15.2.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 38/1

(1)

Η παράγραφος 1 και η παράγραφος 3 στοιχείο α) του άρθρου 153 της συνθήκης ορίζουν ότι η Κοινότητα θα πρέπει να συμβάλλει στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών με μέτρα που θεσπίζει σύμφωνα με το άρθρο 95.

(2)

Σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 της συνθήκης, η εσωτερική αγορά αποτελεί ένα χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα, μέσα στον οποίο εξασφαλίζονται η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών και η ελευθερία εγκατάστασης. Η ανάπτυξη θεμιτών εμπορικών πρακτικών στο χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη διασυνοριακών δραστηριοτήτων.

(3)

Οι νόμοι των κρατών μελών που αφορούν τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές, οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν αισθητές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και εμπόδια στην ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Στον τομέα της διαφήμισης, η οδηγία 84/450/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 10ης Σεπτεμβρίου 1984, για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση (3), θεσπίζει ελάχιστα κριτήρια για την εναρμόνιση της νομοθεσίας για την παραπλανητική διαφήμιση, όμως δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να διατηρήσουν ή να θεσπίσουν μέτρα που παρέχουν εκτενέστερη προστασία στους καταναλωτές. Ως εκ τούτου, οι διατάξεις των κρατών μελών σχετικά με την παραπλανητική διαφήμιση διαφέρουν σημαντικά.

(4)

Οι διαφορές αυτές δημιουργούν αβεβαιότητα ως προς το ποιοι εθνικοί κανόνες ισχύουν για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που βλάπτουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών και δημιουργούν πολλά εμπόδια τα οποία βλάπτουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Τα εμπόδια αυτά αυξάνουν το κόστος των επιχειρήσεων όταν χρησιμοποιούν τις ελευθερίες της εσωτερικής αγοράς, ιδίως όταν επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν σε διασυνοριακό μάρκετινγκ, διαφημιστικές εκστρατείες και προώθηση πωλήσεων. Τα εμπόδια αυτά δημιουργούν επίσης αβεβαιότητα στους καταναλωτές όσον αφορά τα δικαιώματά τους και υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη τους στην εσωτερική αγορά.

(5)

Ελλείψει ενιαίων κανόνων σε κοινοτικό επίπεδο, τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών και αγαθών διαμέσου των συνόρων ή στην ελευθερία εγκατάστασης θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν, υπό το πρίσμα της νομολογίας του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στο βαθμό που επιδιώκουν την προστασία αναγνωρισμένων στόχων δημοσίου συμφέροντος, και εφόσον είναι αναλογικά προς τους στόχους αυτούς. Σύμφωνα με τους κοινοτικούς στόχους, όπως καθορίζονται στις διατάξεις της Συνθήκης και του παράγωγου κοινοτικού δικαίου που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία και σύμφωνα με την πολιτική της Επιτροπής για την εμπορική επικοινωνία όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής «Τα πορίσματα της Πράσινης Βίβλου σχετικά με τις εμπορικές επικοινωνίες στην εσωτερική αγορά», παρόμοια εμπόδια θα πρέπει να εξαλειφθούν. Τα εμπόδια αυτά μπορούν να εξαλειφθούν μόνο με τη θέσπιση ενιαίων κανόνων σε κοινοτικό επίπεδο οι οποίοι να προβλέπουν υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών και με τη διασαφήνιση ορισμένων νομικών εννοιών σε κοινοτικό επίπεδο, στο βαθμό που αυτό είναι αναγκαίο για την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και για τη συμμόρφωση με την απαίτηση ασφάλειας του δικαίου.

(6)

Ως εκ τούτου, η παρούσα οδηγία επιδιώκει την προσέγγιση της νομοθεσίας των κρατών μελών για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της αθέμιτης διαφήμισης, οι οποίες βλάπτουν άμεσα τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών και, συνεπώς, έμμεσα τα οικονομικά συμφέροντα των θεμιτών ανταγωνιστών. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οδηγία προστατεύει τους καταναλωτές από τις συνέπειες τέτοιου είδους αθέμιτων εμπορικών πρακτικών όπου αυτές είναι ουσιώδεις, αλλά αναγνωρίζει ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις η επίπτωση στους καταναλωτές μπορεί να είναι αμελητέα. Δεν καλύπτει ούτε θίγει τους εθνικούς νόμους για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που βλάπτουν μόνο τα οικονομικά συμφέροντα των ανταγωνιστών ή τις πρακτικές που αφορούν εμπορικές συναλλαγές· τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τους την αρχή της επικουρικότητας, θα συνεχίσουν να είναι σε θέση να ρυθμίζουν τέτοιου είδους πρακτικές, σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, εφόσον επιλέξουν να το πράττουν. Επίσης η παρούσα πρόταση ούτε καλύπτει ούτε αναιρεί τις διατάξεις της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ για τη διαφήμιση που είναι παραπλανητική για τις επιχειρήσεις, αλλά δεν είναι παραπλανητική για τους καταναλωτές και για τη συγκριτική διαφήμιση. Δεν θίγει επίσης αποδεκτές πρακτικές διαφήμισης και μάρκετινγκ, όπως η θεμιτή γκρίζα διαφήμιση, η διαφοροποίηση του εμπορικού σήματος ή η προσφορά κινήτρων, οι οποίες μπορούν θεμιτά να επηρεάσουν την αντίληψη των καταναλωτών για προϊόντα καθώς και τη συμπεριφορά τους, χωρίς να εμποδίζουν τους καταναλωτές να λάβουν τεκμηριωμένη απόφαση.

(7)

Η παρούσα οδηγία αφορά εμπορικές πρακτικές που αποβλέπουν άμεσα στον επηρεασμό των αποφάσεων των καταναλωτών σε σχέση με προϊόντα. Δεν αφορά εμπορικές πρακτικές που εκτελούνται κατ' αρχήν για άλλους σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης π.χ. της εμπορικής επικοινωνίας που στοχεύει σε επενδυτές, όπως είναι η υποβολή ετήσιων εκθέσεων και οι εταιρικές διαφημιστικές δημοσιεύσεις. Δεν καλύπτονται οι κανόνες δικαίου που σχετίζονται με την καλαισθησία και την ευπρέπεια, οι οποίοι παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. Εμπορικές πρακτικές, όπως π.χ. η άγρα πελατών στους δρόμους, ενδέχεται να είναι ανεπιθύμητη στα κράτη μέλη για λόγους πολιτιστικούς. Συνεπώς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξακολουθήσουν να μπορούν να απαγορεύουν εμπορικές πρακτικές για λόγους καλαισθησίας και ευπρέπειας στην επικράτειά τους, ακόμα και όταν οι πρακτικές αυτές δεν περιορίζουν την ελευθερία επιλογής των καταναλωτών.

(8)

Η παρούσα οδηγία προστατεύει άμεσα τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές. Συνεπώς, προστατεύει έμμεσα τις επιχειρήσεις που λειτουργούν με θεμιτό τρόπο έναντι των ανταγωνιστών που δεν τηρούν τους κανόνες της οδηγίας και διασφαλίζει έτσι το θεμιτό ανταγωνισμό στον τομέα τον οποίο συντονίζει η οδηγία. Εξυπακούεται ότι υπάρχουν άλλες εμπορικές πρακτικές οι οποίες, μολονότι δεν βλάπτουν τους καταναλωτές, ενδέχεται να βλάψουν τους ανταγωνιστές και τους πελάτες των επιχειρήσεων. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει προσεκτικά την ανάγκη να αναληφθεί κοινοτική δράση στο πεδίο του αθέμιτου ανταγωνισμού που δεν καλύπτεται από την οδηγία και, εφόσον είναι αναγκαίο, να υποβάλει πρόταση προκειμένου να καλύψει τις άλλες αυτές πλευρές.

(9)

Η παρούσα οδηγία ισχύει υπό την επιφύλαξη επί μέρους προσφυγών ατόμων που έχουν υποστεί ζημία από αθέμιτη εμπορική πρακτική. Επίσης δεν θίγει την κοινοτική και εθνική νομοθεσία για το δίκαιο των συμβάσεων, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, τα θέματα υγείας και ασφαλείας προϊόντων, τους όρους εγκατάστασης και των καθεστώτων αδειών, περιλαμβανομένων των κανόνων που, βάσει του κοινοτικού δικαίου, αφορούν τα τυχερά παίγνια, και των κοινοτικών κανόνων ανταγωνισμού, καθώς και τις εθνικές διατάξεις εφαρμογής τους. Έτσι, τα κράτη μέλη θα μπορούν, στην επικράτειά τους, να διατηρούν ή να εισάγουν περιορισμούς και απαγορεύσεις εμπορικών πρακτικών για λόγους προστασίας της υγείας και ασφάλειας των καταναλωτών ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης του εμπορευόμενου π.χ. σε σχέση με το οινόπνευμα, τον καπνό ή τα φαρμακευτικά προϊόντα. Για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την ακίνητη περιουσία λόγω της πολυπλοκότητας και των σοβαρών κινδύνων που ενέχουν, απαιτούνται λεπτομερείς ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των θετικών υποχρεώσεων που επιβάλλονται στους εμπορευόμενους. Για το λόγο αυτό, στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και της ακίνητης περιουσίας η παρούσα οδηγία ισχύει υπό την επιφύλαξη του δικαιώματος των κρατών μελών να υπερβαίνουν τα όρια των διατάξεων της παρούσας οδηγίας προκειμένου να προστατεύσουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών. Δεν είναι σκόπιμο να ρυθμιστεί εν προκειμένω η πιστοποίηση και η αναγραφή του ονομαστικού τίτλου των αντικειμένων από πολύτιμα μέταλλα.

(10)

Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ της παρούσας οδηγίας και του υφιστάμενου κοινοτικού δικαίου, ειδικά όταν για συγκεκριμένους τομείς ισχύουν λεπτομερείς διατάξεις για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Ως εκ τούτου, η παρούσα οδηγία τροποποιεί την οδηγία 84/450/ΕΟΚ, την οδηγία 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 1997, για την προστασία των καταναλωτών κατά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις (4), την οδηγία 98/27/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 1998, περί των αγωγών παραλείψεως στον τομέα της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών (5), και την οδηγία 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Σεπτεμβρίου 2002, σχετικά με την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές (6). Συνεπώς, η παρούσα οδηγία ισχύει μόνον εφόσον δεν υφίστανται ειδικές διατάξεις του κοινοτικού δικαίου που ρυθμίζουν συγκεκριμένες πτυχές αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, όπως είναι οι απαιτήσεις παροχής πληροφοριών και οι κανόνες για τον τρόπο παρουσίασης πληροφοριών στον καταναλωτή. Προστατεύει τον καταναλωτή όπου δεν υπάρχει ειδική τομεακή νομοθεσία σε κοινοτικό επίπεδο και απαγορεύει στους εμπορευόμενους τη δημιουργία εσφαλμένων εντυπώσεων για τη φύση των προϊόντων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για σύνθετα προϊόντα με υψηλά επίπεδα κινδύνου για τους καταναλωτές όπως ορισμένα προϊόντα χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Κατά συνέπεια η οδηγία συμπληρώνει το ισχύον κοινοτικό κεκτημένο για τις εμπορικές πρακτικές που βλάπτουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών.

(11)

Το υψηλό επίπεδο σύγκλισης που επιτυγχάνεται με την προσέγγιση των εθνικών διατάξεων μέσω της παρούσας οδηγίας δημιουργεί ένα κοινό υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει μια ενιαία γενική απαγόρευση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που στρεβλώνουν την οικονομική συμπεριφορά των καταναλωτών. Καθορίζει επίσης κανόνες για επιθετικές εμπορικές πρακτικές που σήμερα δεν ρυθμίζονται σε επίπεδο Κοινότητας.

(12)

Η εναρμόνιση θα αυξήσει σημαντικά τη νομική βεβαιότητα και για τους καταναλωτές και για τις επιχειρήσεις. Τόσο οι καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να βασίζονται σε ένα ενιαίο ρυθμιστικό πλαίσιο βασιζόμενο, με τη σειρά του, σε σαφώς καθορισμένες νομικές έννοιες που θα ρυθμίζουν όλες τις πτυχές των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών σε όλη την ΕΕ. Το αποτέλεσμα θα είναι η εξάλειψη των εμποδίων από τον κατακερματισμό των κανόνων για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που βλάπτουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών και η επίτευξη της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς σε αυτό τον τομέα.

(13)

Για την επίτευξη των κοινοτικών στόχων μέσω της εξάλειψης των εμποδίων στην εσωτερική αγορά είναι αναγκαίο να αντικατασταθούν οι υφιστάμενες αποκλίνουσες γενικές ρήτρες και νομικές αρχές των κρατών μελών. Έτσι, η παρούσα οδηγία θεσπίζει μια ενιαία, κοινή γενική απαγόρευση η οποία καλύπτει τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που στρεβλώνουν την οικονομική συμπεριφορά των καταναλωτών. Προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, η γενική απαγόρευση θα πρέπει να εφαρμόζεται και στις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που ασκούνται εκτός οιασδήποτε συμβατικής σχέσης μεταξύ ενός εμπορευόμενου και ενός καταναλωτή ή μετά τη σύναψη της σύμβασης και κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής της. Η γενική απαγόρευση έχει καταρτιστεί βάσει κανόνων για τα δύο είδη εμπορικών πρακτικών που είναι κατ' εξοχήν οι πλέον συνήθεις, δηλαδή τις παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές και τις επιθετικές εμπορικές πρακτικές.

