Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την "Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την έγκριση τύπου ΕΚ των γεωργικών ή δασικών ελκυστήρων, των ρυμουλκούμενων και του εναλλάξιμου ρυμουλκούμενου εξοπλισμού τους, καθώς και των συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και τεχνικών ενοτήτων των οχημάτων αυτών"

(COM(2002) 6 τελικό - 2002/0017 (COD))

(2002/C 221/02)

Στις 12 Φεβρουαρίου 2002, και σύμφωνα με το άρθρο 95 της Συνθήκης περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα "Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση", στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 8 Μαΐου 2002, με βάση εισηγητική έκθεση του κ. Levaux.

Κατά την 391η Σύνοδο Ολομέλειας της (συνεδρίαση της 29ης Μαΐου 2002), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Στόχοι της πρότασης οδηγίας

1.1. Στα πλαίσια της εναρμόνισης των διαδικασιών έγκρισης, έχει καταστεί αναγκαία η εναρμόνιση των διατάξεων της οδηγίας 74/150/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 4ης Μαρτίου 1974, σχετικά με την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών για την έγκριση τροχοφόρων γεωργικών ή δασικών ελκυστήρων, με τις διατάξεις της οδηγίας 70/156/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 6ης Φεβρουαρίου 1970, σχετικά με την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών για την έγκριση των μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκούμενών τους, καθώς και με τις διατάξεις της οδηγίας 92/61/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου 1992, σχετικά με την έγκριση δίκυκλων και τρίκυκλων μηχανοκίνητων οχημάτων.

1.2. Η υπό εξέταση πρόταση οδηγίας αποτελεί το δεύτερο στάδιο της αναθεώρησης της οδηγίας 74/150/ΕΟΚ και αποσκοπεί, κυρίως, στην επέκταση του πεδίου εφαρμογής της σε ειδικότερες κατηγορίες ελκυστήρων, στα ρυμουλκούμενα και στον εναλλάξιμο ρυμουλκούμενο εξοπλισμό τους.

1.3. Η Επιτροπή τονίζει ότι, αποβλέποντας σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και διαφάνεια, συνέταξε την πρότασή της φροντίζοντας να καταργήσει τις υπερβολικές κανονιστικές διατάξεις και να απλουστεύσει την εφαρμογή των νομοθετικών κειμένων.

1.4. Η Επιτροπή υποστηρίζει την πλήρη κοινοτική εναρμόνιση και προτείνει προς τούτο την αντικατάσταση των εθνικών εγκρίσεων από την ευρωπαϊκή έγκριση ΕΚ και μόνο.

1.5. Για την κατάρτιση της πρότασης, έχουν επίσης ληφθεί υπόψη ορισμένες διεθνείς κανονιστικές διατάξεις, όπως οι διατάξεις της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

1.6. Τέλος, η Επιτροπή κρίνει ότι η προτεινόμενη οδηγία θα συμβάλει στην επίσπευση των διοικητικών διαδικασιών που οφείλουν να ακολουθούν οι κατασκευαστές για τη διάθεση των προϊόντων τους στην αγορά.

1.7. Με βάση την προτεινόμενη οδηγία, οι κατασκευαστές θα διαθέτουν πλέον τη δυνατότητα να καταργήσουν τις τεχνικές παραλλαγές που απαιτούνται προς το παρόν για την ικανοποίηση των αποκλινουσών εθνικών απαιτήσεων και θα δύνανται να υποβάλλουν τους νέους τύπους οχημάτων σε ενιαία διαδικασία κοινοτικής έγκρισης τύπου, σε ένα μόνο κράτος μέλος.

2. Γενικές παρατηρήσεις

2.1. Η πρόταση οδηγίας αφορά έναν σημαντικό κλάδο δραστηριοτήτων, η παραγωγή του οποίου εκτιμάται ότι ανέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε 16 δις EUR.

2.2. Ο κλάδος απασχολεί άμεσα 140000 άτομα σε 5000 επιχειρήσεις και έμμεσα άλλα 150000 άτομα, στη διανομή και την πώληση.

2.3. Όσον αφορά τις τάσεις, τονίζεται ότι η παραγωγή είναι ελαφρά ανοδική μακροπρόθεσμα, με εντατικοποίηση των ενδοκοινοτικών και εξωκοινοτικών συναλλαγών (κυρίως προς τις ΗΠΑ και την Κεντρική Ευρώπη).

