta chun truailliú solais a chosc, amhail an tionchar ar bharúlacha réalteolaíocha talamhbhunaithe.

(26)

I bhfianaise an mhéadaithe atá ag teacht ar líon na spásárthaí agus an smionagair spáis i bhfithis, ba cheart don bhuíon nua Eorpach critéir inbhuanaitheachta spáis a chomhlíonadh freisin agus a bheith mar eiseamláir de dhea-chleachtais i mbainistiú spástráchta agus i bhfaireachas agus rianú spáis, chun an méid smionagair spáis a dhéantar a laghdú, cosc a chur ar scaradh agus imbhualadh infhithise, agus bearta iomchuí maidir le deireadh saolré spásárthaí a sholáthar. Agus ábhair imní dhlisteanacha maidir le cosaint na timpeallachta spáis á bplé i bhfóraim idirnáisiúnta, amhail i gCoiste na Náisiún Aontaithe um Úsáidí Síochánta an Chianspáis, tá sé thar a bheith tábhachtach go léiríonn an tAontas ceannaireacht maidir le hinbhuanaitheacht spáis. Ba cheart a áirithiú leis na conarthaí arna soláthar faoin gClár go gcumasóidh an teicneolaíocht a imscartar na caighdeáin is airde is féidir maidir le hinbhuanaitheacht, chomh maith le héifeachtúlacht fuinnimh agus acmhainní.

(27)

Ba cheart ceanglais oibríochtúla do sheirbhísí rialtais a bheith bunaithe ar mheasúnú ar riachtanais úsáideoirí atá údaraithe ag rialtas, agus cumais na tairisceana margaidh atá ann faoi láthair á gcur san áireamh ag an am céanna. Agus measúnú á dhéanamh ar na ceanglais sin, ba cheart na hacmhainneachtaí margaidh atá ann faoi láthair a úsáid a mhéid is féidir. As na ceanglais oibríochtúla sin, in éineacht le riachtanais slándála ghinearálta agus éileamh seirbhísí rialtais atá ag athrú, ba cheart punann na seirbhísí le haghaidh seirbhísí rialtais a fhorbairt. Sa phunann seirbhísí sin, ba cheart an bhonnlíne is infheidhme maidir le seirbhísí rialtais a leagan síos. Ba cheart na catagóirí seirbhíse lena gcomhlánaítear an phunann seirbhísí le haghaidh sheirbhísí GOVSATCOM arna bunú faoi chuimsiú Rialachán (AE) 2021/696 a shainaithint inti freisin. Ba cheart don Choimisiún comhsheasmhacht agus comhleanúnachas na gceanglas oibríochtúil agus slándála idir comhpháirt GOVSATCOM agus an Clár a áirithiú. Chun an coibhneas is fearr is féidir a choinneáil idir an éileamh agus soláthar seirbhísí, ba cheart an phunann seirbhísí le haghaidh seirbhísí rialtais a shainaithint in 2023 agus ba cheart a bheith in ann í a nuashonrú go rialta, tar éis dul i gcomhairle leis na Ballstáit, ar bhonn na gceanglas oibríochtúil agus slándála sin.

(28)

Is acmhainn fhinideach í an chumarsáid satailíte atá teoranta de réir acmhainneacht na satailíte, na minicíochta agus an chumhdaigh gheografaigh. Dá bhrí sin, chun bheith costéifeachtach agus chun tairbhe a bhaint as barainneacht scála, ba cheart don Chlár barrfheabhas a chur ar an gcomhoiriúnú idir soláthar agus éileamh na seirbhísí rialtais agus chun ró-acmhainn a sheachaint. Ós rud é go n-athraíonn an t-éileamh agus an soláthar a d’fhéadfadh a bheith ann le himeacht ama, ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar na riachtanais chun an phunann a choigeartú le haghaidh na seirbhísí rialtais aon uair a dhealraíonn sé sin a bheith riachtanach.

(29)

Ba cheart do na Ballstáit, don Chomhairle, don Choimisiún agus do SEGS, chomh maith le gníomhaireachtaí agus comhlachtaí de chuid an Aontais, a bheith in ann a theacht chun bheith ina rannpháirtithe sa Chlár, sa mhéid go roghnóidh siad úsáideoirí seirbhísí rialtais a údarú nó acmhainneachtaí, suíomhanna nó saoráidí a sholáthar. Á chur san áireamh gur faoi na Ballstáit atá sé cinneadh a dhéanamh an údaróidh siad úsáideoirí náisiúnta seirbhísí rialtais, níor cheart é a chur d’oibleagáid ar na Ballstáit ranníocaíocht a dhéanamh leis an gClár nó bonneagar Cláir a óstáil.

(30)

Ba cheart do gach rannpháirtí sa Chlár údarás inniúil um nascacht shlán a ainmniú chun faireachán a dhéanamh ar cé acu a chomhlíonann úsáideoirí agus eintitis náisiúnta eile a bhfuil ról acu sa Chlár na rialacha is infheidhme agus na nósanna imeachta slándála mar a leagtar síos sna ceanglais slándála ghinearálta iad nó nach gcomhlíonann. Féadfaidh rannpháirtithe sa Chlár feidhmeanna údaráis den sórt sin a thabhairt d’údarás atá ann cheana.

(31)

Leagtar síos sa Rialachán seo imchlúdach airgeadais le haghaidh ré iomlán an Chláir, arb é a bheidh ann an príomh-mhéid tagartha, de réir bhrí phointe 18 den Chomhaontú Idirinstitiúideach an 16 Nollaig 2020 idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais, agus maidir le hacmhainní dílse nua, lena n-áirítear treochlár i dtreo acmhainní dílse nua a thabhairt isteach (5), do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil.