(14)

Επιδίωξη είναι οι παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές να καλύπτουν εκείνες τις πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της παραπλανητικής διαφήμισης, οι οποίες εξαπατούν τον καταναλωτή και τον εμποδίζουν να κάνει τεκμηριωμένη και, επομένως, αποτελεσματική επιλογή. Σύμφωνα με τους νόμους και τις πρακτικές των κρατών μελών για την παραπλανητική διαφήμιση, η παρούσα οδηγία κατατάσσει τις παραπλανητικές πρακτικές σε παραπλανητικές πράξεις και σε παραπλανητικές παραλείψεις. Όσον αφορά τις παραλείψεις, η οδηγία καθορίζει έναν περιορισμένο αριθμό βασικών πληροφοριών που χρειάζεται ο καταναλωτής για να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση συναλλαγής. Οι πληροφορίες αυτές δεν πρέπει να ανακοινώνονται σε όλες τις διαφημίσεις αλλά μόνο όπου ο εμπορευόμενος απευθύνει πρόσκληση για αγορά, έννοια που προσδιορίζεται σαφώς στην οδηγία. Η προσέγγιση πλήρους εναρμόνισης την οποία ακολουθεί η παρούσα οδηγία δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να ορίζουν, στο εθνικό τους δίκαιο, τα κύρια χαρακτηριστικά συγκεκριμένων προϊόντων, όπως συλλεκτικών αντικειμένων ή ηλεκτρικών προϊόντων, των οποίων η παράλειψη θα ήταν ουσιαστική όταν διατυπώνεται πρόσκληση για αγορά. Η οδηγία δεν επιδιώκει να περιορίσει τη δυνατότητα επιλογής των καταναλωτών απαγορεύοντας την προώθηση προϊόντων παρόμοιων με άλλα προϊόντα, εκτός αν η ομοιότητα δημιουργεί σύγχυση στους καταναλωτές ως προς την εμπορική προέλευση των προϊόντων και επομένως είναι παραπλανητική. Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να ισχύει με την επιφύλαξη του ισχύοντος κοινοτικού δικαίου το οποίο παρέχει ρητά στα κράτη μέλη τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ διαφόρων ρυθμιστικών εναλλακτικών λύσεων για την προστασία των καταναλωτών στον τομέα των εμπορικών πρακτικών. Ειδικότερα, η παρούσα οδηγία ισχύει υπό την επιφύλαξη του άρθρου 13 παράγραφος 3 της οδηγίας 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (7).

(15)

Όταν το κοινοτικό δίκαιο καθορίζει απαιτήσεις παροχής πληροφοριών για την εμπορική επικοινωνία, τη διαφήμιση και το μάρκετινγκ, οι πληροφορίες αυτές θεωρούνται, κατά την παρούσα οδηγία, ουσιώδεις. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να διατηρούν ή να προσθέτουν απαιτήσεις παροχής πληροφοριών οι οποίες θα αφορούν το δίκαιο των συμβάσεων και θα έχουν συνέπειες δικαίου των συμβάσεων όπου επιτρέπεται από τις ελάχιστες ρήτρες στις υφιστάμενες κοινοτικές νομοθετικές πράξεις. Στο παράρτημα 2 περιλαμβάνεται ενδεικτικός κατάλογος τέτοιων απαιτήσεων παροχής πληροφοριών που απαντώνται στο κοινοτικό κεκτημένο. Με δεδομένη την πλήρη εναρμόνιση που εισάγει η παρούσα οδηγία, μόνο οι πληροφορίες που απαιτούνται στο κοινοτικό δίκαιο θεωρούνται ουσιώδεις, για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 5 της παρούσας οδηγίας. Όπου τα κράτη μέλη έχουν εισαγάγει απαιτήσεις πληροφόρησης πέραν αυτών της κοινοτικής νομοθεσίας, με βάση τις ελάχιστες ρήτρες, η παράλειψη των εν λόγω πρόσθετων απαιτήσεων δεν θα συνιστά, επομένως, παραπλανητική παράλειψη κατά την παρούσα οδηγία. Αντιθέτως, τα κράτη μέλη θα μπορούν, εφόσον αυτό επιτρέπεται με βάση τις ελάχιστες ρήτρες του κοινοτικού δικαίου, να διατηρούν ή να εισάγουν αυστηρότερες διατάξεις σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, προκειμένου να διασφαλίσουν υψηλότερο επίπεδο προστασίας των ατομικών συμβατικών δικαιωμάτων των καταναλωτών.

(16)

Οι διατάξεις για τις επιθετικές εμπορικές πρακτικές θα πρέπει να καλύπτουν τις πρακτικές εκείνες που περιορίζουν σημαντικά την ελευθερία επιλογής του καταναλωτή. Πρόκειται για πρακτικές που χρησιμοποιούν παρενόχληση, καταναγκασμό συμπεριλαμβανόμενης και της χρήσης σωματικής βίας και της κατάχρησης επιρροής.

(17)

Είναι σκόπιμο να καθοριστούν οι εμπορικές πρακτικές που είναι αθέμιτες υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις, χάριν μεγαλύτερης ασφάλειας δικαίου. Στο παράρτημα Ι περιλαμβάνεται ο πλήρης κατάλογος όλων αυτών των πρακτικών. Είναι οι μόνες εμπορικές πρακτικές που μπορούν να θεωρηθούν αθέμιτες, χωρίς κατά περίπτωση αξιολόγηση, παρά τις διατάξεις των άρθρων 5 έως 9.

(18)

Είναι σκόπιμο να προστατεύονται όλοι οι καταναλωτές από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ωστόσο, θεώρησε σκόπιμο, κατά την εκδίκαση ορισμένων υποθέσεων διαφήμισης μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ, να εξετάσει τις επιπτώσεις που έχουν σε έναν ιδεατό τυπικό καταναλωτή. Η παρούσα οδηγία, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας και προκειμένου να επιτευχθεί η αποτελεσματική εφαρμογή της προστασίας που παρέχει, λαμβάνει μεν ως σημείο αναφοράς το μέσο καταναλωτή όπως ερμηνεύθηκε από το Δικαστήριο, αλλά επίσης περιλαμβάνει διατάξεις για την πρόληψη της εκμετάλλευσης των καταναλωτών, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των οποίων τους καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτους σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Όταν μια εμπορική πρακτική στοχεύει ειδικά σε μια συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών, όπως τα παιδιά, η επίδραση της εμπορικής πρακτικής ευκταίο είναι να εκτιμάται από την οπτική γωνία του μέσου μέλους αυτής της ομάδας. Η δοκιμή μέσου καταναλωτή δεν αποτελεί στατιστική δοκιμή. Τα εθνικά δικαστήρια και οι εθνικές αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιούν τη δική τους κρίση, λαμβάνοντας υπόψη τη νομολογία του Δικαστηρίου για να προσδιορίζουν την τυπική αντίδραση του μέσου καταναλωτή σε μια δεδομένη περίπτωση.

(19)

Όταν ορισμένα χαρακτηριστικά όπως η ηλικία, η σωματική ή πνευματική αναπηρία ή η ευπιστία καθιστούν τους καταναλωτές ιδιαίτερα ευάλωτους σε μια εμπορική πρακτική ή στο προβαλλόμενο προϊόν και η οικονομική συμπεριφορά μόνον αυτών των καταναλωτών ενδέχεται να στρεβλωθεί από την εν λόγω πρακτική, με τέτοιο τρόπο ώστε ο εμπορευόμενος να μπορεί ευλόγως να το προβλέψει, είναι σκόπιμο να διασφαλίζεται η επαρκής προστασία τους με την αξιολόγηση αυτής της πρακτικής από την οπτική γωνία του μέσου μέλους αυτής της ομάδας.

(20)

Είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ένας ρόλος για τους κώδικες συμπεριφοράς οι οποίοι θα δίνουν τη δυνατότητα στους εμπορευόμενους να εφαρμόζουν τις αρχές της οδηγίας αποτελεσματικά σε συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς. Σε τομείς στους οποίους δεν υπάρχουν ειδικοί δεσμευτικοί κανόνες που να διέπουν τη συμπεριφορά των εμπορευομένων, είναι σκόπιμο οι εμπορευόμενοι αυτοί να παρέχουν επίσης αποδείξεις όσον αφορά τις απαιτήσεις επαγγελματικής ευσυνειδησίας του τομέα. Με τον έλεγχο που ασκείται από ιδιοκτήτες κώδικα σε εθνικό ή κοινοτικό επίπεδο για την εξάλειψη αθέμιτων εμπορικών πρακτικών μπορεί να αποφευχθεί η ανάγκη προσφυγής σε διοικητικές ή δικαστικές αρχές και ως εκ τούτου ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να ενθαρρυνθεί. Προκειμένου να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών, οι οργανώσεις καταναλωτών θα μπορούσαν να ενημερώνονται και να συμμετέχουν στην κατάρτιση αυτών των κωδίκων συμπεριφοράς.

(21)

Τα άτομα ή οι οργανισμοί, που, στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας, θεωρείται ότι έχουν έννομο συμφέρον στη συγκεκριμένη υπόθεση, πρέπει να έχουν τη δυνατότητα άσκησης προσφυγών κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, είτε ενώπιον δικαστηρίου είτε ενώπιον διοικητικής αρχής αρμόδιας για να αποφασίσει ως προς την καταγγελία ή να κινήσει την ενδεδειγμένη διαδικασία ενώπιον των δικαστηρίων. Το βάρος της αποδείξεως καθορίζεται από το εθνικό δίκαιο. Θα ήταν, ωστόσο, σκόπιμο να έχουν τα δικαστήρια και οι διοικητικές αρχές τη δυνατότητα να ζητούν από τους εμπορευόμενους να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία ως προς την ακρίβεια των πραγματικών ισχυρισμών τους.

(22)

Τα κράτη μέλη είναι αναγκαίο να θεσπίζουν κυρώσεις για παραβάσεις των διατάξεων της παρούσας οδηγίας και πρέπει να εξασφαλίζουν την επιβολή τους. Οι κυρώσεις αυτές πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

(23)

Επειδή οι στόχοι της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η εξάλειψη των εμποδίων για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς που προκύπτουν από την εθνική νομοθεσία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και η παροχή ενός κοινού υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών μέσω της προσέγγισης των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα μπορεί να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 της συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο αυτό, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την εξάλειψη των εμποδίων της εσωτερικής αγοράς και την επίτευξη ενός κοινού υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών.

(24)

Είναι σκόπιμο να αναθεωρείται η παρούσα οδηγία για να εξασφαλίζεται ότι έχουν αντιμετωπισθεί τα εμπόδια της εσωτερικής αγοράς και ότι επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών. Η αναθεώρηση θα μπορούσε να οδηγήσει στην υποβολή πρότασης της Επιτροπής για τροποποίηση της παρούσας οδηγίας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει περιορισμένη επέκταση της παρέκκλισης του άρθρου 3 παράγραφος 5 ή/και τροποποιήσεις άλλων νομοθετικών πράξεων για την προστασία των καταναλωτών οι οποίες να αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση της Επιτροπής στο πλαίσιο της στρατηγικής για την πολιτική καταναλωτών να αναθεωρεί το ισχύον κεκτημένο ώστε να επιτευχθεί υψηλό κοινό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.

(25)

Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αρχές που αναγνωρίζονται, ιδίως στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

α)

«καταναλωτής»: κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο, όσον αφορά τις εμπορικές πρακτικές που καλύπτει η παρούσα οδηγία, ενεργεί για λόγους οι οποίοι δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική ή ελευθέρια επαγγελματική του δραστηριότητα·

β)

«εμπορευόμενος»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο, όσον αφορά τις εμπορικές πρακτικές που καλύπτει η παρούσα οδηγία, ενεργεί για σκοπούς οι οποίοι σχετίζονται με την εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική ή ελευθέρια επαγγελματική του δραστηριότητα και κάθε πρόσωπο το οποίο ενεργεί εξ ονόματος ή για λογαριασμό του εμπορευόμενου·

γ)

«προϊόν»: κάθε αγαθό ή υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένης της ακίνητης περιουσίας, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων·

δ)

«εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές» (οι οποίες αναφέρονται στο εξής και ως «εμπορικές πρακτικές»): κάθε πράξη, παράλειψη, τρόπος συμπεριφοράς ή εκπροσώπησης, εμπορική επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης και του μάρκετινγκ, ενός εμπορευομένου, άμεσα συνδεόμενη με την προώθηση, πώληση ή προμήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές·

ε)

«ουσιώδης στρέβλωση της οικονομικής συμπεριφοράς των καταναλωτών»: η χρήση μιας εμπορικής πρακτικής με σκοπό τη σημαντική μείωση της ικανότητας του καταναλωτή να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση, με επακόλουθο ο καταναλωτής να λάβει μια απόφαση συναλλαγής που διαφορετικά δεν θα ελάμβανε·

στ)

«κώδικας συμπεριφοράς»: κάθε συμφωνία ή σύνολο κανόνων που δεν επιβάλλονται από νομοθετική, κανονιστική ή διοικητική διάταξη κράτους μέλους και που καθορίζουν, όσον αφορά μια ή περισσότερες συγκεκριμένες εμπορικές πρακτικές ή επιχειρηματικούς τομείς, τη συμπεριφορά των εμπορευομένων που αναλαμβάνουν να δεσμεύονται από τον κώδικα·

ζ)

«ιδιοκτήτης κώδικα»: κάθε οντότητα, συμπεριλαμβανομένων ενός εμπορευομένου ή μιας ομάδας εμπορευομένων, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διατύπωση και την αναθεώρηση ενός κώδικα συμπεριφοράς ή/και για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τον κώδικα όσων έχουν αναλάβει να δεσμεύονται από αυτόν·

η)

«επαγγελματική ευσυνειδησία»: το μέτρο της ειδικής τεχνικής ικανότητας και μέριμνας που ευλόγως αναμένεται να επιδεικνύει ένας εμπορευόμενος προς τους καταναλωτές, κατ' αναλογία προς την έντιμη πρακτική της αγοράς ή/και τη γενική αρχή της καλής πίστης, στον τομέα δραστηριοτήτων του εμπορευόμενου·

θ)

«πρόσκληση για αγορά»: η εμπορική επικοινωνία στην οποία αναφέρονται χαρακτηριστικά του προϊόντος και η τιμή, με τρόπο ο οποίος ενδείκνυται για τα μέσα της εμπορικής επικοινωνίας που χρησιμοποιούνται, ούτως ώστε να έχει ο καταναλωτής τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει την αγορά·

ι)

«κατάχρηση επιρροής»: η εκμετάλλευση της θέσης ισχύος σε σχέση με τον καταναλωτή για την άσκηση πίεσης, ακόμα και χωρίς τη χρήση ή την απειλή σωματικής βίας, με τρόπο που περιορίζει σημαντικά την ικανότητα του καταναλωτή να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση·

ια)

«απόφαση συναλλαγής»: απόφαση που λαμβάνει ο καταναλωτής για το κατά πόσον, πώς και υπό ποίους όρους θα πραγματοποιήσει αγορά, θα καταβάλει τίμημα πλήρως ή εν μέρει, θα κρατήσει ή θα διαθέσει προϊόν ή θα ασκήσει συμβατικό δικαίωμα επί του προϊόντος, είτε ο καταναλωτής αποφασίσει να προβεί σε ενέργεια είτε όχι·

ιβ)

«νομοθετικώς κατοχυρωμένο επάγγελμα»: επαγγελματική δραστηριότητα ή ομάδα επαγγελματικών δραστηριοτήτων, η πρόσβαση στις οποίες ή η άσκηση των οποίων ή ένας από τους τρόπους άσκησης των οποίων προϋποθέτει, άμεσα ή έμμεσα, ειδικά επαγγελματικά προσόντα, κατ' εφαρμογή νομοθετικών, κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων.

