Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για τις πληροφορίες που πρέπει να τίθενται στη διάθεση των καταναλωτών σχετικά με την οικονομία καυσίμου όσον αφορά την εμπορία νέων επιβατικών αυτοκινήτων» () (1999/C 40/14)

Στις 13 Οκτωβρίου 1998, και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 130 Σ, παράγραφος 1, της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ανέθεσε την προετοιμασία των σχετικών εργασιών στο τμήμα ενιαίας αγοράς, παραγωγής και κατανάλωσης, τον οποίο όρισε γενικό εισηγητή τον κ. Hernandez Bataller.

Κατά την 359η σύνοδο ολομέλειας της 2ας και 3ης Δεκεμβρίου 1998 (συνεδρίαση της 2ας Δεκεμβρίου 1998, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, υιοθέτησε με 102 ψήφους υπέρ και 2 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγή

1.1. Η στρατηγική της Κοινότητας για τον περιορισμό των εκπομπών CO2 από τα επιβατικά αυτοκίνητα, οι οποίες αντιπροσωπεύουν ποσοστό 12 % επί του συνόλου των υφιστάμενων πηγών εκπομπών CO2 ανθρωπογενούς προέλευσης στην ίδια την Κοινότητα, στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:

- Μία συμφωνία για το περιβάλλον με τους κατασκευαστές 7

- Φορολογικά μέτρα 7

- Ένα σύστημα πληροφόρησης σχετικά με την κατανάλωση καυσίμου με σκοπό τον επηρεασμό της επιλογής των καταναλωτών.

1.2. Η εξεταζόμενη πρόταση οδηγίας εντάσσεται στο πλαίσιο αυτής της τελευταίας δράσης.

1.3. Πρέπει να επισημανθεί η συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, δηλαδή της αυτοκινητοβιομηχανίας, των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, κλπ., σχετικά με την ανάγκη υιοθέτησης μίας ετικέτας για την κατανάλωση καυσίμου εκ μέρους των νέων επιβατικών αυτοκινήτων.

2. Περιεχόμενο της οδηγίας

2.1. Στόχο της οδηγίας αποτελεί η εξασφάλιση της διάθεσης ακριβών πληροφοριών σχετικά με την κατανάλωση καυσίμου εκ μέρους των νέων επιβατικών αυτοκινήτων στους δυνητικούς αγοραστές των αυτοκινήτων που διατίθενται σε εμπορία στην Κοινότητα. Κατ'αυτόν τον τρόπο, επιχειρείται ο προσανατολισμός των αγοραστών στην αγορά τύπων αυτοκινήτων που καταναλώνουν λιγότερο καύσιμο.

2.2. Στην εξεταζόμενη πρόταση οδηγίας, προτείνεται η ταυτόχρονη εφαρμογή τριών ακόμη μέτρων, πέραν της ετικέτας, για την επίτευξη αυτού του στόχου:

- Η διανομή ενός οδηγού με στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση καυσίμου, καθώς και ενός καταλόγου με τους δέκα τύπους αυτοκινήτων που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ενεργητική αποδοτικότητα.

- Η τοποθέτηση στα καταστήματα πώλησης αυτοκινήτων αφισών με στοιχεία για την κατανάλωση καυσίμου όλων των τύπων αυτοκινήτων προς πώληση.

- Η συμπερίληψη στοιχείων για την κατανάλωση καυσίμου σε όλα τα είδη διαφημιστικού υλικού διαφήμισης που χρησιμοποιείται για την εμπορία νέων επιβατικών αυτοκινήτων.

2.3. Απαγορεύεται ρητώς η τοποθέτηση ενδείξεων, συμβόλων ή επιγραφών σχετικών με την κατανάλωση καυσίμου που είναι δυνατόν να προκαλέσουν σύγχυση στους δυνητικούς αγοραστές νέων επιβατικών αυτοκινήτων.

2.4. Τα κράτη μέλη οφείλουν:

- να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τον αρμόδιο οργανισμό που θα επιφορτισθεί με τη λειτουργία του συστήματος πληροφόρησης που προτείνεται στην εξεταζόμενη οδηγία 7

- να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με την αποτελεσματικότητα των διατάξεων της οδηγίας 7

- να καθορίσουν το καθεστώς των εφαρμοζόμενων κυρώσεων.