2.4. Η ΕΟΚΕ σημειώνει με ικανοποίηση πως η Επιτροπή προέβλεψε για την εφαρμογή της προτεινόμενης οδηγίας, επαρκείς προθεσμίες ώστε να έχουν τη δυνατότητα οι κατασκευαστές να προσαρμοστούν στις νέες εναρμονισμένες διαδικασίες.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 74/150/ΕΟΚ περιοριζόταν στους τροχοφόρους γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες. Το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης οδηγίας είναι ευρύτερο, δεδομένου ότι θα λαμβάνει γενικότερα υπόψη τους ελκυστήρες, είτε αυτοί είναι τροχοφόροι είτε ερπυστριοφόροι, καθώς και τα ρυμουλκούμενα και τον εναλλάξιμο ρυμουλκούμενο εξοπλισμό τους.

3.2. Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι οι εναλλάξιμοι φερόμενοι εξοπλισμοί δεν αναφέρονται στην πρόταση οδηγίας. Φρονεί ότι, για την καλύτερη κατανόηση και αναγνωσιμότητα του κειμένου, θα ήταν σκόπιμο να υπενθυμίζεται στην αιτιολογική σκέψη της προτεινόμενης οδηγίας ότι οι εν λόγω εξοπλισμοί υπάγονται σε ρυθμιστικές διατάξεις άλλης οδηγίας.

3.3. Η ΕΟΚΕ προτείνει, λοιπόν, να προστεθεί παράγραφος 2α στην αιτιολογική σκέψη της υπό εξέταση πρότασης οδηγίας, με το εξής κείμενο: "Οι εναλλάξιμοι φερόμενοι εξοπλισμοί για γεωργική ή δασική χρήση ρυθμίζονται από τις διατάξεις της Οδηγίας 98/37/ΕΚ για τις 'μηχανές'(1), δεδομένου ότι παρουσιάζουν πτυχές που αφορούν την ασφάλεια στην εργασία".

3.4. Η ΕΟΚΕ έλαβε γνώση του δελτίου αξιολόγησης των επιπτώσεων που κατήρτισε η Επιτροπή. Σημειώνει ότι η πρόταση οδηγίας αφορά τόσο τις μεγάλες επιχειρήσεις που κατασκευάζουν τους ελκυστήρες, όσο και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που κατασκευάζουν επιμέρους εξοπλισμούς και είναι κατανεμημένες σε ολόκληρη την ΕΕ. Με την ενιαία έγκριση, οι εν λόγω επιχειρήσεις θα μπορούν να εξάγουν ευκολότερα την παραγωγή τους.

3.5. Πράγματι, η εναρμόνιση των διαδικασιών και της ευρωπαϊκής έγκρισης τύπου ΕΚ παρουσιάζει, βέβαια, προφανές ενδιαφέρον για την τόνωση του δυναμισμού της εσωτερικής αγοράς· αναμένεται, όμως, να αποτελέσει επίσης ευκαιρία για να δοθεί νέα ώθηση στις εξαγωγές εκτός της Κοινότητας, κυρίως δε πέρα από τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, πολλές από τις οποίες είναι ήδη υποψήφιες για ένταξη.

3.6. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις ενέργειες που πραγματοποίησε η Επιτροπή με σκοπό την εναρμόνιση των διαδικασιών και τη θέσπιση ενιαίας έγκρισης τύπου ΕΚ η οποία, σταδιακά, θα επιτρέπει στους κατασκευαστές να ασκούν τη δραστηριότητά τους υπό διαφανείς και ισορροπημένες συνθήκες ανταγωνισμού και να υπάγονται σε κοινές ρυθμιστικές διατάξεις, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια στην εργασία, για τη χρήση των γεωργικών και δασικών ελκυστήρων και των εξοπλισμών τους.

3.7. Η ΕΟΚΕ εγκρίνει τους στόχους της Επιτροπής, η οποία, στο συμπέρασμα της αιτιολογικής έκθεσης της πρότασης οδηγίας, αναφέρει ότι: "η προτεινόμενη οδηγία θα συμβάλει στην απλούστευση και επίσπευση των διοικητικών διαδικασιών που θα πρέπει να ακολουθούν οι κατασκευαστές για τη διάθεση των προϊόντων τους στο εμπόριο."

