(1)

Η Ένωση έχει θέσει ως στόχο να παρέχει στους πολίτες της έναν χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης χωρίς εσωτερικά σύνορα, εντός του οποίου εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Ταυτόχρονα, η Ένωση θα πρέπει να διασφαλίζει ότι ο εν λόγω χώρος παραμένει ασφαλής. Ο εν λόγω στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω μιας περισσότερο αποτελεσματικής, συντονισμένης συνεργασίας των εθνικών και διεθνών αρχών επιβολής του νόμου και δικαστικών αρχών και μέσω κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη και την καταπολέμηση του εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας.

(2)

Η επίτευξη του εν λόγω στόχου είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν το έγκλημα αποκτά διασυνοριακή διάσταση και εκτείνεται στο έδαφος δύο ή περισσότερων κρατών μελών και/ή τρίτων χωρών. Σε τέτοιες καταστάσεις, τα κράτη μέλη πρέπει να είναι σε θέση να ενώνουν τις δυνάμεις και τις επιχειρήσεις τους ώστε να καθίσταται δυνατή η διεξαγωγή αποτελεσματικών και αποδοτικών διασυνοριακών ερευνών και διώξεων, για την οποία η ανταλλαγή πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων έχει ζωτική σημασία. Ένα από τα πλέον επιτυχημένα εργαλεία για την εν λόγω διασυνοριακή συνεργασία είναι οι κοινές ομάδες έρευνας («ΚΟΕ»), χάρη στις οποίες καθίσταται δυνατή η άμεση συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ των δικαστικών αρχών και των αρχών επιβολής του νόμου δύο ή περισσότερων κρατών μελών και, ενδεχομένως, τρίτων χωρών, ώστε να μπορούν να οργανώνουν τις δράσεις και τις έρευνές τους με τον πλέον αποδοτικό τρόπο. Οι ΚΟΕ συστήνονται για συγκεκριμένο σκοπό και για περιορισμένο χρονικό διάστημα από τις αρμόδιες αρχές δύο ή περισσότερων κρατών μελών και, ενδεχομένως, τρίτων χωρών, με σκοπό τη διεξαγωγή ποινικών ερευνών με διασυνοριακό αντίκτυπο από κοινού.

(3)

Έχει αποδειχθεί ότι η σημασία των ΚΟΕ είναι καθοριστική για τη βελτίωση της δικαστικής συνεργασίας σχετικά με τη διερεύνηση και τη δίωξη διασυνοριακών εγκλημάτων, όπως το κυβερνοέγκλημα, η τρομοκρατία και το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα, διότι περιορίζει τις χρονοβόρες διαδικασίες και διατυπώσεις μεταξύ των μελών τους. Η αυξημένη χρήση ΚΟΕ έχει επίσης ενισχύσει τη νοοτροπία της διασυνοριακής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις μεταξύ των δικαστικών αρχών στην Ένωση.

(4)

Το ενωσιακό κεκτημένο περιλαμβάνει δύο νομικά πλαίσια για τη σύσταση ΚΟΕ με τη συμμετοχή τουλάχιστον δύο κρατών μελών: το άρθρο 13 της σύμβασης που καταρτίστηκε από το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 34 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2) και την απόφαση-πλαίσιο 2002/465/ΔΕΥ του Συμβουλίου (3). Τρίτες χώρες μπορούν να συμμετέχουν σε ΚΟΕ ως μέρη όταν υπάρχει νομική βάση για την εν λόγω συμμετοχή, όπως το άρθρο 20 του δεύτερου πρόσθετου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής σύμβασης αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής επί ποινικών υποθέσεων, που υπογράφηκε στο Στρασβούργο στις 8 Νοεμβρίου 2001 (4) και το άρθρο 5 της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής σχετικά με την αμοιβαία δικαστική συνδρομή (5).