α)

είναι αντίθετη προς τις απαιτήσεις επαγγελματικής ευσυνειδησίας, και

β)

στρεβλώνει ουσιωδώς ή ενδέχεται να στρεβλώσει ουσιωδώς την οικονομική συμπεριφορά του μέσου καταναλωτή στον οποίο φθάνει ή στον οποίο απευθύνεται το προϊόν ή του μέσου μέλους της ομάδας, όταν μια εμπορική πρακτική απευθύνεται σε μια συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών.

α)

είναι παραπλανητικές όπως καθορίζεται στα άρθρα 6 και 7, ή

β)

είναι επιθετικές όπως καθορίζεται στα άρθρα 8 και 9.

α)

η ύπαρξη ή η φύση του προϊόντος·

β)

τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος όπως είναι η διαθεσιμότητα, τα οφέλη, οι κίνδυνοι, η εκτέλεση, η σύνθεση, τα συνοδευτικά εξαρτήματα, η μετά την πώληση υποστήριξη προς τον καταναλωτή και η αντιμετώπιση των παραπόνων, η μέθοδος και η ημερομηνία κατασκευής ή παροχής, η παράδοση, η καταλληλότητα, η χρήση, η ποσότητα, οι προδιαγραφές, η γεωγραφική ή εμπορική προέλευση ή τα αναμενόμενα από τη χρήση του προϊόντος αποτελέσματα, ή τα αποτελέσματα και τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των δοκιμών ή ελέγχων του προϊόντος·

γ)

έκταση των δεσμεύσεων του εμπορευομένου, τα κίνητρα για την εμπορική πρακτική και η φύση της διαδικασίας πωλήσεων, κάθε δήλωση ή σύμβολο που αφορά άμεση ή έμμεση χορηγία ή έγκριση του εμπορευομένου ή του προϊόντος·

δ)

η τιμή ή ο τρόπος υπολογισμού της ή η ύπαρξη ειδικής πλεονεκτικής τιμής·

ε)

η ανάγκη υπηρεσίας, ανταλλακτικού, αντικατάστασης ή επισκευής·

στ)

η φύση, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τα δικαιώματα του εμπορευομένου ή του πράκτορά του, όπως είναι η ταυτότητα και τα περιουσιακά στοιχεία του, τα προσόντα του, η ιδιότητα, η έγκριση, η εταιρική σχέση ή η σύνδεση και η κυριότητα δικαιωμάτων βιομηχανικής, εμπορικής ή πνευματικής ιδιοκτησίας, ή τα βραβεία και οι διακρίσεις του·

ζ)

τα δικαιώματα του καταναλωτή ή οι κίνδυνοι που μπορεί να κληθεί να αντιμετωπίσει.

α)

κάθε μάρκετινγκ προϊόντος, συμπεριλαμβανομένης της συγκριτικής διαφήμισης, που δημιουργεί σύγχυση με προϊόντα, εμπορικά σήματα, εμπορικές επωνυμίες και άλλα διακριτικά γνωρίσματα ενός ανταγωνιστή·

β)

μη συμμόρφωση του εμπορευομένου προς τις δεσμεύσεις που περιέχουν κώδικες συμπεριφοράς με τους οποίους ανέλαβε να δεσμευτεί, όταν:

α)

τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος, στο βαθμό που ενδείκνυνται σε σχέση με το μέσο και το προϊόν·

β)

η γεωγραφική διεύθυνση και η ταυτότητα του εμπορευομένου, όπως η εμπορική επωνυμία του και όπου ενδείκνυται, η γεωγραφική διεύθυνση και η ταυτότητα του εμπορευομένου για λογαριασμό του οποίου ενεργεί·

γ)

η τιμή, συμπεριλαμβανομένων των φόρων, ή αν, λόγω της φύσεως του προϊόντος, η τιμή δεν μπορεί ευλόγως να καθοριστεί εκ των προτέρων, ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζεται η τιμή, και, όπου ενδείκνυται, όλες οι πρόσθετες επιβαρύνσεις αποστολής, παράδοσης ή ταχυδρομείου ή, όταν αυτές οι επιβαρύνσεις ευλόγως δεν μπορούν να υπολογιστούν εκ των προτέρων, το γεγονός ότι μπορεί να απαιτηθούν τέτοιες πρόσθετες επιβαρύνσεις·

δ)

οι ρυθμίσεις για την πληρωμή, παράδοση, εκτέλεση και αντιμετώπιση παραπόνων, εφόσον αποκλίνουν από τις απαιτήσεις επαγγελματικής ευσυνειδησίας·

ε)

για προϊόντα και συναλλαγές όπου υφίσταται δικαίωμα υπαναχώρησης ή ακύρωσης, η ύπαρξη αυτού του δικαιώματος.

α)

η χρονική στιγμή, ο τόπος, η φύση ή η επιμονή·

β)

η χρήση απειλητικών ή προσβλητικών εκφράσεων ή συμπεριφοράς·

γ)

η εκμετάλλευση, από τον εμπορευόμενο, κάθε συγκεκριμένης ατυχίας ή περίστασης, την οποία γνωρίζει και η οποία είναι τόσο σοβαρή ώστε να διαταράσσει την κρίση του καταναλωτή, προκειμένου να επηρεάσει την απόφασή του όσον αφορά το προϊόν·

δ)

κάθε επαχθές ή δυσανάλογο μη συμβατικό εμπόδιο που επιβάλλει ο εμπορευόμενος σε περίπτωση που ο καταναλωτής επιθυμεί να ασκήσει τα δικαιώματά του στο πλαίσιο της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων λύσης της σύμβασης ή μετάβασης σε άλλο προϊόν ή σε άλλον εμπορευόμενο·

ε)

κάθε απειλή για λήψη μέτρου που δεν μπορεί να ληφθεί νομίμως.

—

να προσβάλλουν δικαστικά την αθέμιτη αυτή πρακτική, ή/και

—

να φέρουν τη διαφήμιση αυτή ενώπιον διοικητικού οργάνου αρμόδιου είτε να αποφασίσει σχετικά με τις προσφυγές είτε να κινήσει τις κατάλληλες νόμιμες διαδικασίες.

—

κατά πόσον οι προσφυγές αυτές μπορούν να στρέφονται χωριστά ή από κοινού κατά ενός αριθμού εμπορευομένων του ίδιου οικονομικού τομέα, και

—

κατά πόσον οι προσφυγές αυτές μπορούν να στρέφονται κατά ιδιοκτήτη κώδικα, εφόσον ο εν λόγω κώδικας προωθεί τη μη συμμόρφωση με τις διατάξεις του νόμου.

—

να διατάζουν την παύση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών ή να παραπέμπουν το ζήτημα στα αρμόδια δικαστήρια προς έκδοση απόφασης για την παύση των πρακτικών αυτών, ή

—

στην περίπτωση που η αθέμιτη εμπορική πρακτική δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί αλλά επίκειται η εφαρμογή της, να την απαγορεύουν ή να παραπέμπουν το ζήτημα στα αρμόδια δικαστήρια προς έκδοση απόφασης για την απαγόρευση της πρακτικής,

—

είτε με προσωρινή ισχύ, ή

—

είτε με οριστική ισχύ,

—

να απαιτούν τη δημοσίευση της προαναφερόμενης απόφασης εν τω συνόλω της ή εν μέρει, με τη μορφή που κρίνουν κατάλληλη,

—

να απαιτούν, επιπλέον, τη δημοσίευση επανορθωτικής δήλωσης.

α)

να έχουν τέτοια σύνθεση ώστε να μη γεννώνται αμφιβολίες ως προς την αμεροληψία τους·

β)

να έχουν επαρκείς εξουσίες, όταν αποφαίνονται σχετικά με τις προσφυγές ώστε να ασκούν εποπτεία και να επιβάλλουν την τήρηση των αποφάσεών τους με αποτελεσματικό τρόπο·

γ)

κατ' αρχήν, να αιτιολογούν τις αποφάσεις τους.

α)

να ζητούν από τον εμπορευόμενο να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την ακρίβεια των πραγματικών ισχυρισμών που αναφέρονται σε μια εμπορική πρακτική, εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο, επί τη βάσει των δεδομένων της συγκεκριμένης υπόθεσης και λαμβάνοντας υπόψη τα έννομα συμφέροντα του εμπορευομένου και των λοιπών διαδίκων, και

β)

να θεωρούν ανακριβείς τους πραγματικούς ισχυρισμούς, εφόσον τα αποδεικτικά στοιχεία που ζητούνται σύμφωνα με το στοιχείο α) δεν προσκομιστούν ή θεωρηθούν ανεπαρκή από το δικαστήριο ή τη διοικητική αρχή.

1.

Το άρθρο 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 1

Η παρούσα οδηγία σκοπό έχει την προστασία των εμπορευομένων από την παραπλανητική διαφήμιση και τις αθέμιτες συνέπειές της και τον καθορισμό των όρων υπό τους οποίους επιτρέπεται η συγκριτική διαφήμιση.».

2.

Στο άρθρο 2:

3.

Το άρθρο 3α αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 3α

1.   Η συγκριτική διαφήμιση επιτρέπεται, όσον αφορά τη σύγκριση, όταν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

4.

Το άρθρο 4 παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι υπάρχουν κατάλληλα και αποτελεσματικά μέσα για την καταπολέμηση της παραπλανητικής διαφήμισης και τη συμμόρφωση με τις διατάξεις για τη συγκριτική διαφήμιση προς το συμφέρον των εμπορευομένων και των ανταγωνιστών. Τα μέσα αυτά περιλαμβάνουν νομοθετικές διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες τα πρόσωπα ή οι οργανώσεις που, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, έχουν έννομο συμφέρον να απαγορευθεί η παραπλανητική διαφήμιση ή να ρυθμιστεί η συγκριτική διαφήμιση δύνανται:

Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν ποια από τις παραπάνω διαδικασίες θα ισχύσει και αν θα πρέπει το δικαστήριο ή οι διοικητικές αρχές να έχουν τη δυνατότητα να απαιτούν την προηγούμενη άσκηση άλλων υφιστάμενων μέσων για την αντιμετώπιση των καταγγελιών, συμπεριλαμβανομένων των αναφερομένων στο άρθρο 5.

Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν:

5.

Το άρθρο 7 παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Η παρούσα οδηγία δεν κωλύει τα κράτη μέλη να διατηρούν ή να θεσπίζουν διατάξεις οι οποίες παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στους εμπορευομένους και τους ανταγωνιστές έναντι της παραπλανητικής διαφήμισης.».

15.2.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 38/21

(1)

Θα πρέπει να γίνουν ορισμένες τροποποιήσεις στους κανονισμούς του Συμβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 (3) και (ΕΟΚ) αριθ. 574/72 (4), για να ληφθούν υπόψη οι πρόσφατες εξελίξεις στη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, για να διευκολυνθεί η εφαρμογή των εν λόγω κανονισμών και για να περιληφθούν οι αλλαγές που έχουν γίνει στις νομοθεσίες των κρατών μελών όσον αφορά την κοινωνική ασφάλεια.

(2)

Για να ληφθούν υπόψη οι πρόσφατες εξελίξεις στη νομολογία θα πρέπει να εξαχθούν συμπεράσματα από τις αποφάσεις που εκδόθηκαν κυρίως για την υπόθεση Johann Franz Duchon κατά Pensionsversicherungsanstalt der Angestellten (5) και για την υπόθεση Office national de l'emploi κατά Calogero Spataro (6).

(3)

Οι αποφάσεις Friedrich Jauch κατά Pensionsversicherungsanstalt der Arbeiter και Ghislain Leclere, Alina Deaconescu κατά Caisse nationale des prestations familiales (7), σχετικά με το χαρακτηρισμό των ειδικών μη ανταποδοτικού τύπου παροχών σε χρήμα απαιτούν, για λόγους ασφάλειας δικαίου, να καθοριστούν τα δύο σωρευτικά κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη, ώστε οι εν λόγω παροχές να μπορούν να περιληφθούν στο παράρτημα ΙΙα του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71. Στη βάση αυτή, είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί το παράρτημα λαμβάνοντας υπόψη τις νομοθετικές τροποποιήσεις που έγιναν στα κράτη μέλη σε σχέση με το είδος αυτό παροχών, οι οποίες αποτελούν αντικείμενο ειδικού συντονισμού λόγω του μεικτού χαρακτήρα τους. Εξάλλου, είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι μεταβατικές διατάξεις που συνδέονται με την παροχή η οποία απετέλεσε αντικείμενο της προαναφερθείσας απόφασης Jauch, για να προστατευθούν τα δικαιώματα των δικαιούχων.

(4)

Με βάση τη νομολογία που αφορά τις σχέσεις μεταξύ του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 και των διατάξεων των διμερών συμβάσεων για την κοινωνική ασφάλεια, κρίνεται αναγκαίο να αναθεωρηθεί το παράρτημα ΙΙΙ του εν λόγω κανονισμού. Οι εγγραφές στο μέρος Α του παραρτήματος ΙΙΙ δικαιολογούνται μόνο σε δύο περιπτώσεις: εάν είναι περισσότερο ευνοϊκές για τους διακινούμενους εργαζομένους (8) ή εάν αφορούν συγκεκριμένες και εξαιρετικές καταστάσεις, που τις περισσότερες φορές συνδέονται με ιστορικές συγκυρίες. Επιπλέον, εγγραφές στο μέρος Β μπορούν να γίνονται δεκτές μόνον όταν εξαιρετικές και αντικειμενικές καταστάσεις δικαιολογούν παρέκκλιση από το άρθρο 3 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού και από τα άρθρα 12, 39 και 42 της συνθήκης (9).

(5)

Για να διευκολυνθεί η εφαρμογή του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71, θα πρέπει να προβλεφθούν ορισμένες διατάξεις σχετικά με τους δημόσιους υπαλλήλους ή τους προς αυτούς εξομοιούμενους, αφενός, και σχετικά με τα μέλη του προσωπικού που ταξιδεύουν διά ξηράς, θαλάσσης ή αέρος μιας επιχείρησης η οποία διενεργεί διεθνείς σιδηροδρομικές, οδικές, αεροπορικές ή πλωτές μεταφορές επιβατών ή εμπορευμάτων, αφετέρου, και να καθορισθούν επίσης οι λεπτομέρειες προσδιορισμού του μέσου ποσού που θα ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο του άρθρου 23 του εν λόγω κανονισμού.

