16.12.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 306/68


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας»

COM(2009) 71 τελικό/2 — 2006/0222 (COD)

2009/C 306/15

Στις 11 Μαρτίου 2009, το Συμβούλιο αποφάσισε, σύμφωνα με το άρθρο 262 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να καταρτίσει γνωμοδότηση για την

«Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας»

Το ειδικευμένο τμήμα “Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, δικαιώματα του πολίτη”, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 26 Μαΐου 2009 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. VERBOVEN.

Κατά την 454η σύνοδο της ολομέλειάς της, της 10ης και 11ης Ιουνίου 2009 (συνεδρίαση της 10ης Ιουνίου 2009), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ουσία της εξεταζόμενης πρότασης, καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις τρείς επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν και να τροποποιήσει ανάλογα το κείμενο των αιτιολογικών σκέψεων. Εύχεται δε η πρόταση να υιοθετηθεί το συντομότερο δυνατόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

2.   Αιτιολογία

2.1   Σύνοψη της πρότασης της Επιτροπής

2.1.1

Σκοπός της παρούσας πρότασης είναι η κωδικοποίηση της οδηγίας 83/477/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Σεπτεμβρίου 1983, για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνεπάγεται η έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας (δεύτερη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 8 της οδηγίας 80/1107/ΕΟΚ). Η νέα οδηγία θα αντικαταστήσει τις διάφορες πράξεις που αποτελούν αντικείμενο της κωδικοποίησης (1)· σύμφωνα με την Επιτροπή, η παρούσα πρόταση σέβεται πλήρως την ουσία των κωδικοποιούμενων κειμένων και αρκείται απλώς στη συγκέντρωσή τους, επιφέροντας μόνο τις τυπικές τροποποιήσεις που απαιτούνται από την ίδια τη διαδικασία κωδικοποίησης.

2.2   Γενικές παρατηρήσεις

2.2.1

Η έκθεση στον αμίαντο εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για διάφορες κατηγορίες εργαζομένων, ιδίως στον οικοδομικό τομέα. Υπολογίζεται γενικά ότι η Ευρώπη κατανάλωσε πολλές δεκάδες εκατομμύρια τόνους αμιάντου κατά τον 20ο αιώνα. Παρά την απαγόρευση του αμιάντου που αποφάσισε η ΕΕ το 1999, η έκθεση στον αμίαντο θα συνεχιστεί επί δεκαετίες, κυρίως εξαιτίας του αριθμού των κτιρίων που περιέχουν αμίαντο. Εξάλλου, η αχρήστευση ποικίλων εξοπλισμών που περιέχουν αμίαντο και η διαχείριση των αποβλήτων παρουσιάζουν επίσης κινδύνους έκθεσης στον αμίαντο. Η ύπαρξη αγοράς διαφόρων μεταχειρισμένων ειδών που περιέχουν αμίαντο αποτελεί επίσης παράγοντα ανησυχίας.

2.2.2

Η ΕΤΠ έχει εξετάσει επανειλημμένως ζητήματα σχετικά με την προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται στον αμίαντο. Υπενθυμίζεται ειδικότερα η γνωμοδότηση πρωτοβουλίας που υιοθετήθηκε στις 4 Μαρτίου 1999 (2).

2.2.3

Η πρώτη οδηγία για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους της έκθεσης σε αμίαντο ανάγεται στο 1983. Η οδηγία αυτή τροποποιήθηκε επανειλημμένα προκειμένου να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής της, να ενισχυθούν τα μέτρα πρόληψης και να μειωθούν οι οριακές τιμές έκθεσης.

2.2.4

Οι διάφορες αυτές αναθεωρήσεις ενδέχεται να προξενήσουν δυσχέρειες στους αποδέκτες της εν λόγω νομοθεσίας. Η παρούσα πρόταση κωδικοποίησης επιτρέπει τη συγκέντρωση σε μια μόνο νομοθετική πράξη των διάφορων εν ισχύ διατάξεων χωρίς να θίγεται το περιεχόμενό τους. Επιφέρει απλώς και μόνο τις τυπικές τροποποιήσεις που απαιτεί η κωδικοποίηση.

2.2.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ωστόσο ότι η κωδικοποίηση των αιτιολογικών σκέψεων παρουσιάζει ορισμένες ελλείψεις. Πολλές αιτιολογικές σκέψεις παλαιότερων οδηγιών δεν συμπεριελήφθησαν στην κωδικοποίηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι παραλείψεις αυτές προχωρούν και πέραν της απλής συντακτικής προσαρμογής. Επηρεάζουν ουσιαστικά στοιχεία που ο κοινοτικός νομοθέτης τα θεώρησε σημαντικά.

2.2.6

Πρόκειται για την αιτιολογική σκέψη αριθμός 2 της οδηγίας 2003/18/ΕΚ στην οποία ο κοινοτικός νομοθέτης τονίζει τη σημασία της προληπτικής προσέγγισης όσον αφορά τις ίνες υποκατάστασης του αμιάντου. Το σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για να αποφευχθούν εναλλακτικές λύσεις που προκαλούν προβλήματα υγείας.