(5)

Οι διεθνείς δικαστικές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διερεύνηση και τη δίωξη διεθνών εγκλημάτων. Οι εκπρόσωποί τους μπορούν να συμμετέχουν σε συγκεκριμένη ΚΟΕ κατόπιν πρόσκλησης των μελών της με βάση τη σχετική συμφωνία για τη σύσταση ΚΟΕ («συμφωνία ΚΟΕ»). Ως εκ τούτου, θα πρέπει επίσης να διευκολύνεται η ανταλλαγή πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών και κάθε άλλου δικαστηρίου, δικαιοδοτικού οργάνου ή μηχανισμού που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση σοβαρών εγκλημάτων που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της, ιδίως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ). Κατά συνέπεια, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να παρέχει σε εκπροσώπους των εν λόγω διεθνών δικαστικών αρχών πρόσβαση στην πλατφόρμα τεχνολογίας των πληροφοριών (ΤΠ) («πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ»), προκειμένου να ενισχυθεί η διεθνής συνεργασία σχετικά με τη διερεύνηση και τη δίωξη διεθνών εγκλημάτων.

(6)

Συντρέχει επιτακτική ανάγκη να υπάρξει πλατφόρμα συνεργασίας ούτως ώστε οι ΚΟΕ να επικοινωνούν αποτελεσματικά και να ανταλλάσσουν πληροφορίες και αποδεικτικά στοιχεία με ασφαλή τρόπο, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι υπεύθυνοι για τα σοβαρότερα εγκλήματα θα καλούνται να λογοδοτήσουν άμεσα. Η ανάγκη αυτή υπογραμμίζεται στην εντολή του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Ποινικής Δικαιοσύνης (Eurojust), που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1727 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), που τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/838 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), ο οποίος επιτρέπει στη Eurojust να διατηρεί, να αναλύει και να αποθηκεύει αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με γενοκτονίες, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου και συναφείς αξιόποινες πράξεις, ενώ επίσης επιτρέπει την ανταλλαγή σχετικών αποδεικτικών στοιχείων με αρμόδιες εθνικές αρχές και διεθνείς δικαστικές αρχές, ιδίως με το ΔΠΔ.

(7)

Τα ισχύοντα νομικά πλαίσια σε επίπεδο Ένωσης δεν καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι οντότητες που συμμετέχουν σε ΚΟΕ πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να επικοινωνούν. Οι εν λόγω οντότητες καταλήγουν σε συμφωνία για την εν λόγω ανταλλαγή πληροφοριών και επικοινωνία με βάση τις ανάγκες και τα διαθέσιμα μέσα. Για την καταπολέμηση του ολοένα και πιο περίπλοκου και ταχέως εξελισσόμενου διασυνοριακού εγκλήματος, η ταχύτητα, η συνεργασία και η αποτελεσματικότητα είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν υφίσταται σύστημα που να υποστηρίζει τη διαχείριση των ΚΟΕ, να καθιστά δυνατή την αποτελεσματικότερη αναζήτηση και καταγραφή αποδεικτικών στοιχείων και να εξασφαλίζει την ασφάλεια των δεδομένων που ανταλλάσσονται μεταξύ όσων εμπλέκονται σε ΚΟΕ. Είναι προφανές ότι δεν υφίστανται ειδικοί ασφαλείς και αποτελεσματικοί δίαυλοι τους οποίους να μπορούν να χρησιμοποιούν όλοι όσοι εμπλέκονται σε ΚΟΕ και μέσω των οποίων να είναι δυνατή η ταχεία ανταλλαγή μεγάλου όγκου πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων ή η ασφαλής και αποτελεσματική επικοινωνία. Επιπλέον, δεν υφίσταται σύστημα που να υποστηρίζει είτε τη διαχείριση των ΚΟΕ, συμπεριλαμβανομένης της ιχνηλασιμότητας των αποδεικτικών στοιχείων που ανταλλάσσονται μεταξύ των συμμετεχόντων σε ΚΟΕ κατά τρόπο που να συμμορφώνεται με τις νομικές απαιτήσεις ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, είτε τον προγραμματισμό και τον συντονισμό των επιχειρήσεων των ΚΟΕ.

(8)

Δεδομένων των αυξανόμενων δυνατοτήτων διείσδυσης του εγκλήματος στα συστήματα ΤΠ, η τρέχουσα κατάσταση ενδέχεται να παρεμποδίσει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των διασυνοριακών ερευνών, καθώς και να θέσει σε κίνδυνο και να επιβραδύνει τις εν λόγω έρευνες και διώξεις λόγω της επισφαλούς και μη ψηφιακής ανταλλαγής πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων, καθιστώντας τις κατά τον τρόπο αυτόν πιο δαπανηρές. Οι δικαστικές αρχές και οι αρχές επιβολής του νόμου ιδίως πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα συστήματά τους είναι όσο το δυνατόν πιο σύγχρονα και ασφαλή και ότι όλα τα μέλη των ΚΟΕ μπορούν να συνδέονται και να αλληλεπιδρούν εύκολα, ανεξάρτητα από τα εθνικά τους συστήματα.