2.5. Η Επιτροπή θα επικουρείται από μία επιτροπή για την προσαρμογή της εξεταζόμενης οδηγίας στις τεχνολογικές προόδους.

3. Γενικές παρατηρήσεις

3.1. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή επιδοκιμάζει ιδιαίτερα την εξεταζόμενη πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής περιορισμού των εκπομπών CO2, μέσω της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών, με σκοπό την άσκηση του δικαιώματος επιλογής τους, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην εξοικονόμηση καυσίμων προερχόμενων από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για τις οποίες η Κοινότητα εξαρτάται όλο και περισσότερο από το εξωτερικό.

3.1.1. Η ΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να υποβάλει στο μέλλον παρόμοιες προτάσεις, οι οποίες να συμβάλουν στη μεγαλύτερη διαφάνεια των τιμών προς όφελος των καταναλωτών και του ελεύθερου ανταγωνισμού.

3.1.2. Τη νομική βάση της πρότασης αποτελεί το άρθρο 130 Σ, ενώ επιπλέον και όσον αφορά το δικαίωμα πληροφόρησης των καταναλωτών, θα ήταν δυνατόν να θεωρηθεί ως βάση και το άρθρο 129 Α, καθώς η πρόταση οδηγίας συμπληρώνει την πολιτική των κρατών μελών για τη διάθεση στους καταναλωτές κατάλληλης πληροφόρησης.

3.2. Η ΟΚΕ εκτιμά ότι η πρόταση είναι σύμφωνη με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, καθώς, αφενός, η κοινοτική παρέμβαση αφήνει επαρκές περιθώριο δράσης στα κράτη μέλη, μέσω μίας ελάχιστης οδηγίας, ενώ, αφετέρου, το εύρος της κοινοτικής παρέμβασης είναι επαρκές και κατάλληλο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων.

3.2.1. Η ΟΚΕ έχει επισημάνει επανειλημμένα την ανάγκη εκπόνησης μίας μελέτης του συνολικού αντίκτυπου που έχουν όλες οι εισαχθείσες μεταβολές στα επιβατικά αυτοκίνητα, συμπεριλαμβανομένων και των βαρέων μεταφορικών οχημάτων (περισσότερο αυστηροί κανόνες ασφάλειας, περιορισμός της ηχορύπανσης, νέα ποιότητα των καυσίμων, ανακύκλωση των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων) σε σχέση με την κατανάλωση ενέργειας. Η ΟΚΕ εκτιμά, εκ νέου, ότι η εισαγωγή ενός ακόμη μέτρου, στο πλαίσιο της ίδιας στρατηγικής, οφείλει να λειτουργήσει οριστικά ως καταλύτης για την εκπόνηση της προαναφερόμενης μελέτης.

3.3. Ορθώς, η Επιτροπή θεωρεί απαραίτητη την παρουσίαση συγκριτικών πληροφοριών για την κατανάλωση καυσίμου των διαφόρων τύπων αυτοκινήτων.

Ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία, το οποίο επισημαίνεται και στην αιτιολογική έκθεση της ίδιας της πρότασης, είναι η επιλογή του τύπου των αυτοκινήτων προς σύγκριση. Η συγκριτική παρουσίαση ενός τύπου αυτοκινήτου έναντι των υπολοίπων τύπων επιβατικών αυτοκινήτων που διατίθενται στην αγορά ή αντίθετα η συγκριτική παρουσίαση της κατανάλωσης καυσίμου μεταξύ παρόμοιων αυτοκινήτων.

