Τροποποιημένη πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2002-2006 ΕΡΕΥΝΑΣ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

(υποβάλλεται από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η Επιτροπή υπέβαλε τις προτάσεις της για την έκδοση αποφάσεων σχετικών με το πρόγραμμα πλαίσιο 2002-2006 στις 21 Φεβρουαρίου 2001 [1] και τις προτάσεις της για τα σχετικά με αυτό ειδικά προγράμματα στις 30 Μαΐου 2001 [2].

[1] COM(2001) 94

[2] COM(2001) 279

Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το πρόγραμμα πλαίσιο, και για να διασφαλιστεί η υλοποίησή του υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες, η Επιτροπή εξέφρασε την πρόθεσή της να παράσχει περαιτέρω πληροφορίες στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όσον αφορά τις προς ανάληψη δραστηριότητες υπό το γενικό τίτλο «Πρόβλεψη των επιστημονικών και τεχνολογικών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», με τη μορφή τροποποιημένης πρότασης για το ειδικό πρόγραμμα "Ενίσχυση και ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου της Έρευνας».

Η παρούσα πρόταση έρχεται να εκπληρώσει τη δέσμευση αυτή και παρέχει τις περαιτέρω πληροφορίες που χρειάζονται το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την κατανόηση του συνόλου των παρεμβάσεων του τμήματος αυτού των προτάσεων της Επιτροπής, οι οποίες παρέχουν στο πρόγραμμα πλαίσιο τα μέσα για την πρόβλεψη και ταχεία αντίδραση σε αναδυόμενες ανάγκες και νέες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις.

Ειδικότερα, η πρόταση:

- Παρέχει μια εναργέστερη εικόνα των τύπων των δραστηριοτήτων που προβλέπεται να αναληφθούν στα πλαίσια του εν λόγω τμήματος του ειδικού προγράμματος, υπό τον τίτλο "έρευνα προσανατολισμένη στις πολιτικές" και "έρευνα για τη διερεύνηση νέων και καινοφανών επιστημονικών προβλημάτων και λύσεων". Και στις δύο περιπτώσεις οι σχεδιαζόμενες δραστηριότητες συμπληρώνουν εκείνες που προβλέπονται σε άλλα τμήματα του προγράμματος-πλαισίου, και ιδίως τις ερευνητικές δραστηριότητες που εντάσσονται στις θεματικές προτεραιότητες.

- Όσον αφορά την προσανατολισμένη στις πολιτικές έρευνα, οι επιδιωκόμενες δραστηριότητες προκύπτουν από τις ερευνητικές ανάγκες των κοινοτικών πολιτικών οι οποίες δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν στο πλαίσιο των θεματικών προτεραιοτήτων. Θα υλοποιηθούν μέσω ειδικών στοχοθετημένων έργων και ειδικών συντονιστικών δράσεων, προκειμένου να συνδυαστούν οι εθνικές ερευνητικές δραστηριότητες στους εν λόγω τομείς με σκοπό τη χάραξη συνεπούς πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας των κοινοτικών ερευνητικών δαπανών. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλισθεί συμπληρωματικότητα και συνέργεια με τις άμεσες δράσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών με γνώμονα τις ανάγκες των κοινοτικών πολιτικών.

- Όσον αφορά την έρευνα για τη διερεύνηση νέων και καινοφανών επιστημονικών προβλημάτων και λύσεων, οι δραστηριότητες έχουν σχεδιασθεί για να ανταποκριθούν σε νέες και απρόβλεπτες εξελίξεις ή απροσδόκητα ζητήματα και για τη διεξαγωγή έρευνας αναγνωριστικής φάσης σε νέα πεδία αιχμής εκτός των θεματικών πεδίων προτεραιότητας, ιδίως σε διεπιστημονικούς και πολυεπιστημονικούς τομείς. Θα συμπληρώσουν δράσεις στο πλαίσιο των θεματικών πεδίων προτεραιότητας όπου, μεταξύ άλλων, θα διεξαχθεί βασική έρευνα αιχμής και έρευνα αναγνωριστικής φάσης σε θέματα που συνδέονται στενά με τους σχετικούς τομείς.

- Προσφέρει μια εκτενέστερη παρουσίαση της μεθόδου προγραμματισμού που προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό των προς ανάληψη ερευνητικών δραστηριοτήτων του εν λόγω είδους, ενώ προσδιορίζει τ. χαρακτηριστικά της μεθόδου προγραμματισμού που είναι ιδιαίτερα συνδεδεμένα αφενός με την προσανατολισμένη στις πολιτικές έρευνα και, αφ' ετέρου, με την έρευνα για τη διερεύνηση νέων και καινοφανών προβλημάτων και λύσεων.