(9)

Είναι σημαντική η βελτίωση της συνεργασίας των ΚΟΕ και η υποστήριξή της από σύγχρονα εργαλεία ΤΠ. Η ταχύτητα και η αποδοτικότητα των ανταλλαγών μεταξύ των συμμετεχόντων σε ΚΟΕ θα μπορούσαν να ενισχυθούν σημαντικά με τη δημιουργία ειδικής πλατφόρμας ΤΠ για την υποστήριξη της λειτουργίας των ΚΟΕ. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να θεσπιστούν κανόνες για τη δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ σε επίπεδο Ένωσης για να συνδράμει τους συμμετέχοντες σε ΚΟΕ όσον αφορά τη συνεργασία, την ασφαλή επικοινωνία και την ανταλλαγή πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων.

(10)

Η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνον όταν υφίσταται, μεταξύ άλλων, ενωσιακή νομική βάση για τη σύσταση ΚΟΕ. Για όλες τις ΚΟΕ που συστήνονται αποκλειστικά επί διεθνών νομικών βάσεων, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ, καθώς αυτή χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης και αναπτύσσεται βάσει της νομοθεσίας της Ένωσης. Ωστόσο, όταν οι αρμόδιες αρχές τρίτης χώρας αποτελούν μέρος συμφωνίας ΚΟΕ η οποία έχει ενωσιακή, καθώς και διεθνή νομική βάση, οι εκπρόσωποι των αρμόδιων αρχών της εν λόγω τρίτης χώρας θα πρέπει να θεωρούνται μέλη της ΚΟΕ.

(11)

Η χρήση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να πραγματοποιείται σε εθελοντική βάση. Ωστόσο, δεδομένης της προστιθέμενης αξίας της για τις διασυνοριακές έρευνες, η χρήση της ενθαρρύνεται θερμά. Η χρήση ή η μη χρήση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ δεν θα πρέπει να θίγει ή να επηρεάζει τη νομιμότητα άλλων μορφών επικοινωνίας ή ανταλλαγής πληροφοριών ούτε θα πρέπει να μεταβάλλει τον τρόπο σύστασης, οργάνωσης ή λειτουργίας των ΚΟΕ. Η δημιουργία της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ δεν θα πρέπει να έχει αντίκτυπο στις υποκείμενες νομικές βάσεις για τη σύσταση ΚΟΕ ούτε να θίγει την εφαρμοστέα εθνική δικονομική νομοθεσία σχετικά με τη συλλογή και τη χρήση των αποδεικτικών στοιχείων που συλλέγονται. Υπάλληλοι άλλων εθνικών αρμόδιων αρχών, όπως τα τελωνεία, οι οποίοι μπορεί να είναι μέλη ΚΟΕ που συστήνονται δυνάμει της απόφασης-πλαισίου 2002/465/ΔΕΥ, θα πρέπει να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στους χώρους συνεργασίας ΚΟΕ. Η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει μόνο να παρέχει ένα ασφαλές εργαλείο ΤΠ για τη βελτίωση της συνεργασίας, την επιτάχυνση της ροής πληροφοριών μεταξύ των χρηστών της και την αύξηση της ασφάλειας των ανταλλασσόμενων δεδομένων και της αποτελεσματικότητας των ΚΟΕ.