(6)

Η αναθεώρηση του παραρτήματος ΙΙα θα επιφέρει την απαλοιφή ορισμένων από τις υπάρχουσες εγγραφές και, λαμβάνοντας υπόψη τις νομοθετικές τροποποιήσεις που έγιναν σε ορισμένα κράτη μέλη, την προσθήκη ορισμένων νέων εγγραφών. Στη δεύτερη περίπτωση, εναπόκειται στα εν λόγω κράτη μέλη να εξετάσουν την ανάγκη μεταβατικών ρυθμίσεων ή διμερών λύσεων για την τακτοποίηση της κατάστασης προσώπων τα κεκτημένα δικαιώματα των οποίων ενδέχεται να θιγούν συνεπεία αυτής,

1.

Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

2.

Στο άρθρο 4, η παράγραφος 2α αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2α.   Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται στις ειδικές μη ανταποδοτικού τύπου παροχές σε χρήμα, οι οποίες προβλέπονται δυνάμει νομοθεσίας η οποία, λόγω του προσωπικού πεδίου εφαρμογής της, των στόχων ή/και των προϋποθέσεων για τη θεμελίωση δικαιώματος, έχει χαρακτηριστικά τόσο της νομοθεσίας κοινωνικής ασφάλειας η οποία αναφέρεται στην παράγραφο 1, όσο και της κοινωνικής πρόνοιας.

Ως ειδικές μη ανταποδοτικού τύπου παροχές σε χρήμα νοούνται οι παροχές οι οποίες:

3.

Στο άρθρο 7 παράγραφος 2, το στοιχείο γ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

4.

Το άρθρο 9α αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 9α

Παράταση της περιόδου αναφοράς

Εάν η νομοθεσία κράτους μέλους εξαρτά την αναγνώριση του δικαιώματος σε παροχή από τη συμπλήρωση ελάχιστης περιόδου ασφάλισης κατά τη διάρκεια καθορισμένης περιόδου πριν από την επέλευση του ασφαλιζόμενου κινδύνου (περίοδος αναφοράς) και ορίζει ότι οι περίοδοι κατά τη διάρκεια των οποίων χορηγήθηκαν παροχές βάσει της νομοθεσίας του εν λόγω κράτους μέλους ή οι περίοδοι που αφιερώθηκαν στην ανατροφή παιδιών στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους παρατείνουν την εν λόγω περίοδο αναφοράς, οι δε περίοδοι κατά τη διάρκεια των οποίων χορηγήθηκαν, βάσει της νομοθεσίας άλλου κράτους μέλους, συντάξεις αναπηρίας ή γήρατος ή παροχές λόγω ασθένειας, ανεργίας, εργατικών ατυχημάτων ή επαγγελματικών ασθενειών και οι περίοδοι που αφιερώθηκαν στην ανατροφή παιδιών στο έδαφος άλλου κράτους μέλους παρατείνουν επίσης την εν λόγω περίοδο αναφοράς».

5.

Στο άρθρο 10α, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Οι διατάξεις του άρθρου 10 και του τίτλου ΙΙΙ δεν εφαρμόζονται στις ειδικές μη ανταποδοτικού τύπου παροχές σε χρήμα του άρθρου 4 παράγραφος 2α. Τα άτομα στα οποία εφαρμόζεται ο παρών κανονισμός λαμβάνουν τις παροχές αυτές αποκλειστικά στο έδαφος και σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο κατοικούν, εφόσον οι παροχές αυτές περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙα. Οι παροχές αυτές βαρύνουν τον φορέα του τόπου κατοικίας από τον οποίο και καταβάλλονται».

6.

Στο άρθρο 23, παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος:

«2α.   Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 εφαρμόζονται επίσης στην περίπτωση που η νομοθεσία την οποία εφαρμόζει ο αρμόδιος φορέας προβλέπει συγκεκριμένη περίοδο αναφοράς και η περίοδος αυτή συμπίπτει, κατά περίπτωση, με το σύνολο ή μέρος των περιόδων που πραγματοποιήθηκαν από τον ενδιαφερόμενο σύμφωνα με τη νομοθεσία ενός ή περισσότερων άλλων κρατών μελών».

7.

Στο άρθρο 35, η παράγραφος 2 διαγράφεται.

8.

Στο άρθρο 69, η παράγραφος 4 διαγράφεται.

9.

Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

«Άρθρο 95στ

Μεταβατικές διατάξεις που αφορούν το παράρτημα ΙΙ τμήμα Ι ενότητες “Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ” και “ΙΗ. ΑΥΣΤΡΙΑ”

1.   Το παράρτημα ΙΙ τμήμα Ι ενότητες “Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ” και “ΙΗ. ΑΥΣΤΡΙΑ”, όπως τροποποιήθηκαν από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. …/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της …, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 του Συμβουλίου περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εκτός της Κοινότητας και (ΕΟΚ) αριθ. 574/72 του Συμβουλίου περί του τρόπου εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 (10), δεν θεμελιώνει κανένα δικαίωμα για την περίοδο πριν από την 1η Ιανουαρίου 2005.

2.   Κάθε περίοδος ασφάλισης, καθώς και, κατά περίπτωση, κάθε περίοδος απασχόλησης, μη μισθωτής δραστηριότητας ή διαμονής που πραγματοποιήθηκε βάσει της νομοθεσίας κράτους μέλους πριν από την 1η Ιανουαρίου 2005 λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό των δικαιωμάτων που έχουν αποκτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

3.   Με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 1, αποκτάται δικαίωμα βάσει του παρόντος κανονισμού, ακόμα και αν αναφέρεται σε κίνδυνο ο οποίος επήλθε προ της 1ης Ιανουαρίου 2005.

4.   Κάθε παροχή που δεν εκκαθαρίσθηκε ή που ανεστάλη λόγω της ιθαγένειας ή της κατοικίας του ενδιαφερόμενου, εκκαθαρίζεται ή συνεχίζεται από την 1η Ιανουαρίου 2005, έπειτα από αίτηση του ενδιαφερομένου, με την επιφύλαξη ότι τα προηγουμένως εκκαθαρισθέντα δικαιώματα δεν ρυθμίσθηκαν δι' εφάπαξ καταβολής.

5.   Τα δικαιώματα προσώπων στα οποία έχει χορηγηθεί σύνταξη ή επίδομα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2005, είναι δυνατόν να επανεξετάζονται κατόπιν αιτήσεως των δικαιούχων, λαμβανομένων υπόψη των διατάξεων του παρόντος κανονισμού. Η διάταξη αυτή ισχύει, επίσης, για άλλες παροχές στο πλαίσιο του άρθρου 78.

6.   Εάν η αίτηση της παραγράφου 4 ή 5 υποβληθεί εντός δύο ετών από την 1η Ιανουαρίου 2005, τα δικαιώματα που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό αποκτώνται από την ημερομηνία αυτή και οι διατάξεις της νομοθεσίας οιουδήποτε κράτους μέλους σχετικά με την έκπτωση ή την παραγραφή των δικαιωμάτων δεν αντιτάσσονται στους ενδιαφερομένους.

7.   Εάν η αίτηση της παραγράφου 4 ή 5 υποβληθεί μετά τη λήξη της περιόδου των δύο ετών υπολογιζόμενης από την 1η Ιανουαρίου 2005, τα δικαιώματα από τα οποία δεν επήλθε έκπτωση ή τα οποία δεν έχουν παραγραφεί αποκτώνται από την ημερομηνία της αίτησης, με την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διατάξεων της νομοθεσίας κάθε κράτους μέλους.

Άρθρο 95ζ

Μεταβατικές διατάξεις που αφορούν τη διαγραφή από το παράρτημα ΙΙα της εγγραφής για το αυστριακό επίδομα ειδικής φροντίδας (Pflegegeld)

Στην περίπτωση αιτήσεων επιδομάτων ειδικής φροντίδας βάσει του ομοσπονδιακού αυστριακού νόμου για το επίδομα ειδικής φροντίδας (Bundespflegegeldgesetz) που κατατέθηκαν το αργότερο έως τις 8 Μαρτίου 2001 βάσει του άρθρου 10α παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού, η παρούσα διάταξη αυτή εξακολουθεί να εφαρμόζεται για όλο το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο δικαιούχος του επιδόματος ειδικής φροντίδας συνεχίζει να κατοικεί στην Αυστρία μετά την 8η Μαρτίου 2001.

10.

Τα παραρτήματα ΙΙ, ΙΙα, III, IV και VI τροποποιούνται σύμφωνα με το παράρτημα Ι του παρόντος κανονισμού.

1.

Στο άρθρο 4, η παράγραφος 11 διαγράφεται.

2.

Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

«Άρθρο 10γ

Διατυπώσεις που προβλέπονται σε περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 13 παράγραφος 2 στοιχείο δ) του κανονισμού για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους προς αυτούς εξομοιούμενους

Για την εφαρμογή του άρθρου 13 παράγραφος 2 στοιχείο δ), ο φορέας που έχει ορισθεί από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους η νομοθεσία του οποίου εφαρμόζεται, εκδίδει πιστοποιητικό με το οποίο βεβαιώνεται ότι ο δημόσιος υπάλληλος ή το εξομοιούμενο με αυτόν πρόσωπο υπάγεται στη νομοθεσία του.».

3.

Το άρθρο 12α τροποποιείται ως εξής:

4.

Το άρθρο 32α διαγράφεται.

5.

Τα παραρτήματα τροποποιούνται σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ του παρόντος κανονισμού.

15.2.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 38/36

(1)

Ο κανονισμός (EΟΚ) αριθ. 2913/92 (3) καθορίζει τους κανόνες σχετικά με την τελωνειακή μεταχείριση των εμπορευμάτων που εισάγονται ή πρόκειται να εξαχθούν.

(2)

Είναι αναγκαίο να καθιερωθεί ισοδύναμο επίπεδο προστασίας στους τελωνειακούς ελέγχους για τα αγαθά που εισάγονται ή εξάγονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, είναι αναγκαίο να καθιερωθεί ισοδύναμο επίπεδο τελωνειακών ελέγχων στην Κοινότητα και να εξασφαλιστεί η εναρμονισμένη εφαρμογή των τελωνειακών ελέγχων από τα κράτη μέλη, τα οποία έχουν την κυρίως ευθύνη για τη διενέργεια των ελέγχων αυτών. Οι εν λόγω έλεγχοι θα πρέπει να βασίζονται σε από κοινού συμφωνηθέντα πρότυπα και κριτήρια κινδύνων για την επιλογή των εμπορευμάτων και των οικονομικών φορέων προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για την Κοινότητα και τους πολίτες της καθώς και για τους εμπορικούς εταίρους της Κοινότητας. Συνεπώς, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσουν σε επίπεδο Κοινότητας πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων προς υποστήριξη κοινής προσέγγισης με σκοπό τον ουσιαστικό καθορισμό προτεραιοτήτων και την αποτελεσματική κατανομή πόρων, προκειμένου να διατηρηθεί η κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στους τελωνειακούς ελέγχους και τη διευκόλυνση του θεμιτού εμπορίου. Επίσης, το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να προβλέπει κοινά κριτήρια και εναρμονισμένες απαιτήσεις για τους εξουσιοδοτημένους οικονομικούς φορείς και να εξασφαλίζει την εναρμονισμένη εφαρμογή των εν λόγω κριτηρίων και απαιτήσεων. Η θέσπιση πλαισίου διαχείρισης των κινδύνων, κοινού για όλα τα κράτη μέλη, δεν θα πρέπει να τα εμποδίζει να ελέγχουν δειγματοληπτικά τα εμπορεύματα.

(3)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χορηγούν το καθεστώς του «εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα» σε κάθε οικονομικό φορέα ο οποίος πληροί κοινά κριτήρια που αφορούν τα συστήματα ελέγχου των φορέων, τη χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα και το ιστορικό της συμμόρφωσης. Το καθεστώς εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα που χορηγείται από ένα κράτος μέλος θα πρέπει να αναγνωρίζεται από τα άλλα κράτη μέλη, δεν παρέχει όμως δικαίωμα αυτόματης πρόσβασης εντός των άλλων κρατών μελών, σε απλουστεύσεις που προβλέπονται στους τελωνειακούς κανόνες. Εντούτοις, τα άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση απλουστεύσεων σε εξουσιοδοτημένους οικονομικούς φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί πληρούν όλες τις ειδικές απαιτήσεις για τη χρησιμοποίηση των συγκεκριμένων απλουστεύσεων. Τα άλλα κράτη μέλη, κατά την εξέταση των αιτήσεων χρησιμοποίησης απλουστεύσεων, δεν υποχρεούνται να επαναλάβουν την αξιολόγηση των συστημάτων ελέγχου, της χρηματοπιστωτικής φερεγγυότητας ή του ιστορικού της συμμόρφωσης του φορέα, η οποία θα έχει ολοκληρωθεί ήδη από το κράτος μέλος το οποίο χορηγεί το καθεστώς του «εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα», αλλά θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι πληρούνται όλες οι λοιπές ειδικές απαιτήσεις για τη χρησιμοποίηση των συγκεκριμένων απλουστεύσεων. Η χρησιμοποίηση απλουστεύσεων σε άλλα κράτη μέλη μπορεί επίσης να συντονίζεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των αρμόδιων τελωνειακών αρχών.

(4)

Οι απλουστεύσεις στο πλαίσιο των τελωνειακών κανόνων θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ισχύουν υπό την επιφύλαξη των τελωνειακών ελέγχων, όπως ορίζει ο κοινοτικός τελωνειακός κώδικας, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια και την προστασία. Υπεύθυνες για τους εν λόγω ελέγχους είναι οι τελωνειακές αρχές και, μολονότι οι αρχές αυτές θα πρέπει να αναγνωρίζουν το καθεστώς του εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα ως παράγοντα κατά την ανάλυση κινδύνων και για τη χορήγηση διευκολύνσεων στον οικονομικό φορέα όσον αφορά τους ελέγχους σχετικά με την ασφάλεια και την προστασία, το δικαίωμα διεξαγωγής ελέγχων θα πρέπει να διατηρηθεί.