(32)

Tá cuspóirí an Chláir comhsheasmhach agus comhlántach le cuspóirí clár eile de chuid an Aontais, go háirithe Fís Eorpach, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/695 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) agus Cinneadh (AE) 2021/764 ón gComhairle (7), an clár don Eoraip Dhigiteach a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/694 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta – an Eoraip Dhomhanda a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/947 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), an tSaoráid um Chónascadh na hEorpa a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/1153 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10) agus, go háirithe, Clár Spáis an Aontais.

(33)

Le Fís Eorpach, leithdháilfear sciar tiomnaithe dá chomhpháirteanna Chnuasach 4 “Cúrsaí Digiteacha, an Tionscal agus an Spás” ar ghníomhaíochtaí taighde agus nuálaíochta a bhaineann le forbairt agus bailíochtú an chórais nascachta sláine, lena n-áirítear le haghaidh na dteicneolaíochtaí a d’fhéadfaí a fhorbairt faoin éiceachóras spáis, Spás Nua san áireamh. Leis an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta – an Eoraip Dhomhanda (NDICI), leithdháilfear sciar tiomnaithe dá cistí a bhaineann leis an Eoraip Dhomhanda le haghaidh gníomhaíochtaí a bhaineann le hoibriú an chórais nascachta sláine agus le soláthar seirbhísí ar fud an domhain lena bhféadfar réimse seirbhísí a thairiscint do chomhpháirtithe idirnáisiúnta. Le Clár Spáis an Aontais, leithdháilfear sciar tiomnaithe dá chomhpháirt GOVSATCOM le haghaidh na ngníomhaíochtaí a bhaineann le forbairt Mhol GOVSATCOM a bheidh mar chuid de bhonneagar an chórais nascachta sláine ar talamh. Ba cheart an cistiú a thagann as na cláir sin a chur chun feidhme i gcomhréir le rialacha na gclár sin.

(34)

I ngeall ar na himpleachtaí bunúsacha atá aige ar shlándáil an Aontais agus a Bhallstát, tagann cuspóirí agus prionsabail an Chláir leis na cuspóirí agus prionsabail atá ag an gCiste Eorpach Cosanta, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/697 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11). Dá bhrí sin, ba cheart cuid den chistiú ón gCiste Eorpach Cosanta sin a sholáthar chun na gníomhaíochtaí faoin gClár a chistiú, go háirithe na gníomhaíochtaí a bhaineann lena bhonneagar a imscaradh.

(35)

Chun a áirithiú go gcuirfear an Clár chun feidhme go rathúil, tá sé tábhachtach a áirithiú go mbeidh acmhainní leordhóthanacha ar fáil. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann rannchuidiú lena n-inniúlacht theicniúil, a bhfios gnó agus a gcúnamh, go háirithe i réimsí na sábháilteachta agus na slándála, nó, i gcás inarb iomchuí agus indéanta, trí bhíthin na sonraí, an fhaisnéis, na seirbhísí agus an bonneagar atá suite ina gcríoch a chur ar fáil don Chlár. Leis an gClár ba cheart a bheith in ann ranníocaíochtaí airgeadais breise nó ranníocaíochtaí comhchineáil a fháil ó thríú páirtithe, lena n-áirítear gníomhaireachtaí agus comhlachtaí an Aontais, na Ballstáit, tríú tíortha atá rannpháirteach sa Chlár nó eagraíochtaí idirnáisiúnta, i gcomhréir leis na comhaontuithe ábhartha.

(36)

Tá feidhm ag Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) (“an Rialachán Airgeadais”) maidir leis an gClár. Leis an Rialachán Airgeadais, leagtar síos rialacha maidir le cur chun feidhme bhuiséad an Aontais, lena n-áirítear na rialacha maidir le deontais, duaiseanna, soláthar, bainistíocht indíreach, ionstraimí airgeadais, ráthaíochtaí buiséadacha, cúnamh airgeadais agus aisíocaíocht a dhéanamh le saineolaithe seachtracha.

(37)

I gcomhréir le hAirteagal 191(3) den Rialachán Airgeadais, níl na costais chéanna le maoiniú faoi dhó le buiséad an Aontais in imthosca ar bith.

(38)

Ba cheart don Choimisiún, i gcás inar gá agus a mhéid is gá, a bheith in ann dul i muinín cúnamh teicniúil ó pháirtithe seachtracha áirithe, sa mhéid a chaomhnaítear leasanna slándála den Aontas. Ba cheart d’eintitis eile a bhfuil baint acu le rialachas poiblí an Chláir a bheith in ann úsáid a bhaint as an gcúnamh teicniúil céanna freisin agus iad ag déanamh na gcúraimí a chuirtear orthu faoin Rialachán seo.

(39)

Le conarthaí poiblí arna dtabhairt i gcrích faoin gClár le haghaidh gníomhaíochtaí arna maoiniú ag an gClár, ba cheart rialacha an Aontais a chomhlíonadh. Sa chomhthéacs sin, ba cheart don Aontas a bheith freagrach as sainiú na gcuspóirí atá le saothrú i leith soláthar poiblí.