(12)

Η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να καλύπτει τις φάσεις των ΚΟΕ κατά την επιχείρηση και μετά από αυτήν, από τη στιγμή της υπογραφής της σχετικής συμφωνίας ΚΟΕ έως και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της ΚΟΕ. Επειδή οι φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία σύστασης ΚΟΕ είναι διαφορετικοί από τους φορείς που θα είναι μέλη ΚΟΕ μετά τη σύστασή της, η διαδικασία σύστασης ΚΟΕ, ιδίως η διαπραγμάτευση του περιεχομένου και η υπογραφή της συμφωνίας ΚΟΕ, δεν θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης μέσω της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ. Ωστόσο, δεδομένης της ανάγκης ύπαρξης ηλεκτρονικού εργαλείου για την υποστήριξη της διαδικασίας υπογραφής συμφωνίας ΚΟΕ, είναι σημαντικό η Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο η διαδικασία αυτή να καλύπτεται από το σύστημα ηλεκτρονικής ανταλλαγής ψηφιακών αποδεικτικών στοιχείων (eEDES), το οποίο αποτελεί μια ασφαλή διαδικτυακή πύλη για ηλεκτρονικές αιτήσεις και απαντήσεις που αναπτύχθηκε από την Επιτροπή.

(13)

Για κάθε ΚΟΕ που χρησιμοποιεί την πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ, τα μέλη της ΚΟΕ θα πρέπει να ενθαρρύνονται να διενεργούν αξιολόγηση της ΚΟΕ, είτε κατά τη διάρκεια της επιχειρησιακής φάσης της ΚΟΕ είτε μετά το κλείσιμό της, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που παρέχονται από την πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ.

(14)

Μια συμφωνία ΚΟΕ, συμπεριλαμβανομένων τυχόν προσαρτημάτων, θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για τη χρήση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ. Το περιεχόμενο όλων των μελλοντικών συμφωνιών ΚΟΕ θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι σχετικές διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

(15)

Το δίκτυο εθνικών εμπειρογνωμόνων των ΚΟΕ, που συγκροτήθηκε το 2005 («δίκτυο των ΚΟΕ»), ανέπτυξε υπόδειγμα συμφωνίας που περιλαμβάνει προσαρτήματα, προκειμένου να διευκολυνθεί η σύσταση ΚΟΕ. Το περιεχόμενο του υποδείγματος συμφωνίας και των προσαρτημάτων του θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να ληφθούν υπόψη τόσο η απόφαση να χρησιμοποιηθεί η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ, όσο και οι κανόνες πρόσβασης στην πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ.

(16)

Από επιχειρησιακή άποψη, η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να αποτελείται από απομονωμένους χώρους συνεργασίας ΚΟΕ οι οποίοι θα δημιουργούνται για κάθε επιμέρους ΚΟΕ που φιλοξενείται από την πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ.

(17)

Από τεχνική άποψη, η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να είναι προσβάσιμη μέσω ασφαλούς σύνδεσης μέσω του διαδικτύου και θα πρέπει να αποτελείται από κεντρικό σύστημα πληροφοριών, προσβάσιμο μέσω ασφαλούς διαδικτυακής πύλης, λογισμικό επικοινωνίας για φορητές και επιτραπέζιες συσκευές, συμπεριλαμβανομένου προηγμένου μηχανισμού καταχώρισης δραστηριοτήτων και παρακολούθησης, καθώς και από σύνδεση μεταξύ του κεντρικού συστήματος πληροφοριών και των σχετικών εργαλείων ΤΠ, τα οποία υποστηρίζουν τη λειτουργία των ΚΟΕ και τελούν υπό τη διαχείριση της γραμματείας του δικτύου των ΚΟΕ.

(18)

Σκοπός της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να είναι η διευκόλυνση του συντονισμού και της διαχείρισης μιας ΚΟΕ. Η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να διασφαλίζει την ανταλλαγή και την προσωρινή αποθήκευση επιχειρησιακών πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων, την παροχή ασφαλούς επικοινωνίας, την εξασφάλιση της ιχνηλασιμότητας των αποδεικτικών στοιχείων και την υποστήριξη της διαδικασίας αξιολόγησης των ΚΟΕ. Όλοι οι συμμετέχοντες σε ΚΟΕ θα πρέπει να ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν όλες τις λειτουργίες της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ και να αντικαταστήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τους διαύλους επικοινωνίας και ανταλλαγής δεδομένων που χρησιμοποιούν επί του παρόντος με αυτών της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ.

(19)

Ο συντονισμός και η ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των ενωσιακών οργανισμών και οργάνων στον τομέα ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης που συμμετέχουν στη δικαστική συνεργασία και των μελών των ΚΟΕ είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση συντονισμένης αντίδρασης της Ένωσης σε εγκληματικές δραστηριότητες και για την παροχή ζωτικής σημασίας στήριξης στα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση του εγκλήματος. Η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να συμπληρώνει τα υφιστάμενα εργαλεία που καθιστούν δυνατή την ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ δικαστικών αρχών και αρχών επιβολής του νόμου, όπως η εφαρμογή δικτύου ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών (SIENA) την οποία διαχειρίζεται ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ) που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/794 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8).