Για την προσανατολισμένη στις πολιτικές έρευνα, ένα σημαντικό στοιχείο της διεργασίας είναι η έγκαιρη ενασχόληση των σχετικών επιστημονικών επιτροπών κάθε τομέα πολιτικής με το έργο της επιλογής θεμάτων.

- Κάνει μια επίδειξη της πρώτης εφαρμογής της μεθόδου προγραμματισμού, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό των προσανατολισμένων στις πολιτικές ερευνητικών αναγκών, εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στα θεματικά πεδία προτεραιότητας, οι οποίες μπορούν να προσδιορισθούν ήδη πριν από την έναρξη του προγράμματος. Περαιτέρω ερευνητικές ανάγκες θα προσδιρισθούν σε μεταγενέστερες εφαρμογές της μεθόδου προγραμματισμού, κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος.

Η προσέγγιση αυτή, με τις εμπειρίες που θα αποκτηθούν από την εφαρμογή της με το χρόνο, θα επιτρέψει την ανάπτυξη ενός αμεσότερου και διαφανέστερου δεσμού μεταξύ κοινοτικής έρευνας και σχετικών με τις πολιτικές αναγκών, καθώς και μια πλέον ενημερωμένη διάρθρωση των σχετικών με τις πολιτικές ερευνητικών αναγκών μέσω της εμπλοκής των βασικών ενδιαφερομένων πλευρών.

- Εκθέτει τις ερευνητικές δραστηριότητες που θα αναληφθούν για να υπάρξει ανταπόκριση στις ανάγκες που έχουν προσδιορισθεί με τον τρόπο αυτό, παρέχοντας έτσι μια σαφέστερη ένδειξη του προβλεπτού ερευνητικού περιεχομένου του τμήματος αυτού του προγράμματος πλαισίου και της όλης ισορροπίας της έρευνας στο σύνολο του προγράμματος πλαισίου.

- Ορίζει ότι ποσοστό 50% του ποσού που προβλέπεται για τις δραστηριότητες υπό τον τίτλο "προσανατολισμένη σε θέματα πολιτικής έρευνα και θέματα αιχμής" (ανατιτλοφορούμενο τώρα ως "πρόβλεψη των επιστημονικών και τεχνολογικών αναγκών της ΕΕ") στο σύνολό τους, ένα ποσό δηλ ύψους 440 εκατ. ευρώ, θα αποτελέσει προϋπολογισμό για τις καθορισμένες ερευνητικές δραστηριότητες, με το υπόλοιπο 50% διατιθέμενο για ερευνητικές δραστηριότητες που θα προσδιορισθούν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του ειδικού προγράμματος. Εδώ μπορούν να περιληφθούν δραστηριότητες σε πεδία που προσδιορίστηκαν στις αρχικές προτεραιότητες.

Εξ ορισμού, στο στάδιο αυτό είναι ευκολότερο να προσδιοριστούν ακριβέστερα οι ανάγκες που αφορούν τη σχετική με τις πολιτικές έρευνα παρά οι ανάγκες που συνδέονται με την έρευνα για καινοφανή προβλήματα και λύσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην κατανομή του προϋπολογισμού που είχε προσδιοριστεί για τις αρχικές προτεραιότητες, όπου για την προσανατολισμένη στις πολιτικές έρευνα προβλεπόταν ποσό 340 εκατ. ευρώ, ενώ για την έρευνα για τη διερεύνηση νέων και καινοφανών προβλημάτων και λύσεων ποσό 100 εκατ. ευρώ.

Δεδομένου όμως ότι οι περαιτέρω ερευνητικές δραστηριότητες θα προσδιορίζονται συναρτήσει των αναγκών που θα προκύψουν κατά την εκτέλεση του προγράμματος, η κατάσταση αυτή δεν θα συνεχιστεί αναγκαστικά. Με βάση τις ανάγκες που θα προσδιοριστούν αναμένεται ότι κατά την εξέλιξη του προγράμματος θα επιτευχθεί μία πιο ισορροπημένη κατανομή των ποσών που διατίθενται για τις δύο βασικές κατηγορίες ερευνητικών δραστηριοτήτων.

2001/0122 (CNS)

Τροποποιημένη πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2002-2006 ΕΡΕΥΝΑΣ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

Στις 30 Μαΐου 2001 (ΕΕ ... - COM(2001)279 - 2001/0122 CNS) η Επιτροπή ενέκρινε την πρότασή της για απόφαση σχετικά με το ειδικό πρόγραμμα «Ενίσχυση και ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου της Έρευνας», ως τμήμα σειράς προτάσεών της για ειδικά προγράμματα σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος πλαισίου 2002-2006.

Η προαναφερθείσα πρόταση τροποποιείται με την παρούσα ως εξής:

1. Στο παράρτημα I, το τμήμα 1.2 (εισαγωγικό τμήμα) και το τμήμα 1.2.(i) αντικαθίστανται από το κείμενο που περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι της παρούσας τροποποιημένης πρότασης.