(40)

Tá an Clár ag brath ar theicneolaíochtaí casta atá á bhforbairt gan stad. Leis an spleáchas ar theicneolaíochtaí den sórt sin, bíonn éiginnteacht agus riosca ann do chonarthaí poiblí arna dtabhairt i gcrích faoin gClár, sa mhéid go mbaineann gealltanais fhadtéarmacha maidir le trealamh nó seirbhísí leis na conarthaí sin. Dá bhrí sin, is gá bearta sonracha maidir le conarthaí poiblí sa bhreis ar na rialacha a leagtar síos sa Rialachán Airgeadais. Dá bhrí sin, ba cheart a bheith in ann íosleibhéal fochonraitheoireachta a fhorchur. Maidir le híosleibhéal fochonraitheoireachta a fhorchur, ba cheart tosaíocht a thabhairt, i gcás inar féidir, do ghnólachtaí nuathionscanta agus do FBManna, go háirithe chun a rannpháirtíocht trasteorann a chumasú.

(41)

Chun cuspóirí an Chláir a bhaint amach, tá sé tábhachtach go mbeifí in ann, i gcás inarb iomchuí, úsáid a bhaint as acmhainneachtaí arna gcur ar fáil ag eintitis phoiblí agus phríobháideacha de chuid an Aontais atá gníomhach i réimse an spáis agus, chomh maith leis sin, go mbeifí in ann a bheith ag obair ar an leibhéal idirnáisiúnta le tríú tíortha nó eagraíochtaí idirnáisiúnta. Ar an gcúis sin, is gá foráil a dhéanamh maidir leis an bhféidearthacht úsáid a bhaint as na huirlisí agus modhanna bainistíochta ábhartha uile dá bhforáiltear le Conradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) agus leis an Rialachán Airgeadais agus as nósanna imeachta soláthair chomhpháirtigh.

(42)

Is é comhar príobháideach poiblí an scéim is iomchuí lena áirithiú gur féidir cuspóirí an Chláir a shaothrú. Ba cheart go gceadófaí leis cur le bonn teicneolaíoch agus tionsclaíoch cumarsáide satailíte an Aontais atá ann cheana, lena n-áirítear sócmhainní príobháideacha, agus seirbhísí rialtais stóinseacha agus nuálacha a chur ar fáil, agus a chur ar chumas comhpháirtithe príobháideacha bonneagar an Chláir a chomhlánú le cumais bhreise chun seirbhísí tráchtála faoi dhálaí an mhargaidh a thairiscint trí infheistíochtaí breise dá chuid féin. Ina theannta sin, ba cheart go ndéanfadh scéim den sórt sin costais imscartha agus oibríochta a bharrfheabhsú trí chostais forbartha agus imscartha a roinnt ar chomhpháirteanna atá i gcoiteann ag bonneagair rialtais agus tráchtála araon, chomh maith le costais oibriúcháin trí ardleibhéal frithpháirtiúcháin acmhainneachta a cheadú. Ba cheart dó nuálaíocht a spreagadh in éiceachóras spáis an Aontais lena n-áirítear Spás Nua trí roinnt rioscaí taighde agus forbartha a chumasú idir comhpháirtithe poiblí agus príobháideacha.

(43)

Chun an Clár a chur chun feidhme, ba cheart na príomhphrionsabail a leanúint sna conarthaí lamháltais, soláthair, seirbhíse, sna conarthaí oibreacha nó sna conarthaí measctha. Ba cheart a bhunú le conarthaí den chineál sin dáileadh soiléir na gcúraimí agus na bhfreagrachtaí idir na comhpháirtithe poiblí agus príobháideacha, mar aon le leithdháileadh soiléir na rioscaí eatarthu, d’fhonn a áirithiú go nglacfaidh na conraitheoirí freagracht as iarmhairtí aon teipeanna a bhfuil siad faoi dhliteanas ina leith. Ba cheart a áirithiú leis na conarthaí nach bhfaighidh conraitheoirí róchúiteamh i leith seirbhísí rialtais a sholáthar, a cheadú don earnáil phríobháideach seirbhísí tráchtála a bhunú agus a áirithiú go dtabharfaí tosaíocht iomchuí do riachtanais na n-úsáideoirí atá údaraithe ag rialtas. Ba cheart a áirithiú leis na conarthaí go ndéanfar, leis an soláthar seirbhísí atá bunaithe ar bhonneagar tráchtála, leasanna bunriachtanacha an Aontais agus cuspóirí ginearálta agus sonracha an Chláir a chaomhnú. Dá bhrí sin, tá sé tábhachtach go bhfuil bearta i bhfeidhm chun a áirithiú go gcaomhnófar na leasanna agus na cuspóirí bunúsacha sin.

Ba cheart, go háirithe, don Choimisiún a bheith in ann na bearta is gá a dhéanamh chun leanúnachas seirbhíse a áirithiú i gcás nach bhfuil an conraitheoir in ann a oibleagáidí a chomhlíonadh. Ba cheart coimircí leordhóthanacha a áireamh sna conarthaí chun, inter alia, coinbhleachtaí leasa agus saobhadh iomaíochta a d’fhéadfadh teacht as soláthar seirbhísí tráchtála, idirdhealú míchuí nó aon bhuntáistí indíreacha eile i bhfolach a chosc. Féadfar a áireamh ar choimircí den sórt sin cuntais a dheighilt idir seirbhísí rialtais agus seirbhísí tráchtála, lena n-áirítear eintiteas ar leith a bhunú atá scartha go struchtúrach agus go dlíthiúil ón oibreoir atá comhtháite go hingearach le haghaidh seirbhísí rialtais a sholáthar, agus rochtain oscailte, chóir, réasúnach agus neamh-idirdhealaitheach ar an mbonneagar is gá chun seirbhísí tráchtála a sholáthar. Dá bhrí sin, ba cheart seirbhísí tráchtála a bheith ar fáil do sholáthraithe seirbhísí trastíre atá ann cheana faoi choinníollacha trédhearcacha agus neamh-idirdhealaitheacha. Leis na conarthaí, ba cheart a chothú rannpháirtíocht gnólachtaí nuathionscanta agus FBManna feadh an tslabhra luacha iomláin agus ar fud na mBallstát.