(20)

Οι λειτουργίες της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ που αφορούν την επικοινωνία θα πρέπει να παρέχονται από λογισμικό τελευταίας τεχνολογίας το οποίο θα καθιστά δυνατή τη μη ανιχνεύσιμη επικοινωνία που θα αποθηκεύεται τοπικά στις συσκευές των χρηστών της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ.

(21)

Θα πρέπει να εξασφαλιστεί κατάλληλη λειτουργία η οποία θα καθιστά δυνατή την ανταλλαγή επιχειρησιακών πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων αρχείων, μέσω ενός μηχανισμού αναφόρτωσης/καταφόρτωσης ο οποίος θα είναι σχεδιασμένος να αποθηκεύει τα δεδομένα κεντρικά μόνο για το περιορισμένο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την τεχνική διαβίβαση των δεδομένων. Μόλις τα δεδομένα καταφορτωθούν από όλους τους αποδέκτες, θα πρέπει να διαγράφονται αυτόματα και μόνιμα από την πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ.

(22)

Δεδομένης της πείρας του στη διαχείριση συστημάτων μεγάλης κλίμακας στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, το καθήκον του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και της λειτουργίας της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, με χρήση των υφιστάμενων λειτουργιών της SIENA και άλλων λειτουργιών της Ευρωπόλ για τη διασφάλιση της συμπληρωματικότητας και, κατά περίπτωση, της συνδεσιμότητας, θα πρέπει να ανατεθεί στον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (eu-LISA), ο οποίος ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1726 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9). Ως εκ τούτου, η εντολή του eu-LISA θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει τα εν λόγω νέα καθήκοντα και θα πρέπει να χορηγηθούν στον eu-LISA η κατάλληλη χρηματοδότηση και το κατάλληλο προσωπικό για την εκπλήρωση των καθηκόντων του βάσει του παρόντος κανονισμού. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες σχετικά με τις αρμοδιότητες του eu-LISA ως του οργανισμού στον οποίο ανατίθεται η ανάπτυξη, η τεχνική λειτουργία και η συντήρηση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ.

(23)

Ο eu-LISA θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα δεδομένα που βρίσκονται στην κατοχή των αρχών επιβολής του νόμου θα μπορούν, όταν είναι αναγκαίο, να διαβιβάζονται εύκολα από τη SIENA στην πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ. Για τον εν λόγω σκοπό, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο στην οποία θα αξιολογείται η αναγκαιότητα, η σκοπιμότητα και η καταλληλότητα της σύνδεσης της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ με τη SIENA. Η εν λόγω έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει τους όρους, τις τεχνικές προδιαγραφές και τις διαδικασίες για τη διασφάλιση ασφαλούς και αποτελεσματικής σύνδεσης και ανταλλαγής δεδομένων. Η αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το υψηλό επίπεδο προστασίας των δεδομένων που απαιτείται για μια τέτοια σύνδεση, με βάση το υφιστάμενο ενωσιακό και εθνικό νομικό πλαίσιο προστασίας των δεδομένων, όπως η οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10), ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) και οι κανόνες που ισχύουν για τα αρμόδια όργανα ή οργανισμούς της Ένωσης στις ιδρυτικές αυτών νομικές πράξεις. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο προστασίας των δεδομένων που θα ανταλλάσσονται μέσω της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, δηλαδή ευαίσθητα και μη διαβαθμισμένα δεδομένα. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να ζητεί τη γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων πριν από την υποβολή της εν λόγω έκθεσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο όσον αφορά τον αντίκτυπο στην προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των φυσικών προσώπων που απορρέουν από την προβλεπόμενη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

(24)