(5)

Οι πληροφορίες σχετικά με την επικινδυνότητα των εισαγόμενων και εξαγόμενων εμπορευμάτων θα πρέπει να ανταλλάσσονται μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και της Επιτροπής. Προς το σκοπό αυτό, θα πρέπει να καθιερωθεί ένα κοινό και ασφαλές σύστημα, χάρη στο οποίο οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις εν λόγω πληροφορίες, να τις διαβιβάζουν και να τις ανταλλάσσουν εγκαίρως και με αποτελεσματικό τρόπο. Οι πληροφορίες αυτές θα μπορούν επίσης να ανταλλάσσονται με τρίτες χώρες, εφόσον αυτό προβλέπεται από διεθνείς συμφωνίες.

(6)

Θα πρέπει να καθοριστούν οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι πληροφορίες που παρέχονται από τους οικονομικούς φορείς στα τελωνεία μπορούν να κοινοποιούνται σε άλλες αρχές του ιδίου κράτους μέλους, άλλων κρατών μελών, στην Επιτροπή ή σε αρχές τρίτων χωρών. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να αναφέρεται σαφώς ότι η οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (4), καθώς και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (5), εφαρμόζεται κατά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τις αρμόδιες αρχές καθώς και από κάθε αρχή η οποία λαμβάνει δεδομένα σύμφωνα με τον κοινοτικό τελωνειακό κώδικα.

(7)

Για να μπορούν να διενεργούνται κατάλληλοι έλεγχοι βάσει των κινδύνων, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί η υποχρέωση παροχής πληροφοριών πριν από την άφιξη ή την αναχώρηση για όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται ή εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, εκτός των εμπορευμάτων που διέρχονται από το εν λόγω έδαφος αεροπορικώς ή δια θαλάσσης χωρίς στάση στο έδαφος αυτό. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να είναι διαθέσιμες προτού τα εμπορεύματα εισέλθουν ή εξέλθουν από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας. Μπορούν να καθορίζονται διαφορετικά χρονοδιαγράμματα και προθεσμίες ανάλογα με το είδος των εμπορευμάτων, της μεταφοράς ή των οικονομικών φορέων ή όταν διεθνείς συμφωνίες προβλέπουν ειδικούς διακανονισμούς ασφαλείας. Η υποχρέωση αυτή θα πρέπει επίσης να επιβάλλεται και για τα εμπορεύματα τα οποία εισέρχονται σε ελεύθερη ζώνη ή εξέρχονται από αυτήν, προκειμένου να αποφευχθεί οποιοδήποτε κενό στον τομέα της ασφάλειας.

(8)

Ο κανονισμός (EΟΚ) αριθ. 2913/92 θα πρέπει, επομένως, να τροποποιηθεί αναλόγως,

1.

Το άρθρο 4 τροποποιείται ως εξής:

2.

Παρεμβάλλονται το ακόλουθο νέο τμήμα και το ακόλουθο νέο άρθρο:

«Τμήμα 1Α

Εξουσιοδοτημένοι οικονομικοί φορείς

Άρθρο 5α

1.   Με την επιφύλαξη των κριτηρίων που προβλέπονται στην παράγραφο 2, οι τελωνειακές αρχές, εφόσον είναι ανάγκη κατόπιν διαβουλεύσεων με άλλες αρμόδιες αρχές, χορηγούν το καθεστώς του “εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα” σε οποιονδήποτε οικονομικό φορέα εγκατεστημένο στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας.

Ο “εξουσιοδοτημένος οικονομικός φορέας” επωφελείται από διευκολύνσεις όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους που άπτονται της ασφάλειας και της προστασίας ή/και από απλουστεύσεις που προβλέπονται από τους τελωνειακούς κανόνες.

Το καθεστώς του “εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα”, με την επιφύλαξη των κανόνων και των όρων που καθορίζονται στην παράγραφο 2, αναγνωρίζεται από τις τελωνειακές αρχές όλων των κρατών μελών, χωρίς να θίγονται οι τελωνειακοί έλεγχοι. Οι τελωνειακές αρχές, βάσει της αναγνώρισης του καθεστώτος του “εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα” και με την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι απαιτήσεις όσον αφορά συγκεκριμένο τύπο απλούστευσης που προβλέπεται στην κοινοτική τελωνειακή νομοθεσία, επιτρέπουν στο φορέα να επωφεληθεί από την εν λόγω απλούστευση.

2.   Τα κριτήρια χορήγησης του καθεστώτος του “εξουσιοδοτημένου οικονομικού φορέα” περιλαμβάνουν:

Η διαδικασία επιτροπής εφαρμόζεται για τον καθορισμό των κανόνων σχετικά με:

και των όρων υπό τους οποίους:

3.

Το άρθρο 13 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 13

1.   Οι τελωνειακές αρχές μπορούν, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις, να διενεργούν κάθε έλεγχο τον οποίο κρίνουν αναγκαίο για την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής των τελωνειακών κανόνων και των άλλων νομοθετικών διατάξεων που διέπουν την είσοδο, την έξοδο, τη διαμετακόμιση, τη μεταφορά και την τελική χρήση εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας και τρίτων χωρών και την παρουσία εμπορευμάτων που δεν έχουν κοινοτικό χαρακτήρα. Για το σκοπό της ορθής εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας, οι τελωνειακοί έλεγχοι είναι δυνατόν να πραγματοποιούνται σε τρίτη χώρα εφόσον αυτό προβλέπεται σε διεθνή συμφωνία.

2.   Οι τελωνειακοί έλεγχοι, πλην των δειγματοληπτικών ελέγχων, βασίζονται σε ανάλυση κινδύνου η οποία χρησιμοποιεί αυτοματοποιημένες τεχνικές επεξεργασίας δεδομένων και η οποία αποσκοπεί στον εντοπισμό και τον ποσοτικό προσδιορισμό των κινδύνων καθώς και στο σχεδιασμό των αναγκαίων μέτρων για την αξιολόγηση των κινδύνων, σύμφωνα με κριτήρια που ορίζονται σε εθνικό, κοινοτικό και, ενδεχομένως, διεθνές επίπεδο.

Το κοινό πλαίσιο διαχείρισης των κινδύνων και τα κοινά κριτήρια και οι τομείς προτεραιότητας όσον αφορά τον έλεγχο καθορίζονται με τη διαδικασία επιτροπής.

Τα κράτη μέλη σε συνεργασία με την Επιτροπή καθιερώνουν ηλεκτρονικό σύστημα για την υλοποίηση της διαχείρισης των κινδύνων.

3.   Όταν διενεργούνται έλεγχοι από αρχές διάφορες των τελωνειακών αρχών, οι έλεγχοι αυτοί διενεργούνται σε στενή συνεργασία με τις τελωνειακές αρχές, ει δυνατόν δε κατά τον αυτό χρόνο και στον ίδιο χώρο.

4.   Στο πλαίσιο των ελέγχων που προβλέπονται από το παρόν άρθρο οι τελωνειακές και άλλες αρμόδιες αρχές, π.χ. οι κτηνιατρικές και οι αστυνομικές αρχές, μπορούν να κοινοποιούν τα δεδομένα που λαμβάνουν σε σχέση με την είσοδο, την έξοδο, τη διαμετακόμιση, τη μεταφορά και την τελική χρήση των εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας και τρίτων χωρών, καθώς και με την παρουσία εμπορευμάτων που δεν έχουν κοινοτικό χαρακτήρα, μεταξύ τους, μεταξύ των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών, και στην Επιτροπή, εφόσον αυτό απαιτείται για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων.

Η κοινοποίηση εμπιστευτικών δεδομένων σε τελωνειακές διοικητικές αρχές ή άλλους φορείς (π.χ. υπηρεσίες ασφαλείας) τρίτων χωρών επιτρέπεται μόνον στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, υπό τον όρον ότι τηρούνται οι ισχύουσες διατάξεις περί προστασίας των δεδομένων, ιδίως η οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (6), και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (7).

4.

Το άρθρο 15 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 15

Κάθε πληροφορία η οποία είναι από τη φύση της εμπιστευτικού χαρακτήρα ή η οποία παρέχεται υπό τύπο εμπιστευτικό καλύπτεται από το επαγγελματικό απόρρητο και δεν ανακοινώνεται από τις αρμόδιες αρχές χωρίς τη ρητή άδεια του προσώπου ή της αρχής που έχει παράσχει την εν λόγω πληροφορία. Ωστόσο, η διαβίβαση πληροφοριών επιτρέπεται εφόσον οι αρμόδιες αρχές υποχρεούνται να το πράξουν σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, ιδίως στα πλαίσια δικαστικών διαδικασιών. Κατά την αποκάλυψη ή τη διαβίβαση πληροφοριών τηρούνται πλήρως οι ισχύουσες διατάξεις περί προστασίας των δεδομένων, ιδίως δε η οδηγία 95/46/ΕΚ και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001.».

5.

Στο άρθρο 16, οι λέξεις «ελέγχους από τις τελωνειακές αρχές» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τελωνειακούς ελέγχους».

6.

Στο κεφάλαιο 1 του τίτλου ΙΙΙ παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

«Άρθρο 36α

1.   Τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας καλύπτονται από συνοπτική διασάφηση, πλην των εμπορευμάτων που μεταφέρονται επί μεταφορικών μέσων τα οποία απλώς διέρχονται από τα χωρικά ύδατα ή τον εναέριο χώρο του τελωνειακού εδάφους χωρίς στάση σε αυτό.

2.   Η συνοπτική διασάφηση κατατίθεται στο τελωνείο εισόδου.

Οι τελωνειακές αρχές δύνανται να επιτρέπουν την κατάθεση της συνοπτικής διασάφησης σε άλλο τελωνείο, υπό τον όρον ότι το εν λόγω τελωνείο κοινοποιεί πάραυτα ή διαθέτει ηλεκτρονικώς τα απαιτούμενα στοιχεία στο τελωνείο εισόδου.

Οι τελωνειακές αρχές δύνανται να επιτρέπουν να αντικαθίσταται η κατάθεση συνοπτικής διασάφησης από την κατάθεση κοινοποίησης και την πρόσβαση στα δεδομένα της συνοπτικής διασάφησης στο ηλεκτρονικό σύστημα του οικονομικού φορέα.

3.   Η συνοπτική διασάφηση κατατίθεται πριν από την είσοδο των εμπορευμάτων στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας.

4.   Εφαρμόζεται η διαδικασία επιτροπής για να καθοριστούν:

σύμφωνα με ειδικές συνθήκες και για ορισμένα είδη εμπορίου, τρόπους μεταφοράς ή οικονομικούς φορείς, ή σε περιπτώσεις όπου διεθνείς συμφωνίες ορίζουν ειδικές ρυθμίσεις ασφαλείας.

Άρθρο 36β

1.   Η διαδικασία επιτροπής χρησιμοποιείται για τον καθορισμό κοινού συνόλου δεδομένων και κοινού μορφοτύπου για τη συνοπτική διασάφηση, το οποίο περιλαμβάνει τα στοιχεία που απαιτούνται για την ανάλυση των κινδύνων και την ορθή διεξαγωγή των τελωνειακών ελέγχων, πρωτίστως για λόγους ασφάλειας και προστασίας, με ενδεχόμενη χρησιμοποίηση διεθνών προτύπων και εμπορικών πρακτικών.

2.   Η συνοπτική διασάφηση γίνεται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων. Επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται εμπορικές, λιμενικές ή μεταφορικές πληροφορίες, υπό τον όρον ότι περιέχουν τα απαιτούμενα στοιχεία.

Σε εξαιρετικές περιστάσεις, οι τελωνειακές αρχές μπορούν να δέχονται γραπτές συνοπτικές διασαφήσεις, υπό τον όρον ότι εφαρμόζουν το ίδιο επίπεδο διαχείρισης κινδύνων με το εφαρμοζόμενο στις συνοπτικές διασαφήσεις που γίνονται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων.

3.   Η συνοπτική διασάφηση κατατίθεται από το πρόσωπο που εισκομίζει τα εμπορεύματα, ή που φέρει την ευθύνη για την εισκομιδή των εμπορευμάτων, στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας.

4.   Ανεξαρτήτως των υποχρεώσεων του προσώπου της παραγράφου 3, η συνοπτική διασάφηση μπορεί να κατατίθεται εναλλακτικά:

5.   Το πρόσωπο των παραγράφων 3 και 4 μπορεί, αφού υποβάλει σχετικό αίτημα, να τροποποιεί ένα ή περισσότερα στοιχεία της συνοπτικής διασάφησης μετά την κατάθεσή της. Εντούτοις, δεν επιτρέπεται τροποποίηση εάν οι τελωνειακές αρχές:

Άρθρο 36γ

1.   Το τελωνείο εισόδου μπορεί να μην απαιτεί την κατάθεση συνοπτικής διασάφησης για εμπορεύματα για τα οποία έχει κατατεθεί τελωνειακή διασάφηση πριν από τη λήξη της προθεσμίας του άρθρου 36α παράγραφος 3 ή 4. Στην περίπτωση αυτή η τελωνειακή διασάφηση περιέχει τουλάχιστον τα στοιχεία που απαιτούνται για τη συνοπτική διασάφηση και, έως ότου γίνει δεκτή μια προθεσμία όπως η προαναφερόμενη κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 63, η εν λόγω διασάφηση επέχει θέση συνοπτικής διασάφησης.

Οι τελωνειακές αρχές δύνανται να επιτρέπουν την κατάθεση της τελωνειακής διασάφησης σε τελωνείο εισαγωγής άλλο από το τελωνείο εισόδου, εφόσον το εν λόγω τελωνείο κοινοποιεί πάραυτα ή θέτει στη διάθεση του τελωνείου εισόδου ηλεκτρονικώς τα απαραίτητα στοιχεία.

2.   Όταν η τελωνειακή διασάφηση κατατίθεται με άλλον τρόπο πλην της χρήσης μηχανογραφικών συστημάτων, οι τελωνειακές αρχές εφαρμόζουν το ίδιο επίπεδο διαχείρισης κινδύνων με το εφαρμοζόμενο για τις συνοπτικές διασαφήσεις που γίνονται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων.».

7.

Στο άρθρο 37 παράγραφος 1, οι λέξεις «ελέγχους από τις τελωνειακές αρχές» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τελωνειακούς ελέγχους» και στο άρθρο 38 παράγραφος 3, οι λέξεις «στον έλεγχο της τελωνειακής αρχής κράτους μέλους» αντικαθίστανται από τις λέξεις «σε τελωνειακούς ελέγχους από κράτος μέλος».

8.

Στο άρθρο 38, η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«5.   Οι παράγραφοι 1 έως 4 και τα άρθρα 36α έως 36γ και 39 έως 53 δεν εφαρμόζονται στα εμπορεύματα τα οποία έχουν εξέλθει προσωρινώς από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας κατά τη θαλάσσια ή αεροπορική διακίνησή τους μεταξύ δύο σημείων του εδάφους αυτού, υπό τον όρον ότι η μεταφορά πραγματοποιήθηκε με απευθείας διαδρομή και με τακτικές αεροπορικές ή ναυτιλιακές υπηρεσίες χωρίς στάση εκτός του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας.».

9.

Το άρθρο 40 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 40

Τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας προσκομίζονται στο τελωνείο από το πρόσωπο που τα εισκομίζει στο εν λόγω έδαφος ή, κατά περίπτωση, από το πρόσωπο που αναλαμβάνει τη μεταφορά των εμπορευμάτων μετά την είσοδο αυτήν, εκτός από την περίπτωση μεταφορικών μέσων τα οποία απλώς διασχίζουν τον εναέριο χώρο ή τα χωρικά ύδατα του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας, χωρίς στάση σε αυτό. Το πρόσωπο που προσκομίζει τα εμπορεύματα παραπέμπει στη συνοπτική διασάφηση ή την τελωνειακή διασάφηση η οποία έχει κατατεθεί προηγουμένως για τα εμπορεύματα αυτά.».

10.

Στο κεφάλαιο 3, ο τίτλος III γίνεται: «Εκφόρτωση των εμπορευμάτων που προσκομίζονται στο τελωνείο».

11.

Τα άρθρα 43 έως 45 διαγράφονται.

12.

Το άρθρο 170 παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Πρέπει να προσκομίζονται στις τελωνειακές αρχές και να υποβάλλονται στις προβλεπόμενες τελωνειακές διατυπώσεις τα εμπορεύματα που:

13.

Το άρθρο 176 παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Σε περίπτωση που τα εμπορεύματα μεταφορτώνονται εντός ελεύθερης ζώνης, τα σχετικά στοιχεία ελέγχου τίθενται στη διάθεση των τελωνειακών αρχών. Η μικρής διάρκειας αποθήκευση των εμπορευμάτων, στο πλαίσιο της μεταφόρτωσης αυτής, θεωρείται αναπόσπαστο τμήμα της μεταφόρτωσης.

Για τα εμπορεύματα που εισέρχονται σε ελεύθερη ζώνη απευθείας από το εξωτερικό του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας ή που εξέρχονται από ελεύθερη ζώνη εγκαταλείποντας απευθείας το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, κατατίθεται συνοπτική διασάφηση σύμφωνα με τα άρθρα 36α έως 36γ ή 182α έως 182δ, κατά περίπτωση.».

14.

Το άρθρο 181 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 181

Οι τελωνειακές αρχές εξακριβώνουν ότι οι κανόνες που διέπουν την εξαγωγή, την παθητική τελειοποίηση, την επανεξαγωγή, το καθεστώς αναστολής ή το καθεστώς εσωτερικής διαμετακόμισης, καθώς και οι διατάξεις του τίτλου V εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που τα εμπορεύματα εξέρχονται του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας από ελεύθερη ζώνη ή ελεύθερη αποθήκη.».

15.

Στο άρθρο 182 παράγραφος 3, η πρώτη φράση αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Η καταστροφή πρέπει να γνωστοποιείται προηγουμένως στις τελωνειακές αρχές».

16.

Στον τίτλο V (Εμπορεύματα που εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας) προστίθενται τα ακόλουθα άρθρα:

«Άρθρο 182α

1.   Τα εμπορεύματα που εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, με εξαίρεση τα εμπορεύματα που μεταφέρονται από μεταφορικά μέσα τα οποία απλώς διέρχονται από τα χωρικά ύδατα ή τον εναέριο χώρο του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας δίχως στάση εντός του εν λόγω εδάφους, καλύπτονται είτε από τελωνειακή διασάφηση είτε, οσάκις δεν απαιτείται τελωνειακή διασάφηση, από συνοπτική διασάφηση.

2.   Εφαρμόζεται η διαδικασία επιτροπής για να καθοριστούν:

σύμφωνα με ειδικές συνθήκες και για ορισμένα είδη εμπορίου, τρόπους μεταφοράς ή οικονομικούς φορείς, ή σε περιπτώσεις όπου διεθνείς συμφωνίες ορίζουν ειδικές ρυθμίσεις ασφαλείας.

Άρθρο 182β

1.   Όταν τα εμπορεύματα που εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας λαμβάνουν τελωνειακό προορισμό ή χρήση για τα οποία απαιτείται τελωνειακή διασάφηση βάσει των τελωνειακών κανόνων, η τελωνειακή αυτή διασάφηση κατατίθεται στο τελωνείο εξαγωγής πριν από την έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας.

2.   Όταν το τελωνείο εξαγωγής είναι διαφορετικό από το τελωνείο εξόδου, το τελωνείο εξαγωγής κοινοποιεί πάραυτα, ή θέτει στη διάθεση του τελωνείου εξόδου ηλεκτρονικώς τα απαραίτητα στοιχεία.

3.   Η τελωνειακή διασάφηση περιέχει τουλάχιστον τα στοιχεία που απαιτούνται για τη συνοπτική διασάφηση του άρθρου 182δ παράγραφος 1.

4.   Όταν η τελωνειακή διασάφηση κατατίθεται με άλλον τρόπο πλην της χρήσης μηχανογραφικών συστημάτων, οι τελωνειακές αρχές εφαρμόζουν το ίδιο επίπεδο διαχείρισης κινδύνων με το εφαρμοζόμενο στις διασαφήσεις που γίνονται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων.

Άρθρο 182γ

1.   Όταν τα εμπορεύματα που εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας δεν λαμβάνουν τελωνειακό προορισμό ή χρήση για τα οποία απαιτείται τελωνειακή διασάφηση, κατατίθεται συνοπτική διασάφηση στο τελωνείο εξόδου πριν από την έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας.

2.   Οι τελωνειακές αρχές δύνανται να επιτρέπουν την κατάθεση της συνοπτικής διασάφησης σε άλλο τελωνείο, εφόσον το εν λόγω τελωνείο κοινοποιεί πάραυτα ή θέτει στη διάθεση του τελωνείου εξόδου ηλεκτρονικώς τα απαραίτητα στοιχεία.

3.   Οι τελωνειακές αρχές δύνανται να επιτρέπουν να αντικατασταθεί η κατάθεση της συνοπτικής διασάφησης με την κατάθεση κοινοποίησης και την πρόσβαση στα δεδομένα της συνοπτικής διασάφησης στο ηλεκτρονικό σύστημα του οικονομικού φορέα.

Άρθρο 182δ

1.   Η διαδικασία επιτροπής χρησιμοποιείται για τον καθορισμό κοινού συνόλου δεδομένων και κοινού μορφοτύπου για τη συνοπτική διασάφηση, το οποίο περιλαμβάνει τα στοιχεία που απαιτούνται για την ανάλυση κινδύνων και την ορθή διεξαγωγή των τελωνειακών ελέγχων, πρωτίστως για λόγους ασφάλειας και προστασίας, με ενδεχόμενη χρησιμοποίηση διεθνών προτύπων και εμπορικών πρακτικών.

2.   Η συνοπτική διασάφηση γίνεται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων. Επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται εμπορικές, λιμενικές ή μεταφορικές πληροφορίες, υπό τον όρο ότι περιέχουν τα απαραίτητα στοιχεία.

Σε εξαιρετικές περιστάσεις, οι τελωνειακές αρχές μπορούν να δέχονται γραπτές συνοπτικές διασαφήσεις, υπό τον όρον ότι εφαρμόζουν το ίδιο επίπεδο διαχείρισης κινδύνων με το εφαρμοζόμενο στις συνοπτικές διασαφήσεις που υποβάλλονται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων.

3.   Η συνοπτική διασάφηση κατατίθεται:

4.   Το πρόσωπο της παραγράφου 3 μπορεί, αφού υποβάλει σχετικό αίτημα, να τροποποιεί ένα ή περισσότερα στοιχεία της συνοπτικής διασάφησης μετά την κατάθεσή της. Εντούτοις, δεν επιτρέπεται τροποποίηση εάν οι τελωνειακές αρχές:

15.2.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 38/45

(1)

Οι διαφορές μεταξύ των νομοθετικών ή διοικητικών μέτρων που θεσπίζουν τα κράτη μέλη για τον οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων που καταναλώνουν ενέργεια είναι δυνατόν να δημιουργήσουν εμπόδια στο εμπόριο και να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό στην Κοινότητα και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθιέρωση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών είναι το μόνο μέσο για την πρόληψη των εμποδίων αυτών στο εμπόριο και για την αποτροπή του αθέμιτου ανταγωνισμού.

(2)

Τα προϊόντα που καταναλώνουν ενέργεια (στο εξής «ΠΚΕ») αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό της κατανάλωσης φυσικών πόρων και ενέργειας στην Κοινότητα. Έχουν επίσης και ορισμένες άλλες σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για τη μεγάλη πλειονότητα των κατηγοριών προϊόντων που διατίθενται στην κοινοτική αγορά, είναι δυνατόν να σημειωθούν πολύ διαφορετικοί βαθμοί περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αν και αυτά παρουσιάζουν παρόμοιες λειτουργικές επιδόσεις. Προς το συμφέρον της αειφόρου ανάπτυξης, θα πρέπει να ενθαρρύνεται η συνεχής βελτίωση του συνολικού περιβαλλοντικού αντικτύπου αυτών των προϊόντων, κυρίως μέσω της αναγνώρισης των κύριων πηγών αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της αποφυγής μεταφοράς της ρύπανσης, όταν η βελτίωση αυτή δεν συνεπάγεται υπερβολικό κόστος.

(3)

Ο οικολογικός σχεδιασμός των προϊόντων αποτελεί ζωτικό παράγοντα της κοινοτικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη πολιτική προϊόντων. Ως προληπτική προσέγγιση, που αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των προϊόντων, διατηρώντας ταυτόχρονα τις λειτουργικές τους ιδιότητες, προσφέρει νέες και πραγματικές ευκαιρίες για τους κατασκευαστές, τους καταναλωτές και την κοινωνία στο σύνολό της.

(4)

Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, για την επίτευξη της οποίας μια από τις διαθέσιμες εναλλακτικές επιλογές είναι η αποδοτικότερη τελική χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας, θεωρείται ως ουσιαστική συμβολή στην επίτευξη των στόχων για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Κοινότητα. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί την ταχύτερα αναπτυσσόμενη κατηγορία τελικής χρήσης ενέργειας που υπολογίζεται να αυξηθεί εντός των προσεχών 20 έως 30 ετών, εάν δεν ληφθούν μέτρα πολιτικής για να αντιστραφεί η τάση αυτή. Σύμφωνα με το υποβληθέν, από την Επιτροπή, ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τις κλιματικές αλλαγές, είναι εφικτή η σημαντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν μια από τις προτεραιότητες του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, όπως καθορίσθηκε με την απόφαση αριθ. 1600/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2002 (3). Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί τον αποτελεσματικότερο από πλευράς κόστους τρόπο ενίσχυσης της ασφάλειας του εφοδιασμού και μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγωγές. Συνεπώς, θα πρέπει να θεσπισθούν ουσιαστικά συνοδευτικά μέτρα και στόχοι που αφορούν τη ζήτηση.

(5)

Θα πρέπει να αναληφθεί δράση κατά τη φάση σχεδιασμού του ΠΚΕ, δεδομένου ότι, σε αυτό το στάδιο, καθορίζεται η ρύπανση που θα προκαλέσει το προϊόν σε ολόκληρο τον κύκλο της ζωής του και αυτό το στάδιο αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος του κόστους.

(6)

Θα πρέπει να καταρτισθεί συνεκτικό πλαίσιο για την εφαρμογή των κοινοτικών απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για τα ΠΚΕ, με στόχο να διασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις αυτές και να βελτιωθεί ο συνολικός περιβαλλοντικός αντίκτυπός τους. Οι κοινοτικές αυτές απαιτήσεις θα πρέπει να σέβονται τις αρχές του θεμιτού ανταγωνισμού και του διεθνούς εμπορίου.

(7)

Οι απαιτήσεις του οικολογικού σχεδιασμού θα πρέπει να ορισθούν λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους και τις προτεραιότητες του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων, ανάλογα με την περίπτωση, των εφαρμόσιμων στόχων που τίθενται στις αντίστοιχες θεματικές στρατηγικές του προγράμματος αυτού.

(8)

Η παρούσα οδηγία επιδιώκει να επιτύχει υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος μέσω της μείωσης του δυνητικού περιβαλλοντικού αντικτύπου των ΠΚΕ, γεγονός που τελικά θα ωφελήσει τους καταναλωτές και τους λοιπούς τελικούς χρήστες. Η αειφόρος ανάπτυξη επιβάλλει επίσης τη δέουσα συνεκτίμηση του αντικτύπου που θα έχουν τα μελετώμενα μέτρα στον τομέα της υγείας, καθώς και στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των προϊόντων συμβάλλει στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για την υγιή οικονομική δραστηριότητα και, συνεπώς, για την αειφόρο ανάπτυξη.

(9)

Προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα περιβαλλοντικά οφέλη από τον βελτιωμένο σχεδιασμό, μπορεί να είναι χρήσιμο να ενημερώνονται οι καταναλωτές για τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των ΠΚΕ και να τους παρέχονται συμβουλές για τη χρήση του προϊόντος κατά τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον.

(10)

Η προσέγγιση που καθορίζεται στην Πράσινη Βίβλο για την ολοκληρωμένη πολιτική προϊόντων, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό καινοτόμο στοιχείο του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, αποσκοπεί στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των προϊόντων καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Αν ληφθεί υπόψη, στο στάδιο του σχεδιασμού, ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος ενός προϊόντος καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες να διευκολυνθεί η βελτίωση του περιβάλλοντος με αποτελεσματικό, σε σχέση προς το κόστος, τρόπο. Θα πρέπει να προβλεφθεί επαρκής ευελιξία ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ενσωμάτωσης του παράγοντος αυτού στον σχεδιασμό του προϊόντος, λαμβανομένων συγχρόνως υπόψη των τεχνικών, λειτουργικών και οικονομικών παραμέτρων.

(11)

Μολονότι είναι επιθυμητή μια σφαιρική προσέγγιση όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιδόσεις, η μείωση των αερίων θερμοκηπίου μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας θα πρέπει να θεωρείται ως πρώτιστος περιβαλλοντικός στόχος μέχρις ότου καταρτισθεί πρόγραμμα εργασίας.

(12)

Μπορεί να είναι αναγκαία και δικαιολογημένη η θέσπιση ειδικών, ποσοτικώς προσδιορισμένων απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για ορισμένα προϊόντα ή περιβαλλοντικές πτυχές τους, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού τους αντικτύπου. Λαμβάνοντας υπόψη την επείγουσα ανάγκη συμβολής στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων που ανελήφθησαν στα πλαίσια του πρωτοκόλλου του Κυότο της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC), και με την επιφύλαξη της ολοκληρωμένης προσέγγισης που προωθεί η παρούσα οδηγία, θα πρέπει να δίδεται προτεραιότητα στα μέτρα με υψηλή δυνατότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με χαμηλό κόστος. Τα μέτρα αυτά μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην αειφόρο χρήση των πόρων και να συνεισφέρουν σημαντικά στο δεκαετές πλαίσιο προγραμμάτων για τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση που συμφωνήθηκε στην παγκόσμια σύνοδο κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ, τον Σεπτέμβριο του 2002.

(13)

Το επίπεδο των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού θα πρέπει κανονικά να καθορίζεται βάσει τεχνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών αναλύσεων. Η ευελιξία στη μέθοδο καθορισμού του επιπέδου των απαιτήσεων μπορεί να διευκολύνει την ταχεία βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων. Κατά τις αναλύσεις αυτές, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη και η ενεργός συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών. Η θέσπιση υποχρεωτικών μέτρων απαιτεί την πραγματοποίηση κατάλληλων διαβουλεύσεων με τους ενδιαφερομένους. Οι διαβουλεύσεις αυτές μπορούν να αναδείξουν την ανάγκη για σταδιακή θέσπιση απαιτήσεων ή για λήψη μεταβατικών μέτρων. Ο καθορισμός ενδιάμεσων στόχων αυξάνει την προβλεψιμότητα της πολιτικής, επιτρέπει την προσαρμογή του κύκλου ανάπτυξης του προϊόντος και διευκολύνει τον μακροπρόθεσμο προγραμματισμό των ενδιαφερομένων.

(14)

Θα πρέπει να δίδεται προτεραιότητα σε εναλλακτικούς τρόπους δράσης, όπως η αυτορρύθμιση από τη βιομηχανία, όταν οι δράσεις αυτές είναι πιθανόν να εξασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων πολιτικής ταχύτερα ή με χαμηλότερο κόστος απ' ό,τι οι υποχρεωτικές απαιτήσεις. Εάν οι δυνάμεις της αγοράς δεν κινηθούν προς τη σωστή κατεύθυνση ή με αποδεκτή ταχύτητα, μπορεί να χρειασθεί η λήψη νομοθετικών μέτρων.

(15)

Η αυτορρύθμιση, συμπεριλαμβανομένων των εθελοντικών συμφωνιών ως μονομερών δεσμεύσεων της βιομηχανίας, μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη ταχείας προόδου λόγω ταχείας και οικονομικής εφαρμογής, και επιτρέπει την προσαρμογή σε τεχνολογικές επιλογές και ευαισθησίες της αγοράς με ευέλικτο και κατάλληλο τρόπο.

(16)

Το κεφάλαιο 6 της «Ανακοίνωσης περιβαλλοντικών συμφωνιών σε κοινοτικό επίπεδο στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την απλούστευση και βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος» της Επιτροπής μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο οδηγό κατά την αξιολόγηση της αυτορρύθμισης από τη βιομηχανία στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας.

(17)

Η παρούσα οδηγία θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνει την ένταξη της αρχής του οικολογικού σχεδιασμού στο πλαίσιο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Η ένταξη αυτή μπορεί να διευκολυνθεί από την ευρεία διαθεσιμότητα και την εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν τον αειφόρο χαρακτήρα των προϊόντων τους.

(18)

Τα ΠΚΕ που συνάδουν με τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού οι οποίες καθορίζονται στα μέτρα εφαρμογής της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να φέρουν τη σήμανση «CE» και συναφή πληροφοριακά στοιχεία, προκειμένου να μπορούν να διατίθενται στην εσωτερική αγορά και να κυκλοφορούν ελεύθερα. Η αυστηρή επιβολή των μέτρων εφαρμογής είναι απαραίτητη ώστε να διασφαλίζεται η μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου των ΠΚΕ που υπόκεινται στη ρύθμιση και να εξασφαλίζεται ο θεμιτός ανταγωνισμός.

(19)

Κατά την κατάρτιση των μέτρων εφαρμογής και του προγράμματος εργασίας της, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται με τους αντιπροσώπους των κρατών μελών καθώς και με τα αφορώμενα από την ομάδα του προϊόντος ενδιαφερόμενα μέρη, όπως η βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ και των βιοτεχνιών, των συνδικαλιστικών ενώσεων, των εμπόρων, των εισαγωγέων, των ομάδων προστασίας του περιβάλλοντος και των ενώσεων καταναλωτών.

(20)

Κατά την κατάρτιση μέτρων εφαρμογής, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη την υφιστάμενη εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά τις τοξικές ουσίες, που κατά τη δεδηλωμένη εκτίμηση των κρατών μελών θα πρέπει να διατηρείται, χωρίς να μειώνονται τα υφιστάμενα και δικαιολογημένα επίπεδα προστασίας στα κράτη μέλη.

(21)

Θα πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στις ενότητες και τους κανόνες που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στις οδηγίες τεχνικής εναρμόνισης και που καθορίζονται από την απόφαση 93/465/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 22 Ιουλίου 1993, για τις ενότητες που αφορούν τις διάφορες φάσεις των διαδικασιών αξιολόγησης της πιστότητας και τους κανόνες επίθεσης και χρήσης της σήμανσης πιστότητας «CE» (4).

(22)

Οι αρχές επιτήρησης θα πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα που σχεδιάζονται εντός του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, προκειμένου να βελτιωθεί η επιτήρηση της αγοράς. Η συνεργασία αυτή θα πρέπει να αξιοποιεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνιών και τα σχετικά κοινοτικά προγράμματα. Η ανταλλαγή πληροφοριών για περιβαλλοντικές επιδόσεις και επιτεύξεις κύκλου ζωής των διαφόρων σχεδιαστικών λύσεων θα πρέπει να διευκολύνεται. Η σώρευση και η διάδοση των γνώσεων που παράγονται από τις προσπάθειες οικολογικού σχεδιασμού των κατασκευαστών αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της παρούσας οδηγίας.

(23)

Όσον αφορά την κατάρτιση και την ενημέρωση των ΜΜΕ στον οικολογικό σχεδιασμό, μπορεί να είναι σκόπιμη η εξέταση συνοδευτικών δραστηριοτήτων.

(24)

Είναι προς το συμφέρον της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς να υπάρχουν πρότυπα που να έχουν εναρμονισθεί σε κοινοτικό επίπεδο. Όταν έχουν δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα στοιχεία ενός τέτοιου προτύπου, η συμμόρφωση με το εν λόγω πρότυπο θα πρέπει να συνιστά τεκμήριο συμμόρφωσης με τις αντίστοιχες απαιτήσεις που καθορίζονται στα μέτρα εφαρμογής τα οποία θεσπίζονται βάσει της παρούσας οδηγίας, αν και θα πρέπει να επιτρέπονται και άλλα μέτρα απόδειξης της εν λόγω συμμόρφωσης.

(25)

Ένας από τους κύριους ρόλους των εναρμονισμένων προτύπων θα πρέπει να είναι η βοήθεια των κατασκευαστών κατά την εφαρμογή των μέτρων εφαρμογής που θεσπίζονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας. Τα πρότυπα αυτά θα μπορούσαν να έχουν ουσιαστικό ρόλο στην καθιέρωση μεθόδων μέτρησης και δοκιμών. Στην περίπτωση γενικών απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού, τα εναρμονισμένα πρότυπα θα μπορούσαν να συμβάλλουν σημαντικά στην καθοδήγηση των κατασκευαστών όσον αφορά την καθιέρωση του οικολογικού προφίλ των προϊόντων τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις του εφαρμόσιμου μέτρου εφαρμογής. Τα πρότυπα αυτά θα πρέπει να αναφέρουν σαφώς τη σχέση των ρητρών τους με τις αντίστοιχες απαιτήσεις. Τα εναρμονισμένα πρότυπα δεν θα πρέπει να έχουν ως σκοπό τον καθορισμό ορίων για περιβαλλοντικές πτυχές.

(26)

Όσον αφορά τους ορισμούς που χρησιμοποιούνται στην παρούσα οδηγία, η παραπομπή σε σχετικά διεθνή πρότυπα, όπως το ISO 14040, είναι χρήσιμη.

(27)

Η παρούσα οδηγία συνάδει με ορισμένες αρχές για την εφαρμογή της νέας προσέγγισης, κατά τα οριζόμενα στο ψήφισμα του Συμβουλίου, της 7ης Μαΐου 1985, για νέα προσέγγιση στο θέμα της τεχνικής εναρμόνισης και τυποποίησης (5), και της παραπομπής σε εναρμονισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα. Το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 28ης Οκτωβρίου 1999, για τον ρόλο της τυποποίησης στην Ευρώπη (6) συνέστησε στην Επιτροπή να εξετάσει εάν η αρχή της νέας προσέγγισης θα μπορούσε να επεκταθεί, ως μέσο βελτίωσης και απλούστευσης της νομοθεσίας, και σε τομείς που δεν καλύπτονται ακόμη, όπου αυτό είναι δυνατόν.

(28)

Η παρούσα οδηγία συμπληρώνει ισχύουσες κοινοτικές πράξεις, όπως η οδηγία 92/75/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 1992, για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας και λοιπών πόρων των οικιακών συσκευών με την επισήμανση και την παροχή ομοιόμορφων πληροφοριών σχετικά με τα προϊόντα (7), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1980/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2000, περί αναθεωρημένου κοινοτικού συστήματος απονομής οικολογικού σήματος (8), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2422/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Νοεμβρίου 2001, σχετικά με κοινοτικό πρόγραμμα επισήμανσης ενεργειακής απόδοσης για γραφειακό εξοπλισμό (9), η οδηγία 2002/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 2003, σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (10), η οδηγία 2002/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 2003, σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (11) και η οδηγία 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 27ης Ιουλίου 1976, σχετικά με τους περιορισμούς κυκλοφορίας στην αγορά και χρήσεως μερικών επικινδύνων ουσιών και παρασκευασμάτων (12). Οι συνέργειες μεταξύ της παρούσας οδηγίας και των ισχυουσών κοινοτικών πράξεων θα πρέπει να συμβάλλουν στην αύξηση του αντίστοιχου αντικτύπου τους και στη θέσπιση συνεκτικών απαιτήσεων τις οποίες πρέπει να εφαρμόζουν οι κατασκευαστές.

(29)

Δεδομένου ότι η οδηγία 92/42/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, σχετικά με τις απαιτήσεις απόδοσης για τους νέους λέβητες ζεστού νερού που τροφοδοτούνται με υγρά ή αέρια καύσιμα (13), η οδηγία 96/57/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Σεπτεμβρίου 1996, σχετικά με τις απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των οικιακών ηλεκτρικών ψυγείων, καταψυκτών και συνδυασμών τους (14) και η οδηγία 2000/55/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, σχετικά με τις απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τα στραγγαλιστικά πηνία που προορίζονται για τους λαμπτήρες φθορισμού (15), περιέχουν ήδη διατάξεις για την αναθεώρηση των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης, αυτές θα πρέπει να ενσωματωθούν στο παρόν πλαίσιο.

(30)

Η οδηγία 92/42/ΕΟΚ προβλέπει ένα σύστημα επισήμανσης βάσει αστέρων προκειμένου να προσδιορίζονται με σαφήνεια τα ενεργειακά χαρακτηριστικά των λεβήτων. Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη και η βιομηχανία συμφωνούν ότι το σύστημα επισήμανσης βάσει αστέρων αποδείχθηκε ότι δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, η οδηγία 92/42/ΕΟΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να ανοίξει ο δρόμος για πιο αποτελεσματικά συστήματα.

(31)

Οι απαιτήσεις που θεσπίζονται στην οδηγία 78/170/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 13ης Φεβρουαρίου 1978, περί λειτουργίας των μονάδων παραγωγής θερμότητας για τη θέρμανση χώρων και την παραγωγή ζεστού νερού σε υπάρχοντα και σε νέα μη βιομηχανικά κτίρια καθώς και περί της μονώσεως του δικτύου διανομής ζεστού νερού οικιακής χρήσεως στα νέα μη βιομηχανικά κτίρια (16) έχουν αντικατασταθεί από τις διατάξεις της οδηγίας 92/42/ΕΟΚ, της οδηγίας 90/396/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 1990, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τις συσκευές αερίου (17) και της οδηγίας 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (18). Κατά συνέπεια, η οδηγία 78/170/ΕΟΚ θα πρέπει να καταργηθεί.

(32)

Η οδηγία 86/594/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 1ης Δεκεμβρίου 1986, που αφορά τον αερόφερτο θόρυβο που εκπέμπουν οι οικιακές συσκευές (19) καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν τη δημοσίευση πληροφοριών σχετικά με τον θόρυβο που εκπέμπουν αυτές οι συσκευές και προβλέπει διαδικασία για τον προσδιορισμό του επιπέδου του θορύβου. Για σκοπούς εναρμόνισης, οι εκπομπές θορύβου θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων. Εφόσον η παρούσα οδηγία προβλέπει μια τέτοια ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οδηγία 86/594/ΕΟΚ θα πρέπει να καταργηθεί.

(33)

Τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να θεσπισθούν σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή (20).

(34)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθορίσουν τις κυρώσεις που θα επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

(35)

Θα πρέπει να υπομνησθεί ότι, στην παράγραφο 34 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση της νομοθεσίας (21), ορίζεται ότι το Συμβούλιο παροτρύνει τα κράτη μέλη να καταρτίζουν, προς ιδία χρήση, και προς όφελος της Κοινότητας, τους δικούς τους πίνακες, οι οποίοι θα αποτυπώνουν, στο μέτρο του δυνατού, την αντιστοιχία των οδηγιών με τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και να τους δημοσιοποιούν.

(36)

Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση της απαίτησης για επίτευξη κατάλληλου επιπέδου περιβαλλοντικών επιδόσεων από τα προϊόντα, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορεί, συνεπώς, λόγω των διαστάσεων και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, του άρθρου 5 της συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, του ιδίου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη αυτού του στόχου,

1.

«προϊόν που καταναλώνει ενέργεια (ΠΚΕ)»: το προϊόν το οποίο, αφού διατεθεί στην αγορά ή/και τεθεί σε λειτουργία, εξαρτάται από την κατανάλωση ενέργειας (ηλεκτρική ενέργεια, ορυκτά καύσιμα και ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές) για να λειτουργήσει σύμφωνα με τη χρήση για την οποία προορίζεται, καθώς και το προϊόν το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή, τη μεταφορά και τη μέτρηση της ενέργειας αυτής, συμπεριλαμβανομένων των εξαρτημάτων που εξαρτώνται από την κατανάλωση ενέργειας και προορίζονται να ενσωματωθούν σε ΠΚΕ που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία, και τα οποία διατίθενται στην αγορά ή/και τίθενται σε λειτουργία ως μεμονωμένα εξαρτήματα για τελικούς χρήστες, και των οποίων οι περιβαλλοντικές επιδόσεις μπορούν να αξιολογούνται με ανεξάρτητο τρόπο·

2.

«κατασκευαστικά στοιχεία και υπομονάδες συναρμολόγησης»: εξαρτήματα που προορίζονται να ενσωματωθούν σε ΠΚΕ και τα οποία δεν διατίθενται στην αγορά ή/και τίθενται σε λειτουργία ως μεμονωμένα εξαρτήματα για τελικούς χρήστες ή οι περιβαλλοντικές επιδόσεις των οποίων δεν μπορούν να αξιολογούνται με ανεξάρτητο τρόπο·

3.

«μέτρα εφαρμογής»: μέτρα που εκδίδονται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία και τα οποία θεσπίζουν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για συγκεκριμένα ΠΚΕ ή για ορισμένες περιβαλλοντικές πτυχές τους·

4.

«διάθεση στην αγορά»: κυκλοφορία, για πρώτη φορά, ΠΚΕ στην κοινοτική αγορά, με στόχο τη διανομή ή τη χρήση του στην Κοινότητα, είτε έναντι αντιτίμου είτε δωρεάν, και ανεξάρτητα από την τεχνική πώλησης·

5.

«θέση σε λειτουργία»: η πρώτη χρήση ΠΚΕ από τον εντός της Κοινότητας τελικό χρήστη προς τον σκοπό για τον οποίο προορίζεται·

6.

«κατασκευαστής»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει ΠΚΕ τα οποία εμπίπτουν στην παρούσα οδηγία και είναι υπεύθυνο για τη συμμόρφωσή τους με αυτή, ενόψει της διάθεσής τους στην αγορά ή/και της θέσης τους σε λειτουργία με τη δική του επωνυμία ή το δικό του σήμα ή για δική του χρήση. Εάν δεν υπάρχει κατασκευαστής κατά τα οριζόμενα στην πρώτη πρόταση, οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που διαθέτει στην αγορά ή/και θέτει σε λειτουργία ΠΚΕ τα οποία εμπίπτουν στην παρούσα οδηγία θεωρείται κατασκευαστής·

7.

«εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην Κοινότητα, το οποίο έχει λάβει γραπτή εντολή από τον κατασκευαστή να διεκπεραιώνει, εξ ονόματός του, όλες ή ορισμένες από τις υποχρεώσεις και διατυπώσεις που συνδέονται με την παρούσα οδηγία·

8.

«υλικά»: όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής των ΠΚΕ·

9.

«σχεδιασμός προϊόντος»: το σύνολο των διαδικασιών που μετατρέπουν τις απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να πληροί το προϊόν από απόψεως νομικής, τεχνικής, ασφαλείας, λειτουργίας, αγοράς ή άλλης σε τεχνικές προδιαγραφές ενός ΠΚΕ·

10.

«περιβαλλοντική πτυχή»: στοιχείο ή λειτουργία ενός ΠΚΕ που μπορεί να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του·

11.

«περιβαλλοντικός αντίκτυπος»: κάθε μεταβολή στο περιβάλλον η οποία προκύπτει εξ ολοκλήρου ή εν μέρει από ΠΚΕ κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του·

12.

«κύκλος ζωής»: τα διαδοχικά και αλληλοσυνδεόμενα στάδια ενός ΠΚΕ, από τη χρήση της πρώτης ύλης έως την τελική διάθεσή του·

13.

«επαναχρησιμοποίηση»: κάθε ενέργεια με την οποία ένα ΠΚΕ ή εξαρτήματά του, που έχουν φτάσει στο τέλος της πρώτης χρήσης τους, χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάσθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της συνεχούς χρήσης ενός ΠΚΕ το οποίο επιστρέφεται σε σημεία συλλογής, διανομείς, φορείς ανακύκλωσης ή κατασκευαστές, καθώς και της επαναχρησιμοποίησης ενός ΠΚΕ μετά από ανακαίνιση·

14.

«ανακύκλωση»: η επανεπεξεργασία αποβλήτων στα πλαίσια μιας διαδικασίας παραγωγής για τον αρχικό σκοπό ή για άλλους σκοπούς, όχι όμως για την ανάκτηση ενέργειας·

15.

«ανάκτηση ενέργειας»: κάθε χρήση καυσίμων αποβλήτων ως μέσων παραγωγής ενέργειας μέσω της άμεσης καύσης με ή χωρίς άλλα απόβλητα αλλά με ανάκτηση της θερμότητας·

16.

«ανάκτηση»: κάθε εφαρμοστέα ενέργεια που προβλέπεται στο παράρτημα II B της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 1975, περί των στερεών αποβλήτων (22)·

17.

«απόβλητο»: κάθε ουσία ή αντικείμενο των κατηγοριών που ορίζονται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ την οποία ο κάτοχος απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει·

18.

«επικίνδυνο απόβλητο»: κάθε απόβλητο που εμπίπτει στο άρθρο 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για τα επικίνδυνα απόβλητα (23)·

19.

«οικολογικό προφίλ»: περιγραφή, σύμφωνα με το εφαρμόσιμο μέτρο εφαρμογής για το συγκεκριμένο ΠΚΕ, των εισροών και εκροών (όπως πρώτες ύλες, εκπομπές και απόβλητα) που συνδέονται με ένα ΠΚΕ καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του και που είναι σημαντικές από την άποψη του περιβαλλοντικού αντικτύπου του και εκφράζονται σε φυσικά μεγέθη τα οποία μπορούν να μετρηθούν·

20.

«περιβαλλοντικές επιδόσεις» ενός ΠΚΕ: τα αποτελέσματα της εκ μέρους του κατασκευαστή διαχείρισης των περιβαλλοντικών πτυχών του ΠΚΕ, όπως αντικατοπτρίζονται στο φάκελο τεχνικών προδιαγραφών·

21.

«βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων»: η διαδικασία βελτίωσης των περιβαλλοντικών επιδόσεων ενός ΠΚΕ, κατά τη διάρκεια διαδοχικών γενεών του, αν και όχι κατ' ανάγκην για όλες τις περιβαλλοντικές πτυχές του προϊόντος ταυτοχρόνως·

22.

«οικολογικός σχεδιασμός»: η ένταξη των περιβαλλοντικών πτυχών στο σχεδιασμό του προϊόντος με στόχο τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του ΠΚΕ καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του·

23.

«απαίτηση οικολογικού σχεδιασμού»: κάθε απαίτηση που αφορά ένα ΠΚΕ ή τον σχεδιασμό ενός ΠΚΕ, σκοπός της οποίας είναι η βελτίωση των περιβαλλοντικών του επιδόσεων, ή κάθε απαίτηση παροχής πληροφοριών για τις περιβαλλοντικές πτυχές ενός ΠΚΕ·

24.

«γενική απαίτηση οικολογικού σχεδιασμού»: κάθε απαίτηση οικολογικού σχεδιασμού που βασίζεται στο οικολογικό προφίλ συνολικά και που δεν θέτει συγκεκριμένες οριακές τιμές για συγκεκριμένες περιβαλλοντικές πτυχές·

25.

«ειδική απαίτηση οικολογικού σχεδιασμού»: μια ποσοτικοποιημένη και μετρήσιμη απαίτηση οικολογικού σχεδιασμού που αφορά μια συγκεκριμένη περιβαλλοντική πτυχή ενός ΠΚΕ, όπως η κατανάλωση ενέργειας κατά τη χρήση, υπολογιζόμενη για δεδομένη μονάδα επίδοσης·

26.

«εναρμονισμένο πρότυπο»: τεχνική προδιαγραφή που εκδίδεται από αναγνωρισμένο φορέα τυποποίησης βάσει εντολής της Επιτροπής, σύμφωνα με τις διαδικασίες που καθορίζονται στην οδηγία 98/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Ιουνίου 1998, για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προτύπων και κανονισμών (24), με σκοπό τη θέσπιση ευρωπαϊκής απαίτησης, η συμμόρφωση με την οποία δεν είναι υποχρεωτική.

i)

να οργανώνουν κατάλληλους ελέγχους συμμόρφωσης των ΠΚΕ, σε κατάλληλη κλίμακα, και να υποχρεώνουν τον κατασκευαστή ή τον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπό του να αποσύρει από την αγορά μη συμμορφούμενα προϊόντα ΠΚΕ, σύμφωνα με το άρθρο 6·

ii)

να απαιτούν την παροχή όλων των αναγκαίων πληροφοριών εκ μέρους των ενδιαφερομένων, όπως ορίζεται στα μέτρα εφαρμογής·

iii)

να λαμβάνουν δείγματα των προϊόντων και να τα υποβάλλουν σε ελέγχους συμμόρφωσης.

α)

τη δυνατότητα παροχής των πληροφοριών με εναρμονισμένα σύμβολα ή αναγνωρισμένους κωδικούς ή άλλα μέτρα·

β)

το είδος των χρηστών που προβλέπεται να χρησιμοποιήσουν το ΠΚΕ και τη φύση των πληροφοριών που πρέπει να παρέχονται.

α)

στη μη πλήρωση των απαιτήσεων του εφαρμόσιμου μέτρου εφαρμογής·

β)

στην εσφαλμένη εφαρμογή των εναρμονισμένων προτύπων κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 9 παράγραφος 2·

γ)

σε ελλείψεις των εναρμονισμένων προτύπων κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 9 παράγραφος 2.

α)

το ΠΚΕ πρέπει να αντιπροσωπεύει όγκο πωλήσεων και εμπορικών συναλλαγών εντός της Κοινότητας άνω των 200 000 τεμαχίων εντός ενός έτους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία·

β)

δεδομένων των ποσοτήτων που διατίθενται στην αγορά ή/και τίθενται σε λειτουργία, το ΠΚΕ πρέπει να έχει σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο εντός της Κοινότητας, όπως προσδιορίζεται στις κοινοτικές στρατηγικές προτεραιότητες κατά τα οριζόμενα στην απόφαση αριθ. 1600/2002/ΕΚ·

γ)

το ΠΚΕ πρέπει να παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης όσον αφορά τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο χωρίς υπερβολικό κόστος. Για να κριθεί κατά πόσον πληρούται αυτό το κριτήριο, εφαρμόζονται οι ακόλουθες παράμετροι:

α)

τις κοινοτικές περιβαλλοντικές προτεραιότητες, όπως αυτές που καθορίζονται στην απόφαση αριθ. 1600/2002/ΕΚ, ή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την αλλαγή του κλίματος (ΕΠΑΚ) της Επιτροπής·

β)

τα συναφή μέτρα αυτορρύθμισης, όπως οι εθελοντικές συμφωνίες ή άλλα μέτρα που λαμβάνει η βιομηχανία.

α)

μελετά τον κύκλο ζωής του ΠΚΕ·

β)

πραγματοποιεί αξιολόγηση των συνεπειών για το περιβάλλον, τους καταναλωτές και τους κατασκευαστές, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, από άποψη ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας, πρόσβασης στην αγορά και κόστους και οφέλους·

γ)

λαμβάνει υπόψη την υφισταμένη εθνική νομοθεσία για το περιβάλλον την οποία τα κράτη μέλη θεωρούν σχετική·

δ)

προβαίνει στις δέουσες διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερομένους·

ε)

καταρτίζει επεξηγηματικό υπόμνημα του σχεδίου μέτρου εφαρμογής, βασιζόμενη στην αξιολόγηση που προβλέπεται στο στοιχείο β)·

στ)

ορίζει ημερομηνία(-ες) εφαρμογής, τυχόν σταδιακά ή μεταβατικά μέτρα ή περιόδους, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τις ενδεχόμενες επιπτώσεις για τις ΜΜΕ ή για συγκεκριμένες ομάδες προϊόντων που κατασκευάζονται κατά κύριο λόγο από ΜΜΕ.

α)

δεν πρέπει να υπάρχει σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος στη λειτουργικότητα του προϊόντος σε ό,τι αφορά τον χρήστη·

β)

δεν πρέπει να επηρεάζονται αρνητικά η υγεία, η ασφάλεια και το περιβάλλον·

γ)

δεν πρέπει να υπάρχει σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος στους καταναλωτές, ιδίως όσον αφορά την προσιτή τιμή και το κόστος του κύκλου ζωής του προϊόντος·

δ)

δεν πρέπει να υπάρχει σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος στην ανταγωνιστικότητα των κατασκευαστών, συμπεριλαμβανομένων των εξωκοινοτικών αγορών·

ε)

καταρχήν, ο καθορισμός μιας απαίτησης οικολογικού σχεδιασμού δεν πρέπει να έχει ως συνέπεια να επιβάλλει στους κατασκευαστές τη χρήση μιας αποκλειστικής τεχνολογίας·

στ)

δεν πρέπει να βαρύνει με υπερβάλλοντα διοικητικό φόρτο τους κατασκευαστές.

1.

Το άρθρο 6 διαγράφεται.

2.

Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

«Άρθρο 10α

Η παρούσα οδηγία αποτελεί μέτρο εφαρμογής, κατά την έννοια του άρθρου 12 της οδηγίας 2005/…/ΕΚ, της …, για … (27)  (28), όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση κατά τη χρήση, σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία, και είναι δυνατόν να τροποποιείται ή να καταργείται σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 2 της οδηγίας 2005/…/EK (28).

3.

Στο παράρτημα I, το τμήμα 2 διαγράφεται.

4.

Το παράρτημα ΙΙ διαγράφεται.