(44)

Cuspóir tábhachtach de chuid an Chláir is ea slándáil an Aontais agus na mBallstát a áirithiú agus athléimneacht ar fud na bpríomhtheicneolaíochtaí agus na slabhraí luacha a neartú agus geilleagar oscailte á chaomhnú ag an am céanna. I gcásanna sonracha, chun an cuspóir sin a bhaint amach, is gá na coinníollacha incháilitheachta agus rannpháirtíochta a leagan síos chun cosaint shláine, shlándáil agus athléimneacht chórais oibríochtúla an Aontais a áirithiú. Níor cheart, leis sin, an bonn a bhaint den ghá atá le hiomaíochas agus costéifeachtúlacht.

(45)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13), agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (14), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (15) agus (AE) 2017/1939 (16) ón gComhairle, táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí, lena n-áirítear calaois, a chosc, a bhrath, a cheartú agus a imscrúdú le cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, le pionóis riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais.

Tugtar de chumhacht d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, cionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais, dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, a imscrúdú agus a ionchúiseamh (17).

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá ar aon duine nó aon eintiteas a fhaigheann cistí ón Aontas comhoibriú go hiomlán maidir le cosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, don Chúirt Iniúchóirí agus, i leith na mBallstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE, agus a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí ón Aontas cearta coibhéiseacha.

(46)

Chun a áirithiú go ndéanfar leasanna airgeadais an Aontais a chosaint, is gá a cheangal ar thríú tíortha na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don oifigeach údarúcháin freagrach, do OLAF agus don Chúirt Iniúchóirí chun go bhféadfaidh gach ceann díobh a chuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú go cuimsitheach.

(47)

Chun éifeachtúlacht agus tionchar an Chláir a bharrfheabhsú, ba cheart bearta a dhéanamh chun úsáid agus forbairt caighdeán oscailte, teicneolaíochtaí foinse oscailte agus idir-inoibritheacht a chur chun cinn in ailtireacht an chórais nascachta sláine. Trí choincheap níos oscailte den chóras sin, d’fhéadfaí sineirgí níos fearr a bheith ann le comhpháirteanna eile de Chlár Spáis an Aontais nó le seirbhísí agus feidhmchláir náisiúnta, costais a bharrfheabhsú trí dhúbláil a sheachaint i bhforbairt na teicneolaíochta céanna, iontaofacht a fheabhsú, nuálaíocht a chothú agus leas a bhaint as an iomaíocht leathan.

(48)

Chun go ndéanfar rialachas poiblí fónta ar an gClár, ní mór freagrachtaí agus cúraimí a dháileadh go soiléir ar na gníomhaithe éagsúla lena mbaineann chun forluí neamhriachtanach a sheachaint agus chun róchaiteachas agus moilleanna a laghdú. Ba cheart do ghníomhaithe uile an rialachais tacú, laistigh dá réimse inniúlachta agus i gcomhréir lena bhfreagrachtaí, le baint amach chuspóirí an Chláir.

(49)

Is le fada an lá atá na Ballstáit gníomhach i réimse an spáis. Tá córais, bonneagar, gníomhaireachtaí agus comhlachtaí náisiúnta acu sa réimse sin. Dá bhrí sin, is féidir leo rannchuidiú go mór leis an gClár, go háirithe lena chur chun feidhme. D’fhéadfaidís oibriú i gcomhar leis an Aontas chun seirbhísí agus feidhmeanna an Chláir a chur chun cinn agus comhleanúnachas a áirithiú idir na tionscnaimh náisiúnta ábhartha agus an Clár. D’fhéadfadh sé go mbeadh an Coimisiún in ann na hacmhainní atá ar fáil do na Ballstáit a shlógadh, leas a bhaint as a gcúnamh agus, faoi réir coinníollacha arna gcomhaontú go frithpháirteach, cúraimí a chur ar na Ballstáit i ndáil le cur chun feidhme an Chláir. I gcás inarb ábhartha, ba cheart é a bheith mar aidhm ag na Ballstáit a áirithiú go mbeidh a bpleananna téarnaimh agus athléimneachta comhleanúnach agus comhlántach leis an gClár. Thairis sin, ba cheart do na Ballstáit na bearta uile is gá a dhéanamh chun a áirithiú go gcosnófar an bonneagar ar talamh atá suite ina gcríocha. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a áirithiú go mbeidh na minicíochtaí is gá don Chlár ar fáil agus go ndéanfar iad a chosaint ar an leibhéal iomchuí le go mbeifear in ann na feidhmeanna ar bhonn na seirbhísí arna gcur ar fáil a fhorbairt agus a chur chun feidhme ina n-iomláine, i gcomhréir le Cinneadh Uimh. 243/2012/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18). Níor cheart aon tionchar airgeadais a bheith ag na minicíochtaí a chuirfear ar fáil don Chlár ar an gClár.