Από τη συγκρότηση του δικτύου των ΚΟΕ, το 2005, η γραμματεία του δικτύου των ΚΟΕ υποστηρίζει το έργο του δικτύου ΚΟΕ διοργανώνοντας ετήσιες συνεδριάσεις και δραστηριότητες κατάρτισης, συλλέγοντας και αναλύοντας εκθέσεις αξιολόγησης των επιμέρους ΚΟΕ και αναλαμβάνοντας τη διαχείριση του προγράμματος χρηματοδότησης της Eurojust για τις ΚΟΕ. Από το 2011, η γραμματεία του δικτύου των ΚΟΕ φιλοξενείται από τη Eurojust ως χωριστή μονάδα. Θα πρέπει να παρασχεθεί στη Eurojust το κατάλληλο προσωπικό το οποίο θα στελεχώσει τη γραμματεία του δικτύου των ΚΟΕ προκειμένου να είναι σε θέση η γραμματεία του δικτύου των ΚΟΕ να παρέχει υποστήριξη στους χρήστες της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, να παρέχει καθημερινή καθοδήγηση και βοήθεια, να σχεδιάζει και να παρέχει προγράμματα κατάρτισης και να αυξάνει την ευαισθητοποίηση και να προωθεί τη χρήση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ.

(25)

Δεδομένων των υφιστάμενων επί του παρόντος εργαλείων ΤΠ που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις των ΚΟΕ, τα οποία φιλοξενούνται στη Eurojust και τελούν υπό τη διαχείριση της γραμματείας του δικτύου των ΚΟΕ, είναι αναγκαίο να συνδεθεί η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ με τα εν λόγω εργαλεία ΤΠ, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαχείριση των ΚΟΕ. Για τον σκοπό αυτό, η Eurojust θα πρέπει να εξασφαλίσει την αναγκαία τεχνική προσαρμογή των συστημάτων της προκειμένου να δημιουργηθεί η εν λόγω σύνδεση. Στη Eurojust θα πρέπει να χορηγηθούν επίσης η κατάλληλη χρηματοδότηση και το κατάλληλο προσωπικό για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων της.

(26)

Κατά τη διάρκεια της επιχειρησιακής φάσης μιας ΚΟΕ, η Eurojust και η Ευρωπόλ παρέχουν πολύτιμη επιχειρησιακή στήριξη στα μέλη της ΚΟΕ με την προσφορά ευρέος φάσματος υποστηρικτικών εργαλείων, συμπεριλαμβανομένων κινητών γραφείων, αναλύσεων διασταύρωσης και ανάλυσης, συντονιστικών και επιχειρησιακών κέντρων, του συντονισμού της δίωξης, εμπειρογνωμοσύνης και χρηματοδότησης.

(27)

Προκειμένου να διασφαλιστεί σαφής κατανομή δικαιωμάτων και καθηκόντων, θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες σχετικά με τις αρμοδιότητες των κρατών μελών, της Eurojust, της Ευρωπόλ, της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου (12), της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) που ιδρύθηκε με την απόφαση 1999/352/ΕΚ, ΕΚΑΧ, Ευρατόμ της Επιτροπής (13) και των λοιπών αρμόδιων οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των όρων υπό τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ για επιχειρησιακούς σκοπούς.

(28)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει τις λεπτομέρειες σχετικά με την εντολή, τη σύνθεση και τις οργανωτικές πτυχές ενός συμβουλίου διαχείρισης προγράμματος, το οποίο θα πρέπει να συγκροτηθεί από το διοικητικό συμβούλιο του eu-LISA. Το συμβούλιο διαχείρισης προγράμματος θα πρέπει να διασφαλίζει την ορθή διαχείριση της φάσης σχεδιασμού και ανάπτυξης της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ. Είναι επίσης αναγκαίο να καθοριστούν οι λεπτομέρειες σχετικά με την εντολή, τη σύνθεση και τις οργανωτικές πτυχές μιας συμβουλευτικής ομάδας που θα συσταθεί από τον eu-LISA με σκοπό τη συγκέντρωση εμπειρογνωσίας σχετικά με την πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ, ιδίως στο πλαίσιο της κατάρτισης του ετήσιου προγράμματος εργασίας και της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων του eu-LISA.

(29)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες σχετικά με την πρόσβαση στην πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ και τις αναγκαίες διασφαλίσεις. Ο διαχειριστής ή οι διαχειριστές χώρου ΚΟΕ θα πρέπει να είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση των δικαιωμάτων πρόσβασης στους επιμέρους χώρους συνεργασίας ΚΟΕ. Τα εν λόγω πρόσωπα θα πρέπει να είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση της πρόσβασης για τους χρήστες της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, στις φάσεις της ΚΟΕ κατά την επιχείρηση και μετά από αυτήν, με βάση τη σχετική συμφωνία ΚΟΕ. Οι διαχειριστές χώρου ΚΟΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να αναθέτουν τα τεχνικά και διοικητικά τους καθήκοντα στη γραμματεία του δικτύου των ΚΟΕ, εξαιρουμένης της επαλήθευσης των δεδομένων που αναφορτώνονται από τρίτες χώρες ή εκπροσώπους διεθνών δικαστικών αρχών.

(30)

Λαμβανομένης υπόψη της ευαισθησίας των επιχειρησιακών δεδομένων που ανταλλάσσονται μεταξύ των χρηστών της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, η πλατφόρμα συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να διασφαλίζει υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Ο eu-LISA θα πρέπει να λαμβάνει όλα τα αναγκαία τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για να διασφαλίζει την ασφάλεια της ανταλλαγής δεδομένων με τη χρήση ισχυρών αλγορίθμων διατερματικής κρυπτογράφησης για την κρυπτογράφηση των δεδομένων υπό διαμετακόμιση και των αδρανών δεδομένων.

(31)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες σχετικά με την ευθύνη των κρατών μελών, του eu-LISA, της Eurojust, της Ευρωπόλ, της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, της OLAF και των λοιπών αρμόδιων οργάνων και οργανισμών της Ένωσης για υλική ή μη υλική ζημία που προκύπτει ως αποτέλεσμα οποιασδήποτε πράξης που δεν συμβιβάζεται με τον παρόντα κανονισμό. Όσον αφορά τις τρίτες χώρες και τις διεθνείς δικαστικές αρχές, οι ρήτρες ευθύνης για υλική ή μη υλική ζημία θα πρέπει να περιλαμβάνονται στις σχετικές συμφωνίες ΚΟΕ.

(32)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει ειδικές διατάξεις για την προστασία των δεδομένων οι οποίες αφορούν τόσο τα επιχειρησιακά όσο και τα μη επιχειρησιακά δεδομένα. Οι εν λόγω διατάξεις για την προστασία των δεδομένων απαιτούνται για τη συμπλήρωση των υφιστάμενων ρυθμίσεων προστασίας των δεδομένων και για την εξασφάλιση επαρκούς συνολικού επιπέδου προστασίας των δεδομένων, ασφάλειας των δεδομένων και προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των οικείων προσώπων.

(33)

Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να συμμορφώνεται με το νομικό πλαίσιο της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες εθνικές αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, της διερεύνησης, της ανίχνευσης ή της δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας από απειλές κατά της δημόσιας ασφάλειας και της αποτροπής τους, εφαρμόζεται η οδηγία (ΕΕ) 2016/680. Όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης, στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού εφαρμόζεται ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1725. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να εξασφαλιστούν κατάλληλες εγγυήσεις για την προστασία των δεδομένων.

(34)

Κάθε αρμόδια εθνική αρχή κράτους μέλους και, κατά περίπτωση, η Eurojust, η Ευρωπόλ, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η OLAF ή οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο όργανο ή οργανισμός της Ένωσης, θα πρέπει να φέρει ατομικά την ευθύνη για την επεξεργασία επιχειρησιακών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατά τη χρήση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ. Οι χρήστες της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να θεωρούνται από κοινού υπεύθυνοι, κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725, για την επεξεργασία μη επιχειρησιακών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

(35)

Βάσει της σχετικής συμφωνίας KOE, οι διαχειριστές χώρου ΚΟΕ θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν σε εκπροσώπους των αρμόδιων αρχών τρίτων χωρών που είναι μέρη συμφωνίας ΚΟΕ ή σε εκπροσώπους διεθνών δικαστικών αρχών που συμμετέχουν σε ΚΟΕ πρόσβαση σε χώρο συνεργασίας ΚΟΕ. Στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ΚΟΕ, κάθε διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες ή διεθνείς δικαστικές αρχές, οι οποίες αρχές θεωρούνται διεθνείς οργανισμοί για τον σκοπό αυτόν, πρέπει να συμμορφώνεται με τις διατάξεις του κεφαλαίου V της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Οι ανταλλαγές επιχειρησιακών δεδομένων με τρίτες χώρες ή διεθνείς δικαστικές αρχές θα πρέπει να περιορίζονται σε όσες είναι απολύτως αναγκαίες για την εκπλήρωση των σκοπών της σχετικής συμφωνίας ΚΟΕ.