2.2.7

Το ίδιο ισχύει επίσης και για την περίπτωση της διαγραφής της αιτιολογικής σκέψης αριθμός 4 της ίδιας οδηγίας που εφιστούσε την προσοχή στη σημασία της κοινοτικής απόφασης να απαγορεύσει τον χρυσότιλο αμίαντο από την 1η Ιανουαρίου 2005. Η παράλειψη αυτή είναι πιο αδικαιολόγητη ακόμη, δεδομένου ότι έχει διαγραφεί εξίσου και η αιτιολογική σκέψη 4 της οδηγίας 91/382/ΕΟΚ, η οποία αναφερόταν στη σημασία της αρχής της υποκατάστασης για την πρόληψη των κινδύνων που οφείλονται στις επικίνδυνες ουσίες. Η απόσυρση των εν λόγω δύο αιτιολογικών σκέψεων φαίνεται αναιτιολόγητη, όταν ληφθεί υπόψη η δέσμευση της ΕΕ να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την απαγόρευση του αμιάντου σε παγκόσμια κλίμακα.

2.2.8

Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση της αιτιολογικής σκέψης αριθμός 15 της οδηγίας 2003/18/ΕΚ, η οποία ζητά από τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν το περιεχόμενο των καταλόγων και των φακέλων των εργαζομένων που εκτέθηκαν στον αμίαντο σε εκείνο των φακέλων που προβλέπονται για τους εργαζόμενους που εκτέθηκαν σε άλλες καρκινογόνες ουσίες.

2.2.9

Η διαγραφή των εν λόγω αιτιολογικών σκέψεων φαίνεται να υπερβαίνει τα συνήθη πλαίσια της κωδικοποίησης. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η πρόταση πρέπει να συμπεριλάβει αιτιολογικές σκέψεις αντίστοιχης εμβέλειας ώστε να διασαφηνισθεί η νομική εμβέλεια της προτεινόμενης πράξης για τα συγκεκριμένα σημεία.

2.2.10

Μία κωδικοποίηση δεν είναι δυνατόν να εισαγάγει ουσιαστικές τροποποιήσεις. Η ΕΟΚΕ, μετά την εξέταση της πρότασης, εκτιμά ότι το κείμενο τηρεί αυτή την αρχή, με την επιφύλαξη των παρατηρήσεων που διατυπώθηκαν σχετικά με την κατάργηση ορισμένων αιτιολογικών σκέψεων. Η πρόταση της Επιτροπής συνίσταται στην ορθολογική συγκέντρωση των ισχυουσών διατάξεων, καθιστώντας τις σαφέστερες, και, επομένως, δεν θέτει κανένα πρόβλημα ουσίας.

2.2.11

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η παρούσα πρόταση πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης της συμβουλευτικής επιτροπής για την ασφάλεια, την υγιεινή και την προστασία της υγείας στον χώρο εργασίας, σύμφωνα με την απόφαση 2003/ C 218/01 του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2003. Η διαβούλευση αυτή θα πρέπει να αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις σύμφωνα με την μέχρι σήμερα ακολουθούμενη πρακτική.

2.2.12

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ουσία της εξεταζόμενης πρότασης, καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις τρείς επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν και να τροποποιήσει ανάλογα το κείμενο των αιτιολογικών σκέψεων. Εύχεται δε η πρόταση να υιοθετηθεί το συντομότερο δυνατόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

3.   Ειδικές παρατηρήσεις

Η ΕΤΠ υπενθυμίζει τη γνωμοδότησή της που υιοθετήθηκε στις 4 Μαρτίου 1999 και, ειδικότερα, επαναλαμβάνει την επιθυμία της για ταχεία επικύρωση από τα κράτη μέλη της Σύμβασης αριθ. 162 της ΔΟΕ για την ασφάλεια κατά τη χρήση αμιάντου. Μέχρι σήμερα, μόνο 10 από τα 27 κράτη μέλη την έχουν επικυρώσει. Η επικύρωση της Σύμβασης από τα κράτη μέλη της ΕΕ θα προσδώσει κύρος στη σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ως μείζονος μέσου προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων σε παγκόσμια κλίμακα.

Βρυξέλλες, 10 Ιουνίου 2009

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Mario SEPI


(1)  Οδηγία 83/477/ΕΟΚ του Συμβουλίου, οδηγία 91/382/ΕΟΚ του Συμβουλίου, οδηγία 98/24/ΕΚ του Συμβουλίου (μόνο όσον αφορά το άρθρο 13) και οδηγία 2003/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(2)  Βλ. γνωμοδότηση ΕΟΚΕ, 24.3.1999 με θέμα «Ο αμίαντος», εισηγητής ο κ. ETTY, (ΕΕ C 138 της 18ης Μαΐου 1999).