(50)

I gcomhréir le hAirteagal 17 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus ós aidhm leis an gCoimisiún leas ginearálta an Aontais a chur chun cinn, is é atá freagrach as an gClár a chur chun feidhme, as freagracht fhoriomlán a ghlacadh as agus as a úsáid a chur chun cinn. Chun acmhainní agus inniúlachtaí na ngeallsealbhóirí éagsúla a bharrfheabhsú, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann cúraimí áirithe a chur ar eintitis eile faoi imthosca a bhfuil údar leo. Ba cheart don Choimisiún na príomhcheanglais theicniúla agus oibríochtúla atá riachtanach a chinneadh chun éabhlóid córas agus seirbhísí a chur chun feidhme. Ba cheart dó é sin a dhéanamh tar éis dul i gcomhairle le saineolaithe na mBallstát, le húsáideoirí agus le geallsealbhóirí ábhartha poiblí nó príobháideacha eile. Ar deireadh, i gcomhréir le hAirteagal 4(3) CFAE, ní bheidh de thoradh ar inniúlacht a bheith á feidhmiú ag an Aontas go gcoiscfear ar na Ballstáit a n-inniúlachtaí faoi seach a fheidhmiú. Mar sin féin, chun dea-úsáid a bhaint as cistí an Aontais, is iomchuí go n-áiritheoidh an Coimisiún, a mhéid is féidir, comhsheasmhacht na ngníomhaíochtaí a dhéantar i gcomhthéacs an Chláir le gníomhaíochtaí na mBallstát, gan aon dúbláil iarrachtaí nach bhfuil gá léi a chruthú.

(51)

Le hAirteagal 154 den Rialachán Airgeadais foráiltear go bhfuil an Coimisiún in ann, ar bhonn torthaí measúnaithe ex ante, dul i muinín chórais agus nósanna imeachta na ndaoine nó na n-eintiteas a bhfuil sé de chúram orthu cistí de chuid an Aontais a chur chun feidhme. Más gá, ba cheart coigeartuithe sonracha ar na córais agus na nósanna imeachta sin (bearta maoirseachta), chomh maith leis na socruithe do na conarthaí atá ann cheana, a shainiú sa chomhaontú ranníocaíochta comhfhreagrach.

(52)

I bhfianaise a chumhdaigh ar fud an domhain, tá gné láidir idirnáisiúnta ag an gClár. Gheobhaidh comhpháirtithe idirnáisiúnta, a rialtais agus a saoránaigh raon seirbhísí an Chláir lena ngabhfaidh sochair fhabhraithe a bhaineann le comhar idirnáisiúnta an Aontais agus na mBallstát leis na comhpháirtithe sin. Maidir le hábhair a bhaineann leis an gClár, d’fhéadfadh an Coimisiún comhordú a dhéanamh, ina réimse inniúlachta agus thar ceann an Aontais, ar na gníomhaíochtaí ar an ardán idirnáisiúnta.

(53)

Ar bhonn an tsaineolais a forbraíodh le blianta beaga anuas i dtaca le bainistiú, oibriú agus soláthar seirbhísí a bhaineann le comhpháirteanna Galileo agus EGNOS de Chlár Spáis an Aontais, is í an Ghníomhaireacht an comhlacht is iomchuí chun na cúraimí a bhaineann le hoibriú an bhonneagair rialtais agus le soláthar seirbhísí rialtais a chur chun feidhme, faoi mhaoirseacht an Choimisiúin. Dá bhrí sin, ba cheart dó acmhainneachtaí ábhartha breise a fhorbairt chun na críche sin. Ba cheart, ansin, soláthar seirbhísí rialtais a chur de chúram ar an nGníomhaireacht agus ba cheart a bheith in ann bainistiú oibríochtúil uile an bhonneagair rialtais, nó cuid de, a chur de chúram ar an nGníomhaireacht.

(54)

Maidir leis an tslándáil, agus ós rud é go bhfuil taithí aici sa réimse sin, ba cheart an Ghníomhaireacht a bheith freagrach, trína Bord um Chreidiúnú Slándála, as creidiúnú slándála na seirbhísí agus an bhonneagair rialtais a áirithiú. Ina theannta sin, faoi réir ullmhacht oibríochtúil na Gníomhaireachta, go háirithe ó thaobh leibhéil leordhóthanacha acmhainní daonna, ba cheart don Ghníomhaireacht na cúraimí a chuirfidh an Coimisiún uirthi a chomhlíonadh. I gcás inar féidir, ba cheart don Ghníomhaireacht a saineolas a ghiaráil, mar shampla, le linn ghníomhaíochtaí an Chórais Eorpaigh um Loingseoireacht Satailíte Dhomhanda (EGNSS). Agus cúraimí á gcur ar an nGníomhaireacht, ba cheart acmhainní leordhóthanacha daonna, riaracháin agus airgeadais a chur ar fáil chun cur ar chumas na Gníomhaireachta a cúraimí agus a misin a chur i gcrích go hiomlán.

(55)

Chun oibriú an bhonneagair rialtais a áirithiú agus soláthar na seirbhísí rialtais a éascú, ba cheart a cheadú don Ghníomhaireacht, trí bhíthin comhaontuithe ranníocaíochta, gníomhaíochtaí sonracha a chur de chúram ar eintitis eile, laistigh dá réimsí inniúlachta faoi seach, faoi na coinníollacha bainistíochta indírí a bhfuil feidhm acu maidir leis an gCoimisiún mar a leagtar síos sa Rialachán Airgeadais iad.