3.8. Εντούτοις, εξετάζοντας τις διαδικασίες, τις εξαιρέσεις, τη συνεκτίμηση ειδικών περιπτώσεων και τα παραρτήματα της προτεινόμενης οδηγίας, η ΕΟΚΕ διερωτάται κατά πόσον έχει όντως απλουστευτεί ο νομικός μηχανισμός, δεδομένου ότι παραπέμπει σε περισσότερες από 43 επιμέρους υφιστάμενες οδηγίες, οι οποίες συγκεντρώνονται στο παράρτημα ΙΙ, κεφάλαιο Β, μέρος Ι, "κατάλογος των επιμέρους οδηγιών".

3.9. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι ο μηχανισμός, ως έχει, παραμένει περίπλοκος, παρά τις προσπάθειες διασαφήνισης που έχουν καταβληθεί, και ότι οι διοικητικές διαδικασίες που οφείλουν να ακολουθούν οι κατασκευαστές δεν πρόκειται να επισπευσθούν σημαντικά.

3.10. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η Επιτροπή, στο άρθρο 21, προβλέπει ότι, θα επικουρείται από ειδική επιτροπή προσαρμογής στις τεχνικές εξελίξεις, η οποία θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των κρατών μελών. Η εν λόγω επιτροπή θα μπορούσε να ασχολείται με την αντιμετώπιση των προβλημάτων ταξινόμησης σε κάθε κατηγορία νέων υλικών, και συγκεκριμένα τα "Quads" που εμφανίστηκαν πρόσφατα στην αγορά.

3.11. Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το πεδίο παρέμβασης της επιτροπής αυτής περιορίζεται αποκλειστικά στις προσαρμογές που συνδέονται με τις τεχνικές εξελίξεις και ότι δεν μπορεί να της ανατεθεί η αποστολή της αξιολόγησης της πραγματικής επίδρασης των νέων διαδικασιών όσον αφορά την απλούστευση και την επίσπευση των διοικητικών διαδικασιών. Δεδομένου ότι πρόκειται για πρωταρχικό στόχο τον οποίο προβάλλει η Επιτροπή για να τονίσει τη χρησιμότητα της προτεινόμενης οδηγίας, η ΕΟΚΕ φρονεί ότι πρέπει να αποφευχθεί η δημιουργία πολλών επιτροπών ή παρατηρητηρίων και ότι η εν λόγω επιτροπή προσαρμογής θα πρέπει, μετά την πάροδο τριών ετών από την έναρξη ισχύος της οδηγίας, να μελετήσει τις ενδεχόμενες βελτιώσεις με στόχο την απλούστευση και επίσπευση των διοικητικών διαδικασιών, οι οποίες συχνά συνδέονται και με τις τεχνικές προόδους.

3.12. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι το άρθρο 23 της προτεινόμενης οδηγίας προβλέπει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσαρμόσουν τη νομοθεσία τους προκειμένου να συμμορφωθούν με την οδηγία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2004 και ότι οι νέες διατάξεις θα εφαρμόζονται από 1ης Ιανουαρίου 2005.

3.13. Η ΕΟΚΕ σημειώνει επίσης ότι το άρθρο 24 προβλέπει ότι η αντικατάσταση των εθνικών εγκρίσεων τύπου από την ευρωπαϊκή έγκριση τύπου ΕΚ, η οποία και συνιστά τον απώτερο στόχο της προτεινόμενης οδηγίας, θα πραγματοποιηθεί ανά κατηγορία οχημάτων, μόλις προσαρμοστούν οι αντίστοιχες επιμέρους οδηγίες. Ο πίνακας, όμως, που παρατίθεται στο παράρτημα ΙΙ, κεφάλαιο Β, μέρος Ι, "κατάλογος των επιμέρους οδηγιών", δείχνει ότι, για πολλούς τύπους οχημάτων, οι αντίστοιχες επιμέρους οδηγίες είναι ήδη εφαρμόσιμες ως έχουν.

Συνεπώς, για τους εν λόγω τύπους οχημάτων, η ευρωπαϊκή έγκριση τύπου ΕΚ θα πρέπει να εφαρμόζεται ήδη από την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων, την 1η Ιανουαρίου 2005, όπως προβλέπεται στο άρθρο 23.