2. Στο παράρτημα I, τμήμα 1.2, υπότιτλος "ii) Ειδικές ερευνητικές δραστηριότητες για τις ΜΜΕ" η αρίθμηση τροποποιείται ως εξής:

"1.2.2 Ειδικές ερευνητικές δραστηριότητες για τις ΜΜΕ"

3. Στο παράρτημα I, τμήμα 1.2, υπότιτλος "iii) Ειδικές δραστηριότητες διεθνούς συνεργασίας" η αρίθμηση τροποποιείται ως εξής:

"1.2.3 Ειδικές δραστηριότητες διεθνούς συνεργασίας"

4. Το παράρτημα II της προαναφερθείσας πρότασης αντικαθίσταται από το παράρτημα ΙΙ της παρούσας τροποποιημένης πρότασης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

1.2. Ειδικεσ δραστηριοτητεσ που καλυπτουν ένα ευρυτερο πεδιο ερευνασ

Οι υπό τον ανωτέρω τίτλο δραστηριότητες θα συμπληρώνουν την έρευνα στα θεματικά πεδία προτεραιότητας και περιλαμβάνουν τα κάτωθι:

- Πρόβλεψη των επιστημονικών και τεχνολογικών αναγκών της ΕΕ

- Ειδικές ερευνητικές δραστηριότητες για ΜΜΕ

- Ειδικές δραστηριότητες διεθνούς συνεργασίας

1.2.1 Πρόβλεψη των επιστημονικών και τεχνολογικών αναγκών της ΕΕ

Οι δραστηριότητες αυτές διαδραματίζουν διακριτό ρόλο στο πλαίσιο της γενικής αρχιτεκτονικής του προγράμματος-πλαισίου 2002-2006. Προϋποθέτουν κοινές ρυθμίσεις εφαρμογής και πρέπει να έχουν την αναγκαία κρίσιμη μάζα για να εξασφαλιστεί αποτελεσματική και ευέλικτη διεξαγωγή των ερευνητικών εργασιών που είναι απαραίτητες για την επίτευξη των θεμελιωδών στόχων της κοινοτικής έρευνας και που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών οι οποίες δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν από τις θεματικές προτεραιότητες. Θα έχουν τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

- Να υποστηρίζουν τη χάραξη και εφαρμογή κοινοτικών πολιτικών, σχετικών με ενδιαφέροντα των πιθανών μελλοντικών μελών της Ένωσης καθώς και των υφισταμένων κρατών μελών, και να παρακολουθούν τα αποτελέσματά τους.

- Να διερευνούν νέα και καινοφανή επιστημονικά και τεχνολογικά προβλήματα και λύσεις, συμπεριλαμβανομένων ιδιαίτερα διεπιστημονικών και πολυεπιστημονικών ερευνητικών πεδίων, όπου κρίνεται σκόπιμη η ανάληψη ευρωπαϊκής δράσης ενόψει των δυνατοτήτων που διαφαίνονται για ανάπτυξη στρατηγικών θέσεων στην αιχμή της γνώσης και σε νέες αγορές, ή να προλαμβάνουν μείζονα θέματα με τα οποία θα βρεθεί αντιμέτωπη η ευρωπαϊκή κοινωνία.

Ένα κοινό γνώρισμα αυτών των δραστηριοτήτων είναι ότι θα αναλαμβάνονται στα πλαίσια μιας πολυετούς προοπτικής που θα λαμβάνει άμεσα υπόψη της τις ανάγκες και τις απόψεις των βασικών εμπλεκόμενων παραγόντων (φορέων χάραξης πολιτικής, ομάδων βιομηχανικών χρηστών, ομάδων έρευνας αιχμής, κλπ, αναλόγως). Θα υλοποιούνται βάσει ενός μηχανισμού ετήσιου προγραμματισμού, με τον οποίο θα καθορίζονται συγκεκριμένες προτεραιότητες που θα ανταποκρίνονται σε αναγνωρισμένες ανάγκες και θα εμπίπτουν στους ανωτέρω αναφερόμενους στόχους.

Οι καθοριζόμενες με τον τρόπο αυτό προτεραιότητες θα εγγράφονται στη συνέχεια στο πρόγραμμα εργασιών για το ειδικό πρόγραμμα, παράλληλα με τις προτεραιότητες που ανακύπτουν από στόχους άλλων τμημάτων του προγράμματος, και θα ενημερώνονται σε τακτική βάση. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την προοδευτική διάθεση κονδυλίων του προϋπολογισμού για τις δραστηριότητες αυτές στις ειδικές αναγνωρισμένες προτεραιότητες, καθ' όλη την περίοδο της εκτέλεσης.