(56)

Is eagraíocht idirnáisiúnta é GES a bhfuil saineolas leathan aige i réimse an spáis, lena n-áirítear i gcumarsáid satailíte, agus, dá bhrí sin, is comhpháirtí tábhachtach é i gcur chun feidhme na ngnéithe éagsúla de bheartas spáis an Aontais. I ndáil leis sin, ba cheart GES a bheith in ann saineolas a chur ar fáil don Choimisiún, lena n-áirítear chun sonraíochtaí agus cur chun feidhme ghnéithe teicniúla an Chláir a ullmhú. Chun na críche sin, ba cheart a chur de chúram ar GES an mhaoirseacht a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí forbartha agus bailíochtaithe an Chláir, agus tacú leis an meastóireacht ar na conarthaí arna dtabhairt i gcrích i gcomhthéacs chur chun feidhme an Chláir.

(57)

De bharr a thábhachtaí atá gníomhaíochtaí a bhaineann leis an spás do gheilleagar an Aontais agus do shaol shaoránaigh an Aontais, ba cheart é a bheith ina phríomhthosaíocht ag an gClár ardleibhéal slándála a bhaint amach agus a choinneáil ar bun, go háirithe chun leasanna an Aontais agus na mBallstát a chosaint, lena n-áirítear maidir le faisnéis rúnaicmithe agus le faisnéis neamh-rúnaicmithe íogair.

(58)

Ós rud é go bhfuil saineolas sonrach ag SEGS agus go mbíonn teagmháil rialta aige le húdaráis tríú tíortha agus le heagraíochtaí idirnáisiúnta, ba cheart do SEGS a bheith in ann cuidiú leis an gCoimisiún cúraimí áirithe a bhaineann le slándáil an Chláir i réimse an chaidrimh sheachtraigh a chur i gcrích, i gcomhréir le Cinneadh 2010/427/AE ón gComhairle (19).

(59)

Gan dochar do fhreagracht aonair na mBallstát i réimse na slándála náisiúnta, amhail dá bhforáiltear in Airteagal 4(2) CAE, agus don cheart atá ag na Ballstáit a leasanna bunúsacha slándála a chosaint i gcomhréir le hAirteagal 346 CFAE, ba cheart rialachas sonrach slándála a bhunú chun cur chun feidhme rianúil an Chláir a áirithiú. Ba cheart an rialachas sin a bheith bunaithe ar thrí phríomhphrionsabal. Ar an gcéad dul síos, tá sé ríthábhachtach an taithí leathan uathúil ar ábhair shlándála atá ag na Ballstáit a chur san áireamh a mhéid is féidir. Ar an dara dul síos, chun coinbhleachtaí leasa agus aon laigí i gcur i bhfeidhm na rialacha slándála a sheachaint, ba cheart feidhmeanna oibríochtúla a dhealú ó na feidhmeanna creidiúnaithe slándála. Ar an tríú dul síos, an t-eintiteas atá i gceannas ar bhonneagar uile an Chláir nó cuid de a bhainistiú, is é an t-eintiteas is fearr é freisin chun slándáil na gcúraimí sin atá air a bhainistiú. Le slándáil an Chláir, chuirfí leis an taithí a fuarthas le linn chur chun feidhme Chlár Spáis an Aontais le roinnt blianta anuas. Lena chois sin, chun go mbeidh rialachas fónta slándála ann, ní mór na róil a dháileadh go hiomchuí ar na gníomhaithe éagsúla. Ós rud é gur air atá an fhreagracht as an gClár, ba cheart don Choimisiún, i dteannta na mBallstát, agus gan dochar do shainchumais na mBallstát i réimse na slándála náisiúnta, na ceanglais slándála ghinearálta is infheidhme a chinneadh maidir leis an gClár. I réimse na faisnéise rúnaicmithe go háirithe, ba cheart a léiriú, le rialachas slándála an Chláir, na róil agus na réimsí inniúlachta atá ag an gComhairle agus ag na Ballstáit faoi seach maidir le meastóireacht agus formheas a dhéanamh ar tháirgí cripteagrafacha chun FRAE a chosaint.

(60)

Tá cibearshlándáil agus slándáil fhisiciúil bhonneagar an Chláir, ar talamh agus i spás araon, mar aon lena iomarcaíocht fhisiciúil, ríthábhachtach maidir le leanúnachas seirbhísí agus oibríochtaí na gcóras a áirithiú. Agus ceanglais slándála ghinearálta á mbunú, ba cheart, dá bhrí sin, aird chuí a thabhairt ar an ngá atá leis an gcóras agus a sheirbhísí a chosaint ar chibirionsaithe agus ar bhagairtí ar shatailítí, lena n-áirítear trí úsáid a bhaint as teicneolaíochtaí nua agus trí thacú le freagairt ar chibirionsaithe den chineál sin agus le téarnamh uathu sin.

(61)

I gcás inarb iomchuí, tar éis an anailís a dhéanamh ar rioscaí agus bagairtí, ba cheart don Choimisiún struchtúr faireacháin slándála a shainaithint. Ba cheart gurbh é an struchtúr faireacháin slándála sin an t-eintiteas a fhreagróidh ar threoracha arna bhforbairt faoi raon feidhme Chinneadh (CBES) 2021/698 ón gComhairle (20).

(62)

Gan dochar do shainchumais na mBallstát i réimse na slándála náisiúnta, ba cheart don Choimisiún agus don Ardionadaí, ina réimse inniúlachta féin faoi seach, slándáil an Chláir a áirithiú i gcomhréir leis an Rialachán seo agus, i gcás inarb ábhartha, le Cinneadh (CBES) 2021/698.

(63)

Bainfidh gníomhaithe rialtais an Aontais úsáid as na seirbhísí rialtais a chuirtear ar fáil leis an gClár i misin agus oibríochtaí atá criticiúil don tslándáil, don chosaint agus don tsábháilteacht mar aon le cosaint bonneagair chriticiúil. Dá bhrí sin, ba cheart seirbhísí agus bonneagar den sórt sin a bheith faoi réir creidiúnú slándála.