3.14. Όσον αφορά τις κατηγορίες οχημάτων που αποτελούν αντικείμενο είτε υφισταμένων επιμέρους οδηγιών οι οποίες πρέπει να τροποποιηθούν είτε οδηγιών που δεν υπάρχουν ακόμη, η Επιτροπή προβλέπει να μεταθέσει την εφαρμογή της ευρωπαϊκής έγκρισης τύπου ΕΚ ως εξής:

- τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της τελευταίας επιμέρους οδηγίας που προσαρμόστηκε, για τους νέους τύπους οχημάτων,

- έξι χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της τελευταίας επιμέρους οδηγίας που προσαρμόστηκε, για όλα τα οχήματα.

3.15. Δεδομένου ότι δεν παρέχεται κανένα στοιχείο σχετικά με την προθεσμία υιοθέτησης των τελευταίων επιμέρους οδηγιών που πρέπει να εκδοθούν, η ΕΟΚΕ διερωτάται ποια θα είναι η πραγματική ημερομηνία κατά την οποία θα εφαρμοστεί ουσιαστικά καθ' ολοκληρίαν η προτεινόμενη οδηγία, ώστε να μπορεί επιτέλους να αποφέρει όλα τα επιδιωκόμενα θετικά αποτελέσματα.

3.16. Η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαία την πρόβλεψη λογικών προθεσμιών που θα επιτρέπουν στους κατασκευαστές να προσαρμοστούν και στα κράτη μέλη να οργανωθούν αναλόγως. Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη πόσο είναι επείγον, αλλά και χρήσιμο για τους κατασκευαστές να διαθέτουν μια ενιαία έγκριση τύπου που θα διευκολύνει τις εξαγωγές, εκφράζει την ευχή να περιοριστούν οι προαναφερόμενες προθεσμίες των τριών και έξι χρόνων σε δύο και τέσσερα χρόνια αντίστοιχα.

4. Συμπεράσματα

4.1. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την Επιτροπή στις ενέργειές της για την εναρμόνιση των διαδικασιών για την ευρωπαϊκή έγκριση τύπου ΕΚ ανά τύπο γεωργικών ή δασικών ελκυστήρων και εγκρίνει την πρόταση οδηγίας.

4.2. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί η υιοθέτηση της προτεινόμενης οδηγίας να αποτελέσει ευκαιρία για την τόνωση των εξαγωγών στον καινοτόμο και ανταγωνιστικό αυτό κλάδο. Ως εκ τούτου, προτείνει στην Επιτροπή να παρουσιάσει μελέτη των οικονομικών προοπτικών σχετικά με τις νέες δυνατότητες που θα διαθέτουν οι ευρωπαίοι κατασκευαστές μετά από την εφαρμογή στα κράτη μέλη των διαδικασιών της εν λόγω ευρωπαϊκής έγκρισης τύπου ΕΚ.

4.3. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να ορίσει η Επιτροπή συγκεκριμένη προθεσμία για την έκδοση των τελευταίων επιμέρους οδηγιών και να περιορίσει τις προθεσμίες εφαρμογής της ευρωπαϊκής έγκρισης τύπου ΕΚ μετά από την υιοθέτηση των εν λόγω οδηγιών, προκειμένου να μπορέσουν οι κατασκευαστές να διαθέτουν σφαιρική άποψη της κατάστασης ώστε να αναπτύξουν περισσότερο την αγορά τους.

4.4. Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η προτεινόμενη οδηγία, που αποσκοπεί στην απλούστευση και επίσπευση των διοικητικών διαδικασιών, δεν προβλέπει την αξιολόγηση της επίδρασης των νέων διατάξεων ως προς τον στόχο αυτό. Προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο της Επιτροπής, αλλά και να αποφευχθεί η σύσταση νέας δομής, η αποστολή της αξιολόγησης θα έπρεπε να ανατεθεί στην επιτροπή προσαρμογής στις τεχνικές εξελίξεις, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 21, και για την οποία τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να υποδείξουν τους κατάλληλους εκπροσώπους.

Βρυξέλλες, 29 Μαΐου 2002.

Ο Πρόεδρος

της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Göke Frerichs

(1) ΕΕ L 207 της 23.7.1998.