(36)

Σε περίπτωση που ΚΟΕ έχει περισσότερους διαχειριστές χώρου ΚΟΕ, ένας από αυτούς θα πρέπει να ορίζεται στη σχετική συμφωνία ΚΟΕ ως υπεύθυνος επεξεργασίας των δεδομένων που αναφορτώνονται από τρίτες χώρες ή εκπροσώπους διεθνών δικαστικών αρχών, προτού δημιουργηθεί ο χώρος συνεργασίας ΚΟΕ στον οποίο συμμετέχουν τρίτες χώρες ή εκπρόσωποι διεθνών δικαστικών αρχών.

(37)

Ο eu-LISA θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η πρόσβαση στο κεντρικό σύστημα πληροφοριών και όλες οι πράξεις επεξεργασίας δεδομένων στο κεντρικό σύστημα πληροφοριών καταχωρίζονται για τους σκοπούς της παρακολούθησης της ακεραιότητας και της ασφάλειας των δεδομένων, της νομιμότητας της επεξεργασίας των δεδομένων, καθώς και για τους σκοπούς του αυτοελέγχου. Ο eu-LISA δεν θα πρέπει να έχει πρόσβαση στα επιχειρησιακά και μη επιχειρησιακά δεδομένα που αποθηκεύονται στους χώρους συνεργασίας ΚΟΕ.

(38)

Ο παρών κανονισμός επιβάλλει υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στον eu-LISA σχετικά με την ανάπτυξη και τη λειτουργία της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ υπό το πρίσμα των στόχων που αφορούν τον σχεδιασμό, τις τεχνικές εκροές, τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, την ασφάλεια και την ποιότητα που αφορά τις υπηρεσίες. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει συνολική αξιολόγηση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους του παρόντος κανονισμού, καθώς και τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των αξιολογήσεων των επιμέρους ΚΟΕ, το αργότερο δύο έτη μετά την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ και στη συνέχεια ανά τετραετία.

(39)

Μολονότι οι δαπάνες της δημιουργίας και της συντήρησης της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ και του υποστηρικτικού ρόλου της Eurojust μετά την έναρξη των επιχειρήσεων της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ θα πρέπει να βαρύνουν τον προϋπολογισμό της Ένωσης, κάθε κράτος μέλος καθώς και η Eurojust, η Ευρωπόλ, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η OLAF και κάθε άλλο αρμόδιο όργανο και οργανισμός της Ένωσης, θα πρέπει να βαρύνονται με τις οικείες δαπάνες που προκύπτουν από την εκ μέρους τους χρήση της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ.

(40)

Για να καθοριστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την τεχνική ανάπτυξη και εφαρμογή της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14).

(41)

Η Επιτροπή θα πρέπει να εκδώσει τις σχετικές εκτελεστικές πράξεις που είναι αναγκαίες για την τεχνική ανάπτυξη της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ όσο το δυνατόν συντομότερα μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.

(42)

Η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίσει την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ αφού εκδοθούν οι σχετικές εκτελεστικές πράξεις που είναι αναγκαίες για την τεχνική ανάπτυξη της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ και ο eu-LISA διενεργήσει ολοκληρωμένη δοκιμή της πλατφόρμας συνεργασίας των ΚΟΕ, με συμμετοχή των κρατών μελών.

(43)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η διευκόλυνση της αποτελεσματικής και αποδοτικής συνεργασίας, επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων μεταξύ των μελών των ΚΟΕ, των εκπροσώπων διεθνών δικαστικών αρχών, της Eurojust, της Ευρωπόλ, της OLAF και των άλλων αρμόδιων οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, με τη θέσπιση κοινών κανόνων, να επιτευχθεί καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(44)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

(45)

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Ιρλανδία γνωστοποίησε, με επιστολή της 7ης Απριλίου 2022, την επιθυμία της να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

(46)

Ζητήθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725, η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, ο οποίος υπέβαλε επίσημες παρατηρήσεις στις 25 Ιανουαρίου 2022,