(64)

Ní mór gníomhaíochtaí creidiúnaithe slándála a dhéanamh ar bhonn na freagrachta coitinne as slándáil an Aontais agus a Bhallstát, trí gach dícheall a dhéanamh comhthoil a thógáil agus trí iad siúd uile lena mbaineann ceist na slándála a thabhairt isteach sa phróiseas, agus ní mór nós imeachta maidir le faireachán buan ar riosca a chur ar bun. Is gá freisin go ndéanfadh gairmithe atá cáilithe go cuí gníomhaíochtaí teicniúla creidiúnaithe slándála sa réimse a bhaineann le córais chasta a chreidiúnú agus a bhfuil leibhéal leordhóthanach imréitigh slándála acu.

(65)

Faoi Airteagal 17 CAE, tá an Coimisiún freagrach as bainistiú na gclár ar féidir iad, i gcomhréir leis na rialacha a leagtar amach sa Rialachán Airgeadais, a fho-tharmligean chuig tríú páirtithe faoi bhainistíocht indíreach. Sa chomhthéacs sin maidir leis na cúraimí a dhéanann tríú páirtithe chun an Clár a chur chun feidhme faoi bhainistíocht indíreach, is gá don Choimisiún a áirithiú nach mbainfidh siad an bonn de shlándáil an Chláir go háirithe maidir le rialú faisnéise rúnaicmithe. Ba cheart a shoiléiriú, dá bhrí sin, i gcás ina gcuireann an Coimisiún de chúram ar GES cúraimí a dhéanamh faoin gClár, go bhfuil na comhaontuithe ranníocaíochta comhfhreagracha le háirithiú go ndéanfar faisnéis rúnaicmithe arna giniúint ag GES a mheas mar FRAE i gcomhréir le Cinneadh 2013/488/AE ón gComhairle (21) agus Cinneadh (AE, Euratom) 2015/444 ón gCoimisiún (22) agus go gcruthófar í faoi údarás an Choimisiúin.

(66)

D’fhéadfadh gníomhaithe an Aontais agus na mBallstát seirbhísí rialtais an Chláir a úsáid i misin agus oibríochtaí atá criticiúil ó thaobh na slándála agus na sábháilteachta de. Dá bhrí sin, chun leasanna slándála riachtanach an Aontais agus a Bhallstát a chosaint, tá gá le bearta chun an leibhéal neamhspleáchais is gá ar thríú páirtithe (tríú tíortha agus eintitis ó thríú tíortha) a áirithiú, bearta lena gcuimseofar eilimintí uile an Chláir. D’fhéadfaí a áireamh ar na bearta sin teicneolaíochtaí spáis agus talún ar leibhéal na comhpháirte, an fhochórais nó an chórais, tionscail mhonaraíochta, úinéirí agus oibreoirí córas spáis, agus suíomh fisiciúil comhpháirteanna córas ar talamh.

(67)

Ar bhonn comhaontaithe atá le tabhairt i gcrích i gcomhréir le hAirteagal 218 CFAE, agus ar an mbonn sin amháin, féadfar comhaltaí de Chomhlachas Saorthrádála na hEorpa (CSTE) atá ina gcomhaltaí den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE), tíortha aontacha, tíortha is iarrthóirí agus iarrthóirí ionchasacha mar aon le tíortha de Bheartas Comharsanachta na hEorpa agus tríú tíortha eile a bheith rannpháirteach sa Chlár.

(68)

De bhun Chinneadh (AE) 2021/1764 ón gComhairle (23), tá daoine agus eintitis atá bunaithe i dtíortha agus críocha thar lear incháilithe chun cistiú a fháil faoi réir rialacha agus chuspóirí an Chláir agus faoi réir aon socrú féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát lena mbaineann an tír nó an chríoch ábhartha thar lear.

(69)

De bhun mhíreanna 22 agus 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (24), ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar an gClár ar bhonn na faisnéise arna bailiú i gcomhréir le ceanglais faireacháin shonracha, agus ag an am céanna ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil, á seachaint. Ar na ceanglais sin ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí an Chláir. Sa mheastóireacht ar an gClár, ba cheart torthaí na meastóireachta ar Chlár Spáis an Aontais a bhaineann le comhpháirt GOVSATCOM arna déanamh faoi chuimsiú Rialachán (AE) 2021/696 a chur san áireamh.

(70)

Chun leordhóthanacht leanúnach na dtáscairí a áirithiú maidir le tuairisciú ar dhul chun cinn an Chláir, chomh maith le creat faireacháin agus meastóireachta an Chláir, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca leis an Iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo a leasú i ndáil leis na táscairí, arb é atá iontu an Rialachán seo a fhorlíonadh le forálacha maidir le creat faireacháin agus meastóireachta a bhunú agus an Rialachán seo a fhorlíonadh trí shaintréithe bunachair sonraí de shócmhainní spáis an Chláir a shonrú, chomh maith leis an modheolaíocht agus na próisis chun é a chothabháil agus a thabhairt cothrom le dáta. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr. Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(71)

Ar mhaithe le rialachas poiblí fónta agus i bhfianaise na sineirgíochtaí idir an Clár agus comhpháirt GOVSATCOM, is é an coiste Cláir arna bhunú faoi chuimsiú Rialachán (AE) 2021/696 i bhfoirmíocht GOVSATCOM is ceart a bheith ina choiste freisin chun críocha an Chláir. I gcás ábhair a bhaineann le slándáil an Chláir, ba cheart do choiste an Chláir teacht le chéile i bhfoirmíocht slándála thiomnaithe.