3.4. Σύμφωνα με τη γνώμη της ΟΚΕ, πρέπει να επιλεγεί η δεύτερη περίπτωση. Είναι εύλογο ένας καταναλωτής να αλλάξει επιλογή μεταξύ του ίδιου τύπου αυτοκινήτων ανάλογα με την κατανάλωση καυσίμου ή μάλλον ανάλογα με τη ζημία που είναι δυνατόν να προκληθεί στο περιβάλλον. Όμως είναι απίθανο, αν όχι αδύνατο, οι ίδιοι λόγοι να τον επηρεάσουν για την επιλογή ενός αυτοκινήτου διαφορετικού τύπου, περίπτωση κατά την οποία η οδηγία θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα όσον αφορά τον ανταγωνισμό, δεδομένου ότι ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία ή η Σουηδία, οι οποίες διαθέτουν παραγωγή στηριζόμενη κυρίως σε αυτοκίνητα μεγάλου κυλινδρισμού, ενδεχομένως να υφίσταντο βλάβη.

3.4.1. Παρά τα προαναφερόμενα, η ΟΚΕ θεωρεί ότι η Επιτροπή οφείλει στο μέλλον να καθορίσει τους τύπους ή τις κατηγορίες των αυτοκινήτων για να προσδώσει μεγαλύτερη συνοχή στο προτεινόμενο σύστημα πληροφόρησης.

3.5. Πρέπει να διευκρινισθεί σαφέστερα ότι η οδηγία αφορά, επίσης, τα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται σε τρίτες χώρες και διατίθενται σε εμπορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι, στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο περιβάλλοντος της 23ης Μαρτίου 1998 ζητούσε από την Επιτροπή να επαληθεύσει κατά πόσον οι βασικοί κατασκευαστές αυτοκινήτων εφαρμόζουν παρόμοια συστήματα με τα ευρωπαϊκά για τον περιορισμό των εκπομπών CO2, συμπεριλαμβανομένων και των συστημάτων πληροφόρησης των καταναλωτών, όπως αυτό που προτείνεται στο εξεταζόμενο έγγραφο.

4. Ειδικές παρατηρήσεις

4.1. Αν και η οδηγία αφορά τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα οικολογικά προβλήματα τίθενται όταν τα αυτοκίνητα αυτά παύσουν να είναι νέα, δηλαδή όταν κυκλοφορούν.

4.2. Μία δεύτερη ανάγνωση των άρθρων και των παραρτημάτων εγείρει τις παρακάτω παρατηρήσεις.

4.2.1. Στο άρθρο 2, είναι δύσκολη η διάκριση μεταξύ των όρων «παραλλαγή» και «εκδόσεις». Οι προτεινόμενοι ορισμοί πρέπει να διευκρινισθούν σαφέστερα.

4.2.2. Στο άρθρο 4, πρώτη παράγραφος, πρέπει να προστεθούν οι διεθνείς εκθέσεις αυτοκινήτων, κατά τη διάρκεια των οποίων πολυάριθμοι επισκέπτες είναι δυνατόν να επιλέξουν το αυτοκίνητο που θα επιθυμούσαν να αγοράσουν.

Καθώς τα ειδικά περιοδικά συνιστούν, επίσης, σημαντικά σημεία αναφοράς για την επιλογή ενός αυτοκινήτου από τους καταναλωτές, πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο συμπερίληψής τους στο σύστημα πληροφόρησης των καταναλωτών, προκειμένου αυτά να συνεργάζονται με τους αρμόδιους οργανισμούς που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή και λειτουργία του συστήματος.

4.2.3. Όσον αφορά το άρθρο 6, η υποχρέωση τοποθέτησης αφισών δεν πρέπει να αφορά μόνο τους πωλητές, αλλά και τις διεθνείς εκθέσεις αυτοκινήτων.

4.2.4. Στο παράρτημα 1, θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον, εξαιτίας του αντικτύπου που μπορεί να έχει, να σημειώνεται και η μέγιστη κατανάλωση, ανάλογα με τους διάφορους τύπους κυκλοφορίας (σε εθνικές οδούς, σε πόλεις ή μικτή), του σχετικού τύπου αυτοκινήτου, και ιδιαίτερα σε πόλεις.

4.2.5. Στο παράρτημα ΙΙΙ πρέπει να αναφέρεται ότι οι αφίσες πρέπει να τοποθετούνται σε επαρκώς ορατά σημεία.

Βρυξέλλες, 2 Δεκεμβρίου 1998.

Η Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Beatrice RANGONI MACHIAVELLI

() ΕΕ C 305 της 3.10.1998, σ. 2.