Ο προγραμματισμός θα γίνεται από την Επιτροπή και θα βασίζεται σε προτάσεις που θα υποβάλλονται μετά από ευρείας κλίμακας διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενους κύκλους της ΕΕ και τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα πλαίσιο, σχετικές με τα προβλεπόμενα θέματα.

Ο προϋπολογισμός για τις ερευνητικές δραστηριότητες που καθορίζονται παρακάτω, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί με βάση τις ανάγκες που μπορούν να εντοπιστούν τώρα, ανέρχεται σε 440 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 50% των κονδυλίων που προορίζονται για όλες τις δραστηριότητες του παρόντος κεφαλαίου. Το υπόλοιπο 50% θα διατεθεί σε ερευνητικές δραστηριότητες που θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του ειδικού προγράμματος.

i) Έρευνα προσανατολισμένη στις πολιτικές

Οι δραστηριότητες υπό τον ανωτέρω τίτλο θα παράσχουν, ειδικότερα, υποστήριξη για:

- την εφαρμογή κοινών πολιτικών, ειδικότερα της κοινής γεωργικής πολιτικής, και της κοινής πολιτικής αλιείας.

- την επίτευξη των στόχων κοινοτικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων ειδικότερα εκείνων που περιλαμβάνονται στο 6ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον [3], στην πράσινη βίβλο με τίτλο "Προς μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού", [4] και στη λευκή βίβλο για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών [5] καθώς και εκείνων σε τομείς όπως η προστασία της δημόσιας υγείας και του καταναλωτή, η ισότητα των φύλων, η περιφερειακή ανάπτυξη, το εμπόριο, η διεύρυνση, οι εξωτερικές σχέσεις και η αναπτυξιακή βοήθεια και, τέλος, η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις.

[3] COM(2001) 31

[4] COM(2000) 769

[5] COM(2001) 370

- την επίτευξη άλλων σημαντικών στόχων της Κοινότητας, όπως εκείνων που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα πέντε χρόνια της εντολής της και εκείνων που ανακύπτουν από τις πολιτικές κατευθύνσεις που δίνονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής της Λισαβώνας, σχετικά με την οικονομική πολιτική, την πολιτική στους τομείς της κοινωνίας της πληροφορίας και της e-Europe, των επιχειρήσεων, της εσωτερικής αγοράς και της ανταγωνιστικότητας, της κοινωνικής πολιτικής και της απασχόλησης και, τέλος, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων στατιστικών μεθόδων και εργαλείων.

Πολυετής προγραμματισμός

Στον πολυετή προγραμματισμό των δραστηριοτήτων αυτών θα ληφθούν υπόψη οι γνώμες των σχετικών επιστημονικών επιτροπών που σχετίζονται με τις υπόψη πολιτικές. Ο προγραμματισμός θα γίνεται με τη βοήθεια ομάδας χρηστών αποτελούμενης από διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής, η οποία θα μπορεί επίσης να προσφεύγει, όποτε το κρίνει σκόπιμο, και σε ένα ανεξάρτητο δίκτυο διαβούλευσης συγκροτούμενο από υψηλού επιπέδου επιστημονικούς και βιομηχανικούς εμπειρογνώμονες. Η ομάδα χρηστών θα αξιολογεί τις υποβαλλόμενες σχετικά με τα υπόψη θέματα προτάσεις με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:

- τη συνεισφορά τους στη διατύπωση και ανάπτυξη πολιτικών (π.χ. σχέση με υπό κατάρτιση νομοθετικές προτάσεις ή με μείζονες προθεσμίες στον τομέα),

- τη δυνητική τους συνεισφορά στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, στην ενδυνάμωση των επιστημονικών και τεχνολογικών βάσεων και στην επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου της Έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής ενσωμάτωσης των υποψήφιων για προσχώρηση χωρών,

- την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τις έρευνες που διεξάγονται στα κράτη μέλη στους σχετικούς τομείς,

- την επιστημονική σπουδαιότητα και σκοπιμότητα των προτεινόμενων ερευνητικών θεμάτων και προσεγγίσεων,

- την εξασφάλιση κατάλληλης κατανομής των καθηκόντων, και συνέργειας μεταξύ των δραστηριοτήτων αυτών και των άμεσων δράσεων του Κοινού Κέντρου Ερευνών για την υποστήριξη των κοινοτικών πολιτικών.

Ο προγραμματισμός μπορεί να αλλάζει βάσει έκτακτης διαδικασίας βασιζόμενης στα ίδια κριτήρια αξιολόγησης σε περίπτωση κρίσης που προκαλεί την εμφάνιση επειγουσών και απρόβλεπτων ερευνητικών αναγκών.

Αρχικές ερευνητικές προτεραιότητες

Η περιγραφόμενη ανωτέρω μέθοδος προγραμματισμού εφαρμόστηκε στον καθορισμό προσανατολισμένων σε πολιτικές ερευνητικών προτεραιοτήτων που ανταποκρίνονται σε ανάγκες που μπορούν να προβλεφθούν. Στην πρώτη αυτή εφαρμογή, βασίστηκε σε προτάσεις θεμάτων που έγιναν από τις υπηρεσίες χάραξης πολιτικών της Επιτροπής, έπειτα από την έκφραση γνώμης, όπου κρίθηκε σκόπιμο, των σχετικών επιστημονικών επιτροπών, καθώς και στους ευρύτερους στόχους της Ένωσης, όπως αυτοί διαλαμβάνονται στα διαδοχικά τελικά συμπεράσματα των συναντήσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι καθορισθείσες με τον τρόπο αυτό προτεραιότητες θα ενσωματωθούν στο πρόγραμμα εργασιών στην έναρξη του προγράμματος.

Οι προτεραιότητες αυτές έχουν ενταχθεί στις ακόλουθες γραμμές δράσεως, σε μία δομή που βελτιστοποιεί τις συνέργειες μεταξύ των διαφόρων απαιτήσεων πολιτικής και επιστημονικών συνεισφορών και που καλύπτει και συμπληρώνει τις θεματικές προτεραιότητες:

- Αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων της Ευρώπης. Η έρευνα στα πλαίσια αυτά ανταποκρίνεται σε απαιτήσεις πολιτικών σχετικές, ιδιαίτερα, με τον εκσυγχρονισμό και τη βιωσιμότητα της κοινής γεωργικής πολιτικής και της κοινής πολιτικής για την αλιεία, καθώς και την προώθηση της αγροτικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της δασοκομίας. Θα εστιαστεί στα ακόλουθα:

Ανάπτυξη βάσεων για πολιτικές προώθησης βιώσιμης, στηριζόμενης στην ποιότητα, γεωργίας. ορισμός πολυλειτουργικών μοντέλων αειφόρου γεωργικής και δασοκομικής διαχείρισης και εκτίμησης οφελών και επιπτώσεων στο εμπόριο. βελτίωση εργαλείων για την πρόβλεψη και αξιολόγηση διεθνών γεωργικών πολιτικών και αγορών και σχετικών συμφωνιών, και της κοινής γεωργικής πολιτικής. περιβαλλοντικές επιπτώσεις συστημάτων παραγωγής στη γεωργία, την αλιεία και την ιχθυοκαλλιέργεια, συμπεριλαμβανομένης της μη διατροφικής γεωργίας, και αλληλεπιδράσεις τους. χαρακτηρισμός χωρικών οντοτήτων, και σχετικοί οδηγοί αλλαγής για την αξιολόγηση της αγροτικής ανάπτυξης και την παροχή εργαλείων υποστήριξης της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. ανάπτυξη εργαλείων εκτίμησης και παρακολούθησης της υγείας και ευζωίας των ζώων.

Ανάπτυξη εναλλακτικών προσεγγίσεων στη διαχείριση των αλιευμάτων, μέσω καλύτερης κατανόησης καίριων βιολογικών παραμέτρων και παραμέτρων επιλεκτικότητας στο πλαίσιο προσέγγισης βασιζόμενης σε οικολογικό σύστημα. ενσωμάτωση κοινωνικοοικονομικών πτυχών και αντιμετώπιση του θέματος σε πολυετή προοπτική και στη βάση ποικιλίας ειδών, και αξιολόγηση αβεβαιοτήτων βελτίωση των μεθόδων ελέγχου της παρακολούθησης και εποπτείας. ανάπτυξη βάσεων για πολιτικές προώθησης αειφόρου ιχθυοκαλλιέργειας μέσω πρόληψης των ασθενειών, διαφοροποίησης των συστημάτων παραγωγής και βελτιωμένων μεθόδων καλλιέργειας.

Καλύτερη κατανόηση της δομής και της λειτουργίας των χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των εδαφικών λειτουργιών και των διεργασιών αποικοδόμησης. εργαλεία για την εκτίμηση της κατάστασης της ποιότητας των υδάτων, των συγκεντρώσεων ρύπων και των προσφερομένων επιλογών βελτίωσης. ολοκληρωμένη αξιολόγηση της ρύπανσης του αέρα. στρατηγική χαρτογράφηση θορύβων.

- Εξασφάλιση της υγείας, της δημόσιας ασφάλειας και ευκαιριών για τους πολίτες της Ευρώπης. Η έρευνα στην κατηγορία αυτή ανταποκρίνεται σε απαιτήσεις πολιτικών σχετικές, ειδικότερα, με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής κοινωνικής ατζέντας, την προστασία της δημόσιας υγείας και των καταναλωτών και τη δημιουργία Χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης. Θα εστιαστεί στα ακόλουθα:

Μέθοδοι για την αξιολόγηση της ανάγκης λήψης, και της εκτέλεσης και αποτελεσματικότητας, μέτρων κοινωνικής πολιτικής και πολιτικής για τον καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένων πτυχών που σχετίζονται με την ικανοποίηση του καταναλωτή, τις αθέμιτες πρακτικές και τις επιπτώσεις άλλων πολιτικών της ΕΕ. το μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας και το κόστος της «μη κοινωνικής Ευρώπης», ανάπτυξη συντονισμένων προσεγγίσεων και συγκριτικής βάσης ευρωπαϊκής γνώσης για πολιτικές διασφάλισης βιώσιμων συνταξιοδοτικών και υγειονομικών συστημάτων, ειδικότερα όσον αφορά τις επιπτώσεις της δημογραφικής αλλαγής και της γήρανσης του πληθυσμού. ανάπτυξη βελτιωμένων μεθόδων αξιολόγησης κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων και μεθόδων δοκιμής χημικών ουσιών χωρίς τη χρήση ζώων, μέτρα σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων και κοινοποίηση κινδύνων που απειλούν την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών και των εργαζομένων.

Συγκριτική αξιολόγηση καθοριστικών παραγόντων της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, κοινωνικοοικονομικών παραγόντων και παραγόντων σχετικών με το φύλο, υγειονομικών υπηρεσιών και ηλεκτρονικών συστημάτων υγείας, και μέθοδοι για την αξιολόγηση της ποιότητας των επεμβάσεων. ανάπτυξη βελτιωμένων τρόπων μετρήσεως της συχνότητας εμφάνισης και κατανόηση των τρόπων μετάδοσης νεοεμφανιζομένων, σπάνιων και μεταδοτικών ασθενειών, και σε διεθνές επίπεδο. ανάπτυξη ασφαλών εν γένει διαδικασιών για τη δωρεά, αποθήκευση και χρήση αίματος και οργάνων. μέθοδοι για την εκτίμηση της κατανομής, και τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, αναπηριών.

Συγκριτική έρευνα για τους παράγοντες που είναι πίσω από τα ρεύματα μετανάστευσης και προσφύγων, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης μετανάστευσης και του εμπορίου ανθρώπων, για βελτιωμένα μέσα πρόβλεψης της εξέλιξης και των αιτίων της εγκληματικότητας και για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών πρόληψης του εγκλήματος. αξιολόγηση των νέων προκλήσεων που συνδέονται με την παράνομη χρήση ναρκωτικών.

- Υποστήριξη των οικονομικών δυνατοτήτων και της συνοχής μιας μεγαλύτερης και πιο ολοκληρωμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έρευνα στην κατηγορία αυτή ανταποκρίνεται, ειδικότερα, στις ανάγκες μιας σειράς πολιτικών σχετικών με την ανταγωνιστικότητα, το δυναμισμό και την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής οικονομίας, στα πλαίσια της διεύρυνσης, της παγκοσμιοποίησης και των εμπορικών σχέσεων της Ευρώπης με τον υπόλοιπο κόσμο. Θα εστιαστεί στα ακόλουθα:

Βελτιωμένα μέσα για την εκτίμηση της οικονομικής αποτελεσματικότητας και των κοινωνικών επιπτώσεων νομισματικών και φορολογικών πολιτικών, της συνεισφοράς της χρηματοοικονομικής ολοκλήρωσης της αγοράς στην οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή του ευρώ, του αντίκτυπου των πολιτικών συνοχής στην αειφόρο περιφερειακή ανάπτυξη, της αποτελεσματικότητας των πολιτικών αειφόρου ανάπτυξης σε καίριους επιχειρηματικούς τομείς, για την εκτίμηση των οικονομικών/βιομηχανικών επιπτώσεων των βιοτεχνολογιών, των μεθόδων τυποποίησης που χρησιμοποιούνται ως μέσα στήριξης των σχετικών με την εσωτερική αγορά πολιτικών και την υποστήριξη κοινοτικών θέσεων εμπορικής πολιτικής και συμφωνιών αμοιβαίας αναγνώρισης.

Ανάπτυξη βάσεων για μια σφαιρική προσέγγιση της ασφάλειας των μεταφορών (ιδίως των αεροπορικών μεταφορών). ανάπτυξη εργαλείων, δεικτών και επιχειρησιακών παραμέτρων για την αξιολόγηση των επιδόσεων (οικονομικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών) ενός βιώσιμου συστήματος μεταφορών και ενέργειας και για την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων στη διευρυμένη Ευρώπη. ανάπτυξη εργαλείων πρόβλεψης λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικοοικονομικές και τεχνολογικές πτυχές, και αποτελεσματικός ως προς το κόστος εφοδιασμός σε σχετικά με την ενέργεια και τις μεταφορές δεδομένα ώστε να καταστεί δυνατή η εξακρίβωση της καταλληλότητας των προτεινομένων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογικής φύσεως και των βασισμένων στην αγορά μέτρων, και να υποβοηθηθεί η ανάπτυξη καινοτόμων πολιτικών και προγραμμάτων δράσης με σκοπό την εξασφάλιση μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης αειφορίας.

Αξιολόγηση μέσων για τη διαχείριση και προστασία ψηφιακών ταυτοτήτων και ψηφιακού ενεργητικού. αξιολόγηση πολιτικών, εργαλείων χάραξης πολιτικής και της βέλτιστης πρακτικής για την προώθηση της γενικής και ασφαλούς πρόσβασης στην κοινωνία της πληροφορίας. συγκριτική αξιολόγηση των μεθόδων που χρησιμοποιούν οι δημόσιες αρχές για την ανακύκλωση των βέλτιστων πρακτικών με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών. ηλεκτρονική εκπαίδευση και αντίστοιχα πλαίσια εκμάθησης, συμπεριλαμβανομένης της διά βίου εκπαίδευσης, προστασία του καταναλωτή όσον αφορά την πληροφόρηση και τις επικοινωνιακές υπηρεσίες. μέθοδοι εκτίμησης ζημιών και στρατηγικές συντήρησης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. ανάπτυξη προηγμένων μεθόδων και τεχνικών για τη βελτίωση της ποιότητας και της διάδοσης των στατιστικών στοιχείων που παράγει το ευρωπαϊκό στατιστικό σύστημα καθώς και της πρόσβασης σ'αυτά.

Θα εξασφαλιστεί συντονισμένη προσέγγιση για την εξέταση ερευνητικών θεμάτων κοινών μεταξύ διαφόρων πεδίων πολιτικής, ειδικότερα όσον αφορά τη μέτρηση και την αξιολόγηση των επιπτώσεων των δημογραφικών μεταβολών και γενικότερα κατά την ανάπτυξη στατιστικών και δεικτών που αφορούν τις πολιτικές.

ii) Έρευνα για τη διερεύνηση νέων και καινοφανών επιστημονικών και τεχνολογικών προβλημάτων και λύσεων

Η υπό τον ανωτέρω τίτλο έρευνα θα καλύψει ανάγκες σε νέους διεπιστημονικούς και πολυεπιστημονικούς τομείς ή τομείς στην αιχμή της γνώσης, που εμπίπτουν στο πεδίο της νομοθετικής εκμετάλλευσης της κοινοτικής έρευνας, καθώς και σε απρόσμενες μείζονες εξελίξεις. Συγκεντρώνοντας πόρους από όλη την ΕΕ, θα στοχεύει στην κατάληψη ηγετικής θέσης από την ευρωπαϊκή έρευνα, ανοίγοντας το δρόμο ή δημιουργώντας νέες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Θα προωθήσει τη ροή ιδεών μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και βιομηχανίας και θα επιτρέψει την καλύτερη εκμετάλλευση από μέρους της Ευρώπης του ερευνητικού της δυναμικού με στόχο τη δημιουργία μιας δυναμικής κοινωνίας της γνώσης.

Αρχικά, θα υποστηριχθούν οι ακόλουθοι τομείς δραστηριοτήτων:

- Έρευνα για την ταχεία αξιολόγηση νέων ανακαλύψεων, ή νεοπαρατηρουμένων φαινομένων, που μπορεί να υποκρύπτουν αναδυόμενους κινδύνους ή προβλήματα σημαντικής σπουδαιότητας για την ευρωπαϊκή κοινωνία, και προσδιορισμό των κατάλληλων αντιδράσεων σε αυτά.

- Έρευνα σε αναδυόμενους τομείς γνώσης και τεχνολογίες του μέλλοντος, ιδιαίτερα σε διεπιστημονικά πεδία, με υψηλό καινοτόμο χαρακτήρα και υψηλούς, αντίστοιχα, (τεχνικούς) κινδύνους. Θα είναι ανοικτή σε κάθε νέα ιδέα με σημαντικές προοπτικές για μείζονες βιομηχανικές και/ή κοινωνικές επιδράσεις, ή για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών μακροπρόθεσμων ερευνητικών ικανοτήτων.

Οι προτάσεις θα αξιολογούνται βάσει της ερευνητικής τους αριστείας, των δυνατοτήτων για μελλοντικές επιδράσεις και, στον πρώτο από τους εν λόγω τομείς ιδιαίτερα, της καινοτομίας τους.

Πολυετής προγραμματισμός

Τα ειδικά, στα πλαίσια των ανωτέρω κατηγοριών, θέματα στα οποία θα εστιαστεί η έρευνα κατά την εφαρμογή του προγράμματος θα επιλεγούν μέσω του πολυετούς προγραμματισμού βάσει του επείγοντος του χαρακτήρα τους ή των δυνατοτήτων τους για μελλοντική ουσιαστική επίδραση στον κοινωνικό, βιομηχανικό ή οικονομικό τομέα, λαμβάνοντας υπόψη τις εν εξελίξει σχετικές ερευνητικές δραστηριότητες. Η αξιολόγηση των θεμάτων θα γίνει με την υποστήριξη ενός ανεξάρτητου δικτύου διαβούλευσης αποτελούμενου από υψηλού επιπέδου εμπειρογνώμονες .πό τον κόσμο της επιστήμης και της βιομηχανίας, ενώ θα χρησιμοποιηθούν και τα ακόλουθα κριτήρια:

- η δυνητική συνεισφορά των προτεινόμενων θεμάτων έρευνας στην καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, στην ενδυνάμωση των επιστημονικών και τεχνολογικών της βάσεων και στην πραγμάτωση του Ευρωπαϊκού Χώρου της Έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης των υποψήφιων χωρών.

- η επιστημονική σπουδαιότητα και το ενδεδειγμένο του χρόνου για τα προτεινόμενα θέματα έρευνας και προσεγγίσεις.

Ο προγραμματισμός μπορεί να αλλάζει με την εφαρμογή διαδικασίας έκτακτης ανάγκης βασιζόμενης στα ίδια κριτήρια αξιολόγησης σε περίπτωση κρίσης που προκαλεί την εμφάνιση επειγουσών και απρόβλεπτων ερευνητικών αναγκών.

iii) Υλοποίηση

Οι προγραμματιζόμενες δραστηριότητες θα εκτελούνται μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων. Η μορφή τους θα είναι κατά βάση:

- Επικεντρωμένα ειδικά έργα περιορισμένης εν γένει κλίμακας, τα οποία θα εκτελούνται μέσω εταιρικών σχέσεων μεγέθους ανάλογου με τις προς κάλυψη ανάγκες.

- Η δικτύωση ερευνητικών δραστηριοτήτων που εκτελούνται σε εθνικό επίπεδο όπου οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν με την κινητοποίηση των υφιστάμενων ικανοτήτων στα κράτη μέλη, στις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες και σε άλλα συνδεδεμένα κράτη.

Σε ορισμένες δεόντως αιτιολογούμενες περιπτώσεις, όταν οι επιδιωκόμενοι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα με τον τρόπο αυτό, μπορεί να γίνεται περιορισμένη χρήση των μέσων που χρησιμοποιούνται στα θεματικά πεδία προτεραιότητας.

Οι προτάσεις θα επιλέγονται από την Επιτροπή έπειτα από αξιολόγηση από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II: ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ

Τύποι δραστηριοτήτων // Ποσό (σε εκατ. EUR)

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ [6] // 12 055 [7]

[6] Στόχος είναι η διάθεση του 15% τουλάχιστον του συνόλου των χρηματοδοτικών πόρων που προβλέπονται για τον τύπο αυτό έρευνας, σε ΜΜΕ.

[7] Συμπεριλαμβάνονται 600 εκατ. ευρώ για δραστηριότητες διεθνούς συνεργασίας, καθώς και τυχόν ποσά που προβλέπονται βάσει αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σύμφωνα με το άρθρο 169 της συνθήκης.

Θεματικά ερευνητικά πεδία προτεραιότητας // 10 425

Γονιδιωματική και βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας

Tεχνολογίες της κοινωνίας της πληροφορίας

Νανοτεχνολογίες, νοήμονα υλικά, νέες διεργασίες παραγωγής

Αεροναυτική και διάστημα

Ασφάλεια των τροφίμων και κίνδυνοι για την υγεία

Αειφόρος ανάπτυξη και πλανητική μεταβολή

Πολίτες και διακυβέρνηση στην ευρωπαϊκή κοινωνία της γνώσης // 2 000

3 600

1 300

1 000

600

1 700

225

Ειδικές δραστηριότητες που καλύπτουν ένα ευρύτερο πεδίο έρευνας // 1 630

Πρόβλεψη των επιστημονικών και τεχνολογικών αναγκών της ΕΕ

Ειδικές ερευνητικές δραστηριότητες για τις ΜΜΕ

Ειδικές δραστηριότητες διεθνούς συνεργασίας // 880 [8]

[8] Από τα οποία, 440 εκατ. ευρώ προορίζονται να διατεθούν για σχετικές ερευνητικές δραστηριότητες που καθορίζονται στο παράρτημα Ι και 440 εκατ ευρώ για ερευνητικές δραστηριότητες που θα ταυτοποιηθούν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του ειδικού προγράμματος.

450

300

ΕνΙσχυση των βΑσεων του ΕυρωπαϊκΟύ ΧΩρου της Ερευνας // 450

Υποστήριξη του συντονισμού των δραστηριοτήτων

Υποστήριξη της συνεκτικής ανάπτυξης πολιτικών // 400

50

Σύνολο // 12 505