(72)

D’fhéadfadh sé go mbeadh ionadaithe ó na heintitis a bhfuil cúraimí a bhaineann leis an gClár orthu in ann páirt a ghlacadh, mar bhreathnóirí, in obair choiste an Chláir arna bhunú le cur i bhfeidhm Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, ós rud é gur gá, ó thaobh rialachas fónta poiblí de, bainistiú aonfhoirmeach a dhéanamh ar an gClár mar aon le cinnteoireacht níos tapa agus rochtain chomhionann a thabhairt ar fhaisnéis (25). Ar na cúiseanna céanna, d’fhéadfadh sé go mbeadh ionadaithe ó thríú tíortha agus ó eagraíochtaí idirnáisiúnta a bhfuil comhaontú idirnáisiúnta tugtha i gcrích leis an Aontas acu, ar comhaontú é a bhaineann leis an gClár, in ann páirt a ghlacadh in obair choiste an Chláir faoi réir srianta slándála agus mar a fhoráiltear dó i dtéarmaí comhaontaithe den sórt sin. Níor cheart na hionadaithe ó eintitis ar cuireadh cúraimí a bhaineann leis an gClár orthu, ó thríú tíortha ná ó eagraíochtaí idirnáisiúnta a bheith i dteideal páirt a ghlacadh i nósanna imeachta vótála choiste an Chláir. Ba cheart na coinníollacha maidir le rannpháirtíocht breathnóirí agus rannpháirtithe ad hoc a leagan síos i rialacha nós imeachta choiste an Chláir.

(73)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún a bhaineann le glacadh na rialacha mionsonraithe maidir le soláthar seirbhísí rialtais, na gceanglas oibríochtúil le haghaidh seirbhísí rialtais, phunann na seirbhísí le haghaidh seirbhísí rialtais, na gcinntí ranníocaíochta maidir le comhaontuithe ranníocaíochta agus na gclár oibre, mar aon le ceanglais bhreise a bhunú maidir le rannpháirtíocht tríú tíortha agus eagraíochtaí idirnáisiúnta sa Chlár. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

(74)

Mar riail ghinearálta, ba cheart na seirbhísí rialtais atá bunaithe ar bhonneagar rialtais a chur ar fáil saor in aisce d’úsáideoirí atá údaraithe ag rialtas. Tá teorainn leis an acmhainneacht le haghaidh na seirbhísí sin, áfach. Más rud é, tar éis anailís a dhéanamh, go gcinneann an Coimisiún go bhfuil easpa acmhainneachtaí ann, ba cheart a cheadú dó beartas praghsála a ghlacadh, i gcásanna a mbíonn bonn cirt cuí leo ina sáraítear, leis an éileamh, an acmhainneacht rochtana mar chuid de na rialacha mionsonraithe sin maidir le soláthar seirbhísí, chun soláthar agus éileamh na seirbhísí a chomhoiriúnú. Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún i dtaca le beartas praghsála den sórt sin a ghlacadh. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

(75)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún maidir le bearta a leagan síos a theastaíonn chun suíomh na lárionad a bhaineann leis an mbonneagar rialtais ar talamh a chinneadh. Ar mhaithe le suíomhanna den sórt sin a roghnú, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann na ceanglais oibríochtúla agus slándála, chomh maith leis an mbonneagar atá ann cheana, a chur san áireamh. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

(76)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a bhaineann le ceanglais slándála ghinearálta a chinneadh a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann rialú iomlán a chur i bhfeidhm maidir le ceanglais slándála an Chláir. Agus gníomhartha cur chun feidhme á nglacadh i réimse shlándáil ghinearálta an Chláir, ba cheart do choiste an Chláir, ag teacht le chéile i bhfoirmíocht slándála thiomnaithe, cúnamh a thabhairt don Choimisiún. I bhfianaise íogaireacht na n-ábhar slándála, ba cheart don chathaoirleach de choiste an Chláir iarracht a dhéanamh teacht ar réitigh a mbeadh an tacaíocht is forleithne is féidir acu laistigh de choiste an Chláir. Níor cheart don Choimisiún gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh lena gcinnfí ceanglais slándála ghinearálta an Chláir i gcásanna nach dtugann coiste an Chláir aon tuairim. I gcás ina bhforáiltear ar shlí eile do rannpháirtíocht fhoirmíocht slándála choiste an Chláir, ba cheart an rannpháirtíocht sin a dhéanamh i gcomhréir le rialacha nós imeachta choiste an Chláir.

(77)

Leis an gClár, comhlánaítear Clár Spáis an Aontais atá ann cheana, trína chuspóirí agus a ghníomhaíochtaí a chomhtháthú agus a leathnú chun córas nascachta sláine agus spásbhunaithe a chruthú don Aontas. Ba cheart an méid sin a chur san áireamh sa mheastóireacht ar an gClár.

(78)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr scála agus éifeachtaí na gníomhaíochta a théann thar acmhainneachtaí airgeadais agus teicniúla aon Bhallstáit aonair, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(79)

Ba cheart an Clár a bhunú ar feadh tréimhse 5 bliana chun a ré a ailíniú le ré an chreata airgeadais ilbhliantúil do na blianta 2021 go 2027 a leagtar síos i Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 (26) ón gComhairle (“CAI 2021-2027”).

(80)

Chun go bhféadfar tús a chur le cur chun feidhme an Rialacháin seo a luaithe is féidir d’fhonn a chuspóirí a bhaint amach, ba cheart é a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne,